Ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών B1. Ποια από τις παρακάτω πολιτικές θα αυξήσει το επιτόκιο ισορροπίας και θα μειώσει το εισόδημα ισορροπίας; A. Η Κεντρική τράπεζα πωλεί κρατικά ομόλογα, μέσω πράξεων ανοικτής αγοράς. B. Η Κυβέρνηση αυξάνει τις δαπάνες για μισθούς δημοσίων υπαλλήλων. C. Η Κεντρική Τράπεζα αυξάνει την προσφορά χρήματος. D. Η Κυβέρνηση αυξάνει τη φορολογία. Β.1. Σωστή απάντηση : Α Βάσει του υποδείγματος IS-LM η αύξηση και η μείωση του εισοδήματος ισορροπίας οφείλεται σε περιοριστική νομισματική πολιτική, η οποία διαγραμματικά απεικονίζεται με μετατόπιση της καμπύλης LM προς τα πάνω και αριστερά. R LM R B R A B A LM Y B Y A H απάντηση που αντιστοιχεί σε περιοριστική νομισματική πολιτική είναι η Α, καθώς η Κεντρική Τράπεζα πουλώντας κρατικά ομόλογα μαζεύει το χρήμα και άρα μειώνει την ποσότητα χρήματος στην οικονομία. Οι υπόλοιπες απαντήσεις αντιστοιχούν σε B επεκτατική δημοσιονομική πολιτική μετατό πιση IS προς τα δεξιά αύξηση R & αύξηση Υ C επεκτατική νομισματική πολιτική μετατόπι ση LM προς τα δεξιά μείω ση R & αύξηση Υ D περιοριστική νομισματική πολιτική μετατό πιση LM προς τα αριστερά μείω ση R & μείω σ η Υ B2. Έστω δύο ταυτόσημες οικονομίες, με μόνη διαφορά ότι η πρώτη έχει υψηλότερη οριακή ροπή προς κατανάλωση από τη δεύτερη. Εάν η ποσότητα χρήματος αυξηθεί κατά το ίδιο ποσό και στις δύο οικονομίες, στην οικονομία με τη χαμηλότερη οριακή ροπή προς κατανάλωση IS Y A. η αύξηση του εισοδήματος θα είναι μεγαλύτερη, και η μείωση του επιτοκίου θα είναι μικρότερη. B. η αύξηση του εισοδήματος θα είναι μικρότερη, και η μείωση του επιτοκίου θα είναι μικρότερη. C. η αύξηση του εισοδήματος θα είναι μικρότερη, και η μείωση του επιτοκίου θα είναι μεγαλύτερη. D. η αύξηση του εισοδήματος θα είναι μεγαλύτερη, και η μείωση του επιτοκίου θα είναι μεγαλύτερη.
Β.2. Σωστή απάντηση : C Η οριακή ροπή προς κατανάλωση επιδρά στην κλίση της καμπύλης IS. Δηλαδή μια οικονομία με χαμηλότερη οριακή ροπή προς κατανάλωση έχει μικρότερο πολλαπλασιαστή επενδύσεων με αποτέλεσμα το εισόδημα να αυξάνεται λιγότερο σε δεδομένη αύξηση των επενδύσεων. Επομένως αν και στις δύο ταυτόσημες οικονομίες η ποσότητα χρήματος αυξηθεί κατά το ίδιο ποσό, θα έχουμε την ίδια μετατόπιση της LM προς τα δεξιά άρα θα προκληθεί μείωση του επιτοκίου και αύξηση των επενδύσεων. Ωστόσο στην οικονομία με τη χαμηλότερη οριακή ροπή για κατανάλωση η μείωση του επιτοκίου θα προκαλέσει μικρότερη αύξηση στο ΑΕΠ Υ άρα η IS θα είναι η σχετικά ανελαστική IS A ενώ στην οικονομία με την υψηλότερη