Η συμβολή του νερού στη διατήρηση της καλής σωματικής & πνευματικής υγείας και την ενυδάτωση

Η συμβολή του νερού στη διατήρηση της καλής σωματικής & πνευματικής υγείας και την ενυδάτωση Αντώνης Ζαμπέλας Kαθηγητής Διατροφής του Ανθρώπου Μονάδα Διατροφής του Ανθρώπου Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

«περὶ δὲ τῶν λοιπῶν ὑδάτων βούλομαι διηγήσασθαι πλεῖστον γὰρ μέρος συμβάλλεται ἐς τὴν ὑγιείην» Ιπποκράτης, Περί αέρων υδάτων τόπων, 400 πχ

Τι ορίζουμε ως «υγεία», κατά WHO Preamble to the Constitution of the World Health Organization as adopted by the International Health Conference, New York, 19 June - 22 July 1946; signed on 22 July 1946 by the representatives of 61 States

Water is an essential physiological requirement and maintaining hydration is essential for normal body function Water is an essential component of all bodily organs The water content of body parts varies from 10% in adipose tissue to 83% in blood 1 Adequate hydration is necessary to ensure healthy organ function, including that of the urinary tract, the heart, the digestive system, and the brain 2 Brain Blood Liver Kidney Adipose tissue Muscle Water composition of tissues and organs (% by weight) 1 74.8 83.0 68.3 82.7 10.0 75.6 Skin Lungs Heart Spleen Intestine Skeleton (bone) 72.0 79.0 79.2 75.8 74.5 22.0 1. Pivarnik, J.M. Ed. Hickson, J.F., and Wolinsky, I. Boca Raton, FL: CRC Press, 245-262. 2. Manz F. J Am Coll Nutr 2007; 26(5 Suppl):535S-541S

Water is continuously lost from the body even when sedentary On average, at least 2.6 Average daily water loss 1 litres of water are lost through respiration, perspiration, faeces and urine every day 1 The kidneys have a particular requirement for good hydration and are highly sensitive to fluctuations in fluid levels 2 Skin 0.5L Respiratory tract 0.4L Kidneys 1.5L Gastrointestinal tract 0.2L Total 2.6L 1. Shirreffs SM. J Sports Med Phys Fitness 2000; 40:80-4. 2. Groff JL, et al. In: Advanced Nutrition and Human Nutrition, Second Edition. 1995; pp423-439

Not drinking enough fluid is associated with a range of physiological disorders Dehydration has been linked to increases in risk for several diseases and disorders including 1 Urinary-tract infections Dental disease Bronchopulmonary disorders Constipation Kidney stones Impaired cognitive function Acute Systemic Mild Dehydration Oligohydramnios Prolonged labour Hypertonic dehydration in infants Cystic fibrosis Renal toxicity of xenobiotics Chronic Systematic Mild Dehydration Urolithiasis Urinary tract infections Constipation Hypertension Venous thromboembolism Coronary heart disease Stroke Dental Disease Relationship between dehydration and disorders and disease 1 Hyperosmolar hyperglycaemic diabetic ketoacidosis Category of Evidence Ia Ib IIa IIb III IV Gallstones Mitral valve prolapse Glaucoma Local Mild Dehydration Bronchopulmonary disorders: Exercise asthma Cystic fibrosis Category of Evidence (Ia) evidence from meta-analysis of randomized controlled trials; (Ib) evidence from at least one randomized controlled trial; (IIa) evidence from at least one controlled study without randomization; (IIb) evidence from at least one other type of quasi-experimental study; (III) evidence from descriptive studies such as comparative, correlation, and case control studies; (IV) evidence from expert committee reports, opinions or clinical experience of respected authorities, or both 1. Manz F. J Am Coll Nutr 2007; 26(5 Suppl):535S-541S.

MSNA (unit/beat) Dehydration also impacts on physical performance Fluid deficits of >1% of body weight can lead to reductions in exercise performance and thermoregulation 1 Deficits of 4% lead to increases in body temperature and in respiratory rate 1 Cardiovascular function is increasingly impaired with increasing dehydration, with a rise in heart rate and difficulties in maintaining blood pressure 2,3 Differences in blood pressure after exercise induced dehydration (E-DEH) and after rehydration (E-REH) 3 250 200 150 100 50 0 E-DEH E-REH 40 50 60 70 80 90 Diastolic blood pressure (mmhg) 1. Grandjean AC, et al. Nutr Rev 2003; 61: 261-71. 2. Schroeder C, et al. Circulation 2002; 106:2806-11. 3. Charkoudian N, et al. J Physiol 2003; 552:635-44.

