ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γηπισκαηηθή Δξγαζία Οικονομική Γιασείπηζη ηων Θαλάζζιων Πόπων Ιζαβέιια Γεσξγίνπ Δπηβιέπσλ: Φνίβε Κνπληνχξε ΑΘΗΝΑ 2013

Πεπιεσόμενα Ειςαγωγή... 2 1.Η Ενεργειακή Πολιτική τησ Ε.Ε... 4 2.Οικονομικό μοντζλο για τισ ανανεώςιμεσ πηγζσ ενζργειασ... 5 3.Θάλαςςα και ανανεώςιμεσ πηγζσ ενζργειασ... 7 3.1.Αιολική ενζργεια... 7 3.2.Παλιρροϊκή Ενζργεια... 12 3.3.Η Eνζργεια των Kυμμάτων... 14 3.4.Θαλάςςια Θερμική Ενζργεια... 17 4.Μζθοδοι Αξιολόγηςησ... 19 4.1.Ανάλυςη Κόςτουσ Οφζλειασ... 20 4.2.Μζθοδοσ τησ Υποθετικήσ Αγοράσ... 24 4.3.Μζθοδοσ του Πειράματοσ Επιλογήσ... 25 4.4.Μζθοδοσ Ηδονικήσ (ή Ωφελιμιςτικήσ) Τιμολόγηςησ... 28 5.Πολλαπλή αξιοποίηςη των θαλάςςιων πόρων... 30 6.Συμπεράςματα... 33 Βιβλιογραφία... 34 1

Διζαγωγή Οη ζεκεξηλέο θνηλσλίεο ραξαθηεξίδνληαη απφ πςεινχο ξπζκνχο αλάπηπμεο, θπξίσο ζηηο αλαπηπζζφκελεο ρψξεο ηνπ θφζκνπ. Με ηελ αλάπηπμε απηή, έρνπλ παξνπζηαζηεί δηάθνξεο αλάγθεο, θαη ζπγθεθξηκέλα αλάγθε γηα ειεθηξηθή ελέξγεηα, ηηο νπνίεο νη άλζξσπνη πξνζπαζνχζαλ λα θαιχςνπλ θπξίσο κε ηερλνινγηθά κέζα θαη θπζηθά απνζέκαηα (θπζηθφ αέξην, άλζξαθαο, πεηξέιαην, νπξάλην), ηα νπνία ηα αληινχζαλ απφ ην θπζηθφ πινχην ηεο γεο. Σα θπζηθά απνζέκαηα φκσο έρνπλ επέιζεη ζε ζηελφηεηα. Σν απνηέιεζκα απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη νη νηθνλνκίεο ρξεζηκνπνηνχζαλ ηα απνζέκαηα απηά κε αξθεηά κεγαιχηεξν ξπζκφ απφ ην ξπζκφ πνπ ρξεηάδνληαη πξνθεηκέλνπ λα αλαλεσζνχλ. Παξάιιεια, ε ρξήζε απηψλ ησλ πφξσλ είρε σο απνηέιεζκα ηε κφιπλζε ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηε δεκηνπξγία αληζνξξνπίαο ζηα δηάθνξα νηθνζπζηήκαηα. Μέζσ ηεο εθπνκπήο δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα, επέξρεηαη κφιπλζε ζηελ αηκφζθαηξα θαη παξνπζηάδεηαη ην ιεγφκελν θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Παξάιιεια, απφ ηε ιεηηνπξγία εξγνζηαζίσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ Με Αλαλεψζηκνπο Πφξνπο πξνθεηκέλνπ λα παξάμνπλ ειεθηξηθή ελέξγεηα, δεκηνπξγνχληαη ηνμηθά απφβιεηα, ηα νπνία απνβάιινληαη ζην πεξηβάιινλ κε άκεζε ζπλέπεηα ηελ θαηαζηξνθή ηνπ ηνπηθνχ νηθνζπζηήκαηνο θαη φρη κφλν (γηα παξάδεηγκα, ε απνβνιή ηνμηθψλ νπζηψλ ζε ηνπηθά χδαηα ζα έρεη σο ζπλέπεηα ηε κεηαθνξά ηεο κφιπλζεο κέζσ ησλ ξεπκάησλ αιιά θαη ηελ αχμεζε ζηε ζλεζηκφηεηα ησλ πδάηηλσλ νξγαληζκψλ, ε νπνία κε ηε ζεηξά ηεο ζα επεξξεάζεη άιια νηθνζπζηήκαηα). Έρεη δεκηνπξγεζεί ινηπφλ κία γεληθφηεξε αλεζπρία σο πξνο ην κέιινλ ηνπ πιαλήηε, ε νπνία έζηξεςε ην βιέκκα ηεο θνηλσλίαο ζηελ εθκεηάιιεπζε κε εμαληιήζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο, νη νπνίεο ζα ειαρηζηνπνηνχζαλ θαη ηηο αξλεηηθέο επηδξάζεηο ζην πεξηβάιινλ. Γηα αξθεηέο δεθαεηίεο ε εθκεηάιιεπζε απηή γηλφηαλ ζην ζηέξεν θνκκάηη ηεο γεο, κε ηε ρξήζε ησλ Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο φπσο ε αηνιηθή, ε ειηθαθή, ε γεσζεξκηθή, ε βηνκάδα θαη ε πδξαπιηθή ελέξγεηα (θπξίσο ζε πνηακνχο). Παξφηη νη ΑΠΔ έρνπλ γλσξίζεη κεγάιε αλάπηπμε, ρξεζηκνπνηνχλ ην θνκκάηη ηεο γεο ην νπνίν έρεη γλσξίζεη ηε κεγαιχηεξε εθκεηάιιεπζε, δειαδή ηε ζηεξηά. Παξάιιεια, έρνπλ αλαθχςεη δηάθνξα θνηλσληθννηθνλνκηθά πξνβιήκαηα θπξηφηεξα απφ ηα νπνία είλαη ην ζέκα ηεο ρσξνηαμίαο θαη ε ερνξχπαλζε πνπ δεκηνπξγείηαη απφ ηε ιεηηνπξγία ησλ κεραλεκάησλ. Δπίζεο πνιιά κέξε ζηε ζηεξηά δελ επηδέρνληαη πεξεηαίξσ αλάπηπμεο θαζψο έρεη δεκηνπξγεζεί θνξεζκφο. Οη παξαπάλσ ιφγνη, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο, ψζεζαλ ηελ θνηλσλία ζε κία κεηαζηξνθή πξνο ηελ εθκεηάιιεπζε ησλ 2

ζαιάζζησλ πφξσλ. Ο σθεαλφο θαιχπηεη ην 75% ηεο επηθάλεηαο ηεο γεο ελψ απνηειεί ην 97% ηεο ζπλνιηθήο πδάηηλεο επηθάλεηαο. Οη θνηλσλίεο αλέθαζελ ρξεζηκνπνηνχζαλ ην ζαιάζζην θνκκάηη ηεο γεο θπξίσο γηα κεηαθνξέο θαη γηα αιηεία. Σν θνκκάηη απηφ ηεο γεο παξακέλεη ζηελ πιεηνςεθία ηνπ αλεθκεηάιιεπην, ελψ παξνπζηάδεη πνιιέο επθαηξίεο θαη ηξφπνπο ψζηε λα επηηεπρζεί πεξεηαίξσ νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή αλάπηπμε. Ωο πξνο ηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, ν ζαιάζζηνο ρψξνο πξνζθέξεη κία πιεζψξα ελαιιαθηηθψλ, νη νπνίεο κε ηε ζπλερή εμέιημε ηεο ηερλνινγίαο γίλνληαη εθηθηέο πξνο εθκεηάιιεπζε. Έλαο ιφγνο γηα ηνλ νπνίν παξνπζηάζηεθε θαζπζηέξεζε σο πξνο ηελ αμηνπνίεζε ησλ ζαιάζζησλ πφξσλ ήηαλ ην κεγάιν θφζηνο, ην νπνίν ήηαλ θαη απαγνξεπηηθφ, πνπ ήηαλ απαξαίηεην πξνθεηκέλνπ λα εθαξκνζζνχλ νη δηαζέζηκεο ηερλνινγίεο. ήκεξα, νη θπξηφηεξεο ΑΠΔ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ην ζαιάζζην ρψξν γηα ηελ παξαγσγή ειεηθξηθήο ελέξγεηαο είλαη ε αηνιηθή ελέξγεηα, ε ελέξγεηα ησλ θπκκάησλ, ε ζαιάζζηα ζεξκηθή θαη ε παιηξξντθή ελέξγεηα. Η εξγαζία απηή θάλεη κία επηζθφπεζε ζηηο Αλαλεψζηκεο Πεγέο Δλέξγεηαο πνπ κπνξνχλ λα αμηνπνηεζνχλ ζην ζαιάζζην ρψξν θαη παξνπζηάδεη ηηο θνηλσληθέο, νηθνλνκηθέο θαη πεξηβαιινληηθέο ζπλέπεηεο απφ ηελ εθαξκνγή ηνπο. 3

