ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ THΣ EΛΛΑΔΟΣ ΣΤΟ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Ντύσσελντορφ, Σεπτέμβριος 2013 ΤΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ DELIKATESSEN ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ Περιεχόμενα Γενικά... 1 Καταστήματα delicatessen... 2 Σύνδεσμος καταστημάτων delicatessen Corpus Culinario... 7 Άλλα καταστήματα με λιανική πώληση delicatessen τροφίμων: κάβες, κρεοπωλεία... 9 Online shops... 10 Concept stores... 11 Πολυκαταστήματα τμήμα gourmet... 14 Γενικά Ο όρος delikatessen στη γερμανική γλώσσα αφορούσε στην αρχική του χρήση τρόφιμα ως αποτελέσμα υψηλής μαγειρικής τέχνης. Η χρήση του όρου έχει επεκταθεί για να καλύψει και τα ανεπεξέργαστα τρόφιμα, τα οποία διακρίνονται για την υψηλή ποιότητά τους ή για τη σπανιότητά τους, και τα οποία συνεπώς δεν καταναλώνονται σε καθημερινή βάση. Επομένως, ο όρος delicatessen χρησιμοποιείται πλέον ευρύτατα, ως συνώνυμο του Feinkost / Fine Food για να δηλώσει από τυροκομικά προϊόντα και αλλαντικά, μέχρι παρασκευάσματα ιχθυηρών, και από ελιές έως εξωτικά είδη φρούτων. Έτσι, τα καταστήματα που προσδιορίζονται ως delicatessen στη Γερμανία σήμερα μπορεί είτε να είναι μόνο σημεία πώλησης υψηλής ποιότητας τροφίμων, είτε να συνδυάζουν τη λιανική πώληση με την εστίαση, προσφέροντας στους καταναλωτές σπεσιαλιτέ που μπορούν να καταναλώσουν στο κατάστημα. Σε πολλές περιπτώσεις επίσης, τα καταστήματα delicatessen μπορεί να συνδυάζουν τη λιανική με τη χονδρική πώληση και τη διανομή προϊόντων, απευθυνόμενα τόσο σε ερασιτέχνες όσο και σε επαγγελματίες γαστρονόμους. Τα τελευταία χρόνια στη Γερμανία έχουν εμφανιστεί καταστήματα, τα οποία δραστηριοποιούνται στον ευρύτερο χώρο της πώλησης delicatessen τροφίμων, ακολουθώντας όμως διάφορα καινοτόμα concept, σε ότι αφορά την παρουσίαση των προϊόντων, την εστίαση σε συγκεκριμένες κατηγορίες τροφίμων ή το συνδυασμό της λιανικής πώλησης με τη διοργάνωση εκδηλώσεων και μαθημάτων μαγειρικής. Οι προμήθειες των καταστημάτων delicatessen μπορεί να γίνονται είτε απευθείας από τον παραγωγό, είτε μέσω χονδρεμπόρων και διανομέων. Ορισμένοι από τους σημαντικότερους διανομείς delicatessen σε μικρά ανεξάρτητα καταστήματα και σε πολυκαταστήματα στη Γερμανία είναι οι Viani, Wilk Gourmetgroup, Importhaus Wilms, EMA Importhaus, Delimondo, Wolfram Berge Importhaus και KHS Food.
Καταστήματα delicatessen Dallmayr Delikatessenhaus Το κατάστημα Dallmayr στο Μόναχο είναι μαζί με το Feinkost Käfer (Μόναχο) και το KaDeWe στο Βερολίνο ένα από τα εμβληματικά καταστήματα delicatessen της Γερμανίας. Το Dallmayr Delikatessenhaus απασχολεί 130 πωλητές και προσελκύει, με βάση τα στοιχεία της εταιρείας, 2,8 εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο, το ήμισυ από τους οποίους τουρίστες. Στον ίδιο χώρο με το κατάστημα delicatessen στεγάζεται επίσης εστιατόριο, bar και café bistro. Ο κύκλος εργασιών του καταστήματος ανέρχεται σε 40 εκ. το χρόνο περίπου, και έτσι το τμήμα delicatessen είναι το μικρότερο του ομίλου Dallmayr, που πραγματοποιεί συνολικά κύκλο εργασιών 940 εκ. το χρόνο. Βασικότερες πηγές εσόδων του ομίλου είναι το τμήμα Vending & Office (εγκατάσταση αυτόματων μηχανημάτων πώλησης προϊόντων σε επιχειρήσεις, λειτουργία café και bars σε επιχειρήσεις) που πραγματοποιεί κύκλο εργασιών περί τα 300 εκ. (τα 200 από αυτά στο εξωτερικό), καθώς και η εμπορία καφέ με την επωνυμία Dallmayr (600 εκ. κύκλος εργασιών ετησίως, κατά 90% περίπου εκτός Γερμανίας). Η εταιρεία Dallmayr δραστηριοποιείται επίσης στο χώρο του catering, ενώ διαθέτει τα προϊόντα της και στο διαδίκτυο, στο online shop http://www.dallmayr-versand.de/. Σε ορισμένες περιπτώσεις η Dallmayr διαθέτει συμφωνίες αποκλειστικής διάθεσης με τους παραγωγούς προμηθευτές της, ενώ πολλά από τα προϊόντα που διακινεί πωλούνται με τη δική της ετικέτα.
