ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΚ ΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ QUARTERLY JOURNAL OF THE HELLENIC MICROBIOLOGY SOCIETY

ΕΛΤΙΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ - ΑCTA MICROBIOLOGICA HELLENICA - Tόµος 58 Τεύχος 3 Ιούλιος - Σεπτέµβριος 2013 Ιούλιος - Σεπτέµβριος 2013 Τόµος 58 Τεύχος 3 July - September 2013 Volume 58 Issue 3 ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΚ ΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ QUARTERLY JOURNAL OF THE HELLENIC MICROBIOLOGY SOCIETY ΚΩ ΙΚΟΣ 3681

Εικόνα εξωφύλλου: Μακροσκοπική εικόνα των αποικιών της Kingella kingae σε αιµατούχο άγαρ µετά από 48ωρη επώαση Από Μ. ασκαλάκη Εργαστήριο Κλινικής Μικροβιολογίας, Γ.Ν. Παίδων Πεντέλης

ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΚ ΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ QUARTERLY JOURNAL OF THE HELLENIC MICROBIOLOGY SOCIETY ΤΟΜΟΣ 58 ΤΕΥΧΟΣ 3, Ιούλιος - Σεπτέµβριος 2013 VOL. 58 ΙSSUE 3, July - September 2013 Επίσηµη Έκδοση της Ελληνικής Μικροβιολογικής Εταιρείας Official Publication of the Hellenic Microbiology Society ISSN 0438-9573

ΗΜΕΡΕΣ EΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ 2013 ΕΓΓΡΑΦΗ 60 (ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ) ΚΛΙΝΙΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ 6, 7 ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013 DIVANI PALACE ACROPOLIS (Παρθενώνος 19-25 Αθήνα) ΧΟΡΗΓΟΥΝΤΑΙ ΜΟΡΙΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ C.M.E. CREDITS Οργάνωση - Γραµµατεία: ASCENT Ε.Π.Ε. Μιχαλακοπούλου 29, 115 28 Αθήνα, Τηλ. 210 7213225, Fax 210 7246180 e-mail: siorasgs@otenet.gr web: www.ascentltd.gr

Ιούλιος - Σεπτέµβριος 2013 Τόµος 58 Τεύχος 3 ISSN 0438-9573 July - September 2013 Volume 58 Issue 3 ΚΩ ΙΚΟΣ 3681 ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΚ ΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ QUARTERLY JOURNAL OF THE HELLENIC MICROBIOLOGY SOCIETY ιοικητικό Συµβούλιο Ελληνικής Μικροβιολογικής Εταιρείας Για τη ιετία 2013-2015 Πρόεδρος / President Α. Τσακρής / Α. Τsakris Αντιπρόεδρος / Vice President Ε. Κουσκούνη / Ε. Κouskouni Γενικός Γραµµατέας / Secretary General K. Θέµελη- ιγαλάκη / Κ. Themeli-Digalaki Ειδικός Γραµµατέας / Secretary A. Aργυροπούλου / Α. Αrgyropoulou Ταµίας / Treasurer Γ. Βρυώνη / G. Vrioni Σύµβουλοι / Members K. Tζανέτου / Κ. Τzanetou Ε. Λεµπέση / E. Lebessi ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΚ ΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ JOURNAL OF THE HELLENIC MICROBIOLOGY SOCIETY Yπεύθυνος Έκδοσης / Publishing Director A. Aργυροπούλου / Α. Argyropoulou ιευθυντές Σύνταξης / Εditors Σ. Πουρνάρας, Ι. Παπαπαρασκευάς, Ο. Ζαρκωτού / S. Pournaras, J. Papaparaskevas, O. Zarkotou Eπιστηµονική Συµβουλευτική Επιτροπή / Scientific Advisory Board Ε. Αναστασίου / Ε. Anastasiou B. Mάµαλη / V. Mamali Γ. Αντωνάκος / G. Antonakos Σ. Μαράκη / S. Maraki Γ. Αρσένης / G. Arsenis Φ. Μάρκου / F. Markou Μ. Αρβανιτίδου-Βαγιωνά / M. Arvanitidou-Vagiona Α. Μεντής / Α. Mentis Μ. Βάρλα-Λευθεριώτη / M. Varla-Lefterioti Σ. Μπάκα / S. Mpaka Α. Βατόπουλος / A. Vatopoulos Χ. Νικολάου / C. Nikolaou Ε. Βογιατζάκης / E. Vogiatzakis Μ. Νταλαµάγκα / M. Dalamaga Α. Βογιατζή / A. Vogiatzi Φ. Παληογιάννη / F. Paliogianni Γ. Βρυώνη / G. Vrioni M. Πανοπούλου / Μ. Panopoulou Μ. Γεωργιακάκη / M. Georgiakaki Α. Παπά / A. Papa Ε. ίζα-ματαυτσή / E. Diza-Mataftsi E. Παπαδογεωργάκη / E. Papadogeorgaki Μ. ρογκάρη-απειρανθίτου / Μ. Drogari-Apeiranthitou X. Παπαδοπούλου / C. Papadopoulou Λ. Ζέρβα / L. Zerva Χ. Παπαστεριάδη / C. Papasteriadi Ε. Ζερβού / E. Zervou E. Παρασκάκη / E. Paraskaki Κ. Θέµελη- ιγαλάκη / K. Themeli-Digalaki Π. Παρασκευοπούλου / P. Paraskevopoulou Θ. Θεοδωρίδης / Th. Theodoridis Ε. Πετεινάκη / E. Peteinaki Α. Ινιωτάκη / Α. Iniotaki Ε. Πιπεράκη / Ε. Piperaki M. Κανελλοπούλου / M. Kanell opoulou Ε. Πλατσούκα / E. Platsouka Π. Καραµπογιά / P. Karaboyia Α. Πούλου / A. Poulou Α. Κάρλε / Α. Κarle Λ. Σκούρα / L. Skoura Π. Κάρλε / P. Karle Σ. Σµιλάκου / S. Smilakou Γ. Κατσάνης / G. Katsanis Ν. Σπανάκης / N. Spanakis Β. Καψιµάλη / V. Kapsimali Ι. Σπηλιοπούλου / I. Spiliopoulou Γ. Κουππάρη / G. Kouppari Ι. Στεφάνου / I. Stefanou Ε. Κουσκούνη / Ε. Kouskouni A. Στυλιανάκης / A. Stilianakis Χ. Κούτσια / C. Koutsia Κ. Τζανέτου / K. Tzanetou Γ. Κυριαζής / G. Kyriazis M. Toύτουζα / M. Toutouza A. Κωστούλα-Tσιάρα / A. Kostoula-Tsiara Ε. Τρίκκα-Γραφάκου / E. Trikka-Graphakos Σ. Λεβειδιώτου-Στεφάνου / S. levidiotou-stefanou Α. Τσακρής / A. Tsakris E. Λεµπέση / Ε. Lebessi Σ. Χατζηπαναγιώτου / S. Chatzipanagiotou Ν. Μαλισιόβας / N. Malissiovas M. Xριστοφίδου / M. Cristofidou Γραµµατεία Εταιρείας /Society Secretariat ASCENT, Μιχαλακοπούλου 29, 115 28 Αθήνα, Τηλ.: 210-7213225, Fax: 210-7246180, website:www.ascentltd.gr ASCENT, 29 Michalakopoulou, GR-115 28 Athens, Greece, Tel.: +30210-7213225, Fax: 30210-7246180, website:www.ascentltd.gr Επιστηµονική Αλληλογραφία Περιοδικού / Mailing Address of Journal «ΕΛΤΙΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ» ASCENT, Μιχαλακοπούλου 29, 115 28 Αθήνα, Τηλ.: 210-7213225, e-mail: magazine@hms.org.gr «ACTA MICROBIOLOGICA HELLENICA» ASCENT, 29 Michalakopoulou, GR-115 28 Athens, Greece, Tel.: +30210-7213225, e-mail: magazine@hms.org.gr Ετήσια Συνδροµή Εσωτερικού / Συνδροµές / Annual Subscriptions 30,00. Οι συνδροµές αποστέλλονται µε ταχυδροµική επιταγή στη διεύθυνση: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ, ASCENT, Γ. Βρυώνη, Μιχαλακοπούλου 29, 115 28 Αθήνα Συνδροµές Εταιρειών (90,00 ), Εξωτερικού (50,00 ) και Κύπρου (50,00 ) αποστέλλονται µε ταχυδροµική επιταγή στη διεύθυνση: ΑSCENT, Γ. Βρυώνη, Μιχαλακοπούλου 29, 11528 Αθήνα Abroad 50,00, Cyprus 50,00, ASCENT, 29 Μιchalakopoulou, G. Vrioni, GR-11528 Athens, Greece Υπεύθυνη Έκδοσης Α. Αργυροπούλου Περιλαµβάνεται στους ιστότοπους της ΕΜΕ, IATROTEK & SCOPUS Cited in sites HMS, IATROTEK & SCOPUS http://www.hms.org.gr www.mednet.gr/iatrotek www.iatrotek.gr www.scopus.org

