Μη αλκοολική λιπώδης διήθηση ήπατος σε παιδιά, εφήβους και νεαρούς ενήλικες μετά από θεραπεία για οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία και λέμφωμα της παιδικής ηλικίας Ιωάννα Χρανιώτη 1, Νικόλαος Κατζηλάκης 2, Δημήτριος Σαμωνάκης 2, Γρηγόριος Χλουβεράκης 1, Ιωάννης Μουζάς 1, 2, Ευτυχία Στειακάκη 1, 2 1 Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Κρήτης, Ηράκλειο Κρήτης 2 Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου, Ηράκλειο Κρήτης
Οξεία Λεμφοβλαστική Λευχαιμία (ΟΛΛ) και Λέμφωμα ΟΛΛ η πιο συχνή νεοπλασία της παιδικής ηλικίας 5ετής επιβίωση ελεύθερης νόσου 85%, συνολική επιβίωση >90% (Hunger SP & Mullighan CG (2015). Acute Lymphoblastic Leukemia in Children. The New England Journal of Medicine) 80% των παιδιών με μη-hodgkin λέμφωμα θεραπεύονται πλήρως (Minard-Colin V. et al (2015). Non-Hodgkin Lymphoma in Children and Adolescents:Progress Through Effective Collaboration, Current Knowledge, and Challenges Ahead. Journal of Clinical Oncology) 5-ετής επιβίωση παιδιών με Hodgkin λέμφωμα >98% (Kelly KM (2015). Hodgkin lymphoma in children and adolescents: improving the therapeutic index. Blood) Παιδιά και έφηβοι που έχουν ιαθεί από ΟΛΛ και λέμφωμα έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης μεταβολικών διαταραχών όπως παχυσαρκία, υπεργλυκαιμία, αντίσταση στην ινσουλίνη, υπερτριγλυκεριδαιμία και υπέρταση αυξημένος κίνδυνος για μεταβολικό σύνδρομο, λιπώδη διήθηση ήπατος, ΣΔ 2 και καρδιαγγειακή νόσο αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα στη νεαρή ενήλικη ζωή
Μη Αλκοολική Λιπώδης Διήθηση Ήπατος (ΜΑΛΔΗ) Η πιο συχνή αιτία χρόνιας ηπατικής νόσου και προσβάλλει το 3-10% του γενικού παιδιατρικού πληθυσμού Η επίπτωση της νόσου ανέρχεται στο 70% σε υπέρβαρους και παχύσαρκους νέους Περιορισμένη γνώση παθοφυσιολογικών μηχανισμών αλλά ισχυρή συσχέτιση με δυσλιπιδαιμία, παχυσαρκία, αντίσταση στην ινσουλίνη και καρδιαγγειακή νόσο Θετική συσχέτιση σπλαγχνικής παυσαρκίας και ΜΑΛΔΗ (ΠΜ καλύτερος δείκτης από ΔΜΣ) Η αντίσταση στην ινσουλίνη αποτελεί τον πιο ισχυρό και ανεξάρτητο δείκτη λιπώδους διήθησης Αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για ΣΝ και καρδιακή δυσλειτουργία
Σκοπός H μελέτη του επιπολασμού της ΜΑΛΔΗ σε παιδιά, εφήβους και νεαρούς ενήλικες που έχουν ιαθεί από ΟΛΛ και λέμφωμα της παιδικής ηλικίας. Η αξιολόγηση διαγνωστικών και προγνωστικών δεικτών.
