Η ενδυμασία των νέων σήμερα: έκφραση της προσωπικότητας και διαμόρφωση της καταναλωτικής τους συμπεριφοράς Ερευνητική Εργασία Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών Α Λυκείου (1 ο Τετράμηνο 2011-2012)
Κεφάλαιο 1: Διερεύνηση της καταναλωτικής συμπεριφοράς των εφήβων ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: ΤΡΙΧΑΚΗ ΕΥΑ ΜΑΡΙΑ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΣ : ΛΟΥΜΟΥΣΙΩΤΗ ΓΑΡΥΦΑΛΛΙΑ ΤΡΙΗΡΗ ΕΥΑ ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ: ΤΣΑΚΥΡΗ ΜΑΓΔΑ ΚΟΡΤΕΣΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η εργασία αυτή στοχεύει στην μελέτη της καταναλωτικής συμπεριφοράς των νέων (15-18) και στην ανάλυση των μεταβλητών που είναι άμεσα συνυφασμένες με την ενδυμασία των νέων σήμερα. Γίνεται προσπάθεια προσέγγισης του φαινομένου της μόδας και της επιλογής των ρούχων σε σχέση με την καταναλωτική συμπεριφορά των νέων, σε συνδυασμό με τις μεταβλητές: φύλο, εκάστοτε μόδα, επωνυμία του ρούχου και τιμή. Από την έρευνα μας προέκυψε ότι η καταναλωτική συμπεριφορά των νέων επηρεάζεται και από τους τέσσερις προαναφερθέντες παράγοντες. Για να καταλήξουμε σε αποτελέσματα χρησιμοποιήσαμε τη μέθοδο των ερωτηματολογίων, πήραμε συνεντεύξεις, πραγματοποιήσαμε αναζήτηση στο διαδίκτυο και αφού συλλέξαμε τις απαραίτητες πληροφορίες συνθέσαμε τη συγκεκριμένη εργασία με στόχο να καταγράψουμε το ρόλο των νεαρών καταναλωτών στη σύγχρονη εποχή. Το συμπέρασμα στο οποίο οδηγηθήκαμε είναι πως οι νέες κοπέλες προτιμούν για την επιλογή των ρούχων τους τη μεταβλητή της εκάστοτε μόδας, ενώ τα αγόρια επηρεάζονται περισσότερο από την τιμή. Η καταναλωτική συμπεριφορά των νέων αντανακλά την προσωπικότητα τους και είναι ένα χαρακτηριστικό που μεταβάλλεται με την πάροδο του χρόνου.
Διερεύνηση της καταναλωτικής συμπεριφοράς των νέων με βάση Α. ΤΟ ΦΥΛΟ Β. ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΤΟΥ ΡΟΥΧΟΥ Γ. ΤΗΝ ΤΙΜΗ Δ. ΤΗΝ ΕΚΑΣΤΟΤΕ ΜΟΔΑ Εισαγωγή Θέλοντας να αναλύσουμε τους παράγοντες που επηρεάζουν την καταναλωτική συμπεριφορά των νέων σήμερα δημιουργήσαμε αυτή την εργασία. Οι παράγοντες αυτοί είναι διαφορετικοί μεταξύ τους και καθένας από αυτούς επηρεάζει άμεσα και έμμεσα τα άτομα ή κάποιες ομάδες απ αυτά. Ο καταναλωτισμός οφείλεται στη δομή της οικονομίας μέσα στα πλαίσια της ελεύθερης οικονομίας καθώς οι ιδιωτικές επιχειρήσεις επιδιώκουν τη μεγιστοποίηση του κέρδους με την υπερπαραγωγή και την έντονη προβολή των προϊόντων τους. Ειδικότερα η εργασία αυτή στοχεύει στην μελέτη της καταναλωτικής συμπεριφοράς των νέων (15-18) και στη ανάλυση των μεταβλητών που είναι άμεσα συνυφασμένες με την ενδυμασία των νέων σήμερα. Οι μεταβλητές αυτές οι οποίες διαμορφώνουν την καταναλωτική συμπεριφορά στη παγκοσμιοποιημένη κοινωνία της σύγχρονης εποχής είναι το φύλλο, η ηλικία, η εκάστοτε μόδα, η επωνυμία του ρούχου και η τιμή. Το πόρισμα που θα εξάγουμε θα μας βοηθήσει να αντιληφθούμε πώς η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει τις αγοραστικές συνήθειες των νέων και κατά πόσο πρέπει να επιδείξουν αλλαγές στην αγοραστική τους νοοτροπία. Στην παρούσα εργασία γίνεται προσπάθεια προσέγγισης του φαινομένου της μόδας και της επιλογής των ρούχων σε σχέση με την καταναλωτική συμπεριφορά των νέων. Η συγκεκριμένη έρευνα προσπαθεί να συνδυάσει τις μεταβλητές που έχουν επιπτώσεις στις ψυχολογικές και κοινωνικές επιδράσεις που υφίστανται οι νεαροί πελάτες. Στην σκιά της
κοινωνικό-οικονομικής κρίσης που κυριαρχεί στην ενοποιημένη παγκόσμια αγορά, η ανάγκη για μελέτη και ανάλυση των σύγχρονων τάσεων του καταναλωτικό περιβάλλοντος γίνεται εύκολα αντιληπτή. ΤΟ ΦΥΛΟ Στη σύγχρονη εποχή τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Αρχικά θα αναλύσουμε το φύλο ως παράγοντα επιρροής της καταναλωτικής συμπεριφοράς των νέων. Φύλο είναι σύνολο έμψυχων όντων όμοιων ως προς τη φύση αλλά διακρινόμενων μεταξύ τους ως προς το είδος, δηλαδή το γένος που είναι αρσενικό ή θηλυκό (Μαγνήσαλης, 1997, σελ.68). Τα βιολογικά και ψυχικά χαρακτηριστικά του κάθε φύλου επηρεάζουν την αγοραστική του συμπεριφορά. Τα αγόρια είναι ποιο ορθολογικά με αποτέλεσμα η αγοραστική συμπεριφορά τους να είναι υλιστική, διαισθητική και ευσυγκίνητη.(σιώμκος 1994,Μαγνήσαλης 1997,Mc Neal 2000).