Ἑλλημικά 2, 4, 20-22 ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ 20 Κλεόκοιςξπ δέ ὁ κῆοσν ςμ μσρςμ, ὤμ μάλ εὔτχμξπ, καςαριχπηράμεμξπ ἔλενεμ «Ἄμδοεπ πξλῖςαι, ςί ἡμᾶπ ἐνελαύμεςε; ςί βξύλερθε ἀπξκςεῖμαι; Ἡμεῖπ γάο ὑμᾶπ ἐπξιήραμεμ ξὐδέμ κακόμ μέμ πώπξςε, μεςερυήκαμεμ δέ ὑμῖμ καί ςμ ρεμμξςάςχμ ἱεομ καί θσριμ καί ςμ καλλίρςχμ ἑξοςμ καί γεγεμήμεθα ρσγυξοεσςαί καί ρσμτξιςηςαί καί ρσρςοαςιςαι, καί μεθ ὑμμ πξλλά κεκιμδσμεύκαμεμ καί καςά γῆμ καί καςά θάλαςςαμ ὑπέο ςῆπ κξιμῆπ ἀμτξςέοχμ ἡμμ ρχςηοίαπ ςε καί ἐλεσθεοίαπ. 21 Ποόπ θεμ παςοῴχμ καί μηςοῴχμ καί ρσγγεμείαπ Τόςε ξ Κλεόκοιςξπ, ξ κήοσκαπ ςχμ μσημέμχμ ρςα Δλεσρίμια μσρςήοια, ξ ξπξίξπ είυε πξλύ δσμαςή τχμή, ατξύ επέβαλε ριχπή, είπε: «Σσμπξλίςεπ, γιαςί μαπ διώυμεςε; Γιαςί θέλεςε μα (μαπ) ρκξςώρεςε; Δμείπ βέβαια δε ραπ κάμαμε καμέμα κακό πξςέ χπ ςώοα, αμςίθεςα λάβαμε μέοξπ μαζί μ εράπ ρςιπ πιξ ρξβαοέπ ιεοξςελερςίεπ και ρςιπ θσρίεπ και ρςιπ λαμποόςεοεπ γιξοςέπ, και σπήοναμε ρσγυξοεσςέπ και ρσμτξιςηςέπ και ρσρςοαςιώςεπ και μαζί ραπ πεοάραμε πξλλξύπ κιμδύμξσπ και ρςη ρςεοιά και ρςη θάλαρρα για υάοη ςηπ κξιμήπ και ςχμ δσξ μαπ ρχςηοίαπ και ελεσθεοίαπ. Σςξ όμξμα ςχμ θεώμ, ςχμ παςέοχμ και ςχμ μηςέοχμ μαπ, ςηπ ρσγγέμειαπ εν αίμαςξπ 1
καί κηδερςίαπ καί ἑςαιοίαπ, πξλλξί γάο (ἡμμ) κξιμχμξῦμεμ ἀλλήλξιπ πάμςχμ ςξύςχμ, αἰδξύμεμξι καί θεξύπ καί ἀμθοώπξσπ παύραρθε ἁμαοςάμξμςεπ εἰπ ςήμ παςοίδα, καί μή πείθερθε ςξῖπ ἀμξριχςάςξιπ ςοιάκξμςα, ξἵ ἰδίχμ κεοδέχμ ἕμεκα ἐμ ὀκςώ μηρίμ ἀπεκςόμαριμ ὀλίγξσ δεῖμ πλείξσπ Ἀθημαίχμ ἤ (ἐκςόμαρι) πάμςεπ Πελξπξμμήριξι πξλεμξῦμςεπ δέκα ἔςη. 22 νόμ δ ἡμῖμ πξλιςεύερθαι ἐμ εἰοήμῃ, ξὗςξι παοέυξσρι ςόμ αἴρυιρςόμ ςε πάμςχμ καί υαλεπώςαςξμ καί ἀμξριώςαςξμ καί ἔυθιρςξμ καί θεξῖπ καί ἀμθοώπξιπ πόλεμξμ ἡμῖμ ποόπ ἀλλήλξσπ. Ἀλλ ἐπίρςαρθε εὖ γε μέμςξι ὅςι καί ἔρςιμ ξὕπ ςμ μῦμ ἀπξθαμόμςχμ ὑτ ἡμμ ξὐ μόμξμ ὑμεῖπ ἀλλά καί ἡμεῖπ καςεδακούραμεμ πξλλά». και εν αγυιρςείαπ και ςηπ πξλιςικήπ τιλίαπ μαπ γιαςί πξλλξί από εμάπ ρσμμεςέυξσμε μεςανύ μαπ ρε όλα ασςά ρεβόμεμξι και θεξύπ και αμθοώπξσπ, ρςαμαςήρςε μα ζημιώμεςε ςημ παςοίδα και μημ σπακξύςε ρςξσπ αμξριόςαςξσπ Τοιάκξμςα, γιαςί ασςξί για ςξ ποξρχπικό ςξσπ κέοδξπ μέρα ρε ξκςώ μήμεπ έυξσμ ρκξςώρει ρυεδόμ πεοιρρόςεοξσπ Αθημαίξσπ απ όρξσπ (ρκόςχραμ) όλξι ξι Πελξπξμμήριξι πξλεμώμςαπ δέκα υοόμια. Και εμώ ήςαμ δσμαςό ρ εμάπ μα ζξύμε ειοημικά χπ πξλίςεπ, ασςξί ποξκάλεραμ ςξμ πιξ αιρυοό απ όλξσπ και τξβεοό και αμόριξ και μιρηςό και ρε θεξύπ και ρε αμθοώπξσπ εμτύλιξ πόλεμξ. Όμχπ μα νέοεςε καλά όςι και για μεοικξύπ από ασςξύπ πξσ ςώοα ρκξςώθηκαμ από εμάπ όυι μόμξ ερείπ αλλά και εμείπ υύραμε πξλλά δάκοσα». 2
ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΠΥΡΗΝΑΣ ΠΑΡΑΙΝΔΣΔΙΣ ςξσ κήρυκα ΚΛΔΟΚΡΙΤΟΥ ΠΡΟΟΙΜΙΟ: ποξςοξπέπ ρςξσπ αμςιπάλξσπ. ΚΥΡΙΟ ΜΔΡΟΣ: έκκληρη για ρσμτιλίχρη μμεία ρςξσπ κξιμξύπ δερμξύπ ρε καιοό ειοήμηπ επίκληρη για παύρη ςηπ αδικξποαγίαπ και για καθαίοερη ςχμ ςσοάμμχμ ρςξ όμξμα ιεοώμ και ξρίχμ αματξοά ρςιπ ρσμτξοέπ πξσ ποξκάλεραμ ξι Τοιάκξμςα και ρςα δειμά ςξσ εμτσλίξσ. ΔΠΙΛΟΓΟΣ: θλίφη για ςα θύμαςα ςξσ πξλέμξσ. ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΛΔΟΚΡΙΤΟΣ : Καςά ςη διάοκεια ςηπ αμακχυήπ ξ κήοσκαπ ςχμ μσημέμχμ ρςα Δλεσρίμια βοίρκει ςημ εσκαιοία μα απεσθύμει ρςξσπ αμςιμαυόμεμξσπ έκκληση για συμφιλίωση. Με έμα ρύμςξμξ δείγμα οηςξοικήπ δειμόςηςαπ, με έμα λόγξ γεμάςξ παοάπξμξ και αμθοχπιά, ςξσπ θσμίζει ςξσπ πξλλαπλξύπ δερμξύπ παοά ςιπ ποόρκαιοεπ διατξοέπ: παλιέπ κξιμέπ ςελεςέπ, ρσμμεςξυή ρε κξιμχμικά, ρυξλικά και ρςοαςιχςικά ρσμβάμςα, κξιμξύπ αγώμεπ ρςξ όμξμα ςηπ δημξκοαςίαπ και ςηπ ελεσθεοίαπ. Απεσθύμεςαι ρςξ ρσμαίρθημα ςχμ ακοξαςώμ και ξ ίδιξπ είμαι πξλύ τξοςιρμέμξπ. Επικαλείται ςξσπ θεξύπ, ςξσπ ρσγγεμικξύπ δερμξύπ, ςξσπ πξλιςικξύπ ρσλλόγξσπ, καθώπ και ςημ αμάγκη για ρεβαρμό απέμαμςι ρε θεξύπ και αμθοώπξσπ. Με ςα φσυξλξγικά ασςά επιυειοήμαςα ρςοέτεςαι δοαμαςικά ρςξσπ ξλιγαουικξύπ και ςξσπ ζηςά μα ρςαμαςήρξσμ ςιπ αδικξποαγίεπ και μα καθαιοέρξσμ ςξσπ Τοιάκξμςα. Ασςξί είμαι πξσ ποξνέμηραμ ςξμ εμτύλιξ ρπαοαγμό με πάμπξλλα θύμαςα, για ςα ξπξία ξ ίδιξπ θλίβεςαι βαθιά. ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ ςῶμ μσρςῶμ < μύρςηπ, -ςξσ < μσέω, -ῶ (= ειράγχ ρςα μηρςήοια, καςηυώ, διδάρκχ) ΟΜΟΡ. μ.ε. : μσηςήπ, μύηρη, αμύηςξπ, μύρςηπ, μσρςικόπ, μσρςήοιξ, μσρςηοιώδηπ. εὔτωμξπ < εὔτωμξπ, -ξπ, -ξμ < εὖ + τωμή, -ῆπ (< τημί) ΠΑΡΑΓ. μ.ε. : τχμάζχ, τχμαυςόπ, (επι-)τώμημα, τχμήεμ, (τεοέ-, οαδιό-, γοαμμό-, ρύμ-)-τχμξ, (ά-, καλλί-, παοά-, ξνύ-)-τχμξπ, (εσ-, ξοθξ-, δια-, α-, οαδιξ-, ξμξ-, ρσμ-, πξλσ-)-τχμία, ποξρτώμηρη, τχμαρκώ, τχμηςικόπ. καςαριωπηράμεμξπ = αορ. ξμξμ. εμικ. μςυ. Αξο. Α ςξσ καςαριωπάξμαι, -ῶμαι < καςά + ριωπάξμαι, -ῶμαι (= επιβάλλχ ςη ριχπή ρε κάπξιξμ) 3
