Δέσμη Μέτρησης Φυσικής Κατάστασης για παιδιά και εφήβους (6-12 ετών) «Δημόκριτος» DEMOCRITOS-FIT (DEMOFIT) Εγχειρίδιο Οδηγιών 2014
1. ΤΑ ΤΕΣΤ 1.1. Ωρίμανση (Στάδια Tanner) Πίνακας 1. Στάδια κατά Tanner για κορίτσια σύμφωνα με την ανάπτυξη του στήθους και την τριχοφυΐα. Στάδι Ανάπτυξη στήθους α 1 Προεφηβικό: προεξέχει μόνο η θηλή 2 Μπουμπούκιασμα στήθους : μικρή διόγκωση θηλής και στήθους, μικρή αύξηση διαμέτρου θηλαίας άλω 3 Μεγαλύτερη αύξηση στήθους - θηλαίας άλω σε σχέση με στάδιο 2, χωρίς να ξεχωρίζουν μεταξύ τους σε πλαγία όψη 4 Η θηλή και η άλως σχηματίζουν ένα δεύτερο έπαρμα επικαθήμενο του στήθους 5 Ώριμο στάδιο: η διόγκωση της θηλής και της άλω έχει υποχωρήσει. Το στήθος έχει το ομαλό περίγραμμα στήθους ενήλικης γυναίκας. Τριχοφυΐα Προεφηβικό: έλλειψη τριχών, υπάρχει μόνο χνούδι Αραιά ανάπτυξη μακριών τρίχων σε εφήβαιο, χείλη Τραχεία, σκοτεινού χρώματος, αραιά τρίχωση, επεκτεινόμενη προς τα πάνω και στη μέση γραμμή του εφηβαίου. Οι τρίχες έχουν τα χαρακτηριστικά τριχών ενηλίκων, καλύπτουν όμως μικρότερη περιοχή, μη επεκτεινόμενη στην έσω επιφάνεια των μηρών. Οι τρίχες καλύπτουν το εφήβαιο σε σχήμα αναστραμμένου τριγώνου, μπορεί να επεκταθούν στην έσω επιφάνεια των μηρών και στη μέση γραμμή.
Πίνακας 2. Στάδια κατά Tanner για αγόρια σύμφωνα με την ανάπτυξη των γεννητικών οργάνων και την τριχοφυΐα. Στάδια Ανάπτυξη γεννητικών οργάνων 1 Ανάπτυξη μεγέθους γεννητικών οργάνων, αλλά οπτικά μικρή μεταβολή. Όγκος όρχεων 1 <1.5ml, πέος παιδικό. 2 Όγκος όρχεων 1.6-6ml, υπέρχρωση του οσχέου, πέος παιδικό. 3 Αύξηση του μεγέθους του πέους, όγκος όρχεων 6-12ml. 4 Περαιτέρω αύξηση του μεγέθους του πέους, όγκος όρχεων 12-20ml. 5 Πλήρης ανάπτυξη τύπου ενήλικα, όγκος όρχεων >20ml. Τριχοφυΐα Απουσία τριχών Εμφάνιση τριχών στο όσχεο και/ή στο εφηβαίο Επέκταση προς το εφηβαίο, πάνω από την ηβική σύμφυση Τριγωνικό σχήμα, χωρίς επέκταση προς την έσω επιφάνεια των μηρών και τη λευκή γραμμή Τριχοφυΐα ενήλικα. 1 Για την εκτίμηση του όγκου όρχεων ο εξεταστής χρησιμοποιεί ορχιδόμετρο Assi RA 125plus.
Εικόνα 1. Εικονική αναπαράσταση των σταδίων κατά Tanner 2 1 1 2 3 2 3 2 3 4 4 2 4 5 5 5
1 2 3 4 5 1 1 2 3 1 2 3 4 4 5 5 1.2. Σωματική σύσταση
1.2.1. Δείκτης Μάζας Σώματος Σκοπός: Σχέση με την Εξοπλισμός: Εκτέλεση: Μέτρηση σωματικής μάζας Υψηλός ΔΜΣ σχετίζεται με κακό καρδιαγγειακό προφίλ. Ηλεκτρονική ζυγαριά ακριβείας και τηλεσκοπικό αναστημόμετρο. Σωματικό βάρος σε κιλά προς το τετράγωνο του ύψους σε μέτρα (kg/m 2 ). Σωματικό βάρος: ο δοκιμαζόμενος στέκεται στο κέντρο της ζυγαριάς κατανέμοντας το βάρος ισόποσα και στα δυο πόδια. Η μέτρηση του βάρους γίνεται χωρίς υποδήματα και με ελαφρύ ρουχισμό. Σωματικό ύψος: πιθανά στολίδια που τοποθετούνται στα μαλλιά απομακρύνονται και οι πλεξούδες ή οι κοτσίδες λύνονται. Κατά τη διαδικασία της μέτρησης του ύψους, το άτομο στέκεται ίσια, χωρίς να φοράει παπούτσια και κάλτσες, το κεφάλι του τοποθετείται στη θέση Frankfort Horizontal Plane (βλέπε εικόνα) που αντιπροσωπεύει την ευθεία μεταξύ του χαμηλότερου σημείου του οφθαλμικού κόγχου (η οστέινη κοιλότητα που περιέχει το βολβό) και τη χονδρική προβολή μπροστά από το εξωτερικό άνοιγμα του πτερυγίου του αυτιού). Επίσης οι πτέρνες του εξεταζόμενου πρέπει να είναι ενωμένες, τα γόνατα ευθεία, οι ώμοι χαλαροί, οι παλάμες να «βλέπουν» προς τους μηρούς ενώ το κεφάλι, οι γλουτοί και η ωμοπλάτη να εφάπτονται με την πλάτη του αναστημόμετρου ή τον τοίχο. Στην περίπτωση των ατόμων που δεν μπορούν να έχουν και τα τρία σημεία σε επαφή με την κάθετη επιφάνεια, όπως μπορεί να συμβεί σε παχύσαρκα άτομα ή άτομα με ανατομικές ανωμαλίες στη σπονδυλική στήλη, πρέπει απλώς να ζητείται να ακουμπήσουν ταυτόχρονα δύο από τα τρία σημεία του σώματος τους. Πριν την μέτρηση του αναστήματος, ζητείται από τους εξεταζόμενους να πάρουν μια βαθιά ανάσα, για να εκταθεί η σπονδυλική τους στήλη και να κρατήσουν την αναπνοή τους μερικά δευτερόλεπτα έως ότου ολοκληρωθεί η μέτρηση.
