! Ο Olweus (1993: 9) ορίζει ως εκφοβισμό «την κατάσταση κατά την οποία ο μαθητής εκτίθεται επανειλημμένα και για κάποιο χρονικό διάστημα σε αρνητικές πράξεις άλλου ή άλλων μαθητών, οι οποίες εκδηλώνονται ως μορφές επιθετικής συμπεριφοράς με σκοπό την πρόκληση σωματικού ή ψυχικού πόνου και τη συνειδητή προσπάθεια τραυματισμού και εξευτελισμού».! Eμφανίζεται με πολλές διαφορετικές μορφές και ένταση (π.χ. λεκτικός, σωματικός, ψυχολογικός, διαδικτυακός, κ.α.).
! Ο σχολικός εκφοβισμός αποτελεί ένα σημαντικό παράγοντα κινδύνου για τη σωματική και ψυχική υγεία των παιδιών, με σοβαρές συνέπειες στα επόμενα στάδια ανάπτυξης τους και στην ενήλικη ζωή. Σύμφωνα με τους Gini & Pozzoli, (2006), οι θύτες έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν αποκλίνουσες συμπεριφορές ή ψυχικές διαταραχές.! Η θυματοποίηση ενέχει μακροχρόνιες συνέπειες και σημαντικές επιπτώσεις στην ενήλικη ζωή. Στην έρευνα του Rigby (1996), σε δείγμα μαθητών από την Αυστραλία, διαπιστώθηκε ότι παιδιά που είχαν υπάρξει θύματα εκφοβισμού είχαν διπλάσιες πιθανότητες, σε σχέση με άλλα παιδιά να ευχηθούν να είχαν πεθάνει ή να παραδεχθούν ότι είχαν σκεφτεί να αυτοκτονήσουν. Επίσης, παρατηρήθηκε ότι είχαν περισσότερες πιθανότητες να θέλουν να αποφύγουν το σχολείο και παρουσίαζαν χαμηλότερη επίδοση στα μαθήματα.
! Έχουν περισσότερες πιθανότητες να υποφέρουν από κατάθλιψη και άγχος Έχουν συχνά τάσεις αυτοκτονίας που μπορεί να συνεχίσουν και μετά την ενηλικίωση.! Είναι πιο πιθανόν να παρουσιάσουν σωματικά συμπτώματα που περιλαμβάνουν, πονοκέφαλους ημικρανίες, δερματικά προβλήματα, έλκος, τρέμουλο, κρίσεις πανικού κ.α.! έχουν διπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν ψυχωτικά συμπτώματα στην εφηβεία! Είναι πιο πιθανό να παραπονιούνται για την υγεία τους.! Έχουν περισσότερες πιθανότητες να αντιδράσουν με εξαιρετικά βίαιο τρόπο! Έχουν αυξημένο αίσθημα θλίψης και μοναξιάς! Εμφανίζουν αλλαγές στον ύπνο και στις διατροφικές συνήθειες! Έχουν απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες
! Έχουν αυξημένες πιθανότητες κατάχρησης αλκοόλ και άλλων ουσιών στην περίοδο της εφηβείας και ως ενήλικες.! Είναι πιο πιθανό να εμπλακούν σε καυγάδες και να παρατήσουν το σχολείο.! Είναι πιο πιθανό να ασκήσουν πρόωρη σεξουαλική δραστηριότητα.! Είναι πιο πιθανό να έχουν προβλήματα με τον νόμο όταν ενηλικιωθούν. Επίσης ως ενήλικες είναι πιο πιθανόν να ασκούν βία στους συντρόφους τους και στα παιδία τους και να αδυνατούν να κρατήσουν τις φιλικές τους σχέσεις.
! Η αύξηση των κρουσμάτων βίας έχει αναγνωριστεί ως ένα από τα πλέον ανησυχητικά φαινόμενα της περασμένης δεκαετίας.! Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO, 2004), το ποσοστό των μαθητών που εκφοβιζόταν στην Ελλάδα το 2004 έφτανε το 8.7% ενώ το ποσοστό των μαθητών που εκφόβιζαν ανερχόταν στο 7.4%.! Πρόσφατες έρευνες όμως δείχνουν πως το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού έχει αυξηθεί ανησυχητικά. Πλέον η Ελλάδα κατέχει την 4 η θέση στην Ευρώπη και τα ποσοστά κρουσμάτων ανέρχονται στο 32% (Χαμόγελο του Παιδιού, 2014).
! Σύμφωνα με τον Kowalski (2008), η δυσκολία αναγνώρισης και διαχείρισης των περιστατικών βίας στο πλαίσιο του σχολείου από τους εκπαιδευτικούς, δημιουργεί στα παιδιά την αίσθηση, ότι ούτε οι ενήλικες μπορούν να τα προστατεύσουν.! Επομένως, είναι εξαιρετικά σημαντικό για την αντιμετώπιση του φαινομένου να νιώθουν οι εκπαιδευτικοί ότι μπορούν να απευθυνθούν κάπου για να ζητήσουν συμβουλές για το πώς πρέπει να διαχειριστούν καταστάσεις εκφοβισμού στο σχολείο.! Στην ηλεκτρονική πλατφόρμα θα μπορούν να συζητήσουν ανώνυμα θέματα και περιστατικά που τους απασχολούν και να ζητήσουν συμβουλές από εκπαιδευμένους εθελοντές ή από επαγγελματίες συμβούλους.
