Ουρολοιμώξεις στις γυναίκες Οι ουρολοιμώξεις είναι συχνότερες στις γυναίκες, καθώς η γυναικεία ουρήθρα είναι μικρή σε μήκος και ο κόλπος αποικίζεται από βακτήρια. Οι ουρολοιμώξεις στις γυναίκες εκτός από τη μεγαλύτερη συχνότητα τους σε σχέση με τους άνδρες χαρακτηρίζονται και από τη σχετικώς ηπιότερη εικόνα τους, εφ' όσον στην πλειονότητα τους αφορούν το κατώτερο ουροποιητικό σύστημα. Άλλοι προδιαθεσιακοί παράγοντες στους οποίου μπορεί πιθανότατα να οφείλεται η εμφάνιση ουρολοιμώξεων είναι: - Ασθενείς με κινητικά και νευρολογικά προβλήματα - Ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε εξέταση (κυστεοσκόπηση) ή χειρουργική επέμβαση του ουροποιητικού συστήματος - Λειτουργικές διαταραχές και ανατομικές δυσμορφίες του ουροποιητικού συστήματος - Στην ακράτεια (ούρων και κοπράνων) - Στη χρήση ουροκαθετήρων για μεγάλο χρονικό διάστημα - Στη μειωμένη λήψη υγρών Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος μπορεί να είναι επίμονες και ενοχλητικές. Ωστόσο, πιο σοβαρές συνέπειες θα προκύψουν εάν η λοίμωξη προχωρήσει και εξαπλωθεί στους νεφρούς. Οι υποτροπές της ουρολοίμωξης συχνά προκαλούν ιδιαίτερο άγχος, επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα ζωής και την καθημερινότητα του ατόμου και πολλές φορές οδηγούν σε σκέψεις και εμμονές ότι πάσχουν από κάποια άλλη νόσο όπως καρκίνο κλπ. Στις περισσότερες περιπτώσεις (80-85%) οι ουρολοιμώξεις προκαλούνται από το βακτηρίδιο Escherichia coli (E. coli) που βρίσκεται στον γαστρεντερικό σωλήνα. Ένα μικρότερο ποσοστό (~10%) ουρολοιμώξεων προκαλείται από το σαπροφυτικό σταφυλόκοκκο, και παρουσιάζονται κυρίων το καλοκαίρι. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις οι ουρολοιμώξεις οφείλονται σε μικρόβια όπως η κλεμπσιέλλα ή ο πρωτέας κλπ και αφορούν υποτροπές ή επιπλεγμένες ουρολοιμώξεις υψηλού κινδύνου που μπορεί να προκαλέσουν νεφρική ανεπάρκεια, σήψη ακόμα και να οδηγήσουν σε θάνατο. Σε αυτές τις περιπτώσεις ανήκουν παθήσεις όπως η στένωση της ουρήθρας ή του ουρητήρα, η λιθίαση της ουροδόχου κύστης, η
κυστεοουρητηρηκή παλινδρόμηση, η νεφρολιθίαση, ο καρκίνος του ουροποιητικού συστήματος, η νευρογενής κύστη, και οι ανατομικές ανωμαλίες των νεφρών. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα που εμφανίζει ο ασθενής στις λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος είναι: - Συχνοουρία και έντονη ανάγκη για ούρηση - Αίσθημα καύσου κατά την ούρηση - Δυσουρία - Νυκτουρία - Αίμα στα ούρα - Θολά ούρα - Δύσοσμα ούρα - Αύξηση των κολπικών εκκρίσεων στις γυναίκες - Κνησμό - Πυελικό πόνο στις γυναίκες - Πόνο στο ορθό στους άνδρες - Καταβολή δυνάμεων και ανορεξία Επίσης, σπανιότερα, μπορεί να παρατηρηθεί πόνος κατά την διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, πόνος στο πέος, πόνος στην οσφύ (περιοχή μεταξύ θώρακα και γλουτών), εμετοί, ρίγη και υψηλός πυρετός. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι ουρολοιμώξεις χωρίζονται σε 5 βασικές κατηγορίες: Ασυμπτωματική Βακτηριουρία όπου ο ασθενής δεν παρουσιάζει κανένα σύμπτωμα, ενώ η καλλιέργεια ούρων βγαίνει θετική και έτσι γίνεται ο εντοπισμός του βακτηριδίου. Η θεραπεία δεν είναι απαραίτητη σε υγιή άτομα, αντιθέτως θα πρέπει να υποβληθούν σε θεραπευτική αγωγή άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, πολυκυστικούς νεφρούς, λειτουργικές διαταραχές του ουροποιητικού συστήματος, ανατομικές δυσμορφίες του ουροποιητικού συστήματος, όπως επίσης και άτομα που πρόκειται να υποβληθούν σε ουρολογική χειρουργική επέμβαση. Κυστίτιδα είναι λοίμωξη της ουροδόχου κύστης και παρουσιάζεται πολύ συχνά στις γυναίκες λόγω της ανατομίας τους, συγκεκριμένα λόγω της εγγύτητας της ουρήθρας στον πρωκτό και της μικρής απόστασης από το άνοιγμα της ουρήθρας στην ουροδόχο κύστη. Προκαλείται συνήθως από ένα βακτήριο το Escherichia coli (E. coli) που βρίσκεται στον γαστρεντερικό σωλήνα. Για την αντιμετώπιση της κυστίτιδας η φαρμακευτική αγωγή είναι απαραίτητη καθώς και η αυξημένη πρόσληψη υγρών από το στόμα.
