Διατροφή της μέλισσας Υδατάνθρακες Είναι η κυριότερη πηγή ενέργειας και μετατρέπονται σε γλυκογόνο ή λίπος Από το νέκταρ, τα μελιτώματα, το μέλι Πρωτεϊνες Απαραίτητες για να κατασκευαστούν οι ιστοί και αποτελούνται από αμινοξέα Από τη γύρη
Στερόλες Ουσίες που δε μπορούν να συνθέσουν οι μέλισσες Βιταμίνες Ουσίες που χρειάζονται οι μέλισσες για να συνθέσουν άλλες πιο πολύπλοκες οι οποίες είναι απαραίτητες για διάφορες λειτουργίες του σώματός τους. Ανόργανα άλατα Φώσφορος, κάλιο αλλά και ασβέστιο, μαγνήσιο, νάτριο και σίδηρος σε μικρότερες ποσότητες Νερό Για την αραίωση μελιού, τη διατροφή γόνου, τη ρύθμιση θερμοκρασίας.
Νέκταρ Υδατικό διάλυμα που περιέχει: Σάκχαρα σε ποσοστό 5-80% Αζωτούχες ουσίες σε μικρές ποσότητες Ανόργανα άλατα Οργανικά οξέα Βιταμίνες Λιπίδια Χρωστικές και αρωματικές ουσίες
Τα κυριότερα σάκχαρα είναι η γλυκόζη, η φρουκτόζη και η σακχαρόζη. Άλλα σάκχαρα: Αμεθυλογλυκοσίδιο, μαλτόζη, μελιζιτόζη Μερικά σάκχαρα είναι τοξικά όπως η μαννόζη. Άλλα μειώνουν τη διάρκεια ζωής όπως λακτόζη, γαλακτόζη, μελιβιόζη. Η μέλισσα δεν έχει τη δυνατότητα να ξεχωρίζει τα τοξικά σάκχαρα. Με τα ένζυμα διαστάση, ιμβερτάση και οξειδάση της γλυκόζης που παράγονται στους υποφαρυγγικούς αδένες διασπώνται τα σάκχαρα, στο μελιστόμαχο των οικιακών εργατριών, σε απλούστερες μορφές που είναι πιο εύπεπτες και δεν επιτρέπουν την ανάπτυξη βακτηρίων.
Γύρη Πρωτεϊνες σε ποσοστό έως 35% Λίπη έως 15% Στερόλες 0,5% Σάκχαρα Άμυλο Βιταμίνες Ανόργανα άλατα Πριν τοποθετήσουν τη γύρη στα κελιά, οι μέλισσες προσθέτουν ουσίες και ένζυμα ώστε να συντηρηθεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Τροφοδότηση Μελισσιών Την χρησιμοποιούμε στις περιπτώσεις που : α) λείπουν αποθέματα από το μελίσσι πριν από το ξεχειμώνιασμα β) υπάρχει έλλειψη νεκταροέκκρισης ή γύρης γ) έχουμε προβεί σε επεμβάσεις στο μελίσσι δ) η αποικία μας προέρχεται από νέο αφεσμό (σμηνουργία) ε) υπάρχουν προβλήματα από ψεκασμούς με φυτοπροστατευτικά σκευάσματα
Τροφοδότηση με Μέλι Χρησιμοποιούμε την τροφοδοσία με μέλι όταν υπάρχει κίνδυνος λιμοκτονίας κατά τον χειμώνα ή στην αρχή της άνοιξης. Τροφοδοτούμε με τους εξής τρόπους: 1)εισάγοντας πλαίσια με σφραγισμένο μέλι αφού απολεπιστούν, 2)αραιώνοντας ρευστό μέλι με νερό σε αναλογία 1:3 και 3)εισάγοντας κρυσταλλωμένο μέλι κοντά στη μελισσόσφαιρα φροντίζοντας να υπάρχει νερό. Σαν μειονεκτήματα της τροφοδοσίας με μέλι θεωρούνται οι αυξημένες τάσεις λεηλασίας, οι πιθανές μεταδόσεις ασθενειών καθώς και η αυξημένη οικονομική απώλεια. Για να αποφύγουμε πιθανά προβλήματα ως προς τις λεηλασίες, δεν τροφοδοτούμε με αυξημένη θερμοκρασία, το αραιωμένο μέλι το δίνουμε απογευματινές ώρες ενώ για αποφυγή διάδοσης ασθενειών θερμαίνουμε το μέλι στους 70 βαθμούς Κελσίου για πέντε λεπτά.