ΟΜΟΡ. μ.ε. : ριχπηλόπ, ριχπηοόπ, (απξ-, παοα-)-ριώπηρη, ριχπηςήοιξ, απξριχπηςικόπ. Α.Χ. : ριωπῶμαι, ἐριωπώμημ, ριωπηθήρξμαι, ἐριωπηράμημ - ἐριωπήθημ, ρεριώπημαι. ἐνελαύμεςε = β πληθ. Δμερς. ςξσ ἐνελαύμω (= εκδιώκχ, ενξοίζχ) < ἐν + ἐλαύμω (= ποξυχοώ, κιμώ ποξπ ςα εμποόπ) ΟΜΟΡ. μ.ε. : (παο-, ποξ-, απ-, επ-)-έλαρη, έλαρμα, ελάριμξπ, ελαρςικόπ, ελαςήοιξ, (ρτσο-, εσ-, θε-)-ήλαςξπ, πξδήλαςξ, νεμηλαρία, (ρςοας-, ιυμ-)-ηλάςηπ. Α.Χ. : ἐλαύμω, ἤλασμξμ, ἐλῶ, ἤλαρα, ἐλήλακα. ΠΡΟΣΟΧΗ ρςξ ΜΔΛΛΟΝΤΑ: κλίμεςαι καςά ςα οήμαςα ρε άω!!! ἀπξκςεῖμαι = απαοέμταςξ Αξο. Α ςξσ ἀπξκςείμω < ἀπό + κςείμω (= ρκξςώμχ) ἀπεκςόμαριμ = γ πληθ. ξοιρς. Ποκμ. ΟΜΟΡ. μ.ε. : (λιμξ-, ασςξ-)-κςξμώ, (ασςξ-, αμθοχπξ-, γεμξ-, λιμξ-)- κςξμία, (Βξσλγαοξ-, παςοξ-, μηςοξ-, παιδξ-, εμςξμξ-, καςραοιδξ-, ζιζαμιξ-, παοαριςξ-, τθειοξ-)-κςόμξπ. Α.Χ. : κςείμω / κςίμμσμι / κςιμμύω, ἔκςειμξμ / ἐκςίμμσμ / ἐκςίμμσξμ, κςεμῶ, ἔκςειμα, ἔκςξμα, ἐκςόμειμ. μεςερυήκαμεμ = α πληθ. ξοιρς. Ποκμ. ςξσ μεςέυω < μεςά + ἔυω ΠΑΡΑΓ. μ.ε. : (ρσμ-)μεςξυή, (α-)μέςξυξπ, μεςξυικόπ / μέθενη / μεςαρυημαςίζχ, μεςαρυημαςιρμόπ. Α.Χ. : μεςέυω, μεςεῖυξμ, μεθένω, μεςέρυξμ, μεςέρυηκα, μεςερυήκειμ. κεκιμδσμεύκαμεμ = α πληθ. ξοιρς. Ποκμ. ςξσ κιμδσμεύω < κίμδσμξπ, -ξσ ΟΜΟΡ. μ.ε. : (επι-, α-, οιφξ-)-κίμδσμξπ, επικιμδσμόςηςα, κιμδύμεσμα. Α.Χ. : κιμδσμεύω, ἐκιμδύμεσξμ, κιμδσμεύρω, ἐκιμδύμεσρα, κεκιμδύμεσκα. κηδερςίαπ < κηδερςία, -απ (= ρσγγέμεια εν αγυιρςείαπ, από γάμξ) < κηδερςήπ (= ρσγγεμήπ εν αγυιρςείαπ : γαμποόπ, πεθεοόπ) < κῆδξπ (= τοξμςίδα) ΟΜΟΡ. μ.ε. : κηδεμόμαπ, κηδεμξμία, κηδεμξμεύχ, κηδεύχ, κηδεία, επικήδειξπ. κξιμωμξῦμεμ = α πληθ. ξοιρς. Δμερς. ςξσ κξιμωμέω, -ῶ (= ρσμμεςέυχ, έυχ κάςι κξιμό με κάπξιξμ) < κξιμωμόπ < κξιμόπ ΠΑΡΑΓ. μ.ε. : (επι-, ρσγ-)-κξιμχμία, κξιμχμικόπ, (επι-, ρσγ-)- κξιμχμιακόπ, ακξιμώμηςξπ. Α.Χ. : κξιμωμῶ, ἐκξιμώμξσμ, κξιμωμήρω, ἐκξιμώμηρα, κεκξιμώμηκα. αἰδξύμεμξι = αορ. ξμξμ. πληθ. μςυ. Δμερς. ςξσ αἰδέξμαι, -ξῦμαι (= μςοέπξμαι, ρέβξμαι) < αἰδώπ, -ξῦπ (= μςοξπή, τιλόςιμξ) 4
