Εργασία ΔΕΟ 11 1.1 Προγραμματισμός είναι η λειτουργία του προσδιορισμού των αντικειμενικών στόχων ενός οικονομικού οργανισμού και των μέσων που απαιτούνται για την υλοποίησή τους. Ενώ ο σχεδιασμός αφορά στους γενικούς βραχυχρόνιους και μακροχρόνιους σκοπούς ενός οικονομικού οργανισμού ο προγραμματισμός αφορά στους συγκεκριμένους βραχυχρόνιους και μακροχρόνιους σκοπούς ενός οργανισμού. Στην ουσία ο προγραμματισμός είναι η διαδικασία προσδιορισμού των στόχων και πώς αυτοί οι στόχοι μπορούν καλύτερα να επιτευχθούν. Ο λόγος που ο Προγραμματισμός είναι απαραίτητος είναι γιατί περιγράφει μέσω της διαδικασίας του πώς θα υλοποιηθούν οι σκοποί του οργανισμού, πώς δηλαδή θα πραγματοποιηθεί η αποστολή της επιχείρησης. Αφού αξιολογηθεί το περιβάλλον, και τεθούν οι αντικειμενικοί στόχοι, καθορίζονται εκείνες οι πολιτικές και οι διαδικασίες και επιλέγονται εκείνα τα λειτουργικά προγράμματα, έτσι ώστε να υλοποιηθούν οι σκοποί του οργανισμού. Σύμφωνα με τον H. Fayol, ο προγραμματισμός είναι η πρόβλεψη του μέλλοντος και η προετοιμασία του σχεδίου δράσης. Για παράδειγμα, οι πόροι, απαραίτητοι για την παραγωγική διαδικασία, αποτελούν περιορισμό στο σχέδιο δράσης, άρα επιβάλλεται να προγραμματιστεί το ύψος της παραγωγής, ανάλογα με την αναμενώμενη ζήτηση, για την παραγγελία των πρώτων υλών. Ο προγραμματισμός περιλαμβάνει επίσης και τη σύνταξη προϋπολογισμού - προσδιορίζοντας τις πηγές και τα επίπεδα πόρων που είναι δεσμευμένα στα σχέδια δράσης. Η διαχείριση μπορεί να επιλέξει τον τύπο προϋπολογισμού που ανταποκρίνεται καλύτερα στις ανάγκες προγραμματισμού της οργάνωσης. Έτσι λοιπόν προγραμματίζει η επιχείρηση και θέτει μετρήσιμους και ρεαλιστικούς στόχους για την επίτευξη του οράματος του οργανισμού. Ο προγραμματισμός μέσω του προϋπολογισμού επίσης αποτελεί μέσο ελέγχου των στελεχών, εάν τα επίπεδα παραγωγής και πωλήσεων που προγραμμάτισαν πραγματοποιήθηκαν, μιας και οι ανταμοιβές δίνονται στα άτομα με βάση την επίτευξη των στόχων τους. 1.2 Με τη διαδικασία του Προγραμματισμού οι οργανώσεις συνειδητοποιούν τις
δυνάμεις και τις αδυναμίες τους, είναι σε θέση να αναγνωρίσουν και να κεφαλαιοποιούν τις ευκαιρίες της αγοράς και γενικότερα του εξωτερικού περιβάλλοντος, και μπορούν να θωρακιστούν καλύτερα απέναντι στις απειλές του (strengths, weakness, opportunities, threats). Είναι αποτελεσματικότερες στην κατανομή και τη χρήση των πόρων και τη διαχείρηση των αποθεμάτων τους, όταν πχ κάνουν προϋπολογισμό πωλήσεων κατά μήνα (demand planning). Έτσι, είναι σε θέση να ξέρουν τι να περιμένουν από τη ζήτηση και την αγορά γενικότερα και με προγραμματισμένες ενέργειες στα τμήματα παραγωγής και διακίνησης να εξυπηρετούν συγκεκριμένα επίπεδα ζήτησης, ώστε ούτε μεγάλα αποθέματα να δημιουργούνται αλλά ούτε και έλλειψη προϊόντος. Θέτοντας αντικειμενικούς στόχους και διαδικασίες που υποστηρίζουν την υλοποίησή τους, φτάνουν ώστε να πραγματοποιηθεί το σκοπός της επιχείρησης. 