Αλαιπηηθό Πξόγξακκα Λνγνηερλίαο Γπκλαζίνπ Γείθηεο Δπηηπρίαο θαη Γείθηεο Δπάξθεηαο Σπύξνο Αληωλέιινο, Δ.Μ.Δ. Φηινινγηθώλ Μαζεκάηωλ Διέλε Κηίζηε, Δ.Μ.Δ. Φηινινγηθώλ Μαζεκάηωλ Παληειήο Βνπηνπξήο, Πξόεδξνο Δπηηξνπήο, Καζεγεηήο ΝΔ Φηινινγίαο, Παλεπηζηήκην Κύπξνπ Αφροδίτη Αθαναςοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια ΝΕ Φιλολογίασ, Πανεπιςτήμιο Κύπρου Μαξίλνο Πνπξγνύξεο, Μέινο Δπηηξνπήο, Δπίθνπξνο Καζεγεηήο ΝΔ Φηινινγίαο, Παλεπηζηήκην Κύπξνπ Καηεξίλα Καξαηάζνπ, Μέινο Δπηηξνπήο, Δπίθνπξε Καζεγήηξηα ΝΔ Φηινινγίαο, Παλεπηζηήκην Frederick Φηιόινγνη Υπνζηεξηθηέο ηνπ Α.Π. Λνγνηερλίαο Μ.Δ.: Κάθηα Παπαθπξηαθνύ, Α.Π. Αιέμαλδξνο Μπαδνύθεο, Υ.Α.Π. Μαξία Παπαιενληίνπ, Π.Ι. Σωηεξία Παπακαξγαξίηε, Υ.Π.Π. 1
30 Ιουνίου 2015 Αλαιπηηθό Πξόγξακκα Λνγνηερλίαο Γπκλαζίνπ: Γείθηεο Δπηηπρίαο θαη Γείθηεο Δπάξθεηαο Δηζαγωγηθέο δηεπθξηλίζεηο: 1. ηελ πξψηε ζηήιε δειψλεηαη ν γεληθφο Γείθηεο Δπηηπρίαο. 2. ηε δεχηεξε ζηήιε δειψλνληαη νη επηκέξνπο Γείθηεο Δπάξθεηαο, νη νπνίνη κπνξεί λα είλαη πεξηζζφηεξνη απφ έλαο θαη γη απηφ δηαρσξίδνληαη ζε ζεκεία. 3. ηελ ηξίηε ζηήιε πξνηείλνληαη θείκελα ζηα νπνία κπνξνχλ λα εθαξκνζηνχλ νη Γείθηεο Δπάξθεηαο ζηηο δχν πξψηεο ηάμεηο ηνπ Γπκλαζίνπ (ζην πξψην ζεκείν παξαηίζεληαη θείκελα ηεο Α Γπκλαζίνπ θαη ζην δεχηεξν ζεκείν θείκελα ηεο Β Γπκλαζίνπ).Σα θείκελα πνπ πξνηείλνληαη ελδεηθηηθά είλαη πνιιαπιήο ιεηηνπξγηθφηεηαο θαη κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζε πνιινχο δείθηεο. χκθσλα κε ην Αλαιπηηθφ Πξφγξακκα Ινγνηερλίαο, ν εθπαηδεπηηθφο έρεη ηε δπλαηφηεηα λα επηιέμεη, βάζεη θξηηεξίσλ, ηα ινγνηερληθά θείκελα πνπ αληαπνθξίλνληαη ζηηο δηδαθηηθέο ηνπ αλάγθεο. Οη επηινγέο απηέο δελ είλαη απαξαίηεην λα εμαληινχληαη ζην πιαίζην ησλ λέσλ ζρνιηθψλ εγρεηξηδίσλ Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, αιιά κπνξνχλ λα εκπινπηίδνληαη θαη κε θείκελα πνπ δελ ζπκπεξηιακβάλνληαη ζε απηά. Γείθηεο Δπηηπρίαο Οη καζεηέο/ηξηεο: λα αλαγλσξίδνπλ ηα βαζηθά «γέλε» ηεο ινγνηερλίαο (πνίεζε / αθήγεζε / δξάκα) θαη ηα «πξσηνγελή» θεηκεληθά είδε: πνηήκαηα αθεγήκαηα ζεαηξηθά θείκελα Α θαη Β Γπκλαζίνπ Λνγνηερληθόο γξακκαηηζκόο Γείθηεο Δπάξθεηαο δηάθξηζε ηνπ είδνπο ελφο ινγνηερληθνχ θεηκέλνπ απφ εζσηεξηθά ζηνηρεία ηνπ: -πνίεκα: θείκελα ζε ζηίρν, νκνηνθαηαιεμία, ρσξηζκφο ζε ζηξνθέο -αθήγεζε: δηεγήζεηο ζε πεδφ, ρσξηζκφο ζε θεθάιαηα ή ζθελέο (κπζηζηφξεκα, δηήγεκα) 2 Δθαξκνγή ζε θείκελα πνπ πξνηείλνληαη ελδεηθηηθά Άληνλ Σζέρνθ, «Καζεηηθή πεξηπέηεηα», ζ.21-23, Παληειήο Θαιηφηζνο, Θσζηήο Παιακάο, «Σν ζρνιείνλ», ζ. 58, Ο γπξηζκφο ηνπ μεληηεκέλνπ, ζ. 78, Γηψξγνο εθέξεο, «Ο γπξηζκφο ηνπ μεληηεκέλνπ», ζ.80-81, «Ζ ηρνχλα», ζ.109-111, Σφιεο Ληθεθφξνπ, «Δδψ ηειεηψλεη απηφ ην παξακχζη», ζ. 126, Καλφιεο Αλαγλσζηάθεο, «ην παηδί κνπ», ζ. 127, Κίκαξνο, «Ο Θαξαγθηφδεο γξακκαηηθφο», ζ.138-141, Γεκήηξεο Πνηακίηεο, «Ηζηνξία δεχηεξε Αραξληψηεο», ζ.168-170, Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Κείκελα Λνγνηερλίαο Α Υατθνχ, ζρεκαηηθή πνίεζε, θαιιηγξάκκαηα, ζ.22-27, Αξρεγφο εάηι, Η λύρηα ησλ Ιλδηάλσλ. Έλαο ιόγνο ηνπ 1855, ζ. 44-45, Λίθνο Θαββαδίαο, «ην άινγφ κνπ», ζ. 50-51, Γηψξγνο Βηδπελφο, «Σν κφλνλ ηεο δσήο ηνπ ηαμίδηνλ», ζ.124-126,