ΠΑΡΑΓ. μ.ε. : αιδήμχμ (= ρεμμόπ, ρσμερςαλμέμξπ), αιδημξρύμη, αιδξίξ, αιδεριμόςαςξπ, αμαιδήπ, αμαίδεια. Α.Χ. : αἰδξῦμαι, ᾔδξύμημ, αἰδέρξμαι, ᾔδεράμημ-ᾔδέρθημ, ᾔδερμαι. παύραρθε = β πληθ. ποξρς. Αξο. Α ςξσ παύξμαι ΟΜΟΡ. μ.ε. : παύλα, αμάπασλα, αμαπασςικόπ, παύρη, (αμά-, καςά-)- πασρη, πασρίπξμξ, πασρίλσπξπ (= όπξιξπ καςαποαΰμει ςξμ πόμξ), ακαςάπασρςα. Α.Χ. : παύξμαι, ἐπασόμημ, παύρξμαι - πασ(ρ)θήρξμαι, ἐπασράμημ - ἐπαύ(ρ)θημ, πέπασμαι, ἐπεπαύμημ. ἁμαοςάμξμςεπ = αορ. ξμξμ. πληθ. μςυ. Δμερς. ςξσ ἁμαοςάμω (= κάμχ ρτάλμα, απξςσυαίμχ) ΠΑΡΑΓ. μ.ε. : αμαοςία, αμάοςημα, αμαοςχλόπ, αμαμάοςηςξπ, μημεοςήπ (= αλάθηςξπ). Α.Χ. : ἁμαοςάμω, ἡμάοςαμξμ, ἁμαοςήρξμαι, ἥμαοςξμ, ἡμάοςηκα, ἡμαοςήκειμ. πείθερθε = β πληθ. ποξρς. Δμερς. ςξσ πείθξμαι (= πιρςεύχ, πείθξμαι) ΟΜΟΡ. μ.ε. : πειθώ, πειρςήοιξ, πειρςικόπ, αμεςάπειρςξπ, πειθαμαγκάζχ, πειθαουία, πειθήμιξπ / πιθαμόπ, πιθαμόςηςα, πιθαμξλξγώ, πίρςη, πιρςεύχ, (ά-, έμ-, εύ-, δύρ-, καλό-, κακό-, παοαδό-, αλλό-)-πιρςξπ, (α-, δσρ-, ανιξ-)-πιρςία / (ασςξ-)πεπξίθηρη. Α.Χ. : πείθξμαι, ἐπειθόμημ, πείρξμαι - πειρθήρξμαι, ἐπιθόμημ - ἐπείρθημ, πέπειρμαι / πέπξιθα, ἐπεπείρμημ / ἐπεπξίθειμ. ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Και ςξ οήμα πάρυω έυει μέλλξμςα πείρξμαι! κεοδέωμ = γεμ. πληθ. ςξσ ξσρ. ςό κέοδξπ, -ξσπ ΠΑΡΑΓ. μ.ε. : κεοδίζχ / κεοδαίμχ, επικεοδήπ, ατιλξκεοδώπ, κεοδξ-(- ρκξπία, -τόοξπ, -μαμία). ἐνόμ = ξσδ. αιςιας. εμικ. μςυ. Δμερς ςξσ ΑΠΡΟΣ. ἔνερςι (= είμαι δσμαςό, επιςοέπεςαι) < ἐν + ἔρςι ΠΑΡΑΓ. μ.ε. : ενξσρία, ενξσριάζχ, ενξσριαρςήπ, ενξσριαρςικόπ, πληοενξύριξπ, ενξσριξδξςώ, ενξσριξδόςηρη. Α.Χ. : ἔνερςι, ἐνῆμ, ἔνερςαι, ἐνεγέμεςξ, ἐκγέγξμε/ἐκγεγέμηςαι, ἐνεγεγόμει/ἐνεγεγέμηςξ. πξλιςεύερθαι = απαοέμταςξ Δμερς. ςξσ πξλιςεύξμαι (= ζχ χπ πξλίςηπ) < πξλίςηπ, -ςξσ (< πόλιπ, -εωπ) ΠΑΡΑΓ. μ.ε. : πξλιςεσςήπ, πξλίςεσμα, (αμςι-, ρσμ-)-πξλίςεσρη, (ρσμ-)- πξλιςεία, πξλιςειακόπ. Α.Χ. : πξλιςεύξμαι, ἐπξλιςεσόμημ, πξλιςεύρξμαι, ἐπξλιςεσράμημ - ἐπξλιςεύθημ, πεπξλίςεσμαι, ἐπεπξλιςεύμημ. ἐπίρςαρθε = β πληθ. ποξρς. Δμερς. ςξσ ἐπίρςαμαι (= γμχοίζχ καλά) 5
ΟΜΟΡ. μ.ε. : επιρςήμη, επιρςήμξμαπ, (αμ-)-επιρςημξμικόπ, αμεπιρςημξρύμη, επιρςηςόπ. Α.Χ. : ἐπίρςαμαι, ἠπιρςάμημ, ἐπιρςήρξμαι, ἠπιρςήθημ. ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Μημ ςξ μπλέκεςε με ςξ οήμα ἐτίρςαμαι < ἐπί + ἵρςαμαι (= ρςέκξμαι δίπλα, επιςηοώ). καςεδακούραμεμ = α πληθ. ξοιρς. Αξο. Α ςξσ καςαδακούω (= κλαίχ πικοά για κάπξιξμ) < καςά + δακούω < δάκοσ ΟΜΟΡ. μ.ε. : δάκοσρμα, δακοσψκόπ, δακοσόειπ (= γεμάςξπ δάκοσα), δακοσγόμξπ, δακοσοοξώ, δακούβοευςξπ, αδάκοσςξπ, αδακοσςί (= υχοίπ δάκοσα). Α.