1.Η Δνεπγειακή Πολιηική ηηρ Δ.Δ 123 Η δεκηνπξγία κηαο εληαίαο ελεξγεηαθήο πνιηηηθήο ζηελ Δ.Δ. έρεη θξηζεί αλαγθαία πξνθεηκέλνπ λα αληηκεησπηζζνχλ ζνβαξά πξνβιήκαηα πνπ αθνξνχλ θπξίσο ηελ αεηθνξία, ηελ εθπνκπή αεξίσλ ζεξκνθεπίνπ, ηελ αληαγσληζηηθφηεηα ηεο επξσπατθήο αγνξάο θαζψο θαη ηελ εμάξηεζή ηεο γηα εηζαγσγέο ελεξγεηαθψλ απνζεκάησλ (πεηξέιαην θαη αέξην). Ήδε απφ ην 1951 κε ηελ ίδξπζε ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο Άλζξαθα θαη Υάιπβα θαη ην 1957 κε ηε δεκηνπξγία ηεο Euratom, ε Δ.Δ. έζεζε ηα ζεκέιηα γηα ηελ αλάπηπμε κίαο θνηλήο επξσπατθήο πνιηηηθήο ζε ζέκαηα ελέξγεηαο. Κχξηνο ζηφρνο ήηαλ ε δεκηνπξγία κηαο ειεχζεξεο εληαίαο επξσπατθήο ελεξγεηαθήο αγνξάο πξνθεηκέλνπ λα πξνσζεζνχλ νηθνλνκηθά θαη πνιηηηθά ζπκθέξνληα. ε επφκελν ζηάδην,ην 1974 κε ηελ πηνζέηεζε ηνπ New Strategy, ηέζεθε γηα πξψηε θνξά ν ζηφρνο γηα κείσζε ηεο ρξήζεο πεηξειαίνπ θαη αεξίνπ. ήκεξα ηζρχεη ε επξσπατθή νδεγία ηνπ Γεθεκβξίνπ ηνπ 2008 φπνπ ηέζεθε ν ζηφρνο 20-20-20, ζχκθσλα κε ηνλ νπνίν ζα πξέπεη ζε επξσπατθφ επίπεδν λα κεησζνχλ νη εθπνκπέο ησλ αεξίσλ ζεξκνθεπίνπ θαηά 20%, λα απμεζνχλ ηα επίπεδα ελέξγεηαο απφ αλαλεψζηκεο πεγέο θαηά 20% (απφ φπνπ ην 10% ζα ρξεζηκνπνηείηαη γηα ζπγθνηλσλίεο) θαη λα απμεζεί θαηά 20% ε ελεξγεηαθή απφδνζε κέρξη ην 2020. Πην ζπγθεθξηκέλα, κε ην Υάξηε Πνξείαο γηα ηηο Αλαλεψζηκεο Πεγέο Δλέξγεηαο ηνλ Ιαλνπάξην ηνπ 2007, ζέηνληαη νη ζηφρνη γηα αχμεζε ηεο αζθάιεηαο φζνλ αθνξά ηελ πξνζθνξά ελέξγεηαο θαη γηα ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε απηψλ ησλ ζηφρσλ, θάζε Κξάηνο-Μέινο θαιείηαη λα πηνζεηήζεη ππνρξεσηηθά ζρέδηα δξάζεο ηα νπνία ζα πεξηιακβάλνπλ κέηξα θαη ζηφρνπο γηα ειεθηξηθή ελέξγεηα, βηνθαχζηκα θαη ζέξκαλζε θαη ςχμε. Παξάιιεια, ζεκαληηθφο είλαη ν ξφινο ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο σο αξσγφο θαη ππνζηεξηθηήο ηεο πεξαηηέξσ αλάπηπμεο θαη πξνψζεζεο ησλ Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο (ΑΠΔ) κέζσ ηεο ζπλεξγαζίαο κε ηηο δηάθνξεο αξκφδηεο αξρέο γηα ΑΠΔ θαη ηελ παξφηξπλζε γηα πεξαηηέξσ ρξεκαηνδφηεζε ζηα αξκφδηα επξσπατθά ηδξχκαηα. ηελ φιε πξνζπάζεηα πνπ γίλεηαη, ππάξρνπλ αξθεηέο δπζθνιίεο πνπ απνηεινχλ ηξνρνπέδε γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηνπ ζηφρνπ ηεο Δπηηξνπήο, θπξηφηεξε απφ ηηο νπνίεο είλαη ην πςειφ θφζηνο επέλδπζεο. Δπίζεο, ζεκαληηθέο είλαη θαη νη ηερληθέο δπζθνιίεο πνπ ζπλαληψληαη θαη νη δηαθνξεηηθέο ξπζκηζηηθέο δηαηάμεηο ζηα Κξάηε-Μέιε πνπ δε ζπλεηζθέξνπλ ζηελ αξκνληθή ιεηηνπξγία ηεο εληαίαο αγνξάο ελέξγεηαο. 4

Παξ φιεο ηηο δπζρέξεηεο, γίλεηαη ζεκαληηθή πξφνδνο γηα ηελ αλάπηπμε ΑΠΔ. Υαξαθηεξηζηηθή είλαη ε δήισζε απφ πνιιά Κξάηε-Μέιε φηη ζα ππεξβνχλ ηνλ εζληθφ ηνπο ζηφρν κέρξη ην 2020. πγθεθξηκέλα, ε Βνπιγαξία δήισζε φηη ζα ππεξβεί ηνλ ζηφρν ηεο θαηά 2,8%, ε Ιζπαλία 2,7%, ε Διιάδα 2,2%, ε Οπγγαξία 1,7% θαη ε Γεξκαλία θαηά 1,6%. Σέινο, είλαη ζεκαληηθφ λα ηνληζζεί πσο αλ ηεξεζνχλ νη νδεγίεο ηεο Δπηηξνπήο απφ ηα Κξάηε-Μέιε θαη απμεζεί ε ζπλεξγαζία κεηαμχ ηνπο, νη σθέιεηεο γηα ηελ επξσπατθή αγνξά θαη γεληθφηεξα γηα ηελ Δ.Δ. ζα είλαη κεγάιεο. 2.Οικονομικό μονηέλο για ηιρ ανανεώζιμερ πηγέρ ενέπγειαρ 4567 Οη αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο απνηεινχλ έλα πνιχ ζεκαληηθφ θνκκάηη ηεο ζχγρξνλεο θνηλσλίαο θαη επεξεάδνπλ ζε κεγάιν βαζκφ ηελ επεκεξία ηεο. Γηαθξίλνληαη ζε αηνιηθή, γεσζεξκηθή, ειηαθή ελέξγεηα, ζηε βηνκάδα θαη ζηελ ελέξγεηα ηνπ λεξνχ. ε αληίζεζε κε ηνπο ππφινηπνπο αλαλεψζηκνπο πφξνπο φπσο είλαη ν δαζηθφο πινχηνο ή ε αιηεία, νη αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο δελ έρνπλ έλα δηαθξηηφ φξην ζηελ παξαγσγηθή ηνπο δπλαηφηεηα. Ο θχξηνο παξάγνληαο πνπ απνηειεί ηξνρνπέδε ζε κία άπιεηε παξαγσγή ελέξγεηαο είλαη ην θφζηνο παξαγσγήο ηεο. Η παξαγσγή ελέξγεηαο ζπκβάιεη ζε κεγάιν βαζκφ ζηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε κηαο νηθνλνκίαο. ε απηήλ ηελ ελφηεηα ζα πξνζπαζήζσ λα εμεγήζσ πσο κπνξεί ε ρξήζε αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο λα εληζρχζεη απηήλ ηελ αλάπηπμε. Με βάζε ην ππφδεηγκα ηνπ Solow ππνζέησ φηη ε νηθνλνκία, γηα ηελ παξαγσγή ηνπ πξντφληνο, ρξεζηκνπνηεί θεθάιαην, εξγαζία θαη ελέξγεηα. Σφηε, ε ζπλάξηεζε παξαγσγήο πξντφληνο ηεο νηθνλνκίαο ζα είλαη ηεο κνξθήο Y t = f(k t,l t, Δ t ), φπνπ Κ t : ην θεθάιαην L t : ε εξγαζία Δ t : ε ζπλνιηθή ελέξγεηα πνπ ρξεζηκνπνηείηαη θαη t : ε ρξνληθή πεξίνδνο Aπφ ην θιαζηθφ ππφδεηγκα ηνπ Solow γλσξίδσ φηη κε ηε ζπζζψξεπζε θεθαιαίνπ ην πξντφλ ηεο νηθνλνκίαο απμάλεηαη, ελψ κε ηελ αχμεζε ηνπ πιεζπζκνχ κεηψλεηαη. ε απηφ ην ππφδεηγκα ζέισ λα κειεηήζσ ηε ζρέζε ελέξγεηαο, θαη ζπγθεθξηκέλα ηελ ελέξγεηα πνπ παξάγεηαη απφ ηηο ΑΠΔ, κε ην επίπεδν ηνπ πξντφληνο. Γηα απηφλ ην ιφγν ππνζέησ φηη ηφζν ε 5

εξγαζία φζν θαη ην θεθάιαην παξακέλνπλ ζηαζεξά. Τπνζέησ επίζεο φηη ππάξρεη ηερλνινγηθή πξφνδνο, ε νπνία απεηθνλίδεηαη απν ηε ζρέζε A t+1 = A t (1+g A ), φπνπ g A : ν ξπζκφο αλάπηπμεο ηεο ηερλνινγίαο Η ζπλνιηθή ελέξγεηα πνπ ρξεζηκνπνηείηαη είλαη: E t = M t + N t, φπνπ M t : ε πνζφηεηα Με Αλαλεψζηκσλ Πφξσλ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ηε ρξνληθή πεξίνδν t θαη N t : ε ελέξγεηα πνπ ρξεζηκνπνηείηαη απν ηηο ΑΠΔ ηε ρξνληθή πεξίνδν t Μ t = α Μ Π t, 0< α Μ <1 θαη Π t : ην απφζεκα Με Αλαλεψζηκσλ Πφξσλ ηε ρξνληθή πεξίνδν t Π t+1 = Π t - Μ t = (1- α Μ )Π t => Π t+1 < Π t Μ t+1 = α Μ Π t+1 = α Μ (1- α Μ )Π t => Μ t+1 < Μ t Παξαηεξψ φηη ην ζπλνιηθφ απφζεκα ησλ Με Αλαλεψζηκσλ Πφξσλ κεηψλεηαη θαη σο ζπλέπεηα, κεηψλεηαη θαη ε πνζφηεηα Μ πνπ ρξεζηκνπνείηαη γηα ηελ παξαγσγή ηνπ πξνηφληνο. Τπνζέησ ηψξα φηη ρξεζηκνπνηείηαη φιε ε ελέξγεηα πνπ παξάγεηαη (δειαδή πνπ είλαη νηθνλνκηθά εθηθηή, βάζεη ηεο δηαζέζηκεο ηερλνινγίαο θαη ηνπ θφζηνπο παξαγσγήο ηεο) απν ηηο ΑΠΔ ηε ρξνληθή πεξίνδν t. N t = f(a t ) Με ηελ αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο κεηψλεηαη ην θφζηνο παξαγσγήο θαη έηζη απμάλεηαη ε παξαγσγή ΑΠΔ. Τπνζέησ ινηπφλ φηη Ν t+1 > Ν t Απφ εκπεηξηθά δεδνκέλα γλσξίδσ φηη κε ηελ αχμεζε ηνπ πξντφληνο, απμάλεηαη θαη ε απαηηνχκελε ελέξγεηα, νπφηε Δ t+1 > E t Δ t+1 = M t+1 + N t+1 φκσο γλσξίδσ φηη Μ t+1 < Μ t θαη Ν t+1 > Ν t, νπφηε κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ ε πνζφηεηα ελέξγεηαο απφ ηνπο Με Αλαλεψζηκνπο Πφξνπο αλαγθαζηηθά ζα κεηψλεηαη ελψ νη ΑΠΔ ζα παξάγνπλ πεξηζζφηεξν γηα λα θαιχςνπλ ηηο αλάγθεο ηεο νηθνλνκίαο γηα ελέξγεηα. Βιέπνπκε ινηπφλ φηη γηα λα ππάξρεη νηθνλνκηθή αλάπηπμε, ζα πξέπεη λα ππάξρεη θαη αχμεζε ζηε ρξήζε ησλ Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο. 6

3.Θάλαζζα και ανανεώζιμερ πηγέρ ενέπγειαρ Οη αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο είλαη πιένλ επξέσο δηαδεδνκέλεο, ηφζν παγθνζκίσο φζν θαη ζηε ρψξα καο. πγθεθξηκέλα, φιν θαη κεγαιχηεξν ηκήκα ηεο απαηηνχκελεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο παξάγεηαη απφ ηηο ΑΠΔ. Απφ ηελ αηνιηθή έσο ηελ ειηαθή θαη απφ ηε γεσζεξκηθή έσο ηελ πδξαπιηθή, φιεο νη ΑΠΔ έρνπλ αλαπηπρζεί, θάπνηεο ζε κεγαιχηεξν βαζκφ απφ άιιεο, θαη έρνπλ ζπκβάιιεη ηφζν ζηε δηαηήξεζε ηνπ πεξηβαιινληηθνχ πινχηνπ φζν θαη ζηελ αλάπηπμε ηεο νηθνλνκίαο θαη ηεο θνηλσλίαο θαη επέθηαζε. Μέρξη πξνζθάησο, νη πεξηζζφηεξεο εθαξκνγέο παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πξαγκαηνπνηνχληαλ ζηε ζηεξηά, νη νπνίεο θαη είραλ, σο επί ην πιείζηνλ, ζεηηθέο ζπλέπεηεο ζηελ νηθνλνκία θαη ζην πεξηβάιινλ. Καζψο φκσο ε ηερλνινγία εμειίζζεηαη, καδί ηεο εμειίζζνληαη θαη νη δπλακηθέο ηεο θνηλσλίαο θαη ηεο νηθνλνκίαο. Η εμέιημε απηή νδήγεζε ζηελ πηζαλή εθκεηάιιεπζε ηνπ ζαιάζζηνπ ρψξνπ σο πξνο ηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ε νπνία αλακέλεηαη φηη ζα επηιχζεη ηα πξνβιήκαηα πνπ έρνπλ πξνθχςεη απφ ηηο εθαξκνγέο ζηε ζηεξηά. Παξάιιεια φκσο ζα δεκηνπξγήζεη λέεο πξνθιήζεηο θαη δπζθνιίεο νη νπνίεο κπνξεί λα είλαη απνθαζηζηηθήο ζεκαζίαο γηα ηελ απφξξηςή ηνπο. ε απηήλ ηελ ελφηεηα παξνπζηάδνληαη νη ΑΠΔ πνπ κπνξνχλ λα αμηνπνηεζνχλ ζην ζαιάζζην ρψξν θαη αλαιχνληαη νη ζπλέπεηεο απφ ηελ εθαξκνγή ηνπο ζε πεξηβαιινληηθφ, ελεξγεηαθφ θαη νηθνλνκηθφ επίπεδν. Οη θχξηεο κνξθέο ΑΠΔ πνπ κπνξνχλ λα αληιεζνχλ απφ ην ζαιάζζην ρψξν είλαη ε αηνιηθή ελέξγεηα, ε ελέξγεηα ησλ θπκάησλ, ε παιηξξντθή ελέξγεηα θαη ε ζαιάζζηα ζεξκηθή ελέξγεηα. 3.1.Αιολική ενέργεια 89101112131415 Η πην ζεκαληηθή ίζσο αλαλεψζηκε πεγή ελέξγεηαο ηεο ζάιαζζαο είλαη ε ελέξγεηα πνπ αληιείηαη απφ ηνλ άλεκν, θαη ζπγθεθξηκέλα ε ππεξάθηηα αηνιηθή ελέξγεηα. Η αηνιηθή ελέξγεηα είλαη κηα έκκεζε κνξθή ειηαθήο ελέξγεηαο θαη εθηηκάηαη φηη ην 1-2% ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο πνπ θηάλεη ζηε γε κεηαηξέπεηαη ζε αηνιηθή ελέξγεηα. Γίλεηαη θαηαλνεηφ ινηπφλ, φηη ε ζπγθεθξηκέλε κνξθή ελέξγεηαο ζπκβάιιεη απνθαζηζηηθά ζηε δεκηνπξγία ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Η ππεξάθηηα αηνιηθή ελέξγεηα είλαη ε ελέξγεηα πνπ παξάγεηαη ζε πεξηνρέο απνκαθξπζκέλεο απφ ηε ζηεξηά. Δθηηκάηαη φηη ε δχλακε ησλ αλέκσλ ζε ηέηνηεο πεξηνρέο είλαη κεγαιχηεξε απφ απηή πνπ είλαη ζηε ζηεξηά ή θνληά απηήο ζε πνζνζηφ έσο θαη 40%. Γειαδή ππεξάθηηα αηνιηθά πάξθα πνπ έρνπλ θαηαζθεπαζηεί κε 7