Εν αντιθέσει η αγοραστική συμπεριφορά των κοριτσιών έχει κυρίως αλλάξει εξαιτίας των νέων ρόλων τους στον εργασιακό χώρο και της μείωσης του ελεύθερου χρόνου τους. Με αποτέλεσμα οι νέες αναζητούν προϊόντα τα οποία θα τις διευκολύνουν και θα καλύψουν άμεσα τις ανάγκες τους. Σημαντική επίσης είναι και η επιθυμία του εκάστοτε φύλου να ξεχωρίσει στον εργασιακό χώρο και στην συγκεκριμένη περίπτωση στο σχολείο και στο χώρο διασκέδασης. Ανέκαθεν κάθε φύλο επιθυμούσε να διαφοροποιηθεί και να αποκτήσει δικά του χαρακτηριστικά γνωρίσματα με στόχο την προσωπική προβολή και ανάδειξη. Έτσι και σήμερα, αποτέλεσμα τα άτομα αγοράζουν ρούχα για να αρέσουν στο άλλο φύλο και να ξεχωρίσουν ανάμεσα στο πλήθος διατηρώντας κάθε προσωπική άποψη και κρίση. Τα αποτελέσματα των ερωτηματολόγιων έδειξαν τα εξής συμπεράσματα : Για το σύνολο των κοριτσιών η μόδα φαίνεται να παίζει πρωτεύοντα ρόλο, ακολουθεί η επωνυμία και μετά η τιμή του ρούχου, ενώ η γνώμη των άλλων φαίνεται να τις επηρεάζει ελάχιστα. Από την άλλη, στα αγόρια η τιμή παίζει τον καθοριστικότερο ρόλο, ακολουθεί η επωνυμία,όπως και στα κορίτσια, και έπειτα η μόδα. Η γνώμη των άλλων έρχεται τελευταία αλλά σε μεγαλύτερο ποσοστό από ότι στα κορίτσια. Σύμφωνα με τις συνεντεύξεις που λήφθησαν στην ερώτηση «αν οι περισσότεροι πελάτες των καταστημάτων τους είναι γυναίκες ή άνδρες» τα GLOU, Massimo Dutti, καθώς και Navy&Green που αντιπροσωπεύουν καταστήματα ακριβότερων προϊόντων απάντησαν πως
το ποσοστό είναι 30% άνδρες έναντι 70% γυναικών. Στο αθλητικό κατάστημα Admiral μας απάντησαν ότι η πλειονότητα των πελατών είναι άνδρες λόγω των αθλητικών ειδών που προμηθεύεται. Αυτά είναι τα ποσοστά σχετικά με την καταναλωτική συμπεριφορά των νέων σήμερα με βάση τον παράγοντα «Φύλο». κριτηριο αγορας ρουχων για κορίτσια τιμη επωνυμια εκαστ. Μοδα γνωμη αλλου κριτηριο αγορας ρουχων για αγόρια τιμη επωνυμια εκαστ. Μοδα γνωμη αλλου Η ΕΚΑΣΤΟΤΕ ΜΟΔΑ Η συμπεριφορά του καταναλωτή στο πέρας του χρόνου θεμελιώνεται σε ιδέες και θεωρίες οι οποίες διαμόρφωσαν και συνεχίζουν να επιδρούν στις κουλτούρες, τις ιδεολογίες και τα προσωπικά «στυλ». Όλα αυτά συνιστούν την μεταβλητή της εκάστοτε μόδας που επηρεάζουν ιδιαίτερα την καταναλωτική συμπεριφορά των νέων σήμερα. Χαρακτηριστικό
παράδειγμα αποτελεί η μόδα των «Χίπις» που πρωτοεμφανίστηκε στις Η.Π.Α. στα μέσα του 1960 και διαδόθηκε ταχύτατα και σε άλλες χώρες του κόσμου. Η μόδα και οι αξίες των «Χίπις» είχαν μεγάλη επίδραση στη μουσική, στον κινηματογράφο, στην τηλεόραση και γενικότερα στις τέχνες. Επομένως, αντιλαμβανόμαστε πόσο πολύ μπορεί να επιδράσει στο άτομο και στην κοινωνία η ανάπτυξη μιας διαφορετικής κουλτούρας και ενός διαφορετικού πολιτισμού. Στην εκάστοτε μόδα πρωταρχικός παράγοντας παίζει η μουσική η οποία με τα διάφορα ρεύματα από τα οποία αποτελείται καθόρισε πάρα πολλές μόδες και πολιτισμούς που διαμορφώνουν τη συμπεριφορά του νέου καταναλωτή ο οποίος αναζητά νέους τρόπους έκφρασης και υιοθέτησης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ένας λάτρης της ροκ μουσικής ο οποίος επιλέγει ντύσιμο σαφώς περισσότερο ανατρεπτικό και διαφορετικό από τους υπολοίπους συνομήλικους του. ΤΙΜΗ Η καταναλωτική συμπεριφορά των νέων επηρεάζεται άμεσα από ένα ακόμα παράγοντα που είναι η τιμή του εκάστοτε προϊόντος. Στη σύγχρονη εποχή η οικονομική κρίση στην οποία έχουμε περιέλθει παίζει καθοριστικό ρόλο στη βαθμιαία αλλαγή της καταναλωτικής συμπεριφοράς του νεαρού καταναλωτή. Οι έφηβοι όπως είναι φυσικό είδαν να μειώνεται το εβδομαδιαίο ποσό που τους διέθεταν οι γονείς τους λόγω της οικονομικής κρίσης. Στη σημερινή εποχή οι καταναλωτές προσπαθούν με περιορισμένες οικονομικές αποδοχές να ικανοποιήσουν τις ανάγκες και τις επιθυμίες των αγορών τους.
Από τις συνεντεύξεις που πήραμε από καταστηματάρχες και πωλητές οικονομικών αλλά και ακριβότερων καταστημάτων, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι οι υπεύθυνοι προχώρησαν σε μείωση των τιμών των προϊόντων τους, έτσι ώστε να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των πελατών. Οι ιδιοκτήτες οικονομικών καταστημάτων παραδέχτηκαν πως επειδή τα προϊόντα τους είναι φθηνά, η μείωση της καταναλωτικής κίνησης ανέρχεται στο 10% περίπου. Αντίθετα οι ιδιοκτήτες ακριβότερων καταστημάτων είπαν πως η πελατεία τους έχει μειωθεί σε ποσοστό 25%. Η διαφορά στην καταναλωτική συμπεριφορά που υπάρχει λόγω του φύλου επηρεασμένο από την τιμή διαφαίνεται και στα συμπεράσματα του ερωτηματολογίου. Τα αγόρια φαίνεται να αγοράζουν ρούχα(37%) και αξεσουάρ (60%) κάθε έξι μήνες ενώ τα κορίτσια υποστηρίζουν ότι ψωνίζουν ρούχα κάθε μήνα (39%) και αξεσουάρ κάθε 2 μήνες (35%). Η κρίση ενισχύει τον καταναλωτισμό των γυναικών ήταν ο τίτλος ενός άρθρου της εφημερίδας Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ στο οποίο επισημαίνεται πως οι επιστήμονες μιλούν για ένα ακόμα είδος εθισμού.φαίνεται πως αν η καταναλωτική ζήτηση έχει διεθνώς πέσει τελευταία λόγω της οικονομικής κρίσης, φταίνε οι άνδρες γι' αυτό, αφού μια νέα επιστημονική έρευνα διαπίστωσε ότι, ακριβώς στις περιόδους κρίσης, οι γυναίκες ψωνίζουν ακόμη περισσότερο από ότι συνήθως στις ομαλές οικονομικές περιόδους. "Χαλαρώνουν" ψωνίζοντας. Η σχετική έρευνα έγινε από την καθηγήτρια βρετανικού πανεπιστημίου Κάρεν Πάιν, σύμφωνα με την ηλεκτρονική υπηρεσία Live Science. Η μελέτη διαπίστωσε ότι περίπου οι μισές γυναίκες δηλώνουν τρομαγμένες από την κρίση και αισθάνονται ότι η οικονομική τους κατάστασή τους έχει χειροτερεύσει. Κι ενώ τρεις στις τέσσερις (75%) δηλώνουν ότι σκοπεύουν να κάνουν κάποιου είδους περικοπές στις συνολικές δαπάνες τους, την ίδια στιγμή ακόμα περισσότερες (79%) αναφέρουν ότι θα κάνουν σπατάλες σε ψώνια για να ανεβάσουν την ψυχική τους διάθεση! Αντιλαμβανόμαστε επομένως ότι πρόκειται για μια κρίση που επηρεάζει κυρίως την εκδήλωση της επιθυμίας μας για σπατάλη που δεν μπορεί να ικανοποιηθεί και που οδηγεί στην αποκάλυψη μιας οικονομίας που βασίζεται στον άκρατο καταναλωτισμό. Είναι σαφές και από τα αποτελέσματα των ερωτηματολόγιων πως η συμπεριφορά του νέου καταναλωτή έχει διαφοροποιηθεί σε σχέση με παλαιοτέρα λόγω της οικονομικής κρίσης