ORIGINAL PAPER Epidemiological and laboratory investigation of a nosocomial outbreak of gastroenteritis due to norovirus E. Kousouli, O. Zarkotou, D. Karageorgopoulos, N. Spanakis, G. Vrioni, G. Chrysos, S. Drimis, T. Grivas, D. Voutsinas, A. Tsakris, K. Themeli-Digalaki 7 CA SE RE PORT New Emericella species from the nails of a patient with onycholysis. A new opportunist? M. Drogari-Apiranthitou, A. Travlos, A. Tsakris, G. Petrikkos 13 Περιεχόµενα Co ntents 4 CA SE RE PORT Kingella kingae: A cause of a septic arthritis in a healthy child M. Daskalaki, A. Makri, J. Papaparaskevas, M. Petra, E. Staikou, I. Chager, A. Tsakris, A. Voyatzi HI STO RY OF MI CRO BIO LO GY The history of rabies in Greece C. Tsia mis, G. Vrioni, E. Poulakou-Rebelakou, A. Tsakris QUESTIONS. ANSWERS OF PREVIEWS ISSUE 19 25 37 LI TE RATURE REVI EW 39

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Επιδηµιολογικη και εργαστηριακή διερεύνηση επιδηµίας γαστρεντερίτιδας από norovirus σε Γενικό Νοσοκοµείο Ε. Κουσούλη, Ο. Ζαρκωτού,. Καραγεωργόπουλος, Ν. Σπανάκης, Γ. Βρυώνη, Γ. Χρύσος, Σ. ριµής, Θ. Γρίβας,. Βουτσινάς, Α. Τσακρής, Κ. Θέµελη- ιγαλάκη 7 ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Νέο είδος Emericella από νύχια χεριών ασθενούς µε ονυχόλυση. Νέο ευκαιριακά παθογόνο; Μ. ρογκάρη-απειρανθίτου, Α. Τραυλός, Α. Τσακρής, Γ. Πετρίκκος 13 ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Kingella kingae: Αίτιο σηπτικής αρθρίτιδας σε υγιές παιδί Μ. ασκαλάκη, Α. Μακρή, Ι. Παπαπαρασκευάς, Μ. Πετρά, Ε. Στάϊκου, Ι. Χάγερ, Α. Τσακρής, Α. Βογιατζή ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Η ιστορία της λύσσας στην Ελλάδα Κ. Τσιάµης, Γ. Βρυώνη, Ε. Πουλάκου-Ρεµπελάκου, Αθ. Τσακρής 19 25 Περιεχόµενα Co ntents ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΤΕΥΧΟΥΣ 37 5 ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 39