ηηο ίδηεο δπλαηφηεηεο κε αληίζηνηρα ζηελ μεξά ζα έρνπλ ζαθέζηαηα πεξηζζφηεξε παξαγσγή ελέξγεηαο. Έλα ηέηνην πάξθν έρεη ηφζν ζεηηθέο φζν θαη αξλεηηθέο ζπλέπεηεο ζην πεξηβάιινλ αιιά θαη ζην θνηλσληθφ ζχλνιν. Αξρηθά, κε ηελ θαηαζθεπή ππεξάθηηνπ αηνιηθνχ πάξθνπ ππάξρεη θίλδπλνο λα δηαηαξαρζεί ην ζαιάζζην νηθνζχζηεκα. Ο ζφξπβνο απφ ηηο αλεκνγελλήηξηεο κπνξεί λα πξνθαιέζεη ελνριήζεηο ηφζν ζηνπο ζαιάζζηνπο νξγαληζκνχο φζν θαη ζηα πνπιηά. Τπάξρεη επίζεο ν θίλδπλνο ηξαπκαηηζκνχ ησλ πηελψλ απφ ηηο γελλήηξηεο απηέο. Ο θίλδπλνο απηφο φκσο είλαη αξθεηά κεησκέλνο ζε ζρέζε κε ηα αηνιηθά πάξθα ζηε μεξά θαζψο ε ηερλνινγία πξννδεχεη θαη νη ζχγρξνλεο αλεκνγελλήηξηεο είλαη πην αζθαιείο. Δπίζεο, νη κειέηεο πνπ έρνπλ γίλεη ζηα ήδε εγθαηεζηεκέλα ππεξάθηηα αηνιηθά πάξθα, θπξίσο ζηελ πεξηνρή ηεο βνξεηαο Δπξψπεο, έρνπλ δείμεη φηη ελψ κπνξεί λα επέιζεη αληζνξξνπία ζην νηθνζχζηεκα ηεο ζάιαζζαο, απηή ε δηαηαξαρή είλαη πξνζσξηλή. Οη αλεκνγελλήηξηεο βνεζνχλ ζηε δεκηνπξγία ηερλεηνχ πθάινπ θαη θαη επέθηαζε ζαιάζζηαο ρισξίδαο θαη παλίδαο. εκαληηθή ζπκβνιή ζην πεξηβάιινλ είλαη επίζεο θαη ε απνθπγή κε εθπνκπήο δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα. πγθεθξηκέλα, ην 2011 κε ηηο ππεξάθηηεο αηνιηθέο εγθαηαζηάζεηο απνθεχρζεθε ε παξαγσγή 9,8 ρηιηάδσλ ηφλσλ CO 2, ελψ αλακέλεηαη φηη ην πνζφ απηφ ζα απμεζεί ζηνπο 102,1 Mt ην 2020. Δθηηκάηαη φηη κε ηελ παξαγσγή θάζε GW απφ αηνιηθή ελέξγεηα, δελ θαηαλαιψλνληαη 1,2 Mt άλζξαθα θαη 6,37 δηο θπβηθά κέηξα θπζηθνχ αεξίνπ. Παξάιιεια, ηα εξγνζηάζηα παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ζπκβαηηθέο πεγέο ελέξγεηαο, φπσο είλαη ν άλζξαθαο, ην θπζηθφ αέξην θαη ην πεηξέιαην, ρξεζηκνπνηνχλ κεγάια πνζά λεξνχ. ε αληίζεζε, κε ηελ θαηαζθεπή θαη ιεηηνπξγία ππεξάθηησλ αηνιηθψλ πάξθσλ επηηπγράλεηαη ε δηαζθάιηζε ησλ επηπέδσλ χδαηνο, πεξηζψδνληαο έηζη πεξίπνπ 5 δηο ιίηξα λεξνχ κε θάζε MW πνπ παξάγεηαη. Δθηφο απφ ηελ πεξηβαιινληηθή ζπκβνιή, ζεκαληηθή είλαη θαη ε ζπλεξγαζία ηεο θνηλσλίαο. Έλα ζνβαξφ πξφβιεκα πνπ παξνπζηάδνπλ ηα αηνιηθά πάξθα μεξάο είλαη ην ιεγφκελν NIMBY (Not In My Backyard). Κάηνηθνη ηεο πεξηνρήο φπνπ εγθαζίζηαληαη ηα αηνιηθά πάξθα αληηηίζεληαη ηφζν κε ην νπηηθφ ζέακα φζν θαη κε ην ζφξπβν πνπ πξνθαινχλ νη αλεκνγελλήηξηεο. Απηφ ην πξφβιεκα κεηψλεηαη ζεκαληηθά κε ηηο ζαιάζζηεο εγθαηαζηάζεηο θαη ζα κεηψλεηαη κε ηελ απνκάθξπλζή ηνπο απφ ηε ζηεξηά. Η ζπκβνιή ησλ ππεξάθηησλ αηνιηθψλ πάξθσλ ζηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο είλαη επίζεο ζεκαληηθή. πλνιηθά, ε παγθφζκηα παξαγσγή ππεξάθηηαο αηνιηθήο ελέξγεηαο θηάλεη ηα 5.538 MW, ην 90% ηεο νπνίαο παξάγεηαη απφ ηελ Δπξψπε. Σν πξνβάδηζκά ηνπο ζε ζρέζε κε ηα αηνιηθά 8

