ΑΤΤΙΚΗ ΚΩΜΩΔΙΑ ΤΕΣΣΕΡΑ ΣΧΕΔΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1 Συγγραφή: Κυριάκος Τοφαρίδης, Θεατρολόγος Εποπτεία: Σπύρος Αντωνέλλος, ΕΜΕ (8 διδακτικές περίοδοι). ΠΡΩΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΚΩΜΩΔΙΑ ΘΕΜΑ: Μια πρώτη γνωριμία με την Κωμωδία. Ανακαλύπτοντας την θεματολογία της. ΧΡΟΝΟΣ: Δύο (2) διδακτικές περίοδοι ΣΤΟΧΟΙ: Αναμένεται ο μαθητής: I. Να αντιληφθεί, βιωματικά, το τι είναι κωμωδία και το ρόλο της διαχρονικά. II. Να γνωρίσει την θεματολογία της. III. Να δημιουργήσει καθοδηγούμενους αυτοσχεδιασμούς βασισμένους σε κανόνες που διέπουν το συγκεκριμένο θεατρικό είδος. 1 Οι μαθητές κρατούν στο σπίτι σημειώσεις για όλο τον εργαστηριακό κύκλο, ώστε να είναι σε θέση στο τέλος να αξιολογήσουν την πορεία της ομάδας από τον αυτοσχεδιασμό στο δρώμενο και από μια αρχική αφόρμηση σε ένα ολοκληρωμένο αποτέλεσμα. 1
IV. Να απολαύσουν την όλη διεργασία και να είναι σε θέση να εκτιμούν την αξία της κωμωδίας. ΠΡΟΫΠΑΡΧΟΥΣΑ ΓΝΩΣΗ: Η τεχνική της παγωμένης εικόνας και του αυτοσχεδιασμού. ΥΛΙΚΑ / ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΜΕΣΑ: Τουμπελέκι, Ψηφιακό δισκόφωνο. ΠΟΡΕΙΑ: 1. Θεατρικό παιχνίδι με στόχο τη χαλάρωση, το ζέσταμα και την επικοινωνία των μελών της ομάδας. Προτεινόμενες ασκήσεις: Mαντεύω ποιος είναι ο αρχηγός! : Η ομάδα σε κύκλο. Υπάρχει ένας αρχηγός τον οποίο το άτομο που βρίσκεται στο κέντρο δεν τον γνωρίζει. Ενώ ο αρχηγός αλλάζει τις κινήσεις τις οποίες κάνει ταυτόχρονα όλη η ομάδα, το άτομο στο κέντρο προσπαθεί να μαντέψει τον αρχηγό. Δέκα ελέφαντες: Ο εμψυχωτής ζητά από τους συμμετέχοντες να κοιτάξουν γύρω τους και να «κλειδώσουν» στο μυαλό τους την πόζα και τη θέση τους σε σχέση με τους υπόλοιπους. Σε χρόνο 10 ελεφάντων(ο εμψυχωτής μετρά λεκτικά ένας ελέφαντας, δύο..., δέκα ελέφαντες), οι συμμετέχοντες καλούνται, χωρίς να συγκρουστούν με τους υπόλοιπους, να αγγίξουν τις πλάτες των τεσσάρων καρεκλών, να επιστρέψουν στη θέση τους και να ξαναπάρουν την πόζα τους. Αφού η άσκηση επαναληφθεί κάποιες φορές, ο εκπαιδευτής δίνει χρόνο 10 δευτερολέπτων στους συμμετέχοντες, να συζητήσουν και να βρουν λύση, κοινή στρατηγική, που θα τους βοηθήσει να συντονιστούν και να προλάβουν να εκτελέσουν την άσκηση στο χρόνο των 10 ελεφάντων. Έπειτα ο εκπαιδευτής μειώνει τους ελέφαντες σε 5 και επαναλαμβάνει την άσκηση. Πέντε μύτες μαζί: Οι συμμετέχοντες κινούνται στο χώρο, χωρίς να συγκρούονται, ακολουθώντας το ρυθμό από το τουμπελέκι και πρέπει να είναι σε ετοιμότητα να 2