5 ο ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΜΥΚΗΤΟΛΟΓΙΑΣ Πανελλήνιο Συνέδριο ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΜΥΚΗΤΟΛΟΓΙΑΣ www.hsmm.gr Αντιµυκητιακά Φάρµακα 22, 23, 24 Νοεµβρίου 2013, Ξενοδοχείο DIVANI PALACE ACROPOLIS - Αθήνα ΧΟΡΗΓΟΥΝΤΑΙ ΜΟΡΙΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ (C.M.E. CREDITS) Υπό την αιγίδα των: Υπουργείου Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστηµίου Αθηνών Ιατρικής Σχολής Αθηνών Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών Με την Υποστήριξη: E.C.M.M. - European Confederation of Medical Mycology - www.ecmm.eu Οργάνωση - Γραµµατεία: ASCENT Ε.Π.Ε. Μιχαλακοπούλου 29, 115 28 Αθήνα, Τηλ. 210 7213225, Fax210 7246180 e-mail: siorasgs@otenet.gr web: www.ascentltd.gr ΛΗΞΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ 21 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2013

Ε ρ ε υ ν η τ ι κ ή Ε ρ γ α σ ί α Επιδηµιολογική και εργαστηριακή διερεύνηση επιδηµίας γαστρεντερίτιδας από norovirus σε Γενικό Νοσοκοµείο Ε. Κουσούλη 1, Ο. Ζαρκωτού 1,. Καραγεωργόπουλος 1, Ν. Σπανάκης 2, Γ. Βρυώνη 2, Γ. Χρύσος 1, Σ. ριµής 1, Θ. Γρίβας 3,. Βουτσινάς 1, Α. Τσακρής 2, Κ. Θέµελη- ιγαλάκη 1 1 Επιτροπή Νοσοκοµειακών Λοιµώξεων, Γ.Ν. Πειραιά Τζάνειο 2 Εργαστήριο Μικροβιολογίας Πανεπιστηµίου Αθηνών 3 Ορθοπεδική Κλινική, Γ.Ν. Πειραιά Τζάνειο Περίληψη 7 Σκοπός της µελέτης ήταν η αναφορά της επιδηµιολογικής και εργαστηριακής διερεύνησης συρροής κρουσµάτων γαστρεντερίτιδας στην Ορθοπεδική Κλινική του Γ.Ν.Π. «Τζάνειο», τον Απρίλιο του 2011, καθώς και της αποτελεσµατικότητας των µέτρων ελέγχου. Με την παρέµβαση της Επιτροπής Νοσοκοµειακών Λοιµώξεων ελήφθησαν άµεσα µέτρα περιορισµού της επιδηµίας. Συγκεκριµένα, µελετήθηκαν όλες οι περιπτώσεις ασθενών, συνοδών και προσωπικού µε συµπτώµατα εµέτου και/ή διάρροιας. Συλλέχθηκαν επιδηµιολογικές και κλινικές πληροφορίες από όλους τους νοσηλευόµενους στην κλινική κατά το συγκεκριµένο χρονικό διάστηµα και από το προσωπικό. ιερευνήθηκε η ύπαρξη παρόµοιων περιστατικών στα υπόλοιπα νοσηλευτικά τµήµατα. Εστάλησαν δείγµατα κοπράνων για καλλιέργεια, πραγµατοποιήθηκε αναζήτηση ιικών αντιγόνων και τοξίνης Clostridium difficile. Συνολικά προσβλήθηκαν 21 άτοµα (10 ασθενείς, 8 µέλη του προσωπικού και 3 συνοδοί ασθενών). Όλοι οι προσβληθέντες εµφάνισαν διαρροϊκές κενώσεις, 6 ανέφεραν και εµέτους, ενώ ένας ασθενής παρουσίασε πυρετό. Η διάρκεια των συµπτωµάτων ήταν 1-3 ηµέρες και η βαρύτητα ήταν ήπια. εν διαπιστώθηκε προέλευση της επιδηµίας από κατανάλωση µολυσµένου τροφίµου ή νερού. Οι καλλιέργειες κοπράνων για εντεροπαθογόνα βακτήρια ήταν αρνητικές. Η αναζήτηση των ιικών αντιγόνων και η µοριακή επιβεβαίωση µε RT-PCR ανέδειξαν ως αιτιολογικό παράγοντα τον Norovirus. Έγιναν συστάσεις για αυστηρή εφαρµογή της υγιεινής των χεριών και των προφυλάξεων επαφής. Πραγµατοποιήθηκε επιµελής καθαρισµός όλων των επιφανειών που βρίσκονταν στο χώρο των προσβληθέντων µε διάλυµα υποχλωριώδους νατρίου και καλός αερισµός των θαλάµων. Περιορίστηκε το επισκεπτήριο και τα προσβεβληµένα άτοµα του προσωπικού απείχαν ΤΟΜΟΣ 58 ΤΕΥΧΟΣ 3, Ιούλιος - Σεπτέµβριος 2013

Ε. ΚΟΥΣΟΥΛΗ, Ο. ΖΑΡΚΩΤΟΥ,. ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ, Ν. ΣΠΑΝΑΚΗΣ, Γ. ΒΡΥΩΝΗ, Γ. ΧΡΥΣΟΣ, Σ. ΡΙΜΗΣ, Θ. ΓΡΙΒΑΣ,. ΒΟΥΤΣΙΝΑΣ, Α. ΤΣΑΚΡΗΣ, Κ. ΘΕΜΕΛΗ- ΙΓΑΛΑΚΗ από την εργασία τους έως την πλήρη αποδροµή των συµπτωµάτων. H επιδηµία διήρκεσε 10 µέρες και έκτοτε δεν αναφέρθηκαν νέα περιστατικά. Η νοσοκοµειακή διασπορά του norovirus πιθανολογείται ότι οφείλεται σε εισαγωγή του ιού από ταυτόχρονη επιδηµία στην κοινότητα. Η επιδηµιολογική επιτήρηση συνέβαλλε στον άµεσο περιορισµό της επιδηµίας. Λέξεις κλειδιά Νοροϊός, επιδηµία γαστρεντερίτιδας, διάρροια Υπεύθυνος αλληλογραφίας Κ. Θέµελη- ιγαλάκη ιευθύντρια Μικροβιολογικού Τµήµατος, Γ.Ν. Πειραιά Τζάνειο Ζαννή & Αφεντούλη 1 18536, Πειραιάς Τηλ.: 210 4592356 e-mail: cdigalaki@yahoo.gr 8 Εισαγωγή Ο νοροϊός είναι ένας RNA ιός µε διάµετρο 27 30 nm που είναι ιδιαίτερα µεταδοτικός. Μπορεί να προκαλέσει επιδηµία γαστρεντερίτιδας και ευθύνεται για το 50% των τροφιµογενών µορφών γαστρεντερίτιδας. 1,2 Μεταδίδεται σε ανθρώπους όλων των ηλικιών και η µετάδοσή του µπορεί να γίνει µε την κοπρανοστοµατική οδό, µέσω µολυσµένων τροφών και νερού καθώς επίσης και από άτοµο σε άτοµο. Η εξάπλωση του ιού στις επιδηµίες γίνεται συνήθως από άτοµο σε άτοµο είτε άµεσα είτε έµµεσα αφού προηγηθεί επαφή µε κάποιο µολυσµένο αντικείµενο. 3-5 Η µεγαλύτερη διασπορά του ιού παρατηρείται τις πρώτες ηµέρες της νόσου αλλά µπορεί να συνεχιστεί µέχρι και για τρεις εβδοµάδες. Ο ιός µετά την αποβολή του από τον ξενιστή παραµένει µολυσµατικός για µακρύ χρονικό διάστηµα, µέχρι και µήνες, κάτι που εξαρτάται από τις συνθήκες, και είναι σχετικά ανθεκτικός στα συνήθη απολυµαντικά. Ο νοροϊός, αν και επιδεικνύει ανθεκτικότητα σε διάφορες θερµοκρασίες και µικρή ευαισθησία στο χλώριο, αδρανοποιείται στους 100 ο C. 1-3 Ο χρόνος επώασης της νόσου είναι 12-48 ώρες και τα κύρια συµπτώµατα είναι η διάρροια, η ναυτία, ο έµετος, ο χαµηλός πυρετός, οι κοιλιακοί πόνοι και σε µερικές περιπτώσεις η απώλεια της γεύσης. Γενικότερα συµπτώµατα µπορεί να είναι η νωθρότητα, η ατονία, οι µυϊκοί πόνοι και ο πονοκέφαλος. Τα συµπτώµατα µπορεί να διαρκούν για αρκετές µέρες και µπορεί να είναι απειλητικά για τη ζωή στα µικρά παιδιά, στους ηλικιωµένους και σε όσους βρίσκονται σε ανοσοκαταστολή, αν αγνοηθούν και δεν αντιµετωπιστούν άµεσα. 6-8 Η ανίχνευση του νοροϊού µπορεί να γίνει µε ανοσοενζυµικές µεθόδους, αλλά η εξέταση εκλογής είναι η RT-PCR ανάστροφης µεταγραφής. 1,9 Ο σκοπός της µελέτης ήταν η αναφορά της διερεύνησης επιδηµίας από νοροϊό στην Ορθοπεδική Κλινική του νοσοκοµείο µας και της αποτελεσµατικότητας των µέτρων που ελήφθηκαν για τον έλεγχο της διασποράς της. Υλικό και Μέθοδοι Τον Απρίλιο του 2011 (3/4-12/4) σηµειώθηκε επιδηµία γαστρεντερίτιδας στην Ορθοπεδική Κλινική του ΓΝΠ «Τζάνειο» µε προσβολή ασθενών, συνοδών και µελών του προσωπικού. Η Επιτροπή Νοσοκοµειακών Λοιµώξεων διερεύνησε τις επιδηµιολογικές και κλινικές πληροφορίες από όλους τους νοσηλευόµενους στην Ορθοπεδική Κλινική κατά το συγκεκριµένο χρονικό διάστηµα καθώς και από τους συνοδούς και το προσωπικό. Η συλλογή στοιχείων πραγµατοποιήθηκε µε µελέτη των ιατρικών και νοσηλευτικών φακέλων των ασθενών, καθώς και µε ερωτήσεις στους ασθενείς, συνοδούς και µέλη του προσωπικού. ιερευνήθηκε η ύπαρξη παρόµοιων περιστατικών στα υπόλοιπα νοσηλευτικά τµήµατα. Εστάλησαν δείγµατα κοπράνων για καλλιέργεια προς αναζήτηση εντεροπαθογόνων µικροβίων µε τις συνήθεις µεθόδους του εργαστηρίου του νοσοκοµείου. Επίσης, έγινε ανίχνευση µε τη µέθοδο της ανοσοχρωµατογραφίας των ιών Rotavirus, Adenovirus (Vikia Rota-Adeno, biomerieux, Marcy l Etoile, France) και Norovirus (NOROTOP, All.Diag, Strasbourg, France) καθώς και των τοξινών A και B του Clostridium difficile (Duo toxin A+B-Check-1, Veda Lab, Alençon, France). Τα θετικά για νοροϊό δείγµατα κοπράνων εστάλησαν στο Εργαστήριο Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ για µοριακή επιβεβαίωση µε RT-PCR ανάστροφης µεταγραφής. Αποτελέσµατα Συνολικά προσεβλήθησαν 21 άτοµα εκ των οποίων οι 17 ήταν γυναίκες (81%). Από αυτούς 10 (47.6%) ήταν VOL. 58 ΙSSUE 3, July - September 2013