Τροφοδότηση με Ζαχαροζύμαρο Χρησιμοποιούμε την τροφοδοσία με ζαχαροζύμαρο κυρίως όταν θέλουμε να προκαλέσουμε διέγερση. Μπορούμε να το κατασκευάσουμε ζυμώνοντας ζεσταμένο μέλι με άχνη ζάχαρη σε αναλογία αρχικά 1:2,5 και προσθέτοντας ζάχαρη ώστε να μην κολλάει. Σαν μειονέκτημα της τροφοδοσίας με ζαχαροζύμαρο θεωρείται η πιθανή μετάδοση ασθενειών ενώ πλεονέκτημα η μικρή οικονομική απώλεια. Για να αποφύγουμε πιθανά προβλήματα δεν χρησιμοποιούμε νερό γιατί δημιουργεί γρήγορα σκλήρυνση ούτε γλυκόζη γιατί είναι τοξική. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στην χορήγηση τις πρώτες ημέρες της άνοιξης γιατί απότομη πτώση της θερμοκρασίας μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια γόνου.
Τροφοδότηση με κρυσταλλική ζάχαρη Χρησιμοποιούμε την τροφοδοσία με κρυσταλλική ζάχαρη κυρίως όταν θέλουμε να προκαλέσουμε διέγερση για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μπορούμε να την υλοποιήσουμε εισάγοντας την ζάχαρη σε ρηχά πιάτα επάνω στα πλαίσια. Η τροφοδότηση με κρυσταλλική ζάχαρη είναι πολύ γρήγορη στην εφαρμογή της και αποφεύγονται οι λεηλασίες όμως απαιτεί από μέρους των μελισσών 20% περισσότερη ενέργεια για την αφομοίωση της. Δεν είναι ιδιαίτερα ελκυστική τροφή γι αυτό με ταυτόχρονη νεκταροέκκριση την αγνοούν. Κατά την εισαγωγή της πρέπει να παρέχεται άφθονο νερό.
Τροφοδότηση με σιρόπι (1) Χρησιμοποιούμε την τροφοδοσία με σιρόπι όταν θέλουμε να προκαλέσουμε διέγερση, όταν έχουμε προβεί σε επεμβάσεις στο μελίσσι καθώς και όταν υπάρχει κίνδυνος λιμοκτονίας. Μπορούμε να την υλοποιήσουμε εισάγοντας εσωτερικούς τροφοδότες ή οροφής και το παρασκευάζουμε με ζάχαρη και νερό σε αναλογίες από 1:2 έως 2:1. Όταν θέλουμε να προκαλέσουμε διέγερση χρησιμοποιούμε αναλογία 1 μέρους ζάχαρης προς 2 μέρη νερού. Η τροφοδότηση με σιρόπι είναι πολύ γρήγορη στην εφαρμογή της, εύκολη, οικονομική και αποτελεσματική μέθοδος ενώ αποφεύγουμε τον κίνδυνο μετάδοσης ασθενειών.
Τροφοδότηση με σιρόπι (2) Σαν μειονεκτήματα της τροφοδοσίας με σιρόπι θεωρούνται οι πιθανές τάσεις λεηλασίας, η διέγερση σε αδόκιμη περίοδο καθώς και ο κίνδυνος ξινίσματος αν δεν καταναλωθεί. Με ταυτόχρονη έντονη νεκταροέκκριση δεν καταναλώνεται πρόθυμα. Για να αποφύγουμε πιθανά προβλήματα επιλέγουμε να τροφοδοτούμε το σούρουπο με στεγανούς τροφοδότες, το μέγεθος της αποικίας να είναι ανάλογο με την προσφερόμενη ποσότητα, να περιορίζεται αν χρειάζεται η είσοδος της κυψέλης και το σιρόπι να μην έχει αυξημένη θερμοκρασία.
