Σύγχρονα τελετουργικϊ και κοινωνικϋσ αναπαραςτϊςεισ τησ ύαςησ και τησ ιατρικόσ επιςτόμησ ΑΠΟ ΣΟ ΑΜΑΝΟ ΣΟ ΓΙΑΣΡΟ ΣΟΤ ΦΩΡΙΟΤ
ΣΕΛΕΣΟΤΡΓΙΚΟΣΗΣΑ Σύνολο πρακτικών ςυνδεόμενων με δοξαςύεσ, τελετϋσ και εγγραφϋσ, ςύμφωνα με διχοτομόςεισ του ιερού και του κοςμικού, του καθαρού και του ακϊθαρτου. Αφορμό για παρατόρηςη και ερμηνεύα τόςο από Γϊλλουσ ερευνητϋσ (από τον Durkheim ϋωσ τον Levi-Strauss), όςο και από αγγλοςϊξονεσ (από τον Frazer ϋωσ τον Turner). Η οπτικό τησ κοινωνικόσ ψυχολογύασ: αλληλεπύδραςη/ όψεισ τησ καθημερινόσ ζωόσ/ βιωμϋνο νόημα/ επύπεδο ςυνειδητοπούηςησ των ςυμπεριφορών εκ μϋρουσ των δρώντων υποκειμϋνων. «Τελετουργικϊ του ςώματοσ» (Maisonneuve, 2004): ςυγκεκριμϋνεσ καταςτϊςεισ, πύςτεισ και κανόνεσ/ ανθεκτικότητα και επανϊληψη/ επιβιώνουν παγκόςμια. Σε όλεσ τισ κοινωνύεσ και τουσ πολιτιςμούσ, το ςώμα ςχετύζεται με μϋριμνεσ και πρότυπα ςυγχρόνωσ κοινωνικϊ, θρηςκευτικϊ, ηθικϊ, αιςθητικϊ, παρϊλληλα με την εκϊςτοτε γνώςη και «επιςτόμη» και ςχετικϊ με την υγιεινό, την αςθϋνεια και την πρόληψό τησ.
ΣΑ «ΑΚΛΗΠΙΕΙΑ» "ΘΕOσ ΣYΦΑ ΑΓΑΘA, ΙAΜΑΣΑ ΣΟΤ ΑΠOΛΛΩΝΟσ ΚΑΙ ΣΟΤ ΑΚΛΗΠΙΟY" Απόλλωνασ : ιδιαύτεροσ ιατρόσ των Θεών, εκπρόςωποσ του Ήλιου Οι ναού ωσ κϋντρα επύκληςησ τησ θεραπευτικόσ βοόθειασ των Θεών. Αςκληπιόσ: ημύθεοσ, ενςαρκώνει την υψηλό ιδϋα τησ ιατρικόσ, τη δύναμη που ϋδινε πϊντα η Υύςη ςτον ϊνθρωπο για την καταπολϋμηςη των νόςων. Σα Αςκληπιεύα: η ιατρικό περύθαλψη όταν μυςτικό και κληρονομικό, Πρωθιερϋασ ό Μεγϊλοσ Ιερϋασ, Πυροφόροι, Ιερομνόμονεσ, Αςκληπιϊδεσ. Γαληνόσ: "απολύτωσ εμπειρικό και μόνο δια φυτών εθεραπεύοντο οι ϊνθρωποι, ενώ αυτόσ την ανύψωςε ςε θεύα επιςτόμη". Αςκληπιεύα: μετϊ τον 5ο π.