ΕΠΙ ΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΕΠΙ ΗΜΙΑΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΤΙ ΑΣ ΑΠΟ NOROVIRUS ΣΕ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ασθενείς, 8 (38.1%) µέλη του προσωπικού και 3 (14.3%) συνοδοί ασθενών. Το ποσοστό προσβολής ήταν 10/36 (27.8%) για τους ασθενείς και 6/11 (54.5%) για το νοσηλευτικό προσωπικό. Όλοι οι προσβληθέντες εµφάνισαν διαρροϊκές κενώσεις, 6 (28.6%) ανέφεραν και εµέτους, ενώ ένας (4.8%) ασθενής παρουσίασε πυρετό. Η επιδηµία είχε διάρκεια 10 ηµερών (3/04 12/04). Το πρώτο κρούσµα σηµειώθηκε στις 3/04 σε νοσηλευόµενο ασθενή. Από τα στοιχεία που συλλέχθηκαν µέσω συνέντευξης πιθανολογείται ότι οφείλεται σε εισαγωγή του ιού από την κοινότητα µέσω συνοδού του συγκεκριµένου ασθενούς. Οι προσβληθέντες ασθενείς νοσηλεύονταν σε διάφορους θαλάµους της Ορθοπεδικής Κλινικής (7 θάλαµοι, 3κλινοι 6κλινοι). Η διάρκεια των συµπτωµάτων ήταν 1-3 ηµέρες και η βαρύτητα ήταν ήπια. εν διαπιστώθηκε προέλευση της επιδηµίας από κατανάλωση µολυσµένου τροφί- µου ή νερού. Στη διαπίστωση αυτή συνηγορεί το γεγονός ότι δεν παρατηρήθηκαν κρούσµατα γαστρεντερίτιδας σε άλλα νοσηλευτικά τµήµατα. Η παρέµβαση της Επιτροπής Νοσοκοµειακών Λοι- µώξεων ήταν άµεση από τα πρώτα 24ωρα διαπίστωσης των περιπτώσεων γαστρεντερίτιδας. Συγκεκρι- µένα έγιναν συστάσεις για αυστηρή εφαρµογή των προφυλάξεων επαφής και της υγιεινής των χεριών καθώς και για συστηµατικό αερισµό των θαλάµων. Πραγµατοποιήθηκε καθαρισµός και απολύµανση των επιφανειών µε διάλυµα υποχλωριώδους νατρίου, µειώθηκαν ή και απαγορεύτηκαν οι επισκέψεις συνοδών, ενώ τα προσβεβληµένα µέλη του προσωπικού απείχαν υποχρεωτικά από την εργασία τους έως την αποδροµή των συµπτωµάτων. Συζήτηση Η δηλωθείσα επίπτωση των επιδηµιών ιογενούς γαστρεντερίτιδας έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, γεγονός που αντικατοπτρίζει και τη βελτίωση των εργαστηριακών τεχνικών ανίχνευσης των ιών σε κλινικά και περιβαλλοντικά δείγµατα. 10 Επιδηµιολογικά οι νοροϊοί θεωρούνται ένα από τα σηµαντικότερα αίτια επιδηµιών µη βακτηριακής γαστρεντερίτιδας που συµβαίνουν σε κοινότητες, σχολεία, ιδρύµατα, πλοία, κλινικές, εστιατόρια, πανεπιστήµια και οικογένειες. 11 Παράλληλα, έχει αναγνωριστεί η σηµασία της διερεύνησης (επιδηµιολογικής, εργαστηριακής, περιβαλλοντικής) των επιδηµιών αυτών, τα αποτελέσµατα της οποίας συµβάλλουν στη λήψη µέτρων για τον έλεγχό τους. 12-14 Όλο και συχνότερα αναφέρονται στη διεθνή βιβλιογραφία τα αποτελέσµατα διερευνήσεων επιδηµιών ιογενούς αιτιολογίας και οι προκλήσεις που αυτές παρουσιάζουν. 15-17 Σε σχετική µελέτη στις ΗΠΑ, µεταξύ Ιανουαρίου 1996 και Νοεµβρίου 2000, νοροϊοί ανιχνεύθηκαν µε PCR περίπου στο 90% των 348 επιδηµιών µη-βακτηριακής γαστρεντερίτιδας για τις οποίες στάλθηκαν δείγµατα στο CDC της Ατλάντα. 18 Στην Ολλανδία, από τις επιδηµίες γαστρεντερίτιδας των τελευταίων δέκα ετών, περίπου το 10% οφειλόταν σε νοροϊούς. 19 Στην Ελλάδα η πρώτη επιβεβαιωµένη επιδηµία από νοροϊό στην κοινότητα αναφέρεται στην Ξάνθη το 2005, στην οποία 705 άτοµα µολύνθηκαν από υδατογενή µετάδοση του ιού. 20 Στο Γ.Ν. Νίκαιας Πειραιά «Αγ. Παντελεήµων» κατά τη διάρκεια ενός έτους (Νοέµβριος 2007 Νοέµβριος 2008) εξετάστηκαν 201 δείγµατα κοπράνων, από ισάριθµους ασθενείς µε συµπτώµατα γαστρεντερίτιδας και ανιχνεύτηκε νοροϊός στο 3% των δειγµάτων. 21 Τέλος, στο Λαϊκό Νοσοκοµείο Αθηνών τον Απρίλιο του 2011, την ίδια δηλαδή περίοδο που σηµειώθηκε και η επιδηµία στο νοσοκοµείο µας, αναφέρεται επίσης επιδηµία από νοροϊό, κατά την οποία προσβλήθηκαν 28 άτοµα (16 προσωπικό, 10 ασθενείς, 2 συνοδοί). 22 Κανένας από τους ασθενείς της µελέτης µας δεν είχε προηγούµενη νοσηλεία στο Λαϊκό Νοσοκοµείο. Η ταυτόχρονη εµφάνιση των δυο επιδηµιών πιθανώς οφείλεται σε εισαγωγή από ταυτόχρονη επιδηµία στην κοινότητα. Ο νοροϊός µπορεί να επιβιώνει για µερικές ηµέρες σε διάφορες κοινόχρηστες επιφάνειες. Για την πρόληψη των µολύνσεων µε τον ιό αυτό, είναι απαραίτητο το πλύσιµο των χεριών µετά τη χρήση αντικειµένων που χρησιµοποιούνται από πολλούς ανθρώπους. 1,6 Τα κυριότερα µέτρα ελέγχου επιδηµιών από Norovirus στην κοινότητα είναι η πρόληψη της µόλυνσης του νερού και των τροφίµων ακολουθώντας τις κατάλληλες διαδικασίες υγιεινής, συµπεριλαµβανοµένου του αποκλεισµού των συµπτωµατικών χειριστών τροφί- µων. Λόγω της αντοχής του νοροϊού στην ψύξη, τη θερµότητα και στα κοινώς χρησιµοποιούµενα διαλύ- µατα καθαρισµού, η διαδικασία απολύµανσης θα πρέπει να γίνεται µε απολυµαντικά, όπως το διάλυµα υποχλωριώδους νατρίου µε συγκέντρωση 1000 έως 5000 ppm (1:10). 1 Στη µελέτη µας, η νοσοκοµειακή διασπορά του Norovirus πιθανολογείται ότι οφείλεται σε εισαγωγή του ιού από ταυτόχρονη επιδηµία στην κοινότητα. Η διασπορά του ιού και η γρήγορη εξάπλωσή του σε ασθενείς πιθανότατα οφείλεται στην εξ επαφής µετάδοση από λανθασµένους χειρισµούς του προσωπικού το οποίο και είχε υψηλό ποσοστό προσβολής. Η επιδηµιολογική επιτήρηση και η άµεση παρέµβαση της Επιτροπής Νοσοκοµειακών Λοιµώξεων, µε ιδιαίτερη έµφαση στην τήρηση µέτρων της υγιεινής των χεριών και των προφυλάξεων επαφής συνέβαλλε στον άµεσο περιορισµό της επιδηµίας. ήλωση σύγκρουσης συµφερόντων Όλοι οι συγγραφείς δηλώνουν ότι δεν υπάρχει σύγκρουση συµφερόντων. 9 ΤΟΜΟΣ 58 ΤΕΥΧΟΣ 3, Ιούλιος - Σεπτέµβριος 2013

