Σημειώσεις μαθήματος Καταστάσεις Ταμειακών Ροών ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΙΑΡΧΗΣ MA, ACMA 1
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η κατάσταση ταμειακών ροών, η οποία καταρτίζεται με βάση τiς απαιτήσεις του Διεθνούς Λογιστικού Προτύπου 7 παρέχει πληροφορίες σχετικά με τις πραγματικές ταμειακές εισπράξεις και πληρωμές κατά την διάρκεια μιας περιόδου. Οι ταμειακές εισπράξεις και πληρωμές προέρχονται από τις παρακάτω μοναδικές πηγές χρηματοδότησης της επιχείρησης: Από τις εργασίες τις επιχείρησης λειτουργικές δραστηριότητες Από επενδυτικές δραστηριότητες αγοραπωλησίες παγίων & χρεογράφων Από χρηματοοικονομικές δραστηριότητες έκδοση μετοχικού κεφαλαίου & δανεισμού Η ΚΤΡ είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στους χρηματοοικονομικούς αναλυτές, γιατί επιτρέπει τον εύκολο υπολογισμό των «Αδέσμευτων Ταμειακών Ροών» (free cash flows). Οι αδέσμευτες αυτές ταμειακές ροές ορίζονται ως ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες μείον τις καθαρές εκροές για επενδύσεις και εξυπηρέτηση χρεών. Οι ΑΤΡ μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την λήψη αποφάσεων σχετικά με την χρηματοδότηση νέων επενδύσεων, τη μερισματική πολιτική, την εξόφληση υποχρεώσεων, την αποτίμηση μετοχών και επιχειρήσεων. 2
ΚΤΡ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ & ΒΑΣΙΚΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ Το 1987, στις ΗΠΑ, το Συμβούλιο Προτύπων Χρηματοοικον/κής Λογιστικής (FASB) εξέδωσε το Χρηματ/κό Λογιστικό Πρότυπο 95 «Κατάσταση Ταμειακών Ροών» (SFAS 95, Statement of Cash Flows), το οποίο άρχισε να εφαρμόζεται στις οικον/κές καταστάσεις που αφορούσαν λογιστικές περιόδους που άρχιζαν την, ή μετά την 15η Ιουλίου 1988. Μετέπειτα, τον Δεκέμβριο του 1992, το Συμβούλιο Διεθνών Λογιστικών Προτύπων εξέδωσε το Διεθνές Λογιστικό Πρότυπο 7 «Κατάσταση Ταμειακών Ροών», το οποίο άρχισε να εφαρμόζεται στις οικονομικές καταστάσεις που αφορούν λογιστικές περιόδους, που άρχιζαν την ή μετά την 1 η Ιανουαρίου 1994. Έκτοτε η ΚΤΡ αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα των οικονομικών καταστάσεων, και είναι η μόνη από τις λοιπές οικον/κές καταστάσεις που δεν συντάσσεται με την βασική αρχή του δεδουλευμένου (accrual basis), αλλά αντίθετα με την βασική αρχή της ταμειακής κίνησης (cash basis). Το γεγονός αυτό κάνει την ΚΤΡ να είναι περισσότερο κατανοητή από τις λοιπές οικονομικές καταστάσεις σε χρήστες που δεν διαθέτουν ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις. Επίσης η ΚΤΡ μπορεί να αποτελέσει τη βάση για την ανάπτυξη ειδικών μοντέλων εκτίμησης ή και προβλέψεων της αποδοτικότητας των οικονομικών μονάδων. Εξαιτίας των παραπάνω οι πληροφορίες που παρέχονται από την ΚΤΡ αξιοποιούνται από διαρκώς όλο και μεγαλύτερο αριθμό χρηστών. 3