Hydration and well-being Evidence that hydration is linked with optimal physical performance Implications in sports optimal cognitive function Implications in working environment, studying, driving, travelling

Ενυδάτωση και υγεία-ποιότητα ζωής

Αποτελεί επομένως η ενυδάτωση ζήτημα δημόσιας υγείας Τι σημαίνει ενυδάτωση και πως προσεγγίζεται

Εuhydration: ισοζύγιο νερού 1% 2%

Το ισοζύγιο νερού, ποσοτικά σε ml (περίπου!)

Πρόσληψη νερού

ΕΠΑΡΚΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗ Άνδρες: 2.5 L ημερησίως Γυναίκες: 2 L ημερησίως

EFSA 0.1 L / kg 0.8-1 L 1.1-1.2 L 1.6 L 2.1 / 1.9 L 2.5 / 2.0 L 2.5 / 2.0 L

Πρόσληψη νερού από πολλαπλές πηγές

Συνήθης πρόσληψη νερού ΕΠΑΡΚΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗ Άνδρες: 2.5 L ημερησίως Γυναίκες: 2 L ημερησίως 20% της πρόσληψης νερού προέρχεται από την κατανάλωση στερεών τροφίμων 80% της πρόσληψης νερού προέρχεται από την κατανάλωση υγρών τροφίμων και πόσιμου νερού (πχ NHANES III 1988-1994)

Water intake in the elderly

Απώλεια νερού

Το ισοζύγιο νερού, ποσοτικά σε ml (περίπου!)

Εποχικότητα Ἰητρικὴν ὅστις βούλεται ὀρθῶς ζητεῖν, τάδε χρὴ ποιεῖν πρῶτον μὲν ἐνθυμεῖσθαι τὰς ὥρας τοῦ ἔτεος, ὅ τι δύναται ἀπεργάζεσθαι ἑκάστη οὐ γὰρ ἐοίκασιν ἀλλήλοισιν οὐδέν, ἀλλὰ πολὺ διαφέρουσιν αὐταί τε ἐφ ἑωυτέων καὶ ἐν τῇσι μεταβολῇσιν Ιπποκράτης, Περί αέρων υδάτων τόπων, 400 πχ

Μέτρηση πρόσληψης και απώλειας νερού στον ελληνικό πληθυσμό Ανάπτυξη μεθοδολογίας και νέα δεδομένα

Ανάπτυξη ερωτηματολογίου συχνότητας το οποίο εκτιμά διατροφικές συνήθειες, δηλαδή πρόσληψη στερεών και υγρών τροφίμων, φυσική δραστηριότητα και απώλειες σωματικών υγρών. Επικύρωση ερωτηματολογίου (40 εθελοντές) Έλεγχος επαναληψιμότητας (175 εθελοντές)

Συνεισφορά πολλαπλών πηγών στην πρόσληψη νερού στον Ελληνικό πληθυσμό (Ν= 842, 18-65 ετών) Χειμώνας Καλοκαίρι Water from foods 24% Water from beverages 26% Water from foods 15% Water from beverages 24% Water from drinking water 50% Water from drinking water 61% Malisova et al., 2011

Ισοζύγιο νερού: πρόσληψη και απώλεια τον χειμώνα και το καλοκαίρι Καλοκαίρι, (n=480) Ισοζύγιο νερού -58 ± 2150 Πρόσληψη νερού 3875 ± 1373 Νερό από υγρά 3142 ± 1136 Νερό από αναψυκτικά 860 (556, 1240) Πόσιμο νερό 2225 ± 997 Νερό από στερεά τρόφιμα 560 ( 453, 845) Απώλεια νερού 3635(2365,5258) Χειμώνας, (n=412) Ισοζύγιο νερού -63 ± 1478 Πρόσληψη νερού 2892 ± 987 Νερό από υγρά 2154 ± 745 Νερό από αναψυκτικά 716 ( 471, 1036) Πόσιμο νερό 1352 ± 556 Νερό από στερεά τρόφιμα 656 ( 459, 894) Απώλεια νερού 2637(1810,3922)

Ισοζύγιο νερού το καλοκαίρι

Ισοζύγιο νερού το χειμώνα

Συμπέρασμα Διαφέρει η πρόσληψη νερού τον χειμώνα και το καλοκαίρι οι απώλειες νερού, κυρίως σε ιδρώτα, το καλοκαίρι είναι περίπου 40% υψηλότερες. το ποσοστό αφυδατωμένων ανθρώπων το καλοκαίρι είναι κατά 8% υψηλότερο απ ότι το χειμώνα

Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας