Ο πλανήτης σε κίνδυνο... Οι μικροί Ευρωπαίοι σε δράση!

Ο πλανήτης σε κίνδυνο... Οι μικροί Ευρωπαίοι σε δράση! Ονοματεπώνυμο Εκπαιδευτικού: Τσόλκα Αθανασία Ονοματεπώνυμο Επιβλέποντα Πρεσβευτή Τ4Ε: Λαζαράκη Φανή Σχολείο Διεξαγωγής του Προγράμματος: Ιδιωτικό σχολείο «Σχολή Χατζήβεη» Αθήνα, Ιούνιος 2018 1 Σ ε λ ί δ α

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η παρούσα εργασία εκπονήθηκε στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Teachers4Europe κι έχει ως τίτλο «Ο πλανήτης σε κίνδυνο οι μικροί Ευρωπαίοι σε δράση», ο οποίος είναι δηλωτικός του προσδοκώμενου στόχου. Το θέμα αναδύθηκε μετά από καταιγισμό ιδεών όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση και το περιβάλλον, βασίζεται στα ενδιαφέροντα των μαθητών και μαθητριών του τμήματος και σχετίζεται με τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η Ε.Ε. για την αειφόρο ανάπτυξη και ευαισθητοποίηση των Ευρωπαίων πολιτών της. Είναι ευρέως γνωστό πως σήμερα ο πλανήτης απειλείται από σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει ως άμεση προτεραιότητά της την υψηλού επιπέδου προστασία και βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) είναι ο Οργανισμός της Ε.Ε. που σκοπό έχει να παρέχει έγκαιρες, στοχευμένες, συναφείς και αξιόπιστες πληροφορίες για το περιβάλλον, ώστε να στηρίζει τη βιώσιμη ανάπτυξη. Ταυτόχρονα, όλα τα κράτη-μέλη στοχεύουν στην εκπαίδευση των πολιτών τους σε θέματα προστασίας των φυσικών πόρων, της εξοικονόμησης ενέργειας, της κλιματικής αλλαγής και της προστασίας της χλωρίδας και της πανίδας. Γίνεται έτσι μια συντονισμένη προσπάθεια να δημιουργηθεί μια ευρωπαϊκή ταυτότητα ενεργών ευρωπαίων πολιτών που μεριμνούν για την προστασία του περιβάλλοντος. Στο πλαίσιο λοιπόν αυτό, οι δράσεις που πραγματοποιήσαμε είχαν κυρίως τη μορφή «καλών πρακτικών» που λειτούργησαν ως παράδειγμα προς μίμηση και οδηγό για υιοθέτηση οικολογικών συνηθειών από την πλευρά των μικρών μαθητών. Τις καλές αυτές πρακτικές ανέδειξαν οι ίδιοι οι μαθητές, αντλώντας πληροφορίες και μελετώντας τα μέτρα που έχουν λάβει τα διάφορα ευρωπαϊκά κράτη για την προστασία του περιβάλλοντος. Σημαντικό ρόλο έπαιξε και η γνωριμία με τις πράσινες πρωτεύουσες της Ευρώπης. Σκοπός ήταν να εντοπίσουν τα περιβαλλοντικά προβλήματα, να ενημερωθούν για τις δράσεις της Ε.Ε πάνω σε αυτό το θέμα, να γίνουν κοινωνοί ενός τρόπου ζωής προσανατολισμένου προς την αειφορική περιβαλλοντική ανάπτυξη αλλά και πρεσβευτές αυτού, ευαισθητοποιώντας τους ενήλικες. 2 Σ ε λ ί δ α

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Περίληψη 2 Προφίλ Εργασίας 4 Εισαγωγή 5 Σκοποί και Στόχοι 7 Μεθοδολογία 9 Περιγραφή Δραστηριοτήτων 10 Αποτελέσματα Διάχυση του προγράμματος 18 Επίλογος 20 Βιβλιογραφία Διαδικτυακές πηγές 21 Παράρτημα 22 3 Σ ε λ ί δ α

ΠΡΟΦΙΛ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σχολείο Ιδιωτικό Νηπιαγωγείο Δημοτικό «Σχολή Χατζήβεη» Τάξη Εργασίας Β 3 τάξη Μαθητές που συμμετείχαν Σύνολο:24 Αγόρια:14 Κορίτσια: 10 Διάρκεια Δεκέμβριος Μάιος 2018 4 Σ ε λ ί δ α