Σκοποί της ΚΤΡ 1. Ο βασικός αντικειμενικός σκοπός της ΚΤΡ είναι να δώσει πληροφορίες και να εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους παρατηρείται μια μεταβολή στα διαθέσιμα. 2. Είναι να παράσχει πληροφορίες για τις ταμειακές ροές που προκύπτουν από λειτουργικές, χρηματοοικονομικές & επενδυτικές δραστηριότητες, από όπου προκύπτουν και οι «αδέσμευτες ταμειακές ροές». 3. Είναι να παρέχει την δυνατότητα πρόβλεψης του ύψους, χρόνου και βαθμού βεβαιότητας των μελλοντικών ροών κεφαλαίων μιας επιχείρησης έτσι ώστε να γίνει σωστός προγραμματισμός κάλυψης μελλοντικών ελλειμμάτων και αποδοτικής τοποθέτησης πλεονασμάτων. 4
Η ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΙΣΟΤΗΤΑ & Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ Έχουμε ότι: Ε (Ενεργητικό) = Υ (Υποχρεώσεις) + ΚΘ (Καθαρή Θέση) (1) ή ΚΕ + ΜΚΕ = ΒΥ + ΜΥ + ΚΘ (2) Όπου: ΚΕ = Κυκλοφορούν Ενεργητικό = Διαθέσιμα + Απαιτήσεις + Αποθέματα +Προπληρωθέντα Εξοδα ΜΚΕ =Μη Κυκλοφορούν Ενεργητικό = Πάγια + Συμμετοχές ΒΥ = Βραχ/σμες Υποχ/σεις ΜΥ = Μακ/σμες Υποχ/σεις Αν αντικαταστήσουμε στην 2 τα παραπάνω προκύπτουν τα εξής: Διαθέσιμα + Απαιτήσεις + Αποθέματα +Προπληρωθέντα Εξοδα + Πάγια + Συμμετοχές = ΒΥ + ΜΥ + ΚΘ (3) ή Διαθέσιμα = - Απαιτήσεις - Αποθέματα - Προπληρωθέντα Έξοδα - Πάγια - Συμμετοχές + ΒΥ + ΜΥ + ΚΘ (4) Την παραπάνω λογιστική ισότητα (4) μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε σαν βάση για την αναγνώριση μιάς ταμιακής ροής σαν ταμιακή «εισροή» ή «εκροή». Δηλαδή κάθε αύξηση των στοιχείων που εμφανίζονται με αρνητικό πρόσημο οδηγεί στην μείωση των Διαθεσίμων, άρα είναι «εκροή», και το αντίστροφο. Κάθε μείωση των στοιχείων που εμφανίζονται με θετικό πρόσημο οδηγεί σε μείωση των Διαθεσίμων, άρα είναι «εκροή» και το αντίστροφο. 5
Η «ΑΜΕΣΗ ΜΕΘΟΔΟΣ» ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΤΗΣ ΚΤΡ Η ΚΤΡ μπορεί να καταρτισθεί με δύο τρόπους, με την άμεση μέθοδο και την έμμεση μέθοδο παρουσίασης. Για να δημιουργήσουμε την ΚΤΡ με βάση την άμεση μέθοδο παρουσίασης πρέπει ή να έχουμε πληροφορίες από μέσα από την εταιρεία η οποία θα πρέπει να έχει διαμορφώσει ένα κατάλληλο μηχανογραφικό σύστημα συλλογής αυτών των επιπλέον πληροφοριών, εναλλακτικά σε περίπτωση που δεν μπορούμε να έχουμε αυτή την «εσωτερική» πληροφόρηση, θα μπορούσαμε να εκμαιεύσουμε τις περισσότερες από τις πληροφορίες που χρειάζονται για την κατάρτιση της ΚΤΡ χρησιμοποιώντας τις δημοσιευμένες Οικονομικές Καταστάσεις της εταιρείας (η τεχνική αυτή παρουσιάζεται παρακάτω). Βλέπε παρακάτω παράδειγμα υποδείγματος ΚΤΡ με βάση τον άμεσο τρόπο παρουσίασης: 6