Θσλζηαληίλνο Θαβάθεο, «Ηζάθε», ζ. 135, Πεξηεγεηηθά θείκελα απφ ηε Θ.Δ. «Σν ηαμίδη ζηε Ινγνηερλία», Φεξευληνχλ Φαξηάλη, Οπξαλόο ρσξίο δηαβαηήξην, ζ. 139, Θψζηαο Βάξλαιεο, «Οη κνηξαίνη», ζ. 201, Κ. Θαξαγάηζεο, «Σα ρηαπνδάθηα», ζ.209-212, Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Κείκελα Λνγνηερλίαο Β Γπκλαζίνπ, Τ.Π.Π., Π.Η., Τ.Α.Π., 2014 λα αλαγλσξίδνπλ θείκελα ηεο ιατθήο/αλψλπκεο ινγνηερλίαο, ζε ζηίρν θαη ζε πεδφ λα δηαθξίλνπλ ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο αλψλπκεο/δεκνηηθήο θαη ηεο επψλπκεο παξαδνζηαθήο πνίεζεο λα δηαθξίλνπλ ηελ παξαδνζηαθή έκκεηξε πνίεζε απφ ηε κνληέξλα πνίεζε είδε ηεο ιαϊθήο πνηεηηθήο παξάδνζεο (δεκνηηθά ηξαγνχδηα, πνηεηάξηθα, ξεκπέηηθα), κε βάζε ζηηρνπξγηθά θαη άιια ραξαθηεξηζηηθά ηνπο: γιψζζα, ζέκαηα, αμίεο αληίζηνηρα, είδε ηεο ιαϊθήο αθεγεκαηηθήο παξάδνζεο (κχζνη, ζξχινη, παξακχζηα), κε βάζε ηε κνξθή, ηε ζεκαηηθή, θαη ζηνηρεία απφ ην πνιηηηζκηθφ πεξηβάιινλ παξαγσγήο ηνπο (ειιεληθφ, βαιθαληθφ, επξσπατθφ, παγθφζκην) γλσξίζκαηα ηεο δεκνηηθήο πνίεζεο: θαλόλαο ηεο «ηζνκεηξίαο» (ζπκκεηξία κνξθήο θαη πεξηερνκέλνπ, δειαδή ε νινθιήξσζε ηνπ λνήκαηνο ζε έλαλ ή ην πνιχ δχν ζηίρνπο), εθθξαζηηθά κέζα / ζρήκαηα ιόγνπ ηππηθά ζηελ αλψλπκε δεκνηηθή πνίεζε (πξνζσπνπνίεζε, ζρήκα «ηνπ αδπλάηνπ», ζρήκα ησλ ηξηψλ, ρηαζηφ ζρήκα, επαλάιεςε) γλσξίζκαηα ηεο επψλπκεο παξαδνζηαθήο πνίεζεο: «αζύκκεηξε» πνηεηηθή ζύληαμε (ππεξβαηφ, επίηαμε επηζέηνπ, δηαζθειηζκφο, θινληζκφο ή άξζε ηνκήο) ζχγθξηζε παξαδνζηαθώλ θαη κνληέξλωλ πνηεκάηωλ, εληνπηζκφο βαζηθψλ δηαθνξψλ ζε επίπεδν κνξθήο θαη εθθξαζηηθψλ ηξφπσλ: κέηξν-ζηξνθέο-νκνηνθαηαιεμία / ειεχζεξνο ζηίρνο, ιπξηθφ ιεμηιφγην / δξακαηηθφηεηα, ζχκβνια) 3 «Ο Δπηηάθηνο ζξήλνο ηεο Αεηπαξζέλνπ Καξίαο», ζ. 89, Καλφιεο Υηψηεο, «Ση έρεηο κάλα», ζ. 90, «Καξσληηνχ», ζ. 87, «Ζ νξθαλή», ζ. 107, «Ο Πεληαδάρηπινο ηεο Θχπξνπ», ζ. 98, «Σν βαξέιη ησλ δψδεθα κελψλ», ζ. 99, «Σν παξακχζη ηνπ γξνπζφςαξνπ», ζ. 104, Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Κείκελα Λνγνηερλίαο Α Γπκλαζίνπ, Τ.Π.Π., Π.Η., Τ.Α.Π., 2014. «Άλνημε θαη Φζηλφπσξν», ζ. 21, «Σν ηξηαληάθπιιν», ζ. 21, Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Κείκελα Λνγνηερλίαο Β Γπκλαζίνπ, Τ.Π.Π., Π.Η., Τ.Α.Π., 2014 «Ζ πάιε ηνπ Γηγελή κε ηνλ Υάξνληα», ζ. 69, Θσζηήο Παιακάο, «Ο Γηγελήο θη ν Υάξνληαο», ζει. 70, ηέιηνο Θεξνκχηεο, «Θα πάξσ ην ληνπθέθη κνπ», ζ. 77, Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Κείκελα Λνγνηερλίαο Α Γπκλαζίνπ, Τ.Π.Π., Π.Η., Τ.Α.Π., 2014. «Άλνημε θαη Φζηλφπσξν», ζ. 21, Γηνλχζηνο νισκφο, «Ο πεηξαζκφο», (απφ ην γ ζρεδίαζκα ησλ Διεύζεξσλ Πνιηνξθεκέλσλ), ζ. 28, Λίθνο Θαββαδίαο, «Mal du depart», ζ. 133, Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Κείκελα Λνγνηερλίαο Β. Θσζηήο Παιακάο, «Σν ζρνιείνλ», ζ. 58, Θνδφζεο Πηεξίδεο, «Σα παηδηά», ζ. 59, Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Κείκελα Λνγνηερλίαο Α Γπκλαζίνπ, Τ.Π.Π., Π.Η., Τ.Α.Π., 2014 «Σν ηξηαληάθπιιν», ζ. 21, Γηάλλεο Ρίηζνο, «Θνπβέληα κ έλα ινπινχδη», ζ. 33, Ληθεθφξνο