χ., διϊςπαρτοι ναού-θεραπευτόρια του θεού Αςκληπιού Μετϊ τη δύςη του ηλύου, ϋχοντασ νηςτϋψει από κραςύ και οριςμϋνεσ τροφϋσ και μετϊ από ςύντομο καθαρτόριο λουτρό ςτο Θόλο, ο αςθενόσ φορώντασ λευκό μανδύα προςϋφερε θυςύα ςτον Αςκληπιό και ειςερχόταν ςτο Άβατον, όπου ελϊμβανε χώρα η εγκούμηςη. Κατϊ τη διϊρκεια τησ νύχτασ ο ιερϋασ-ιατρόσ ντυμϋνοσ ωσ θεόσ Αςκληπιόσ επιςκεπτόταν και θερϊπευε τουσ μιςοκοιμιςμϋνουσ πιςτούσ ςυνοδευόμενοσ από τισ κόρεσ του, βοηθούσ, υπηρϋτεσ, και ϋνα ςκύλο ό φύδι, που ςυμμετεύχαν ςτη θεραπευτικό τελετουργύα
ΑΜΑΝΙΜΟ Πολύπλοκο λατρευτικό και μαγικο-θρηςκευτικό κύνημα που διαμορφώνεται γύρω από την τεχνικό τησ ϋκςταςησ Ευρεύα γεωγραφικό εξϊπλωςησ-βόρεια Αμερικό, Νότια Αμερικό, Σιβηρύα, Ινδονηςύα, Ωκεανύα κ.λπ.) Χωρύσ ομοιομορφύα ωσ προσ τη λατρευτικό πρακτικό του. Κεντρικό πρόςωπο ςτον Σαμανιςμό εύναι ο ςαμϊνοσ (šamán) ωσ ιερϋασ, μϊγοσ-γιατρόσ και αρχηγόσ ενύοτε τησ οικογενειακόσ θρηςκεύασ. Επιχειρώντασ ψυχολογικό προςϋγγιςη του όρου ο Τζόζεφ Κϊμπελ ορύζει τον ςαμϊνο ωσ ϊτομο αρςενικού ό θηλυκού φύλου που ϋχει ςτραφεύ ςτον κόςμο του αςυνεύδητου, εξαιτύασ ϋντονησ ψυχολογικόσ εμπειρύασ. Η βϊςη τησ ςαμανικόσ πρακτικόσ εύναι αρχϋγονα ανιμιςτικό, αν και διακρύνεται για τισ κοςμολογικϋσ τησ θεωρόςεισ ςε διαφορετικϋσ τοπικϋσ ςαμανικϋσ παραδόςεισ. Ο ςαμϊνοσ μϋςω τησ κοςμολογύασ που αναπτύςςει, χτύζει ϋνα πρότυπο κοινωνικόσ ςυμπεριφορϊσ και οργϊνωςησ για το περιβϊλλον του, ςτο οπούο υπειςϋρχεται και ο οκονομικόσ παρϊγοντασ.
ΙΑΣΡΙΚΗ, ΘΡΗΚΕΙΑ, ΥΙΛΟΟΥΙΑ Άλμπερτ βϊιτςερ (14 Ιανουαρύου 1875-4 Σεπτεμβρύου 1965) Επύτιμο Μϋλοσ του Τϊγματοσ τησ Αξύασ, Αλςατόσ θεολόγoσ, μουςικόσ, φιλόςοφοσ, και ιατρόσ. Αμφιςβότηςε τόςο την τρϋχουςα κοςμικό αντύληψη τησ εποχόσ του για τον ιςτορικό Ιηςού, όςο και την παραδοςιακό Χριςτιανικό ϊποψη, απεικονιζοντασ ϋναν Ιηςού που περύμενε το επικεύμενο τϋλοσ του Κόςμου. Του απονεμόθηκε το Νόμπελ Ειρόνησ 1952 για την φιλοςοφύα του περύ «ςεβαςμού τησ ζωόσ» την οπούα εξϋφραςε με πολλούσ τρόπουσ με πιο γνωςτό την ύδρυςη και τη ςυντόρηςη του Νοςοκομεύου ςτο Λαμπαρενϋ τησ Γκαμπόν, ςτην κεντροδυτικό Αφρικό.
