ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ
Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΡΡΩΣΤΙΑΣ
ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Καταλαβαίνουμε το άρρωστο όταν γνωρίζουμε το υγιές Στους χώρους φροντίδας της υγείας, η έννοια «υγιές» είναι συνώνυμη με την έννοια «φυσιολογικό» Και οι δύο καταστάσεις είναι δύσκολο να οριστούν και να μετρηθούν
ΟΡΙΣΜΟΣ ΥΓΕΙΑΣ (Π.Ο.Υ.) Είναι η κατάσταση της τέλειας φυσικής, πνευματικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι απλώς η απουσία κάποιας αρρώστιας Ο ορισμός περιγράφει μια ιδανική κατάσταση Αν ήταν δυνατόν να μετρηθούν κάθε μία από τις παραμέτρους που βάζει ο ορισμός, πολύ λίγοι άνθρωποι θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν πραγματικά υγιείς.
ΟΡΙΣΜΟΣ ΥΓΕΙΑΣ (Π.Ο.Υ.) Στην πράξη θεωρούμε υγιείς τους ανθρώπους που δεν έχουν κάποια φανερή διαταραχή και ο οργανισμός τους διατηρεί την ικανότητα προσαρμογής και αντίδρασης στις επιδράσεις του περιβάλλοντος
ΠΟΤΕ ΑΡΡΩΣΤΑΙΝΟΥΜΕ; Η αρρώστια προκύπτει όταν οι αμυντικοί μηχανισμοί του σώματος δεν μπορούν να προσαρμοστούν ή να αντιδράσουν ικανοποιητικά σε βλαπτικές επιδράσεις Τις περισσότερες φορές από κάποιο σημείο κι έπειτα, οι άνθρωποι αισθάνονται «τη μάχη» που δίνει το αμυντικό σύστημα
ΠΟΤΕ ΑΡΡΩΣΤΑΙΝΟΥΜΕ; Οι εκδηλώσεις της αντίδρασης του οργανισμού στους βλαπτικούς παράγοντες αποτελούν μέρος του φαινομένου που θεωρούμε αρρώστια
ΠΟΤΕ ΑΡΡΩΣΤΑΙΝΟΥΜΕ; Η «μάχη» εναντίον των βλαπτικών παραγόντων αρχίζει στο επίπεδο του κυττάρου μετά αλλοιώνεται η ανατομία ή ή λειτουργία του ιστού στον οποίο ανήκουν τα άρρωστα κύτταρα έτσι διαταράσσεται η συνεργασία και η σύνδεση του ιστού αυτού με άλλους, που συνυφαίνουν κάποιο όργανο η βλάβη επεκτείνεται σε όλο το όργανο και επηρεάζει το σύστημα στο οποίο αυτό ανήκει
ΠΟΤΕ ΑΡΡΩΣΤΑΙΝΟΥΜΕ; Ο οργανισμός είναι ένα αρμονικό σύνολο, οποιαδήποτε ανωμαλία συμβαίνει σε κάποιο ιστό, όργανο ή σύστημα επηρεάζει ταυτόχρονα και άλλα συστήματα που αντιδρούν προσπαθώντας να προσαρμοστούν στη νέα κατάσταση ή να βοηθήσουν στη «διόρθωση» της βλάβης
ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΑΘΟΥΝ ΒΛΑΒΗ ΤΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΕΝΟΣ ΟΡΓΑΝΟΥ; Α) κληρονομικές αρρώστιες Οι αρρώστιες που οφείλονται σε λάθη γονιδίων ή χρωμοσωμάτων, όσοι τις έχουν γεννιούνται με αυτές. Κακή κατασκευή ή ελαττωματική λειτουργία κυττάρων, επειδή κληρονομήθηκαν από τους γονείς λανθασμένες «οδηγίες» ή «μεταφράστηκαν» λανθασμένα κατά την εμβρυϊκή ζωή.
ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΑΘΟΥΝ ΒΛΑΒΗ ΤΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΕΝΟΣ ΟΡΓΑΝΟΥ; Α) κληρονομικές αρρώστιες Οι οδηγίες που περιέχονται στον πυρήνα των κυττάρων είναι τα γονίδια και βρίσκονται πάνω σε τμήματα του DNA, που λέγονται χρωμοσώματα.
ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΑΘΟΥΝ ΒΛΑΒΗ ΤΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΕΝΟΣ ΟΡΓΑΝΟΥ; Β) Λοιμώξεις Επίδραση των μικροοργανισμών ή των προϊόντων τους Γ) Τραύματα ή δηλητηριάσεις Επίδραση μηχανικών ή χημικών παραγόντων
ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΑΘΟΥΝ ΒΛΑΒΗ ΤΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΕΝΟΣ ΟΡΓΑΝΟΥ; Δ) Αυτοάνοσες και Αλλεργικές παθήσεις Οι αμυντικοί μηχανισμοί του οργανισμού δεν λειτουργούν σωστά
ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΑΘΟΥΝ ΒΛΑΒΗ ΤΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΕΝΟΣ ΟΡΓΑΝΟΥ; Ε) Εκφυλιστικές παθήσεις Μπορεί να μειωθεί ή να χαθεί η φυσική ικανότητα που διαθέτουν τα κύτταρα να διορθώνουν τις βλάβες. Αυτή η ικανότητα ως ένα σημείο καθορίζεται γενετικά, επηρεάζεται όμως και από περιβαλλοντικούς παράγοντες
ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΑΘΟΥΝ ΒΛΑΒΗ ΤΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΕΝΟΣ ΟΡΓΑΝΟΥ; Ε) Εκφυλιστικές παθήσεις Τα χάσιμο της ικανότητας αυτής καθώς αυξάνεται η ηλικία ή πρόωρα- οδηγεί σε γήρανση (εκφύλιση) των κυττάρων. Οι εκφυλιστικές παθήσεις είναι συνήθως μακροχρόνιες.
ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΑΘΟΥΝ ΒΛΑΒΗ ΤΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΕΝΟΣ ΟΡΓΑΝΟΥ; Ε) Εκφυλιστικές παθήσεις Τέτοιες παθήσεις είναι: Νεοπλάσματα, κυκλοφοριακά προβλήματα μέσης και γεροντικής ηλικίας, συστηματικά νοσήματα (αρθρίτιδες, ορμονικές διαταραχές), εκφυλίσεις νευρικού συστήματος κ.α.
ΦΛΕΓΜΟΝΗ Οποιοδήποτε κι αν είναι το αίτιο που έβλαψε τα κύτταρα ή τους ιστούς ο οργανισμός στο σύνολό του αντιδρά κινητοποιώντας μηχανισμούς άμυνας Οι μηχανισμοί αυτοί λειτουργούν αρχικά στο σημείο που μπήκε ή δημιουργήθηκε ο βλαπτικός παράγοντας (τοπικά) Αν χρειαστεί μπορεί να επεκταθούν σε όλο το σώμα (συστηματικά)
ΦΛΕΓΜΟΝΗ Ο άνθρωπος καταλαβαίνει τη δράση των αμυντικών μηχανισμών, που ασκούνται ως αντίδραση σε κάποιο βλαπτικό αίτιο, από μια σειρά εκδηλώσεων που αποτελούν την φλεγμονή
ΦΛΕΓΜΟΝΗ Τοπική φλεγμονή: οι εκδηλώσεις περιορίζονται στο σημείο της αρχικής βλάβης Συστηματική φλεγμονή : τα φαινόμενα γενικεύονται σε όλο το σώμα
ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΦΛΕΓΜΟΝΗ 1. Στην περιοχή της βλάβης έρχεται αρκετό αίμα, για να μεταφερθούν περισσότεροι αμυντικοί παράγοντες. Η περιοχή αποκτά κόκκινο χρώμα. Η κατάσταση αυτή λέγεται υπεραιμία και γίνεται αμέσως αντιληπτή, όταν η περιοχή της φλεγμονής είναι το δέρμα ή οι βλεννογόνοι
ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΦΛΕΓΜΟΝΗ 2. Η αυξημένη ροή αίματος αυξάνει τη θερμοκρασία της περιοχής. Λέμε ότι έχουμε υπερθερμία
ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΦΛΕΓΜΟΝΗ 3. Τα αγγεία ανοίγουν τους πόρους τους και βγαίνει υγρό προς το χώρο έξω από αυτά. Το υγρό παρασύρει λευκά αιμοσφαίρια και αμυντικές πρωτεΐνες. Αυτό το υγρό που περιέχει αμυντικά στοιχεία λέγεται εξίδρωμα
ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΦΛΕΓΜΟΝΗ Το εξίδρωμα διαφέρει από το υγρό που βγαίνει από τα αγγεία όταν πιεστούν (π.χ. από σφιχτές κάλτσες ή ζώνη, από το έμβρυο στην κοιλιά της εγκύου, από δέσιμο στο μπράτσο κλπ.) Το υγρό αυτό λέγεται διίδρωμα, επειδή απλά διαπερνάει παθητικά τους πόρους των αγγείων, όταν αυξηθεί η υδροστατική πίεση σε αυτά.
ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΦΛΕΓΜΟΝΗ Αντίθετα η εμφάνιση εξιδρώματος είναι ενεργητική διαδικασία και αποτελεί μέρος του μηχανισμού της φλεγμονής Από τη παρουσία εξιδρώματος και υπεραιμίας η περιοχή διογκώνεται, έχουμε δηλαδή οίδημα (πρήξιμο)
ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΦΛΕΓΜΟΝΗ 4. Το παραπάνω αίμα που ήρθε και το εξίδρωμα που βγήκε από τα αγγεία πιέζουν τα άκρα των αισθητηρίων νεύρων και προκαλείται το αίσθημα του πόνου
ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΦΛΕΓΜΟΝΗ 5. Ανάλογα με τη θέση που αναπτύσσεται η τοπική φλεγμονή και με τη λειτουργία που έχει το συγκεκριμένο όργανο ή ιστός, στον οποίο εμφανίστηκε το οίδημα και η υπεραιμία, σε συνδυασμό με την αρχική βλάβη, προκαλούνται λειτουργικές διαταραχές. Έτσι σε μία φλεγμονή στις αρθρώσεις εκτός από το πρήξιμο, την υπεραιμία, της υπερθέρμανση και τον πόνο της άρθωσης θα υπάρχει και δυσκολία στην κίνηση του μέλους
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΟΠΙΚΗΣ ΦΛΕΓΜΟΝΗΣ ΣΕ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ Τα φαινόμενα γενικεύονται και διαταράσσονται ζωτικά σημείο, δηλαδή η αναπνοή, η καρδιακή συχνότητα, η θερμοκρασία του σώματος και η αρτηριακή πίεση.
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΟΠΙΚΗΣ ΦΛΕΓΜΟΝΗΣ ΣΕ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ Έτσι μπορεί να έχουμε: -αύξηση της θερμοκρασίας (πυρετό) -αύξηση της συχνότητας των αναπνοών (ταχύπνοια) - αύξηση της συχνότητας του σφυγμού (ταχυσφυγμία) -διαταραχή της ισορροπίας του νερού και των ηλεκτρολυτών, με εκδηλώσεις από όργανα όπως ο εγκέφαλος, οι νεφροί, οι ενδοκρινείς αδένες κλπ
ΦΛΕΓΜΟΝΗ
ΠΥΟ Είναι μάζα από νεκρωμένα λευκοκύτταρα και μικρόβια-νεκρά και ζωντανά-μέσα σε εξίδρωμα ΑΠΟΣΤΗΜΑ Συγκέντρωση πύου μέσα σε κοιλότητα που ΔΕΝ υπάρχει από πριν, αλλά δημιουργείται κατά τη διάρκεια των αντιδράσεων φλεγμονής ΕΜΠΥΗΜΑ Συγκέντρωση πύου μέσα σε όργανο που έχει κοιλότητα
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Όλα μαζί τα χαρακτηριστικά που εμφανίζονται στον άρρωστο και είναι αποτελέσματα της δράσης βλαπτικών παραγόντων και των αντιδράσεων φλεγμονής
ΧΡΟΝΙΑ ΦΛΕΓΜΟΝΗ Κυρίως αναφέρεται στη χρονική διάρκεια της φλεγμονής και περιλαμβάνει φλεγμονές που διαρκούν περισσότερο από εβδομάδες
ΧΡΟΝΙΑ ΦΛΕΓΜΟΝΗ Μπορεί να ξεκινήσει από οξεία φλεγμονή ή να εμφανιστεί χωρίς φανερή οξεία φάση Μια οξεία φλεγμονή μπορεί να μεταπέσει σε χρόνια αν η έκθεση στον τοξικό παράγοντα είναι παρατεταμένη
ΧΡΟΝΙΑ ΦΛΕΓΜΟΝΗ Κύριο γνώρισμα: αθρόα παρουσία μονοπύρηνων κυττάρων και ανάπτυξη ινώδους συνδετικού ιστού Συνήθως δεν παρατηρούνται ερυθρότητα, θερμότητα και οίδημα
ΚΟΚΚΙΩΜΑΤΩΔΗΣ ΦΛΕΓΜΟΝΗ Μια μορφή χρόνιας φλεγμονής Έχει σημαντικές κλινικές εκδηλώσεις και διαφορετική αιτιολογία Τοπικές αθροίσεις μονοπύρηνων (φυμάτια) και παρουσία γιγαντοκυττάρων Αίτια: μυκοβακτηρίδια, μύκητες, παράσιτα, ξένα σώματα ( ράμματα, έλαια, ταλκ, κλπ.)