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η καταστροφή του περιβάλλοντος και η κλιματική αλλαγή αποτελούν από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κόσμος σήμερα παγκοσμίως. Η ΕΕ έχει θεσπίσει ορισμένα από τα αυστηρότερα περιβαλλοντικά πρότυπα παγκοσμίως. Τα περιβαλλοντικά προβλήματα εδράζονται στη σχέση του ανθρώπου με τη φύση. Πολίτες, κυβερνήσεις, επιχειρήσεις, σχολεία και άλλοι οργανισμοί θα πρέπει να συνεργαστούν για ένα καλύτερο κλίμα και ένα καλύτερο μέλλον. Ο κάθε ένας μας φέρει μερίδιο ευθύνης και οφείλει δράσει άμεσα. Στα πλαίσια του εκπαιδευτικού προγράμματος Τeachers4Europe αναλάβαμε να υλοποιήσουμε το πρόγραμμα με τίτλο «Ο πλανήτης σε κίνδυνο οι μικροί Ευρωπαίοι σε δράση». Με τη συμμετοχή μας στο συγκεκριμένο πρόγραμμα έγινε προσπάθεια οι μαθητές μας, της Β τάξης, να γνωρίσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση και να συνειδητοποιήσουν πως είναι καθήκον τους να δράσουν και εκείνοι άμεσα και συλλογικά για να σταματήσουν την καταστροφή του περιβάλλοντος. Σκοπός ήταν να εντοπίσουν τα περιβαλλοντικά προβλήματα, να ενημερωθούν για τις δράσεις της Ε.Ε πάνω σε αυτό το θέμα, να γίνουν κοινωνοί ενός τρόπου ζωής προσανατολισμένου προς την αειφορική περιβαλλοντική ανάπτυξη αλλά και πρεσβευτές αυτού, ευαισθητοποιώντας τους ενήλικες. Προσπαθήσαμε να εισάγουμε κάποιες έννοιες για την Ευρωπαϊκή Ένωση, τους λόγους που αυτή δημιουργήθηκε και τους στόχους της για την περιβαλλοντική πολιτική. Καταλήξαμε στο ότι παρότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, υπάρχουν τόσα διαφορετικά κράτη μέλη υπάρχει κάτι κοινό μεταξύ τους: στοχεύουν μεταξύ άλλων στην ανάπτυξη της πράσινης οικονομίας της ΕΕ, την προστασία της φύσης και στη διασφάλιση της υγείας και της ποιότητας ζωής των κατοίκων της ΕΕ. Το θέμα προσεγγίστηκε διαθεματικά, μέσα από τα μαθήματα της Γλώσσας, των Μαθηματικών, της Μελέτης Περιβάλλοντος, της Μουσικής, και των Εικαστικών. Οι μαθητές εργάστηκαν τόσο ατομικά αλλά και ομαδικά. Μέσω των δραστηριοτήτων τούς δόθηκε η ευκαιρία να εξασκηθούν στο γραπτό και προφορικό λόγο (παρουσιάσεις στην ολομέλεια), να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη και να πάρουν πρωτοβουλίες. Επίσης, απέκτησαν τις πρώτες τους γνώσεις σχετικά με το 5 Σ ε λ ί δ α

ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Ιδιαίτερη βάση δόθηκε στην επικοινωνία και την έκφραση σκέψεων και εντυπώσεων των μαθητών από την επαφή τους με τις πράσινες πρωτεύουσες της Ευρώπης αλλά και τα μέτρα που έχουν πάρει άλλες ευρωπαϊκές χώρες για την προστασία του περιβάλλοντος. Οι μαθητές περιηγήθηκαν ψηφιακά στις χώρες και γνώρισαν μέσα από βίντεο και παρουσιάσεις τις χώρες της Ε.Ε. Έτσι συνδέθηκε το θέμα με τις κοινωνικές ικανότητες (και κατ επέκταση με την ανάληψη ευθύνης για το περιβάλλον) που οφείλουν οι μαθητές να καλλιεργήσουν ως μελλοντικοί πολίτες του 21 ου αιώνα που ορίζονται από το Ευρωπαϊκό πλαίσιο Αναφοράς: ικανότητα αποτελεσματικής συνεργασίας, επίδειξη αλληλεγγύης και ενδιαφέροντος για την επίλυση προβλημάτων που επηρεάζουν την τοπική και την ευρύτερη κοινότητα, κριτικό και δημιουργικό αναστοχασμό και εποικοδομητική συμμετοχή. 6 Σ ε λ ί δ α

ΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ Βασικός σκοπός του προγράμματος ήταν οι μαθητές να ευαισθητοποιηθούν πάνω σε σημαντικά περιβαλλοντικά προβλήματα που ταλανίζουν τον πλανήτη και να ενημερωθούν για τις δράσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τα ζητήματα αυτά. Στοχεύσαμε στην καλλιέργεια της οικολογικής συνείδησης των μαθητών μέσα από την ενεργή συμμετοχή τους σε δραστηριότητες για τον εντοπισμό των οικολογικών προβλημάτων και την κατανόηση ότι ως Ευρωπαίοι πολίτες έχουμε τόσο το δικαίωμα να ζούμε σε ένα καθαρό περιβάλλον αλλά και την υποχρέωση να τηρούμε τους νόμους για την προστασία του. Επιμέρους στόχοι Οι μαθητές μέσω του προγράμματος : Να κατανοήσουν τη διαφορά ανάμεσα στην Ευρώπη και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Να εντοπίσουν την Ευρώπη στον παγκόσμιο χάρτη. Να εντοπίσουν την Ελλάδα στον πολιτικό χάρτη της Ευρώπης. Να γνωρίσουν τις χώρες που ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Να μάθουν τον αρχαιοελληνικό μύθο της Ευρώπης. Να ανακαλύψουν τα σύμβολα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ύμνος, σημαία). Να εντοπίσουν και να ερευνήσουν σημαντικά περιβαλλοντικά ζητήματα από τα οποία κινδυνεύει ο πλανήτης. Να ενημερωθούν για τις δράσεις και τα μέτρα που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση για την προστασία του περιβάλλοντος. Να μελετήσουν και να συγκρίνουν τους νόμους και τις συνήθειες των άλλων Ευρωπαίων πολιτών σε σχέση με των Ελλήνων. 7 Σ ε λ ί δ α

Να προβληματιστούν σχετικά με το ποιες οικολογικές συνήθειες άλλων Ευρωπαίων πολιτών θα μπορούσαν να υιοθετήσουν στην καθημερινή τους ζωή (π.χ. αντικατάσταση πλαστικής σακούλας με υφασμάτινη). Να συμμετέχουν σε δράσεις που προωθούν την αειφόρο περιβαλλοντική ανάπτυξη. Να ενημερώσουν τους ενήλικες και να προσπαθήσουν να τους επηρεάσουν θετικά ώστε να αλλάξουν και εκείνοι τις περιβαλλοντικές τους συνήθειες. Να γνωρίσουν τις πράσινες πρωτεύουσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη, την υπευθυνότητά τους και την ανάληψη πρωτοβουλιών. Να συνεργαστούν ομαδικά και συνεργατικά στη διερεύνηση και την ανάλυση του θέματος. Να συμμετέχουν ενεργά με διάλογο και παρουσιάσεις στην ολομέλεια. Να χρησιμοποιήσουν το εποπτικό υλικό. 8 Σ ε λ ί δ α

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Οι εκπαιδευτικές τεχνικές που χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια του προγράμματος είναι οι εξής: Καταιγισμός ιδεών / ιδεοθύελλα Εμπλουτισμένη εισήγηση Ερωτο-αποκρίσεις για την καλύτερη κατανόηση του θέματος Συζήτηση/Διάλογος και ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των μαθητών Ανακαλυπτική μέθοδος με βάση τις προηγούμενες γνώσεις των μαθητών Εργασία σε ομάδες (συγκρότηση ομάδων εργασίας και καταμερισμός των αρμοδιοτήτων και εργασιών) Στη λογική της μεθόδου Jigsaw, οι μικρότερες ομάδες λειτουργούσαν συμπληρωματικά και όλες μαζί πρόσφεραν κάτι μοναδικό στην ολομέλεια Κατευθυνόμενη ιστοεξερεύνηση σε σελίδες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και σε άλλες σχετικές με περιβαλλοντικά ζητήματα Βιωματική προσέγγιση Διεπιστημονιή θεώρηση 9 Σ ε λ ί δ α