«ΕΜΜΕΣΗ ΜΕΘΟΔΟΣ» ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΤΗΣ ΚΤΡ Αντίθετα με την άμεση μέθοδο που χρειάζεται κυρίως πληροφορίες «μέσα» από την οικονομική οντότητα, για να δημιουργήσουμε την ΚΤΡ με βάση την έμμεση μέθοδο παρουσίασης μας είναι αρκετές μόνο οι δημοσιευμένες Οικονομικές Καταστάσεις (η τεχνική αυτή παρουσιάζεται επίσης παρακάτω).. Η κυριότερη διαφορά μεταξύ της έμμεσης και άμεσης μεθόδου αφορά τον διαφορετικό τρόπο παρουσίασης των ταμειακών ροών από λειτουργικές ή επιχειρηματικές δραστηριότητες, οι ταμειακές ροές από επενδυτικές & χρηματοοικονομικές δραστηριότητες παρουσιάζονται ακριβώς το ίδιο και με τις δύο μεθόδους. Η παρουσίαση των ταμειακών ροών από λειτουργικές δραστηριότητες με την έμμεση μέθοδο ξεκινά από το λειτουργικό κέρδος το οποίο αναπροσαρμόζεται με τις μη ταμειακές κινήσεις που έχουν επηρεάσει τα Αποτελέσματα Χρήσης καθώς επίσης και με τις ταμειακές κινήσεις που έχουν επηρεάσει απευθείας τον Ισολογισμό (Κεφάλαιο Κίνησης) αλλά δεν έχουν περάσει μέσα από την ΚΑΧ. Το τελικό αποτέλεσμα των λειτουργικών ή Επιχειρηματικών Ροών θα πρέπει να είναι το ίδιο και με τις δύο μεθόδους. Παρακάτω αναλύεται λεπτομερώς η κατάρτιση της ΚΤΡ, χρησιμοποιώντας και τις δύο προαναφερόμενες μεθόδους, με βάση τα οριζόμενα από το ΔΛΠ (IAS) 7, το SFAS 95 και την Ελληνική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. 7
IAS 7 ΟΡΙΣΜΟΙ ταμειακά διαθέσιμα είναι αυτά που αποτελούνται από μετρητά στο ταμείο της επιχείρησης και από καταθέσεις, που μπορεί να αναληφθούν άμεσα. ταμειακά ισοδύναμα είναι οι βραχυπρόθεσμες, υψηλής ρευστότητας επενδύσεις, που είναι άμεσα μετατρέψιμες σε συγκεκριμένα ποσά ταμειακών διαθεσίμων και οι οποίες υπόκεινται σε ασήμαντο κίνδυνο μεταβολής της αξίας τους.τα ταμειακά ισοδύναμα κατέχονται για το σκοπό της αντιμετώπισης βραχυπρόθεσμων ταμειακών αναγκών μάλλον παρά για επένδυση ή για άλλους σκοπούς. Μια επένδυση, για να χαρακτηριστεί ως ταμειακό ισοδύναμο, πρέπει να είναι άμεσα μετατρέψιμη σε συγκεκριμένο ποσό ταμειακών διαθεσίμων και να υπόκειται σε ένα ασήμαντο κίνδυνο μεταβολής της αξίας της. Συνεπώς, μια επένδυση κανονικά χαρακτηρίζεται ως ταμειακό ισοδύναμο μόνον όταν έχει σύντομη λήξη, π.χ. τριών μηνών ή λιγότερο από την ημερομηνία της απόκτησής της. Συμμετοχές στο κεφάλαιο άλλων επιχειρήσεων αποκλείονται από τα ταμειακά ισοδύναμα, εκτός αν αποτελούν στην ουσία ταμειακά ισοδύναμα, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση των προνομιούχων μετοχών που αγοράστηκαν σε σύντομο χρόνο από τη λήξη τους και με συγκεκριμένη ημερομηνία εξαγοράς τους από τον εκδότη. ταμειακές ροές νοούνται τόσο οι εισροές όσο και οι εκροές ταμειακών διαθεσίμων και ταμειακών ισοδυνάμων. Οι ταμειακές ροές δεν περιλαμβάνουν κινήσεις μεταξύ στοιχείων που συνιστούν ταμειακά διαθέσιμα ή ταμειακά ισοδύναμα, γιατί αυτά τα στοιχεία αποτελούν μέρος της ταμιακής διαχείρισης μιας επιχείρησης μάλλον παρά μέρος των επιχειρηματικών, επενδυτικών και