που μαστίζει τα ελληνικά σπίτια. Οι νέες κοπέλες υποστηρίζουν ότι η οικονομική κρίση τους έχει επηρεάσει λίγο έως αρκετά (77%) όπως και τα αγόρια, το ποσοστό των οποίων κυμαίνεται στο 54%. Και τα δύο φύλα παραδέχονται πως στη σύγχρονη εποχή επιλέγουν να αγοράζουν φθηνότερα ρούχα για εξοικονόμηση χρημάτων (96%). Στην τιμή θα μπορούσαμε να κατατάξουμε επιπλέον και τις προσφορές που επηρεάζουν άμεσα τον νεαρό καταναλωτή και διαφορά τεχνάσματα που χρησιμοποιούν οι εταιρίες για να προσελκύσουν τους πελάτες. Ένας τέτοιος τρόπος προσέλκυσης πελατών είναι και η διαφήμιση, που πολλές φορές χρησιμοποιεί ανεπιθύμητους τρόπους προώθησης προϊόντων που χειραγωγούν και κυρίως στοχεύουν στα νεαρά ευάλωτα καταναλωτικά όντα. Από την άλλη οι προσφορές που διεξάγουν τα διάφορα καταστήματα, με αφορμή διάφορες γιορτές (Χριστούγεννα) ή γεγονότα, επιδρούν άμεσα στον καταναλωτισμό των εφήβων που παρακινούνται από την επιθυμία και το γενικότερο κλίμα που επικρατεί. ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΤΟΥ ΡΟΥΧΟΥ Εκτός από τα προαναφερόμενα, η αγοραστική συμπεριφορά των νέων σήμερα επηρεάζεται και από την επωνυμία αλλά και από την ποιότητα του ρούχου. Οι δύο αυτοί παράγοντες τις περισσότερες φορές συνυπάρχουν. Έχει παρατηρηθεί ότι τα νεαρά άτομα σήμερα αναζητούν ποιοτικά και φθηνά επώνυμα προϊόντα. Σύμφωνα με τα ερωτηματολόγια που μοιράσαμε σε άτομα ηλικίας 15-18 ετών, το 66% των γυναικών αναζητεί στις αγορές του την επωνυμία, ενώ η πλειονότητα των ανδρών επιλέγει σε συνδυασμό με την εκάστοτε μόδα και την τιμή. Από τις συνεντεύξεις που πήραμε προκύπτει ότι το ποσοστό των καταναλωτών από 16-25 ετών που επιλέγουν για τις αγορές τους γνωστές και ακριβές αλυσίδες πολυκαταστημάτων κυμαίνεται στο 40% περίπου. Αντιλαμβανόμαστε επομένως ότι οι περισσότεροι νέοι σήμερα προσπαθούν να συνδυάσουν την επωνυμία του ρούχου με τα χρήματα που διαθέτουν.
ΣΥΝΟΨΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΠΗΓΩΝ Τα ερωτηματολόγια μας έδειξαν και τα εξής: τα αγόρια επιλέγουν να αγοράζουν ρούχα διότι με αυτό τον τρόπο αισθάνονται καλά (50%) ενώ όταν συναντήσουν κάτι που τους αρέσει το αγοράζουν αμέσως (75%). Συγχρόνως το 92% αυτών υποστηρίζει ότι φοράει για δεύτερη χρονιά το ίδιο ρούχο και τo 93% κάνει window shopping μία φορά το μήνα και άνω. Παράλληλα, οι νέες κοπέλες παραδέχονται και εκείνες σε ποσοστό 81% πως κάνουν αγορές επειδή βελτιώνεται με αυτό τον τρόπο η διάθεση τους και επιλέγουν να ξαναφορέσουν τα ίδια ρούχα για δεύτερη χρονιά σε ποσοστό 96%.Τέλος, τα κορίτσια παίρνουν την ίδια στιγμή το ρούχο που τους αρέσει σε ποσοστό 52% ενώ κάνουν window shopping κάθε 15 ημέρες (36%). Δεν είναι μυστικό ότι ένα έφηβο κορίτσι αγαπάει τα ψώνια. Βόλτες στο εμπορικό για να βρει το τέλειο φόρεμα ή για να επωφεληθεί από τις εκπτώσεις και τις προσφορές, δεν αποτελεί μοναδικότητα για μια απλή έφηβη και τις φίλες της, αλλά τι συμβαίνει όταν αυτές οι επισκέψεις στο εμπορικό γίνονται όλο και πιο συχνές? 1 Η Gabby είναι 18 χρονών, από την Νέα Υόρκη και όλη της η ζωή περιστρέφεται γύρω από το τι θα φορέσει. Άρχισε να χρησιμοποιεί την πιστωτική κάρτα των γονιών της από πολύ νεαρή ηλικία. Ως αποτέλεσμα των αγορών της, η Gabby κατάφερε να χρεώσει στην οικογένειά της 10.000 δολάρια. Έτσι λοιπόν, για να ικανοποιήσει τον εθισμό της αλλά και για να πληρώσει τα χρέη της, αναγκάστηκε να πιάσει δύο δουλειές. Ο πατέρας της Gabby, λαμβάνοντας υπόψη του τη ζημιά που έκανε η κόρη του στην οικογένεια αποφάσισε να την οδηγήσει σε έναν ψυχοθεραπευτή ώστε να την βοηθήσει να αντιμετωπίσει το πρόβλημά της. Τα πράγματα άρχισαν να βελτιώνονται όταν τελικά η Gabby αποφάσισε να αποταμιεύσει χρήματα. Ωστόσο, το να αποταμιεύει χρήματα ίσως δεν είναι ο καλύτερος τρόπος να ξεπεράσει τον εθισμό της. Η Ali είναι 19 χρονών, από το Ohio και ψωνίζει όποτε μπορεί, είτε έχει χρήματα είτε δεν έχει. Δουλεύει σκληρά για να βελτιώσει την εικόνα της και πιστεύει ότι αν συνεχίσει θα καταφέρει να μοιάσει στην Paris Hilton και σε άλλα pop είδωλα, ώστε σιγά σιγά να αρχίσει να πιστεύει στον εαυτό της. Δουλεύει ως πορτιέρης σε ένα club και έτσι η Ali προσπερνάει 1 Οι συγκεκριµένες συνεντεύξεις αποτελούν υλικό της εφηµερίδας τα ΝΕΑ