Μέτρηση: Βαθμολόγηση: Εκτός από την τιμή του βάρους και του ύψους πρέπει να καταγράφεται η ώρα που εκτελείται η μέτρηση, διότι εάν πρόκειται να επαναληφθεί, πρέπει να ληφθεί την ίδια ώρα με τη προηγούμενη για να αποφευχθούν σφάλματα που οφείλονται στην ημερήσια διακύμανση του βάρους ή/και του ύψους. ". Εξάσκηση και αριθμός προσπαθειών: πραγματοποιούνται δυο μετρήσεις για ύψος και δυο για το βάρος και από κάθε ζεύγος καταγράφουμε το μέσο όρο. Καταγράφουμε την ένδειξη όταν ο δοκιμαζόμενος έχει λάβει την οριστική θέση του. Το βάρος καταγράφεται με ακρίβεια 100g. Παράδειγμα: το αποτέλεσμα των 58kg καταγράφεται 58.0. Το ύψος καταγράφεται με ακρίβεια 1mm. Παράδειγμα: το αποτέλεσμα 157.3cm καταγράφεται 157.3. Για τον υπολογισμό του ΔΜΣ υπολογίζουμε το αποτέλεσμα του λόγου βάρος σε κιλά προς ύψος σε εκατοστά στο τετράγωνο σύμφωνα με την εξίσωση: βάρος/ύψος 2.
1.2.2. Κλάσμα περιφερειών μέσης/ισχίων Σκοπός: Σχέση με την Εξοπλισμός: Εκτέλεση: Εκτίμηση κεντρικού σωματικού λίπους Όσο το κλάσμα πλησιάζει στη μονάδα τόσο αυξάνει ο κίνδυνος για καρδιαγγειακές παθήσεις. Μη διατάσιμη μετροταινία Ο εξεταζόμενος φέρει ελαφρύ ρουχισμό ώστε να μπορεί να εφαρμοστεί με σωστό τρόπο η μετροταινία, στέκεται όρθιος με την κοιλιά χαλαρή, τα χέρια στο πλάι και τα πόδια ενωμένα. Περιφέρεια μέσης: Ο εξεταστής στέκεται με μέτωπο στον εξεταζόμενο και τοποθετεί τη μετροταινία γύρω από το σώμα, σε οριζόντιο επίπεδο, στο φυσιολογικό επίπεδο της μέσης, το οποίο είναι το στενότερο τμήμα του κορμού, παρατηρώντας το από την εμπρόσθια όψη. Αυτό μπορεί να είναι δύσκολο να προσδιοριστεί σε ορισμένα παχύσαρκα παιδιά. Σε τέτοιες περιπτώσεις η μέτρηση γίνεται σε οριζόντιο επίπεδο στη μικρότερη περίμετρο μεταξύ λαγόνιας ακρολοφίας και κατώτερου ορίου του πλευρικού τόξου. Περιφέρεια ισχίων: Ο
Μέτρηση: Βαθμολόγηση: εξεταζόμενος στέκεται πλευρικά προς τον εξεταστή, σε όρθια θέση με τα πόδια ελαφρά ανοιχτά, έτσι ώστε οι γλουτιαίοι να μην είναι τεταμένοι, και τα χέρια χαλαρά στο πλάι ελαφρώς ανοικτά ή σταυρωμένα μπροστά στο στήθος για να διευκολύνουν τη μέτρηση. Η μετροταινία εφαρμόζεται ακριβώς επάνω στη μεγαλύτερη περιφέρεια του ισχίου, στο επίπεδο της μεγαλύτερης προεξοχής των γλουτών και κρατείται σταθερά, σε οριζόντια θέση, χωρίς να πιέζει το δέρμα. Η μέτρηση καταγράφεται με ακρίβεια 0.1 cm. Η μέτρηση ξεκινάει αφού ο δοκιμαζόμενος λάβει την κατάλληλη θέση και δεν γίνεται ποτέ πάνω από τα ρούχα. Η μέτρηση γίνεται μετά από μια κανονική εκπνοή χωρίς να πιέζεται η μετροταινία επάνω στο δέρμα και ενώ τα χέρια του εξεταζόμενου είναι στο πλάι. Η μέτρηση καταγράφεται με ακρίβεια 0.1 cm. Παράδειγμα: ένα αποτέλεσμα 60.cm καταγράφεται ως 60.7. Welborn TA, Satvinder S Dhaliwal and Stanley A Bennett (2003). Waist hip ratio is the dominant risk factor predicting cardiovascular death in Australia. The Medical Journal of Australia; 179 (11/12): 580-585. 1.2.3. Δερματοπτυχή τρικέφαλου (triceps) Σκοπός: Μέτρηση υποδόριου λίπους και εκτίμηση % σωματικού λίπους