οριακή ροπή για κατανάλωση θα δημιουργηθεί μεγαλύτερη αύξηση του ΑΕΠ (Υ) σε δεδομένη μείωση του επιτοκίου και η IS θα είναι η σχετικά ελαστική IS B. Άρα στην οικονομία με τη σχετικά χαμηλή ροπή για κατανάλωση η δεδομένη μεταβολή της LM θα προκαλέσει μεγαλύτερη μείωση του επιτοκίου και μικρότερη αύξηση του εισοδήματος. R LM LM R Α R Γ R B Α Β Γ IS B υψηλή ροπή IS Α χαμηλή ροπή Υ Α Υ Β Υ Γ Υ B3. Έστω μια κλειστή οικονομία στην οποία η LM είναι Y=500+100r. Η συνάρτηση κατανάλωσης δίνεται ως C= 200 + 0,75(Y T), η συνάρτηση επενδύσεων ως I = 200 25r, ενώ η κυβέρνηση έχει ισοσκελισμένο προϋπολογισμό με G=T=100. Εάν η κυβέρνηση αυξήσει τις δημόσιες δαπάνες κατά 100, το εισόδημα ισορροπίας θα [ ] κατά [.], και το επιτόκιο ισορροπίας θα [ ]. κατά [ ] A. [αυξηθεί], [200], [μειωθεί], [2] B. [αυξηθεί], [200], [αυξηθεί], [2] C. [αυξηθεί], [100], [αυξηθεί], [1,5] D. [μειωθεί], [100], [αυξηθεί], [1,5] Β.3. Σωστή απάντηση : Β Η συνάρτηση IS είναι Y C I G. Δηλαδή Y Y T r Y Y r 200 0, 75 200 25 100 200 0, 75 0, 75 100 200 25 100 Y 0, 75Y 500 75 25r 0, 25Y 425 25r Y 1.700 100r
Άρα το σημείο ισορροπίας είναι IS LM 1.700 100R 500 100R 1.200 200R R 6 και Υ με αντικατάσταση =1.100 Επαναπροσδιορίζοντας τη νέα συνάρτηση IS με G = 200 έχουμε Y 200 0, 75 Y 100 200 25r 200 Y 600 0, 75Y 75 25r 0, 25Y 525 25r Y 2.100 100r Και νέο σημείο ισορροπίας IS ' LM 2.100 100R 500 100R 1.600 200R R 8 και Υ με αντικατάσταση = 1.300 Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι έχουμε αύξηση και του εισοδήματος κατά 200 και του επιτοκίου κατά 2. B4. Μια ανοικτή οικονομία που χαρακτηρίζεται από ατελή κινητικότητα κεφαλαίων και κυμαινόμενες συναλλαγματικές ισοτιμίες βρίσκεται σε εσωτερική και εξωτερική ισορροπία. Μια εξωγενής αύξηση των εισοδημάτων του εξωτερικού, που αυξάνουν τη διεθνή ζήτηση για εγχώρια αγαθά (αύξηση Χ) θα οδηγήσει σε: A. μείωση του εισοδήματος και πραγματική ανατίμηση του εγχώριου νομίσματος. B. μείωση του επιτοκίου και πραγματική υποτίμηση του εγχώριου νομίσματος. C. αύξηση του επιτοκίου και πραγματική υποτίμηση του εγχώριου νομίσματος. D. αύξηση του εισοδήματος και πραγματική ανατίμηση του εγχώριου νομίσματος. Β.4. Σωστή απάντηση : D Εφόσον υπάρχει ατελής κινητικότητα κεφαλαίων η καμπύλη ΒΡ δεν θα είναι οριζόντια αλλά θα έχει θετική κλίση. Στην πραγματικότητα η κινητικότητα κεφαλαίων είναι αρκετά μεγάλη ώστε η κλίση της ΒΡ να είναι αρκετά μικρή μικρότερη από αυτή της LM. Δηλαδή στην πραγματικότητα η ΒΡ είναι πιο οριζόντια από την LM. (Β τόμος σελ. 301 & σημείωση 17). R LM R Γ Γ Β ΒΡ ΒΡ R A Α IS IS IS Υ Α Υ Γ Υ