Χ. : δακούω, ἐδάκοσξμ, δακούρω, ἐδάκοσρα. Ἑλλημικά 2, 4, 22-23 ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ 22 Ὁ μέμ ςξιαῦςα ἔλεγεμ ξἱ δέ λξιπξί ἄουξμςεπ ἀπήγαγξμ εἰπ ςό ἄρςσ ςξύπ μεθ ἑασςμ καί διά ςό ποξρακξύειμ ςξιαῦςα. 23 Τῇ δ ὑρςεοαίᾳ ξἱ μέμ ςοιάκξμςα ρσμεκάθημςξ ἐμ ςῶ ρσμεδοίῳ πάμσ δή ςαπειμξί καί ἔοημξι ςμ δέ ςοιρυιλίχμ ὅπξσ ἕκαρςξι ςεςαγμέμξι ἦραμ, παμςαυξῦ διετέοξμςξ ποόπ ἀλλήλξσπ. Ὅρξι μέμ γάο ἐπεπξιήκεράμ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Ασςόπ λξιπόμ (ξ κήοσκαπ) ςέςξια έλεγε και ξι σπόλξιπξι αουηγξί (ςχμ ξλιγαουικώμ) ξδήγηραμ ναμά ρςξ άρςσ (ςηπ Αθήμαπ) ασςξύπ πξσ ήςαμ μαζί ςξσπ για ςξμ ποόρθεςξ λόγξ όςι άκξσγαμ και εκείμξι ςέςξια λόγια. Τημ επόμεμη μέοα ξι Τοιάκξμςα (δηλαδή όρξι έμειμαμ ζχμςαμξί) κάθξμςαμ ρςημ αίθξσρα ςχμ ρσμεδοιάρεχμ πξλύ ςαπειμχμέμξι και μόμξι αλλά και ξι ςοιρυίλιξι, όπξσ ξ καθέμαπ ςξσπ είυε ςξπξθεςηθεί, ρε όλα ςα μέοη ςηπ πόληπ διατχμξύραμ μεςανύ ςξσπ. Γιαςί όρξι είυαμ διαποάνει 6
ςι βιαιόςεοξμ καί ἐτξβξῦμςξ, ἔλεγξμ ἐμςόμχπ ὡπ ξὐ υοείη καθστίερθαι ςξῖπ ἐμ Πειοαιεῖ ὅρξι δέ ἐπίρςεσξμ ἠδικηκέμαι μηδέμ, αὐςξί ςε ἀμελξγίζξμςξ καί ςξύπ ἄλλξσπ ἐδίδαρκξμ ὡπ ξὐδέμ δέξιμςξ ςξύςχμ ςμ κακμ, καί ἔταραμ ξὐ υοῆμαι πείθερθαι ςξῖπ ςοιάκξμςα ξὐδ ἐπιςοέπειμ ἀπξλλύμαι ςήμ πόλιμ. Καί ςό ςελεσςαῖξμ ἐφητίραμςξ ἐκείμξσπ μέμ καςαπαῦραι, ἄλλξσπ δέ ἑλέρθαι. Καί εἵλξμςξ δέκα, ἕμα ἀπό τσλῆπ. κάπξιξ ρξβαοό αδίκημα και τξβξύμςαμ, σπξρςήοιζαμ έμςξμα πχπ δεμ έποεπε μα σπξυχοήρξσμ ρςξσπ δημξκοαςικξύπ ςξσ Πειοαιά όρξι όμχπ πίρςεσαμ όςι δεμ είυαμ διαποάνει καμιά αδικία, και ξι ίδιξι ρκέτςξμςαμ και ρςξσπ άλλξσπ ενηγξύραμ πχπ δεμ σπήουε αμάγκη για ασςέπ ςιπ ρσμτξοέπ, και έλεγαμ όςι δεμ έποεπε μα σπακξύξσμ ρςξσπ Τοιάκξμςα ξύςε μα ςξσπ επιςοέπξσμ μα καςαρςοέτξσμ ςημ πόλη. Σςξ ςέλξπ απξτάριραμ με φητξτξοία εκείμξσπ μα ςξσπ καθαιοέρξσμ και άλλξσπ μα εκλένξσμ. Έςρι, ενέλεναμ δέκα (άουξμςεπ), έμαμ από κάθε τσλή. ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΠΥΡΗΝΑΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΤΡΙΑΚΟΝΤΑ: απόρσορη ςχμ αμςοώμ ςξσπ ρςημ Αθήμα ςαπείμχρη, απξμόμχρη, παμικόπ, αγχμία για ςξ μέλλξμ ςξσπ. ΤΡΙΣΧΙΛΙΟΙ: διυξγμχμία εγκλημαςίεπ = αρσμβίβαρςξι μεςοιξπαθείπ = ρσμτιλιχςικξί. ΔΠΙΒΟΛΗ βξύληρηπ ςχμ ΜΔΤΡΙΟΠΑΘΩΝ με δημξκοαςικέπ διαδικαρίεπ: καθαίρεση ςχμ Τριάκομτα εκλογή μέωμ αρχόμτωμ (δέκα). ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ ΤΡΙΑΚΟΝΤΑ ΤΥΡΑΝΝΟΙ (σπόλξιπξι - επιζώμςεπ) : Παμικοβάλλομται από ςημ ήςςα ρςη Μξσμιυία και ςξ ρσγκιμηςικό λόγξ 7
ςξσ Κλεόκοιςξσ. Από ςξ τόβξ επιδείμχρηπ ςηπ θέρηπ ςξσπ απξρύοξσμ ςξσπ άμςοεπ ςξσπ βιαρςικά ρςημ Αθήμα. Τημ επόμεμη μέοα συμεδριάζουμ ςαπειμχμέμξι και αμήρσυξι για ςξ μέλλξμ ςξσπ. Η αγχμία ςξσπ επιςείμεςαι από ςξ όςι δεμ μπξοξύμ πια μα ελέγνξσμ ςη ρσμπεοιτξοά ςχμ ςοιρυιλίχμ. ΤΡΙΣΧΙΛΙΟΙ : Τξ μέυοι εκείμη ςη ρςιγμή ρςήοιγμα ςηπ ςσοαμμίδαπ ςώοα εμταμίζεςαι διατξοξπξιημέμξ (ΠΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠΤΩΣΗΣ ΚΑΘΔΣΤΩΤΟΣ). Όρξι έυξσμ εμπλακεί ρε εγκλήμαςα είμαι αρσμβίβαρςξι με ςημ ιδέα ςηπ ρσμτιλίχρηπ. Οι μεςοιξπαθείπ από ςημ άλλη θεχοξύμ πχπ ήοθε η ώοα μα πάφει ξ αλληλξρπαοαγμόπ και ποξςείμξσμ ςημ καθαίρεση τωμ Τριάκομτα, άπξφη πξσ ςελικά επικοαςεί. Δπξμέμχπ, ό,ςι δεμ είυαμ ςξ ρθέμξπ μα κάμξσμ καςά ςη διάοκεια ςηπ ςσοαμμίδαπ και κσοίχπ ρςη δίκη ςξσ Θηοαμέμη (Β, 3, 50-55) και ςχμ Δλεσριμίχμ (Β, 4, 8-11) ςξ κάμξσμ ςώοα για πρώτη φορά εκτοάζξσμ ελεύθερα ςη θέλησή τους (ΠΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ςηπ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ). Εκλέγουμ δέκα μέους άρχομτες, έμαμ από κάθε τσλή, ρςη θηςεία ςχμ ξπξίχμ απξκαςαρςάθηκε η δημξκοαςία. «Όςαμ ςξ πλξίξ βξσλιάζει, τεύγξσμ ξι πξμςικξί» έςρι, ξι πεοιρρόςεοξι από ςξσπ Τοιάκξμςα απξρύοξμςαι ρςημ Δλεσρίμα. ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ ποξρακξύειμ = απαοέμταςξ Δμερς. ςξσ ποξρακξύω (= ακξύχ επιπλέξμ) < ποόπ + ἀκξύω ΟΜΟΡ. μ.ε. + Α.Χ. : ακξή, άκξσρμα, ακξσρςικόπ, νακξσρςόπ, αμήκξσρςξπ, αμσπάκξσξπ, (βαο-, ασς-, σπ-, εσ-)-ήκξξπ, βαοηκξΐα, σπηκξόςηςα. ρσμεκάθημςξ = γ πληθ. ξοιρς. Υπεορ. ςξσ ρσγκαθέζξμαι (= κάθξμαι μαζί) < ρύμ + καςά + ἕζξμαι ΟΜΟΡ. μ.ε. : (εν-, εμ-)-έδοα, εδοάζχ, εδοεύχ, εδοαιώμχ, (έτ-, πάο-, ποό-, ρύμ-)-εδοξπ, ετεδοεία, έδατξπ, εδώλιξ. Α.Χ. : καθέζξμαι, ἐκαθεζόμημ, καθεδξῦμαι, -, κάθημαι, ἐκαθήμημ. ςεςαγμέμξι ἦραμ = γ πληθ. ξοιρς. Υπεορ. ςξσ ςάςς(ρρ)ξμαι ΟΜΟΡ. μ.ε. : (ρύμ-, από-, αμά-, διά-, καςά-, ποό-, επί-, μεςά-, αμακαςά-)- ςανη, ςανικόπ, (α-, αρσμ-, αουιρσμ-, λιπξ-, ρσμξμξ-)-ςανία, παοαςανιακόπ, (ποόρ-, διά-, ρύμ-)-ςάγμα, ρσμςαγμαςικόπ, ςαγμαςάουηπ, ςακςική, (επι-, ρσμ-, παοα-, σπξ-, δια-, ποξρ-)-ςακςικόπ, (ά-, από-, αρύμ-, αμσπό-)-ςακςξπ, (ρσμ-, αουιρσμ-, λιπξ-)-ςάκςηπ, ςανίδι, ςανιδιώςηπ, ςανιδιάοηπ, ςάμα, ςάνιμξ, ρσμςάνιμξπ, ςανι-(-μόμηρη, -αμθία, -θέςηπ, - άουηπ), εογξςάνιξ, καςαςακςήοιξπ, (επι-, δια-, ρσμ-, ποξρ-)-ςαγή, μξμξςαγήπ, ςαγόπ (= αουηγόπ). 8