Σχέση με την Εξοπλισμός: Εκτέλεση: Μέτρηση: Βαθμολόγηση: Μεγάλη παχυσαρκία είναι παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις Δερματοπτυχόμετρο, μη διατάσιμη μετροταινία και στυλό Για τη μέτρηση της δερματοπτυχής του τρικέφαλου, ο δοκιμαζόμενος στέκεται σε όρθια θέση, με τα χέρια χαλαρά στο πλάι. Για τον προσδιορισμό όμως του ακριβούς σημείου μέτρησης ο δοκιμαζόμενος λυγίζει τον αγκώνα σε γωνία 90. Χρησιμοποιείται η μετροταινία που τοποθετείται με την ένδειξη μηδέν στο ακρώμιο και τεντώνεται παράλληλα προς τον επιμήκη άξονα του βραχίονα για να καταλήξει στο ωλέκρανο, κάτω από το λυγισμένο αγκώνα. Σημειώνεται το μέσο αυτής της απόστασης που αποτελεί και το ενδεδειγμένο σημείο μέτρησης. Το δερματοπτυχόμετρο τοποθετείται κάθετα, σε απόσταση 1cm από τον αντίχειρα και το δείκτη του αριστερού χεριού, στο σημείο που προσδιορίστηκε παραπάνω δηλαδή στο μέσο της απόστασης του ακρώμιου με το ωλέκρανο της ωλένης (κάθετη δερματοπτυχή). Εξάσκηση και αριθμός προσπαθειών: πραγματοποιούνται δυο μετρήσεις όχι διαδοχικές και καταγράφεται ο μέσος όρος. Η μέτρηση ξεκινάει αφού ο δοκιμαζόμενος λάβει την κατάλληλη θέση. Η δερματοπτυχή πρέπει να μετρηθεί σε γυμνό σώμα και στη δεξιά πλευρά του παιδιού. Η μέτρηση καταγράφεται με ακρίβεια 0.1 mm. Παράδειγμα: ένα αποτέλεσμα 21.2mm καταγράφεται ως 21.2.
1.2.4. Δερματοπτυχή δικέφαλου (biceps) Σκοπός: Σχέση με την Εξοπλισμός: Εκτέλεση: Μέτρηση: Μέτρηση υποδόριου λίπους και εκτίμηση % σωματικού λίπους Μεγάλη παχυσαρκία είναι παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις Δερματοπτυχόμετρο, μη διατάσιμη μετροταινία και στυλό Για τη μέτρηση της δερματοπτυχής του δικέφαλου, ο δοκιμαζόμενος στέκεται σε όρθια θέση, με τα χέρια χαλαρά στο πλάι. Το ακριβές σημείο μέτρησης προσδιορίζεται 1cm πάνω από το σημείο μέτρησης του τρικέφαλου βραχιόνιου. Το δερματοπτυχόμετρο τοποθετείται κάθετα, σε απόσταση 1cm από τον αντίχειρα και το δείκτη του αριστερού χεριού, στο σημείο που προσδιορίστηκε παραπάνω δηλαδή στο μέσο της απόστασης του ακρώμιου με το ωλέκρανο της ωλένης (κάθετη δερματοπτυχή). Εξάσκηση και αριθμός προσπαθειών: πραγματοποιούνται δυο μετρήσεις όχι διαδοχικές και καταγράφεται ο μέσος όρος. Η μέτρηση ξεκινάει αφού ο δοκιμαζόμενος λάβει την κατάλληλη θέση. Η δερματοπτυχή πρέπει να μετρηθεί σε γυμνό σώμα και στη δεξιά πλευρά του παιδιού.
Βαθμολόγηση: Η μέτρηση καταγράφεται με ακρίβεια 0.1 mm. Παράδειγμα: ένα αποτέλεσμα 18.2mm καταγράφεται ως 18.2. 1.2.5. Δερματοπτυχή λαγόνιου (suprailiac) Σκοπός: Σχέση με την Εξοπλισμός: Εκτέλεση: Μέτρηση υποδόριου λίπους και εκτίμηση % σωματικού λίπους Μεγάλη παχυσαρκία είναι παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις Δερματοπτυχόμετρο, μη διατάσιμη μετροταινία και στυλό Για τη μέτρηση της δερματοπτυχής του λαγόνιου, ο δοκιμαζόμενος στέκεται σε όρθια θέση, με τα χέρια χαλαρά στο πλάι ή λίγο ανοικτά για να μην εμποδίζουν τον εξεταστή. Η πτυχή του λαγόνιου μετριέται στο σημείο που η μεσομασχαλιαία γραμμή συναντά τη πρόσθια λαγόνια ακρολοφία. Η πτυχή πιάνεται σταθερά σε αυτό το σημείο ακολουθώντας την ανατομική γραμμή του υποδόριου ιστού που έχει κλίση 45 προς τα κάτω και μπροστά σε σχέση με το οριζόντιο επίπεδο (διαγώνια δερματοπτυχή). Το δερματοπτυχόμετρο τοποθετείται στο ενδεδειγμένο σημείο μέτρησης σε απόσταση 1 cm από τα δάκτυλα του χεριού που κρατούν τη δερματοπτυχή.