λα γλσξίδνπλ ηελ ηππνινγία ηνπ παξακπζηνχ θαη λα δηαθξίλνπλ ηε ζρέζε αλάκεζα ζηα παξαδνζηαθά θαη ζηα ζχγρξνλα παξακχζηα, ζε ζπλάξηεζε κε ηελ επνρή θαη ην πνιηηηζκηθφ πιαίζην παξαγσγήο ηνπο λα αλαγλσξίδνπλ βαζηθέο κνξθέο ηεο έληερλεο πεδνγξαθίαο (δηήγεκα, λνπβέια, κπζηζηφξεκα), θαζψο θαη άιια είδε αθεγήζεσλ λα θαηαλννχλ ηα βαζηθά ζηνηρεία ηνπ αθεγεκαηηθνχ ιφγνπ λα επηζεκαίλνπλ ηνπο ηξφπνπο κε ηνπο νπνίνπο εθθξάδεηαη ην ρηνχκνξ ζηε ινγνηερλία θαη λα αληηιακβάλνληαη πψο ην ζηνηρείν ηνπ «θσκηθνχ» ππνλνκεχεη ή/θαη αλαηξέπεη ηε ζπκβαηηθή φςε ησλ πξαγκάησλ ηππνινγία παξαδνζηαθώλ παξακπζηώλ απφ δηάθνξεο ρψξεο (κνηίβα, θαη εθθξαζηηθνί ηξφπνη) νκνηφηεηεο θαη δηαθνξέο σο πξνο ην πεξηερφκελν θαη ηε κνξθή αλάκεζα ζηα παξαδνζηαθά θαη ζηα ζχγρξνλα «αλαηξεπηηθά» παξακχζηα επψλπκσλ ζπγγξαθέσλ είδε πεδνγξαθηθώλ θεηκέλωλ κε βάζε ην ζέκα θαη ηελ πινθή («επηζηεκνληθή θαληαζία», «εθεβηθφ» κπζηζηφξεκα, «αζηπλνκηθφ» δηήγεκα) άιια είδε αθεγήζεωλ: ρξνληθά, καξηπξίεο, εκεξνιφγηα, (απηφ)βηνγξαθίεο, κε βάζε ηα εζσηεξηθά γλσξίζκαηα θαη ηελ επνρή ζηελ νπνία γξάθηεθαλ ηα γξακκαηηθά πξόζωπα ηεο αθεγεκαηηθήο γιώζζαο: ην εγώ ηνπ αθεγεηή, ην εζύ ηνπ απνδέθηε, ην πξόζσπν γηα ην νπνίν γίλεηαη ιφγνο ηα «δνκηθά ζηνηρεία» ηνπ αθεγεκαηηθνύ θόζκνπ: ηζηνξία, πινθή, επεηζόδηα (ηεο «δξάζεο»), κνηίβα πνπ ραξαθηεξίδνπλ ην πνηφλ θαη ηε δξάζε ησλ εξψσλ ηξόπνη έθθξαζεο ηνπ ρηνύκνξ ζηε ινγνηερλία (ινγνπαίγληα, δηθνξνχκελα κελχκαηα, παξερήζεηο, επαλαιήςεηο, άιια γισζζηθά παηρλίδηα) θαη ε ιεηηνπξγία ηνπο 4 Βξεηηάθνο, «Γέλεζε», ζ. 34, Θψζηαο Κφληεο, «Κηα ιεχθα ζηελ Θαθνπεηξηά», ζ. 35, Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Κείκελα Λνγνηερλίαο Β «Ο θπξ Ιάδαξνο θη νη δξάθνη», ζ.105-106, «Ο καγηθφο ιχρλνο ηνπ Αιαληίλ», ζ.112-116, Δπγέληνο Σξηβηδάο, «Σα ηξία κηθξά ιπθάθηα», ζ.120-122, Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Κείκελα Λνγνηερλίαο Α Εεξάξ ληε Λεξβάι, «Ηζηνξία κηαο θψθηαο», ζ.48-49, Αξγχξεο Υηφλεο, «Ζ νκνξθηά πνπ γελληφηαλε θαη πέζαηλε», ζ.66-68, Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Κείκελα Λνγνηερλίαο Β Γπκλαζίνπ, Τ.Π.Π., Π.Η., Τ.Α.Π., 2014 Θψζηαο Κφληεο, «Ο θαηλνχξγηνο», ζ.34-37, Δπγελία Φαθίλνπ, Αζηξαδελή, ζ.38-40, Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Κείκελα Λνγνηερλίαο Α άββαο Σζεξθεδήο, Ηκεξνιόγηνλ ηνπ βίνπ κνπ, αξρόκελνλ από ηνπ 1886, ζ.98-99, ψηε Σξηαληαθχιινπ, Πηηζηκπνύξγθν, ζ.103-105,, Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Κείκελα Λνγνηερλίαο Β Γηψξγνο Ησάλλνπ, «Σα παξαηζνχθιηα», ζ.41-42, Έιιε Αιεμίνπ, «Ζ Βαγγειίηζα», ζ.30-31, Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Κείκελα Λνγνηερλίαο Α ηξαηήο Σζίξθαο, «Σν δέληξν», ζ.59-61, Ινπίο επνχιβεδα, Η ηζηνξία ηνπ γάηνπ πνπ έκαζε ζε έλα γιάξν λα πεηάεη, ζ.64-65, Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Κείκελα Λνγνηερλίαο Β Γπκλαζίνπ, Τ.Π.Π., Π.Η., Τ.Α.Π., 2014 Κίκαξνο, «Ο Θαξαγθηφδεο γξακκαηηθφο», ζ.138-141, Λίθνο Σζηθφξνο, «Ιφγνη ηηκήο», ζ.146-148, Βαζίιεο Κηραειίδεο, «πνπδαία αλαθάιπςηο», ζ. 171, «Οπ ςχιινπο», ζ. 134, Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Κείκελα Λνγνηερλίαο Α Γπκλαζίνπ, Τ.Π.Π., Π.Η., Τ.Α.Π., 2014 Αληψλεο νπξνχλεο, Σν κνλνπάηη ζηε ζάιαζζα, ζ.157-158, Δκκαλνπήι Ρνΐδεο, «Κνλφινγνο
επαηζζήηνπ», ζ.193-195, Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Κείκελα Λνγνηερλίαο Β Γπκλαζίνπ, Τ.Π.Π., Π.Η., Τ.Α.