Feinkost Käfer Η Feinkost Käfer είναι μια από τις γνωστότερες μάρκες delicatessen στη Γερμανία, τόσο εξαιτίας της φήμης που έχουν αποκτήσει τα πέντε καταστήματα της εταιρείας, που βρίσκονται στο Μόναχο και στις γειτονικές πόλεις, όσο και γιατί η εταιρεία έχει επεκταθεί σε μεγάλο βαθμό στο licensing. Ως αποτέλεσμα αυτής της τακτικής, προϊόντα με την επωνυμία Feinkost Käfer είναι διαθέσιμα σε διάφορα σημεία πώλησης στη Γερμανία. Το εύρος των προϊόντων που καλύπτει με licensing η Feinkost Käfer περιλαμβάνει πάνω από 100 κωδικούς, από μέλι και καφέ, μέχρι παγωτό, σολωμό, σαμπάνια και κρασί. Ο συνολικός κύκλος εργασιών της Käfer Feinkost ανέρχεται σε 125 εκ. περίπου. Βασικά πεδία δραστηριοποίησης της εταιρείας είναι ακόμα το catering: η Käfer αναλαμβάνει το catering στη διοργάνωση πληθώρας εταιρικών και άλλων εκδηλώσεων, ενώ έχει μόνιμη παρουσία στον εκθεσιακό χώρο του Μονάχου, στον αντίστοιχο εκθεσιακό χώρο στη Βασιλεία της Ελβετίας, καθώς και στο κέντρο BMW Welt στο Μόναχο η γαστρονομία: η Käfer διαθέτει χώρους εστίασης στο γερμανικό κοινοβούλιο, στους εκθεσιακούς χώρους Μονάχου και Βασιλείας, καθώς και σε ορισμένα άλλα σημεία στο Μόναχο (Oktoberfest, Theater München, Käfer Schenke, Atelier, Bistro Feinkostladen, BMW Welt) και στη Σαγκάη. Στόχος της εταιρείας είναι να επεκταθεί στο online εμπόριο, ένα από τα πεδία στο γερμανικό λιανεμπόριο των οποίων η δυναμική μένει να αποδειχθεί, καθώς κατά πολλούς τα μικρά περιθώρια κέρδους που έχουν επικρατήσει στον κλάδο αποτελούν τροχοπέδη για την ανάπτυξη νέων δικτύων διανομής. Η διεύθυνση του online shop της Κäfer είναι http://shop.feinkostkaefer.de/.
Frische Paradies H Frische Paradies είναι αλυσίδα καταστημάτων που ανήκει στον όμιλο Oetker (100% θυγατρική), ιδρύθηκε το 1994 και περιλαμβάνει οκτώ καταστήματα στη Γερμανία (δύο στο Βερολίνο, Μόναχο, Αμβούργο, Κολωνία, Έσσεν, Φρανκφούρτη και Στουττγκάρδη) και ένα στη Βιέννη. Το πλήθος των κωδικών που διατίθεται στα καταστήματα της Frische Paradies υπερβαίνει τις 5.000, προερχόμενων από 70 χώρες, και περιλαμβάνει τόσο νωπά όσο και τυποποιημένα προϊόντα: ιχθυηρά, κρέας, φρούτα και λαχανικά, τυροκομικά, ζυμαρικά, ζαχαρώδη, αρτοποιήματα, έλαια, σάλτσες και ορεκτικά. Τα καταστήματα της Frische Paradies απευθύνονται σε μεγάλο βαθμό σε επαγγελματίες του χώρου της εστίασης, που αποτελούν περίπου τα τρία τέταρτα των πελατών της. Για το λόγο αυτό η εταιρεία διαθέτει στόλο 80 οχημάτων - ψυγείων για τη διανομή των παραγγελιών στους πελάτες της. Η ζώνη διανομής των προϊόντων της εταιρείας έχει επεκταθεί και εκτός συνόρων Γερμανίας: στη Δανία, στην Πολωνία, την Τσεχία και τις Βαλτικές χώρες. Ο κύκλος εργασιών της Frische Paradies ανήλθε το 2011 στα 171 εκ., αυξανόμενος κατά 16% έναντι του 2010. Στα σχέδια επέκτασης της εταιρείας μέχρι το 2015 περιλαμβάνεται το άνοιγμα ενός καταστήματος στη Νυρεμβέργη καθώς και ενός στις Βαλτικές χώρες. Η Frische Paradies έχει αναπτύξει δύο σειρές προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, την φέρουσα την επωνυμία της εταιρείας, Frische Paradies, καθώς και την QSFP Qualité Superieure Sélectionnée pour Frischeparadies.