Μέτρηση: Βαθμολόγηση: Εξάσκηση και αριθμός προσπαθειών: πραγματοποιούνται δυο μετρήσεις όχι διαδοχικές και καταγράφεται ο μέσος όρος. Η μέτρηση ξεκινάει αφού ο δοκιμαζόμενος λάβει την κατάλληλη θέση. Η δερματοπτυχή πρέπει να μετρηθεί σε γυμνό σώμα και στη δεξιά πλευρά του παιδιού. Η μέτρηση καταγράφεται με ακρίβεια 0.1 mm. Παράδειγμα: ένα αποτέλεσμα 19.6mm καταγράφεται ως 19.6.. 1.2.6. Δερματοπτυχή υποπλάτιου (subsapular) Σκοπός: Σχέση με την Εξοπλισμός: Εκτέλεση: Μέτρηση υποδόριου λίπους και εκτίμηση % σωματικού λίπους Μεγάλη παχυσαρκία είναι παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις Δερματοπτυχόμετρο, μη διατάσιμη μετροταινία και στυλό Για τη μέτρηση της δερματοπτυχής του υποπλάτιου, ο δοκιμαζόμενος στέκεται σε όρθια θέση, με τα χέρια χαλαρά στο πλάι. Το δερματοπτυχόμετρο τοποθετείται σε απόσταση 1 cm από τον αντίχειρα και το δείκτη του αριστερού χεριού, που πιάνουν την πτυχή σταθερά, σε σημείο που βρίσκεται λοξά, χαμηλά και κάτω από το τόξο που σχηματίζει η ωμοπλάτη, με διαγώνια κατεύθυνση περίπου 45 από το οριζόντιο επίπεδο
Μέτρηση: Βαθμολόγηση: (διαγώνια δερματοπτυχή). Εξάσκηση και αριθμός προσπαθειών: πραγματοποιούνται δυο μετρήσεις όχι διαδοχικές και καταγράφεται ο μέσος όρος. Η μέτρηση ξεκινάει αφού ο δοκιμαζόμενος λάβει την κατάλληλη θέση. Η δερματοπτυχή πρέπει να μετρηθεί σε γυμνό σώμα και στη δεξιά πλευρά του παιδιού. Η μέτρηση καταγράφεται με ακρίβεια 0.1 mm. Παράδειγμα: ένα αποτέλεσμα 33.4mm καταγράφεται ως 33.4. 1.2.7. Δερματοπτυχή γαστροκνήμιου (calf) Σκοπός: Σχέση με την Εξοπλισμός: Εκτέλεση: Μέτρηση υποδόριου λίπους και εκτίμηση % σωματικού λίπους Μεγάλη παχυσαρκία είναι παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις Δερματοπτυχόμετρο, μη διατάσιμη μετροταινία και στυλό Για τη μέτρηση της δερματοπτυχής του γαστροκνήμιου στο δεξί πόδι, ο δοκιμαζόμενος στηρίζει σε σταθερό έδρανο το δεξί πόδι λυγισμένο σε γωνία 90 º έχοντας το βάρος του σώματος στο αριστερό πόδι. Η πτυχή μετριέται σ εκείνο το σημείο που προσδιορίζεται από τη μέγιστη περιφέρεια του γαστροκνήμιου (κάθετη δερματοπτυχή).
Μέτρηση: Βαθμολόγηση: Το δερματοπτυχόμετρο τοποθετείται κάθετα στο ενδεδειγμένο σημείο μέτρησης σε απόσταση 1cm από τα δάκτυλα του χεριού που κρατούν τη δερματοπτυχή σταθερά. Εξάσκηση και αριθμός προσπαθειών: πραγματοποιούνται δυο μετρήσεις όχι διαδοχικές και καταγράφεται ο μέσος όρος. Η μέτρηση ξεκινάει αφού ο δοκιμαζόμενος λάβει την κατάλληλη θέση. Η δερματοπτυχή πρέπει να μετρηθεί σε γυμνό σώμα και στη δεξιά πλευρά του παιδιού. Η μέτρηση καταγράφεται με ακρίβεια 0.1 mm. Παράδειγμα: ένα αποτέλεσμα 33.4mm καταγράφεται ως 33.4. 1.3. Ευκαμψία 1.3.1. Τεστ «κάθισε και άπλωσε» Σκοπός: Σχέση με την Εξοπλισμός: Η μέτρηση της ευκαμψίας της περιοχής των ισχίων, συμπεριλαμβανόμενων του κάτω μέρους της πλάτης και των οπίσθιων μηριαίων. Έλλειψη ευκαμψίας σε αυτή την περιοχή σχετίζεται με υψηλό κίνδυνο τραυματισμού και ενοχοποιείται για την οσφυϊκή λόρδωση, την προς τα εμπρός κλίση της πυέλου και τους πόνους στην πλάτη. Modified sit and reach box (Accuflex)