χρηματοοικονομικών δραστηριοτήτων της. Η ταμειακή διαχείριση περιλαμβάνει την επένδυση του ταμιακού πλεονάσματος σε ταμειακά ισοδύναμα. Επιχειρηματικές δραστηριότητες είναι οι κύριες δραστηριότητες δημιουργίας εσόδων της επιχείρησης και άλλες δραστηριότητες που δεν είναι επενδυτικές ή χρηματοοικονομικές. Επενδυτικές δραστηριότητες είναι η απόκτηση και η διάθεση μακροπρόθεσμων περιουσιακών στοιχείων και άλλων επενδύσεων, οι οποίες δεν συμπεριλαμβάνονται στα ταμειακά ισοδύναμα. Χρηματοοικονομικές δραστηριότητες είναι οι δραστηριότητες που καταλήγουν σε μεταβολές στο μέγεθος και στη συγκρότηση του μετοχικού κεφαλαίου και του δανεισμού της επιχείρησης. Ο τραπεζικός δανεισμός γενικά θεωρείται ότι αποτελεί μία χρηματοοικονομική δραστηριότητα. Όμως, σε μερικές χώρες, οι υπεραναλήψεις που είναι εξοφλητέες όταν ζητηθούν, συνιστούν ένα αναπόσπαστο τμήμα της ταμιακής διαχείρισης μιας επιχείρησης. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι τραπεζικές υπεραναλήψεις συμπεριλαμβάνονται στα στοιχεία των ταμειακών διαθεσίμων και των ταμειακών ισοδυνάμων. Ένα χαρακτηριστικό αυτών των τραπεζικών διακανονισμών είναι ότι το υπόλοιπο στην τράπεζα συχνά μεταβάλλεται από θετικό σε αρνητικό (υπερανάληψη). 8
IAS 7 ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΚΤΡ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Για να καταρτίσουμε την ΚΤΡ θα χρειασθούμε: Δύο συγκριτικούς Ισολογισμούς διαδοχικών ετών για τον υπολογισμό των μεταβολών αρχής τέλους χρήσης. Την κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης του έτους για το οποίο ενδιαφερόμαστε. Την κατάσταση Διάθεσης Κερδών του έτους για το οποίο ενδιαφερόμαστε. Ορισμένα στοιχεία από το προσάρτημα (π.χ. αγορές πωλήσεις παγίων, έκτακτα έσοδα κλπ.) ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ ΑΠΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Η επιχείρηση πρέπει να εμφανίζει τις ταμιακές ροές από επιχειρηματικές δραστηριότητες χρησιμοποιώντας: είτε την άμεση μέθοδο, κατά την οποία γνωστοποιούνται οι κύριες κατηγορίες ακαθάριστων εισπράξεων και ακαθάριστων πληρωμών τοις μετρητοίς, είτε την έμμεση μέθοδο, κατά την οποία το καθαρό κέρδος ή ζημία αναμορφώνεται με βάση τις επιδράσεις των συναλλαγών μη ταμιακής φύσης, των αναβαλλόμενων ή των δουλευμένων οργανικών εισπράξεων ή πληρωμών, όπως επίσης και των στοιχείων εσόδων ή εξόδων που συνδέονται με επενδυτικές ή χρηματοοικονομικές ταμιακές ροές. Ι. Άμεση Μέθοδος Παρουσίασης Οι επιχειρήσεις προτρέπονται να εμφανίζουν τις ταμιακές ροές από επιχειρηματικές δραστηριότητες χρησιμοποιώντας την άμεση μέθοδο. Η άμεση μέθοδος παρέχει πληροφορίες, που μπορεί να είναι χρήσιμες στην εκτίμηση μελλοντικών ταμιακών ροών και οι οποίες δεν είναι προσιτές με την έμμεση μέθοδο. Σύμφωνα με την άμεση μέθοδο, πληροφορίες