Τροφοδότηση με γύρη Η γύρη είναι απαραίτητη και σαν πηγή θρεπτικών ουσιών αλλά και σαν πηγή ερεθισμάτων για το μελίσσι. Χρησιμοποιούμε την τροφοδοσία με γύρη όταν δεν υπάρχει αυτή αποθηκευμένη ή διαθέσιμη στην φύση σε περίοδο εκτροφής. Την εισάγουμε στο μελίσσι είτε προσθέτοντας 10-20 γρ. γύρης σε ένα λίτρο σιρόπι ή νερό για να καταναλωθεί άμεσα είτε δίνοντας ξερή γύρη αλεσμένη σε εξωτερικούς τροφοδότες είτε με την μορφή γυρεόπιτας. Η γυρεόπιτα κατασκευάζεται αναμιγνύοντας έξι κιλά γύρης με 1,3 λίτρα χλιαρού νερού (40 βαθμών Κελσίου) και στην συνέχεια προσθέτουμε έξι κιλά ζάχαρης. Άλλοι τρόποι εισαγωγής είναι η μεταφορά πλαισίων με γύρη από κοντινές αποικίες και η προσθήκη με το χέρι σε κενά κελιά ή κερήθρες κοντά στο γόνο. Σαν μειονεκτήματα της τροφοδοσίας με γύρη θεωρούνται το υψηλό κόστος και τα προβλήματα από ασκοσφαίρωση, όμως περιορίζονται αν η γύρη προέρχεται από δικά μας μελίσσια.
Τροφοδότηση με υποκατάστατο ή αντικατάστατο γύρης Χρησιμοποιούμε την τροφοδοσία με υποκατάστατο ή αντικατάστατο γύρης όταν δεν υπάρχει αυτή αποθηκευμένη ή διαθέσιμη στην φύση σε περίοδο εκτροφής. Στο υποκατάστατο απαραίτητα συστατικά είναι το σογιάλευρο(20%), η γύρη(10%), η ζάχαρη(40%),η μαγιά αρτοποιίας (5%)και το νερό(15%). Στο αντικατάστατο η γύρη αντικαθίσταται από τη μαγιά αρτοποιϊας. Το σογιάλευρο πρέπει να είναι καλά αλεσμένο και με περιεκτικότητα σε λιπαρά μικρότερη από 7%. Την ποσότητα του σογιάλευρου την υπολογίζουμε από τον τύπο χ=23% Β/ Τ, όπου Τ= με το % ποσοστό πρωτεΐνης του εκάστοτε σογιάλευρου και Β= το τελικό βάρος του υποκατάστατου. Η ανάμιξη γίνεται σε χλιαρό νερό
Τροφοδότηση με υποκατάστατο ή αντικατάστατο γύρης (2) Η τροφοδότηση με υποκατάστατο ή αντικατάστατο γύρης εξασφαλίζει τις απαραίτητες πρωτεΐνες, διεγείρει την εκτροφή γόνου και έχει χαμηλότερο κόστος από την γύρη. Σε καμία όμως περίπτωση δεν μπορεί να την αντικαταστήσει πλήρως ενώ μπορεί να διευκολύνει την εμφάνιση της νοζεμίασης. Επίσης διέγερση σε περίοδο που δεν υπάρχουν αρκετές διαθέσιμες τροφές ή οι κατάλληλες καιρικές συνθήκες μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα. Προφυλάξεις που μπορούμε να πάρουμε είναι να μην δίνονται αυτά για περισσότερο από δύο εβδομάδες και να τοποθετούνται κοντά στο γόνο. Ορφανά μελίσσια δεν εμφανίζουν προθυμία να καταναλώσουν υποκατάστατα γύρης.