Εκτέλεση: Μέτρηση: Βαθμολόγηση: Το τεστ διεξάγεται χωρίς παπούτσια. Ο εξεταζόμενος κάθεται στο πάτωμα με την πλάτη και το κεφάλι εφαπτόμενα σε τοίχο. Τα πόδια θα πρέπει να είναι προς τα έξω και ευθεία μπροστά, ενώ το πίσω μέρος των γονάτων εφάπτεται στο έδαφος. Το box τοποθετείται από τον εξεταστή κάτω από τα πόδια. Ο εξεταζόμενος διατηρώντας την πλάτη και το κεφάλι του στον τοίχο, τεντώνει τα χέρια προς το κουτί και ο εξεταστής προσαρμόζει το συρόμενο χάρακα, έτσι ώστε το σημείο μηδέν να είναι στα χέρια του εξεταζόμενου. Ο εξεταζόμενος τοποθετεί τα χέρια του δίπλα-δίπλα και κάμπτει το σώμα προς τα εμπρός αργά, όσο το δυνατόν περισσότερο (το κεφάλι και οι ώμοι απομακρύνονται από τον τοίχο) κρατώντας τα ακροδάκτυλα στο ίδιο επίπεδο και τα πόδια σταθερά εφαπτόμενα με το έδαφος. Ο εξεταζόμενος δεν πρέπει να κτυπήσει ή να «αναπηδήσει για να φτάσει μακρύτερα. Ο εξεταζόμενος πρέπει να διατηρήσει τη θέση μέγιστης κάμψης για 2sec. Προκειμένου τα πόδια να μείνουν καθόλη τη διάρκεια της προσπάθειας σε επαφή με το έδαφος μπορεί να δεθούν με ειδικές ζώνες ή/και ο εξεταστής να κρατάει τα πόδια έτσι ώστε να διατηρηθεί η επιθυμητή στάση. Εξάσκηση και αριθμός προσπαθειών: Δεν υπάρχει εξάσκηση και επίδειξη και εκτελούνται 2 προσπάθειες από τις οποίες βαθμολογείται η καλύτερη. Η ακρίβεια στη μέτρηση είναι στο 1cm Η επίδοση εκφράζεται σε cm. Παράδειγμα: ένα αποτέλεσμα 15cm θα "περαστεί" στο φύλλο ως 15.0.
1.4. Μυοσκελετική κατάσταση 1.4.1. Ισομετρική δύναμη χεριού και πήχη με χρήση δυναμόμετρου Σκοπός: Σχέση με την Εξοπλισμός: Εκτέλεση: Η μέτρηση της ισομετρικής δύναμης χεριού-πήχη Η μυοσκελετική κατάσταση είναι αντίστροφα συσχετιζόμενη με παράγοντες καρδιοαναπνευστικού κινδύνου, πόνους στη μέση, οστική επιμετάλλωση και οστική πυκνότητα. Όποιες μυοσκελετικές βελτιώσεις από την παιδική έως την εφηβική ηλικία σχετίζονται αρνητικά με μεταβολές την παχυσαρκία. Δυναμόμετρο χειρός με μεταβαλλόμενη λαβή Ο δοκιμαζόμενος σφίγγει σταδιακά και συνεχόμενα για 2sec το ελάχιστο. Η εκτέλεση πραγματοποιείται δυο φορές (εναλλακτικά για κάθε χέρι) αφού υπολογιστεί η ιδανική λαβή σε σχέση με το μέγεθος παλάμης. Δίνεται σύντομο διάλειμμα μεταξύ των μετρήσεων. Για κάθε προσπάθεια, το πρώτο χέρι μέτρησης επιλέγεται τυχαία. η άρθρωση του αγκώνα είναι σε πλήρη έκταση αποφεύγοντας την επαφή του δυναμόμετρου με οποιοδήποτε άλλο μέρος τους σώματος εκτός από το χέρι. Οδηγίες: "Πάρε το δυναμόμετρο με ένα χέρι και σφίξε το με όλη σου τη δύναμη κρατώντας το μακριά από το σώμα σου. Μην αφήσεις το δυναμόμετρο να ακουμπήσει επάνω σου όσο κρατάει η προσπάθειά σου. Σφίξε σταδιακά και σταθερά για τουλάχιστο 2 sec. Κάνε το τεστ δυο φορές με κάθε χέρι. Θα μετρήσει η καλύτερή σου" προσπάθεια. Εξάσκηση και αριθμός προσπαθειών: Ο εξεταστής δείχνει τη σωστή εκτέλεση. Αξιολογούνται και τα δυο χέρια από δυο φορές και καταγράφεται η
Μέτρηση: Βαθμολόγηση: καλύτερη επίδοση για κάθε χέρι. Ρυθμίστε το εύρος του δυναμόμετρου ανάλογα με το μέγεθος της παλάμης (δες σχετικό φύλλο). Η μέγιστη διάρκεια του τεστ είναι 3-5sec. Το μέγεθος του χεριού θα πρέπει να μετράται στο δεξί χέρι και στο μέγιστο πλάτος, με μέτρηση της απόστασης μεταξύ των ακραίων δακτύλων δηλαδή του πρώτου με του πέμπτου. Η ακρίβεια στη μέτρηση είναι στα 0.5cm. Στρογγυλεύουμε τα αποτελέσματα που αφορούν το μέγεθος της παλάμης στο πλησιέστερο εκατοστό. Αν προτιμάτε μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τον πίνακα υπολογισμού τοποθετώντας το χέρι του παιδιού επάνω σε αυτόν. Κατά τη διάρκεια του τεστ το χέρι και η παλάμη που κρατούν το δυναμόμετρο δεν πρέπει να έχουν επαφή με το σώμα. Το όργανο κρατιέται σε ευθεία με τον πήχη και "κρέμεται" στο πλάι. Μετά από σύντομο διάλειμμα, εκτελείται δεύτερη προσπάθεια, αφού ο δείκτης επίδοσης του δυναμόμετρου μηδενίσει. Η επίδοση εκφράζεται σε kg, με ακρίβεια 0.1kg. Παράδειγμα: ένα αποτέλεσμα 24kg θα "περαστεί" στο φύλλο ως 24.0. 