Α.Χ. : ςάςςξμαι (ᾰ), ἐςαςςόμημ, ςάνξμαι - ςαυθήρξμαι, ἐςανάμημ - ἐςάυθημ, ςέςαγμαι, ἐςεςάγμημ, ςεςάνξμαι. διετέοξμςξ = γ πληθ. ξοιρς. Πος. ςξσ διατέοξμαι < διά + τέοξμαι ΠΑΡΑΓ. μ.ε. : διατξοά, διατξοικόπ, διατξοεςικόπ, (α-)διάτξοξπ, αδιατξοία / διέμενη, διημεκήπ (= ρσμευήπ). ΟΜΟΡ. μ.ε. : τέοριμξ, τεοέγγσξπ, τεομή (=ποξίκα), τέοεςοξ, σπξτεοςόπ, τεοέτχμξ, τέοελπιπ, τεοώμσμξπ, (αμχ-, καςχ-, παοεμ-)- τεοήπ, (πεοι-, αμχ-, καςχ-)-τέοεια / (εκ-, ρσμ-, ποξ-, απξ-, πεοι-, ποξρ-, παοα-, σπξ-, αμθσπξ-, ρσμπεοι-)-τξοά, τόοα, (εσ-, δσρ-, καοπξ-, κσκλξ-, κεοδξ-, κσξ-, αμθξ-, ρςασοξ-, πληοξ-)-τξοία, τξοςίξ, (παοά-, ποόρ-, αρύμ-, αμσπό-, εύ-, αςελέρ-)-τξοξπ, (ρημαιξ-, ςοξπαιξ-, μικη-, ηλεκςοξ-, σδοξ-, εχρ-, κεοδξ-, δξοσ-, μιρθξ-, θαμαςη-, ρςασοξ-, λαυειξ-, ελπιδξ-, λεχ-, υξη-)-τόοξπ, αρθεμξτόοξ, ςοξυξτόοξ, (αμ-, ςοασμαςιξ-)-τξοέαπ, (λεχ-)-τξοείξ, (κσκλξ-, καοπξ-, κσξ-, αμθξ-, μιρθξ-, αδια-, πληοξ-, ςελερ-)-τξοώ, τόοεμα, ατόοεςξπ, τξοηςόπ, κσκλξτξοικόπ / τχοιαμόπ (= κιβώςιξ, ρεμςξύκι), (ασςό-, καςά-)-τχοξπ / ταοέςοα (= θήκη για βέλη), ιρξταοίζχ / διημεκήπ (= ρσμευήπ), διέμενη (= έοιδα), βελημεκέπ (= απόρςαρη μεςανύ όπλξσ και ρημείξσ πςώρηπ ςξσ βλήμαςξπ) / ξιρξτάγξπ, ξιρξταγικόπ. Α.Χ. : τέοξμαι, ἐτεοόμημ, ξἴρξμαι-ξἰρθήρξμαι-ἐμευθήρξμαι, ἠμεγκάμημ- ἠμεγκόμημ-ἠμέυθημ, ἐμήμεγμαι, ἐμημέγμημ. καθστίερθαι = απαοέμταςξ Δμερς. ςξσ καθστίεμαι (= σπξυχοώ) < καςά + ὑπό + ἵεμαι ΠΑΡΑΓ. μ.ε. : κάθεςξπ, καθεςήοαπ / ύτερη. Α.Χ. : ἵεμαι, ἱέμημ, ἥρξμαι-ἑθήρξμαι, ἡκάμημ-εἵμημ-εἵθημ, εἷμαι, εἵμημ. ἠδικηκέμαι = απαοέμταςξ Ποκμ. ςξσ ἀδικέω, -ῶ < ἄδικξπ (< ἀ ρςεο. + δίκη) ΠΑΡΑΓ. μ.ε. : άδικα, αδικία, αδίκημα, αδικαιξλόγηςξπ. Α.Χ. : ἀδικῶ, ἠδίκξσμ, ἀδικήρω, ἠδίκηρα, ἠδίκηκα, ἠδικήκειμ. ἐδίδαρκξμ = γ πληθ. ποξρς. Πος. ςξσ διδάρκω ΟΜΟΡ. μ.ε. : δίδαγμα, διδαυή, (δι)δάρκαλξπ, (ρσμ-)-διδαρκαλία, (υξοξ- )διδαρκαλείξ, διδακςικόπ, διδακςέξπ, (α-, ασςξ-)-δίδακςξπ, δαρκαλεύχ. Α.Χ. : διδάρκω, ἐδίδαρκξμ, διδάνω, ἐδίδανα, δεδίδαυα, ἐδεδιδάυειμ. δέξιμςξ = γ πληθ. εσκς. Δμερς. ςξσ δέξμαι (= έυχ αμάγκη) ΠΑΡΑΓ. μ.ε. : εμδεήπ, έμδεια, ριςξδεία / δέηρη. Α.Χ. : δέξμαι, ἐδεόμημ, δεήρξμαι, ἐδεήθημ, δεδέημαι, ἐδεδεήμημ. ἀπξλλύμαι = απαοέμταςξ Δμερς. ςξσ ἀπόλλσμι/ἀπξλλύω < ἀπό + ὄλλσμι / ὀλλύω (= υάμχ, καςαρςοέτχ) ΟΜΟΡ. μ.ε. : απώλεια, (εν-, ποξ-, παμ-)-ώληπ, όλεθοξπ, ξλέθοιξπ, παμχλεθοία. 9
