ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 1999 2004 Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου ΠΡΟΣΩΡΙΝΟ 5 Μαρτίου 2002 ΣΧΕ ΙΟ ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗΣ της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου προς την Επιτροπή Προϋπολογισµών σχετικά µε το «Οικονοµικό πλαίσιο 2004-2006 ενταξιακές διαπραγµατεύσεις» SEC (02) 0102 Συντάκτης γνωµοδότησης: Friedrich-Wilhelm Graefe zu Baringdorf PA\444078.doc PE 307.223

PA\444078.doc 2/7 PE 307.223

ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Κατά τη συνεδρίασή της στις η Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου όρισε συντάκτη γνωµοδότησης τον Friedrich-Wilhelm Graefe zu Baringdorf. Κατά τη/τις συνεδρίαση/(ιάσεις) της στις, η επιτροπή εξέτασε το σχέδιο γνωµοδότησης Κατά την τελευταία ως άνω συνεδρίαση/από τις ως άνω συνεδριάσεις, η επιτροπή ενέκρινε τις τροπολογίες µε... ψήφους υπέρ. ψήφους κατά και... αποχή/(ές)/οµόφωνα. Παρόντες κατά την ψηφοφορία ήταν οι βουλευτές (πρόεδρος/ασκών/ ασκούσα την προεδρία), (αντιπρόεδρος),... (αντιπρόεδρος), (συντάκτης γνωµοδότησης),, (αναπλ....),... (αναπλ.... σύµφωνα µε το άρθρο 153, παράγραφος 2, του Κανονισµού), και. PA\444078.doc 3/7 PE 307.223

ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ Η θέση της Επιτροπής για τις οικονοµικές συνθήκες της διεύρυνσης σέβεται το δηµοσιονοµικό πλαίσιο του Βερολίνου, προβλέπει όµως για το 2005 και 2006, µε βάση το σενάριο µιας ΕΕ-21 (παράρτηµα ΙΙ των δηµοσιονοµικών προοπτικών), υψηλότερες δαπάνες για τη γεωργία από τις αρχικά επιδιωκόµενες. Η προσέγγιση της Επιτροπής αποτελεί ουσιαστικά κατάλληλη βάση για τον καθορισµό της θέσης της ΕΕ στις διαπραγµατεύσεις µε τις υποψήφιες προς ένταξη χώρες. Οι υπολογισµοί της Επιτροπής για την οικονοµική πολιτική της ΚΓΠ έχουν ως αφετηρία την ανεπιφύλακτη εφαρµογή του κεκτηµένου σε δέκα νέα κράτη µέλη αµέσως µετά την ένταξή τους. Η Επιτροπή στηρίζεται, σύµφωνα µε τα στοιχεία της, σε πρόσφατες προγνώσεις για τη γεωργική αγορά. Οι υπολογισµοί προϋποθέτουν ότι στις κοινές θέσεις διαπραγµάτευσης της ΕΕ έχουν προβλεφθεί τα µέσα διαχείρισης της αγοράς, τα οποία κατά κανόνα έχουν σηµείο αναφοράς χρονικές περιόδους µεταξύ 1995 και 1999. Από τα παραπάνω προκύπτουν νέα, προσαρµοσµένα ποσά ύψους 516 εκατ. για το 2004, 749 εκατ. για το 2005 και 734 εκατ. για το 2006. Το κυριότερο πρόβληµα κατά τις διαπραγµατεύσεις σχετικά µε το γεωργικό κεφάλαιο αφορά στο ζήτηµα των άµεσων πληρωµών. Το πλαίσιο του Βερολίνου για το 2002-2006 δεν προβλέπει στους υπολογισµούς του δαπάνες προς όφελος των αγροτών στα νέα κράτη µέλη. Οι υποψήφιες προς ένταξη χώρες αντίθετα ζητούν την πλήρη εφαρµογή του κεκτηµένου, αµέσως µετά την ένταξή τους, δηλαδή να συµπεριληφθούν και µη περιορισµένες άµεσες πληρωµές. Κατά την άποψη της Επιτροπής η άµεση ανεπιφύλακτη ενσωµάτωση των υποψήφιων χωρών στο σύστηµα των άµεσων πληρωµών δεν θα παρείχε στους αγρότες των νέων κρατών µελών κίνητρα για την έναρξη ή συνέχιση της αναγκαίας αναδιάρθρωσης. Αυτή η εκτίµηση πάντως αµφισβητήθηκε από τους υπουργούς γεωργίας των υποψηφίων χωρών σε ακρόαση της Επιτροπής Γεωργίας του ΕΚ στις 20.2.2002. Η Επιτροπή προβλέπει για τις άµεσες πληρωµές ένα σχέδιο δύο φάσεων, στο τέλος του οποίου τοποθετείται η πλήρης εφαρµογή του κοινοτικού δικαίου: Αρχικά θα χορηγούνται στα νέα κράτη µέλη άµεσες πληρωµές σε ποσοστό 25% (2004), 30% (2005) και 35% (2006) του ύψους των πληρωµών του παρόντος συστήµατος. Επειδή οι επιστροφές από τον προϋπολογισµό της ΕΕ για τις δαπάνες των κρατών µελών για άµεσες ενισχύσεις κατά τη διάρκεια ενός έτους µπορούν να πραγµατοποιηθούν µόνο από τον προϋπολογισµό του επόµενου έτους, το 2004 δεν θα πρέπει να προκύψουν πρόσθετες δαπάνες. Για το 2005 θα δαπανηθούν 1173 εκατ. και για το 2006 1418 εκατ.. Στην πράξη θα ήταν δυνατή η απλοποιηµένη υποστήριξη βάση των ανεξάρτητων από την παραγωγή ενισχύσεων ανά εκτάριο, µέσω των οποίων οι αγρότες θα µπορούσαν να εξοικειωθούν µε τους µηχανισµούς εφαρµογής του κεκτηµένου. Σε δεύτερο στάδιο, µετά το 2006 οι άµεσες πληρωµές θα µπορούσαν να διαµορφωθούν κατά τέτοιο τρόπο ώστε µέχρι το 2013 τα νέα κράτη µέλη να φθάσουν το επίπεδο PA\444078.doc 4/7 PE 307.223