Schlemmermeyer GmbH & Co. KG Η εταιρεία Schlemmermeyer με έδρα το Μόναχο διαθέτει 55 υποκαταστήματα σε όλη τη Γερμανία, σε κεντρικά σημεία των πόλεων και σε εμπορικά κέντρα. Στα καταστήματα της Schlemmermeyer μπορεί κανείς να προμηθευτεί κυρίως αλλαντικά και τυροκομικά προϊόντα, αλλά και άλλα τρόφιμα και κρασιά, ενώ μπορεί επίσης να καταναλώσει επιτόπου κάποιες σπεσιαλιτέ, όπως διαφόρων ειδών λουκάνικα. Butter Lindner / Robert Lindner GmbH & Co. KG Η Lindner είναι μια αλυσίδα delicatessen με τοπικό χαρακτήρα, καθώς το μεγαλύτερο πλήθος των καταστημάτων της βρίσκεται στο Βερολίνο και στο Πότσνταμ. Η μόνη άλλη γερμανική πόλη όπου διαθέτει καταστήματα είναι το Αμβούργο. Η εταιρεία δραστηριοποιείται επίσης στο χώρο του catering και της ζαχαροπλαστικής, έχοντας στο πελατολόγιο της πληθώρα γερμανικών επιχειρήσεων, όπως η Bayer AG ή η Thyssen Krupp. Δραστηριοποιείται επίσης και στην αποστολή δώρων, τα οποία μπορεί να παραγγείλει κανείς και στο online shop http://lindneresskultur.de/shop/.
Anna Feinkost Griechische Spezialitäten Η εταιρεία ANNA Feinkost ιδρύθηκε πριν από 30 χρόνια στο Garbsen, κοντά στο Αννόβερο. Σήμερα διαθέτει 30 καταστήματα, τα περισσότερα από τα οποία στην Κάτω Σαξωνία, ορισμένα όμως και σε άλλες περιοχές της Γερμανίας (Σαξωνία-Anhalt και Βρέμη). Τα καταστήματά της λειτουργούν είτε ως franchise είτε υπό τη διεύθυνση της Anna GmbH και βρίσκονται σε εμπορικά κέντρα ή σε άμεση γειτνίαση με hypermarkets, όπως τα real, Famila και Kaufland. Στα καταστήματα ΑΝΝΑ διατίθενται ελληνικά προϊόντα, όπως ελιές, κρασί και τυροκομικά προϊόντα, καθώς και διάφορες σαλάτες και έτοιμα φαγητά, που μπορεί κανείς να καταναλώσει επιτόπου. http://www.anna-feinkost.de Di Gennaro Η εταιρεία DiGennaro, με έδρα τη Στουττγκάρδη, ιδρύθηκε πριν από 44 χρόνια από τους ευρισκόμενους ως μετανάστες στη Γερμανία αδελφούς Antonio και Michele Di Gennaro. Η εταιρεία διατηρεί και σήμερα την εξειδίκευσή της στις εισαγωγές και τη διανομή ιταλικών προϊόντων, απασχολεί 120 εργαζομένους και πραγματοποιεί κύκλο εργασιών 22 εκ. (2011). Το κέντρο αποθήκευσης και διανομής των προϊόντων της έχει επιφάνεια 5.700 τ.μ. και εξυπηρετεί ένα πελατολόγιο που αριθμεί 4.000 πελάτες, τόσο από το χώρο της εστίασης, όσο και από το χώρο του λιανεμπορίου (καταστήματα delicatessen, online shops). Η Di Gennaro διαθέτει επίσης τέσσερα ιδιόκτητα σημεία λιανικής πώλησης των προϊόντων της, στη Νυρεμβέργη, στο Μόναχο, στο Ντύσσελντορφ, και στο Sindelfingen κοντά στη Στουττγκάρδη. Πολλά από τα προϊόντα που διακινεί η εταιρεία φέρουν πλέον τη δική της ετικέτα Selezione Di Gennaro.