πάξθα μεξάο είλαη ε κεγαιχηεξε ηζρχο ησλ αλέκσλ. Οη άλεκνη ζηε ζάιαζζα κπνξεί λα είλαη έσο θαη 40% πην ζπρλνί θαη ζηαζεξνί απφ απηνχο ζηε μεξά. Δπίζεο, θαζψο ε ηερλνινγία εμειίζζεηαη, δεκηνπξγνχληαη αλεκνγελλήηξηεο κεγαιχηεξνπ βειελεθνχο κε πεξηζζφηεξεο δπλαηφηεηεο παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Η ηάζε γηα αχμεζε ηεο απφδνζεο ησλ αλεκνγελλεηξηψλ κπνξεί λα παξαηεξεζεί απφ ηε δηαθνξά ζην κέγεζνο ησλ πάξθσλ πνπ θαηαζθεπάζηεθαλ. Πξάγκαηη, ηα πάξθα πνπ θαηαζθεπάζηεθαλ ην 2012 είραλ 43% κεγαιχηεξε δπλαηφηεηα ζηελ παξαγσγή ελέξγεηαο απφ απηά πνπ θαηαζθεπάζηεθαλ ην 2011. Δπηπιένλ, κε ηε βειηίσζε ηεο ηερλνινγίαο, απμάλεηαη θαη ην βάζνο εγθαηάζηαζεο ηνπ αηνιηθνχ πάξθνπ θαη θαη επέθηαζε ε απφζηαζε πνπ ζα έρεη απφ ηε μεξά. Απηφ ζα έρεη σο απνηέιεζκα ηελ χπαξμε ηζρπξφηεξσλ αλέκσλ θαη σο ζπλέπεηα ηελ αχμεζε ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πνπ κπνξεί λα παξαρζεί. πγθεθξηκέλα, κία κειέηε ηνπ Δζληθνχ Μεηζφβηνπ Πνιπηερλείνπ έδεημε φηη κέρξη ην 2020, ε αηνιηθή ελέξγεηα ζα θαιχπηεη ην 14,2% ηεο ζπλνιηθήο ειεθηξηθήο θαηαλάισζεο ζηελ Δπξψπε κε ζπκκεηνρή ηεο ππεξάθηηεο αηνιηθήο ελέξγεηαο ζην 4,2% ηεο ζπλνιηθήο δήηεζεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Πνζνηηθά, εθηηκάηαη φηη κέρξη ην 2020 ε ηθαλφηεηα ησλ ππεξάθηησλ αηνιηθψλ πάξθσλ ζα θηάζεη ηα 75 GW παγθνζκίσο θαη ε ζπλνιηθή παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ηηο 148 TWh, κε θχξηνπο άμνλεο ηελ Δπξψπε, ηελ Κίλα θαη ηε Βφξεην Ακεξηθή. Δηθφλα 1: Η εμέιημε ησλ αλεκνγελλεηξηψλ αλάινγα κε ην βάζνο εγθαηάζηαζήο ηνπο 9

Δίλαη γεγνλφο φηη ε αηνιηθή απνηειεί ηελ πην θζελή αλαλεψζηκε πεγή ελέξγεηαο φζνλ αθνξά ηε κεηαηξνπή ηεο ζε ειεθηξηθή ελέξγεηα. Η κεηαθνξά ησλ νγθψδσλ κεξψλ ηνπ επξχ εμνπιηζκνχ γίλεηαη πην εχθνια κέζσ πινίσλ, ηα νπνία ρεηξίδνληαη ηα βαξηά αληηθείκελα πνιχ θαιχηεξα απφ ηα ηξέλα. Σα ηειεπηαία ρξφληα, φιν θαη πεξηζζφηεξεο επηρεηξήζεηο απαζρνινχληαη κε ηελ θαηαζθεπή ππεξάθηησλ αηνιηθψλ πάξθσλ, ηφζν ζηελ παξαγσγή αλεκνγελλεηξηψλ φζν θαη ζηνλ εμνπιηζκφ εμαξηεκάησλ θαη άιισλ απαξαίηεησλ κεραλεκάησλ. Μεγάιε αλάπηπμε γλψξηζε ε αγνξά απφ ην 2009 θαζψο φιν θαη πεξηζζφηεξα έξγα είλαη ππφ θαηαζθεπή ή ππφ ζπδήηεζε. πλνιηθά, 16 ππεξάθηηα αηνιηθά πάξθα ήηαλ ππφ θαηαζθεπή εληφο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ην 2011. Ο αξηζκφο παξαγσγψλ ειεθηξηθήο ελέξγεηαο απφ ππεξάθηηα αηνιηθά πάξθα απμήζεμε πάλσ απφ ην κηζφ, θαζψο απφ 5 παξαγσγνχο ην 2011 πνπ ήηαλ ππεχζπλνη γηα ηελ παξαγσγή ηνπ 90% ηεο ζπλνιηθήο ππεξάθηηαο αηνιηθήο ελέξγεηαο, ην 2012 ππήξραλ 10 παξαγσγνί, νη νπνίνη ήηαλ ππεχζπλνη γηα ην 75% ηεο ελέξγεηαο. Πίλαθαο 1: Ο ζπλνιηθή δπλαηφηεηα ππεξάθηηεο αηνιηθήο ελέξγεηαο αλά θξάηνο ην 2011 10

Πάλσ απφ 200 θχξηνη πξνκεζεπηέο έρνπλ αλαγλσξηζηεί ζηελ επξεία αγνξά ζαιάζζηαο αηνιηθήο ελέξγεηαο, κε ζεκαληηθφ πξνβάδηζκα ησλ επξσπατθψλ επηρεηξήζεσλ. Απφ ηελ άιιε, ν αληαγσληζκφο ησλ θαηαζθεπαζηψλ ησλ εμαξηεκάησλ θαη ησλ αλεκνγελλεηξηψλ γίλεηαη φιν θαη εληνλφηεξνο κε ηελ πάξνδν ησλ ρξφλσλ θαη ηδηαίηεξα ηα ηειεπηαία πέληε ρξφληα, κε απνηέιεζκα ηε κείσζε ηνπ θφζηνπο ηνπο. Δπίζεο, ζεκαληηθή αχμεζε αλακέλεηαη λα παξνπζηάζνπλ θαη νη επελδχζεηο ζηνλ ηνκέα απηφ. Ήδε ην 2011 πξαγκαηνπνηήζεθαλ επελδχζεηο χςνπο 2,8 δηο επξψ, πνζφ πνπ εθηηκάηαη φηη ην 2020 ζα απμεζεί ζηα 10,4 δηο επξψ. Παξάιιεια, κε ηελ αλάπηπμε ηνπ θιάδνπ, δεκηνπξγνχληαη αλάγθεο γηα εμεηδηθεπκέλν πξνζσπηθφ. Καη επέθηαζε, ππάξρεη ε ηάζε δεκηνπξγίαο λέσλ ζέζεσλ εξγαζίαο. Η Δπξσπατθή Έλσζε Αηνιηθήο Δλέξγεηαο (EWEA) εθηηκά φηη κέρξη ην 2020 ζα απαζρνιεζνχλ πεξίπνπ 300.000 εξγαδφκελνη ζηνλ επξχ θιάδν ηεο ππεξάθηηεο αηνιηθήο ελέξγεηαο θαη ζπγθεθξηκέλα 134.000 απφ απηνχο ζε άκεζεο κε ην αληηθείκελν ζέζεηο, ελψ 169.500 ζε έκκεζεο. Σν θπξηφηεξν κεηνλέθηεκα ελφο ηέηνηνπ πάξθνπ είλαη ηα πςειά θφζηε θαηαζθεπήο ηνπ ηα νπνία κπνξεί λα είλαη δηπιάζηα απφ έλα αληηζηνίρσλ δπλαηνηήησλ ζηε ζηεξηά. Λφγσ ηεο απνκαθξπζκέλεο ηνπνζεζίαο ηνπ, δελ είλαη εχθνια πξνζβάζηκν. Ωο εθ ηνχηνπ, ε ζπληήξεζή ηνπ ζα είλαη δχζθνιε αλ φρη πνιιέο θνξέο αδχλαηε ιφγσ θαη ησλ αθξαίσλ θαηξηθψλ θαηλνκέλσλ ηεο πεξηνρήο. Σν θφζηνο ιεηηνπξγίαο θαη ζπληήξεζεο ελφο ηέηνηνπ παξθνπ κπνξεί λα είλαη θαη ηξεηο θνξεο κεγαιχηεξν απφ απηφ ελφο πάξθνπ ζηεξηάο. Δπίζεο, ηα θφζηε ζχλδεζήο ηνπ κε ηε ζηεξηά ζα είλαη αξθεηά κεγαιχηεξα. Οη αλεκνγελλήηξηεο ζα πξέπεη λα είλαη αξθεηά κεγαιχηεξεο απφδνζεο έηζη ψζηε λα δεκηνπξγήζνπλ νηθνλνκίεο θιίκαθαο γηα λα θαιχςνπλ ηα απμεκέλα θφζηε. Δπηπξνζζέησο, γηα λα γίλεη ε ειεθηξηθή ελέξγεηα πνπ παξάγεηαη απφ ηα πάξθα απηά αληαγσληζηηθή, ζα πξέπεη λα κεησζεί ην θφζηνο θαηά 30%, πξάγκα φκσο πνπ κε ην ξπζκφ αλάπηπμεο ηεο ζπγθεθξηκέλεο αγνξάο κπνξεί λα επηηεπρζεί. Παξάιιεια, κπνξεί λα δεκηνπξγεζνχλ δπζθνιίεο ζηελ πινήγεζε θαη ηελ αιηεία. Πηζαλέο απψιεηεο κπνξεί λα παξνπζηαζηνχλ θαη ζηνλ ηνπξηζκφ, θπξίσο φκσο ζε αηνιηθά πάξθα πνπ είλαη νξαηά απφ ηε ζηεξηά. Σέινο, παξφιν πνπ νη άλεκνη είλαη ηζρπξφηεξνη θαη ζπρλφηεξνη ζηε ζάιαζζα απφ ηε ζηεξηά, δελ παχνπλ λα απνηεινχλ έλα κε πξνβιέςηκν παξάγνληα, πξάγκα πνπ ζεκαίλεη φηη ε θνηλσλία ζα πξέπεη λα δηαζέηεη θαη άιιεο κνξθέο ελέξγεηαο πέξαλ ηεο αηνιηθήο γηα λα θαιχςεη ηηο ειιείςεηο. 11