Η αρχική ισορροπία βρίσκεται στο σημείο Α με επιτόκιο R A και εισόδημα Υ Α. Η αύξηση της διεθνούς ζήτησης για εγχώρια αγαθά αυξάνει τις εξαγωγές και μετατοπίζει την καμπύλη IS στη θέση IS. Στο σημείο Β ο εξωτερικός τομέας παρουσιάζει πλεόνασμα (βρισκόμαστε πάνω από την καμπύλη ΒΡ) άρα έχουμε πραγματική ανατίμηση του εγχώριου νομίσματος και μετατόπιση της καμπύλης ΒΡ στη θέση ΒΡ και της καμπύλης IS στη θέση IS. Έτσι το τελικό σημείο ισορροπίας θα έχει υψηλότερο εισόδημα Υ Γ > Υ Α και θα έχει υπάρξει και ανατίμηση του νομίσματος. B5. Έστω μια ανοικτή οικονομία με κυμαινόμενη συναλλαγματική ισοτιμία, που χαρακτηρίζεται από τέλεια κινητικότητα κεφαλαίων και τέλεια υποκαταστασιμότητα μεταξύ ξένων και εγχώριων χρεογράφων και η οποία βρίσκεται σε εσωτερική και εξωτερική ισορροπία. Μια αύξηση της προσφοράς χρήματος θα: A. αυξήσει το εισόδημα περισσότερο, και δε θα μειώσει το επιτόκιο σε σχέση με την ίδια μεταβολή σε μια κλειστή οικονομία. B. αυξήσει το εισόδημα λιγότερο, και δε θα μειώσει το επιτόκιο σε σχέση με την ίδια μεταβολή σε μια κλειστή οικονομία. C. αυξήσει το εισόδημα περισσότερο, και θα μειώσει το επιτόκιο περισσότερο σε σχέση με την ίδια μεταβολή σε μια κλειστή οικονομία. D. αυξήσει το εισόδημα λιγότερο, και θα μειώσει το επιτόκιο περισσότερο σε σχέση με την ίδια μεταβολή σε μια κλειστή οικονομία Β.5. Σωστή απάντηση : Α Σε ανοιχτή οικονομία με τέλεια κινητικότητα κεφαλαίων και τέλεια υποκαταστασιμότητα ξένων και εγχώριων χρεογράφων η καμπύλη ΒΡ είναι οριζόντια. R LM LM R*+θ Α Γ ΒΡ R B Β IS IS Υ Α Υ Β Υ Γ Υ
Στην περίπτωση που ασκηθεί επεκτατική νομισματική πολιτική θα έχουμε μετατόπιση της καμπύλης LM προς τα κάτω και δεξιά και η νέα προσωρινή εσωτερική ισορροπία βρίσκεται στο σημείο Β με εισόδημα Υ Β και επιτόκιο R Β. Το Β θα ήταν το σημείο ισορροπίας σε περίπτωση που δεν υπήρχε η καμπύλη ΒΡ. Με δεδομένη ωστόσο την ύπαρξη της ΒΡ στο σημείο Β ο εξωτερικός τομέας παρουσιάζει έλλειμμα. Το έλλειμμα αντικαθίσταται με υποτίμηση του εγχώριου νομίσματος, αφού ισχύουν κυμαινόμενες ισοτιμίες, και έχουμε αύξηση των εξαγωγών, μείωση των εισαγωγών και μετακίνηση της καμπύλης IS προς τας δεξιά στη θέση IS. Επομένως η τελική ισορροπία εσωτερικού και εξωτερικού τομέα επιτυγχάνεται στο σημείο Γ όπου έχουμε επιτόκιο R* + θ και εισόδημα Υ Γ > Υ Β > Υ Α. Άρα στην ανοιχτή οικονομία τι επιτόκιο θα παραμείνει σταθερό και το εισόδημα θα αυξηθεί περισσότερο σε σχέση με την κλειστή οικονομία. B6. Η κυβέρνηση αυξάνει τις κρατικές δαπάνες με