υποστήριξης που θα ισχύει τότε. Η ετήσια αύξηση των άµεσων πληρωµών θα πρέπει να αναφέρεται ποσοστιαία και όχι µε απόλυτα ποσά. Αυτό το µεταβατικό καθεστώς δεν θα προκαταλάµβανε τυχόν αλλαγή του κοινοτικού καθεστώτος. Αναφορικά µε την πολιτική για την ανάπτυξη της υπαίθρου κατά την περίοδο προγραµµατισµού 2004-2006 η Επιτροπή προτείνει τα ακόλουθα: Αύξηση του ποσοστού συγχρηµατοδότησης της ΕΕ σε 80% για µέτρα ανάπτυξης της υπαίθρου, τα οποία θα δαπανηθούν από το Τµήµα Εγγυήσεων του ΕΓΤΠΕ. Το ποσοστό αυτό αποτελεί προς το παρόν το ανώτατο όριο για διαρθρωτικά προγράµµατα σε περιφέρειες κρατών µελών του στόχου 1, τα οποία επιδοτούνται από το ταµείο συνοχής. ιευκόλυνση της υλοποίησης µε χρήση των κανόνων του SAPARD (συµπεριλαµβανόµενων και ξεχωριστών κεφαλαίων). Αντίστοιχα προσαρµόστηκαν και οι πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων για το 2004 και το 2005. Πρόσθετα εξειδικευµένα µέτρα για την ανάπτυξη της υπαίθρου στο πλαίσιο του Τµήµατος Εγγυήσεων του ΕΓΤΠΕ ώστε να ληφθούν υπόψη οι ιδιαίτερες συνθήκες στις υποψήφιες χώρες, ιδιαίτερα για την αναδιάρθρωση των εκµεταλλεύσεων που παρουσιάζουν εν µέρει παραγωγή προς ιδία κατανάλωση. Η Επιτροπή προβλέπει τα ακόλουθα ποσά για την πολιτική ανάπτυξης της υπαίθρου: 1532 εκατ. για το 2004, 1674 εκατ. για το 2005 και 1781 εκατ. για το 2006. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου καλεί την Επιτροπή Προϋπολογισµών, αρµόδια επί της ουσίας, να συµπεριλάβει στην έκθεση ψηφίσµατος που θα εγκρίνει τα ακόλουθα στοιχεία: 1. χαιρετίζει κατά αρχήν τις προτάσεις της Επιτροπής σχετικά µε το κοινό οικονοµικό πλαίσιο 2004-2006 για τη γεωργία αυτές επιτρέπουν τη σταδιακή εισαγωγή των άµεσων πληρωµών στους αγρότες των υποψηφίων κρατών ως το 2006 υπογραµµίζει όµως ότι η εισαγωγή των άµεσων πληρωµών στα νέα κράτη µέλη δεν θα πρέπει σε καµία περίπτωση να εµποδίσει την αναδιάρθρωση των επιδοτήσεων στο πλαίσιο της µελλοντικής κοινής αγροτικής πολιτικής µετά το 2006 2. θεωρεί ότι η πλήρης εφαρµογή του συστήµατος των άµεσων πληρωµών αµέσως µετά την ηµεροµηνία ένταξης θα οδηγούσε σε αδικαιολόγητα υψηλές επιχορηγήσεις προς όφελος µιας επαγγελµατικής οµάδας και συνεπώς σε ουσιαστικές διαφορές εισοδήµατος του πληθυσµού και σε κοινωνικές διαφορές στις αγροτικές περιφέρειες φοβάται ότι η συνολική πληρωµή θα γινόταν εις βάρος των αναγκαίων στρατηγικών κεφαλαίων για τις αναδιαρθρώσεις και την ανάπτυξη της υπαίθρου 3. επισηµαίνει ότι σύµφωνα µε το κοινό κεκτηµένο, η εφαρµογή των άµεσων πληρωµών PA\444078.doc 5/7 PE 307.223