Wolfram Berge Importhaus für Delikatessen Η εταιρεία Wolfram Berge ασχολείται με την εισαγωγή και διανομή delicatessen προϊόντων. Διαθέτει μόνο ένα κατάστημα λιανικής πώλησης, στο Nümbrecht κοντά στην Κολωνία, όπου βρίσκονται και τα γραφεία της. Η αγορά των προϊόντων της είναι επίσης δυνατή μέσω του online shop της. Συνολικά η Wolfram Berge διακινεί 3.000 κωδικούς προϊόντων, προερχόμενων από διάφορες χώρες, όπως Ιταλία, Ελβετία και Αγγλία. Σύνδεσμος καταστημάτων delicatessen Corpus Culinario Ο Corpus Culinario είναι ο σύνδεσμος των ανεξάρτητων καταστημάτων delicatessen της Γερμανίας και αριθμεί περίπου 70 μέλη 1. Στις δραστηριότητες του Συνδέσμου περιλαμβάνονται η διοργάνωση συναντήσεων μεταξύ των μελών για την ανταλλαγή εμπειριών και συμβουλών, η έκδοση του ενημερωτικού εντύπου Das Journal για τα μέλη, καθώς και η δημιουργία προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας και οι από κοινού προμήθειες για την επίτευξη καλύτερης τιμής. Μια εταιρεία παραγωγός delicatessen τροφίμων έχει τη δυνατότητα να γίνει υποστηρικτής (Fördermitglied, supporting member) του Συνδέσμου Corpus Culinario, καταβάλλοντας την αντίστοιχη ετήσια συνδρομή. Στην περίπτωση αυτή δεν εξασφαλίζεται η πώληση συγκεκριμένων ποσοτήτων στα καταστήματα των μελών, συμφωνείται όμως η προβολή των προϊόντων στο ενημερωτικό έντυπο του Συνδέσμου και στην ιστοσελίδα του. Ο σύνδεσμος Corpus Culinario διοργανώνει ετησίως την έκθεση Warenbörse, που απευθύνεται όχι μόνο στα μέλη του, αλλά και σε ιδιοκτήτες καλών εστιατορίων, Sommeliers, chefs, εκπροσώπους της Guilde Internationale des Fromagers, της Slow Food, σε Foodblogger και δημοσιογράφους. Πρόκειται για μια στοχευμένη εκδήλωση, μικρών διαστάσεων, που διαρκεί μία μόνο ημέρα, με σκοπό να δώσει τη δυνατότητα στους παρευρισκόμενους να γνωρίσουν νέα προϊόντα. Η συμμετοχή είναι δυνατή τόσο σε παραγωγούς που είναι υποστηρικτές του Corpus Culinario, όσο και σε τρίτους: για παράδειγμα για το 2013, ως partner countries της εκδήλωσης αναφέρονται η Πορτογαλία και η Φινλανδία, καθώς συμμετείχαν αρκετές εταιρείες από αυτές τις χώρες. 1 Τα στοιχεία επικοινωνίας τους είναι διαθέσιμα στο http://www.corpus-culinario.de/7/
Στο πλαίσιο της έκθεσης διοργανώνεται και διαγωνισμός Delikatesse des Jahres «Delikatessen της χρονιάς», για την επιλογή των καλύτερων και πιο καινοτόμων προϊόντων της χρονιάς.