2.1 Η μελέτη του εξωτερικού περιβάλλοντος αποτελεί αναπόσταστο κομμάτι της επιχειρησιακής έρευνας κατά την κατάρτηση του business plan, μιας και η επιχείρηση αποτελεί μέρος του κοινωνικού, οικονομικού και πολιτικού συστήματος της περιοχής που λειτουργεί, αλλά και της χώρας γενικότερα. Το εξωτερικό περιβάλλον περιλαμβάνει: Οικονομική διάσταση. Ο κύριος Α.Α. θα πρέπει να έχει βρει στοιχεία όσον αφορά στην ανεργία της περιοχής, το βιωτικό επίπεδο των κατοίκων της Θράκης, τα αναπτυξιακά κίνητρα του κράτους σε βιομηχανικές μονάδες που θέλουν να λειτουργήσουν τις μονάδες παραγωγής τους εκεί (επιδοτήσεις διενέργεια αποσβέσεων πάγιου εξοπλισμού) κλπ. Ακόμη στοιχεία στα οποία η επιχείρηση ασκεί ή και δέχεται άμεσες αλληλεπιδράσεις, όπως οι ανταγωνιστές, προμηθευτές, καταναλωτές, τράπεζες, δημόσιος τομέας, συνδικάτα εργαζομένων κ.λπ. Κοινωνική διάσταση. Πρέπει να μελετήσει τα δημογραφικά χαρακτηριστικά της περιοχής, την «ηλικία» του εν δυνάμει εργατικού δυναμικού, την ποιότητά του (πχ πόσοι είναι απόφοιτοι δευτεροβάθμιας ή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης κλπ.).
Πολιτικό περίγυρο. Στοιχεία όπως το σύστημα αξιών και πιστεύω, ήθη και έθιμα (πχ η επιχείρηση με τη δράση της θέλει να αμβλύνει πιθανόν θρησκευτικές διαφορές και να συμφιλιώσει κοινωνικές ομάδες στη περιοχή της Θράκης;), πολιτικό (σύστημα, θεσμοί), οικολογικό (φυσικό περιβάλλον) κλπ. 2.2 Ο Μακροχρόνιος Στρατηγικός σχεδιασμός περιλαμβάνει την εκτίμηση του εξωτερικού περιβάλλοντος, τη διατύπωση της αποστολής και των μέσων για την υλοποίησή της. Πιο συγκεκριμένα: Καθορίζει την αποστολή της οργάνωσης. Μια αποστολή καθορίζει το σκοπό της οργάνωσης και το όραμά της. Καθιερώνει τους στόχους. Οι στόχοι μεταφράζουν την αποστολή στους συγκεκριμένους όρους. Ο καθορισμός των στόχων της οργάνωσης είναι το πιό ουσιαστικό βήμα στη διαδικασία στρατηγικού προγραμματισμού Ανάλυση των πόρων της οργάνωσης. Αυτή η ανάλυση είναι απαραίτητη για να προσδιορίσει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της οργάνωσης ανταγωνιστικά. Ανιχνεύει το περιβάλλον. Η διοίκηση θα θελήσει να ανιχνεύσει το περιβάλλον της για να προσδιορίσει διάφορους πολιτικούς, κοινωνικούς, τους οικονομικούς, και παράγοντες αγοράς που θα μπορούσαν να προσκρούσουν στην οργάνωση Η διένεργεια προβλέψεων. Το πέμπτο βήμα είναι μια πιό λεπτομερής προσπάθεια να προβλεφθεί το πιθανό περιστατικό των μελλοντικών γεγονότων Προσδιορισμός και αξιολόγηση εναλλακτικών στρατηγικών. Η διαχείριση πρέπει να επιδιώξει ένα σύνολο εναλλακτικών λύσεων που μπορεί να εκμεταλλευτεί την κατάσταση Επιλογή στρατηγικής. Μόλις απαριθμηθούν οι εναλλακτικές στρατηγικές και αξιολογηθούν, κάποια θα επιλεχτεί