για τις κύριες κατηγορίες ακαθάριστων εισπράξεων και ακαθάριστων πληρωμών τοις μετρητοίς μπορεί να αντλούνται: είτε από τα λογιστικά αρχεία της επιχείρησης, είτε με την αναμόρφωση των πωλήσεων, του κόστους πωλήσεων (ή των τόκων και συναφών εσόδων και εξόδων και παρόμοιων επιβαρύνσεων, προκειμένου για χρηματοπιστωτικό ίδρυμα) και άλλων στοιχείων της κατάστασης λογαριασμού αποτελεσμάτων με βάση: i. τις μεταβολές κατά τη διάρκεια της περιόδου στα αποθέματα και στις οργανικές απαιτήσεις και λογαριασμούς ii. iii. πληρωτέους, άλλα μη ταμιακά στοιχεία και άλλα στοιχεία για τα οποία οι ταμιακές συνέπειες συνίστανται σε ταμιακές ροές επενδυτικής η χρηματοοικονομικής φύσης. 9
IAS 7 Παράδειγμα παρουσίασης Ταμειακών Ροών από Επιχειρηματικές (Λειτουργικές) δραστηριότητες χρησιμοποιώντας την Άμεση μέθοδο: Εισπράξεις από Πωλήσεις (Πελάτες) Πληρωμές σε προμηθευτές Πληρωμές σε εργαζομένους Πληρωμές (εισπράξεις επιστροφών) φόρων Τόκοι πληρωθέντες Φόροι εισοδήματος πληρωθέντες - - - - - Σύνολο εισροών - εκροών από επιχειρηματικές δραστηριότητες +/- ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΜΑΙΕΥΣΗΣ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΟΙΚ/ΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Α. Σύνολο εισπράξεων από πελάτες ΠΛΕΟΝ / ΜΕΙΟΝ ΙΣΟΝ = Καθαρές Πωλήσεις ή Εσοδα από Πωλήσεις Μείωση / Αύξηση στους εισπρακτέους λ/σμους πελατών Σύνολο Εισπράξεων από Πελάτες 10
Β. Σύνολο πληρωμών για αγορές αγαθών Κόστος Πωληθέντων ΠΛΕΟΝ / ΜΕΙΟΝ Αύξηση / Μείωση Αποθεμάτων ΙΣΟΝ Αγορές Χρήσης ΠΛΕΟΝ / ΜΕΙΟΝ Μείωση / Αύξηση πληρωτέων λ/σμων Προμηθευτών ΙΣΟΝ Σύνολο Πληρωμών για αγορές αγαθών 11
Γ. Σύνολο Πληρωμών για Έξοδα Έξοδα στην ΚΑΧ ΠΛΕΟΝ / ΜΕΙΟΝ Αύξηση / Μείωση Προκαταβολών Εξόδων ΠΛΕΟΝ / ΜΕΙΟΝ Μείωση /Αύξηση Υποχρεώσεων ΙΣΟΝ Σύνολο πληρωμών για έξοδα 12
IAS 7 2. Έμμεση Μέθοδος Παρουσίασης Σύμφωνα με την έμμεση μέθοδο, οι καθαρές ταμιακές ροές από τις επιχειρηματικές δραστηριότητες προσδιορίζονται με την αναμόρφωση του καθαρού κέρδους ή ζημίας με βάση τις επιδράσεις από: τις μεταβολές κατά τη διάρκεια της περιόδου στα αποθέματα και στις οργανικές απαιτήσεις και λογαριασμούς πληρωτέους, τα μη ταμιακά στοιχεία, όπως οι αποσβέσεις, οι προβλέψεις, οι αναβαλλόμενοι φόροι, τα μη πραγματοποιημένα κέρδη και ζημίες από ξένα νομίσματα, τα αδιανέμητα κέρδη συγγενών επιχειρήσεων και τα δικαιώματα της μειοψηφίας και όλα τα άλλα στοιχεία για τα οποία οι ταμιακές συνέπειες συνίστανται σε ταμιακές ροές επενδυτικής ή χρηματοοικονομικής φύσης. Εναλλακτικά, με την έμμεση μέθοδο μπορεί να παρουσιάζονται οι καθαρές ταμιακές ροές από τις επιχειρηματικές δραστηριότητες, εμφανίζοντας τα έσοδα και τα έξοδα, που απεικονίζονται στην κατάσταση λογαριασμού αποτελεσμάτων, καθώς και τις μεταβολές κατά τη διάρκεια της