ΙΑΣΡΙΚΗ, ΣΕΦΝΗ, ΙΕΡΟ Damien Hirst The Ivy, 1997-1998 - Medicine Cabinet
The exhibition consisted of Hirst s most extensive exploration of the role of religion to date. As part of a major installation, a suite of twelve instrument cabinets (2002-2003), each relating to an Apostle and his cause of death or martyrdom, was hung on the gallery walls. The contents of the cabinets included cluttered archaic medical apparatus and religious paraphernalia. Positioned on the floor in front of each cabinet was a corresponding formaldehyde work. Entitled Jesus and The Disciples (1994-2003), the twelve steel and glass tanks each contained a severed bull s or sheep s head. Prominently positioned at one end of the room, a work entitled The Ascension of Jesus (2002-2003) was installed; in this, a taxidermy dove in flight was positioned over a pristine white, powder-coated cabinet and empty shelving. A tank containing only formaldehyde, named Jesus and The Disciples (Jesus) (1994-2003), was placed in front of the cabinet. WHITE CUBE 9 SEPTEMBER 2003 18 OCTOBER 2003
The exhibition included a series of silkscreen prints, as well as paintings and sculptures, addressing Hirst s conviction that science is the new religion for many people. It s as simple and as complicated as that really. [1] Works shown included a cedarwood crucifix inlayed with pewter pills ( New Religion (2005)) and silkscreen prints depicting biblical chapters with images of corresponding medication. After being exhibited at Paul Stolper Gallery in 2005, New Religion was presented in All Hallows Church, London Wall, in 2007. On the occasion of thos show, a triptych of sky-blue butterfly monochrome paintings were installed in the church s altar space. NEW RELIGION 13 OCTOBER 2005 19 NOVEMBER 2005
Μια κινηματογραφικό αφόγηςη τησ ςύγκρουςησ μεταξύ παραδοςιακόσ τελετουργικότητασ και ςύγχρονησ επιςτόμησ και των εξουςιών τουσ ςτο πεδύο τόςο τησ ιαματικόσ φανταςιακόσ πύςτησ, όςο και τησ θεραπευτικόσ καθημερινόσ πρακτικόσ Η ΚΤΡΑ ΜΑσ Η ΜΑΜΗ
Ορεινό χωριό τησ Ευρυτανύασ Χτιςμϋνα ςε οροπϋδιο 880 μϋτρων ςε 1720 μ. υψόμετρο Συνολικϊ 200 κατούκων το χειμώνα, ενώ ςτην απογραφό 18/03/2001 απογρϊφηκαν 1070 Απϋχει 70 χλμ. από το Καρπενόςι Έδρα του Δόμου Αγρϊφων- Ευρυτανύασ («κεφαλοχώρι») ΣΑ ΑΓΡΑΥΑ