Εφαρμογή στρατηγικής. Μόλις καθοριστεί η στρατηγική, πρέπει να ενσωματωθεί στις καθημερινές διαδικασίες της οργάνωσης. Σε διαφορετική περίπτωση ακόμη και το καλύτερο των στρατηγικών σχεδιών μπορεί να έχει αρνητική επίδραση εάν η διαχείριση αποτυγχάνει να μεταφράσει τη στρατηγική που επιλέγεται στα προγράμματα, τις πολιτικές, τους προϋπολογισμούς, και άλλα μακροπρόθεσμα και βραχυπρόθεσμα σχέδια. Ο βραχυπρόθεσμος ετήσιος Τακτικός προγραμματισμός περιλαμβάνει τους λειτουργικούς στόχους για τα συγκεκριμένα τμήματα και τα άτομα και έχει έναν χρονικό ορίζοντα ενός έτους ή λιγότερο. Ο τακτικός προγραμματισμός είναι περιορισμένου φάσματος προγραμματίζοντας με τις τρέχουσες διαδικασίες του τις δραστηριότητες της επιχείρησης σε βραχυπρόθεσμη βάση. Τα τακτικά σχέδια συνήθως αναπτύσσονται για τις οργανώσεις στις περιοχές της χρηματοδότησης (financial & budgeting planning), της παραγωγής, των εγκαταστάσεων και του μάρκετινγκ. Τα λειτουργικά σχέδια παρέχουν τις λεπτομέρειες για το πώς τα στρατηγικά σχέδια θα ολοκληρωθούν. Ηλεκτρονική Αρθρογραφία http://www.introduction-to-management.24xls.com/el306 http://www.introduction-to-management.24xls.com/el314 Θέμα 3 ο 3.1 Θεωρητικά τα logistics εξυπηρετούν την κερδοφορία μιας επιχείρησης, εξασφαλίζοντας τη συνεχή διαθεσιμότητα των προϊόντων και των λοιπών πόρων της, επιτρέποντας παράλληλα την ομαλή ροή επιτέλεσης των διαδικασιών τους. Τα logistics αποσκοπούν στην παραγωγή προϊόντων με όσο το δυνατόν χαμηλότερο κόστος, στη διατήρηση των προϊόντων με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, στην πλήρη αξιοποίηση των υλικών μέσων της επιχείρησης, στη μεταφορά των προϊόντων με το χαμηλότερο δυνατό κόστος και τις μικρότερες δυνατές
καθυστερήσεις και τελικά στην επίτευξη κερδοφορίας και οικονομίας κλίμακος για την επιχείρηση. Αν και αφορούν σε κάθε είδους επιχειρηματικό τομέα και κάθε είδους επιχείρηση, εκεί που βρίσκουν κατεξοχήν πρόσφορο έδαφος εφαρμογής είναι οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην εφοδιαστική αλυσίδα (εμπορικές, μεταφορικές, παραγωγικές, εταιρίες αποθήκευσης κ.ά.), ανεξαρτήτως του τομέα της οικονομίας στον οποίο ανήκουν. Ο όρος "εφοδιαστική αλυσίδα" περιγράφει το πλέγμα διαδικασιών που απαιτούνται ώστε ένα προϊόν να περάσει από τη φάση της παραγωγής στη φάση της κατανάλωσης. Μεταξύ των διαδικασιών αυτών ξεχωρίζει η παραγωγή, η τυποποίηση, η αποθήκευση, η διακίνηση και η διάθεση του προϊόντος. Όπως διαφαίνεται από τα παραπάνω, logistics και εφοδιαστική αλυσίδα συνδέονται άρρηκτα. Η εφοδιαστική αλυσίδα αποτελεί το βασικότερο πεδίο εφαρμογής των logistics, τα οποία αποτελούν το βασικότερο ζητούμενο για την ορθολογικοποίηση και την επιτυχία των διαδικασιών της εφοδιαστικής αλυσίδας. Τα logistics απαντούν στο πώς πρέπει να οργανωθούν οι διαδικασίες της εφοδιαστικής αλυσίδας - π.