2η Εργαστηριακή Άσκηση

2η Εργαστηριακή Άσκηση Διοίκηση Επιχειρήσεων ΤΕΙ Κρήτης (Άγιος Νικόλαος) ΔΕ200Α-210Α Εισαγωγή στη Στατιστική

Σκοπός: Η παρούσα εργαστηριακή άσκηση, χρησιμοποιώντας ως δεδομένα, μεγέθη που περιγράφουν την εξέλιξη της τιμής μιας μετοχής, στοχεύει στην εκμάθηση γραφικών αναπαραστάσεων (γραφημάτων, διαγραμμάτων), των δεδομένων. Είναι σημαντικό να χρησιμοποιούμε την κατάλληλη μορφή γραφημάτων, ανάλογα με τα δεδομένα που έχουμε να παρουσιάσουμε. Το αποτέλεσμα που προκύπτει με την ολοκλήρωση της άσκησης, παρουσιάζεται σε αρχείο pdfπου υπάρχει στο φάκελο της άσκησης. 1. Δημιουργία Γραφήματος Τιμών Μετοχής Μετά την παρουσίαση των δεδομένων της μετοχής υπό μορφή πίνακα, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η παράσταση των δεδομένων σε μορφή γραφήματος. Προκειμένου να κατασκευάσουμε ένα απλό διάγραμμα διασποράς των τιμών των μεταβλητών: «High» («Υψηλό»), «Low» («Χαμηλό»), «Open» («Άνοιγμα») και «Close» («Κλείσιμο») ως προς την μεταβλητή «Trade Date» («Ημερομηνία»), αρκεί να ακολουθήσουμε τα εξής βήματα: I. Επιλέγουμε τις στήλες που αφορούν τις παραπάνω μεταβλητές, κάνοντας αριστερό κλικ στο όνομα των στηλών, κρατώντας πάντα πατημένο το πλήκτρο Ctrl. II. III. Στην γραμμή μενού, ακολουθούμε το μονοπάτι: Insert - Charts ή Εισαγωγή - Γραφήματα. Επιλέγουμε τη Δημιουργία Γραφήματος Στο παράθυρο «Εισαγωγή Γραφήματος» που ανοίγει το Excel, επιλέγουμε: Τύπος Γραφήματος: «Χ Υ Διασπορά» Δευτερεύων Τύπος Γραφήματος: «Διασπορά με ομαλές γραμμές», και Επιλέγουμε «ΟΚ». Εμφανίζεται το διάγραμμα που έχουμε κατασκευάσει Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Αγ. Νικόλαος), Τ.Ε.Ι. Κρήτης, Εργαστήριο Στατιστικής, Εαρινό 2019 Σελίδα 1 από 12

Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Αγ. Νικόλαος), Τ.Ε.Ι. Κρήτης, Εργαστήριο Στατιστικής, Εαρινό 2019 Σελίδα 2 από 12

IV. Για να διαμορφώσουμε την τελική μορφή του διαγράμματος επιλέγουμε «Διάταξη» στη γραμμή του μενού. Επιλέγοντας «Τίτλος» -> «Επάνω από το Γράφημα» για να εισάγουμε τον τίτλο που επιθυμούμε. («Τίτλοι»). Επιλέγοντας: o Τίτλοι Άξονα -> Τίτλος Πρωτέυοντα Οριζόντιου Άξονα -> Κάτω από τον άξονα, και o Τίτλοι Άξονα -> Τίτλος Πρωτέυοντα Κατακόρυφου Άξονα -> Περιστρεμμένος Άξονας, εμφανίζοντας θέσεις για τίτλους που μπορείτε να συμπληρώσετε Επιλέγοντας «Γραμμές Πλέγματος» μπορείτε να επιλέξετε τον τύπο των γραμμών πλέγματος που εμφανίζονται ή να τις καταργήσετε. Επιλέγοντας «Άξονες» μπορείτε να επιλέξετε τον τύπο των αξόνων που εμφανίζονται ή να τους καταργήσετε. Επιλέγοντας «Υπόμνημα» μπορείτε να επιλέξετε την τοποθεσία εμφάνισης ή την απενεργοποίηση του υπομνήματος. Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Αγ. Νικόλαος), Τ.Ε.Ι. Κρήτης, Εργαστήριο Στατιστικής, Εαρινό 2019 Σελίδα 3 από 12