Άλλα καταστήματα με λιανική πώληση delicatessen τροφίμων: κάβες, κρεοπωλεία Διάφορα είδη delicatessen τροφίμων διατίθενται και σε καταστήματα που έχουν διαφορετική εξειδίκευση: χαρακτηριστική περίπτωση είναι οι κάβες, οι οποίες πολλές φορές πωλούν και προϊόντα, όπως ελαιόλαδο, ελιές, ορεκτικά, αρτοποιήματα και άλλα τρόφιμα, που μπορούν να θεωρηθούν delicatessen. Οι σημαντικότερες κάβες που διαθέτουν καταστήματα σε διάφορες πόλεις της Γερμανίας είναι οι: Jacques Wein Depot Η αλυσίδα καταστημάτων Jacques Wein Depot ανήκει στον όμιλο της Hawesko Holding και αριθμεί περίπου 300 καταστήματα, που λειτουργούν με σύστημα franchising. Ο κύκλος εργασιών των καταστημάτων Jacques έφτασε το 2011 τα 115 εκ. και πραγματοποιείται κατά κύριο λόγο με τις πωλήσεις κρασιών, και δευτερευόντως με τις πωλήσεις οινοπνευματωδών, και άλλων συμπληρωματικών προϊόντων, όπως ορεκτικά, σάλτσες και κριτσίνια. Mövenpick Feinkost / Mövenpick Wein Η Mövenpick είναι ένας ελβετικός όμιλος με βασική δραστηριότητα την ανάπτυξη premium τροφίμων ως licensing με διάφορες παραγωγικές εταιρείες (Mövenpick Fine Foods). Ο όμιλος έχει και διάφορες άλλες δραστηριότητες, όπως για παράδειγμα τα εστιατόρια Marché, και τις κάβες Mövenpick Wein, με 14 καταστήματα στη Γερμανία. Στις κάβες της Mövenpick Wein εκτός από τα κρασιά και τα οινοπνευματώδη, διατίθενται επίσης και μερικές ετικέτες ελαιολάδου από την Ιταλία, την Πορτογαλία, την Ισπανία και τη Γαλλία. Barrique Η Barrique είναι αλυσίδα καταστημάτων που περιλαμβάνει πάνω από 30 σημεία πώλησης στη Γερμανία και την Ολλανδία, κάποια εκ των οποίων ιδιόκτητα και κάποια με το σύστημα franchise. Τα κεντρικά γραφεία και αποθήκες της εταιρείας βρίσκονται στο Groß Lobke κοντά στο Αννόβερο, όπου επίσης βρίσκεται και η μονάδα εμφιάλωσης των προϊόντων που εισάγονται χύμα. Χαρακτηριστικό των καταστημάτων Barrique είναι η δυνατότητα που προσφέρουν στον πελάτη να δοκιμάσει τα προϊόντα πριν την αγορά τους, καθώς και η διάθεση πολλών προϊόντων χύμα.
Ενδεικτικά για την περίπτωση των κρεοπωλείων, που συμπεριλαμβάνουν και delicatessen προϊόντα στα είδη που διακινούν, αναφέρονται τα: Der Ludwig http://www.der-ludwig.de/ Feinkost Sträter http://www.feinkost-straeter.de/ Fleischerei Stollmann http://www.fleischerei-stollmann.de/ Τα καταστήματα βιολογικών προϊόντων, όπως και τα καταστήματα reform, αποτελούν ξεχωριστές κατηγορίες καταστημάτων, διακριτών από τα καταστήματα delicatessen. Μια ιδιαίτερη περίπτωση είναι ακόμα τα καταστήματα υποστηρικτές της κίνησης Slow Food. Η Slow Food Deutschland αριθμεί συνολικά 12.000 μέλη στη Γερμανία, που είναι οργανωμένα σε περίπου 80 περιφερειακές ομάδες (convivien). Μεταξύ των μελών συμπεριλαμβάνονται και πολλές εταιρείας εμπορίας τροφίμων, τα στοιχεία επικοινωνίας των οποίων είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα http://www.slowfood.de/unterstuetzer/haendler/. Ανάμεσα στις δραστηριότητες της Slow Food Deutschland είναι η έκδοση του περιοδικού Slow Food Magazin, καθώς και η οργάνωση των εκθέσεων τροφίμων Slow Food Markt des Guten Geschmacks στη Στουττγκάρδη, και Slow Fisch στη Βρέμη. Online shops Αναπτυσσόμενο κανάλι διανομής, ιδίως για τυποποιημένα, μη ευαίσθητα τρόφιμα, αλλά σταδιακά και για τα νωπά προϊόντα, είναι το διαδίκτυο. Το μερίδιο αγοράς των online shops για το 2012 εκτιμάται σε μία ποσοστιαία μονάδα. Παρότι είναι πιθανό το ποσοστό αυτό να