την αναμονή του μηνιαίου μισθού πηγαίνοντας σπίτι με ρευστό κάθε βράδυ. Ωστόσο, παρά τη διαρκή ροή χρημάτων η Ali πάντα καταφέρνει να ξεμένει από λεφτά και για να ικανοποιήσει τον εθισμό της στα ψώνια καταλήγει να ζητάει από τον φίλο της Kyle δανεικά. Ως αποτέλεσμα της διαρκούς ανάγκης να ψωνίζει η Ali έχει αφήσει τους λογαριασμούς της απλήρωτους τους τελευταίους 4 μήνες. Ενώ όμως, αναγνωρίζει πως πρέπει να πληρώσει τα χρέη της, η ευφορία που αισθάνεται μετά από κάθε αγορά δεν της επιτρέπει να αλλάξει συνήθειες. Η Ali αναγκάστηκε να συμμετάσχει στην ομάδα των «Ανώνυμων Χρεωμένων» ώστε να αντιμετωπίσει το πρόβλημά της. Τελικά, κατάσχουν τα έπιπλα της για τα οποία ποτέ δεν πλήρωσε. Παρ όλα αυτά η Ali συνεχίζει να ψωνίζει αγνοώντας τις συνέπειες. ΕΠΙΛΟΓΟΣ Συνοψίζοντας, πρέπει να τονιστεί πως η καταναλωτική συμπεριφορά των νέων επηρεάζεται και από τους τέσσερις προαναφερθέντες παράγοντες: τιμή, εκάστοτε μόδα, επωνυμία του ρούχου και φύλλο. Η διεξαγωγή της έρευνας μάς οδήγησε σε χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με τον καταναλωτισμό των νέων που διαφοροποιείται από ηλικία σε ηλικία. Για να καταλήξουμε σε αποτελέσματα χρησιμοποιήσαμε τη μέθοδο των ερωτηματολογίων, πήραμε συνεντεύξεις, πραγματοποιήσαμε αναζήτηση στο διαδίκτυο και αφού συλλέξαμε τις απαραίτητες πληροφορίες συνθέσαμε τη συγκεκριμένη εργασία με στόχο να καταγράψουμε το ρόλο των νεαρών καταναλωτών στη σύγχρονη εποχή. Το συμπέρασμα στο οποίο οδηγηθήκαμε είναι πως οι νέες κοπέλες προτιμούν για την επιλογή των ρούχων τους τη μεταβλητή της εκάστοτε μόδας ενώ τα αγόρια επηρεάζονται περισσότερο από την τιμή. Επομένως, αντιλαμβανόμαστε πως η καταναλωτική συμπεριφορά των νέων αντανακλά την προσωπικότητα τους και είναι ένα χαρακτηριστικό που μεταβάλλεται με την πάροδο του χρόνου.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1.Οικονομικό Πανεπιστήμιο (ΘΕΜΑ: Πως αλλάζει η καταναλωτική συμπεριφορά κατά την διάρκεια της οικονομικής κρίσης) 2.Τεχνολογικό, Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Δ. Μακεδονίας (ΘΕΜΑ: Η ηλικία και το εισόδημα ως παράγοντες καταναλωτικής συμπεριφοράς στην οικονομική κρίση) 3.Τμήμα διοίκησης επιχειρήσεων (ΘΕΜΑ: Αναλύοντας την ικανοποίηση των πελατών) 4.Εφημερίδα τα ΝΕΑ (ΑΡΘΡΟ: Αναζητούν παρηγοριά) 5.Τηλεοπτικές σειρές ή ταινίες: (Ψωνίζω άρα υπάρχω, True life, Gossip girl) ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ http://www.adslgr.com/forum/showthread.php?t=521748 ( Έρευνα της Google) www.translate.googleusercontent.com (Χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς καταναλωτή κορίτσια στην σημερινή εποχή) www.translate.googleusercontent.com (Φύλο και επιρροή οικιακά στη συμπεριφορά του καταναλωτή) www.hdl.handle.net/123456780/542.com (Η καταναλωτική συμπεριφορά των εφήβων και η επίδραση της στη βιώσιμη ανάπτυξη: η περίπτωση του Ν. Αττικής) http://download-gossip-girl-episodes.edogo.com/index.php/blake-lively-gets-a-shoppingtreat-the-best-gift-that-a-girl-can-receive-on-womens-day/ (συνέντευξη από την Blake Lively)
Κεφάλαιο 2: Η σχέση της ψυχολογίας και του κοινωνικού κατεστημένου με τον τρόπο της ενδυμασίας ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΣ : ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ: Ήδη από τα αρχαία χρόνια γνωρίζουμε πως τα ρούχα, εκτός από ένα κάλυμμα που λειτουργούσε ως προστασία από τα διάφορα καιρικά φαινόμενα, εξυπηρετούσαν διάφορους κοινωνικούς και εκφραστικούς σκοπούς. Στις μέρες μας, αποτελεί σημείο κοινής παραδοχής το γεγονός ότι τα ρούχα και ο τρόπος ντυσίματος του καθενός εκφράζουν και στοιχεία της προσωπικότητας και του χαρακτήρα του. Το ντύσιμο, λοιπόν, θεωρείται ένα μέσο που χρησιμοποιούμε όλοι για να εκφράσουμε τον εαυτό μας. Σε κάθε περίοδο της ζωής μας, υπάρχει περίπτωση να ντυθούμε διαφορετικά, ανάλογα όχι μόνο με τις τάσεις της μόδας, αλλά και με την διάθεσή μας. Βέβαια κάτι τέτοιο δεν είναι απαραίτητο να συμβαίνει σε όλους, αλλά έχει παρατηρηθεί από τους ειδικούς ότι σε μεγάλο βαθμό το στυλ μας επηρεάζεται από την διάθεση μας και διαμορφώνεται καταλλήλως. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να γίνει μια διευκρίνιση: Υπάρχει διαφορά μεταξύ στυλ και μόδας. Το στυλ στο ντύσιμο επιβεβαιώνει την μοναδικότητά μας και είναι πολύ σημαντικό για έναν άνθρωπο, καθώς τον διαχωρίζει από τη μάζα, τον υπόλοιπο κόσμο δηλαδή. Η μόδα όμως, είναι εντελώς διαφορετικό πράγμα. Μπορεί να αλλάξει μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, αφού βασίζεται σε διάφορες τάσεις που εκδηλώνονται κυρίως στον επαγγελματικό χώρο της μόδας και της show-bizz. Το στυλ γενικά εκφράζει το ποιοι είμαστε, αποτελεί κομμάτι του εαυτού μας. Ακριβώς επειδή το ρούχο είναι σε τέτοιο βαθμό συνδεδεμένο με την προσωπικότητα μας, πολλές φορές λειτουργεί ως ασπίδα. Αν αφαιρεθούν από έναν άνθρωπο τα ρούχα του, αμέσως παρατηρείται ότι χάνει την αυτοπεποίθησή του, όχι αποκλειστικά λόγω ντροπής, αλλά επειδή έχει την αίσθηση ότι του στερείται κάτι πολύ σημαντικό: εκτός από το εξωτερικό του περίβλημα πιστεύει ότι του αφαιρείται και μεγάλο κομμάτι από την ουσία του, την ψυχή του. Διαβάζοντας το βιβλίο «Το Δόγμα του Σοκ», διαπιστώνει κανείς τη