3.2.Παλιρροϊκή Ενέργεια 161718192021 Μία απφ ηηο παιαηφηεξεο κνξθέο αλαλεψζηκεο πεγήο ελέξγεηαο είλαη ε παιηξξντθή. Ήδε απφ ηνλ 8 ν αηψλα κ.ρ. κχινη παιίξξνηαο ρξεζηκνπνηνχληαλ γηα λα ηε δεκηνπξγία κεραληθήο ελέξγεηαο. ήκεξα, ρξεζηκνπνηνχκε ηελ παιίξξνηα γηα ηε δεκηνπξγία ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Η παιηξξντθή ελέξγεηα είλαη ε ελέξγεηα ηνπ λεξνχ πνπ δεκηνπξγείηαη απν ηελ πιπκκεξίδα θαη ηελ ακπσηή ηεο παιίξξνηαο. Τπάξρνπλ δχν ηξφπνη εθκεηάιιεπζεο απηήο ηεο ελέξγεηαο, είηε κε ηελ θαηαζθεπή θξαγκάησλ ζε εθβνιέο πνηακψλ ή παξάθηηεο εηζφδνπο, είηε κε ηελ αμηνπνίεζε ππεξάθηησλ παιηξξντθψλ ξεπκάησλ. Ο δεχηεξνο ηξφπνο ρξεζηκνπνηεί ππεξάθηηεο ππνζαιάζζηεο ζπζθεπέο παξφκνηεο κε αλεκνγελλήηξηεο. Δηθφλα 2: Τπεξάθηηεο γελλήηξηεο εθκεηάιιεπζεο παιηξξντθψλ ξεπκάησλ Οη επηπηψζεηο ηφζν ζην πεξηβάιινλ φζν θαη ζηελ νηθνλνκία πνηθίιεη αλάινγα κε ηνλ ηξφπν εθκεηάιιεπζεο ηεο παιηξξντθήο ελέξγεηαο. Πεξηβαιινληηθά, θαη νη δχν ηξφπνη βνεζνχλ ζηελ απνθπγή εθπνκπήο δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα. Παξάιιεια φκσο, ππάξρεη ν θίλδπλνο δηαηάξαμεο ηεο ζαιάζζηαο δσήο. Δθηφο απφ ην ζφξπβν απφ ηνπο ζηξνβίινπο πνπ κπνξεί λα πξνθαιέζεη ζχγρεζε, επεξξεάδεηαη θαη ν αξηζκφο ηρζχσλ ζηελ πεξηνρή. Η επίπησζε απηή νθείιεηαη θπξίσο ζηελ θαηαζθεπή θξαγκάησλ. πγθεθξηκέλα, νη πεξηνρέο πνπ επηιέγνληαη λα θαηαζθεπαζηνχλ ηα θξάγκαηα είλαη θπξίσο πεξηνρέο κε πςειφ επίπεδν παιίξξνηαο θαη ζρεηηθά κηθξφ άλνηγκα, έηζη ψζηε λα είλαη νηθνλνκηθά επηηξεπηά. Απηέο φκσο νη πεξηνρέο είλαη πέξαζκα γηα πνιιά κεηαλαζηεπηηθά ςάξηα, ηα νπνία κε ηελ παξνπζία ησλ θξαγκάησλ είλαη πνιχ πηζαλφ λα κεησζνχλ ζεκαληηθά. Παξάιιεια, ηα θξάγκαηα κεηψλνπλ ζην κηζφ ην εχξνο ηεο 12