χ. πώς πρέπει να γίνεται η διακίνηση των προϊόντων, με τι συχνότητα πρέπει να εκτελούνται οι παραδόσεις, μέσω ποιου δρομολογίου κ.λπ. Στο παράδειγμά μας, ο κύριος ΑΒ είναι αυτός που διαχειρίζεται τη διάθεση και διανομή του προϊόντος, δηλαδή τις παραπάνω διαδικασίες για την ΜΜΕ ηλεκτρονικού εξοπλισμού, επομένως μπορεί να χαρακτηριστεί ως logistic manager. Ηλεκτρονική Αρθρογραφία http://www.go-online.gr/ebusiness/specials/article.html?article_id=1319 http://en.wikipedia.org/wiki/logistics. 3.2 Οι βασικοί ρόλοι του manager είναι: Διαπροσωπικοί ρόλοι Ηγετικός ρόλος (πρόσληψη, εκπαίδευση κ.λπ.) Συνδετικός κρίκος (επικοινωνία με το εξωτερικό περιβάλλον) Κατ επίφασιν επικεφαλής (εκτέλεση τελετουργικών ρόλων ως εκπρόσωπος του οργανισμού). Πληροφοριακοί ρόλοι
ο ρόλος του παραλήπτη (λαμβάνει πληροφορίες για τη λειτουργία του οργανισμού) ο ρόλος του διασπορέα (μετάδοση πληροφοριών στους υφισταμένους) ο ρόλος του εκπροσώπου (δημόσια εκπροσώπηση της επιχείρησης). Αποφασιστικοί ρόλοι ο ρόλος του επιχειρηματία (βελτίωση της επιχείρησης και προσαρμογή στις νέες συνθήκες) ο ρόλος αυτού που επιλύει προβλήματα ο ρόλος του διαπραγματευτή ο ρόλος του κατανομέα των μέσων. Επομένως, η ανακοίνωση των καθηκόντων των εργαζομένων (κατανομέας των μέσων), η συνάντηση με τους εμπορικούς αντιπροσώπους (συνδετικός κρίκος - επικοινωνία με το εξωτερικό περιβάλλον) και ο καθορισμός των παραγγελιών της επόμενης μέρας & ο έλεγχος της αποθήκης (εκτέλεση τελετουργικών ρόλων ως εκπρόσωπος του οργανισμού υπεύθυνος για την κίνηση της αποθήκης στα εισερχόμενα και εξερχόμενα) αφορούν δραστηριότητες του management. 3.3 Στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, θα προτιμηθεί η λύση μεταξύ άλλων που εκπληρώνει τους αντικειμενικούς σκοπούς της επιχείρησης, αλλά ταυτόχρονα να είναι και ρεαλιστική. Πρακτικά, η επιλογή της βέλτιστης λύσης βασίζεται στο κριτήριο της ανάλυσης κόστους ωφέλους (cost benefit analysis). Έτσι επιλέγεται από τις διάφορες εναλλακτικές λύσεις εκείνη που προσφέρει την καλύτερη σχέση ανάμεσα στο κόστος και στο κέρδος με τη χρησιμοποίηση της άριστης κατανομής των πόρων της επιχείρησης. Για παράδειγμα, εάν έχουμε να επιλέξουμε μεταξύ δύο επενδυτικών προγραμμάτων, τα οποία απαιτούν την ίδια επένδυση χρηματικών πόρων για την πραγματοποίηση της επένδυσης, θα επιλέξουμε ανάμεσα σε αυτό που θα μας κάνει πλουσιότερους στο τέλος της επένδυσης (δηλ. με το κριτήριο της καθαρής παρούσας αξίας μέσω ενός μαθηματικού μοντέλου).