Π., 2014 Γ Γπκλαζίνπ Γείθηεο Δπηηπρίαο Οη καζεηέο/-ηξηεο: λα αλαγλσξίδνπλ ζηα πνηεηηθά θείκελα ηε «θσλή πνπ κηιάεη» Λνγνηερληθόο γξακκαηηζκόο Γείθηεο Δπάξθεηαο δηάθξηζε ζηελ πνίεζε ηεο «θωλήο πνπ κηιάεη» σο «πνηεηηθνχ εγψ» ή «πνηεηηθνχ ππνθεηκέλνπ» Δθαξκνγή ζε θείκελα πνπ πξνηείλνληαη ελδεηθηηθά Λαδίκ Υηθκέη, «Γηα ηε δσή», ζ.69,κπέξηνιη Κπξερη, «Σν θάςηκν ησλ βηβιίσλ», «Δξσηήζεηο θη απνθξίζεηο, ζ. 49, Διέλε Βαθαιφ, «Πψο έγηλε έλαο θαθφο άλζξσπνο», ζ. 50, Σδφνπζη ήκνλ Θφηαξ, «Θη Δζχ ηη Θα Πεηο;» ζ. 59, Φνίβνο ηαπξίδεο, «Ζ γξηά γηαγηά κνπ», ζ. 116, Ιεχθηνο Εαθεηξίνπ, «Γπλαίθεο ζην Ιενλάξηζζν», ζ. 137, Αιφε ηδέξε, Φνξείν, ζ. 246, Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Κείκελα Λνγνηερλίαο Γ λα θαηαλννχλ ηε ζεκαζία ηεο πνηεηηθήο ιέμεο θαη ηνπ πνηεηηθνχ ιεμηινγίνπ θαη λα αληηιακβάλνληαη ηνλ ζπγθηλεζηαθφ ραξαθηήξα ηεο πνίεζεο ε κεηαθνξηθή ζεκαζία ησλ ιέμεσλ ζηα πνηήκαηα θαη ε ιεηηνπξγία ησλ ιέμεσλ σο ζπκβόιωλ ην πνηεηηθό ζύκβνιν σο εκπινπηηζκέλν γισζζηθφ ζεκείν κε κεηαθνξηθέο ζεκαζίεο / ζπλππνδειψζεηο (πέξα απφ ηελ θπξηνιεθηηθή) ε ζπγθηλεζηαθή αιιεινπρία ηωλ ιέμεωλ απφ ηελ νπνία πξνθχπηεη ην «λφεκα» ελφο πνηήκαηνο Γηνλχζηνο νισκφο, Διεύζεξνη Πνιηνξθεκέλνη, ζ. 21,Θσλζηαληίλνο Θαβάθεο, «Θεξκνπχιεο», ζ. 23, Οδπζζέαο Διχηεο, Άμηνλ Δζηί, ζ. 27, Γθπγηψκ Απνιιηλαίξ, «Σν ιαβσκέλν πεξηζηέξη θαη ην ζπηληξηβάλη», ζ. 42, Παληειήο Κεραληθφο, «Έλα ηξαγνχδη γηα ηνλ Ρηκαρφ», ζ. 119, Ληθεθφξνο Βξεηηάθνο, «Σα φπια», ζ. 67, Άλλα Αρκάηνβα, Ρέθβηεκ, ζ. 68, Καλφιεο Αλαγλσζηάθεο, «Ο νπξαλφο», ζ. 244, Θχπξνο Υξπζάλζεο, «Υαξνχκελν», ζ. 242, Οδπζζέαο Διχηεο, «Θάησ ζηεο καξγαξίηαο ην αισλάθη», ζ. 153, Θψζηαο Βάξλαιεο, «Ύκλνο ηεο Ληφηεο», ζ. 152, Βαζίιεο Κηραειίδεο, «Ζ Αλεξάδα», ζ.240-241, Άξζνπξ Ρεκπψ, «Σν κεζπζκέλν θαξάβη», ζ. 149, Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Κείκελα Λνγνηερλίαο Γ λα αλαγλσξίδνπλ ηα βαζηθά ζρήκαηα ιφγνπ ηεο πνηεηηθήο γιψζζαο θαη λα αληηιακβάλνληαη ηε ιεηηνπξγία ηνπο ζρήκαηα ιόγνπ: ζεκαζηνινγηθά (παξνκνίσζε, κεηαθνξά, πξνζσπνπνίεζε, 5 Οδπζζέαο Διχηεο, «Ο ήιηνο ν ειηάηνξαο», ζ. 92, Γηψξγνο εθέξεο, «Κπνηίιηα ζην πέιαγν», ζ. 89, Θνδφζεο Πηεξίδεο, Κππξηαθή ζπκθσλία, ζ. 107-108,
λα αλαγλσξίδνπλ ηε δνκή θαη ηελ πινθή ελφο ινγνηερληθνχ αθεγήκαηνο αιιεγνξία, κεησλπκία, ζπλεθδνρή) θαη ζπληαθηηθά (παξαιιειηζκφο, ζρήκα ρηαζηφ, ζρήκα θχθινπ, ππεξβαηφ) εληνπηζκφο «επεηζνδίωλ» ή «ζθελώλ» ζε έλα αθεγεκαηηθφ θείκελν θαηαλφεζε ηνπ γεγνλφηνο φηη ζηα ινγνηερληθά θείκελα ε «πινθή» δελ ζπκπίπηεη πάληνηε κε ηε γξακκηθή εμέιημε κηαο ηζηνξίαο (αλαρξνληζκνί, «παξάιιειεο» ηζηνξίεο, εγθηβσηηζκέλεο αθεγήζεηο) Παχινο Ιηαζίδεο, «Βαξψζηλ», ζ. 113, Θψζηαο Κφληεο, «Σεο εηζβνιήο», ζ. 114, Κίιηνο αρηνχξεο, «Σν ςσκί», Πσι Διπάξ, «Αζήλα», ζ. 72, Αλδξέαο Θάιβνο, «Δηο άκνλ», ζ. 20, Θσλζηαληίλνο Θαβάθεο, «Θεξκνπχιεο», ζ. 23, Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Κείκελα Λνγνηερλίαο Γ Γπκλαζίνπ, Τ.Π.Π., Π.Η., Τ.Α.Π., 2014 Λίθνο Θαδαληδάθεο, Ο θαπεηάλ Μηράιεο, ζ.24-26, Ιίλα νινκσλίδνπ, Δλζάδε θείηαη, ζ. 37-38, Γεκήηξεο Υαηδήο, «Ζ ηειεπηαία αξθνχδα ηεο Πίλδνπ», ζ.94-97, Ινπθήο Αθξίηαο, Ο θάκπνο, ζ.100-101, Σάθεο Υαηδεαλαγλψζηνπ, Έλαο πνιίηεο ειεεηλήο κνξθήο, ζ.39-41, Ζιίαο Βελέδεο, «Ο θπλεγφο κε ηα θίηξηλα άζηξα», ζ.222-227, Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Κείκελα Λνγνηερλίαο Γ Γπκλαζίνπ, Τ.Π.Π., Π.Η., Τ.Α.