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Αρχικά, δημιούργησα μια ιστοσελίδα με τίτλο «Ο πλανήτης σε κίνδυνο οι μικροί Ευρωπαίοι σε δράση» στην οποία συγκεντρώθηκε χρήσιμο υλικό (https://learn4europe.weebly.com/ ). Στόχος για τη δημιουργία της ιστοσελίδας αυτής ήταν να μπορούμε να έχουμε γρήγορη πρόσβαση στο υλικό που μελετούσαμε κάθε φορά. 1 η δραστηριότητα Μετά από τον καταιγισμός ιδεών για τη λέξη «Ευρώπη» και δημιουργήσαμε ένα συννεφόλεξο με το πρόγραμμα Taxgedo. 2 η δραστηριότητα Εξερευνήσαμε τον ιστότοπο «Η γωνία του παιδιού». Διαχωρίσαμε τις έννοιες Ευρώπη Ευρωπαϊκή Ένωση, κάναμε μια σύντομη ιστορική αναδρομή στη δημιουργία της Ε.Ε., μάθαμε κάποιες βασικές πληροφορίες για το πώς λειτουργεί η Ε.Ε. Επίσης, μάθαμε για την «Ημέρα της Ευρώπης» και τους ιδρυτές της Ε.Ε. Τέλος, ακούσαμε τον ύμνο της Ε.Ε. 3 η δραστηριότητα Με τη βοήθεια του χάρτη περιηγηθήκαμε στα κράτη μέλη της Ευρώπης και των πρωτευουσών της. Στη συνέχεια, επισκεφτήκαμε τον ιστότοπο «Πάμε να εξερευνήσουμε την Ευρώπη!» όπου μάθαμε πολλές λεπτομέρειες για τις χώρες της Ε.Ε. και τις πρωτεύουσες τους. 4 η δραστηριότητα Τα παιδιά ανά ομάδες επεξεργάστηκαν κέρματα των 2 ευρώ όπου διαπίστωσαν πως υπήρχε στη μια όψη του νομίσματος μια κοινή αναπαράσταση. Με αφορμή αυτό, διαβάσαμε ένα βιβλίο για τον αρχαιοελληνικό μύθο της Ευρώπης και επισκεφτήκαμε 10 Σ ε λ ί δ α

αντίστοιχο ιστότοπο. Στη συνέχεια, συζητήσαμε για τα πρόσωπα και την απόδοση του ονόματος στην ήπειρο. 5 η δραστηριότητα Μέσω παρουσίασης power point που δημιούργησα παρατηρήσαμε την σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και διάφορων χωρών της. Επίσης, ακούσαμε τον ύμνο της Ευρώπης. 6 η δραστηριότητα Με υλικό που αντλήθηκε από το ψηφιακό έντυπο «Ζωγραφίζω την Ευρώπη» ζωγραφίσαμε τις σημαίες και τις πρωτεύουσες των χωρών της Ε.Ε. Ακόμη, Αξιοποιήσαμε και άλλα βιβλία που προθυμοποιήθηκαν να φέρουν οι ίδιοι οι μαθητές από το σπίτι. 8 η δραστηριότητα Ζωγραφίσαμε τις σημαίες των κρατών μελών και ύστερα τις αντιστοιχίσαμε με τα ονόματα των κρατών. Έτσι δημιουργήσαμε ένα παιχνίδι με κάρτες το οποίο και παίξαμε στη συνέχεια. Τέλος, με αυτές τις δημιουργήσαμε στο ταμπλό της τάξης μας ένα χάρτη με τις σημαίες των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωση. 9 η δραστηριότητα Αφού ολοκληρώσαμε τη γνωριμία μας με την Ευρωπαϊκή ένωση και συζητήσαμε με τι θέμα θα θέλαμε να ασχοληθούμε, γράψαμε ένα ποίημα για τον στόχο που θέσαμε για το πρόγραμμα. 11 Σ ε λ ί δ α

10 η δραστηριότητα Χωριστήκαμε σε ομάδες, μοιράσαμε κέρματα του ευρώ και καταγράψαμε σε ένα χαρτί όσες περισσότερες πληροφορίες μπορούσαμε να αντλήσουμε από το κάθε κέρμα. Στη συνέχεια, η κάθε ομάδα παρουσίασε τις πληροφορίες που βρήκε και ακολούθησε συζήτηση. 11 η δραστηριότητα Διαβάσαμε το βιβλίο «Μικροί δασονόμοι» και μάθαμε τρόπους για να προστατεύουμε το φυσικό περιβάλλον. Επίσης, μέσα από ειδικά διαμορφωμένο υλικό για να είναι κατανοητό από τα παιδιά αυτής της ηλικίας, μελετήσαμε τους στόχους έχει θέσει η Ε.Ε. για την προστασία του περιβάλλοντος και αντίστοιχα μέτρα έχουν ληφθεί από την κάθε χώρα. Έπειτα, κάναμε μια συγκριτική μελέτη των μέτρων της κάθε χώρας με την Ελλάδα. Τέλος, αναρωτηθήκαμε κατά πόσο οι δικές μας συνήθειες είναι φιλικές προς το περιβάλλον. 12 η δραστηριότητα Με βάση τον παραπάνω προβληματισμό μας δημιουργήσαμε ένα ερωτηματολόγιο για την ανακύκλωση και διεξήγαμε έρευνα μεταξύ των μαθητών του σχολείου μας για να δούμε ποιες είναι οι συνήθειες ανακύκλωσης έχουν υιοθετήσει οι μαθητές των άλλων τάξεων. Αφού ολοκληρώσαμε την έρευνα, συζητήσαμε τα αποτελέσματα και προτείναμε λύσεις για όσα σημεία θεωρήσαμε πως μπορούν να βελτιωθούν. 13 η δραστηριότητα Για να πάρουμε περισσότερες ιδέες είδαμε ένα βίντεο σχετικά με τις συνήθειες άλλων ευρωπαϊκών λαών και συζητήσαμε ποιες από αυτές θα μπορούσαμε να υιοθετήσουμε και εμείς στην καθημερινότητά μας. Αποφασίσαμε λοιπόν μεταξύ άλλων τα εξής: 12 Σ ε λ ί δ α