περιόδου, στα αποθέματα και στις οργανικές απαιτήσεις και λογαριασμούς πληρωτέους. Παράδειγμα: Καθαρά Κέρδη Πλέον αποσβέσεις Πλέον προβλέψεις Πλέον / μείον αποτελέσματα επενδυτικής δραστηριότητας ΤΡ από Λειτουργικές Δραστηριότητες πρίν από τις μεταβολές στο Κεφάλαιο Κίνησης Μείωση / (αύξηση) αποθεμάτων Μείωση / (αύξηση) απαιτήσεων (Μείωση) / αύξηση υποχρεώσεων (πλην τραπεζών) Μείον πιστωτικοί τόκοι και συναφή έσοδα καταβεβλημένα ΤΡ από Λειτουργικές Δραστηριότητες λόγω μεταβολών στο Κεφάλαιο Κίνησης Σύνολο εισροών / (εκροών) από επιχειρηματικές δραστηριότητες 13
ΤΡΟΠΟΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΤΗΣ ΚΤΡ ΜΕ ΤΗΝ «ΕΜΜΕΣΗ ΜΕΘΟΔΟΣ» ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ 1. Ξεκινάμε με το «Καθαρό Κέρδος μετά από Φόρους» της περιόδου, και κατόπιν, 2. Κάνουμε Προσαρμογές στα Κέρδη από μη Ταμειακές επιδράσεις στην ΚΑΧ α)προσθέτουμε: Όλα τα έξοδα που έχουν υπολογιστεί στην ΚΑΧ αλλά που δεν συνεπάγονται εκταμιεύσεις, όπως π.χ. αποσβέσεις Τις ζημιές από πώληση Παγίων διότι έχουν υπολογιστεί στην ΚΑΧ αλλά δεν πρόκειται για εκταμιεύσεις β)αφαιρούμε: Τα Κέρδη από πώληση Παγίων διότι έχουν υπολογιστεί στην ΚΑΧ αλλά δεν πρόκειται για ταμειακές εισροές. Το άθροισμα των παραπάνω θα μας δώσει τις ΤΡ από Λειτουργικές Δραστηριότητες πρίν από τις μεταβολές στο Κεφάλαιο Κίνησης 3. Κάνουμε Προσαρμογές λόγω μεταβολών στο Κεφάλαιο Κίνησης α) Αφαιρούμε: Όλες τις αυξήσεις των λ/σμών του Κυκλοφορούντος & των μεταβατικών λ/σμων του Ενεργητικού. Όλες τις μειώσεις των λ/σμων του Βραχυχρόνιου Παθητικού & των Μεταβατικών Λ/σμών του Παθητικού β)προσθέτουμε: Όλες τις μειώσεις των λ/σμών του Κυκλοφορούντος & των μεταβατικών λ/σμων του Ενεργητικού. Όλες τις αυξήσεις των λ/σμων του Βραχυχρόνιου Παθητικού & των Μεταβατικών Λ/σμών του Παθητικού. Το άθροισμα των παραπάνω θα μας δώσει τις ΤΡ από Λειτουργικές Δραστηριότητες λόγω μεταβολών στο Κεφάλαιο Κίνησης Το άθροισμα των 1,2 & 3 θα μας δώσει τις συνολικές «Ταμειακές Λειτουργικές Ροές», κατόπιν, 14
4.Προσθέτουμε: Τις Πωλήσεις Παγίων Τις Πωλήσεις Μετοχών & Χρεογράφων 5.Αφαιρούμε: Τις Αγορές Παγίων Τις Αγορές Μετοχών & Χρεογράφων Το άθροισμα των 4 & 5 θα μας δώσει την «Ταμειακή Ροή από Επενδυτικές Δραστηριότητες», κατόπιν, 6. Προσθέτουμε: Την αύξηση του Μετχ.Κεφαλαίου Τις Αυξήσεις Μακροχρόνιου Δανεισμού 7.Αφαιρούμε: Την πληρωμή Μερισμάτων Τις μειώσεις Μακροχρόνιου Δανεισμού Το άθροισμα των παραπάνω (6&7) θα μας δώσει την «Ταμειακή Ροή από Χρηματοοικονομικές Δραστηριότητες» Το Συνολικό άθροισμα όλων των παραπάνω Ταμειακών Ροών, δηλ. από Λειτουργικές Δραστηριότητες, από Επενδυτικές Δραστηριότητες και από Χρηματοοικονομικές Δραστηριότητες θα μας δώσει την Καθαρή Άυξηση/Μείωση των Διαθεσίμων της επιχείρησης μεταξύ των δύο χρήσεων. 15