Ε. ΚΟΥΣΟΥΛΗ, Ο. ΖΑΡΚΩΤΟΥ,. ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ, Ν. ΣΠΑΝΑΚΗΣ, Γ. ΒΡΥΩΝΗ, Γ. ΧΡΥΣΟΣ, Σ. ΡΙΜΗΣ, Θ. ΓΡΙΒΑΣ,. ΒΟΥΤΣΙΝΑΣ, Α. ΤΣΑΚΡΗΣ, Κ. ΘΕΜΕΛΗ- ΙΓΑΛΑΚΗ Summa ry Epidemiological and laboratory investigation of a nosocomial outbreak of gastroenteritis due to norovirus E. Kousouli 1, O. Zarkotou 1, D. Karageorgopoulos 1, N. Spanakis 2, G. Vrioni 2, G. Chrysos 1, S. Drimis 1, T. Grivas 3, D. Voutsinas 1, A. Tsakris 2, K. Themeli-Digalaki 1 1 Infection control committee, Tzaneio General Hospital of Piraeus, Greece 2 Laboratory of Microbiology, University of Athens, Athens, Greece 3 Orthopedic Department, Tzaneio General Hospital of Piraeus, Greece 10 We aim to describe the epidemiological and laboratory investigation of a nosocomial outbreak of gastroenteritis and the effectiveness of control measures. In April 2011, an outbreak of gastroenteritis occurred in patients and personnel of the Orthopedic Department of Tzaneio General Hospital, Piraeus, Greece. The hospital infection control committee implemented a series of interventions for the containment of the outbreak. In particular, cases were defined as patients, visitors or hospital personnel with symptoms of vomiting and/or diarrhoea. Clinical and epidemiological information was collected from cases and from all patients hospitalized in the respective department. Investigation for similar cases was made to other hospital departments. Stool samples were submitted to the microbiological laboratory for routine culture, Clostridium difficile toxin assay, and detection of viral antigens. A total of 21 cases were identified; 10 were inpatients, 3 were visitors, and 8 were hospital personnel. All cases had diarrhoea, 6 had vomiting and 1 had fever. Symptoms lasted for 1-3 days and were generally mild. A common food- or water-borne source was not identified. Bacterial stool cultures yielded no enteric pathogen. The antigen immunoassays were positive for norovirus and the diagnosis was confirmed with reverse transcriptase RT-PCR. Instructions for strict hand hygiene and contact precautions were given. Hospital surfaces in the vicinity of the affected patients were cleaned with sodium hypochlorite solution and the rooms were aerated. Visits to the patients were discouraged. The outbreak lasted 10 days with no cases to occur thereafter. All affected staff members were asked to refrain from work until symptom resolution. In conclusion, the reported norovirus outbreak was probably introduced to a hospital department from the community. The prompt response to the outbreak prevented the spread to other hospital departments. Key words Norovirus, gastroenteritis outbreak, diarrhea Βιβλιογραφία 1. Dolin R and Treanor JJ. Noroviruses and other Caliciviruses. In: Mandell GL, Dolin R, Bennett JE. Mandell, Douglas and Bennet s Principles and Practice of Infectious Diseases. Seventh edition. Volume 2, 2010, p: 2399 2403. 2. Serracca L, Rossini I, Battistini R, Goria M, Sant S, De Montis G et al. Potential risk of norovirus infection due to the consumption of "ready to eat" food. Food Environ Virol 2012; 4(3):89-92. 3. Ludwig A, Sato K, Schirmer P, Maniar A, Lucero-Obusan C, Fleming C et al. Concurrent outbreaks with co-infection of norovirus and Clostridium difficile in a long-term-care facility. Epidemiol Infect 2013; 141(8):1598-603. 4. Mathijs E, Stals A, Baert L, Botteldoorn N, Denayer S, Mauroy A et al. A review of known and hypothetical transmission routes for noroviruses. Food Environ Virol 2012; 4(4):131-52. 5. Morillo SG, Luchs A, Cilli A, do Carmo Sampaio Tavares Timenetsky M. Rapid detection of norovirus in naturally contaminated food: VOL. 58 ΙSSUE 3, July - September 2013