- καταργήσαμε το πλαστικό μπουκαλάκι για το νερό και αρχίσαμε να χρησιμοποιούμε παγούρι - αρχίσαμε να χρησιμοποιούμε ταπεράκια και όχι πλαστικά σακουλάκια για να μεταφέρουμε το κολατσιό μας στο σχολείο. 14 η δραστηριότητα Για να βελτιώσουμε την ανακύκλωση που κάναμε κατασκευάσαμε δύο βέλη από χαρτόνι στα οποία με μορφή κολλάζ κολλήσαμε εικόνες από τα πράγματα που μπορούσαμε να πετάξουμε στους δύο κάδους της τάξης μας: στον μπλε κάδος της ανακύκλωσης μπορούσαμε να πετάξουμε χρησιμοποιημένες κόλλες Α4, πλαστικά μπουκαλάκια νερό κλπ, ενώ στον πράσινο κάδο υπολείμματα από το φαγητό μας, χαλασμένα μολύβια και μαρκαδόρους κλπ. 15 η δραστηριότητα Σε συνέχεια της προηγουμένης δραστηριότητάς μας ορίσαμε «υπεύθυνους ανακύκλωσης» οι οποίοι επέβλεπαν αν απορρίπτονταν τα σωστά απορρίμματα στον ανάλογο κάδο. 16 η δραστηριότητα Αποφασίσαμε πως θα συμμετέχουμε ενεργά στο πρόγραμμα Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης συσκευασιών». Με ομαδικό πνεύμα και συνεργασία καταφέραμε να συλλέξουμε στην τάξη μας και μεταφέρουμε στο κέντρο ανταποδοτικής ανακύκλωσης που ήταν κοντά στην περιοχή μας 1.342 συσκευασίες! Λάβαμε μάλιστα βραβείο για την προσπάθειά μας αυτή από το σχολείο μας. Τα παιδιά ένιωσαν εξαιρετικά υπερήφανα όταν τους απονεμήθηκε το βραβείο στην πρωινή προσευχή ενώ ήταν παρόντες οι συμμαθητές τους από άλλες τάξεις αλλά και οι υπόλοιποι δάσκαλοί τους. 13 Σ ε λ ί δ α

17 η δραστηριότητα Δημιουργήσαμε από χαρτόνι ένα κουτί για να φυλάσσουμε εκεί κόλλες Α4 που μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ξανά είτε για ζωγραφική είτε ως πρόχειρο. 18 η δραστηριότητα Με αφορμή τον νόμο που περάστηκε και στην Ελλάδα για τη μείωση της χρήσης πλαστικής σακούλας και τη χρέωση αυτής συζητήσαμε σχετικά. Μάθαμε ότι το πλαστικό κάνει πάρα πολλά χρόνια να διασπαστεί στο περιβάλλον και ενημερωθήκαμε για τις εναλλακτικές μας. Αποφασίσαμε λοιπόν να βοηθήσουμε τους ενήλικες να υιοθετήσουν τη συνήθεια της χρήσης υφασμάτινης τσάντας αντί για πλαστικής σακούλας στα ψώνια τους. Πήραμε λοιπόν μια υφασμάτινη τσάντα και ζωγραφίσαμε πάνω της μηνύματα υπέρ του περιβάλλοντος και της ανακύκλωσης. Έπειτα, ορίσαμε πως ο κάθε μαθητής θα κρατά την τσάντα για 3 μέρες και θα καταγράφει σε ένα μικρό ημερολόγιο πόσες πλαστικές σακούλες «γλίτωσε» χρησιμοποιώντας στα ψώνια με τους δικούς του την υφασμάτινη τσάντα μας. Διαπιστώσαμε στο τέλος, όταν όλοι είχαν πάρει την υφασμάτινη τσάντα σπίτι τους, πως καταφέραμε να γλιτώσουμε τον πλανήτη μας από 74 πλαστικές σακούλες! 19 η δραστηριότητα Κατασκευάσαμε με ρολό υγείας και άλλα επαναχρησιμοποιούμενα υλικά την «Κουκουβάγια της Ανακύκλωσης», αποστολή της οποίας ήταν να μεταφέρει το μήνυμα της ανακύκλωσης και εκτός σχολείου. Το κάθε παιδί έφτιαξε τη δική του κουκουβάγια και στόχος του ήταν να ενημερώσει 3 ενήλικες για την ανακύκλωση. Η κουκουβάγια χρησιμοποιήθηκε ως μαριονέτα. 20 η δραστηριότητα Επισκεφθήκαμε την ιστοσελίδα του WWF και παίξαμε το ηλεκτρονικό παιχνίδι προκειμένου να μάθουμε ποιο είναι το ενεργειακό μας αποτύπωμα, δηλαδή πόσο 14 Σ ε λ ί δ α