Π., 2014 λα αλαγλσξίδνπλ ην αληηθείκελν ηνπ αθεγείζζαη ην πξόζσπν θαη ην πξάγκα πνπ θαζνξίδεη θαη ηνλ ηχπν ηεο αθήγεζεο λα μερσξίδνπλ ηηο βαζηθέο ιεηηνπξγίεο ζε έλα αθεγεκαηηθφ θείκελν (πνηνο «βιέπεη», πνηνο «κηιάεη», ηη «ιέεη», πψο ην «ιέεη») θαη λα είλαη ζε ζέζε λα δηαθξίλνπλ ηνπο θχξηνπο ηξφπνπο εζηίαζεο θαη απφδνζεο ηνπ ιφγνπ ησλ πξνζψπσλ θαη ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπ ζε θάζε αθήγεκα δηάθξηζε ηνπ πξνζώπνπ γηα ην νπνίν γίλεηαη ιφγνο ζηα θείκελα: πξσηνπξφζσπε αθήγεζε («νκνδηεγεηηθή» ή «απηνδηεγεηηθή»),ηξηηνπξφζσπε αθήγεζε («εηεξνδηεγεηηθή») δηάθξηζε, αληηζηνίρσο, ηνπ πξάγκαηνο πνπ απνηειεί αληηθείκελν ηεο αθήγεζεο: αθήγεζε γεγνλφησλ ή αθήγεζε ζθέςεσλζπλαηζζεκάησλ εζηίαζε (πνηνο «βιέπεη»: ν αθεγεηήο ή ηα πξφζσπα) θαη ζπλαθείο ηξφπνη εζηίαζεο: «κεδεληθή» εζηίαζε (=παληνγλψζηεο αθεγεηήο), «εζσηεξηθή» εζηίαζε, πνιιαπιή εζηίαζε θωλή (πνηνο «κηιάεη»: ν αθεγεηήο ή ηα πξφζσπα) θαη ηξφπνη απφδνζεο ηνπ ιφγνπ: επζχο ιφγνο, πιάγηνο ιφγνο, ειεχζεξνο πιάγηνο ιφγνο (ν ιφγνο ηνπ πξνζψπνπ αθνχγεηαη κέζσ ηνπ αθεγεηή) πώο αθεγείηαη γεγνλφηα ή εθθξάδεη ζθέςεηο θαη ζπλαηζζήκαηα (ζηε δεχηεξε πεξίπησζε ν ηχπνο ιφγνπ είλαη, ζπρλά, ν εζσηεξηθφο κνλφινγνο ή ν ειεχζεξνο πιάγηνο 6 Θάξνινο Ληίθελο, Μεγάιεο πξνζδνθίεο, ζ. 199-202, Άλλα Φξαλθ, Σν εκεξνιόγην ηεο Άλλαο Φξαλθ, ζ. 181-183, Έξζε σηεξνπνχινπ, «Κάηηα κέζα ζηε λχρηα», ζ. 194-196, ΈξκαλΈζζε, Νηέκηαλ, ζ. 188-190, Σφκαο Καλ, Σόλην Κξέγθεξ,ζ. 216-219, Κέιβηλ Κπέξηδεο, «Έκηιπ Κπξφγθαλ», ζ. 191-193, Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Κείκελα Λνγνηερλίαο Γ Γπκλαζίνπ, Τ.Π.Π., Π.Η., Τ.Α.Π., 2014 Γηάλλεο Κπεξάηεο, Σν πιαηύ πνηάκη, ζ.28-31, Έξηρ Καξία Ρεκάξθ, Οπδέλ λεώηεξνλ από ην δπηηθόλ κέησπνλ, ζ.43-44, Ιφξελο Ληάξει, Πηθξνιέκνλα, ζ.121-122, Θψζηαο Κφληεο, Κιεηζηέο Πόξηεο, ζ. 123-124, Γηψξγνο Ησάλλνπ, «Σν παιηφ ζρνιείν», ζ.170-171, ηαληάι, Σν θόθθηλν θαη ην καύξν, ζ.175-177, Ήβε Κειεάγξνπ, Πξνηειεπηαία επνρή, ζ. 125-127, Κέλεο Θνπκαληαξέαο, «Ο γηνο ηνπ ζπξσξνχ», ζ. 155-160, Πφιπ Κειηψξε, «Παξά ηξίρα», ζ. 172-174, Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Κείκελα Λνγνηερλίαο Γ
λα θαηαλννχλ ηε ιεηηνπξγία ηνπ ρξφλνπ ζηελ αθήγεζε λα δηαθξίλνπλ ηε ζπιινγηθφηεηα ζηε ινγνηερλία «ηνπ εκείο» θαη ηελ αηνκηθφηεηα ζηε ινγνηερλία «ηνπ εγψ» λα εληνπίδνπλ ζηα θείκελα θψδηθεο ακθηζεκίαο, φπσο ε παξσδία, ε ζάηηξα, ε εηξσλεία, θαη λα δηαθξίλνπλ κε πνηνλ ηξφπν αλαηξέπνπλ ην έθδειν λφεκα ηνπ θεηκέλνπ ιφγνο) αλαγλψξηζε ζηα θείκελα ηεο δηαθνξάο αλάκεζα ζε «ρξφλν ηεο δξάζεο» - «ρξφλν ηεο αθήγεζεο» αλαγλψξηζε αθεγεκαηηθψλ ηερληθψλ πνπ ζπλδένληαη κε ηνλ ρξφλν, είηε «ηεο δξάζεο» (επηηάρπλζε, επηβξάδπλζε, επαλαιεπηηθφηεηα) είηε «ηεο αθήγεζεο» (αλαδξνκηθή αθήγεζε, πξννηθνλνκία, «πάγσκα» ηνπ ρξφλνπ) θαηαλφεζε ηεο ζεκαζίαο ησλ αλαρξνληζκψλ ζε έλα αθήγεκα θαη ηνπ γεγνλφηνο φηη ν αθεγεκαηηθφο «ρξφλνο» δελ είλαη πάληνηε γξακκηθφο πνίεζε: δηάθξηζε αλάκεζα ζηνλ δηδαθηηθό ή επηθό-εξσηθό ραξαθηήξα ηεο πνίεζεο «ηνπ εκείο» θαη ζηνλ ιπξηθό ραξαθηήξα ηεο πνίεζεο «ηνπ εγψ» αθήγεζε: δηάθξηζε αληίζηνηρσλ ραξαθηεξηζηηθψλ ζηελ αθήγεζε «ηνπ εκείο» θαη «ηνπ εγψ» αλαγλψξηζε θαη δηάθξηζε βαζηθψλ δηαθνξψλ: παξωδία (πξνυπνζέηεη έλα ινγνηερληθφ πξφηππν), ζάηηξα (είλαη ζπλήζσο «επηθαηξηθή» θαη κπνξεί λα έρεη ζαθή θνηλσληθή αηρκή), εηξωλεία (έρεη 7 Αιέμαλδξνο Παπαδηακάληεο, «Όλεηξν ζην θχκα», ζ. 203-209, Αληνπάλ ληε αηλη Δμππεξχ, Γξάκκα ζ έλαλ όκεξν, ζ. 45-46, Ηάθσβνο Θακπαλέιιεο, Μανπηράνπδελ, ζ. 35-36, Γηάλλεο Βιαρνγηάλλεο, Ο Πεηεηλόο, ζ. 210-215, Άγγεινο Σεξδάθεο, «Ζ μσζηά ηνπ πνηακνχ», ζ. 228-229, Καξγαξίηα Ιπκπεξάθε, Σα ςάζηλα θαπέια, ζ. 235-237, Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Κείκελα Λνγνηερλίαο Γ Γπκλαζίνπ, Τ.Π.Π., Π.Η., Τ.Α.