υποεκτιμά το πραγματικό εύρος της παρουσίας τους, εκτιμήσεις ότι θα μπορούσαν να φτάσουν το 15% μέχρι το 2015 - όπως ανακοινώθηκε κατά την ίδρυση του κλαδικού συνδέσμου online εμπόρων τροφίμων bvlo http://bvlo.org/ τον Απρίλιο του 2012 - είναι μάλλον υπεραισιόδοξες. Διαδικτυακή παρουσία για λιανικές πωλήσεις διαθέτουν και πολλές εταιρείες, οι οποίες δεν βασίζουν την ύπαρξή τους σε αυτό το κανάλι διανομής: για παράδειγμα οι γνωστότερες εταιρείες αποστολής και διανομής τροφίμων σε βραβευμένους chef, Otto Gourmet, με εξειδίκευση στο κρέας, και Bos Food. Ορισμένα γνωστά online shops για τρόφιμα είναι, ενδεικτικά, τα εξής: Gourmondo http://www.gourmondo.de/ Gourmantis http://www.gourmantis.de/ Olivenoel.com http://www.olivenoel.com/ Gustini http://www.gustini.de/ μόνο ιταλικά προϊόντα Paul Schrader http://www.paul-schrader.de/ Delinero http://www.delinero.de/ Delinat http://www.delinat.com/ Culinarische Amore http://www.culimore.de/ Oelhandelskontor http://www.oelhandelskontor.de/ Olivenoelkontor http://www.olivenoelkontor.de/ MondoGusto http://www.mondogusto.de/ Proastio Shop http://www.proastio-shop.de/ Berry Avenue http://www.berryavenue.de/
Concept stores Manufactum Τα καταστήματα Manufactum είναι concept stores με αποκλειστική εστίαση στα προϊόντα που παράγονται κατά παραδοσιακό τρόπο http://www.manufactum.de: είναι χαρακτηριστικό ότι το slogan των καταστημάτων Manufactum, που περιλαμβάνεται και στο σήμα της εταιρείας, είναι η φράση Es gibt sie noch, die guten Dinge, «υπάρχουν ακόμα τα (παλιά) καλά πράγματα». Στο πλαίσιο αυτό, η Manufactum έχει επίσης διαμορφώσει μια σειρά προϊόντων που παράγονται σε μοναστήρια στη Γερμανία και σε άλλα μέρη της Ευρώπης. Μεγάλο μέρος των πωλήσεων της εταιρείας βασίζεται στις πωλήσεις μέσω καταλόγου και online, ωστόσο η Manufactum διαθέτει και οκτώ καταστήματα, που βρίσκονται στις μεγαλύτερες γερμανικές πόλεις: Βερολίνο, Αμβούργο, Μόναχο, Κολωνία, Ντύσσελντορφ, Στουττγκάρδη, Φρανκφούρτη, και Walltrop. Στα προϊόντα της Manufactum περιλαμβάνονται έπιπλα, εξοπλισμός για το σπίτι, ρουχισμός, είδη προσωπικής φροντίδας, αλλά και τυποποιημένα τρόφιμα, όπως μαρμελάδες, ζαχαρώδη, κονσέρβες και έλαια. Τα καταστήματα της Manufactum ανήκουν στον όμιλο Otto-Group, ο οποίος σχεδιάζει την επέκταση της αλυσίδας με το άνοιγμα νέων καταστημάτων. Ο κύκλος εργασιών της Manufactum ανέρχεται περίπου σε 100 εκ.. Torquato Aντίστοιχη εταιρεία με τη Manufactum, με έμφαση σε παραδοσιακά και premium προϊόντα είναι η Torquato, που δραστηριοποιείται κατά κύριο λόγο στις πωλήσεις μέσω καταλόγου και online. Η Torquato http://www.torquato.de/ διαθέτει επίσης δύο καταστήματα, το ένα στο Αμβούργο, όπου είναι και η έδρα της εταιρείας, και το δεύτερο στο Ντύσσελντορφ.
Kochhaus Το πρώτο κατάστημα Kochhaus ιδρύθηκε το 2010. Σήμερα, η αλυσίδα περιλαμβάνει 9 καταστήματα (Βερολίνο, Αμβούργο, Φρανκφούρτη, Μόναχο και Regensburg) και στα σχέδια της εταιρείας είναι η εξάπλωση μέσω franchising, και σε άλλα αστικά κέντρα, όπως Στουττγκάρδη, Κολωνία, Ντύσσελντορφ, και Νυρεμβέργη, με στόχο τα 35 καταστήματα μέχρι το 2015. Το Kochhaus κέρδισε την προσοχή του κοινού και των media, παρουσιαζόμενο ως «το πρώτο βιβλίο μαγειρικής που περπατιέται», das erste begehbare Kochbuch : στα καταστήματα Kochhaus, όπως και στην ιστοσελίδα της εταιρείας, προτείνονται συγκεκριμένες συνταγές στους πελάτες, που εναλλάσσονται