ζωτική σημασία που έχουν τα ρούχα ενός ανθρώπου για τον ίδιο. Στο συγκεκριμένο βιβλίο, μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι στην CIA, μία από της μεθόδους που χρησιμοποιούνταν για τον εντοπισμό των αδυναμιών και των φόβων ενός κρατουμένου ήταν και η αφαίρεση των ρούχων του. Στο ίδιο βιβλίο, η αξία των ρούχων, εκτός από το γεγονός ότι λειτουργεί ως ασπίδα προστασίας για τον άνθρωπο, εντοπίζεται στο ότι τα ρούχα αποτελούν ουσιαστικά αντικείμενο διατήρησης της αυτοεκτίμησης καθώς επίσης και αντικείμενο παρηγοριάς. Συμπερασματικά,λοιπόν, προκύπτει ότι η γύμνια του σώματος και η αφαίρεση των ρούχων λειτουργούν ως μορφές ψυχολογικής βίας και τρομοκρατίας. Όπως προαναφέρθηκε, το ρούχα καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την προσωπικότητα και την ταυτότητά μας. Κάτι πολύ σημαντικό είναι να νιώθουμε άνετα όταν φοράμε ένα ρούχο, πράγμα το οποίο επιτυγχάνεται σε μεγάλο βαθμό όταν το χρώμα του ρούχου που φοράμε είναι σύμφωνο με τα γούστα μας. Τα χρώματα είχαν πάντα ξεχωριστή σημασία για τον άνθρωπο, καθώς είναι από τα πρώτα πράγματα που αντιλαμβάνεται από τη στιγμή που έρχεται στον κόσμο. Έτσι, τα χρώματα που χρησιμοποιούμε και συνδυάζουμε στο ντύσιμό μας, έχουν μεγάλη σημασία για την ψυχολογία μας. Βέβαια, κάτι τέτοιο δεν ισχύει πάντα, αλλά έχει αποδειχθεί από τους ειδικούς ότι σε μεγάλο βαθμό, οι άνθρωποι, μπορεί και ασυναίσθητα, διαλέγουν συνήθως ρούχα των οποίων τα χρώματα ταιριάζουν την διάθεσή τους. Γι αυτό το λόγο, τα σκουρόχρωμα ρούχα δίνουν συνήθως την αίσθηση κατάθλιψης, ενός ανθρώπου απλησίαστου. Παράλληλα, τα σκούρα χρώματα είναι χρώματα που υποδηλώνουν εξουσία, αλλά και κάτι που έχει εκλείψει, καθώς χαρακτηρίζονται σε μικρό ή μεγάλο βαθμό από την απουσία άσπρου χρώματος. Από την άλλη πλευρά, τα φωτεινά χρώματα δίνουν ακριβώς την αντίθετη εντύπωση. Υπονοούν την αγνότητα και την καθαρότητα, ενώ ταυτόχρονα δίνουν την αίσθηση ότι ο άνθρωπος που τα φορά είναι εύκολα προσεγγίσιμος και φιλικός. Τα χρωματιστά ρούχα συνδέονται άμεσα με την ψυχολογία των χρωμάτων. Έτσι λοιπόν, έχει προκύψει ότι: Το κόκκινο είναι το χρώμα της καρδιάς και της υψηλής αυτοεκτίμησης Το κίτρινο είναι το χρώμα της ενέργειας και της δημιουργικότητας Το γαλάζιο είναι το χρώμα του ουρανού και του πνεύματος Το μπλε εμπνέει εμπιστοσύνη Το πράσινο συμβολίζει την ηρεμία και την ισορροπία Το λευκό υποδηλώνει την αθωότητα και την αγνότητα Το μαύρο είναι το χρώμα της εξουσίας και της δύναμης
Το μωβ είναι το χρώμα του πλούτου αλλά και του ρομαντισμού Το καφέ δείχνει την σταθερότητα και την ισορροπία Το σκούρο γκρι είναι αποπνικτικό και δηλώνει κάτι το απαρηγόρητο, αλλά το ανοιχτό γκρι υποδηλώνει μια κρυφή ελπίδα. (πηγή: www.vita.gr, www.psychinfo.gr, www.esoterika.gr, www.pathfinder.gr, www.sch.gr) Σύμφωνα με την έρευνα η οποία διεξήχθη σε μορφή ερωτηματολογίου, αναδεικνύεται ο τρόπος με τον οποίο άτομα διαφορετικού φύλου αντιμετωπίζουν το ντύσιμο. Πρόκειται για 50 μαθητές Λυκείου (26 κορίτσια και 24 αγόρια), οι οποίοι κλήθηκαν να απαντήσουν σε ορισμένες ερωτήσεις στο πλαίσιο της ερευνητικής μας εργασίας, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονταν και ερωτήματα για την επίδραση των ρούχων στην ψυχολογία, τη συμπεριφορά, καθώς επίσης και το χαρακτήρα του ανθρώπου. Βάσει λοιπόν των αποτελεσμάτων που προκύπτουν από την αποδελτίωση των συγκεκριμένων ερωτηματολογίων, συμπεραίνουμε ότι υπάρχουν πολλά κοινά σημεία ανάμεσα στα κορίτσια και τα αγόρια όσον αφορά τις αντιλήψεις τους περί ντυσίματος, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν εντοπίζονται διαφορές, ιδιαίτερα στο κομμάτι που αφορά την σύνδεση των χρωμάτων των ρούχων με την ψυχολογία. Αρχικά, αποτελεί κοινό σημείο μεταξύ των δύο φύλων, το γεγονός ότι για την επιλογή φύλων ή παρέας, ο τρόπος ντυσίματος δεν αποτελεί κριτήριο. Πρέπει να αναφερθεί επίσης, ότι τα αγόρια των τριών τάξεων του Λυκείου δηλώνουν σε ποσοστό 89% ότι οι φίλοι τους ντύνονται όπως εκείνοι, ενώ τα κορίτσια συμφωνούν σε πολύ μικρότερο βαθμό (46%). Επιπλέον, στην ερώτηση που αφορά το «πότε» οι μαθητές και οι μαθήτριες επιλέγουν τα ρούχα που σκοπεύουν να φορέσουν στο σχολείο και της οποίας ο στόχος είναι να αναδειχθεί η σημασία και η θέση που κατέχουν στη ζωή των εφήβων, οι μαθητές στην πλειοψηφία τους απαντούν ότι «διαλέγουν το πρωί στα γρήγορα» τα ρούχα τους, αλλά υπάρχουν και πάλι αποκλίσεις στα ποσοστά: Πιο συγκεκριμένα, τα αγόρια αποδεικνύουν με τις απαντήσεις τους ότι δεν ενδιαφέρονται πολύ για την επιλογή των ρούχων τους, ενώ τα κορίτσια αφήνουν να εννοηθεί ότι το συγκεκριμένο θέμα δεν είναι από αυτά που δεν τις ενδιαφέρουν. Πρέπει να αναφερθεί τέλος, το γεγονός ότι από το συγκεκριμένο ερωτηματολόγια ανακύπτει ένα ακόμη συμπέρασμα: Όσον αφορά την επίδραση της ψυχολογίας στην επιλογή των ρούχων, είναι πολύ εύκολο για κάποιον να συνειδητοποιήσει ότι στο συγκεκριμένο σημείο εντοπίζεται μια βασική διαφορά ανάμεσα στα αγόρια και στα