ΕΠΙ ΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΕΠΙ ΗΜΙΑΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΤΙ ΑΣ ΑΠΟ NOROVIRUS ΣΕ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ foodborne gastroenteritis outbreak on a cruise ship in Brazil, 2010. Food Environ Virol 2012; 4(3):124-9. 6. Wikswo ME, Hall AJ. Outbreaks of acute gastroenteritis transmitted by person-to-person contact--united States, 2009-2010. Centers for Disease Control and Prevention. MMWR Surveill Summ 2012; 61(9):1-12. 7. Haessler S, Granowitz EV. Norovirus gastroenteritis in immunocompromised patients. N Engl J Med 2013; 368(10): 971. 8. Doshi M, Woodwell S, Kelleher K, Mangan K, Axelrod P. An outbreak of norovirus infection in a bone marrow transplant unit. Am J Infect Control 2013 pii: S0196-6553(12)01392-2. doi: 10.1016/j.ajic.2012.10.025. [Epub ahead of print]. 9. Straub TM, Hutchison JR, Bartholomew RA, Valdez CO, Valentine NB, Dohnalkova A et al. Defining cell culture conditions to improve human norovirus infectivity assays. Water Sci Technol 2013; 67(4):863-8. 10. Karagiannis I, Sideroglou T, Gkolfinopoulou K, Tsouri A, Lampousaki D, Velonakis EN et al. A waterborne Campylobacter jejuni outbreak on a Greek island. Epidemiol Infect 2010; 138(12):1717-1726. 11. Greenberg HB, Kaplan JE, Gary GW, Baron RC, Singh N, Schonberger LB et al. Epidemiology of Norwalk gastroenteritis and the role of Norwalk virus in outbreaks of acute nonbacterial gastroenteritis. Ann Intern Med 1982; 96(6 Pt 1):756-61. 12. Greig JD, Lee MB. A review of nosocomial norovirus outbreaks: infection control interventions found effective. Epidemiol Infect 2012; 4:1-10. 13. CDC. Rotavirus Surveillance Worldwide, 2001-2008. MMWR 2008; 57:1255-1257. 14. Medici MC, Morelli A, Arcangeletti MC, Calderaro A, De Conto F, Martinelli M et al. An outbreak of norovirus infection in an Italian residential-care facility for the elderly. Clin Microbiol Infect 2009; 15(1):97-100. 15. Koroglu M, Yakupogullari Y, Otlu B, Ozturk S, Ozden M, Ozer A et al. A waterborne outbreak of epidemic diarrhoea due to group A rotavirus in Malatya, Turkey. New Microbiologica 2011; 34:17-24. 16. Cardemil CV, Cortese MM, Medina-Marino A, Jasuja S, Desai R, Leung J et al. Two rotavirus outbreaks caused by genotype G2P[4] at large retirement communities: cohort studies. Ann Intern Med 2012; 157(9):621-31. 17. The Community Summary Report on Trends and Sources of Zoonoses and Zoonotic Agents and Food-borne Outbreaks in the European Union in 2008. EFSA journal 2010; 8(1): 1496. 18. Parashar U, Quiroz ES, Mounts AW, Monroe SS, Fankhauser RL, Ando T et al. Norwalk-like viruses. Public health consequences and outbreak management. MMWR Recomm Rep 2001; 50: 1-17. 19. Koopmans M, Vinjé J, Duizer E, de Wit M, van Duijnhoven Y. Molecular epidemiology of human enteric caliciviruses in The Netherlands. J Infect Dis 2000; 181 Suppl 2: S262-9. 20. Papadopoulos VP, Vlachos O, Isidoriou E, Kasmeridis C, Pappa Z, Goutzouvelidis A et al. A gastroenteritis outbreak due to Norovirus infection in Xanthi, Northern Greece: management and public health consequences. J Gastrointestin Liver Dis 2006; 15(1):27-30. 21. Σαββάλα M, ανιήλ I, Μπερµπερίδου Ι, Κουτσιµπίρη Α, Σταµπολίδη Α, Παπαχριστοδούλου Μ και συν. Γαστρεντερικές λοιµώξεις από rotavirus, adenovirus, norovirus και astrovirus σε νοσηλευό- µενους ασθενείς γενικού νοσοκοµείου. ελτίον Ελληνικής Μικροβιολογικής Εταιρίας 2009; 54(4), 215-220. 22. Georgiadou SP, Loukeris D, Smilakou S, Daikos GL, Sipsas NV. Effective control of an acute gastroenteritis outbreak due to norovirus infection in a hospital ward in Athens, Greece. April 2011. Euro Surveill 2011; 16(28). pii: 19915. 11 ΤΟΜΟΣ 58 ΤΕΥΧΟΣ 3, Ιούλιος - Σεπτέµβριος 2013

ΗΜΕΡΕΣ EΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ 2013 ΕΓΓΡΑΦΗ 60 (ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ) ΚΛΙΝΙΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ 6, 7 ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013 DIVANI PALACE ACROPOLIS (Παρθενώνος 19-25 Αθήνα) ΧΟΡΗΓΟΥΝΤΑΙ ΜΟΡΙΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ C.M.E. CREDITS Οργάνωση - Γραµµατεία: ASCENT Ε.Π.Ε. Μιχαλακοπούλου 29, 115 28 Αθήνα, Τηλ. 210 7213225, Fax 210 7246180 e-mail: siorasgs@otenet.gr web: www.ascentltd.gr

