Διατροφικές Διαταραχές Κεφάλαια 7 8
7. Πώς να βοηθήσουμε τα άτομα που υποφέρουν από Ψυχογενή Ανορεξία Στόχος η πάσχουσα να τρέφεται κανονικά ώστε να αποκατασταθεί το φυσιολογικό της βάρος. Ο στόχος αυτός είναι απλός, αλλά είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί (φόβος της πάσχουσας και ματαίωση του ειδικού). Η θεραπεία θα πρέπει να περιλαμβάνει την ανάπτυξη μιας σχέσης αμοιβαιότητας. Η πάσχουσα θα πρέπει να νιώσει ασφαλής και αρκετά προστατευμένη.
Τεκμηριωμένα ενδεδειγμένες πρακτικές Έλλειψη επαρκών στοιχείων στα οποία θα μπορούσε να βασιστεί η κλινική πρακτική. Μια «συνταγή» είναι απίθανο να ενδείκνυται για όλες τις περιπτώσεις (πρόβλημα γενίκευσης). Η ενεργητική συμμετοχή του ασθενούς στη θεραπεία έχει ζωτική σημασία. Δυσκολίες διερεύνησης της θεραπείας της ψυχογενούς ανορεξίας (η διαταραχή δεν είναι συνήθης, εμφανίζεται με διάφορα επίπεδα σοβαρότητας, οι επιτυχείς θεραπείες προϋποθέτουν να γίνει δεκτή η προτεινόμενη θεραπεία από την πάσχουσα, περιορισμός του κλινικού στα πλαίσια των κανόνων).
Το έργο της ανάρρωσης και οι σκοποί της θεραπείας Ανάκτηση βάρους αλλά και ψυχολογική αλλαγή. Αποσύνδεση των ιδεών σχετικά με το βάρος και τον έλεγχο της διατροφής, από ευρύτερα ζητήματα σχετικά με την προσωπική αξία. Δύο ομάδες παρεμβάσεων: Κλινική Διαχείριση και Θεραπεία. Κλινική Διαχείριση: Άμεση παροχή βοήθειας για την αποκατάσταση του βάρους και της διατροφής. Θεραπεία: Μορφές βοήθειας που στοχεύουν στην προώθηση της ψυχολογικής αλλαγής. Είναι επίσης σημαντική η οργάνωση της υπηρεσίας μέσα στην οποία εντοπίζονται τα δυο προηγούμενα στοιχεία.
Κλινική Διαχείριση Θεραπεία με νοσοκομειακή περίθαλψη Ημερήσια προγράμματα για τις πάσχουσες Εξωτερική θεραπεία Θεραπεία Οικογενειακή θεραπεία Φαρμακευτικές θεραπείες
Φυσική κατάσταση και επιπλοκές Το υπερβολικά χαμηλό βάρος Γαστρεντερικά προβλήματα Ηλεκτρολύτες και ισορροπία των υγρών του σώματος Εμμηνόρροια Οστεοπόρωση Νευρολογικά προβλήματα.
Διαχείριση των εξαιρετικά σοβαρών διαταραχών Ζητήματα εμπιστοσύνης της πάσχουσας προς τον κλινικό. Σωματικά προβλήματα που εντείνουν την κατάστασή της. Απαιτείται στενή συνεργασία και εμπιστοσύνη ανάμεσα στην ομάδα των ειδικών. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί χορήγηση τροφής με τεχνικά μέσα.
Διαχείριση μιας χρόνιας περίπτωσης Κάποιες περιπτώσεις δεν βοηθούνται επαρκώς από τις εφαρμοζόμενες παρεμβάσεις. Τα άτομα αυτά χρειάζονται μια διαρκή σχέση με κάποιον κλινικό (όμάδα ή υπηρεσία) που θα μπορούσε να τους παρέχει ένα πλαίσιο εξέτασης των δυσκολιών και των προοπτικών βελτίωσης. Ακόμα κι όταν δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί πλήρης ανάρρωση, είναι σημαντικό ο κλινικός να πιστεύει και να στοχεύει στη βελτίωση. Είναι πιθανό πολλές φορές να συνυπάρχουν και άλλα συμπτώματα όπως κατάθλιψη, άγχος, εμμονές, τα οποία απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή. Είναι σημαντικό να τονίζονται τα ισχυρά σημεία της πάσχουσας, πράγμα που θα βοηθήσει και στην ομαλή λειτουργία των κοινωνικών της επαφών.