συνδέεται ουσιαστικά µε την διαφοροποίηση και υπαγωγή σε περιβαλλοντικούς όρους, ακόµη και αν κατά την εφαρµογή της απλοποιηµένης προσέγγισης αυτά αρχικά θα πρέπει να παραβλεφθούν 4. χαιρετίζει την επιδιωκόµενη από την Επιτροπή ενισχυµένη υποστήριξη της υπαίθρου στα νέα κράτη µέλη αυτή αποτελεί ένα ουσιαστικό µέσο για την ασφάλεια των απασχολούµενων στη γεωργία και τη βελτίωση του περιβάλλοντος υποστηρίζει ιδιαίτερα την πρόταση για ιδιαίτερη βοήθεια προς τις εκµεταλλεύσεις που παρουσιάζουν εν µέρει παραγωγή προς ιδία κατανάλωση, για την σταθεροποίηση και την αναγκαία αναδιάρθρωσή τους και τις προγραµµατισµένες ετήσιες κατ αποκοπή επιχορηγήσεις, οι οποίες θα µπορούσαν αν χρησιµεύσουν ως κοινωνικό όριο ασφαλείας 5. επισηµαίνει την αναγκαιότητα διαφοροποίησης των κατ αποκοπή πληρωµών προς τις εκµεταλλεύσεις που παρουσιάζουν εν µέρει παραγωγή προς ιδία κατανάλωση, σε σχέση µε τη σταθεροποίηση και αναδιάρθρωσή τους ζητά κατά συνέπεια την ετήσια κατ αποκοπή πληρωµή επιχορήγησης ύψους 750 για εκµεταλλεύσεις που παρουσιάζουν εν µέρει παραγωγή προς ιδία κατανάλωση, οι οποίες αρχικά δεν είναι σε θέση να παρουσιάσουν σχέδιο ανάπτυξης και κατ αποκοπή πληρωµή επιχορήγησης ύψους 1500, η οποία θα συνδέεται µε την κατάρτιση σχεδίου ανάπτυξης εκµεταλλεύσεων 6. θεωρεί αναγκαία την προσαρµογή των εν ισχύ δηµοσιονοµικών προοπτικών, ζητά όµως τουλάχιστον την αύξηση του αποθεµατικού ευελιξίας και την ανανέωση των προενταξιακών µέσων, επειδή το παρόν δηµοσιονοµικό πλαίσιο έχει ως αφετηρία την - ήδη ξεπερασµένη - διεύρυνση του έτους 2002 µε 6 νέα κράτη µέλη και εµποδίζει την ευέλικτη στρατηγική για την καθοδήγηση της χρηµατοδότησης της διεύρυνσης 7. επισηµαίνει σε σχέση µε αυτό, ότι οι προτάσεις της Επιτροπής βρίσκονται σε αντίθεση προς το ενδεικτικό δηµοσιονοµικό πλαίσιο των δηµοσιονοµικών προοπτικών για την ΕΕ- 21 (σηµείο 25, σε συνδυασµό µε το παράρτηµα II των δηµοσιονοµικών προοπτικών), αναφορικά µε τις πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων για τον τοµέα της γεωργίας τα έτη 2005 και 2006 8. επισηµαίνει ότι η µερικώς περιορισµένη ικανότητα απορρόφησης αποτελεί ένα πρόβληµα που πρέπει να επιλυθεί και δεν πρέπει να οδηγήσει στη µείωση των προσπαθειών της Κοινότητας κατά τη διαδικασία διεύρυνσης ζητά εποµένως από την Επιτροπή να παρουσιάσει πρόταση στο Συµβούλιο και το Κοινοβούλιο, σχετικά µε τον τρόπο διασφάλισης της πραγµατικής δαπάνης των προενταξιακών επιχορηγήσεων 9. θεωρεί την προσέγγιση από κάτω προς την κορυφή ("bottom-up") για την υποστήριξη της υπαίθρου ως ουσιαστικό µέσο για την ενίσχυση των οικονοµικών και κοινωφελών πρωτοβουλιών και ζητά από την Επιτροπή για αυτό το λόγο, να παρουσιάσει, όσο το δυνατόν ταχύτερα, πρόταση για καινοτόµο συµµετοχική δράση ανάπτυξης της υπαίθρου (INPARD), η οποία θα βοηθήσει επιπρόσθετα στην προετοιµασία της συµµετοχής στα κοινοτικά προγράµµατα LEADER και στη δηµιουργία πρόσθετης απασχόλησης και εισοδήµατος στις αγροτικές περιοχές των υποψηφίων προς ένταξη κρατών 10. επιθυµεί στο πλαίσιο της συζήτησης για τη µεταρρύθµιση της ΚΓΕ, τη διεξαγωγή στενών PA\444078.doc 6/7 PE 307.223

διαβουλεύσεων µε τα υποψήφια κράτη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. PA\444078.doc 7/7 PE 307.223