παιίξξνηαο θαη ζρεδφλ εμαθαλίδνπλ ηε ισξίδα κέζεο ζηάζκεο ηεο παιίξξνηαο, ε νπνία απνηειεί ηφπν ηξνθήο γηα πνιιά πηελά. Με ηελ εμαθάληζή ηεο, κεγάινο αξηζκφο πηελψλ βξίζθεηαη ρσξίο ηξνθή θαη σο εθ ηνχηνπ κεηψλεηαη. Η εθαξκνγή σζηφζν ησλ ππεξάθηξησλ ππνζαιάζζησλ αλεκνγελλεηξηψλ έρεη αξθεηά κεησκέλεο επηπηψζεηο. Αξρηθά, πξέπεη λα ηνληζηεί φηη ε ηερλνινγία πνπ ρξεζηκνπνηείηαη είλαη πνιχ πξφζθαηε θαη νη εθαξκνγέο αθφκα ιίγεο θαη σο εθ ηνχηνπ, νη επηπηψζεηο ζην ζαιάζζην ρψξν βξίζθνληαη αθφκα ζε ππνζεηηθφ ζηάδην. ε αληίζεζε κε ηα θξάγκαηα, αλακέλεηαη φηη ε δηαηάξαμε ησλ ζαιάζζησλ εηδψλ θαη ησλ πηελψλ ζα είλαη αξθεηά κηθξφηεξε. Δπίζεο, κε ηελ ηνπνζέηεζε ππνζαιάζζησλ θξαρησλ, αιιάδεη ην εχξνο ηεο παιίξξνηαο θαη κπνξεί λα επεξεάζεη ηελ αθηή, αθφκα θαη αλ ε θαηαζθεπή βξίζθεηαη αξθεηά καθξηά απφ απηήλ κε επηπηψζεηο ηφζν ζηα πηελά φζν θαη ζηηο αιπθέο. Σν θφζηνο θεθαιαίνπ ελφο θξάγκαηνο είλαη αξθεηά πςειφ θαη ε πεξίνδνο θαηαζθεπήο ηνπ κπνξεί λα θηάζεη θαη ηα 10 ρξφληα, αλάινγα κε ην κέγεζνο ηεο θαηαζθεπήο. πγθεθξηκέλα, εθηηκάηαη φηη γηα λα είλαη θεξδνθφξα ε θαηαζθεπή ελφο θξάγκαηνο, ζα πξέπεη ην θφζηνο θεθαιαίνπ λα κελ ππεξβαίλεη ηα 530.000, πξάγκα πνπ κε ηε ζεκεξηλή ηερλνινγία είλαη αδχλαην. Παξάιιεια φκσο, ε καθξνβηφηεηα ηφζν ηεο θαηαζθεπήο (αλακελφκελνο ρξφλνο δσήο ηα 100 ρξφληα) φζν θαη ησλ εμαξηεκάησλ, ησλ νπνίσλ ν ρξφλνο δσήο εθηηκάηαη ζηα 40 ρξφληα, θάλνπλ ηελ παιηξξντθή ελέξγεηα κία αμηφπηζηε πεγή επέλδπζεο. Δπίζεο, ην κεγάιν θφζηνο θαηαζθεπήο αληηζηαζκίδεηαη κε ηα κεδακηλά θφζηε ζπληήξεζεο θαη ιεηηνπξγίαο. Σν θξάγκα La Rance παξέρεη ειεθηξηθφ ξεχκα γηα 300.000 λνηθνθπξηά επί 45 ρξφληα θαη έρεη απνζβέζεη ην θφζηνο θαηαζθεπήο ηνπ, κε ηα θφζηε ζχληεξεζεο θαη ιεηηνπξγίαο ηνπ λα θηάλνπλ κφιηο ην 0.5% ηνπ αξρηθνχ θφζηνπο θεθαιαίνπ. Σέινο, ε δεκηνπξγία ελφο θξάγκαηνο κπνξεί λα επεξεάζεη ζεηηθά ηελ ηνπηθή νηθνλνκία, ηφζν κε ηε δεκηνπξγία λέσλ ζέζεσλ εξγαζίαο, εθ ησλ νπνίσλ ην 30-40% ζα απαζρνινχληαη ζηελ πεξηνρή θαηαζθεπήο, φζν θαη κε ηελ ελίζρπζε ηνπ ηνπξηζκνχ, φπσο έρεη παξαηεξεζεί ηφζν ζην θξάγκα La Rance φζν θαη ζην εξγνζηάζην παιίξξνηαο ζην Annapolis ηνπ Καλαδά. Αξλεηηθή ζπλέπεηα γηα ηελ ηνπηθή νηθνλνκία απνηειεί σζηφζν ε ζεκαληηθή κείσζε ηεο αιηείαο ιφγσ ησλ ζπλεπεηψλ πνπ αλαθέξζεθαλ παξαπάλσ. Μία παξάπιεπξε νηθνλνκηθή απψιεηα απνηειεί θαη ε πιπκκήξα πνπ πξνθαιείηαη απφ ηελ παξνπζία ησλ θξαγκάησλ θαη έρεη σο απνηέιεζκα ηε κείσζε ηεο αμίαο ησλ ηνπηθψλ ηδηνθηεζηψλ. Σν θχξην πιενλέθηεκα ηεο παιηξξντθήο ελέξγεηαο, εθηφο απφ ηελ παξαγσγή θαζαξήο ελέξγεηαο, είλαη ε ζηαζεξφηεηα θαη ε αμηνπηζηία ηεο. ε αληίζεζε κε ηηο ππφινηπεο αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο νη νπνίεο 13

είλαη εμαξηψκελεο απφ ηα ζηνηρεία ηεο θχζεο, ε παιηξξντθή είλαη ζπλερφκελε ιφγσ ηεο ζηαζεξφηεηαο ηνπ ειηαθνπ θαη ηνπ ζειεληαθνχ θχθινπ. Δπίζεο, είλαη ιεηηνπξγηθή γηα πνιιά ρξφληα, φπσο έρεη απνδεηθηεί απφ ηηο εθαξκνγέο ηεο. Παξάιιεια φκσο, είλαη ρακειήο ελεξγεηαθήο απφδνζεο θαη ε πεξηνδηθφηεηα απηήο απνηειεί πξφβιεκα θαζψο ππάξρνπλ θελά ζηελ παξαγσγή ελέξγεηαο. Παξφια απηά, ε παιηξξντθή ελέξγεηα απνηειεί ηελ πιένλ αμηφπηζηε αλαλεψζηκε πεγή ελέξγεηαο θαη κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηελ θάιπςε ηπρφλ θελψλ πνπ κπνξεί λα πξνθχςνπλ απφ ηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ησλ ππφινηπσλ αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο. 3.3.Η Eνέργεια ηων Kσμμάηων 22232425 Η ελέξγεηα ησλ θπκκάησλ είλαη ε ελέξγεηα πνπ αληιείηαη απφ ηε δπλακηθή πνπ έρνπλ ηα θχκκαηα. Σα θχκκαηα ηνπ σθεαλνχ δεκηνπξγνχληαη είηε απφ ηνλ άλεκν, είηε απφ ηελ έιμε βαξχηεηαο απφ ηε γε θαη ηε ζειήλε, είηε απφ αιιαγέο ζηα θπζηθά θαηλφκελα. Η ηερλνινγία πνπ ρξεζηκνπνηείηαη εθκεηαιιεχεηαη θπξίσο ηα θχκκαηα πνπ δεκηνπξγνχληαη απφ ηνλ άλεκν, θαζψο είλαη θαη ηα πην ζπλήζε. Η ελέξγεηα απηή κπνξεί λα αληιεζεί παξάθηηα αιιά θαη ππεξάθηηα. Η θπκκαηηθή ελέξγεηα έρεη ηεξάζηηεο δπλακηθέο θαζψο κπνξεί λα θαιχςεη ηηο αλάγθεο γηα ειεθηξηθή ελέξγεηα νιφθιεξνπ ηνπ πιαλήηε. Δθηηκάηαη φηη ε ζπλνιηθή ελέξγεηα απφ ηα θχκκαηα ζηηο αθηέο παγθνζκίσο θηάλεη ηα 2 κε 3 ρηιηάδεο MW. Τπεξάθηηα, ππνινγίδεηαη φηη ε νξκή ησλ θπκκάησλ είλαη 3 κε 8 θνξέο κεγαιχηεξε απφ απηή θνληά ζηηο αθηέο. πλνιηθά, ε πηζαλή ελέξγεηα απφ ηα θχκκαηα κπνξεί λα θηάζεη ηα 32.000 ΣW αλά ρξφλν. Η ελέξγεηα ησλ θπκκάησλ κπνξεί λα αληιεζεί κε πνιινχο ηξφπνπο. Η ηερλνινγία ζην θνκκάηη απηφ είλαη ζρεηηθά θαηλνχξγηα θαη αλαπηπζζφκελε. Παξφια απηά, ζεκαληηθέο πξνζπάζεηεο γίλνληαη γηα ηε βειηίσζή ηεο, πξνζπάζεηα πνπ έρεη απνθέξεη έλα ζεκαληηθφ αξηζκφ κεραληζκψλ θπκκαηηθήο ελέξγεηαο. Απφ απηνχο, πνιχ ιίγνη έρνπλ δνθηκαζηεί θαη αμηνινγεζεί θαη αθφκα ιηγφηεξνη έρνπλ εθαξκνζζεί ζηνλ σθεαλφ. Σξεηο απφ απηνχο έρνπλ επηθξαηήζεη κέρξη ηψξα. Ο αλακελφκελνο ρξφλνο δσήο κηαο ηέηνηαο θαηαζθεπήο ππνινγίδεηαη ζηα 20-25 ρξφληα, ελψ ν ρξφλνο θαηαζθεπήο ηνπ αλακέλεηαη λα θηάζεη ηα 2 ρξφληα. 14

