ΙΔΡΥΜΑ ΝΕΟΛΑΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Καλαμάτα, 2015
Το Διαδίκτυο Ως Διαδίκτυο (Internet) ορίζεται το παγκόσμιο (διεθνές) δίκτυο ηλεκτρονικών υπολογιστών (international network). Πρόκειται για ένα τεράστιο σύνολο από προσωπικούς υπολογιστές (σταθερούς ή φορητούς Η/Υ, κινητά τηλέφωνα, ταμπλέτες, έξυπνες τηλεοράσεις, παιχνιδομηχανές, κ.ά.), καθώς επίσης υπερυπολογιστές και συσκευές δικτύωσης (modem, router, hub, switch, bridge, αλλά και καλώδια, ασύρματους πομπούς και ενισχυτές). Το μοντέλο πάνω στο οποίο βασίζεται το διαδίκτυο ονομάζεται Client - Server (Πελάτη - Εξυπηρετητή). Δηλαδή, υπάρχουν δύο μεγάλες κατηγορίες υπολογιστών - από αυτούς που συνδέονται και επικοινωνούν: αυτοί που εξυπηρετούνται (πελάτες) και αυτοί που εξυπηρετούν (εξυπηρετητές).
Για παράδειγμα, όταν επιθυμεί ο Βασίλης να δει τα αθλητικά νέα μέσου του φορητού του υπολογιστή, τότε συνδέεται με τη συσκευή του στο Διαδίκτυο και έπειτα ανοίγει ένα πρόγραμμα περιήγησης ιστοσελίδων (βλέπε Google Chrome). Έπειτα, γράφει την διεύθυνση της ιστοσελίδας με τα αθλητικά νέα και εντοπίζει τις ειδήσεις που τον ενδιαφέρουν: Το εν λόγω site με την αθλητική ειδησεογραφία, παρέχει άρθρα με κείμενο και εικόνες, καθώς επίσης και videos. Όλα αυτά τα δεδομένα είναι αποθηκευμένα σε ειδικούς υπολογιστές (servers) του συγκεκριμένου site. Ο Βασίλης με τον υπολογιστή του καλείται Πελάτης, καθώς εξυπηρετείται με την υπηρεσία των ειδήσεων, ενώ το site αυτό ονομάζεται Εξυπηρετητής, επειδή παρέχει υπηρεσίες στον Βασίλη, αλλά και σε όποιον άλλο χρήστη του Διαδικτύου το επισκεφτεί.
Οι Υπηρεσίες Όπως σε έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή "τρέχουν" ποικίλα προγράμματα / εφαρμογές (παράδειγμα: παιχνίδια, κειμενογράφοι, αριθμομηχανή, πρόγραμμα αναπαραγωγής ήχου και εικόνας, εφαρμογές επεξεργασίας αυτών κ.ά.), κατά παρόμοιο τρόπο, "τρέχουν" διαδικτυακά προγράμματα / υπηρεσίες. Ορισμένες από τις πιο βασικές διαδικτυακές υπηρεσίες έπονται: WWW (World Wide Web) - Παγκόσμιος Ιστός EMAIL (electronic mail) - Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο File Transfer (Download / Upload Files) - Μεταφορά Αρχείων Search - Αναζήτηση E-Commerce - Ηλεκτρονικό Εμπόριο Social Network - Κοινωνικά Δίκτυα Blogs - Ιστολόγια Ηλεκτρονικά νέα Διαδικτυακά παιχνίδια Τηλεκπαίδευση Video on command Voice over IP (VoIP) - Τηλεφωνικές Κλήσεις μέσω Διαδικτύου Cloud - Υπηρεσίες Νέφους Οι ανωτέρω υπηρεσίες υλοποιούνται μέσω ποικίλων προγραμμάτων από διαφορετικές εταιρείες. Στη συνέχεια, επιχειρείται μια σύντομη περιγραφή των υπηρεσιών αυτών μέσα από τα δημοφιλέστερα προγράμματα εταιρειών όπως η Google, το Facebook και την Microsoft.
Παγκόσμιος Ιστός Πρόκειται για την σημαντικότερη υπηρεσία! Μέσω αυτής μπορούμε να επισκεπτόμαστε διαφορετικούς διαδικτυακούς τόπους, να διαβάζουμε ιστοσελίδες, αλλά και να έχουμε πρόσβαση και σε άλλες υπηρεσίες, όπως η Αναζήτηση, τα Ιστολόγια, το Ηλεκτρονικό Εμπόριο, τα Κοινωνικά Δίκτυα, την Προβολή Video, την Μεταφορά Αρχείων κ.ά. Προκειμένου να περιηγηθούμε στις σελίδες του ιστού, χρειαζόμαστε ένα πρόγραμμα, που ονομάζεται περιηγητής (browser): Ίσως ο καλύτερος αυτή τη στιγμή - με κριτήριο την ταχύτητα, την ασφάλεια, την ευχρηστία, την επεκτασιμότητα, κ.λπ. - είναι ο Chrome της Google. Στην πιο πάνω εικόνα βλέπουμε πως το όνομα της καρτέλας είναι "Νέα καρτέλα", καθώς ακόμα δεν έχουμε πάει στο site που θέλουμε (έστω το nooz.gr). Στη γραμμή / πλαίσιο κειμένου που δείχνει το κόκκινο βελάκι γράφουμε τη διεύθυνση που επιθυμούμε να μεταβούμε.