διοξείδιο του άνθρακα εκλύουν στην ατμόσφαιρα οι καθημερινές μας συνήθειες. Επίσης, επισκεφτήκαμε την ιστοσελίδα Α/μιας Εκπαίδευσης Σερρών για να βρούμε το οικολογικό αποτύπωμα του σχολείου μας. Ήμασταν πολύ χαρούμενοι όταν διαπιστώσαμε πως τα ποσοστά μας ήταν χαμηλά. 21 η δραστηριότητα Παρακολουθήσαμε βίντεο σχετικά με τους στόχους της Ε.Ε. για το κλίμα και την ενέργεια και συζητήσαμε σχετικά. Μάθαμε επίσης, για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τους τρόπους που μπορεί ο καθένας από μας να μειώσει τη σπατάλη ενέργειας και νερού στο σχολείο και το σπίτι. 22 η δραστηριότητα Μελετώντας το αντίστοιχο ηλεκτρονικό έντυπο της Ε.Ε. για τον θεσμό «Πράσινη Πρωτεύουσα» και «Πράσινο Ευρωπαϊκό Φύλλο», μάθαμε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση προκειμένου να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες σε θέματα περιβάλλοντος καθιέρωσε τους δύο αυτούς θεσμούς. Κάναμε μια περιήγηση σε ιστοσελίδες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να ενημερωθούμε για τους θεσμούς και τα βραβεία. Χαρήκαμε πολύ όταν μάθαμε ότι οι Σέρρες συγκαταλέγονται στις 28 πόλεις από 21 χώρες από όλη την Ευρώπη που συναγωνίζονται για τα βραβεία Πράσινης Πρωτεύουσας της Ευρώπης και για το Ευρωπαϊκό Πράσινο Φύλλο 2019. 23 η δραστηριότητα Στο πλαίσιο της μαθητικής εβδομάδας δράσης για τον Πλανήτη 2013 ήρθαμε σε επαφή με 17 θέματα που αφορούν τον πλανήτη σε παγκόσμιο επίπεδο. Από αυτά ασχοληθήκαμε με τα ζητήματα που αφορούν το περιβάλλον και δημιουργήσαμε φανζίν. Η κάθε ομάδα ασχολήθηκε και με ένα διαφορετικό θέμα: προστασία της πανίδας, της χλωρίδας, είδη υπό εξαφάνιση, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ανακύκλωση, προστασία των υδάτων, μείωση της σπατάλης του νερού. Οι ομάδες 15 Σ ε λ ί δ α

αφού μελέτησαν σχετικό έντυπο υλικό και κατασκεύασαν τα φανζίν τους, τα παρουσίασαν στην ολομέλεια της τάξης. 24 η δραστηριότητα Δημιουργήσαμε σε ένα χαρτόνι ένα κολάζ με τίτλο «Η πόλη που έδιωξε τη μόλυνση!». Το κολλάζ ήταν χωρισμένο σε δύο μέρη. Στο επάνω μέρος φτιάξαμε μια πόλη από κομμάτια εφημερίδας, ασπρόμαυρη για να συμβολίσουμε τη μόλυνση, το καυσαέριο κλπ ενώ στο κάτω μέρος του χαρτονιού ήταν μια πόλη πολύχρωμη γεμάτη λουλούδια και δέντρα, στην οποία οι κάτοικοί της είχαν υιοθετήσει οικολογικές συνήθειες: μετακινούνταν με ποδήλατα, τα αυτοκίνητα ήταν υβριδικά, όλοι ανακύκλωναν, τα εργοστάσια είχαν φίλτρα, όλοι χρησιμοποιούσαν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. 25 η δραστηριότητα Δημιουργήσαμε αφίσες για τις καλοκαιρινές συνήθειες που μπορούσαμε να υιοθετήσουμε φέτος το καλοκαίρι για να προστατέψουμε το περιβάλλον. Έπειτα, χαρίσαμε μια αφίσα σε κάθε τάξη του σχολείου μας αφού την παρουσιάσαμε στα παιδιά και εξηγήσαμε ποιες συνήθειες είχαμε συμπεριλάβει. 26 η δραστηριότητα Λάβαμε τα βραβεία μας από το σχολείο μας (έπαινος οικολογικής τάξης και βραβείο ανταποδοτικής ανακύκλωσης) και συζητήσαμε για όσα πετύχαμε φέτος ως προς την αλλαγή των συνηθειών μας. Καταλήξαμε στο συμπέρασμα πως για να καταφέρουμε να σώσουμε τον πλανήτη μας θα πρέπει ο καθένας μας ξεχωριστά να υιοθετήσουμε πιο φιλικές συμπεριφορές προς το περιβάλλον αλλά και να δουλέψουμε όλοι μαζί. Άλλωστε μέσα στη χρονιά είχαμε πολλά παραδείγματα του πόσα πολλά μπορούμε να πετύχουμε μέσα από τη συνεργασία και την ομαδικότητα. 16 Σ ε λ ί δ α