Η ΕΡΕΤΝΑ ποιοτικό μεθοδολογικό προςϋγγιςη 5 ημι-δομημϋνεσ ςυνεντεύξεισ από μόνιμουσ κατούκουσ του χωριού Μϋθοδοσ: θεματικό ανϊλυςη περιεχομϋνου Σκοπόσ: η διερεύνηςη των αναπαραςτϊςεων των κατούκων του χωριού αναφορικϊ με την υγεύα, την αςθϋνεια, τη θεραπεύα, την ιατρικό, το γιατρό του χωριού Πού ςταματϊ η ορθολογικό εμπιςτοςύνη ςτο γιατρό του χωριού και ςε ποιο ςημεύο προςτρϋχουμε ςτην ψυχολογικό αςφϊλεια που εξαςφαλύζει η παλινδρόμηςη ςτισ δοξαςύεσ τησ παρϊδοςησ; Τι ρόλο παύζει η γεωγραφικό απομόνωςη, η δυςτοκύα πρόςβαςησ ςτα ςύγχρονα ιατρικϊ μϋςα και ο ελλειπόσ φαρμακευτικόσ ανεφοδιαςμόσ;
Ο ΓΙΑΣΡΟ ΣΟΤ ΦΩΡΙΟΤ Αποτελϋςματα τησ ανϊλυςησ Ειδικευόμενοσ, νεαρόσ ηλικύασ, γυναύκα Ιατρεύο-ςπύτι-φαρμακεύο 24/7 Άνθρωποσ αγαπητόσ, ςεβαςτόσ, εμπιςτοςύνησ Αμοιβαύα προςτατευτικότητα και φροντύδα/ενταγμϋνη ςτη ςυλλογικότητα «είναι καλό κορίτςι, μόνη τησ εδώ πάνω, ήςυχη, ξέρει αυτή, τι να πάθουμε εμείσ παιδί μ γέροι άνθρωποι, κανά πονάκι, τα ρευματικά μασ τησ χτυπάμε να μασ δώςει κανά ντεπόν. Την έχουμε κι εμείσ ςτο νου μασ, κορίτςι μόνο του. Τώρα για τα χειρότερα.ο Θεόσ βοηθόσ εδώ πάνω που είμαςτε»
ΣΟ ΜΑΓΙΚΟ ΦΑΠΑΚΙ VOLTAREN DEPON MESULID Το χϊπι πανϊκεια Το χϊπι τησ αςφϊλειασ Το χϊπι τησ παρηγοριϊσ Το χϊπι τησ ρουτύνασ Το χϊπι τησ ύαςησ Το χϊπι τησ ελπύδασ Το χϊπι γιατρόσ Το χϊπι μϊγοσ «Όςο έχω τισ «φίλεσ» μου, κάθε ημέρα, να με φροντίζουν, τη «ροζούλα» (δείχνει ένα ροζ χάπι) πριν το φαγητό και την «αςπρούλα» (δείχνει ένα άςπρο χάπι) μετά το φαγητό, δε φοβάμαι τίποτα, δεν πληςιάζει το θεριό!»
ΣΟ ΕΛΙΚΟΠΣΕΡΟ ΣΟΤ ΦΟΝΣΟΤ Ένασ από μηχανόσ Θεόσ Ιερό αντικεύμενο τησ επιςτόμησ Συνυφαςμϋνο με τη ςωτηρύα και την αςφϊλεια Λατρεμϋνο αφ εαυτού, αποκομμϋνο από τον ιδιοκτότη του Φανταςιακό ςχϋςη εξϊρτηςησ - «Κι αν ςυμβεί, χτύπα ξύλο, κάτι ςοβαρό πολύ, θεία Βαςιλική αν κάποιοσ χτυπήςει άςχημα ή αν αρρωςτήςει πολύ ςοβαρά και χρειάζεται επειγόντωσ άμεςη μεταφορά ςτο νοςοκομείο ςτο Καρπενήςι κι είναι θέμα χρόνου τι ςυμβαίνει τότε; Τι γίνεται; - Α τότε έρχεται το ελικόπτερο του Χόντου και τον παίρνει, όπωσ πριν 4 χρόνια που έπαθε την καρδιά του ο Ανδρώνησ, αν μπορεί βέβαια το ελικόπτερο, μασ έχει πει ο Χόντοσ ςε περίπτωςη ανάγκησ να τον φωνάζουμε. Και ςε λίγα λεπτά είναι εκεί, γιατί να πεισ να τον κατεβάςει κάποιοσ με αυτοκίνητο, πάει ο άνθρωποσ, καημένη, είν ξεγραμμένοσ 3 ώρεσ μέςα ςτα βουνά ή το χειμώνα αν έχει κλείςει ο δρόμοσ από τισ κατολιςθήςεισ, δεν καταβαίν σ κάτω με τίποτισ».