Α.Χ. : ὄλλσμι/ὀλλύω, ὤλλσμ/ὤλλσξμ, ὀλῶ, ὤλερα, ὀλώλεκα, ὠλωλέκειμ. ἑλέρθαι / εἵλξμςξ < αἱοέξμαι, -ξῦμαι (Αόο. Β ) (= εκλέγχ, ποξςιμώ) ΟΜΟΡ. μ.ε. : (ρσμ-, εν-, ποξ-, δι-, ατ-, στ-, σπεν-, αμ-, καθ-)-αίοερη, αιοεςόπ, (ασθ-, εν-, αδι-, αρσμ-, καλξποξ-, αματ-)-αίοεςξπ, (ατ-, εν-, ποξ-, καθ-)-αιοεςικόπ, αταιοεςέξπ, διαιοέςηπ, αμεναιοέςχπ, ασςξποξαίοεςα, κακξποξαίοεςα, ασθαιοερία, αουαιοερίεπ. Α.Χ. : αἱοξῦμαι, ᾑοξύμημ, αἱοήρξμαι αἱοεθήρξμαι, εἱλόμημ ᾑοέθημ, ᾕοημαι, ᾑοήμημ. ΑΣΚΗΣΕΙΣ σχολ. βιβλίου, σελ. 113-115 3. 1γ, 2ε, 3ζ, 4δ, 5η, 6α, 7ρς, 8β. 4. ρηματικοί τύποι 19 ἀμέλαβξμ ἀγόμεμξπ ἐκπηδήραπ ἐμπερώμ ἐμίκχμ καςεδίχναμ ἔλαβξμ ἐρκύλεσραμ ἀπεδίδξραμ ποξριόμςεπ διελέγξμςξ α πληθ. οριστ. Αορ. ἀμελάβξμεμ ἠγαγόμεθα ἐνεπηδήραμεμ ἐμεπέρξμεμ ἐμικήραμεμ καςεδιώναμεμ ἐλάβξμεμ ἐρκσλεύραμεμ ἀπέδξμεμ ποξρήλθξμεμ διεοοήθημεμ / διελέυθημεμ 5. θυσιῶμ : αμςικείμεμξ ρςξ μεςερυήκαμεμ. ὑπέρ τῆς σωτηρίας : ποξρδιξοιρμόπ (εμποόθεςξπ) ςξσ ρκξπξύ ρςξ κεκιμδσμεύκαμεμ. ἀλλήλοις : αμςικείμεμξ ρςξ κξιμωμξῦμεμ. αἴσχιστομ : επιθεςικόπ ποξρδιξοιρμόπ ρςξ πόλεμξμ. 6. 1β, 2α, 3δ, 4ε, 5η, 6α, 7ρς, 8β, 9β, 10α, 11ρς, 12ζ, 13ρς, 14α. 10. α. ἐνόμ ἡμῖμ ἐμ εἰοήμῃ πξλιςεύερθαι β. ςόμ πόλεμξμ ἡμῖμ ποόπ ἀλλήλξσπ παοέυξσριμ ξι ςύπξι ςχμ ποξρχπικώμ αμςχμσμιώμ αματέοξμςαι και ρςξσπ δύξ αμςιπάλξσπ, για μα ςξμιρςεί ςξ πμεύμα εμόςηςαπ όλχμ ςχμ Αθημαίχμ. γ. ςμ μῦμ ὑτ ἡμῶμ ἀπξθαμόμςχμ αματέοεςαι μόμξ ρςξσπ δημξκοαςικξύπ, για μα δξθεί έμταρη ρςη μίκη ςξσπ. 10
δ. ξὐ μόμξμ ὑμεῖς ἀλλά καί ἡμεῖς καςεδακούραμεμ αμ και ξι αμςχμσμίεπ κάμξσμ ςη διάκοιρη αμάμερα ρςξσπ αμςιμαυόμεμξσπ, ηςςημέμξσπ και μικηςέπ αμςίρςξιυα, ςξ κξιμό οήμα καςεδακούραμεμ δηλώμει ςη ρσμαιρθημαςική ρσμμεςξυή ςχμ μικηςώμ ρςη θλίφη ςχμ υαμέμχμ και κάμει για άλλη μια τξοά γμχρςή μια αλήθεια ξ θάμαςξπ πάμςα εμώμει ςξσπ ζχμςαμξύπ. 11. 1ε, 2β, 3α, 4γ, 5δ. 12. 1δ, 2ι, 3ε, 4ρς, 5ζ, 6ια, 7η, 8θ, 9β, 10α, 11γ. 15. απέλαση : ἐνελαύμεςε γέμος : γεγεμήμεθα, ρσγγεμείαπ επικερδής : κεοδέωμ επιστήμη : ἐπίρςαρθε μέτοχος : μεςερυήκαμεμ πατέρας : παςοῴωμ φοιτώ : ρσμτξιςηςαί χορός : ρσγυξοεσςαί. 11