ακολουθήσουν τις οδηγίες του εμψυχωτή. Αν ο εμψυχωτής πει: «τέσσερις μύτες μαζί», τότε κάθε μέλος της ομάδας πρέπει να τρέξει και να ψάξει για άλλα μέλη της ομάδας, για να ενώσουν τις μύτες τους. Στη συνέχεια ο εμψυχωτής διαφοροποιεί τις οδηγίες, όπως: «Πέντε κεφάλια μαζί», πέντε κεφάλια θα πρέπει να ενωθούν κ.λ.π. Η άσκηση αυτή αποτελεί έναν καλό τρόπο για να χωριστούν οι συμμετέχοντες σε μικρότερες ομάδες. 2. Χωρίζονται οι συμμετέχοντες σε ομάδες των 4-5 ατόμων αξιοποιώντας την προηγούμενη άσκηση. Οι ομάδες αναλαμβάνουν να παρουσιάσουν παγωμένες εικόνες ή έναν πολύ σύντομο αυτοσχεδιασμό με κωμικά στιγμιότυπα της καθημερινότητας, τα οποία σατιρίζουν ανθρώπινες αδυναμίες (Λαιμαργία, απληστία, αχαριστία, αρχοντοχωριατισμός, η εξάρτηση από την τηλεόραση, το κινητό τηλέφωνο κλπ, η θεοποίηση του ποδοσφαίρου, μάρκας ρούχων κλπ.) 2.α. Ο εμψυχωτής μετά την παρουσίαση των ομάδων, επισημαίνει ότι ένα μεγάλο μέρος της θεματολογία της κωμωδίας σατιρίζει σε ατομικό επίπεδο - τα ανθρώπινα πάθη και παθήματα, τις ανθρώπινες αδυναμίες. 2.β. Επισημαίνει ότι τα βασικά «όπλα» της κωμωδίας είναι: η σάτιρα, η παρωδία, η υπερβολή, η ειρωνεία. 3. Οι ομάδες καλούνται να παρουσιάσουν παγωμένη εικόνα ή πολύ σύντομο αυτοσχεδιασμό σε σχέση με κοινωνικά προβλήματα και το πώς αυτά επηρεάζουν το άτομο στην καθημερινότητά του. (Οικονομική κρίση, κακή τηλεόραση π.χ. τα μεταγλωττισμένα σήριαλ, μια προεκλογική εκστρατεία, τα «θα» των πολιτικών κλπ.) Ο εμψυχωτής μετά την παρουσίαση των αυτοσχεδιασμών επισημαίνει ότι ένα μεγάλο μέρος της θεματολογίας της κωμωδίας σατιρίζει σε κοινωνικό επίπεδο τα κακώς κείμενα της πολιτικής, κοινωνικής και καλλιτεχνικής πραγματικότητα της κάθε εποχής (Αριστοφάνης, Λάκης Λαζόπουλος) 4. Συζητάμε για το ρόλο της κωμωδίας (τι εξυπηρετεί, γιατί έχει ευρεία αποδοχή.) Ολοκληρώνουμε με ασκήσεις ενεργοποίησης και ακολούθως χαλάρωσης. 3
Προτεινόμενες ασκήσεις: Οδήγησε τον τυφλό (Άσκηση εμπιστοσύνης) α) Η ομάδα χωρίζεται σε ζεύγη. Ο Α οδηγεί τον Β, που έχει τα μάτια κλειστά. Ο Α είναι πάντα πίσω από τον Β και με τα χέρια στη πλάτη τον μετακινεί σιγά σιγά στο δωμάτιο. Μπορεί να υπάρξει μια συμφωνία για το πως θα στρίβουν δεξιά, αριστερά, πως θα σταματούν κτλ. Εναλλακτικά ο Α μπορεί να κρατάει τον Β από το μπράτσο. Κατά την διάρκεια της άσκησης έχουμε μουσικό χαλί με χαλαρωτική μουσική. Παραλλαγή: Ο Β, ο οποίος έχει κλειστά τα μάτια, δεν γνωρίζει τον οδηγό του. Με το τέλος της μουσικής προσπαθεί, χρησιμοποιώντας την αφή να ανακαλύψει το άτομο που τον καθοδηγούσε. ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΑΤΤΙΚΗ ΚΩΜΩΔΙΑ ΧΟΡΙΚΟ ΘΕΜΑ: Αττική Κωμωδία. Δημιουργώντας χορικό: Μουσική, ρυθμός, κίνηση. ΧΡΟΝΟΣ: Δύο (2) διδακτικές περίοδοι ΣΤΟΧΟΙ: Ο μαθητής αναμένεται: I. Να αντιληφθεί βιωματικά τη διαδικασία δημιουργίας ενός χορικού. II. Να λειτουργήσει ως μέλος μιας ομάδας. III. Να γνωρίσει τη δομή της κωμωδίας και το ρόλο της παράβασης στην Αττική Κωμωδία. 4
IV. Να απολαύσει τη διαδικασία και να χαρεί την ομαδική δουλειά. ΠΡΟΫΠΑΡΧΟΥΣΑ ΓΝΩΣΗ: Η τεχνική της παγωμένης εικόνας και του αυτοσχεδιασμού. Θεματολόγια, εργαλεία και στόχοι της κωμωδίας. ΥΛΙΚΑ / ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΜΕΣΑ: Τουμπελέκι, ενημερωτικό έντυπο με τα χαρακτηριστικά της Αττικής κωμωδίας, ψηφιακό δισκόφωνο. ΠΟΡΕΙΑ: 2. Θεατρικό παιχνίδι με στόχο τη χαλάρωση, το ζέσταμα και την επικοινωνία των μελών της ομάδας. Προτεινόμενες ασκήσεις: Ξεκινάμε - σταματάμε μαζί: Ο εμψυχωτής χτυπά τα χέρια του δίνοντας το έναυσμα στην ομάδα να ξεκινήσει να κινείται στο ρυθμό της μουσικής ή του ταμπούρλου. Με διπλό χτύπημα η ομάδα παγώνει. Η κατάληξη της άσκησης είναι να σταματά και να ξεκινά και πάλι η ομάδα την κίνηση στο χώρο χωρίς να χρειάζεται οποιαδήποτε εντολή εκ μέρους του εμψυχωτή αλλά αυτό θα γίνεται όταν ένας από την ομάδα αποφασίζει να ξεκινά ή σταματά να κινείται. Κόμπος: Οι συμμετέχοντες σχηματίζουν ένα μεγάλο κύκλο κρατώντας χέρια. Ο εμψυχωτής τους ζητά να τηρήσουν απόλυτη ησυχία και χωρίς να αφήσουν, ούτε για μια στιγμή, το χέρι ο ένας του άλλου και με απαλές κινήσεις να δεθούν σε ένα μεγάλο κόμπο. Τα σώματα μπλέκονται μέχρι κανείς από τους συμμετέχοντες να μην μπορεί πια να κινηθεί. Χωρίς να «σπάσουν οι κρίκοι (χέρια)» που τους ενώνουν, ο εμψυχωτής δίνει το σύνθημα και τώρα ο κόμπος πρέπει να ξεμπλεχτεί και η ομάδα να επανέλθει στην αρχική της θέση, που είναι ο κύκλος. 2. ΜΟΥΣΙΚΗ Ο εμψυχωτής διδάσκει στους μαθητές, μουσικά, την έναρξη της Α Παράβασης από την παράσταση «Νεφέλες» του Αριστοφάνη σε μουσική Σταμάτη Κραουνάκη (καλοκαιρινή παράσταση ΘΟΚ,2009 ). 5