κορίτσια: Αναλυτικότερα, βλέπουμε ότι τα αγόρια, στην ερώτηση «όταν αισθάνεστε λυπημένοι ντύνεστε διαφορετικά;» απαντούν στην πλειοψηφία τους ότι δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο, ενώ τα κορίτσια, που, όπως είναι ευρέως γνωστό, αποτελούν φύσει συναισθηματικά όντα, στο συγκεκριμένο ερώτημα απαντούν ότι προσαρμόζουν το ντύσιμό τους ανάλογα με την διάθεσή τους. Το ντύσιμο, λοιπόν, είναι μια μορφή επικοινωνίας και επιδρά πολλές φορές όχι μόνο στον τρόπο αντιμετώπισης του άλλου, αλλά και στην δημιουργία θετικού ή αρνητικού κλίματος. Επίσης, ανάλογα με τα ρούχα που φοράει κάποιος- ιδιαίτερα στην εφηβική ηλικίαυποδηλώνεται σε μεγάλο βαθμό η κοινωνική ομάδα και η κοινωνική τάξη στην οποία ανήκει. Στον κόσμο ανά τους αιώνες, έχουν θεσπιστεί διάφοροι κανόνες, είτε άγραφοι είτε γεγραμμένοι, οι οποίοι αφορούν το ντύσιμο και διευκολύνουν τους ανθρώπους στην επιλογή των ρούχων σε διάφορες περιστάσεις. Πρόκειται για τους κώδικες ντυσίματος, τους λεγόμενους ενδυματολογικούς κανόνες. Οι συγκεκριμένοι κανόνες διαμορφώνονται σε μεγάλο βαθμό από τις παραδόσεις και τα έθιμα κάθε χώρας. Για παράδειγμα, στην Ελλάδα, όταν κάποιος πεθάνει, οι συγγενείς του νεκρού βρίσκονται σε πένθος. Οι γυναίκες φοράνε για ένα διάστημα μαύρα ρούχα, ενώ οι άνδρες μαύρο περιβραχιόνιο. Αντιθέτως, στην Ινδία επιβάλλεται να φορεθούν λευκά. Ταυτόχρονα, υπάρχουν κανόνες οι οποίοι εφαρμόζονται πολύ αυστηρά, όπως είναι οι ενδυματολογικοί κανόνες που πρέπει να πληρούνται για να αντιπροσωπεύσει κάποιος την χώρα του στον ΟΗΕ. Συγκεκριμένα, οι άνδρες πρέπει να φοράνε κουστούμι, πολιτικά παπούτσια και κάλτσες. Απαγορεύονται τα μακό μπλουζάκια, τα τζιν παντελόνια και τα αθλητικά παπούτσια. Για τα κορίτσια ισχύουν οι ίδιες απαγορεύσεις, ενώ επιβάλλεται η επίσημη ενδυμασία (ανατολίτικη ή δυτική). Τα φορέματα πρέπει να έχουν ένα συγκεκριμένο μάκρος (όχι περισσότερο από δύο εκατοστά πάνω από το γόνατο). Άλλοι κανόνες είναι αυτοί που υπαγορεύονται με βάση την διαίσθησή μας. Παραδείγματος χάριν, τα ρούχα που θα φορεθούν στον χώρο εργασίας διαφέρουν σε πολύ μεγάλο βαθμό από τα ρούχα που θα φορεθούν σε μια επίσημη περίσταση ή σε μια βραδινή έξοδο. Προκειμένου να διερευνηθεί περαιτέρω η σχέση που συνδέει τον τρόπο ντυσίματος με τις προτιμήσεις και τον χαρακτήρα του καθενός πάρθηκαν συνεντεύξεις από οκτώ μαθητές οι
οποίοι εκπροσωπούσαν τέσσερα διαφορετικά στυλ (απλό, μοδάτο, ροκ, μοναδικό). Σε όλους τους ερωτηθέντες μαθητές έγιναν οι ίδιες ερωτήσεις, γεγονός που αποσκοπούσε στο να γίνει αντιληπτός ο διαφορετικός τρόπος σκέψης του καθενός πάνω στο συγκεκριμένο θέμα. Καταρχάς, θα πρέπει σίγουρα να τονιστεί το γεγονός ότι σχεδόν όλοι εντοπίζουν την έμφυτη τελικά ανάγκη του καθενός να έχει ένα ή περισσότερα πρότυπα, όσον αφορά τον τρόπο ντυσίματος τουλάχιστον, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι «απαγορεύονται» οι παρεκκλίσεις. Επίσης, από την σύγκριση των αποτελεσμάτων των συνεντεύξεων αυτών, προκύπτει ότι στις μέρες μας υπάρχει σε πολύ μεγάλο βαθμό ανεκτικότητα στον διαφορετικό τρόπο ντυσίματος των συνανθρώπων, ανεξάρτητα από τις προτιμήσεις του καθενός στον συγκεκριμένο τομέα. Επιπρόσθετα, παρατηρήθηκε ότι στην ερώτηση «αλλάζεις ή διατηρείς το στυλ σου ανάλογα με την περίσταση» οι περισσότεροι δηλώνουν ότι δεν τους ενοχλεί καθόλου η εναλλαγή του στυλ ανάλογα με την περίσταση αν και θα πρέπει να σημειωθεί ότι υπάρχει κάπως λιγότερη ευελιξία και ελαστικότητα από τους εκπροσώπους του ροκ στυλ, οι οποίοι απαντούν στην ερώτηση αυτή ότι δυσκολεύονται να αλλάξουν το στυλ τους και τον τρόπο ντυσίματός τους σε οποιαδήποτε περίπτωση. Επιπλέον, στην ερώτηση που αφορά το «αν υπάρχει σχέση μεταξύ των αντιλήψεων περί ντυσίματος και του τρόπου ζωής του καθενός» με βάση τις δοθείσες απαντήσεις, συμπεραίνουμε ότι σίγουρα υπάρχει σύνδεση μεταξύ τους αλλά όχι σε πολύ μεγάλο βαθμό. Πρέπει επίσης να αναφερθεί ότι όλοι οι μαθητές που ερωτήθηκαν στο πλαίσια της διεξαγωγής των συνεντεύξεων τονίζουν το γεγονός ότι αν γίνει κάποιο αρνητικό σχόλιο σε βάρος του τρόπου με τον οποίο ντύνονται, είναι σίγουρο ότι θα υπερασπιστούν αυτό που φοράνε, αλλά,αν το σχόλιο προέρχεται από κάποιον που έχουν σε εκτίμηση, θα το λάβουν υπόψη τους. Τέλος, αποτελεί σημείο κοινής παραδοχής ότι κάθε φύλο επηρεάζεται πολύ διαφορετικά από τα στυλ. Συγκεκριμένα, πιστεύεται σε πολύ μεγάλο βαθμό ότι τα κορίτσια επηρεάζονται από τα στυλ πιο πολύ από τα αγόρια, καθώς επίσης και ότι η διαφορετική επιρροή που έχουν τα στυλ στο κάθε φύλο, έγκειται στο γεγονός ότι όσον αφορά το ντύσιμο, οι άντρες εστιάζουν σε εντελώς διαφορετικά σημεία από ότι οι γυναίκες. Ως απόρροια, λοιπόν, όλων των προαναφερθέντων, προκύπτει ότι τα κριτήρια για το πώς θα ντυθούμε ποικίλουν ανάλογα με την διάθεση, το φύλο, τις παραδόσεις, τους ενδυματολογικούς κανόνες και το χαρακτήρα.