Ε ν δ ι α φ έ ρ ο υ σ α ϖ ε ρ ί ϖ τ ω σ η Νέο είδος Emericella από νύχια χεριών ασθενούς µε ονυχόλυση. Νέο ευκαιριακά παθογόνο; Μ. ρογκάρη-απειρανθίτου 1, Α. Τραυλός 2, Α. Τσακρής 3, Γ. Πετρίκκος 1 1 Εργαστήριο Λοιµώξεων, Παθολογική Κλινική, Νοσοκοµείο Αττικόν, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών 2 Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Νοσοκοµείο Λαϊκό, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών 3 Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Περίληψη Παρουσιάζεται περίπτωση ασθενούς µε σηµεία ονυχόλυσης στα περισσότερα νύχια των χεριών. Πρόκειται για άνδρα 38 ετών, κατά τα άλλα υγιή, χωρίς επιβαρυντικούς παράγοντες ή κάποια εµφανή ανοσοκαταστολή. Σε καλλιέργεια από ξέσµατα των νυχιών σε Sabouraud άγαρ αναπτύχθηκε µύκητας ο οποίος µικροσκοπικά χαρακτηριζόταν από υφές και άφθονα Hülle cells. Στην ανακαλλιέργεια αναπτύχθηκε µε τη µορφή αναµόρφου (ασπεργίλλου) µε κονιδιοφόρους µε διαφραγµάτια και κεφαλές µε διπλή σειρά φιαλίδων. Μετά από περίπου 4 εβδοµάδες παρατηρήθηκε στο καλλιέργηµα πληθώρα κλειστοθηκίων µε ασκούς που περιείχαν ασκοσπόρια σε σχήµα αστέρα. Η αλληλούχιση των περιοχών ITS, β-τουµπουλίνης και καλµοντουλίνης του γονιδιώµατος έδειξε 100% οµολογία µε τον µύκητα Emericella stella-maris, ένα νέο είδος Emericella που περιγράφηκε µόλις πρόσφατα. Η παρούσα περίπτωση είναι η πρώτη κλινική περίπτωση από την οποία αποµονώθηκε το καινούργιο αυτό είδος Emericella. Ο ρόλος ωστόσο του µύκητα αυτού ως παθογόνου παραµένει αδιευκρίνιστος. 13 Λέξεις κλειδιά ονυχόλυση, ονυχοµυκητίαση, Emericella stella-maris Υπεύθυνος αλληλογραφίας Μ. ρογκάρη-απειρανθίτου Παθολογική Κλινική, Νοσοκοµείο «ΑΤΤΙΚΟΝ» Ρίµινι 1, 12462 Χαϊδάρι Τηλ.: 210 5831989, Fax: 210 5326446 ΤΟΜΟΣ 58 ΤΕΥΧΟΣ 3, Ιούλιος - Σεπτέµβριος 2013

Μ. ΡΟΓΚΑΡΗ-ΑΠΕΙΡΑΝΘΙΤΟΥ, Α. ΤΡΑΥΛΟΣ, Α. ΤΣΑΚΡΗΣ, Γ. ΠΕΤΡΙΚΚΟΣ Εισαγωγή Η αιτιολογία της ονυχόλυσης ποικίλλει. Στη διαφορική διάγνωση περιλαµβάνονται κυρίως η ψωρίαση των ονύχων και η ονυχοµυκητίαση. Η ονυχοµυκητίαση είναι µία χρόνια νόσος που θεραπεύεται δύσκολα. Μπορεί να προκληθεί κυρίως από δερµατόφυτα, αλλά και από ζυµοµύκητες, όπως και από µη-δερµατοφυτικούς υφοµύκητες. Τα τελευταία χρόνια αναφέρονται όλο και περισσότερα περιστατικά από µη-δερµατόφυτα. Η επίπτωση διαφέρει από περιοχή σε περιοχή. Στην Ελλάδα, το µεγαλύτερο ποσοστό των ονυχοµυκητιάσεων των χεριών οφείλεται σε ζυµοµύκητες (72-82,9%), ενώ τα δερµατόφυτα και µη-δερµατόφυτα ευθύνονται για το 10% και 1,9-5,6% αντίστοιχα. 1,2 Από τα µη-δερµατόφυτα, οι πιό συνηθισµέµοι µύκητες που έχουν ενοχοποιηθεί για ονυχοµυκητιάσεις είναι ο Scopulariopsis brevicaulis, είδη Fusarium και είδη Aspergillus. Τα είδη Aspergillus που αποµονώνονται πιό συχνά είναι: A. versicolor, A. terreus, A. flavus, A. niger, A. fumigatus, A. sydowii και A. unguis. Ασπέργιλλοι που εµφανίζουν και σεξουαλικές µορφές (τελειόµορφα) όπως ο A. nidulans (τελειόµορφο: Emericella nidulans) είναι σπάνιοι 3, ενώ µόνο µία περίπτωση ονυχοµυκητίασης από Emericella quadrilineata (ανάµορφο: Aspergillus tetrazonus) έχει δηµοσιευθεί. 4 Παρουσιάζεται περίπτωση ασθενούς µε ονυχόλυση και θετικές καλλιέργειες υφοµύκητα βραδείας ανάπτυξης. Η αλληλούχιση του DNA του µύκητα αυτού έδειξε 100% οµολογία µε Emericella stellamaris, ένα νέο είδος Emericella που περιγράφηκε και δηµοσιεύθηκε από τους Zalar et al. το 2008. 5 Η παρούσα περίπτωση είναι η πρώτη κλινική περίπτωση διεθνώς από την οποία αποµονώθηκε αυτό το καινούργιο είδος Emericella. Περιγραφή περίπτωσης Ο ασθενής, άνδρας 38 ετών, βιοτέχνης, εµφάνιζε τυπικά σηµεία ονυχόλυσης στα περισσότερα δάκτυλα των χεριών (Εικόνα 1), κλινική εικόνα παρόµοια µε αυτή της περιφερικής υπωνύχιας ονυχοµυκητίασης. Οι βλάβες εµφανίστηκαν πριν µερικούς µήνες. Κατά τα άλλα ήταν υγιής, χωρίς επιβαρυντικούς παράγοντες ή κάποια εµφανή ανοσοκαταστολή. εν εµφάνιζε άλλα σηµεία δερµατοπάθειας. Ο θεράπων ιατρός του έκανε λήψη ξεσµάτων από τα νύχια και του συνέστησε θεραπεία µε τερµπιναφίνη. Η άµεση εξέταση µε KOH 20% ήταν αρνητική. Τα δείγµατα από νύχια καλλιεργήθηκαν σε Sabouraud dextrose agar (SDA) µε χλωραφενικόλη χωρίς ακτιδιόνη και µετά από 10 µέρες αναπτύχθηκε µια µικρή καφέ-πράσινη αποικία βελούδινης υφής, µαζί µε µία αποικία Aspergillus flavus (Εικόνα 2). 14 Ει κό να 1. Ο ασθενής, άνδρας 38 ετών, εµφάνιζε σηµεία ονυχόλυσης, παρόµοια µε αυτά περιφερικής υπωνύχιας ονυχοµυκητίασης ή ψωρίασης. VOL. 58 ΙSSUE 3, July - September 2013