! Η στήριξη από τους γονείς σχετίζεται θετικά με την αυτοεκτίμηση των παιδιών τους (Μακρή-Mπότσαρη, 2001). Πολλοί γονείς όμως, παρά την καλή τους πρόθεση, δυσκολεύονται να διαχειριστούν με τον κατάλληλο τρόπο στρεσογόνες καταστάσεις, όπως αυτή του σχολικού εκφοβισμού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλές φορές τα παιδιά να νιώθουν πως δεν τα καταλαβαίνουν, να αισθάνονται μόνα και να ντρέπονται ή να έχουν ενοχές για αυτό που τους συμβαίνει.! Επομένως, είναι πολύ σημαντικό να μπορούν οι γονείς να αναζητήσουν συμβουλές σχετικά με τον καλύτερο τρόπο προσέγγισης των παιδιών τους όταν υποψιάζονται ότι μπορεί να υφίστανται σχολικό εκφοβισμό. Μέσα από την ηλεκτρονική πλατφόρμα θα έχουν αυτήν την δυνατότητα.
! Η ομάδα των συνομηλίκων παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του ατόμου. Η ένταξη σε μια παρέα και το αίσθημα αποδοχής είναι σημαντικοί δείκτες για την υγιή ανάπτυξη της ταυτότητας των εφήβων (Erikson, 1968).! Δυστυχώς όμως το φαινόμενο του εκφοβισμού οδηγεί συχνά στην κοινωνική απομόνωση, την έλλειψη εμπιστοσύνης, την χαμηλή αυτοπεποίθηση και την δυσκολία στις κοινωνικές συναναστροφές.
! Η ηλεκτρονική πλατφόρμα αποτελεί ένα ασφαλές πλαίσιο, όπου τα παιδιά θα μπορούν να νιώσουν αποδεκτά από τους συνομήλικούς τους, να εμπιστευθούν και να ζητήσουν βοήθεια για την κατάσταση που αντιμετωπίζουν.! Η καλλιέργεια ενός κλίματος αποδοχής θα ενισχύσει την αίσθηση του «ανήκειν» και η σωστή διαμεσολάβηση θα βοηθήσει τα παιδιά να θέσουν όρια, να σεβαστούν και να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους και να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τις καταστάσεις σχολικού εκφοβισμού που υφίστανται.
! Το Χαμόγελο του Παιδιού γραμή βοήθειας: 1056 (δωρέαν, όλο το εικοσιτετράωρο) Email: http://www.hamogelo.gr/28.2/epikoinonia! Συνήγορος του παιδιού γραμμή βοήθειας: 1107 (δωρέαν, όλο το εικοσιτετράωρο) Email: cr@synigoros.gr! Δίωξη ηλεκτρονικού εγκλήματος γραμμή βοήθειας: 11012 (δωρέαν, όλο το εικοσιτετράωρο) Email: ccu@cybercrimeunit.gov.gr! EΨΥΠΕ γραμμή βοήθειας: 801-801-1177 (δωρεάν) Δευτέρα-Παρασκευή: 8.30-20.30 Σάββατα: 9.30-14.00 Email: info@epsype.gr
! Boulton, M.J. & Underwood, K. (1992). Bully/victim problems among middle school children. British Journal of Educational Psychology, 62, 73-87.! Dempsey, P.J.et al (2005). Transitioning out of peer victimization in school children: gender and behavioural characteristics. Journal of psychopathology and behavioural assessment, 28, 34-50.! Erikson, E. (1968). Identity Youth and Crisis. New York: W.W. Norton! Flannery, J. D. (1998): Improving School Violence Prevention Programs. Through Meaningful Evaluation. Educational Resources Information Center, 132.! Gini, G., & Pozzoli, T. (2006). The role of masculinity in Children s bullying. Sex roles, 54, 7 8.! Kowalski, M. R., Limber, S.P. & Agatston, P.W.(2008). Cyber Bullying: Bullying in the digital age. Malden, MA: Blackwell Publishing.! Melton, G. B., Limber, S.P., Cunningham P., Osgood, D.W., Chambers, J., Flerx, V., Henggeler, S., & Nation M. (1998). Violence among Rural Youth. Final Report. Washington D.C.: U.S. Department of Justice, Office of Justice Programmes, Office of Juvenile Justice and Delinquency Prevention.! Olweus, D. (1993). Bullying at school: What we know and what we can do. USA: Blackwell.
! Rigby, K. (2002). New perspectives on bullying. London: Kingsley.! Rigby, K. (1996). Peer victimization and the structure of primary and secondary schooling. Primary focus, 10(7), 4-5.! Rigby, K. & Slee, P.T. (1999). Suicidal ideation among adolescent school children, involvement in bully/victim problems and perceived low social support. Suicide and Life threatening Behavior, 29, 119-130! Rivers, I., & Smith, P. K. (1994). Types of bullying behavior and their correlates. Aggressive Behavior, 20, 359 368.! World Health Organization (2004). Promoting Mental Health:Concepts, emerging evidence practice. Summary Report. Geneva, World Health Organization.! Μακρή Μπότσαρη, Ε. (2001). Αυτοαντίληψη και αυτοεκτίμηση Μοντέλα, ανάπτυξη, λειτουργικός ρόλος και αξιολόγηση. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.! Χαμογελο του Παιδιού: Ένας στους Τρείς μαθητές θύμα bullying. Διαθέσιμο στο: http://www.onmed.gr/ygeia-psyhikh/item/309354-chamogelo-tou-paidiou-enasstous-3-mathites-thuma-bullying (3 Ιουλίου 2014).