Στίχοι: Καλά να πάθει Καλά να πάθει Καλά να πάθει Να πάθει για να μάθει Από τα λάθη Από τα λάθη Που αδύναμος στη κρίση του εστάθη Η εισαγωγή αυτή είναι σε 8 χρόνους. Τραγουδώντας την οι εκπαιδευόμενοι κτυπούν σε κάθε χρόνο τα χέρια τους στους μηρούς για να συνειδητοποιήσουν το ρυθμό. Δοκιμάζουμε να ξεκινήσουμε το μοτίβο ψιθυριστά και να δυναμώσουμε την ένταση σταδιακά. Ακολούθως επαναλαμβάνουμε το μοτίβο τρεις φορές. Την πρώτη ψιθυριστά, την δεύτερη κανονικά και την Τρίτη δυνατά. Ως εξέλιξη θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν μουσικά όργανα που κρατούν ρυθμό. (κουδούνια, ντέφι, κρουστά, κλπ). 3. ΚΙΝΗΣΗ Μαζεύονται η μαθητές, ως ομάδα χορός σε μια από τις πίσω γωνίες της αίθουσας. Προσπαθούν να κινηθούν σαν ένα ενιαίο σώμα. Αξιοποιούμε την άσκηση με τον Αρχηγό. Είναι πιο εύκολο να καθορίζει το άτομο που είναι μπροστά τον ρυθμό το ύφος και την ένταση. Τραγουδώντας το πιο πάνω μοτίβο κινούνται και απευθύνονται προς το «κοινό». Κάνουν ένα βήμα σε κάθε μουσικό χρόνο. Το κάθε μέλος του χορού πρέπει να γνωρίζει την αρχική και την τελική του θέση. Ο χορός στην αρχή μπορεί να είναι πιο μαζεμένος και να καταλήγει απλωμένος σε όλη την αίθουσα σκηνή. Η διάρκεια μπορεί να είναι όσο διαρκεί τρεις φορές το μοτίβο. Επαναλαμβάνουμε αρκετές φορές την άσκηση μέχρι να συγχρονιστεί η ομάδα. 4. ΘΕΩΡΙΑ Μπορούμε να ακούσουμε την Α Παράβαση από το CD της παράστασης «Νεφέλες». Εξηγούμε τον ρόλο της Παράβασης στην Αττική κωμωδία. Επιγραμματικά παρουσιάζουμε την δομή της κωμωδίας. 6
ΔΟΜΗ: Πρόλογος: Εισαγωγή στην υπόθεση. Πάροδος: είσοδος του χορού. Αγώνας: Εξελίσσεται η βασική υπόθεση του έργου. Αντιπαρατίθενται οι απόψεις των κεντρικών προσώπων και διακωμωδούνται τα επιχειρήματα τους. Χορικό: τραγούδι του χορού. Παράβαση: Σε αυτό το σημείο ο χορός βγάζοντας την μάσκα και απευθυνόμενος άμεσα στο κοινό καταργεί την θεατρική ψευδαίσθηση. Ο ποιητής δια στόματος του χορού μιλά στους θεατές του για την πολιτική και κοινωνική κατάσταση της πόλης «διδάσκοντας» τους. Νικητήριες εκδηλώσεις: Μία θυσία, ένα γάμο, ένα πανηγύρι, έναν εορταστικό «κωμό» που διακόπτεται από την έλευση μίας σειράς επισκεπτών, που ζητούν «μερίδιο» από τις κατακτήσεις του κεντρικού ήρωα ή το λόγο για τις ζημιές που έχουν υποστεί από τις ίδιες κατακτήσεις. Διανέμουμε φυλλάδιο με τα κύρια χαρακτηριστικά της Αττικής κωμωδίας. Κλείνουμε το δίωρο τραγουδώντας την έναρξη του χορικού που έχουμε διδαχτεί. Παίζουμε με τις εντάσεις και τον ρυθμό εναλλάσσοντας τον αρχηγό της ομάδας. ΤΡΙΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΙΣ «ΝΕΦΕΛΕΣ» του Αριστοφάνη ΘΕΜΑ: Αυτοσχεδιασμοί με αφορμή την ιστορία ενός θεατρικού κειμένου. 7