Π., 2014 Πνίεζε: Ρήγαο, Θνύξηνο, ζ. 19, Αλδξέαο Θάιβνο, «Δηο άκνλ, ζ. 20, Γηνλχζηνο νισκφο, Διεύζεξνη Πνιηνξθεκέλνη, ζ. 21, Θηθή Γεκνπιά, «εκείν Αλαγλσξίζεσο», ζ.60-61, Σδέλε Καζηνξάθε, «Ζ ραξά ηεο κεηξφηεηαο», ζ. 61, Πσι Διπάξ, «Αζήλα», ζ. 72, Λίθνο Δγγνλφπνπινο, Μπνιηβάξ, ζ. 74-75, Θνδφζεο Πηεξίδεο, Κππξηαθή πκθσλία, ζ. 107-108, Βαζίιεο Κηραειίδεο, 9 ε Ινπιίνπ 1821, ζ. 104-105, Άξζνπξ Ρεκπψ, «Σν κεζπζκέλν θαξάβη», ζ. 149, Θψζηαο Βάξλαιεο, «Ύκλνο ηεο Ληφηεο», ζ. 153, Αθήγεζε: Διηζάβεη Κνπηδάλ Καξηηλέγθνπ, Απηνβηνγξαθία, ζ. 52, ηξαηεγφο Καθξπγηάλλεο, Απνκλεκνλεύκαηα, ζ. 93, Εήζεο θάξνο, «Ο ιχθνο δε δηαιέγεη», ζ. 32-34, Ρήλα Θαηζειιή, Πξόζθπγαο ζηνλ ηόπν κνπ, ζ. 128-129, Αξγχξεο Υηφλεο, «Σν ηξηαθνζηφ πέλαιηη», ζ. 165-167, Πάλνο Ησαλλίδεο, «Ο Αζηξαπφγηαλλνο», ζ. 168-169, Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Κείκελα Λνγνηερλίαο Γ Γπκλαζίνπ, Τ.Π.Π., Π.Η., Τ.Α.Π., 2014 Αδίδ Λεζίλ, Ο θαθέο θαη ε δεκνθξαηία, ζ. 55, Θπξηάθνο Πιεζήο, «Δπίκεηξν ΗΗ. Λα κλεκνλεχνληαη», ζ. 112, Σφιεο Ληθεθφξνπ, «Διιάδα 1979», ζ. 135, Βάθεο Ιντδίδεο, «Κηθξναζηνί», ζ. 136, Γηψξγνο Υαξηησλίδεο, Με ηελ θίλεζε ησλ παινθαζαξηζηήξσλ,
δηηηή φςε, θαζψο απνθαιχπηεη ηελ αληίζεζε αλάκεζα ζην είλαη θαη ηνθαίλεζζαη, ζηα ιφγηα θαη ηα έξγα, ζην πξφζσπν θαη ην πξνζσπείν ) αλαγλψξηζε ησλ ηξφπσλ απηψλ ζε ινγνηερληθά θείκελα φρη θαη αλάγθε «ρηνπκνξηζηηθά» αληηπαξαβνιή κε άιιεο εμσινγνηερληθέο κνξθέο έθθξαζεο ηνπ θσκηθνχ (εηθαζηηθέο ηέρλεο, ζέαηξν, κνπζηθή, γθξάθηηη) ζ. 136, Θενθιήο Θνπγηάιεο, «Πεξί πνληηθψλ», ζ. 139, Γηάλλεο Θαηζνχξεο, «Ζ κνηνζηθιέηα ηνπ Αληξέα», ζ. 161-164, Άκνο Οδ, νύκρη, ζ. 238-239, Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Κείκελα Λνγνηερλίαο Γ Γεληθνί δείθηεο θαη γηα ηηο ηξεηο ηάμεηο ηνπ Γπκλαζίνπ Λνγνηερληθόο γξακκαηηζκόο Γείθηεο Δπηηπρίαο Οη καζεηέο/ηξηεο: λα δηαθξίλνπλ έλα ινγνηερληθφ θείκελν απφ άιιεο κνξθέο/είδε ιφγνπ θαη θαιιηηερληθήο έθθξαζεο θαη λα αληηιακβάλνληαη φηη ε ινγνηερλία είλαη κηα ηδηαίηεξε «γιψζζα» κε δηαθνξεηηθά επίπεδα ζεκαζίαο Γείθηεο Δπάξθεηαο δηάθξηζε ησλ ινγνηερληθψλ θεηκέλσλ, πνηεκάησλ θαη πεδψλ, από άιια είδε θεηκέλσλ (δεκνζηνγξαθηθά θείκελα, ηαμηδησηηθνί νδεγνί, θφκηθο, ιεπθψκαηα, πξνζσπηθφ εκεξνιφγην θ.ά.) Δθαξκνγή ζε θείκελα Θείκελα ζε ζπλεμέηαζε, πεδά θαη πνηεηηθά, ηεο δεκνηηθήο αιιά θαη ηεο επψλπκεο ινγνηερληθήο παξαγσγήο απφ ηε ζεηξά ησλ δηδαθηηθψλ εγρεηξηδίσλ Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Α, Β, Γ Γπκλαζίνπ, Τ.Π.Π., Π.Η., Τ.Α.Π., 2014 λα αλαπηχζζνπλ ην αηζζεηηθφ θαη γισζζηθφ ηνπο θξηηήξην, θαζψο θαη ζπλδπαζηηθή θξηηηθή ζθέςε λα κειεηνχλ θαη λα εξκελεχνπλ ηα ινγνηερληθά θείκελα ζε δηαθεηκεληθή θαη δηαζεκαηηθή πξννπηηθή θαη λα αληηιακβάλνληαη ηε ινγνηερλία ζηε ζπλάθεηά ηεο κε άιιεο κνξθέο έθθξαζεο σο αηζζεηηθφ θαη πνιηηηζκηθφ θαηλφκελν ζχγθξηζε ινγνηερληθψλ θεηκέλσλ κε άιιεο κνξθέο θαιιηηερληθήο έθθξαζεο (εηθαζηηθέο ηέρλεο, κνπζηθή, ζέαηξν, θηλεκαηνγξάθνο) νκνηφηεηεο θαη δηαθνξέο ηνπ «θψδηθα» ηεο ινγνηερλίαο απφ άιινπο ζεκεησηηθνχο θψδηθεο (εηθαζηηθέο ηέρλεο, κνπζηθή, ζέαηξν, θηλεκαηνγξάθνο) ζπλνκηιία ησλ ινγνηερληθψλ θεηκέλσλ φρη κφλν κεηαμχ ηνπο, αιιά θαη κε άιιεο κνξθέο ηέρλεο αμηνπνίεζε γλψζεσλ απφ άιια δηδαθηηθά αληηθείκελα (π.ρ. ηελ Ηζηνξία) γηα ην μεθιείδσκα ησλ θεηκέλσλ λα θαηαλννχλ ηελ ηζηνξηθφηεηα ησλ έληαμε ησλ θεηκέλσλ ζην ηζηνξηθφ θαη φ.π. 8 φ.π. φ.π.