Υλικό Ασθενείς με διάγνωση ΟΛΛ ή λέμφωμα μεταξύ 2000 και 2014, ελεύθεροι νόσου που παρακολουθούνται στο εξωτερικό ιατρείο της Αιματολογίας - Ογκολογίας Παίδων του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου Τουλάχιστον ένα έτος από το τέλος της θεραπείας Κριτήρια αποκλεισμού: - ηπατική εντόπιση της νόσου - ηπατοπάθεια - διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης - χρόνια λήψη ηπατοτοξικών φαρμάκων - αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ
Μέθοδοι Σωματομετρήσεις: βάρος σώματος, ύψος, ΔΜΣ, περίμετρος μέσης (ΠΜ), ΠΜ/ύψος Μεταβολική λειτουργία: ηπατική λειτουργία, δείκτες αντίστασης στην ινσουλίνη (HOMA-IR και QUICKI), λιπιδαιμικό προφίλ. Αποκλεισμός άλλων αιτιών ηπατικής στεάτωσης επί ενδέιξεων (αυτοάνοση ηπατίτιδα, νόσος Wilson, ιογενείς ηπατίτιδες, ανεπάρκεια α1- αντιθρυψίνης, κοιλιοκάκη, μεταβολικά σύνδρομα) Δείκτες φλεγμονής: φερριτίνη, CRP, TNF-α, αντιπονεκτίνη, λεπτίνη, IL-6 και IL-8) Υπολογισμός δεικτών ηπατικής ίνωσης: NAFLD fibrosis score, APRI Απεικονιστικός έλεγχος: υπερηχογράφημα ήπατος, ελαστογραφία ήπατος
Αποτελέσματα 86 ασθενείς: - 31 θήλεα, 55 άρρενες - 62 ΟΛΛ, 24 λέμφωμα Μέση ηλικία ασθενών: 17,6 έτη (SD ± 6,2) Μέσος χρόνος από τέλος θεραπείας: 9,1 έτη (SD ± 4,4) Επιπολασμός ΜΑΛΔΗ: 21,1% Υπέρβαροι και παχύσαρκοι ασθενείς αποτέλεσαν το 44,2% και είχαν 8 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης ΜΑΛΔΗ (p < 0.01)
Αποτελέσματα Ασθενείς με ΜΑΛΔΗ είχαν σημαντικά (p < 0.01) αυξημένες τιμές ΔΜΣ περιμέτρου μέσης του λόγου ΠΜ/ ύψους του λόγου ALT:AST LDL Τριγλυκεριδιών ολικής χοληστερόλης πλάσματος (p = 0.02)
Αποτελέσματα HOMA-IR cut off value: 2.33 Ευαισθησία 68,8%, Ειδικότητα 67,8%, AUC 0.69 HOMA-IR > 2.33 παρατηρήθηκε στο 39,3% του συνόλου των ασθενών και στο 68,8% αυτών που εμφάνισαν ΜΑΛΔΗ Στατιστικά σημαντική σχέση αναδείχθηκε μεταξύ HOMA-IR > 2.33 και υπερηχογραφικής διάγνωσης ΜΑΛΔΗ (p = 0.01, OR: 4.63)
Συμπεράσματα Παιδιά, έφηβοι και νεαροί ενήλικες που έχουν ιαθεί από ΟΛΛ και λέμφωμα της παιδικής ηλικίας παρουσιάζουν αυξημένα ποσοστά ΜΑΛΔΗ και αντίστασης στην ινσουλίνη Τα αποτελέσματα της συνεχιζόμενης αυτής μελέτης υποστηρίζουν τη σημασία της πρόληψης της σπλαγχνικής εναπόθεσης λίπους στους ασθενείς αυτούς με ρύθμιση της διατροφής και του τρόπου ζωής κατά τη μακροχρόνιο παρακολούθησή τους Συστήνεται οι ασθενείς που έχουν ιαθεί από ΟΛΛ και λέμφωμα της παιδικής και εφηβικής ηλικίας να ελέγχονται για το μεταβολικό σύνδρομο και τις συνιστώσες του
Συμπεράσματα Υπάρχουν ενδείξεις τόσο στη συγκεκριμένη μελέτη όσο και στη σύγχρονη βιβλιογραφία ότι η μέτρηση του HOMA-IR αποτελεί έναν αξιόπιστο δείκτη για ανίχνευση και παρακολούθηση ασθενών με πρώιμη ανάπτυξη αντίστασης στην ινσουλίνη και πιθανά έναν διαγνωστικό και προγνωστικό δείκτη για την λιπώδη διήθηση ήπατος Περαιτέρω έρευνα απαιτείται για την ανάδειξη κατάλληλων διαγνωστικών και προγνωστικών δεικτών
Σας ευχαριστώ!