ΧΡΟΝΟΣ: Δύο (2) διδακτικές περίοδοι. ΣΤΟΧΟΙ: Ο μαθητής αναμένεται : I. Να αντιληφθεί βιωματικά το πώς δημιουργείται ένας αυτοσχέδιος διάλογος. II. Να κατανοήσει καλύτερα τον τρόπο που λειτουργεί η κωμωδία. III. Να γνωρίσει βιωματικά το Αριστοφανικό έργο και τις «Νεφέλες». ΠΡΟΫΠΑΡΧΟΥΣΑ ΓΝΩΣΗ: Η τεχνική της παγωμένης εικόνας και του αυτοσχεδιασμού. Θεματολόγια, εργαλεία και στόχοι της κωμωδίας. Δημιουργία χορικού (Ρυθμός μουσική - κίνηση). ΥΛΙΚΑ / ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΜΕΣΑ: Τουμπελέκι, Ψηφιακό δισκόφωνο. ΠΟΡΕΙΑ: 1. Ξεκινάμε με 10 λεπτά θεατρικό παιχνίδι ή ασκήσεις με στόχο τη χαλάρωση και την επικοινωνία των μελών της ομάδας. Προτεινόμενες ασκήσεις: Δίνω Παλμό στο Όνομά μου: Οι συμμετέχοντες στέκονται στον κύκλο και υιοθετούν έναν κοινό παλμό χτυπώντας τα πόδια. Κάθε συμμετέχοντας λέει το όνομά του στους άλλους τραγουδιστά και με όποιο τρόπο θέλει, διατηρώντας τον παλμό. Οι υπόλοιποι επαναλαμβάνουν με ακριβώς τον ίδιο τρόπο. Η άσκηση συνεχίζεται μέχρι όλα τα μέλη της ομάδας να έχουν συστηθεί. Η Μελωδία μου: Κάθε συμμετέχοντας επιλέγει ένα συγκεκριμένο μουσικό μοτίβο σε συγκεκριμένο τόνο και ρυθμό. Όλοι περπατούν ελεύθερα στο χώρο, τραγουδώντας ο καθένας το μοτίβο του. Κάθε μέλος της ομάδας θα πρέπει να επιλέξει και να ακολουθήσει κάποιο 8
άτομο και το μοτίβο του. Το αποτέλεσμα της άσκησης είναι η δημιουργία κύκλου. 2. Αυτοσχεδιάζουμε με αφορμή την έναρξη της παράστασης των «Νεφελών» του Αριστοφάνη. Ο Στρεψιάδης προσπαθεί να ξυπνήσει τον Φειδιππίδη για να τον πάρει στο σχολείο. Οι μαθητές χωρίζονται σε τρεις ομάδες και συζητούν τους λόγους που οι γονείς θέλουν τα παιδιά τους να φοιτούν στο σχολείο. Ποια προβλήματα αντιμετωπίζουν οι γονείς; Ποιους τρόπους χρησιμοποιούν για να πετύχουν ώστε τα παιδιά τους να βρίσκονται έγκαιρα στο σχολείο; Σημείωση: Οι μαθητές λαμβάνουν πάντα υπόψη τους ότι πρόκειται για κωμωδία και θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν τη σάτιρα, την υπερβολή κλπ. στους αυτοσχεδιασμούς τους. 3. Οι μαθητές συνεχίζουν να εργάζονται σε ομάδες. Εξηγούμε τον ωφελιμιστικό λόγο για τον οποίο ο Στρεψιάδης θέλει να στείλει το γιο του στο σχολείο, ότι δηλαδή θέλει να μάθει ο γιος του τρόπους με τους οποίους θα αποφεύγουν τους χρεώστες τους. Οι ομάδες αναλαμβάνουν να γράψουν τα επιχειρήματα του Δίκαιου και του Άδικου Λόγου, με τα οποία θα πειστεί ο μαθητής να είναι δίκαιος στη ζωή του ή να χρησιμοποιεί την αδικία για να πετυχαίνει τους σκοπούς του. 4. Οι μαθητές με τις ομάδες τους γράφουν τον τελικό διάλογο Στρεψιάδη Φειδιππίδη, όπου ο γιος χτυπά τον πατέρα του επιχειρηματολογώντας ότι το κάνει για το καλό του. (Η βασική επιχειρηματολογία του Φειδιππίδη είναι ότι όπως ο πατέρας του τον έδερνε για το καλό του όταν ήταν μικρός, το ίδιο κάνει κι αυτός τώρα.) 5. Οι ομάδες διαβάζουν τα τρία στιγμιότυπα που έχουν δουλέψει. Επιλέγει η τάξη το πιο δυνατό στιγμιότυπο από τα τρία της κάθε ομάδας, έτσι που για κάθε ομάδα να αντιστοιχεί διαφορετικό. 