χρηματοδότηση από την κεντρική τράπεζα. Ποια αναμένεται να είναι η επίπτωση στον πληθωρισμό: A. Θα προκληθεί αύξηση του επιπέδου των τιμών από την αλληλεπίδραση των δυνάμεων που προκαλούν τον πληθωρισμό ζήτησης και κόστους. B. Εφόσον υπάρχει επαρκής χρηματοδότηση από αύξηση της ποσότητας χρήματος δεν θα έχει καμία επίπτωση στον πληθωρισμό. C. Η αύξηση των κρατικών δαπανών θα προκαλέσει μείωση της ανεργίας και δε θα επηρεάσει καθόλου το επίπεδο τιμών. D. Η αύξηση της ποσότητας χρήματος για τη χρηματοδότηση των δαπανών θα μειώσει το επιτόκιο δανεισμού και θα αυξήσει τις ιδιωτικές επενδύσεις, και συνεπώς δε θα έχει καμία επίπτωση στον πληθωρισμό. Β.6. Σωστή απάντηση : Α Η αύξηση των κρατικών δαπανών με χρηματοδότηση από την Κεντρική Τράπεζα αναμένεται να προκαλέσει συνδυαστικά μεγάλη μετατόπιση της καμπύλης AD τόσο από την IS όσο και από την LM άρα υπάρχει ισχυρός πληθωρισμός ζήτησης. Η αύξηση του επιπέδου τιμών προκαλεί πτώση του πραγματικού μισθού w p και ωθεί τους εργαζόμενους να διεκδικήσουν αυξήσεις των ονομαστικών μισθών, στοιχείο που προκαλεί αύξηση του κόστους παραγωγής και μετατοπίζει την ΑS προς τα πάνω και αριστερά και δημιουργεί πληθωρισμό κόστους. Έχουμε λοιπόν αύξηση του επιπέδου τιμών από την αλληλεπίδραση των δυνάμεων που προκαλούν πληθωρισμό ζήτησης και κόστους. (τόμος Β σελ. 340-341)
Ρ www.onlineclassroom.gr AS Ρ A Β AS Ρ Β Α AD AD Υ Α =Υ Β Υ B7. Η σύγχρονη Ελληνική οικονομία υποφέρει από μεγάλη ανεργία στους νέους επιστήμονες. Η κατάσταση αυτή οφείλεται κυρίως: A. Στην εποχικότητα της αγοράς εργασίας της ελληνικής οικονομίας η οποία εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από την τουριστική περίοδο. B. Στο ενδιαφέρον των νέων να εργαστούν στο εξωτερικό ανεξάρτητα από τις συνθήκες στην Ελλάδα. C. Στην αναντιστοιχία στην αγορά εργασίας μεταξύ της προσφοράς και της ζήτησης των διαφόρων ειδικοτήτων και στη σημαντική παρατεταμένη ύφεση της ελληνικής οικονομίας. D. Στην αδιαφορία των νέων να αναζητήσουν εργασία λόγω χαμηλών μισθών. Β.7 Σωστή απάντηση : C Η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει δύο μορφές ανεργίας σε έντονο βαθμό. α) διαρθρωτική ανεργία που σημαίνει ότι δεν ταυτίζονται οι απαιτήσεις των θέσεων εργασίας με τα προσόντα των εργαζομένων, δηλαδή υπάρχει συγκριτικά μεγάλη προσφορά σε νέους επιστήμονες ενώ η ζήτηση εργασίας αφορά άλλες ειδικότητες. και β) κυκλική ή κεϋνσιανή ανεργία λόγω της παρατεταμένης ύφεσης ( 7 χρόνια) που έχει οδηγήσει σε μείωση του ΑΕΠ κατά ποσοστό μεγαλύτερο του 25% (τόμος Β σελ. 344-346).