Το γράφημα «τοποθετείτε» μέσα στο φύλλο εργασίας, επειδή θέλουμε να οργανώσουμε την παρουσίαση και την εκτύπωσή του μαζί με άλλα γραφήματα το «μεταφέρουμε» με το ποντίκι στο κελί Ο10 και του δίνουμε διαστάσεις από Ο10-Υ10, έως Ο34-Υ34 (στο νοητό πλαίσιο των 4 κελιών). Μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι η γραμμή των δεδομένων δεν αρχίζει από την αρχή του Χ- άξονα και δεν τελειώνει στο τέλος, αλλά το excel αυθαίρετα εμφανίζει ημερομηνίες πριν την 2-1-2018 στην αρχή και μετά την 31-12-2018 στο τέλος. Αυτό έχει σχέση με τον τρόπο που χειρίζεται τις ημερομηνίες ο υπολογιστής. Αν πληκτρολογήσουμε στα κελιά L1, L2 τις παρακάτω ημερομηνίες: Date Αριθμός 2/1/2018 43102 3/1/2018 43103 4/1/2018 43104 5/1/2018 43105 Και κατόπιν μορφοποιήσουμε από το μενού Κεντρική -> Αριθμός σε Αριθμός θα δούμε στη θέση των ημερομηνιών τους ακέραιους αριθμούς που φαίνονται στη 2η στήλη. Οι ακέραιοι αριθμοί αυτοί είναι οι ημέρες που πέρασαν από 1/1/1900 για την κάθε ημερομηνία. Είναι τρόπος αποθήκευσης ημερομηνιών με 1 μόνο αριθμό και όχι 3 (ημέρα, μήνας, έτος). Επομένως αν κάνουμε δεξί κλικ στον χ-άξονα θα δούμε στο παράθυρο Μορφοποίηση Άξονα - > Επιλογές Άξονα ότι έχουν στρογγυλοποιηθεί οι ακέραιοι που αντιστοιχούν στις ημερομηνίες έναρξης 2-1-2018 (43102) σε 43050 δηλ. 52 ημέρες νωρίτερα. Για να ξεκινά ο άξονας ακριβώς Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Αγ. Νικόλαος), Τ.Ε.Ι. Κρήτης, Εργαστήριο Στατιστικής, Εαρινό 2019 Σελίδα 4 από 12

στις 2-1-2018 γράφουμε στην Επιλογές Άξονα -> Ελάχιστο από 43102. Αντίστοιχα, στο Επιλογές Άξονα -> Μέγιστο ορίζουμε την τιμή 43465. Επίσης επειδή όλες οι ημερομηνίες αφορούν το 2018 μπορούμε να επιλέξουμε τη μορφή σύντομης ημερομηνίας: 2/1, 3/1, 4/1, κλπ. Από το ίδιο παράθυρο επιλέγουμε Αριθμός και μορφή ημερομηνίας σύντομη (14/3). Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Αγ. Νικόλαος), Τ.Ε.Ι. Κρήτης, Εργαστήριο Στατιστικής, Εαρινό 2019 Σελίδα 5 από 12

Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Αγ. Νικόλαος), Τ.Ε.Ι. Κρήτης, Εργαστήριο Στατιστικής, Εαρινό 2019 Σελίδα 6 από 12

2. Δημιουργία Γραφήματος Τύπου «Κεριών» Οι ασχολούμενοι με το χρηματιστήριο χρησιμοποιούν μια «ειδική» μορφή του παραπάνω γραφήματος που ονομάζεται γράφημα τύπου «κεριών». Για να το δημιουργήσουμε εύκολα ως 2 ο γράφημα στο φύλλο εργασίας, επιλέγουμε το προηγούμενο (με κλικ) κάνουμε αντιγραφή (copy) στη συνέχεια κάνουμε κλικ στο κελί Ο39 για να μετακινηθούμε στη θέση που θέλουμε το νέο γράφημα και επιλέγουμε επικόλληση (paste). Έχουμε δημιουργήσει ένα ακριβές αντίγραφο του 1 ου γραφήματος, το επιλέγουμε με κλικ και από το μενού Εισαγωγή -> Γραφήματα -> Αλλαγή Τύπου Γραφήματος, επιλέγουμε τον πρωτεύων τύπο «Μετοχές» και τον δευτερεύων τύπο «ανοίγματος-ανώτερη-κλεισίματος-κατώτερη». Η μορφή αυτή του γραφήματος βοηθάει τους ασχολούμενους με το χρηματιστήριο να καταλάβουν γρήγορα αν η ημέρα ήταν «ανοδική» ή «καθοδική», μπορείτε να δείτε με zoom (μεγέθυνση) τη μορφή του κεριού κάθε ημέρας. Για να αλλάξουμε κάποιο αντικείμενο («στοιχείο») του γραφήματος, ο απλούστερος τρόπος είναι να κάνουμε διπλό κλικ με το ποντίκι στο αντίστοιχο αντικείμενο για να εμφανιστεί το αντίστοιχο παράθυρο μορφοποίησης. Για το τίτλο του γραφήματος αν κάνουμε κλικ έχουμε πρόσβαση να διορθώσουμε-αλλάξουμε τον τίτλο πάνω στο γράφημα. Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Αγ. Νικόλαος), Τ.Ε.Ι. Κρήτης, Εργαστήριο Στατιστικής, Εαρινό 2019 Σελίδα 7 από 12