κάθε εβδομάδα. Όλα τα υλικά που απαιτούνται για την παρασκευή τους παρουσιάζονται συγκεντρωμένα, στο ίδιο σημείο, και στη σωστή δοσολογία, για δύο ή τέσσερα άτομα, με τιμές που δεν ξεπερνούν τα 10 ανά άτομο και συνταγή. Τα Kochhaus απευθύνονται κυρίως σε νεανικό κοινό, και προβάλλουν ως πλεονέκτημά τους ότι είναι ένα easy supermarket, δηλαδή ότι διαθέτουν κάθε είδος προϊόντος, συγκεντρωμένα όμως κατά τέτοιο τρόπο ώστε η αγορά τους να μην απαιτεί χάσιμο χρόνου, όπως στους διαδρόμους ενός supermarket, ούτε και ιδιαίτερες γνώσεις μαγειρικής. Τα Kochhaus δίνουν επίσης τη δυνατότητα να παραγγείλει κανείς online τα υλικά που χρειάζεται για μια συνταγή και να τα παραλάβει το βράδυ στο σπίτι μεταξύ 18.00 και 20.00. Επίσης, τα Kochhaus είναι από τα πρώτα καταστήματα που δραστηριοποιούνται στις παραγγελίες cooking boxes με συνδρομή: οι πελάτες μπορούν να πληρώσουν ένα συγκεκριμένο ποσό ανά μήνα, και να λαμβάνουν συγκεκριμένες ημέρες την εβδομάδα cooking boxes, δηλαδή συσκευασίες που περιέχουν τα υλικά για την προετοιμασία των προτεινόμενων τη συγκεκριμένη εβδομάδα συνταγών, στις ποσότητες που επιθυμούν (για 2,4 ή 6 άτομα). Μέχρι στιγμής τα Kochhaus πραγματοποιούν το 90% του κύκλου εργασιών τους στα καταστήματα και το 10% με συνδρομές και πωλήσεις online. Συνολικά ο κύκλος εργασιών τους το 2011 ανήλθε σε 1,5 εκ.. Τα Kochhaus διοργανώνουν επίσης μαθήματα μαγειρικής και εκδηλώσεις, είτε σε προσωπικό, είτε σε επαγγελματικό πλαίσιο, ενώ έχουν εκδώσει ήδη βιβλίο μαγειρικής με τους παρουσιαζόμενες στο κατάστημα συνταγές.
Σημειώνεται ότι στο χώρο των cooking boxes δραστηριοποιούνται και αρκετές άλλες εταιρείες το τελευταίο διάστημα στη Γερμανία, οι οποίες όμως δεν διαθέτουν φυσική παρουσία με καταστήματα, όπως τα Kochhaus, αλλά μόνο ηλεκτρονική. Σε αυτά περιλαμβάνονται: Hellofresh (Rocket Internet, το concept υπάρχει ήδη σε Αυστραλία, ΗΒ, Ολλανδία, Αυστρία, ΗΠΑ. Στη Γερμανία, συνεργασία με την TV chef Sarah Wiener) http://www.hellofresh.de/ Kochzauber (Project A Ventures) http://www.kochzauber.de/ Kochabo (i5invest) http://www.kochabo.de/ Kommt Essen http://www.kommtessen.de/ Unsere Schlemmertüte http://www.schlemmertuete.de/ Tasty Box http://tastybox.de Estella Kochlust Παρεμφερές concept με τα Kochhaus σε ότι αφορά το συνδυασμό λιανικής πώλησης τροφίμων με τη διοργάνωση εκδηλώσεων, μαθημάτων μαγειρικής και showcooking, ακολουθούν και ορισμένα άλλα καταστήματα, όπως για παράδειγμα η Estella Kochlust στην Κολωνία. Το κατάστημα της Estella στην Κολωνία υπάρχει από το 2009, ενώ το Σεπτέμβριο του 2013 πρόκειται να ανοίξει και δεύτερο κατάστημα, στο Münster. Χαρακτηριστικό της Estella είναι επίσης ότι, εκτός από τα delicatessen τρόφιμα, διαθέτει επίσης και βιβλία και σύνεργα μαγειρικής. Ο συνδυασμός αυτός, αλλά σε αντίστροφη αναλογία, συναντάται και σε διάφορα καταστήματα πώλησης εξοπλισμού για την κουζίνα, όπου βιβλία μαγειρικής και τυποποιημένα τρόφιμα διατίθενται δευτερευόντως: ενδεικτικά, αναφέρεται η περίπτωση του Cucina Düsseldorf / SMEG Flagship Store http://cucina-duesseldorf.de/