27 η δραστηριότητα Για να κλείσουμε όμορφα την τελευταία μέρα του προγράμματός μας διασκεδάσαμε παίζοντας το επιτραπέζιο παιχνίδι για την κλιματική αλλαγή από την ιστοσελίδα https://ec.europa.eu/clima/sites/clima/files/citizens/youth/board_el.pdf. 17 Σ ε λ ί δ α

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΙΑΧΥΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Οι μαθητές ήρθαν σε επαφή για πρώτη φορά με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τους θεσμούς της. Απέκτησαν κάποιες αρχικές γνώσεις για τη λειτουργία και τις δομές της και αντιλήφθηκαν πως υπάρχουν κάποιες βασικές αρχές που διέπουν την κοινή στάση των κρατών-μελών της απέναντι στην διεκδίκηση της αειφορίας. Μέσα από τις βιωματικές δραστηριότητες στις οποίες συμμετείχαν, κατανόησαν πως για την προστασία του περιβάλλοντος είμαστε υπεύθυνοι όλοι μας. Επίσης, διαπίστωσαν πως ακόμα και μια μικρή αλλαγή στις καθημερινές μας συνήθειες (όπως η χρήση υφασμάτινης σακούλας αντί για πλαστικής ή η χρήση επαναχρησιμοποιούμενου μπουκαλιού για νερό) είναι αποτελεσματική και συμβάλλει σημαντικά στην προσπάθεια αυτή. Η εξέταση του θέματος υπήρξε πολύπλευρη με πλήθος διαφορετικών δραστηριοτήτων δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους μαθητές να αναπτύξουν τις δεξιότητες και τα ταλέντα τους. Εξετάσαμε το ζήτημα τόσο σε τοπικό επίπεδο (Τι μέτρα έχει πάρει η Ελλάδα για την προστασία του περιβάλλοντος;) όσο και σε διεθνές (Τι μέτρα έχουν πάρει οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες;). Δόθηκε έμφαση στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των μαθητών, στην καλλιέργεια του ερευνητικού τους πνεύματος προκειμένου να εντοπίσουν τα περιβαλλοντικά προβλήματα και να προτείνουν οι ίδιοι άμεσες εφαρμόσιμες λύσεις. Ενημερώθηκαν, συζήτησαν και ανέλαβαν δράση, συνειδητοποιώντας τη σημασία της ατομικής ευθύνης του καθενός για την προστασία του περιβάλλοντος. Κατανόησαν πως όντας μέλη της ευρωπαϊκής οικογένειας έχουν όχι μόνο δικαιώματα αλλά και οι υποχρεώσεις τους ως ευρωπαίοι πολίτες. Ακόμη, ανέπτυξαν κοινωνικές δεξιότητες, όπως η συνεργασία και η εμπιστοσύνη των μελών της ομάδας. Τέλος, Οι μαθητές και οι μαθήτριες εξαιρετικά επιτυχημένα έγιναν πρεσβευτές ενός τρόπου ζωής πιο φιλικού προς το περιβάλλον δίνοντας οι ίδιοι το παράδειγμα και αλλάζοντας τις καθημερινές τους συνήθειες. Κατάφεραν να ενημερώσουν και να ευαισθητοποιήσουν όχι μόνο τους μαθητές των άλλων τάξεων αλλά και τους ενήλικες του περιβάλλοντός τους. Έτσι, κατάφεραν να μεταλαμπαδεύσουν τις γνώσεις τους τόσο εντός όσο και εκτός τους σχολείου. 18 Σ ε λ ί δ α