ινγνηερληθψλ θεηκέλσλ θαη ησλ ηδεψλ, νη νπνίεο απνηππψλνληαη ζε απηά λα αληηιακβάλνληαη ηε ζρέζε ινγνηερληθήο κνξθήο θαη πεξηερνκέλνπ λα αληηιακβάλνληαη ηε δηαιεθηηθή ζρέζε ηεο ειιεληθήο ινγνηερλίαο ηεο Θχπξνπ κε ηελ επξχηεξε εζληθή ινγνηερλία, ηελ επξσπατθή θαη ηελ παγθφζκηα λα αλαπηχμνπλ θξηηηθή θηιαλαγλσζηηθή ζηάζε λα αζθεζνχλ ζηε δεκηνπξγηθή γξαθή αμηνινγψληαο ην αηζζεηηθφ απνηέιεζκα κε ζπγθεθξηκέλα θξηηήξηα: αληηζηνηρία κε ηηο ζπκβάζεηο ησλ ινγνηερληθψλ εηδψλ θαη βαζκφο πξσηνηππίαο γξακκαηνινγηθφ ηνπο πιαίζην εληνπηζκφο ησλ γισζζηθψλ θαη πθνινγηθψλ γλσξηζκάησλ, θαζψο θαη ησλ ηερληθψλ (αθεγεκαηηθψλ πνηεηηθψλ) ησλ θεηκέλσλ ζρνιηαζκφο ηεο λνεκαηηθήο θαη αηζζεηηθήο ιεηηνπξγίαο ησλ ζηνηρείσλ απηψλ ζπλαλάγλσζε θεηκέλσλ ειιήλσλ ινγνηερλψλ κε θείκελα επξσπαίσλ θαη άιισλ ζπγγξαθέσλ παξαιιειηζκφο ησλ γλσξηζκάησλ ηεο θνηλσλίαο ηεο Θχπξνπ, φπσο απνηππψλνληαη ζηα ινγνηερληθά θείκελα, κε εθείλα άιισλ ζχγρξνλσλ θνηλσληψλ εξκελεία ηνπο κε βάζε ηα ηδηαίηεξα γεσθπζηθά, αλζξσπνινγηθά, ηζηνξηθά δεδνκέλα ηνπ λεζηνχ επηινγή κε αηζζεηηθά θξηηήξηα (ζηελ αξρή κε θαζνδήγεζε, ζηαδηαθά απηφλνκα) ινγνηερληθψλ βηβιίσλ θαη πξαγκαηνπνίεζε βηβιηνπαξνπζηάζεσλ ζην πιαίζην ηεο ιέζρεο αλάγλσζεο ζηελ ηάμε, αμηνπνηψληαο ηε ζρνιηθή, δεκνηηθή ή άιιε βηβιηνζήθε ζπκκεηνρή ζε ινγνηερληθά ηζηνιφγηα θαη άιιεο δεκηνπξγηθέο δξαζηεξηφηεηεο γηα ηελ αλάπηπμε θηιαλαγλσζίαο ζχλζεζε ζηίρσλ θαηά ην πξφηππν ησλ δεκνηηθψλ ηξαγνπδηψλ, ηεο έκκεηξεο θαη ηεο κνληέξλαο πνίεζεο ζπγγξαθή κχζσλ θαη παξακπζηψλ πνπ λα αληηζηνηρνχλ ζηελ ηππηθή κνξθνινγία θάζε είδνπο ζπγγξαθή δηεγεκάησλ κε βάζε ηα ηππηθά γλσξίζκαηα ηνπ είδνπο κεηαγξαθή κηαο ηζηνξίαο ζε πνίεκα θαη αληίζηξνθα, ηεξψληαο ηηο ζπκβάζεηο ησλ ινγνηερληθψλ εηδψλ πξνεηνηκαζία γηα ζπκκεηνρή ζε καζεηηθνχο 9 φ.π. φ.π. φ.π. Δπηινγή δξαζηεξηνηήησλ απφ ηα εγρεηξίδηα Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο, Βηβιίν γηα ηνλ εθπαηδεπηηθό, Α, Β, Γ Γπκλαζίνπ, Τ.Π.Π., Π.Η., Τ.Α.Π., 2014 Δπηινγή δξαζηεξηνηήησλ απφ ην εγρεηξίδην Γεκηνπξγηθή γξαθή, Οδεγόο πιεύζεσο, Τ.Π.Π., Π.Η., Τ.Α.Π., 2011
ινγνηερληθνχο δηαγσληζκνχο Τν αμηαθό πεξηερόκελν ηνπ Αλαιπηηθνύ Πξνγξάκκαηνο Λνγνηερλίαο Γείθηεο Δπηηπρίαο Οη καζεηέο/-ηξηεο: λα επαηζζεηνπνηεζνχλ απέλαληη ζηελ πνιηηηζκηθή ηνπο θιεξνλνκηά θαη ζηα ζηνηρεία πνπ ζπλζέηνπλ ηελ εζληθή ηνπο ηαπηφηεηα Γείθηεο Δπάξθεηαο θαηαλφεζε ησλ πνιηηηζκηθψλ ηδηαηηεξνηήησλ ηνπ θφζκνπ ηεο Θχπξνπ αλαγλψξηζε νκνηνηήησλ θαη δηαθνξψλ ησλ παξαδφζεσλ ηνπ ειιεληθνχ θφζκνπ κε ηηο παξαδφζεηο άιισλ ιαψλ Βι. αλαιπηηθφηεξα ηνπο δηδαθηηθνχο ζηφρνπο ζηηο Θ.Δ. «Ιατθή παξάδνζε θαη ινγνηερλία» Α Γπκλ., «Ο ηφπνο κνπ θαη νη άλζξσπνη» (Γ Γπκλ.) ηνπ ΑΠ Ινγνηερλίαο Γπκλαζίνπ Δθαξκνγή ζε θείκελα πνπ πξνηείλνληαη ελδεηθηηθά Θείκελα ζε ζπλεμέηαζε, πεδά θαη πνηεηηθά, ηεο δεκνηηθήο αιιά θαη ηεο επψλπκεο ινγνηερληθήο παξαγσγήο, απφ ηηο αληίζηνηρεο Θ.Δ.: «Ιατθή παξάδνζε θαη ινγνηερλία», Α Γπκλαζίνπ, «Αλζξψπηλεο ζρέζεηο Αλζξψπηλνη ραξαθηήξεο», Β Γπκλαζίνπ θαη «Ο ηφπνο κνπ θαη νη άλζξσπνη», Γ Γπκλαζίνπ ηεο ζεηξάο Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο λα επαηζζεηνπνηεζνχλ ζε ζέκαηα νηθνινγίαο ζπλεηδεηνπνίεζε ηεο ζρέζεο ηνπ αλζξψπνπ κε ηε θχζε θαη ηα δψα σο ζπζηήκαηνο πνπ ε δηαηάξαμή ηνπ απεηιεί ηνλ ίδην ηνλ άλζξσπν θαηαλφεζε ηεο έμαξζεο ησλ νηθνινγηθψλ πξνβιεκάησλ ζήκεξα θαη ησλ επηπηψζεψλ ηνπο ζηελ πνηφηεηα δσήο Θείκελα ζε ζπλεμέηαζε, πεδά θαη πνηεηηθά, παιαηφηεξα θαη ζχγρξνλα, ειιεληθά θαη μέλα, απφ ηελ Θ.