Δηθφλα 3: Μεραληζκνί κεηαζρεκαηηζκνχ ηεο ελέξγεηαο ησλ θπκκάησλ Παξφιν πνπ ε ζπγθεθξηκέλε ελέξγεηα είλαη αξθεηά αθξηβή, ε ζπλερήο εμέιημε ηεο ηερλνινγίαο ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ αλάπηπμε ηεο ζρεηηθήο αγνξάο έρνπλ σο απνηέιεζκα ηε ζηαζεξή κείσζε ηεο ηηκήο ηεο. ηελ Δπξψπε, ε νπνία απνηειεί εγέηε ζηελ αλάπηπμε ηεο ζπγθεθξηκέλεο ηερλνινγίαο, ηα ηειεπηαία ρξφληα έρνπλ αλαδπρζεί κεραληζκνί κεγάιεο θιίκαθαο νη νπνίνη είραλ σο ζπλέπεηα λα κεηψζνπλ ζεκαληηθά ηελ ηηκή ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πνπ παξάγεηαη απφ ηελ ελέξγεηα ησλ θπκκάησλ θαη λα ηελ θάλνπλ αληαγσληζηηθή. Ο ηξφπνο γηα λα γίλεη πεξηζζφηεξν αληαγσληζηηθή ε ζπγθεθξηκέλε κνξθή ελέξγεηαο, είλαη αθελφο κελ ε κείσζε ηνπ θφζηνπο ζπληήξεζεο θαη ιεηηνπξγίαο θαη αθεηέξνπ ε κείσζε ηνπ θφζηνπο ησλ κεραλεκαησλ. Παξάθηηα, παξφιν πνπ ε ελέξγεηα πνπ κπνξεί λα αληιεζεί είλαη πεξηνξηζκέλε ζε ζρέζε κε ππεξάθηηα κέξε, ππάξρνπλ πεξηζζφηεξεο εθαξκνγέο θαζψο ην θφζηνο θαηαζθεπήο αιιά θπξίσο ην θφζηνο ιεηηνπξγίαο θαη ζπληήξεζεο είλαη αξθεηά ρακειφ θαη είλαη πην εχθνιν λα ζπλδεζεί κε ην δίθηπν ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ζηε ζηεξηά. Τπεξάθηηα, νη εθαξκνγέο είλαη πνιχ ιηγφηεξεο, πην πξφζθαηεο, θαη σο εθ ηνχηνπ ηα απνηειέζκαηα δελ είλαη αθφκα επξέσο γλσζηά. Ο πεξηνξηζκέλνο αξηζκφο νθείιεηαη θπξίσο ζην πςειφ θφζηνο ιεηηνπξγίαο θαη ζπληήξεζεο ηνπο. Δδψ ζα πξέπεη λα ζεκεησζεί πσο κία κεγάιε πισηή πιαηθφξκα αμηνπνίεζεο θπκκαηηθήο ελέξγεηαο ε νπνία κπνξεί λα είλαη αξθεηά δαπαλεξή, έρεη πνιχ κηθξφηεξν θφζηνο ζπληήξεζεο θαη ιεηηνπξγίαο απφ ηελ ηνπνζέηεζε πνιιψλ θζελφηεξσλ θαη κηθξφηεξσλ κεκνλνκέλσλ ζπζθεπψλ. Οη ππεξάθηηεο θαηαζθεπέο θαίλεηαη λα είλαη 15

κέρξη ηψξα νηθνλνκηθά βηψζηκεο πεξηζζφηεξν ζε πεξηνρέο νη νπνίεο είλαη απνκαθξπζκέλεο θαη ε παξνρή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο είλαη εθ ησλ πξνηαίξσλ αθξηβή. Πεξηβαιινληηθά, ε ελέξγεηα ησλ θπκκάησλ, εθηφο ηνπ γεγνλφηνο φηη είλαη άθζνλε θαζψο είλαη αλαλεψζηκε, είλαη θηιηθή πξνο ην πεξηβάιινλ θαζψο δελ εθπέκπεη δηνμείδην ηνπ άλζξαθα. Παξφια απηά, ππάξρνπλ αξλεηηθέο επηπηψζεηο. Όπσο θαη κε ηηο ππφινηπεο αλαλεψζηκεο ελέξγεηεο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ κεραλήκαηα ππνζαιάζζηα αιιά θαη ζηελ επηθάλεηα, δηαηαξάζζεηαη ην νηθνζχζηεκα ηφζν κέζσ ηνπ ζνξχβνπ, φζν θαη κε ηνλ ηξαπκαηηζκφ ησλ ζαιάζζησλ νξγαληζκψλ θαη πηελψλ. Τπάξρεη επίζεο ν θίλδπλνο δηαξξνήο ηνμηθψλ νπζηψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηηο πιαηθφξκεο θαη ζηα κεραλήκαηα. Παξάιιεια φκσο ππάξρεη ε πηζαλφηεηα δεκηνπξγίαο ηερλεηψλ πθάισλ θαη σο εθ ηνχηνπ ηε δεκηνπξγία νηθνζπζηήκαηνο. Γεληθά, είλαη αξθεηά πηζαλφ λα δεκηνπξγεζνχλ αληζνξξνπίεο ηφζν κε ηελ εμαθάληζε θάπνησλ νξγαληζκψλ απφ ηελ πεξηνρή, φζν θαη κε ηελ εκθάληζε λέσλ. εκαληηθή είλαη επίζεο θαη ε κεγάιε έθηαζε πνπ κπνξεί λα έρεη κία ηέηνηα εθαξκνγή. Απηφ ζα έρεη σο ζπλέπεηα ηελ αιιαγή ζηελ θπκκαηηθή ξνή ηεο πεξηνρήο ε νπνία κπνξεί λα πξνθαιεί αιιαγέο ζηηο παξάθηηεο πεξηνρέο αιιά θαη ζηα ξεχκαηα. Σν θχξην κεηνλέθηεκα ηεο ελέξγεηαο ησλ θπκκάησλ, εθηφο απφ ην πςειφ ηεο θφζηνο, είλαη ε δπζθνιία εθκεηάιιεπζήο ηεο θαη κεηαηξνπήο ηεο ζε ειεθηξηθή ελέξγεηα. Παξφιε ηελ αθζνλία ηεο, είλαη ηερλνινγηθά απαηηεηηθή. Δπίζεο είλαη ε πιένλ άηαθηε αλαλεψζηκε πεγή ελέξγεηαο θαζψο εμαξηάηαη απφ ηε δχλακε ησλ θπκκάησλ ε νπνία δελ είλαη ζηαζεξή. Απηφ έρεη σο ζπλέπεηα θαη ηε δηαθχκαλζε ηεο πνζφηεηαο ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πνπ παξάγεηαη. Έλα ζεκαληηθφ κεηνλέθηεκα είλαη θαη ε πεξηνξηζκέλε γεσγξαθηθή ηνπνζεζία πνπ είλαη θαηάιιειε γηα ηελ εθκεηάιιεπζή ηεο. Λίγα είλαη ηα κέξε φπνπ ηα θχκκαηα είλαη ζπλερή θαη κε ζρεηηθά πςειή δπλακηθή. Πνιιά απφ ηα κέξε απηά παξνπζηάδνπλ επίζεο αθξαία θαηξηθά θαηλφκελα ηα νπνία ε δεδνκέλε ηερλνινγία δελ είλαη ζε ζέζε λα δηαρεηξηζηεί. Παξάιιεια νη θαηαζθεπέο απηέο κπνξεί λα πξνθαιέζνπλ πξνβιήκαηα ζηελ πινήγεζε θαζψο δελ είλαη εχθνια αληρλεχζηκεο. Σέινο έρεη αξλεηηθφ αληίθηππν ζηνλ ηνπξηζκφ θαζψο νη πεξηζζφηεξεο εθαξκνγέο είλαη νξαηέο απφ ηε ζηεξηά θαη δεκηνπξγνχλ ερεηηθή ξχπαλζε. Παξφιεο ηηο αλπζερίεο πνπ κπνξεί λα πξνθαιεί, ε θπκκαηηθή ελέξγεηα δελ παχεη λα απνηειεί κηα πνιιά ππνζρφκελε πεγή ελέξγεηαο κε πνιιέο δπλαηφηεηεο ζην κέιινλ. Δίλαη αξθεηά πξνβέςηκε σο πξνο ηελ έληαζή ηεο θαη απνηειεί πφιν έιμεο ηεο ζχγρξνλεο ηερλνινγίαο. 16