Πολυκαταστήματα τμήμα gourmet Στη Γερμανία υπάρχουν 2 αλυσίδες department stores, η αλυσίδα Galeria Kaufhof http://www.galeria-kaufhof.de/ η οποία ανήκει στον όμιλο της Metro Group και διαθέτει 105 καταστήματα σε 80 γερμανικές πόλεις, και η αλυσίδα Karstadt που έχει 86 καταστήματα. Τα πολυκαταστήματα Karstadt http://www.karstadt.de/ ανήκαν παλαιότερα στον όμιλο Arcandor http://www.arcandor.de/, που πτώχευσε το 2009, οπότε τα Karstadt πουλήθηκαν στον γερμανοαμερικανό επενδυτή Nicolas Bergruen. Tο food section της αλυσίδας Karstadt ονομάζεται Perfetto http://www.perfetto.de/ και οι προμήθειες των καταστημάτων Perfetto γίνονται από την Karstadt Feinkost GmbH & Co KG που είναι jointventure της Karstadt και της Rewe Group (στην οποία ανήκουν μεταξύ άλλων τα supermarket Rewe). Καταστήματα Perfetto στεγάζονται σε ορισμένα μόνο από τα Karstadt: συνολικά υπάρχουν 44 Perfetto σε 33 γερμανικές πόλεις. H Karstadt διαθέτει τρία καταστήματα ναυαρχίδες, τα Karstadt Premium, στις μεγαλουπόλεις της Γερμανίας, Βερολίνο, Αμβούργο και Μόναχο. Τα καταστήματα αυτά διαθέτουν πιο εκτεταμένο τμήμα gourmet σε σχέση με τα υπόλοιπα καταστήματα της Karstadt και είναι τα εξής: Βερολίνο KaDeWe http://www.kadewe.de/ Μόναχο Oberpollinger http://www.oberpollinger.de/ Αμβούργο Alsterhaus http://www.alsterhaus.de/ Παρά το γεγονός ότι η έδρα της εταιρείας βρίσκεται στο Έσσεν, σε απόσταση μόλις 30 χλμ από το Ντύσσελντορφ, είναι αξιοσημείωτο ότι δεν υπάρχει κανένα Karstadt Premium σε όλη την περιοχή της Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας, καθώς δεν υπάρχει και καμία μεγαλούπολη στην περιοχή αυτή. Δεν υπάρχει τρίτη αλυσίδα πολυκαταστημάτων στη Γερμανία ως μόνη άλλη παρουσία, μπορεί να αναφερθεί το μοναδικό πολυκατάστημα των Galeries Lafayette στο Βερολίνο. Το θέμα εάν η γερμανική αγορά χωράει έστω αυτά τα δύο πολυκαταστήματα, Karstadt και Kaufhof, επανέρχεται συχνά στην επικαιρότητα. Έχουν υπάρξει πάρα πολλές αναφορές στο παρελθόν σε προσπάθειες της Metro να πουλήσει τα Kaufhof, καθώς και στο ενδεχόμενο συγχώνευσης των δύο πολυκαταστημάτων Karstadt και Kaufhof, οπότε θα προέκυπτε το «Γερμανικό Πολυκατάστημα». Το ενδεχόμενο αυτό μέχρι στιγμής δεν έχει πραγματοποιηθεί, αλλά ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι είναι αναπόφευκτο. Τα πολυκαταστήματα είναι ο μεγάλος χαμένος των τελευταίων δεκαετιών στο γερμανικό λιανεμπόριο, καθώς εντάθηκε ο ανταγωνισμός στα είδη όπου βασίζουν μεγάλο μέρος του τζίρου τους, όπως η μόδα και τα multimedia. Με βάση τις εκτιμήσεις αυτές, στη γερμανική αγορά μπορούν να επιβιώσουν μόνο 70 πολυκαταστήματα, δηλαδή λιγότερα από τα μισά από τα υπάρχοντα, και μόνο σε πόλεις με πληθυσμό πάνω από 340.000 κατοίκους. Το γεγονός ότι ο κύκλος εργασιών τόσο του Karstadt, όσο και του Kaufhof έχει συρρικνωθεί την τελευταία τριετία, υποστηρίζει το επιχείρημα αυτό: το Kaufhof πραγματοποίησε το 2012 κύκλο εργασιών 3,1 δις, έναντι 3,45 δις το 2011 και 3,58 δις το 2010, ενώ τα αντίστοιχα μεγέθη για το Karstadt ήταν: 2012 3,02 δις, 2011 3,23 δις, 2010 3,39 δις. Σε ότι αφορά την τοποθέτηση των πολυκαταστημάτων στο χώρο των τροφίμων, μπορεί να πει κανείς ότι καλύπτουν έναν ενδιάμεσο χώρο, μεταξύ supermarkets και καταστημάτων delicatessen: στα ράφια τους μπορεί να βρει κανείς προϊόντα τα οποία διατίθενται και στα supermarkets, όχι όμως στο discount price segment, ενώ από την άλλη πλευρά, διαθέτουν ορισμένα premium προϊόντα, όχι όμως στην έκταση που αυτό συμβαίνει σε ένα delicatessen κατάστημα. Αντιγόνη Μαριόλη Γραμματέας ΟΕΥ Α
Πηγή: Handelsblatt, Δεκέμβριος 2011 Υπόμνημα: Warenhäuser in Deutschland: πλήθος καταστημάτων στη Γερμανία Mitarbeiter: πλήθος εργαζομένων Umsatz: κύκλος εργασιών Gewinn: κέρδη