1.4.2. Άλμα σε μήκος χωρίς φορά Σκοπός: Σχέση με την Η μέτρηση της εκρηκτικής δύναμης των κάτω άκρων Η μυοσκελετική κατάσταση είναι αντίστροφα συσχετιζόμενη με παράγοντες καρδιοαναπνευστικού κινδύνου, πόνους στη μέση, οστική επιμετάλλωση και
Εξοπλισμός: Εκτέλεση: Μέτρηση: Βαθμολόγηση: οστική πυκνότητα. Όποιες μυοσκελετικές βελτιώσεις από την παιδική έως την εφηβική ηλικία σχετίζονται αρνητικά με μεταβολές την παχυσαρκία. Μη ολισθηρή σκληρή επιφάνεια, ράβδος, μετροταινία, κολλητική ταινία, κώνοι Άλμα σε μήκος από στάση με τα πόδια ενωμένα. Οδηγίες: "Στάσου έτσι ώστε τα πόδια σου να είναι τόσο ανοιχτά όσο πλάτος έχουν οι ώμοι σου και οι μύτες των ποδιών σου να είναι πίσω από τη γραμμή. Λύγισε τα γόνατά σου με τα χέρια σου μπροστά από το σώμα και παράλληλα στο έδαφος. Τη στιγμή που τα χέρια σου αιωρούνται απογειώσου με δύναμη και πήδα όσο πιο μακριά μπορείς. Προσπάθησε να προσγειωθείς και με τα δυο πόδια και στάσου όρθιος. Το τεστ επαναλαμβάνεται δυο φορές και καταγράφεται η καλύτερη προσπάθεια. Εξάσκηση και αριθμός προσπαθειών: Ο εξεταστής δείχνει τη σωστή εκτέλεση. Στη συνέχεια εκτελούνται δυο προσπάθειες και καταγράφεται η καλύτερη επίδοση. Στην περιοχή προσγείωσης τοποθετούνται παράλληλες γραμμές σε απόσταση 10cm η μία από την άλλη, με την πρώτη να τοποθετείται 1 m μακριά από τη γραμμή απογείωσης. Η μεζούρα τοποθετείται κάθετα σε αυτές προκειμένου να μετρώνται με ακρίβεια τα άλματα. Σταθείτε σε μια πλευρά έτσι ώστε να καταγράφετε τις επιδόσεις. η απόσταση άλματος καταμετράται από τη γραμμή απογείωσης έως το σημείο προσγείωσης των πτερνών στο έδαφος. Δίνεται ακόμα μια προσπάθεια σε περίπτωση που ο εξεταζόμενος χάσει την ισορροπία του κατά την προσγείωση και πέσει ή ακουμπήσει με κάποιο άλλο μέλος του σώματος στο έδαφος. Η επίδοση εκφράζεται σε cm. Παράδειγμα: ένα άλμα με επίδοση 1m και 56cm θα περαστεί στο φύλλο ως 156cm.
1.5. Κινητική συναρμογή 1.5.1. Ισορροπία κατά το βάδισμα προς τα πίσω Σκοπός: Σχέση με την Εξοπλισμός: Εκτέλεση: Μέτρηση: Η μέτρηση της δυναμικής ισορροπίας Η κινητική συναρμογή είναι ρυθμιστικός παράγοντας για τη φυσική δραστηριότητα με σημαντικά οφέλη στην Δοκός μήκους 3m, ύψους από το έδαφος 5cm και πάχους 4.5cm. Ο εξεταζόμενος πρέπει να ισορροπήσει βαδίζοντας προς τα πίσω επάνω στη δοκό. Εάν υπάρξει απώλεια ισορροπίας (επαφή του ποδιού με το έδαφος) στη δοκιμαστική προσπάθεια, η προσπάθεια συνεχίζεται μέχρι το τέλος της δοκού. Εάν συμβεί απώλεια ισορροπίας στις κανονικές προσπάθειες, η εκτέλεση διακόπτεται και αμέσως ξεκινάει η επόμενη προσπάθεια (2 η & 3 η προσπάθεια), ξεκινώντας από την επιφάνεια εκκίνησης. Η καταμέτρηση των βημάτων ξεκινάει από τη στιγμή που το δεύτερο πόδι τοποθετηθεί στη δοκό. Εξάσκηση και αριθμός προσπαθειών: Ο εξεταστής εκτελεί μια προσπάθεια επίδειξης στη δοκό ισορροπώντας κατά το βάδισμα προς τα εμπρός και αφού μεσολαβήσει μικρής διάρκειας στάση στην ειδική επιφάνεια έναρξης, βαδίζει προς τα πίσω επάνω στη