IAS 7 ΑΜΕΣΗ ΜΕΘΟΔΟΣ Eίσπραξη μετρητών από Λειτουργία ΕΜΜΕΣΗ ΜΕΘΟΔΟΣ Καθαρά Κέρδη ή Ζημιές μετά από Φόρους ΜΕΙΟΝ Καταβολή μετρητών από Λειτουργία ΙΣΟΝ Ταμειακή Ροή από Λειτουργικές Δραστηριότητες ΠΛΕΟΝ/ΜΕΙΟΝ ΠΛΕΟΝ/ΜΕΙΟΝ ΙΣΟΝ Προσαρμογές Α/Χ από μη ταμειακές επιδράσεις Προσαρμογές λόγω μεταβολών στο ΚΚ Ταμειακή Ροή από Λειτουργικές Δραστηριότητες ΠΛΕΟΝ/ΜΕΙΟΝ Ταμειακή Ροή από Επενδυτικές δραστηριότητες ΠΛΕΟΝ/ΜΕΙΟΝ Ταμειακή Ροή από Χρηματ/κές δραστηριότητες ΙΣΟΝ Συνολική Καθαρή Ταμειακή Ροή και μεταβολή στα Ταμειακά διαθέσιμα & ισοδύναμα. 16
Λειτουργικές ταμειακές ροές: Άμεση & Έμμεση μέθοδος παρουσίασης των, πλεονεκτήματα - μειονεκτήματα Ι. Άμεση Μέθοδος παρουσίασης των λειτουργικών ροών Πλεονεκτήματα: Η άμεση μέθοδος παρουσίασης των λειτουργικών ροών είναι απλή και κατανοητή (φιλική) προς τον χρήστη που έχει χαμηλή εξειδίκευση στην ανάλυση των οικονομικών καταστάσεων. Με την άμεση μέθοδο παρουσίασης παρουσιάζονται (ομαδοποιημένα) οι λειτουργικές εισπράξεις και πληρωμές. Μέσω της παρουσίασης αυτής αποκαλύπτεται η ικανότητα μιας οντότητας να δημιουργεί ικανοποιητικές ταμειακές ροές από την λειτουργία της, που θα της επιτρέψουν να πληρώσει τις υποχρεώσεις της, να επενδύσει και να επαυξήσει την λειτουργική της δραστηριότητα, και τέλος να αποπληρώσει τις υποχρεώσεις της προς δανειστές και μετόχους της. Παρέχει την δυνατότητα ανάπτυξης μοντέλου αποδοτικότητας της επιχειρήσεως μέσω των αναμενόμενων και των πραγματοποιούμενων λειτουργικών ταμειακών ροών. Μειονεκτήματα: Δεν έχουν όλες οι οικονομικές οντότητες την δυνατότητα να έχουν την τεχνική (μηχανογραφική) υποδομή για να παράγουν τις πληροφορίες που είναι απαραίτητες για να συντάξουν με κάθε λεπτομέρεια που απαιτείται την ΚΤΡ με την άμεση μέθοδο. Μπορεί λανθασμένα να δημιουργήσει την ψευδαίσθηση ότι οι καθαρές ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες αποτελούν ένα υποκατάστατο μέτρησης της αποδοτικότητας της οικονομικής οντότητας αντί του κέρδους' που παρουσιάζεται στην κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης. Για την ελαχιστοποίηση αυτού προβλήματος, το SFAS 95 προβλέπει ότι όταν επιλέγεται η άμεση μέθοδος παρουσίασης, τότε θα πρέπει να δίδονται στους χρήστες των οικονομικών καταστάσεων συμπληρωματικές πληροφορίες οι οποίες θα πρέπει να επιτρέπουν τη συμφωνία των καθαρών αποτελεσμάτων χρήσης με τις καθαρές ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες. 17