Υπάρχουν διάφορες μορφές κυστίτιδας: Οξεία κυστίτιδα Είναι η συχνότερη μορφή ουρολοίμωξης και παρουσιάζεται ιδιαίτερα στις γυναίκες, ενώ στους άντρες είναι συνήθως δευτερογενής. Τα συμπτώματα είναι συχνουρία, τσούξιμο κατά την ούρηση και πυουρία, σε βαριές μορφές εμφανίζεται αιματουρία ενώ σπάνια παρουσιάζεται πυρετός (στην περίπτωση αυτή η λοίμωξη έχει επεκταθεί στο νεφρό ή τον προστάτη). Η θεραπεία είναι φαρμακευτική. Χρόνια κυστίτιδα Είναι αποτέλεσμα της μετάπτωσης της οξείας φλεγμονής, λόγω κακής θεραπευτικής και υγιεινής αντιμετώπισής της. Παρουσιάζει συμπτώματα όπως ήπιος πόνος, συχνοουρία, πόνος στο υπογάστριο και είναι πολύ πιο ήπιας μορφής από αυτά της οξείας κυστίτιδας. Η θεραπεία είναι φαρμακευτική και είναι απαραίτητη η σωστή διάγνωση και αντιμετώπιση του αίτιου που προκαλεί ή συντηρεί την κυστίτιδα. Διάμεση κυστίτιδα Τα αίτια που προκαλούν αυτή την μορφή κυστίτιδας είναι άγνωστα. Τα συμπτώματα είναι επίμονα και έντονα, δεν παρουσιάζει στοιχεία στα ούρα και δεν υποχωρεί με την συνηθισμένη θεραπεία αντιθέτως είναι δύσκολη και επίπονη. Αποτιτανωτική κυστίτιδα Είναι μικροβιακή φλεγμονή της ουροδόχου κύστης, από μικρόβια που διασπούν την αμμωνία των ούρων με αποτέλεσμα την αλλαγή του ph των ούρων σε αλκαλικό και την αποτιτάνωση περιοχών που έχουν σαν αποτέλεσμα την δημιουργία αλάτων και ασβεστίου. Ακτινική κυστίτιδα Είναι αποτέλεσμα της ακτινοβολίας της ουροδόχου κύστης, όπου προκαλεί βλάβες στα τοιχώματά της, και έχουν ως αποτέλεσμα την ελάττωση της χωρητικότητας της κύστης, εμφάνιση συχνοουρίας και μεγάλης έντασης αιματουρίας. Κυστική κυστίτιδα Είναι μια σπάνια μορφή κυστίτιδας που χαρακτηρίζεται από την δημιουργία μικρών κύστεων στο βλεννογόνο και υποβλεννογόνιο. Τα αίτια είναι οι διάφοροι μικροβιακοί παράγοντες. Ηωσινοφιλική κυστίτιδα Και αυτή μια από τις σπάνιες μορφές κυστίτιδας, είναι μάλλον ανοσολογική αντίδραση του μικροβιακού παράγοντα και χαρακτηρίζεται από συγκέντρωση ηωσινοφίλων στο βλεννογόνο της κύστης.
