ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Μεταπτυχιακό πρόγραμμα ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΕΝΤΥΠΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1. ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Άσκηση και διατροφή στην πρόληψη και αντιμετώπιση ασθενειών 2. ΚΩΔ. Μ/ΤΟΣ: MΒ04 3. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Τζιαμούρτας Αθανάσιος ajamurt@pe.uth.gr 4. ΑΛΛΟΙ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Μούγιος Βασίλης, Σακκάς Γεώργιος, Κουρέτας Δημήτριος 5. ΤΡΟΠΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ: 12 διαλέξεις 6. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Μάθημα επιλογής του B ΕΞΑΜΗΝΟΥ Λέξεις-κλειδιά για αναζήτηση στο διαδίκτυο: biochemistry, nutrition, exercise, hematology, metabolism, aerobic, anaerobic 7. ΣΚΟΠΟΙ & ΣΤΟΧΟΙ TOY MAΘΗΜΑΤΟΣ Να δώσει τη δυνατότητα στον φοιτητή να κατανοήσει τις βασικές αρχές ενδοκρινολογίας και βιοχημείας και πως συνδέονται αυτές με την άσκηση. Να συνδέσει τις θεωρητικές γνώσεις των προηγουμένων επιστημών με την πράξη. Να μπορέσει να καταλάβει ο φοιτητής ποιοι είναι οι παράγοντες οι οποίοι έχουν σχέση με το μεταβολισμό κατά τη διάρκεια της άσκησης και είναι σημαντικοί για την απόδοση. Να κατανοηθούν οι μακροχρόνιες επιδράσεις της άσκησης στο μεταβολισμό του ανθρώπου. 8. ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Εισηγήσεις, εργαστήρια, παρουσιάσεις, προγραμματισμένη συμμετοχή σε έρευνα πεδίου. 9. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΥΛΗΣ Α/Α Εισηγητής Θέμα 1. Τζιαμούρτας Γενικές πληροφορίες για τα θρεπτικά στοιχεία, βιταμίνες, μέταλλα 2. Τζιαμούρτας Ισορροπημένη διατροφή (πυραμίδες τροφών κ.λ.π.) 3. Τζιαμούρτας Αυξομείωση σωματικού βάρους (Δίαιτες και παρενέργειες) 4. Τζιαμούρτας Εργαστήριο Μέτρηση Ενεργειακής Δαπάνης Ηρεμίας 5. Τζιαμούρτας Ανορεξία - βουλιμία 6. Τζιαμούρτας Ποιότητα τροφών και καρκίνος του παχέος εντέρου 7. Σακκάς Ασθένειες και διατροφή Αναιμία Νεφρική ανεπάρκεια αιμοκάθαρση Καρκίνος Διαβήτης 8. Μούγιος Συμπληρώματα διατροφής και άσκηση 9. Μούγιος Μεταβολικό Σύνδρομο και Άσκηση, Λιπίδια και Λιποπρωτεΐνες 10 Κουρέτας Μεταβολισμός ξενοβιοτικών ουσιών 11 Κουρέτας Μεταβολισμός ξενοβιοτικών ουσιών 12 Κουρέτας Φυτοοιστρογόνα ξενοοιστρογόνα: Επιπτώσεις στην άσκηση 1
10. ΤΡΟΠΟΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ: Εργασία ανασκόπησης (20%) Διαγώνισμα προόδου (30%) Γραπτές εξετάσεις (50%) 11. ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Spiegelman BM, Flier JS. Οbesity and the regulation of energy balance. Cell 104: 531-543, 2001 Jequier, E. and Tappy, L. Regulation of Body Weight in Humans. Physiological Reviews, 79(2), 451-480, 1999. Διάλεξη 1 Γενικές πληροφορίες για τα θρεπτικά στοιχεία, βιταμίνες, μέταλλα ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ Υδατάνθρακες, Πρωτεΐνες, Λίπη, Υδατοδιαλυτές βιταμίνες, λιποδιαλυτές βιταμίνες, μακροστοιχεία, ιχνοστοιχεία Carbohydrates, saturated fat, polyunsaturated fat, monounsaturated fat, protein, vitamins, micronutrients, macronutrients Διάλεξη 2 Ισορροπημένη διατροφή (πυραμίδες τροφών κ.