δοκό. Ο εξεταζόμενος εκτελεί πριν από την έναρξη, δοκιμαστική προσπάθεια, ακριβώς όπως η προσπάθεια επίδειξης του εξεταστή. Στη συνέχεια εκτελεί τρείς (3) προσπάθειες που καταγράφονται. Βαθμολόγηση: Καταγράφεται ο αριθμός των βημάτων πάνω στη δοκό, μέχρι την επαφή ενός ποδιού με το έδαφος, ή μέχρι να επιτευχθούν οκτώ (8) βήματα. Η μεγαλύτερη επίδοση είναι οκτώ (8) βήματα ακόμα και σε περίπτωση που εμφανιστεί εκτέλεση με περισσότερα από 8 έγκυρα βήματα. Υπολογίζεται το άθροισμα των τριών (3) επιδόσεων. Παράδειγμα: 1 η προσπάθεια 4 έγκυρα βήματα, 2 η προσπάθεια 5 έγκυρα βήματα, 3 η προσπάθεια 1 έγκυρο βήμα. Επίδοση 4+5+1=10. 1.5.2. Πλάγια άλματα δεξιά-αριστερά Σκοπός: Η μέτρηση της ευκινησίας (ταχύτητα μετατόπισης) Σχέση με την Η κινητική συναρμογή είναι ρυθμιστικός παράγοντας για τη φυσική δραστηριότητα με σημαντικά οφέλη στην Εξοπλισμός: Ξύλινη επιφάνεια σχήματος ορθογώνιου παραλληλόγραμμου με διαστάσεις 100cm πλάτος, 60cm
Εκτέλεση: Μέτρηση: Βαθμολόγηση: μήκος και 3cm πάχος, που χωρίζεται στη μέση με έναν πήχη διαστάσεων 60Χ3Χ3cm. Ο εξεταζόμενος εκτελεί με τα δυο πόδια μαζί, γρήγορα πλάγια άλματα δεξιά-αριστερά πάνω από το διαχωριστικό πήχη για 15sec Κατά την εκτέλεση δεν επιτρέπεται να προσγειώνονται τα πόδια διαδοχικά παρά μόνο αν κατά την προσγείωση του ενός το άλλο έχει υπερβεί τον πήχη. Αν υπάρξει επαφή του ποδιού με τον πήχη, προσγείωση εκτός ξύλινης επιφάνειας, στιγμιαία διακοπή της εκτέλεσης πλάγιων αλμάτων, δεν διακόπτεται η εκτέλεση αλλά ο εξεταστής ενθαρρύνει το παιδί να συνεχίσει. Σε περίπτωση που η εκτέλεση συνεχίζει να είναι λανθασμένη, διακόπτεται, δίνονται εκ νέου οδηγίες, γίνεται επίδειξη και εκτελείται ξανά. Επανάληψη της εκτέλεσης γίνεται και σε περίπτωση που η εκτέλεση επηρεάζεται από εξωτερικούς θορύβους. Πάντως δεν πρέπει να παρατηρηθούν πάνω από δυο (2) άκυρες προσπάθειες. Εξάσκηση και αριθμός προσπαθειών: Ο εξεταστής εκτελεί μια (1) προσπάθεια επίδειξης. Ο εξεταζόμενος πρέπει να εκτελέσει πέντε (5) πλάγια άλματα δοκιμαστικά. Κατόπιν εκτελεί συνολικά δυο (2) προσπάθειες διάρκειας 15sec. η κάθε μια, που καταγράφονται. Καταγράφεται ο αριθμός των έγκυρων πλάγιων αλμάτων (δεξιά=1, αριστερά=2) δυο (2) έγκυρων προσπαθειών διάρκειας 15sec. η κάθε μια. Τελικά ο αριθμός των έγκυρων αλμάτων από τις δυο (2) προσπάθειες αθροίζεται. Παράδειγμα: 1 η προσπάθεια 9 έγκυρα άλματα, 2 η προσπάθεια 11 έγκυρα άλματα. Επίδοση 9+11=20.
1.6. Καρδιοαναπνευστική κατάσταση 1.6.1. Παλίνδρομο τεστ αντοχής 20 μ. Σκοπός: Σχέση με την Εξοπλισμός: Εκτέλεση: Η μέτρηση της καρδιοαναπνευστικής αντοχής Η καρδιοαναπνευστική αντοχή κατά την παιδική και εφηβική ηλικία είναι ισχυρά συσχετιζόμενες με την επίκαιρη και μελλοντική καρδιοαναπνευστική. Γυμναστήριο ή χώρος επαρκής ώστε να είμαστε σε θέση να καθορίσουμε διαδρομή 20m, 4 κώνοι, μετροταινία, μονάδα ηχητικής αναπαραγωγής (CD, Η/Υ) και ηχητικό μήνυμα του πρωτοκόλλου (Beep-test). Τα παιδιά πρέπει να τρέξουν ανάμεσα σε δυο γραμμές που έχουν απόσταση 20m ή μία από την άλλη με χρόνο και με ανά σήμα από ηχητική πηγή. Η αρχική ταχύτητα είναι 8.5km/h και ανεβαίνει 0.5km/h/min (1min ισοδυναμεί με 1 βήμα). Το τεστ ολοκληρώνεται όταν ο δοκιμαζόμενος αδυνατεί να προσεγγίσει τις γραμμές ταυτόχρονα με τα ηχητικά σήματα σε δυο συνεχόμενες περιπτώσεις. Αλλιώς το τεστ ολοκληρώνεται όταν ο δοκιμαζόμενος σταματάει μόνος του λόγω κόπωσης. Αυτό το τεστ δεν επαναλαμβάνεται. Οδηγίες: "Η δοκιμασία παλίνδρομου τρεξίματος που πρόκειται να κάνετε σε λίγο, θα μας δώσει μια ένδειξη της μέγιστης αερόβιας ικανότητάς σας, δηλαδή της αντοχής σας, και