6. Η κάθε ομάδα συσκέπτεται. Αποφασίζουν τι αντικείμενα θα χρειαστούν για την παρουσίαση του δικού τους στιγμιότυπου και το κάθε μέλος της ομάδας αναλαμβάνει να φέρει κάτι από αυτά για το επόμενο μάθημα. Ολοκληρώνουμε το δίωρο τραγουδώντας την έναρξη του χορικού που έχουμε διδαχτεί στο προηγούμενο μάθημα. Παίζουμε με τις εντάσεις και το ρυθμό εναλλάσσοντας τον αρχηγό της ομάδας. 9
ΤΕΤΑΡΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΔΡΩΜΕΝΟΥ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΙΣ «ΝΕΦΕΛΕΣ» του ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ ΘΕΜΑ: Δημιουργία ενός δρώμενου με τη σύνθεση χορικού και αυτοσχεδιασμών. ΧΡΟΝΟΣ: Δύο (2) διδακτικές περίοδοι. ΣΤΟΧΟΙ: Ο μαθητής αναμένεται: I. Να αντιληφθεί βιωματικά το πώς δημιουργείται ένα δρώμενο και με ποιους τρόπους μπορούμε να συνθέσουμε την πρόζα με το χορικό. II. Να συνειδητοποιήσει την ανάγκη και την αξία της πρόβας στο θέατρο. III. Να δημιουργήσει η ομάδα ένα ενιαίο θεατρικό αποτέλεσμα και να απολαύσει την όλη διαδικασία. ΠΡΟΫΠΑΡΧΟΥΣΑ ΓΝΩΣΗ: Η τεχνική της παγωμένης εικόνας και του αυτοσχεδιασμού. Θεματολόγια, εργαλεία και στόχοι της κωμωδίας. Διαδικασία δημιουργίας χορικού και θεματικών αυτοσχεδιασμών. ΥΛΙΚΑ / ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΜΕΣΑ: Τουμπελέκι, ψηφιακό δισκόφωνο, φροντιστήριο ομάδων. 10
ΠΟΡΕΙΑ: 1. Ξεκινάμε με 10 λεπτά θεατρικό παιχνίδι ή ασκήσεις με στόχο τη χαλάρωση το ζέσταμα του σώματος και την επικοινωνία των μελών της ομάδας. Προτεινόμενες ασκήσεις: Αλλαγή θέσης αφού συνεννοηθούμε μόνο με το βλέμμα σε κύκλο. Ένας στο κέντρο προσπαθεί να πάρει τη θέση αυτών που ανταλλάζουν θέση. Σώματα σε ισορροπία: Οι συμμετέχοντες χωρίζονται σε ομάδες των πέντε. Ο εμψυχωτής δίνει οδηγίες στους συμμετέχοντες, οι οποίοι, χωρίς να μιλήσουν και με ταχύτητα, πρέπει να εκτελέσουν. Τα μέλη κάθε ομάδας καλούνται να πειραματιστούν, χρησιμοποιώντας τα μέλη του σώματος τους σε ισορροπία, ανάλογα με την εκάστοτε πληροφορία που τους δίδεται. Π.χ. «τρία πόδια πάνω από τη μέση», «πέντε πόδια στα γόνατα», κ.λ.