Κεφάλαιο 3: Βαθμός ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης των εφήβων καταναλωτών σε θέματα ενδυμασίας ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Σταματίνα Γλου ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΣ : Τόνια Πάγκαλη Αφροδίτη Ζηργάνου ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ: Αλεξάνδρα Καρανίκα Μιχάλης Μανιατάκης ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η ανάγκη του ανθρώπου για ενδυμασία έγινε εμφανής από τα πρώτα χρόνια της ύπαρξης του στη γη και συνδέεται με πρακτικούς λόγους. Το ενδιαφέρον όμως είναι ότι δεν περιορίστηκε μόνο στο ρουχισμό. Ο πρωτόγονος άνθρωπος ενδιαφέρθηκε να καλλωπίσει τον εαυτό του σχεδιάζοντας κοσμήματα από κόκκαλα. Στην αρχαιότητα, το εμπόριο υφασμάτων ανθούσε ενώ η καλλιέργεια μεταξοσκώληκα ήταν από τα πιο επικερδή εμπορικά ανοίγματα στις αγορές του κόσμου. Μόδα και ρουχισμό συναντάμε σε όλη την ανθρώπινη ιστορία. Στον 21ο αιώνα, η μόδα επιτάσσει ρούχα πολλών σχεδίων διαφόρων χρωμάτων,ποικίλων ραφιναρισμάτων, ύφους και γούστου. Σε συνδυασμό με την ανάπτυξη της βιομηχανίας ο σημερινός άνθρωπος έχει πληθώρα επιλογών, δηλαδή μπορεί να επιλέξει ανάμεσα σε συνθετικό, βαμβακερό, λινό, μεταξωτό και ολόμαλλο. Μέσα σ' αυτό το ξέφρενο πλαίσιο επιλογών ανάμεσα σε ρούχα παπούτσια, τσάντες και λοιπών <<αξεσουάρ>> κρύβεται μια όχι και τόσο αθώα βιομηχανία η οποία έχει κάποιες <<ιδιαίτερα σκοτεινές>> πλευρές. Αυτές οι πλευρές περιλαμβάνουν τις παρακάτω πτυχές : την παιδική εργασία, τα ζώα υπό εξαφάνιση, το παραεμπόριο και γενικότερα τις βιομηχανίες ρούχων που δεν σέβονται το περιβάλλον. ΠΑΙΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η μάστιγα του 20ου και 21ου αιώνα είναι αναμφισβήτητα η παιδική εργασία την οποία με δυσκολία προσπαθούν ν' αντιμετωπίσουν ή και να εξαλείψουν διάφορες οργανώσεις παιδικής προστασίας.υπάρχουν αρκετοί νόμοι τόσο στο εσωτερικό κάθε χώρας -ώστε να αντιμετωπίζεται η κάθε περίπτωση- όσο και σε παγκόσμια κλίμακα. Δυστυχώς όμως,καθώς
φαίνεται οι νόμοι αυτοί δεν είναι αρκετά ισχυροί ώστε να μπορούν να ελέγξουν όλη αυτή την κατάσταση η οποία μοιάζει με <<φαύλο κύκλο>>. Το πιο τραγικό όλων όμως είναι ότι τα παιδιά αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σχολεία ώστε να ξεκινήσουν βοηθητικές εργασίες,στις οποίες κυρίως οι γονείς τους ωθούν πέφτοντας θύματα ανελέητης εκμετάλλευσης. Παρόλο που υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί ορισμοί, θα μπορούσαμε να καταλήξουμε ότι στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας,παιδική εργασία αποτελεί η δουλειά, που γίνεται από παιδιά κάτω των 15 ετών η οποία επιβαρύνει ή βλάπτει τη σωματική, συναισθηματική, διανοητική, κοινωνική ή και πνευματική ανάπτυξη ενός παιδιού στον τομέα παραγωγής ρούχων. Είναι πολύ συχνό το φαινόμενο αναγκαστικής απασχόλησης παιδιών σε εργοστάσια κατασκευής ρούχων για πενιχρούς μισθούς κάτω από άθλιες συνθήκες εργασίας. Τις περισσότερες φορές το μέλλον αυτών των παιδιών είναι προδιαγεγραμμένο καθώς δεν υπάρχει δυνατότητα βελτίωσης του επιπέδου ζωής τους, συνέπεια του οποίου αποτελεί και η έλλειψη εκπαίδευσης. Θα ήταν ενδιαφέρον να εξεταστούν τα αίτια που οφείλονται στην παιδική εργασία : αδιαφορία των γονέων, σε συνδυασμό με την φτώχεια, την ανεργία, την έλλειψη εκπαίδευσης, την ελλιπή εφαρμογή του νόμου. Χαρακτηριστικά παραδείγματα εταιρειών που εκμεταλλεύονται παιδιά είναι η Nike και η Gap Σύμφωνα με την εφημερίδα Observer η αμερικανική αλυσίδα καταστημάτων Gap χρησιμοποιούσε ανήλικα παιδιά στην Ινδία για την παράγωγη των ρούχων.σύμφωνα με τα δημοσιεύματα αυτά, τα παιδιά εργάζονταν ακατάπαυστα χωρίς να πληρώνονται. Ακόμα δέχονταν απειλές και πολλές φορές υπέστησαν σωματική βία.τα παιδιά έραβαν πουκάμισα της σειράς Gap Kids τα όποια τελικά δεν προωθήθηκαν στην αγορά, όπως ισχυρίστηκε εκπρόσωπος της Gap. (Εφημερίδα Observer 28/10/2007,www.world.gr, Ημερησία 29/9/2010). Όσον αφορά την Nike, η εταιρεία υποχρέωνε παιδιά να δουλεύουν 60 ώρες την εβδομάδα στην Ασία και την Λ. Αμερική, ασκώντας τους ψυχική και σωματική βία. Τελικά ύστερα από απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Καλιφόρνιας, που της επέβαλε πρόστιμο 1,5 εκατ. δολάρια το 2002. (http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=4222 ).
Σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη στο σχολειό μας η νεολαία, σε ποσοστό 52% τα κορίτσια και 48% τα αγόρια, γνωρίζει για την παιδική εργασία αλλά παρ 'όλα αυτά δεν την επηρεάζει και δεν την ευαισθητοποιεί στην επιλογή κάποιου ρούχου. Έτσι, όσο ο κόσμος αδιαφορεί το γεγονός αυτό θα συνεχίζει να υπάρχει. Για να αποφευχθεί το φαινόμενο,η ισχύουσα ελληνική νομοθεσία απαγορεύει την εργασία παιδιών, εκτός αυτών που έχουν συμπληρώσει το 13ο έτος της ηλικίας τους - κατόπιν άδειας της Επιθεώρησης Εργασίας -, τα οποία μπορούν να εργασθούν υπό προϋποθέσεις, σε καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, διαφημιστικά προγράμματα, επιδείξεις μόδας, ραδιοφωνικές ή τηλεοπτικές εκπομπές παρ' όλα αυτά όμως εξακολουθεί να βρίθει η παράνομη χρήση παιδιών σε διαφόρων ειδών εργασίες. Επίσης απαγορεύει την υπερωριακή και νυχτερινή απασχόληση από τις 10.00 το βράδυ έως τις 06.00 το πρωί των νέων κάτω των 18 ετών και θέτει όρους εργασίας προστατεύοντας τους ανήλικους από ειδικούς κινδύνους - φυσικούς, βιολογικούς και χημικούς παράγοντες - τους οποίους διατρέχει η υγιεινή, η ασφάλεια και ανάπτυξή τους. (http://boulaki.pblogs.gr/tags/paidiki-ergasia-gr.html). Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Halima η οποία δουλεύει ως βοηθός στο τμήμα εσωρούχων του γνωστού harvest rich plant, στο Bangladesh.Ο μισθός της ανέρχεται στα 6.5 cents την εβδομάδα. Η συνέντευξη έγινε το 2006 από έναν αμερικανό δημοσιογράφο. Είναι μόλις έντεκα(11) ετών και εργάζεται στο εργοστάσιο που την αναγκάζουν να παρασκευάζει 930 κομμάτια το μήνα. Τα αφεντικά της τη μαλώνουν,της φωνάζουν και τη χτυπούν ενώ το χειρότερο συναίσθημα είναι όταν την χαστουκίζουν στο πρόσωπο, πράγμα που συμβαίνει καθημερινά. Δεν της επιτρέπουν καμία επαφή με δικά της πρόσωπα εν ώρα εργασίας ενώ της απαγορεύουν να βγει για την φυσική της ανάγκη. Στο χώρο εργασίας, η υγιεινή δεν τηρείται. Νιώθει έντονη κούραση,εξαθλίωση καμιά φορά κοιμάται και όρθια ενώ όταν την αντιλαμβάνεται κάποιος 'ανώτερος' τη δέρνει. Υφίσταται καθημερινά σωματική και ψυχική κόπωση κι ας μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για ένα παιδί έντεκα (ετών). ΠΑΡΑΕΜΠΟΡΙΟ 'Eνα ακόμα χαρακτηριστικό πρόβλημα των σύγχρονων κοινωνιών, που επηρεάζει οικονομικά την εκάστοτε κοινωνία αλλά και ολόκληρο τον κόσμο είναι το παραεμπόριο, το οποίο ορίζεται ως η παράνομοι εμπορική δραστηριότητα ατόμων που πουλάνε στον δρόμο χωρίς άδεια πώλησης αυθεντικά ή μη αυθεντικά προϊόντα. Είναι γνωστό ότι το
παραεμπόριο πλήττει την υγιή οικονομία και το εμπόριο. Δύο βασικά προβλήματα του παραεμπορίου είναι η παρανομία του, δηλαδή δεν φορολογείται,δεν στεγάζεται παραδείγματος χάριν δεν έχει νόμιμη άδεια, δεν πληρώνει δημόσιες δαπάνες ή ταμεία όπως κάνουν οι νόμιμοι έμποροι. Καθώς επίσης οι απομιμήσεις προϊόντων που κυκλοφορούν είναι κακής ποιότητας, δηλαδή δεν έχουν τηρηθεί η παγκόσμιοι κανόνες υγιεινής σε ότι αφορά το ύφασμα-τέτοιου είδους εμπορεύματα είναι αποδέκτες της παράνομης παιδικής εργασίας. Ένα απ' τα παρακλάδια του παραεμπορίου είναι και η παιδική εργασία. Παρ' ότι τα προϊόντα του παραεμπορίου είναι προτιμότερα λόγω της χαμηλής τους τιμής, οφείλουμε να αναλογιστούμε τις συνέπειες. Με την σταδιακή αύξηση του παραεμπορίου παρατηρείται ταυτόχρονα πτώση των πωλήσεων - και επομένως των κερδών - από τα αντίστοιχα καταστήματα, με αποτέλεσμα να πλήττεται η λειτουργία πολλών επιχειρήσεων και να μπαίνει «λουκέτο» σε κάποιες από αυτές. Τα τελευταία χρόνια το παραεμπόριο έχει αυξηθεί τόσο στην Ε.Ε., όσο και στην χώρα μας. Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι τη δεκαετία 1999-2009 ο αριθμός των παράνομων προϊόντων που κατασχέθηκαν στα τελωνεία της Ε.Ε. υπερτετραπλασιάστηκαν. Ειδικότερα, από τα 25 εκατομμύρια προϊόντα έφτασε στα σχεδόν 118 εκατομμύρια, με κορύφωση το 2008 όταν τα κατασχεμένα παράνομα προϊόντα πλησίασαν τα 179 εκατομμύρια. Τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, ο αριθμός των προϊόντων που κατασχέθηκαν στον ελλαδικό χώρο παρουσίαζε σημαντικές διακυμάνσεις. Συγκεκριμένα, τα 23.000 των κατασχεμένων προϊόντων του 1999 αυξήθηκαν στα 5 και στα 6 εκατ. το 2000 και το 2001 αντίστοιχα, για να ακολουθήσουν φθίνουσα πορεία τα δυο επόμενα έτη, καταλήγοντας το 2004 σε μόλις 152.000. Το 2005 η αύξουσα πορεία των κατασχέσεων παράνομων προϊόντων επανήλθε, ενώ το 2006 πλησίασε τα 26 εκατομμύρια, σημειώνοντας το μεγαλύτερο αριθμό κατασχέσεων της δεκαετίας. Το 2007 τα κατασχεμένα προϊόντα έφτασαν μόλις τα 5 εκατομμύρια, ενώ το 2008 μειώθηκαν περαιτέρω, στα 3,6 εκατομμύρια. Η δεκαετία έκλεισε με το να σημειώνεται το 2009 ένας επίσης μεγάλος αριθμός κατασχεμένων προϊόντων στη χώρα μας, ο οποίος ανήλθε στα 22 εκατομμύρια! (http://www.agelioforos.gr/default.asp?pid=7&ct=8&artid=83890) Στα πλαίσια συνέντευξης από πλανόδιο πωλητή παράνομων εμπορευμάτων, ενημερωθήκαμε ότι η τιμή μιας απομίμησης προϊόντος μεγάλης εταιρείας (τσάντα) κυμαίνεται στα? 20,00 ενώ η αντίστοιχη τιμή του αυθεντικού προϊόντος κυμαίνεται γύρω στα? 120,00. Σε ερώτηση αν αγοράζουν περισσότερο άντρες ή γυναίκες τα εμπορεύματα