Η διεύθυνση των ιστοσελίδων / διαδικτυακών χώρων ονομάζεται URL (Uniform Resource Locator, ελληνιστί Ενιαίος Εντοπιστής Πόρων), δηλώνει μια διεύθυνση ενός πόρου του Παγκόσμιου Ιστού και είναι παρόμοιο με το όνομα ενός αρχείου, αλλά κρατάει και επιπλέον πληροφορία σχετικά με το όνομα του εξυπηρετητή, καθώς και το είδος του πρωτοκόλλου που αυτός χρησιμοποιεί. Στον Google Chrome, η γραμμή διευθύνσεων παίζει ταυτόχρονα και το ρόλο της αναζήτησης στο Διαδίκτυο! Το πράσινο βελάκι, της πιο πάνω εικόνας, δείχνει το που θα κάνουμε κλικ με το ποντίκι μας για να ανοίξουμε μια ακόμα καρτέλα και να επισκεφτούμε ταυτόχρονα επιπλέον ιστοχώρους (εναλλακτικά μπορούμε να ανοίξουμε μια νέα καρτέλα με τον συνδυασμό των πλήκτρων Ctrl + T). Όταν χρησιμοποιούμε έναν browser (περιηγητή ιστοσελίδων) σε δικό μας υπολογιστή μπορούμε να αποθηκεύουμε τις αγαπημένες σελίδες, ή τους κωδικούς σε site που το απαιτούν για την είσοδό μας. Προσοχή όμως! Σε κάθε άλλη περίπτωση, προτείνεται η χρήση της ιδιωτικής περιήγησης, είτε ο καθαρισμός του ιστορικού μετά τη χρήση. Ιδιωτική / ανώνυμη περιήγηση Ιστορικό ή Ρυθμίσεις και Διαγραφή δεδομένων περιήγησης
Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο πρωτοχρησιμοποιήθηκε για την προφανή λόγο: την ασύγχρονη επικοινωνία από απόσταση! Σήμερα όμως, στις διαδικτυακές υπηρεσίες παίζει έναν κυρίαρχο ρόλο. Θα μπορούσαμε να πούμε πως αποτελεί το διαβατήριο για το ταξίδι μας στον κυβερνοχώρο. Πιο κάτω ίσως η δημοφιλέστερη εφαρμογή όλων, το email της Google: Gmail. Όπως μπορεί να δει κανείς στην εικόνα πιο πάνω, δύο βασικά πεδία πρέπει να συμπληρώσει κανείς για να συνδεθεί στον λογαριασμό του: την διεύθυνση (email address) - ή αλλιώς το όνομα χρήστη (username) και τον κωδικό πρόσβασης (password). Μάλιστα, επειδή η ίδια εταιρεία μας παρέχει και άλλες διαδικτυακές υπηρεσίες, μας ενημερώνει ότι μόλις συνδεθούμε στο ηλεκτρονικό μας ταχυδρομείο, συνδεόμαστε ταυτόχρονα και στις υπόλοιπες υπηρεσίες, όπως το Google Plus, το YouTube, το Google Search, το Google Drive, το Google Maps και το Google Play. Άλλες γνωστές εταιρείες που παρέχουν την υπηρεσία αυτή είναι η Yahoo και η Microsoft μέσω του Outlook (παλαιότερα γνωστό ως windows live και hotmail): Κάθε υπηρεσία παρέχει περίπου τις ίδιες λειτουργίες. Προς το παρόν τις περισσότερες μας τις παρέχει η Google και το Gmail.
Μόλις γράψουμε σωστά το username και το password μας, συνδεόμαστε στο λογαριασμό μας και βλέπουμε μια εικόνα σαν αυτή: Εδώ γράφουμε το γράμμα που επιθυμούμε να στείλουμε. Πέρα από κείμενο, όμως, μπορούμε να έχουμε εικόνες ή και να επισυνάψουμε οποιοδήποτε αρχείο, απλά κάνοντας κλικ στο κουμπί που έχει ως σύμβολο τον συνδετήρα... Το απαραίτητο πεδίο προς συμπλήρωση είναι η διεύθυνση (address) του παραλήπτη. Πατάμε στην επιλογή Προς και συμπληρώνουμε το email του ή των ατόμων που θέλουμε να λάβουν μήνυμα από εμάς. Ένα ακόμα πεδίο είναι το θέμα (subject), όπου - χωρίς να είναι υποχρεωτικό - γράφουμε με δυο λόγια το αντικείμενο, τον σκοπό ή και την κρισιμότητα του μηνύματός μας.
Από την επιλογή του φακέλου Απεσταλμένα, μπορούμε να επαληθεύσουμε ότι εστάλη με επιτυχία το μήνυμά μας, αλλά και να έχουμε πρόσβαση σε αυτό, προκειμένου να κάνουμε αλλαγές, ή να το στείλουμε και σε άλλον παραλήπτη. ΠΡΟΣΟΧΗ! Εάν από τον φάκελο Απεσταλμένα διαγράψουμε κάποιο μήνυμα, τότε αυτό δεν σημαίνει ότι διαγράφεται το μήνυμα και στον λογαριασμό του παραλήπτη, που θα εξακολουθεί να το βλέπει. Επιμέλεια σημειώσεων Μιχαλόπουλος Βασίλης ΠΕ20