Μια Μακροοικονομική Θεωρία για την ανοικτή οικονομία Κεφάλαιο 30 Εισαγωγή στην Μακροοικονομική Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Σημαντικές παράμετροι στην ανοικτή οικονομία Οι σημαντικότερες μακροοικονομικές παράμετροι μιας ανοικτής οικονομίας είναι: Καθαρές εξαγωγές Καθαρές ξένες Ονομαστική συναλλαγματική ισοτιμία Πραγματική συναλλαγματική ισοτιμία Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 2 1
Βασικές υποθέσεις Το υπόδειγμα δέχεται ότι το ΑΕΠ (GDP) είναι δεδομένο. Μια καθαρά νέο-κλασσική παραδοχή η οποία όπως είδαμε σε προηγούμενο Κεφάλαιο οδηγεί στην ουδετερότητα του χρήματος Το υπόδειγμα δέχεται ότι το επίπεδο τιμών είναι δεδομένο. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 3 Η αγορά Δανειακών Κεφαλαίων S = I + NFI Στοισορροπίας, το συνολικό ποσό το οποίο οι αποταμιευτές θέλουν να αποταμιεύσουν ισούται με το ποσό το οποίο ζητείται για επένδυση στην εγχώρια αγορά και τις καθαρές ξένες. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 4 2
Η αγορά Δανειακών Κεφαλαίων Η προσφορά και η ζήτηση δανειακών κεφαλαίων εξαρτάται από το πραγματικό. Όσο υψηλότερο είναι το τόσο αυξάνεται η προσφορά δανειακών κεφαλαίων (θετική κλίση). Αντίθετα η ζήτηση δανειακών κεφαλαίων ελαττώνεταιόσοαυξάνειτο(αρνητική κλίση). Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 5 Επιτόκιο Η αγορά Δανειακών Κεφαλαίων Προσφορά (από εθνική αποταμίευση) Επιτόκιο Ισορροπίας Ζήτηση (από εγχώρια και καθαρή ξένη επένδυση) Ποσότητα Ισορροπίας Ποσότητα Δανειακών κεφαλαίων Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 6 3
Η αγορά συναλλάγματος Στην αγορά συναλλάγματος το ευρώ ανταλλάσσεται για ξένα νομίσματα. Για μια οικονομία συνολικά, θα πρέπει: NFI = NX Η τιμή στην οποία ισορροπεί η προσφορά και η ζήτηση για ξένο συνάλλαγμα είναι το πραγματικό. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 7 Η αγορά συναλλάγματος Ηκαμπύληζήτησης(για καθαρές εξαγωγές) για ξένο συνάλλαγμα έχει αρνητική κλίση καθώς υψηλότερη συναλλαγματική ισοτιμία κάνει τα εγχώρια αγαθά και υπηρεσίες ακριβότερα. Η καμπύλη προσφοράς (για καθαρές εξαγωγές) είναικάθετηκαθώςηπροσφερόμενηποσότητα ευρώ δεν συνδέεται με την πραγματική συναλλαγματική ισοτιμία. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 8 4
Η αγορά συναλλάγματος Πραγματική Συναλλαγμ. ισοτιμία Προσφορά ευρώ (από καθαρή ξένη επένδυση) Πραγμ. Συναλ. Ισοτιμία στην ισορροπία Ζήτηση ευρώ (για καθ. εξαγωγές) Ποσότητα ισορροπίας Ποσότητα ευρώ που ανταλλάσσονται στην αγορά Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 9 Ισορροπία στην ανοικτή αγορά Οι καθαρές ξένες συνδέουν την αγορά συναλλάγματος με την αγορά δανειακών κεφαλαίων. Ο παράγοντας που προσδιορίζει τις καθαρές ξένες είναι το πραγματικό. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 10 5
Καθαρές ξένες και Αρνητικές καθαρές ξένες 0 Θετικές καθαρές ξένες Καθαρές ξένες Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 11 Ισορροπία στην ανοικτή αγορά Οι τιμές στις αγορές συναλλάγματος και δανειακών κεφαλαίων προσαρμόζονται έτσι ώστε να υπάρχει ταυτόχρονη ισορροπία στις δύο αγορές. Με τον τρόπο αυτό καθορίζονται οι ισορροπίες στα μακροοικονομικά μεγέθη της εθνικής αποταμίευσης, εγχώριων επενδύσεων, καθαρών ξένων επενδύσεων και καθαρών εξαγωγών. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 12 6
The Real Equilibrium in an Open Economy (a) Αγορά δανειακών κεφαλαίων Προσφορά (b) Καθαρές ξένες Ζήτηση Καθαρές ξένες, NFI Quantity of Loanable Funds Καθαρές ξένες Πραγματική συναλλαγματική ισοτιμία Προσφορά E 1 Demand Quantity of Dollars (c) Αγορά ξένου συναλλάγματος Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 13 Πως οι πολιτικές επηρεάζουν μια ανοικτή οικονομία Ταμεγέθηκαιοιμεταβολέςτων μακροοικονομικών μεγεθών επηρεάζονται και από: Το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού Πολιτικές εμπορίου Την πολιτική και οικονομική σταθερότητα Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 14 7
Το έλλειμμα του προϋπολογισμού Σε μια ανοικτή οικονομία το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού... Μειώνει την προσφορά δανειακών κεφαλαίων, Αυξάνει το πραγματικό, Μειώνει τις εγχώριες, Μειώνει τις καθαρές ξένες. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 15 Το έλλειμμα του προϋπολογισμού (a) Αγορά δανειακών κεφαλαίων S 2 S 1 B r 2 r 2 A 1. Το δημοσιονομικό έλλειμμα μειώνει την προσφορά δανειακ. κεφαλαίων... D Quantity of Loanable Funds Πραγματική συναλλαγματική ισοτιμία (b) Καθαρές ξένες S 2 S 1 3....μειώνει τις καθαρές ξένες.. NFI Καθαρές ξένες 4. Που μειώνουν της προσφορά ευρώ που ανταλλάσσονται με ξένο νόμισμα 2.... αυξάνει το πραγματικό... E 2 5. που προκαλεί E 1 ανατίμηση της πραγματικής συναλλαγματικής D ισοτιμίας. Ποσότητα ευρώ (c) Αγορά ξένου συναλλάγματος Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 16 8
Πολιτική εξωτερικού εμπορίου Η πολιτική εξωτερικού εμπορίου είναι το σύνολο των μέτρων της κυβερνητικής πολιτικής που επηρεάζουν άμεσα την ποσότητα των αγαθών και υπηρεσιών που εισάγει και εξάγει μια χώρα. Δασμός (tariff): είναι ένας φόρος στα εισαγόμενα αγαθά. Ποσοστώσεις (import quota): είναι ένα όριο στην ποσότητα ενός αγαθού που παράγεται στο εξωτερικό και πωλείται στην εγχώρια αγορά. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 17 Πολιτική εξωτερικού εμπορίου Καθώς οι πολιτικές εξωτερικού εμπορίου δεν επηρεάζουν τις εγχώριες οι πολιτικές εμπορίου δεν επηρεάζουν το εμπορικό ισοζύγιο. Για δεδομένες εγχώριες αποταμιεύσεις και εγχώριες, το πραγματικό προσαρμόζεται έτσι ώστε να κρατά το εμπορικό ισοζύγιο σταθερό. Οι πολιτικές εξωτερικού εμπορίου έχουν περισσότερο μικρο παρά μακρο-οικονομικά αποτελέσματα. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 18 9
Οι επιδράσεις μιας ποσόστωσης Καθώς οι ξένοι χρειάζονται ευρώ για να αγοράσουν ελληνικά προϊόντα, καθώς αυξάνονται οι καθαρές εξαγωγές η ζήτηση ευρώ στην αγορά συναλλάγματος αυξάνεται. Η αύξηση αυτή της ζήτησης έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της πραγματικής νομισματικής ισοτιμίας. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 19 Οι επιδράσεις μιας ποσόστωσης Το δεν επηρεάζεται καθώς δεν αλλάζει τίποτα στην αγορά δανειακών κεφαλαίων. Καμιά αλλαγή στις καθαρές εξαγωγές, και στις καθαρές ξένες, αν και οι ποσοστώσεις μειώνουν τις εισαγωγές. Και αυτό συμβαίνει γιατί καθώς ανατιμάται το ευρώ, μειώνονται οι εξαγωγές και αυξάνονται οι εισαγωγές και επομένως οι καθαρές εξαγωγές δεν επηρεάζονται. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 20 10
Οι επιδράσεις μιας ποσόστωσης (a) Αγορά δανειακών κεφαλαίων S 1 (b) Καθαρές ξένες D Ποσότητα δανειακών κεφαλαίων 3. Οι καθαρές εξαγωγές παραμένουν όμως σταθερές. NFI Καθαρές ξένες 2. και προκαλεί ανατίμηση στην πραγματική συναλλαγματική ισοτιμία. Πραγματική συναλλαγματική ισοτιμία E 2 E 1 S 1. Μια ποσόστωση αυξάνει τη ζήτηση για ευρώ D Quantity of Dollars (c) Αγορά ξένου συναλλάγματος Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 21 Πολιτική αστάθεια και φυγή κεφαλαίων Φυγή κεφαλαίων (capital flight) αποτελεί μια μεγάλη και ξαφνική μετακίνηση κεφαλαίων έξω από μια χώρα, η οποίασυνήθως προκαλείται από πολιτική αστάθεια. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 22 11
Πολιτική αστάθεια και φυγή κεφαλαίων Η μεγαλύτερη επίδραση της φυγής κεφαλαίων επέρχεται στην χώρα από την οποία τα κεφάλαια φεύγουν αλλά επιδρά επίσης και σε άλλες χώρες. Εάν οι επενδυτές αρχίσουν να ανησυχούν για την ασφάλειατωνεπενδύσεώντους, τότε τα κεφάλαια φεύγουν από μια οικονομία πολύ γρήγορα. Τα επιτόκια αυξάνονται και το εγχώριο νόμισμα υποτιμάται. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 23 Πολιτική αστάθεια και φυγή κεφαλαίων When investors around the world observed political problems in Mexico in 1994, they sold some of their Mexican assets and used the proceeds to buy assets of other countries. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 24 12
Πολιτική αστάθεια και φυγή κεφαλαίων Στην περίπτωση του Μεξικού το 1994 η ανησυχία για πολιτική αστάθεια οδήγησε σε φυγή κεφαλαίων, και επομένως αυξήθηκαν οι καθαρές ξένες. Η ζήτηση για δανειακά κεφάλαια αυξήθηκε και επομένως αυξήθηκε και το. Παράλληλα η ζήτηση για δανειακά κεφάλαια αύξησε την προσφορά pesos (Μεξικάνικο νόμισμα) και οδήγησε στην υποτίμηση του pesos. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 25 Αποτελέσματα της φυγής κεφαλαίων (a) Αγορά δανειακών κεφαλαίων S 1 r 2 r 2 (b) Μεξικάνικες καθαρές ξένες NFI 1 NFI 1 1. Η αύξησητων καθαρών ξένων επενδύσεων... D 2 3. με αποτέλεσμα την αύξηση του πραγματικού επιτοκίου 2. αύξησε την ζήτηση για δανειακά κεφάλαια... D 1 Quantity of Loanable Funds Πραγματική συναλλαγματική ισορροπία 5. που οδήγησε στην υποτίμηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας του peso. Demand Ποσότητα Pesos (c) Αγορά ξένου συναλλάγματος Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 26 E 1 E 2 S 1 S 2 Καθαρές ξένες 4. Παράλληλα, η αύξηση των NFI αύξησε την προσφορά pesos... 13