Υποτροπιάζουσες Ουρολοιμώξεις. Ως τέτοιες χαρακτηρίζονται οι ουρολοιμώξεις που επανεμφανίζονται σε συχνά χρονικά διαστήματα (3 ή περισσότερα συμπτωματικά επεισόδια σε περίοδο 12 μηνών) και οφείλονται είτε στο ίδιο μικροβιακό παράγοντα (επαναμολύνσεις) είτε σε διαφορετικό μικροβιακό παράγοντα (υποτροπές). Κάθε περίπτωση υποτροπιάζουσας ουρολοίμωξης θα πρέπει να ελέγχεται από τον γιατρό για να διαγνωστούν πιθανές υποκείμενες παθήσεις ή νοσήματα εντός ή εκτός του ουροποιητικού συστήματος του ασθενή. Εκδηλώνονται συνήθως σε άτομα με λειτουργικές διαταραχές ή ανατομικές δυσμορφίες του ουροποιητικού συστήματος. Η θεραπεία είναι μακροχρόνια και θα πρέπει να βρεθεί το ακριβές αίτιο της λοίμωξης για την αντιμετώπισή της. Η θεραπεία των ουρολοιμώξεων εξαρτάται από την ηλικία, την συχνότητα των επεισοδίων, την νεφρική λειτουργία, την ύπαρξη λίθων και την ύπαρξη ανωμαλιών του ουροποιητικού συστήματος. Τα αντιβιοτικά είναι ο κύριος τρόπος αντιμετώπισης των ουρολοιμώξεων και ταξινομούνται σε δύο κατηγορίες: 1) Αντιβιοτικά και 2) Χημειοθεραπευτικά. Είναι πολλές οι περιπτώσεις ασθενών που επιλέγουν αυθαίρετα την αντιβίωση που θα πάρουν και κάνουν κατάχρηση του φαρμάκου, με αποτέλεσμα και να μην υποχωρεί η ουρολοίμωξη, αλλά και το μικρόβιο να αποκτήσει ανθεκτικότητα στην συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή. Η επιλογή του αντιβιοτικού και το χρονικό διάστημα στο οποίο θα πρέπει να υποβληθεί ο ασθενής στην θεραπεία θα πρέπει να επιλεχθεί από τον γιατρό Ουρολόγο, λαμβάνοντας υπόψη και το ιστορικό του ασθενή, έτσι ώστε να έχει αποτέλεσμα η θεραπευτική αγωγή, να μην υπάρξει υποτροπή της ουρολοίμωξης και να αποφύγουμε την ανάπτυξη αντιμικροβιακής ανθεκτικότητας, το οποίο είναι και το μεγαλύτερο μειονέκτημα και ανησυχία στην θεραπεία των ουρολοιμώξεων. Σε ορισμένες περιπτώσεις ενδέχεται να χρειαστεί η εισαγωγή του ασθενή στο νοσοκομείο για την αντιμετώπιση της λοίμωξης.
Πώς θα την προλάβετε 1. Διατηρήστε την περιγεννητική περιοχή καθαρή, χωρίς όμως υπερβολές. Οι εσωτερικές κολπικές πλύσεις, μπορεί να επιβαρύνουν την κατάσταση ενώ η χρήση αντισηπτικών πρέπει να αποφεύγεται γιατί ευνοούν την ανάπτυξη κολπίτιδας. Αν είστε γυναίκα να σκουπίζεστε στην τουαλέτα από μπροστά προς τα πίσω ώστε να μην επιμολύνεται το ουροποιητικό από τα μικρόβια του εντέρου. 2. Πίνετε πολύ νερό. Τουλάχιστον 8 ποτήρια ημερησίως για να αδειάζει η κύστη ανά τακτά χρονικά διαστήματα και να αποβάλλονται τα μικρόβια από την ουροφόρο οδό. Όταν τα ούρα μένουν για αρκετή ώρα στην κύστη, λιμνάζουν και αυξάνεται η πιθανότητα πολλαπλασιασμού των μικροβίων. 3. Μετά το σεξ πηγαίνετε στην τουαλέτα. Με την ούρηση παρασύρονται τα βακτηρίδια που μεταφέρθηκαν διαμέσου της ουρήθρας κατά τη συνουσία. 4. Να αποφεύγετε να πίνετε υγρά που ερεθίζουν την κύστη, όπως το αλκοόλ και η καφεΐνη. 5. Πηγαίνετε τακτικά στην τουαλέτα. Μην «κρατιέστε» όταν θέλετε να ουρήσετε και φροντίστε να πηγαίνετε στην τουαλέτα αμέσως μόλις νιώσετε την ανάγκη για ούρηση. Τα μικρόβια μπορούν να αναπτυχθούν αν μείνουν στάσιμα στα ούρα. 6. Φοράτε εσώρουχα βαμβακερά. Βοηθούν την περιοχή να «αναπνέει» και να την στεγνώνει ώστε αυτή να μην είναι ποτέ υγρή. Να αποφεύγετε τα στενά τζιν και τα νάιλον εσώρουχα, τα οποία κρατούν την υγρασία, όπου μπορούν και αναπτύσσονται τα βακτηρίδια. 7. Προσέχετε την άμμο και την πισίνα. Οι πισίνες αποτελούν τον πιο συχνό τρόπο μετάδοσης ουρολοιμώξεων, ενώ μικρόβια «κολλάνε» συνήθως κορίτσια και γυναίκες και από την άμμο. Αποφεύγετε τις θάλασσες και τις πισίνες αμφιβόλου... υγιεινής. Χρησιμοποιείτε και πετσέτα και ψάθα. Έτσι, θα προστατευτείτε καλύτερα από τους μικροοργανισμούς που μπορεί να βρίσκονται στην άμμο και να μεταφερθούν στην ευαίσθητη περιοχή.
Μόλις βγείτε από τη θάλασσα, σκουπιστείτε και βγάλτε αμέσως το μαγιό σας. Φορέστε κάτι στεγνό, γιατί η υγρασία στην περιοχή του κόλπου είναι αυτή που βοηθά την ανάπτυξη των μικροοργανισμών. Τηρείτε σχολαστικά τους κανόνες υγιεινής για την περιοχή του κόλπου. Μόλις βγαίνετε από τη θάλασσα, καλό είναι να ξεπλένεστε με τρεχούμενο νερό και ένα απλό σαπούνι ή αφρόλουτρο.