Λειτουργικές ταμειακές ροές: Άμεση & Έμμεση μέθοδος παρουσίασης των, πλεονεκτήματα - μειονεκτήματα ΙΙ. Έμμεση μέθοδος παρουσίασης των λειτουργικών ροών Πλεονεκτήματα: Εστιάζει στην ανάδειξη της διαφοράς μεταξύ των καθαρών αποτελεσμάτων προ φόρων και των καθαρών ταμειακών ροών από λειτουργικές δραστηριότητες. Η έμμεση μέθοδος παρέχει την δυνατότητα σύνδεσης της ΚΤΡ, των αποτελεσμάτων χρήσης και των μεταβολών των στοιχείων του ισολογισμού (μεταβολές εισπρακτέωνπληρωτέων λογαριασμών που αφορούν λειτουργικές δραστηριότητες). Οι υποστηρικτές της έμμεσης μεθόδου υποστηρίζουν (όπως αναφέρεται και στο SFAS 95) ότι, ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους κρίθηκε αναγκαία η κατάρτιση της ΚΤΡ ήταν να διευκολύνει τους χρήστες των οικονομικών καταστάσεων να αντιληφθούν τους λόγους των διαφορών μεταξύ των αποτελεσμάτων χρήσης και του ταμειακού αποτελέσματος χρήσης και να εκτιμήσουν έτσι καλύτερα τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των αποτελεσμάτων. Είναι δυνατόν να καταρτιστεί σχετικά εύκολα και με χαμηλό κόστος ακόμη και από τις οντότητες που δεν έχουν την δυνατότητα να έχουν την τεχνική (μηχανογραφική) υποδομή για να παράγουν τις πληροφορίες που είναι απαραίτητες για να συντάξουν με κάθε λεπτομέρεια που απαιτείται την ΚΤΡ. Μειονεκτήματα: Δεν είναι τόσο απλή και κατανοητή (σε σύγκριση με την άμεση μέθοδο) προς τον χρήστη που έχει χαμηλή εξειδίκευση και γνώση της τεχνικής ανάλυσης των οικονομικών καταστάσεων. Δεν παρουσιάζονται (ομαδοποιημένα) οι λειτουργικές εισπράξεις και πληρωμές. Συνεπώς μέσω της παρουσίασης αυτής δεν είναι δυνατόν να αποκαλυφθεί η ικανότητα μιας οντότητας να δημιουργεί ικανοποιητικές λειτουργικές ταμειακές ροές, οι οποίες θα επιτρέψουν την αποπληρωμή υποχρεώσεων και δημιουργία μελλοντικών επενδύσεων Δεν παρέχει την δυνατότητα ανάπτυξης μοντέλου αποδοτικότητας της οντότητας μέσω των αναμενόμενων λειτουργικών ταμειακών ροών. 18
Άμεση & Έμμεση μέθοδος: Ποια συνίσταται, ποια είναι η περισσότερο χρησιμοποιούμενη, Ελληνικό νομικό πλαίσιο. Τόσο το ΔΛΠ (IAS) 7 όσο και το FASB 95, προτρέπουν, αλλά δεν επιβάλλουν την χρήση της άμεσης μεθόδου (direct or income statement method), ως μεθόδου παρουσίασης των λειτουργικών ταμειακών ροών. Παρά την παραπάνω ευκρινή προτροπή των δύο ανωτέρω προτύπων, η διεθνής κοινότητα ακόμη και σήμερα εξακολουθεί στην συντριπτική της πλειονότητα επιλέγει την έμμεση μέθοδο παρουσίασης, προφανώς κυρίως λόγω της ευκολίας κατάρτισης της χωρίς να απαιτείται επιπλέον μηχανογραφική υποδομή και υποστήριξη, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως. Ελληνικό νομικό πλαίσιο Σύμφωνα με την απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (5/204/14.11.2000), οι εταιρίες οι οποίες έχουν μετοχές εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών, υποχρεούνται στην κατάρτιση κατάστασης ταμειακών ροών, η οποία παρουσιάζει τις ταμειακές ροές ταξινομημένες κατά επιχειρηματικές, επενδυτικές και χρηματοδοτικές δραστηριότητες. Οι ταμειακές ροές εμφανίζονται με βάση την άμεση μέθοδο (καθαρές ροές από πληρωμές και εισπράξεις), ενώ δεν προβλέπεται η χρησιμοποίηση της έμμεσης μεθόδου (αναμόρφωση κερδών χρήσεως). 19