Διαχείριση του ζευγαριού που θέλει να τεκνοποιήσει

Διαχείριση του ζευγαριού που θέλει να τεκνοποιήσει

Υπογονιµότητα: αδυναµία σύλληψης µετά από 1 χρόνο ελεύθερων σεξουαλικών επαφών Ικανότητα σύλληψης/µήνα: ~20% 10-15% των ζευγαριών: πρόβληµα υπογονιµότητας (πρωτοπαθής & δευτεροπαθής υπογονιµότητα) Παράγοντες που επηρεάζουν την πρόγνωση Διάρκεια υπογονιµότητας Ηλικία της γυναίκας

Κυήσεις % γονιµότητας µε την ηλικία

Γυναικείο αναπαραγωγικό σύστηµα

Ανδρικό αναπαραγωγικό σύστηµα

1/6 ζευγάρια: πρόβληµα υπογονιµότητας Πρέπει να αρχίσει έλεγχος (υπάρχει αρκετό διάστηµα ελεύθερων σεξουαλικών επαφών); υπάρχει αποδεδειγµένα αποτελεσµατική θεραπεία για τη διαταραχή που έχει διαγνωστεί; θα πρέπει να υποβληθεί το ζευγάρι αµέσως σε κάποια µέθοδο υποβοηθούµενης αναπαραγωγής;

Κυήσεις ανάλογα µε το χρονικό διάστηµα 1 µήνα 6 µήνες 12 µήνες 24 µήνες 60 µήνες Φυσιολ. γονιµότητα 20% 74% 93% 100% Μέτρια υπογονιµότητα 5% 26% 46% 71% 95% Σοβαρή υπογονιµότητα 1% 6% 11% 21% 45% στειρότητα 0% 0% 0% 0% 0%

Έλεγχος πριν την ολοκλήρωση του 1 έτους Γυναίκα Ηλικία > 35 ετών ιστορικό εξωµητρίου κυήσεως ιστορικό πυελικής φλεγµονής επεµβάσεις στην πύελο διαταραχές εµµήνου ρύσεως χηµειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία Ανδρα κρυψορχία χηµειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία επέµβαση στο ουροποιητικό ιστορικό σεξ. µεταδιδοµένων νοσηµάτων κιρσοκήλη

Ελεγχος υπογόνιµου ζευγαριού υπάρχει ωοθυλακιορρηξία; Αν όχι, γιατί; υπάρχει φυσιολογικό σπέρµα; υπάρχει απόφραξη στις σάλπιγγες και στη µήτρα;

Αρχικός έλεγχος του υπογόνιµου ζευγαριού Γυναίκα FSH, LH, οιστραδιόλη (3η-5η ηµέρα ΕΡ) προγεστερόνη (µέσο ωχρινικής φάσης) TSH, PRL, τεστοστερόνη (σε διαταραχές ΕΡ ή ανωοθυλακιορρηξία) διακολπικό υπερηχόγραφηµα Ανδρα σπερµοδιάγραµµα (µετά από 3 ηµέρες αποχής, επανάληψη µετά από 6 εβδοµάδες εάν είναι παθολογικό) Postcoital test

Γυναίκα FSH > 12 IU/L: καµιά θεραπεία Ανδρα σπερµοδιάγραµµα όγκος 2-5 ml αριθµός > 20 εκατ./ml κινητικότητα > 50% (>25% γρήγορη κίνηση) µορφολογία > 15% φυσιολογικές µορφές λευκά αιµοσφαίρια < 1 εκατ/ml «γόνιµοι» άντρες: αριθµός 13.5 εκατ./ml κινητικότητα 32% φυσιολογικές µορφές 9% Guzick et al. N Engl J Med 2001;345:1388

Eλεγχος 2ης γραµµής του υπογόνιµου ζευγαριού Γυναίκα υστεροσαλπιγγογραφία λαπαροσκόπηση-υστεροσκόπηση (προηγείται έλεγχος για χλαµύδια ή προφυλακτική αντιβιοτική αγωγή) Ανδρα αζωοσπερµία (αποφρακτική ή µη αποφρακτική;) FSH, LH, testosterone, PRL, TSH έλεγχος για ινοκυστική νόσο & καρυότυπος (αν < 5 εκατ/ml) βιοψία όρχεως ολιγοσπερµία - υπογοναδοτροφικός υπογοναδισµός FSH, LH, PRL, TSH, testosterone test

Αίτια υπογονιµότητας Ανδρικός παράγοντας (>40%) ολιγοσπερµία ασθενοσπερµία αζωοσπερµία συνύπαρξη ανδρικού & γυναικείου παράγοντα (20%) Γυναικείος παράγοντας (~40%) διαταραχές ωοθυλακιορρηξίας: αµηνόρροια - διαταραχές ΕΡ (25%) υπερπρολακτιναιµία απόφραξη σαλπίγγων (20%) ενδοµητρίωση (5-10%) - φαρµακευτική θεραπεία µε GnRH ΔΕΝ βελτιώνει την γονιµότητα ανεξήγητη στειρότητα

Αίτια υπογονιµότητας & κυήσεις σε 2198 υπογόνιµα ζευγάρια Αίτιο ποσοστό γεννήσεις Διαταραχές ωοθυλακιορρηξίας 17.6% 41.5% Απόφραξη σαλπίγγων 23.1% 21.8% Ενδοµητρίωση Στάδιο Ι & ΙΙ Στάδιο ΙΙΙ & ΙV Ανδρικός παράγοντας Ολιγοσπερµία αζωοσπερµία 6.6% 4.2% 2.4% 29.5% 36.6% 17% 16.8% 29.8% 7.1% 34.6% ανεξήγητη 25.6% 32.2% Τραχηλικός παράγοντας, ανεπάρκεια ωχρού σωµατίου & ανωµαλίες µήτρας (πολύποδες, συµφύσεις, κλπ) 3.2% 41.4% Collins et al. JAMA 2003;290:1767

IVF Θεραπευτική προσέγγιση υπογόνιµου ζευγαριού Διαταραχή ωοθυλακιορρηξίας: CC, γοναδοτροφίνες, metformin, IVF Απόφραξη σαλπίγγων: IVF Ενδοµητρίωση: laparoscopic ablation, θεραπεία ως ανεξήγητη στειρότητα σε στάδιο Ι & ΙΙ (CC & IUI ή γοναδοτροφίνες & IUI), IVF σε στάδιο ΙΙΙ & ΙV Ανδρικός παράγοντας: IUI, IVF, ICSI Ανεξήγητη στειρότητα: CC & IUI, γοναδοτροφίνες & IUI, IVF Μακροχρόνια υπογονιµότητα: IVF

Αναπάντητα ερωτήµατα για το µέλλον Κακή ποιότητα ωαρίων - µειωµένη «παρακαταθήκη» ωαρίων (diminished ovarian reserve) µικρά ποσοστά εµφύτευσης επανειλληµένες αποτυχηµένες προσπάθειες IVF µειωµένα ποσοστά επιτυχίας σε ενδοµητρίωση