Καθ όλη τη διάρκεια του προγράμματος συμμετείχαν ενεργά με ευχάριστη διάθεση. Το πρόγραμμα κύλησε ομαλά και οι στόχοι που τέθηκαν κρίθηκαν πετυχημένοι. Στο τέλος, καταλήξαμε πως την υιοθέτηση από όλους μας «φιλικών» προς το περιβάλλον συμπεριφορών θα καταφέρουμε να σώσουμε τον πλανήτη μας. 19 Σ ε λ ί δ α

ΕΠΙΛΟΓΟΣ Σ όλα τα στάδια του προγράμματος οι μαθητές συμμετείχαν ενεργά, με μεγάλο ενθουσιασμό και προθυμία. Ενθουσιάστηκαν με τις καινούργιες γνώσεις που αποκόμισαν για την Ευρώπη, ευχαριστήθηκαν όταν έπαιξαν με τα διάφορα διαδραστικά παιχνίδια που αφορούν την Ευρωπαϊκή Ένωση και τόνωσαν το αίσθημα αξιοσύνης τους βλέποντας πόσο πολύ επηρέασαν τους ενήλικες γύρω τους (τους γονείς τους, τους δασκάλους τους κλπ) στο να αλλάξουν τις καθημερινές τους συνήθειες και να υιοθετήσουν ένα πιο οικολογικό τρόπο ζωής. Διαπίστωσαν πως ο κάθε ένας ξεχωριστά θα πρέπει να αναλάβει δράση για να δει την αλλαγή που θέλει και πως όταν εργάζονται ομαδικά μπορούν να πετύχουν πολλά περισσότερα. Έτσι, ξεφεύγοντας από το στενό πλαίσιο της ομάδας της τάξης μας, κατανόησαν και ενστερνίστηκαν τη σημασία συνύπαρξης και συνεργασίας όλων των πολιτών της Ευρώπης σε θέματα οικολογικού ενδιαφέροντος. Μέσω λοιπόν του προγράμματος Teachers4Europe δόθηκε η ευκαιρία στους μικρούς μαθητές να απολαύσουν ένα «ψηφιακό» ταξίδι στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Συνειδητοποίησαν ότι όλοι οι πολίτες ζουν σε ένα κοινό ευρωπαϊκό χώρο μέσα από τον οποίο προκύπτουν τόσο υποχρεώσεις όσο και δικαιώματα. Το πρόγραμμα Teachers4Europe αποτελεί έναν θεσμό που δίνει τη δυνατότητα σε εμάς τους εκπαιδευτικούς να βελτιώσουμε και εμπλουτίσουμε τις δεξιότητές μας κάνοντας χρήση καινοτόμων διδακτικών μεθόδων, αλλά παράλληλα δίνει και την ευκαιρία στους μαθητές μας να διευρύνουν τους ορίζοντές τους συμμετέχοντας ενεργά σε ποικίλες εκπαιδευτικές δραστηριότητες που τους παρέχουν καινούργιες εμπειρίες και γνώσεις για την Ευρώπη, την Ελλάδα και τον κόσμο. Πιστεύω βαθιά πως η ενίσχυση της ευρωπαϊκής ταυτότητας των Ελλήνων μαθητών, θα βοηθήσει τη χώρα προς την ευρωπαϊκή της πορεία, μιας που το μέλλον μας είναι οι μαθητές μας. 20 Σ ε λ ί δ α

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ Υλικό: Τα αστέρια της Ευρώπης Ευρωπαϊκό διαβατήριο Πάμε να εξερευνήσουμε την Ευρώπη Ιστοσελίδες: https://learn4europe.weebly.com/ http://europa.eu/kids-corner/index_el.htm http://www.bestunipi.eu/sites/all/egame/ https://www.jigsawplanet.com/?rc=mypuzzles https://europa.eu/european-union/index_el https://www.youtube.com/ http://education.actionaid.gr/ https://ec.europa.eu/clima/citizens/youth_el http://www.agiosathanasios.org.cy/uploadfiles https://ec.europa.eu/clima/sites/clima/files/youth/docs/youth_magazine_el.pdf https://europa.eu/european-union/topics/environment_el https://www.eea.europa.eu/el/themes http://europa.eu/europago/explore/pdf/flip-book/lets-explore-europe-el/index.html http://bookshop.europa.eu/el/--pbqc0213211/ https://www.youtube.com/watch?v=pti02ppt-lc http://www.wwf.gr/footprint/flash.php http://www.econews.gr/carbon-footprint-calculator/ 21 Σ ε λ ί δ α

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 22 Σ ε λ ί δ α

23 Σ ε λ ί δ α

24 Σ ε λ ί δ α

25 Σ ε λ ί δ α