λ.π.) Ενεργειακή Ισορροπία Κλασσική Πυραμίδα τροφών Μεσογειακή Πυραμίδα τροφών MyPyramid Πυραμίδα τροφών Energy balance Food pyramid Mediterrenean food pyramid MyPyramid Διάλεξη 3 Αυξομείωση σωματικού βάρους (Δίαιτες και παρενέργειες) Πρόσληψη Ενέργειας Κατανάλωση Ενέργειας Σύστημα ελέγχου πρόσληψης τροφής και σωματικού βάρους Βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη ρύθμιση της Ε ισορροπίας Energy balance, fat oxidation, calorimetry, energy intake, obesity 2
Διάλεξη 4 Εργαστήριο Μέτρηση Ενεργειακής Δαπάνης Ηρεμίας Αξιολόγηση Ενεργειακής Δαπάνης Ηρεμίας με Έμμεση Θερμιδομετρία Υπολογισμός Βασικού Μεταβολικού Ρυθμού με Εξισώσεις Indirect calorimetry, resting energy expenditure, basal metabolic rate Διάλεξη 5 Διατροφικές Διαταραχές Ανορεξία - βουλιμία Ψυχογενής ανορεξία Ψυχογενής βουλιμία Eating disorders, bulimia, anorexia nervosa - American College of Sports Medicine (2006). ACSM S Resource Manual for Guidleines for Exercise Testing and Prescription. London, Lippincott Williams & Wilkins Διάλεξη 6 Τροφές με χαμηλό και υψηλό γλυκαιμικό δείκτη Glycemic index, fiber, Σύνδεση φυτικών ινών με καρκίνο του παχέος εντέρου colon cancer, exercise Πρόσληψη τροφών διαφορετικού γλυκαιμικού δείκτη μετά από άσκηση Ποιότητα τροφών και καρκίνος του παχέος εντέρου Διάλεξη 7 3
Ασθένειες και διατροφή Αναιμία Νεφρική ανεπάρκεια - αιμοκάθαρση Καρκίνος ΕΝΤΥΠΟ 1 Ο ρόλος της διατροφής στην αναιμία, νεφρική Αnemia, blood dialysis, ανεπάρκεια, τον καρκίνο και το σακχαρώδη διαβήτη cancer, nutrition, diabetes - Position Statement by the Canadian Diabetes Association: Guidelines for the Nutritional Management of Diabetes Mellitus in the New Millenium. Canadian Journal of Diabetes Care 23(3): 56-69. Διάλεξη 8 O ρόλος των συμπληρωμάτων διατροφής στην υγεία και Nutrition supplements την άσκηση Συμπληρώματα διατροφής και άσκηση Διάλεξη 9 O ρόλος της άσκησης στο μεταβολικό σύνδρομο, στα λιπίδια και τις λιποπρωτεΐνες Μεταβολικό Σύνδρομο και Άσκηση, Λιπίδια και Λιποπρωτεΐνες Metabolic syndrome, lipids, lipoproteins, exercise 4
Διάλεξη 10 Μεταβολισμός ξενοβιοτικών ουσιών O ρόλος των ξενοβιοτικών ουσιών στην υγεία του ανθρώπου Xenobiotic metabolism, free radicals, antioxidants Διάλεξη 11 Μεταβολισμός ξενοβιοτικών ουσιών O ρόλος των ξενοβιοτικών ουσιών στην υγεία του ανθρώπου Xenobiotic metabolism, free radicals, antioxidants Διάλεξη 12 Ο ρόλος των φυτοοιστρογόνων ξενοοιστρογόνων σε διάφορες ασθένειες και η σχέση τους με την άσκηση Φυτοοιστρογόνα ξενοοιστρογόνα: Επιπτώσεις στην άσκηση Plant estrogen, phytochemicals, phytoestrogen - Amnon Brzezinski, Herman Adlercreutz, Roger Shaoul, Ariel Rösler, Avigail Shmueli, Vasilus Tanos, and Joseph G. Schenker. Short-term Effects of Phytoestrogen-rich Diet on Postmenopausal Menopause: The Journal of The North American Menopause Society Vol. 4, No. 2, pp. 89-94. 5