B8. Σε μια χώρα, το ποσοστό ανεργίας είναι 10% και η Κυβέρνηση θέλει να εφαρμόσει μέτρα πολιτικής προκειμένου να μειωθεί μακροχρόνια το ποσοστό αυτό. Αν γνωρίζουμε ότι το φυσικό ποσοστό ανεργίας της χώρας αυτής είναι επίσης 10%, τότε η Κυβέρνηση προκειμένου να επιτύχει το στόχο της, θα πρέπει: Α. να εφαρμόσει επεκτατική πολιτική με αύξηση των δημόσιων δαπανών. Β. να εφαρμόσει επεκτατική πολιτική με σημαντική μείωση των φόρων. C. να εφαρμόσει επεκτατική πολιτική με ταυτόχρονη αύξηση των δημόσιων δαπανών και μείωση των φόρων. D. να λάβει μέτρα βελτίωσης της δομής της οικονομίας και της λειτουργίας της αγοράς εργασίας. Β.8 Σωστή απάντηση : D Με βάση τη μακροχρόνια καμπύλη Philips η ανεργία μπορεί να μειωθεί κάτω από το φυσικό της ποσοστό μόνο βραχυχρόνια με τίμημα την αύξηση του επιπέδου τιμών, δηλαδή την ύπαρξη πληθωρισμού. Μακροχρόνια οι εργαζόμενοι θα απαιτήσουν ισοποσοστιαίες αυξήσεις μισθών επιστρέφοντας την ανεργία στο φυσικό της ποσοστό. Επομένως μακροχρόνια μείωση της ανεργίας μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν αυτό το ποσοστό μειωθεί και αυτό μπορεί να γίνει μόνο με διαρθρωτικά μέτρα βελτίωσης της δομής της οικονομίας και της λειτουργίας της αγοράς εργασίας. B9. Σε μία χώρα κατά το προηγούμενο έτος το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίαζε έλλειμμα 4,5 δις ευρώ, το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων παρουσίαζε πλεόνασμα 2 δις ευρώ ενώ η καθαρή εισροή κεφαλαίων ήταν ίση με 1,5 δις ευρώ. Εάν δεν υπάρχουν στατιστικές διαφορές, τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας αυτής για τη συγκεκριμένη περίοδο: Α. αυξήθηκαν κατά 1 δις ευρώ. Β. μειώθηκαν κατά 1 δις ευρώ. C. παρέμειναν σταθερά. D. αυξήθηκαν κατά 3 δις ευρώ. Β.9 Σωστή απάντηση : Β Η βασική ταυτότητα του ισοζυγίου πληρωμών είναι CA CAT NFI FR SD 0 (τόμος Β σελ. 258), όπου CA είναι το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών CAT είναι το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων NFI είναι οι καθαρές ξένες επενδύσεις ΔFR είναι η μεταβολή των συναλλαγματικών SD είναι διάφορα τακτοποιητέα στοιχεία, δηλαδή στατιστικές διαφορές
Αν ισχύει SD = 0 τότε η ταυτότητα γίνεται CA CAT NFI FR 0. Επομένως έχουμε CA = -4,5, CAT = 2 και NFI = 1,5 Και επομένως 4,5 2 1,5 FR 0 1 FR 0 1 FR, που σημαίνει ότι τα συναλλαγματικά αποθέματα μειώθηκαν κατά 1 δις. B10. Ας υποθέσουμε για μία χώρα ότι η αποταμίευση του δημοσίου είναι αρνητική και οι ιδιωτικές αποταμιεύσεις μηδέν. Αυτό σημαίνει ότι οι ιδιωτικές επενδύσεις: Α. είναι οπωσδήποτε μηδέν. Β. πρέπει στην ισορροπία να είναι ίσες με την εθνική αποταμίευση. C. είναι ίσες με την καθαρή εισροή κεφαλαίων στην εγχώρια οικονομία. D. είναι ίσες με τη διαφορά μεταξύ κρατικής αποταμίευσης και του συνολικού αποτελέσματος των ισοζυγίων τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων. Β.10 Σωστή απάντηση : D Με βάση την εθνικολογιστική ταυτότητα I Sp T G M X NFP (τόμος Β σελ. 51) και δεδομένου ότι Sp = 0 και T G <0 οι επενδύσεις θα είναι η διαφορά ανάμεσα στην εξωτερική και τη δημόσια αποταμίευση όπου η εξωτερική αποταμίευση M X NFP είναι το συνολικό αποτέλεσμα των ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων. E-mail: info@onlineclassroom.gr