Δ. «Ινγνηερλία θαη Οηθνινγία», Β Γπκλαζίνπ ηεο ζεηξάο Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο λα γλσξίζνπλ κέζα απφ ηε ινγνηερλία ηνλ θφζκν ησλ κηθξψλ θαη ηνλ θφζκν ησλ κεγάισλ θαη λα ηνπο αληηπαξαβάινπλ: ζρέζεηο / αληηζέζεηο ηεο παηδηθήο θαη ηεο ελήιηθεο καηηάο Βι. αλαιπηηθφηεξα ηνπο δηδαθηηθνχο ζηφρνπο ζηε Θ.Δ. «Ινγνηερλία θαη νηθνινγία» (Β Γπκλ.) θαηαλφεζε κέζα απφ ηα ινγνηερληθά θείκελα γηα ην πψο γίλεηαη αληηιεπηφο ν θφζκνο κέζα απφ ηα κάηηα ησλ κηθξψλ, θαη αληηζηξφθσο πψο νη ελήιηθεο αλαπνινχλ ηε ρακέλε παηδηθφηεηα θαηαλφεζε ηεο ζρνιηθήο δσήο σο πξψηεο κνξθήο θνηλσληθνπνίεζεο θαη ζχγθξηζε κε παιαηφηεξεο θαη ζχγρξνλεο κνξθέο ζρνιηθήο δσήο θαηαλφεζε ηεο «θξίζεο ηεο εθεβείαο» σο βαζηθήο δηαδηθαζίαο γηα ηε ζπγθξφηεζε ηαπηφηεηαο, ζηνλ δξφκν πξνο ηελ ελειηθίσζε 10 Θείκελα ζε ζπλεμέηαζε, πεδά θαη πνηεηηθά, παιαηφηεξα θαη ζχγρξνλα, ειιεληθά θαη μέλα, απφ ηηο Θ.Δ. «Παηδηθά ρνιηθά ρξφληα», Α Γπκλαζίνπ θαη «Ινγνηερλία θαη Δθεβεία», Γ Γπκλαζίνπ ηεο ζεηξάο Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο
λα αληηιεθζνχλ ην ηαμίδη σο ινγνηερληθφ «ηφπν» απηνγλσζίαο θαη πνιηηηζκηθήο πξαγκαηνγλσζίαο Βι. αλαιπηηθφηεξα ηνπο δηδαθηηθνχο ζηφρνπο ζηηο Θ.Δ. «Παηδηθά - ζρνιηθά ρξφληα» (Α Γπκλ.), «Ινγνηερλία θαη Δθεβεία» (Γ Γπκλ.) αλαγλψξηζε ησλ πνιιαπιψλ λνεκάησλ ηνπ ηαμηδηνχ θαη, ηδίσο, ηεο ζπκβνιηθήο ηνπ δηάζηαζεο ζηε ινγνηερλία Βι. αλαιπηηθφηεξα ηνπο δηδαθηηθνχο ζηφρνπο ζηε Θ.Δ. «Σν ηαμίδη ζηε ινγνηερλία» (Β Γπκλ.) Θείκελα ζε ζπλεμέηαζε, πεδά θαη πνηεηηθά, παιαηφηεξα θαη ζχγρξνλα, ειιεληθά θαη μέλα, απφ ηε Θ.Δ. «Σν Σαμίδη ζηε Ινγνηερλία», Β Γπκλαζίνπ ηεο ζεηξάο Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο λα κειεηήζνπλ κέζα απφ ινγνηερληθά θείκελα ηηο αλζξψπηλεο ζρέζεηο θαη ηνπο αλζξψπηλνπο ραξαθηήξεο ζε δηαθνξεηηθέο επνρέο θαη θνηλσληθά πεξηβάιινληα θαηαλφεζε θαη ζχγθξηζε ραξαθηήξσλ θαη αλζξψπηλσλ ζρέζεσλ ζε ζηα ινγνηερληθά θείκελα κε δηαθνξεηηθή δπλακηθή ησλ αλζξψπηλσλ ζρέζεσλ δηάθξηζε ζεηηθψλ θαη αξλεηηθψλ ζηάζεσλ πνπ δηέπνπλ ηηο αλζξψπηλεο ζρέζεηο: αιιειεγγχε, ζεβαζκφο, βία, δηαθξίζεηο, αιινηξίσζε, κνλαμηά, πεξηζσξηνπνίεζε αλαγλψξηζε ησλ θνηλσληθψλ πξνβιεκάησλ ηεο ζχγρξνλεο δσήο θαη ηνπ ηξφπνπ κε ηνλ νπνίν απηά ζπκβάιινπλ ζηελ εκπέδσζε ζπλζεθψλ αιιειεγγχεο θαη ηζφηεηαο κεηαμχ φισλ ησλ αλζξψπσλ Βι. αλαιπηηθφηεξα ηνπο δηδαθηηθνχο ζηφρνπο ζηε Θ.Δ. «Αλζξψπηλεο ζρέζεηο Αλζξψπηλνη ραξαθηήξεο» (Β Γπκλ.) Θείκελα ζε ζπλεμέηαζε, πεδά θαη πνηεηηθά, παιαηφηεξα θαη ζχγρξνλα, ειιεληθά θαη μέλα, απφ ηε Θ.Δ. «Αλζξψπηλεο ζρέζεηο Αλζξψπηλνη ραξαθηήξεο», Β Γπκλαζίνπ ηεο ζεηξάο Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο λα αλαπηχμνπλ ζπλείδεζε ελεξγνχ δεκνθξαηηθνχ πνιίηε θαηαλφεζε ηνπ πεξηερνκέλνπ θαη ηεο ηζηνξηθφηεηαο ζεκειησδψλ αμηψλ θαη δηθαησκάησλ ηνπ αλζξψπνπ (ειεπζεξία, εηξήλε, δηθαηνζχλε, ηζφηεηα), κε απψηεξν ζηφρν ηε δηακφξθσζε -κέζα απφ ηε κειέηε ησλ ινγνηερληθψλ θεηκέλσλ- κηαο θνηλσληθά ππεχζπλεο ζηάζεο θαη αγσληζηηθήο ζπκπεξηθνξάο γηα δεηήκαηα πνπ αθνξνχλ ζε ζεκειηψδε αλζξψπηλα δηθαηψκαηα θαη νηθνπκεληθέο αμίεο 11 Θείκελα ζε ζπλεμέηαζε, πεδά θαη πνηεηηθά, παιαηφηεξα θαη ζχγρξνλα, ειιεληθά θαη μέλα, απφ ηηο Θ.Δ. «Αλζξψπηλεο ζρέζεηο Αλζξψπηλνη ραξαθηήξεο», Β Γπκλαζίνπ, «Οηθνπκεληθέο αμίεο θαη ινγνηερλία», Γ Γπκλαζίνπ, «Ο ηφπνο κνπ θαη νη άλζξσπνη», Γ Γπκλαζίνπ ηεο ζεηξάο Ο ιόγνο αλάγθε ηεο ςπρήο
Βι. αλαιπηηθφηεξα ηνπο δηδαθηηθνχο ζηφρνπο ζηηο Θ.Δ. «Οηθνπκεληθέο αμίεο θαη ινγνηερλία» (Γ Γπκλ.), «Ο ηφπνο κνπ θαη νη άλζξσπνη» (Γ Γπκλ.), αιιά θαη «Αλζξψπηλεο ζρέζεηο αλζξψπηλνη ραξαθηήξεο» (Β Γπκλ.) 12