Μέτρηση: γίνεται με τον να τρέχετε πέρα-δώθε κατά μήκος ενός διαδρόμου 20 μέτρων. Η ταχύτητά σας θα ρυθμίζεται από ένα κασετόφωνο που θα βγάζει ήχους σαν κουδουνίσματα σε τακτά χρονικά διαστήματα. Προσπαθήστε να βρίσκεστε σε κάποιο από τα δύο άκρα του διαδρόμου όταν ακούτε τον ήχο, ή έστω σε απόσταση ενός ή δύο μέτρων από αυτό. Πατήστε με το πόδι σας τη γραμμή στο τέλος του διαδρόμου, γυρίστε γρήγορα και τρέξτε προς την αντίθετη κατεύθυνση. Στην αρχή, η ταχύτητα είναι μικρή, αλλά αυξάνεται αργά και σταθερά κάθε λεπτό. Ο στόχος σας είναι να ακολουθήσετε το καθορισμένο σήμα όσο περισσότερο χρόνο μπορείτε. Επομένως πρέπει να σταματήσετε, όταν δε θα μπορείτε πια να ακολουθήσετε το ρυθμό ή να συμπληρώσετε το ένα λεπτό. Προσέξτε τον αριθμό που θ ακουστεί από το CD. Αυτή θα είναι η βαθμολογία σας. Η χρονική διάρκεια της δοκιμασίας διαφέρει ανάλογα με το άτομο: όσο καλύτερη είναι η φυσική σας κατάσταση, τόσο περισσότερο διαρκεί η δοκιμασία. Για ν ανακεφαλαιώσουμε, η δοκιμασία είναι μέγιστη και προοδευτική, μ άλλα λόγια εύκολη στην αρχή και δύσκολη προς το τέλος". Εξάσκηση και αριθμός προσπαθειών: Πραγματοποιείται μόνο μια προσπάθεια. Φροντίστε να υπάρχει συνολική απόσταση 25m και εξασφαλίστε περιθώριο τουλάχιστον ενός μέτρου στα δύο άκρα του διαδρόμου που θα σηματοδοτήσετε. Όσο μεγαλύτερος είναι ο χώρος, τόσο περισσότερα άτομα μπορούν να εξεταστούν συγχρόνως. Προτείνεται ο χώρος μεταξύ των δοκιμαζόμενων να είναι τουλάχιστο ένα μέτρο. Το έδαφος πρέπει να είναι όμοιο, ωστόσο δεν απαιτείται κάποιο ιδιαίτερο υλικό κατασκευής. Τα δύο άκρα του διαδρόμου των 20m. πρέπει να είναι καλά σημαδεμένα. Ελέγξετε αν λειτουργεί καλά η ταινία και το CD. Σιγουρευτείτε πως η αναπαραγωγή του ήχου είναι αρκετά δυνατή για ομαδική δοκιμασία. Σημειώστε τους αριθμούς στο timer του CD-Player έτσι ώστε να είστε σε
Βαθμολόγηση: θέση να εντοπίσετε τα σημεία-κλειδιά γρήγορα. Μην αφήνετε τον εξεταζόμενο να συνεχίσει όταν δεν μπορεί να προλάβει δύο συνεχόμενες γραμμές. Εφόσον σταματήσει ο δοκιμαζόμενος καταγράφεται ο τελευταίος ολοκληρωμένος βηματισμός. Παράδειγμα: μια επίδοση 6.5 σταδίων. Αν απαιτείται μεγαλύτερη ακρίβεια ο χρόνος που χρειάστηκε για την ολοκλήρωση του τεστ εκφρασμένος σε sec μπορεί να αντικαταστήσει τα "μισά" στάδια.
Πίνακας. Οριακές τιμές του ΔΜΣ για λιποβαρή, υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδιά ηλικίας 5-13 ετών (Cole et al. 2000) Ηλικί ΔΜΣ λιποβαρές ΔΜΣ υπέρβαρο ΔΜΣ παχυσαρκία α Αγόρι α Κορίτσι α Αγόρι α Κορίτσι α Αγόρι α Κορίτσι α 5 14,21 13,94 17,42 17,15 19,30 19,17 5,5 14,13 13,86 17,45 17,20 19,47 19,34 6 14,07 13,82 17,55 17,34 19,78 19,65 6,5 14,04 13,82 17,71 17,53 20,23 20,08 7 14,04 13,86 17,72 17,75 20,63 20,51 7,5 14,08 13,93 18,16 18,03 21,09 21,01 8 14,15 14,02 18,44 18,35 21,60 21,57 8,5 14,24 14,14 18,76 18,69 22,17 22,18 9 14,35 14,28 19,10 19,07 22,77 22,81 9,5 14,49 14,43 19,46 19,45 23,39 23,46 10 14,64 14,61 19,84 19,86 24,00 24,11 10,5 14,80 14,81 20,20 20,29 24,57 24,77 11 14,97 15,05 20,55 20,74 25,10 25,42 11,5 15,16 15,32 20,89 21,20 25,58 26,05 12 15,35 15,62 21,22 21,68 26,02 26,67 12,5 15,58 15,93 21,56 22,14 26,43 27,24 13 15,84 16,26 21,91 22,58 26,84 27,76