ΙΑΜΑΣΙΚΑ ΣΕΛΕΣΟΤΡΓΙΚΑ ΣΗσ ΑΠΕΛΠΙΙΑ Τι ςυμβαύνει όταν λεύπει ο γιατρόσ; Όταν δεν ϋχουμε ελικόπτερο; Όταν το φαρμακεύο του γιατρού «ξεμϋνει» από προμόθειεσ; Όταν η κακοκαιρύα ό μια κατολύςθηςη δυςχεραύνει την πρόςβαςη ςτην πόλη; Όταν ο δρόμοσ προσ την επιςτημονικό ύαςη εύναι κλειςτόσ;
ΑΠΟ ΣΟ ΘΕΟ ΣΗσ ΕΠΙΣΗΜΗ ΣΟ ΘΕΟ ΣΗσ ΠΑΡΑΔΟΗ - Και τι γίνεται όταν δεν είναι εδώ ο γιατρόσ και δεν μπορεί να έρθει το ελικόπτερο ή ςε μια αδιαθεςία που χρειάζονται εξετάςεισ και τα χαπάκια δε φαίνεται να βοηθούν; - Ε τότε, κόρη μου, ο Θεόσ βοηθόσ, τι να κάνουμε, πάμε ςτον παπά να διαβάςει καμιά ευχή, κάνουμε κανά ξεμάτιαςμα, κι ο αγιαςμόσ βοηθάει και λίγο λαδάκι από την Παναγιά, έτςι δε ζούςε ο κόςμοσ πριν έρθουν οι γιατροί και τα ελικόπτερα; Εύναι όμωσ μια ςυνειδητό προςφυγό ςτην πύςτη και ςτην παρϊδοςη, ςτο ςημεύο που ο ϊνθρωποσ ταλαντεύεται ανϊμεςα ςτην ελπύδα και ςτην απελπιςύα κι αναζητϊ μϋςα του (προβεβλημϋνα ςε εςωτερικευμϋνεσ πύςτεισ, αξύεσ και ςυμβολιςμούσ) την αυτοώαςη ωσ ανϊχωμα ςτην υπαρξιακό μοναξιϊ του βουνού και τησ αρρώςτιασ
ΣΟ ΒΟΤΝΟ: ΜΙΑ ΑΛΛΗΓΟΡΙΑ ΣΟΤ ΝΙΣΕ, ΔΑΝΕΙΟ ΓΙΑ ΣΗΝ ΙΕΡΟΣΗΣΑ, ΣΗ ΑΓΗΝΗ ΚΑΙ ΣΗΝ ΣΑΠΕΙΝΟΣΗΣΑ ΣΗσ ΕΠΙΣΗΜΗ Από μακρυϊ (Χαρούμενη Επιςτόμη, παρϊγραφοσ 15) Το βουνό αυτό κϊνει ολόκληρη την εποχό, ςτην οπούα δεςπόζει, γοητευτικό και μεςτό από νόημα. Όταν το πούμε αυτό για εκατοςτό φορϊ ςτον εαυτό μασ, γινόμαςτε τόςο παρϊλογοι και ευγνώμονεσ απϋναντύ του που πιςτεύουμε ότι το βουνό, δηλαδό ο χορηγόσ τησ γοητεύασ αυτόσ, πρϋπει να εύναι το πιο γοητευτικό πρϊγμα τησ περιοχόσ κι ϋτςι ανεβαύνουμε ς αυτό κι αποοητευόμαςτε. Ξαφνικϊ, το ύδιο το βουνό κι όλο το τοπύο γύρω μασ, κϊτω μασ, χϊνουν τη μαγεύα τουσ. Εύχαμε ξεχϊςει πωσ αρκετϊ μεγϊλα πρϊγματα, όπωσ και αρκετϊ καλϊ πρϊγματα, απαιτούν να τα βλϋπουμε μόνον από κϊποια απόςταςη και οπωςδόποτε μόνον από κϊτω, ποτϋ από πϊνω μόνον ϋτςι αςκούν την επύδραςό τουσ ( )
ΕΤΦΑΡΙΣΩ