3. Δημιουργία Γραφήματος Τιμής και Όγκου Εκτός από τις διάφορες τιμές της μετοχής στη διάρκεια μιας ημέρας, έχουμε δεδομένα του όγκου (volume), του συνολικού αριθμού των μετοχών που «διακινήθηκαν». Επιλέγουμε στο φύλλο εργασίας τις αντίστοιχες τιμές στις στήλες Close και Volume. Το γράφημα αυτό έχει μια ιδιαιτερότητα η τιμή κλεισίματος είναι σε Ευρώ και ο όγκος είναι αριθμός μετοχών. Επομένως χρειαζόμαστε 2 άξονες Υ, ο 1ος για τα ευρώ της τιμής κλεισίματος ο 2ος για τον αριθμό μετοχών του όγκου. Στην επιλογή Γραφημάτων επιλέγουμε Γραμμή. Στο διάγραμμα που δημιουργείτε, επιλέγουμε τη γραμμή που αναπαριστά το μέγεθος Volume. Πατάμε το δεξί κλικ και επιλέγουμε «Μορφοποίηση Σειράς Δεδομένων». Στις «Επιλογές Σειράς» επιλέγουμε «Δευτερεύων Άξονας», οπότε ο άξονας του Volume εμφανίζεται ως δεύτερος άξονας. Για να μην «μπερδεύονται» οι 2 σειρές δεδομένων, συνηθίζουμε να μεγαλώνουμε τη μέγιστη τιμή του 2ου άξονα ώστε η μπλε σειρά να είναι χαμηλότερα από την κόκκινη (διπλό κλικ στον 2ο y-άξονα και αλλαγή κλίμακας). Για να προσθέσουμε τις ημερομηνίες στο χ-άξονα θα Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Αγ. Νικόλαος), Τ.Ε.Ι. Κρήτης, Εργαστήριο Στατιστικής, Εαρινό 2019 Σελίδα 8 από 12

επιλέξουμε το γράφημα, και στην καρτέλα Σχεδίαση -> Επιλογή Δεδομένων να επιλέξουμε την Επεξεργασία (στις ετικέτες οριζόντιου άξονα), όπου θα προσθέσουμε τις Trade Date. Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Αγ. Νικόλαος), Τ.Ε.Ι. Κρήτης, Εργαστήριο Στατιστικής, Εαρινό 2019 Σελίδα 9 από 12

Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Αγ. Νικόλαος), Τ.Ε.Ι. Κρήτης, Εργαστήριο Στατιστικής, Εαρινό 2019 Σελίδα 10 από 12

4. Δημιουργία Γραφήματος Τιμής και Τζίρου Αυτό το γράφημα θα είναι ίδιο με το αμέσως προηγούμενο και θα αλλάζει μόνο ο όγκος με τον τζίρο. Επομένως θα αντιγράψουμε το προηγούμενο γράφημα στο κελί Ο96 και στη συνέχεια θα αλλάξουμε τα δεδομένα της σειράς του όγκου (στήλη F στο φύλλο) με τα δεδομένα του τζίρου (στήλη Η στο φύλλο). Αν κάνουμε κλικ στο νέο γράφημα στη γραμμή του όγκου στο φύλλο εργασίας θα εμφανιστούν 3 χρωματιστά πλαίσια στα κελιά που περιλαμβάνονται στο γράφημα για τη σειρά του όγκου. Το μωβ πλαίσιο δείχνει τις τιμές του χ-άξονα, δεν χρειάζεται να το αλλάξουμε, το κόκκινο πλαίσιο δείχνει το όνομα της σειράς, θα το «πιάσουμε» (όταν ο δείκτης του ποντικιού γίνει σταυρός με βελάκια) και θα το μετακινήσουμε από το κελί F1 στο κελί H1. Το γαλάζιο πλαίσιο αντιστοιχεί στις τιμές του όγκου που θέλουμε τώρα να είναι ο τζίρος, «πιάνουμε» το πλαίσιο και το μετακινούμε στη στήλη H. Στη συνέχεια διορθώνουμε τους τίτλους στο γράφημα. 5. Εκτύπωση Γραφημάτων Τα 4 γραφήματα που δημιουργήθηκαν θα τυπωθούν σε μορφή.pdf. Το αρχείο.pdf που θα δημιουργήσετε θα πρέπει να έχει μέγεθος 2 σελίδες και σε κάθε σελίδα να υπάρχουν δύο διαγράμματα. Η μορφοποίηση του.pdf θα γίνει ακολουθώντας τις οδηγίες διαμόρφωσης σελίδας (κεφαλίδες, υποσέλιδα κλπ), της 1 ης εργαστηριακής άσκησης. Αναλυτικές οδηγίες για τη διαδικασία εκτύπωσης θα βρείτε στην εκφώνηση της 1 ης εργαστηριακής άσκησης. Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Αγ. Νικόλαος), Τ.Ε.Ι. Κρήτης, Εργαστήριο Στατιστικής, Εαρινό 2019 Σελίδα 11 από 12

Είναι σκόπιμο πριν εκτυπώσετε οτιδήποτε σε χαρτί, για να αποφύγετε άσκοπη κατανάλωση χαρτιού να ελέγξετε προσεκτικά ότι όλα είναι όπως επιθυμείτε. Η εκτύπωση σε ηλεκτρονικό αρχείο (pdf) είναι το διεθνές αποδεκτό πρότυπο) είναι ανέξοδη και δεν βλάπτει το περιβάλλον. Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Αγ. Νικόλαος), Τ.Ε.Ι. Κρήτης, Εργαστήριο Στατιστικής, Εαρινό 2019 Σελίδα 12 από 12