π. Από τα σχήματα στο Κόμπο: Οι μαθητές σχηματίζουν κύκλο κρατώντας τα χέρια. Παρατηρούν τα άτομα που βρίσκονται δεξιά και αριστερά τους τα οποία και πρέπει να θυμούνται. Ο εμψυχωτής ή ένας μαθητής δίνει ρυθμό με το τουμπελέκι και οι άλλοι σκορπίζονται και κινούνται στο χώρο ανάλογα με το ρυθμό. Όταν σταματήσει η μουσική, ο εμψυχωτής δίνει εντολή να φτιαχτούν σχήματα από την ομάδα (π.χ. δύο κύκλοι και ένα τετράγωνο ή δύο τρίγωνα και ένας κύκλος). Αφού επαναληφθεί αυτό τρεις - τέσσερις φορές, ο εμψυχωτής δίνει εντολή και με ελάχιστη κίνηση τα μέλη τις ομάδας να δίνουν το δεξί χέρι σε αυτόν που ήταν δεξιά τους και το αριστερό σε αυτόν που ήταν αριστερά στον αρχικό κύκλο. Τα σώματα μπλέκονται. Χωρίς να σπάσουν οι κρίκοι (χέρια) που τους ενώνουν, ο εμψυχωτής δίνει το σύνθημα και τώρα ο κόμπος πρέπει να ξεμπλεχτεί και η ομάδα να επανέλθει στην αρχική της θέση, που είναι ο κύκλος. 2. Υπενθύμιση της εισαγωγής της Α παράβασης από το προηγούμενο εργαστήριο. Αυτή τη φορά ψιθυρίζουμε μόνο το ρυθμό. 11
Χρησιμοποιούμε επαναλαμβανόμενες συλλαβές. (πα ρα πα παμ ή τι ρι τι τιμ κλπ) Μπορούμε να χωρίσουμε την ομάδα στα δύο. Η κάθε ομάδα επαναλαμβάνει το δικό της μοτίβο. 3. Οι μαθητές δουλεύουν αυτοσχεδιαστικά στις ομάδες που είχαν φτιάξει το προηγούμενο δίωρο, τα στιγμιότυπά τους για 10 με 15 λεπτά. Χρησιμοποιούν το φροντιστήριο που έχουν φέρει από το σπίτι για το σκοπό αυτό. 4. Παρουσιάζονται οι αυτοσχεδιασμοί και προσπαθούμε να τους βελτιώσουμε επαναλαμβάνοντάς τους. 5. Δημιουργούμε δρώμενο ενώνοντας τους αυτοσχεδιασμούς με το χορικό που δημιούργησε η ομάδα. Πειραματιζόμαστε πάνω σε διάφορους τρόπους ενοποίησης μέχρι να καταλήξουμε σε μια τελική μορφή. 6. Ολοκληρώνουμε με την παρουσίαση του δρώμενου της ομάδας και με ένα δυνατό χειροκρότημα. 7. Αν υπάρχει χρόνος, συζητάμε την πορεία της ομάδας για το θεματικό κύκλο που ασχοληθήκαμε όλο αυτό το διάστημα. Πώς μπορούμε να καταλήξουμε σε ένα ενιαίο θεατρικό αποτέλεσμα; Τι έχουμε μάθει κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας; ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Οι μαθητές αναλαμβάνουν να ολοκληρώσουν τις σημειώσεις τους στο σπίτι για όλο τον εργαστηριακό κύκλο και αξιολογούν την πορεία της ομάδας από τον αυτοσχεδιασμό στο δρώμενο και από μια αρχική αφόρμηση σε ένα ολοκληρωμένο αποτέλεσμα. Επίσης αναλαμβάνουν να παρουσιάσουν υλικό από την παράσταση «Νεφέλες», καλοκαίρι 2009 ΘΟΚ (φωτογραφίες, κριτικές, συνεντεύξεις από συντελεστές της παράστασης). 12
Νεφέλες του Αριστοφάνη, ΘΟΚ, Καλοκαίρι 2009 13