8. Πώς θα βοηθήσουμε τα άτομα που υποφέρουν από Ψυχογενή Βουλιμία Συγκεκριμένες θεραπείες: Γνωστική συμπεριφορική ψυχοθεραπεία (CBT) Διαπροσωπική ψυχοθεραπεία (IPT) Θεραπεία με βάση τα εγχειρίδια ή «διαπραγματευόμενη θεραπεία» Άλλες ψυχοθεραπείες (συμπεριφορική, ψυχοδυναμική, φεμινιστική, μη λεκτικές τεχνικές) Ομαδικές θεραπείες Ψυχοεκπαίδευση Αυτοβοήθεια (χωρίς θεραπευτή) Φαρμακευτικές θεραπείες Συνδυαστική θεραπεία Συνήθως οι ίδιες μορφές θεραπείας χρησιμοποιούνται και για το κλινικό σύνδρομο υπερφαγίας.
Το γνωστικο-συμπεριφορικό μοντέλο διατήρησης της ΝΒ του Fairburn et al. (1993): Χαμηλή αυτοεκτίμηση Υπερβολική ενασχόληση με το σχήμα του σώματος και το βάρος Υπερβολική δίαιτα Υπερφαγία Αντισταθμιστικές συμπεριφορές (εμετός ή κάθαρση)
Ανάρρωση από βουλιμία Διαπροσωπική ψυχοθεραπεία Klerman & Weissman Τρέχον πλαίσιο σχέσεων πάσχουσας, εδώ και τώρα 3-4 πρώτες συνεδρίες αρχική εξέταση, 1. Πένθος 2. Αμφισβήτηση ρόλων 3. Αλλαγή ρόλων 4. Διαπροσωπικές αδυναμίες 15-20 εβδομάδες υποτροπές Θεραπεία με βάση εγχειρίδια (διαπραγματευόμενη)
Πάσχουσες που δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία Στις περιπτώσεις αυτές η προσφορά περαιτέρω θεραπείας θα μπορούσε να είναι είτε «περισσότερη θεραπεία του ίδιου τύπου» είτε «διαφορετική θεραπεία». Στην πρώτη εκδοχή αυξάνεται η «δόση» της θεραπείας. Στη δεύτερη εκδοχή, αλλάζει η αρχική προσέγγιση του θεραπευτή, μετατοπίζοντας το σημείο εστίασης της θεραπείας.
«Πολυ-παρορμητική» ψυχογενής βουλιμία και οριακή διαταραχή προσωπικότητας Πάσχουσες που εμφανίζουν πρόσθετες αυτοκαταστροφικές ενστικτώδεις συμπεριφορές. Οι συμπεριφορές αυτές περιλαμβάνουν αυτοτραυματισμό, λήψη υπερβολικής δόσης φαρμάκων, κλοπές και χρήση ουσιών ή αλκοόλ. Οι περισσότερες από αυτές τις πάσχουσες πληρούν τα διαγνωστικά κριτήρια μιας οριακής διαταραχής προσωπικότητας.
Φυσικές επιπλοκές Όμοιες με αυτές της ψυχογενούς ανορεξίας. Υπερφαγικές συμπεριφορές που μπορεί να αποβούν μοιραίες (πιγμός, αναρρόφηση). Βλάβες από τον αυτοπροκαλούμενο εμμετό. Βλάβες στην οδοντοστοιχία. Επιπλοκές από την εξέμεση και τη χρήση καθαρτικών.