ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Παθοφυσιολογία Ι Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Υπεύθυνος μαθήματος: Καθηγητής Παθολογίας/Ρευματολογίας, Αλέξανδρος Α. Δρόσος
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς.
μεταφορά κατανάλωση οξυγόνου Shock-Ιστική υποξία Β. Κουλούρας Χειρουργός/Εντατικολόγος ΜΕΘ ΠΝ Ιωαννίνων
Καταρράκτης μεταφορά οξυγόνου
The Periodic Table of Elements
Σύνθεση ατμόσφαιρας Στοιχείο Ποσοστό % Άζωτο (Ν 2 ) 78 Οξυγόνο (Ο 2 ) 20.9 Αργό 0.9 Διοξει. Άνθρακος(CO 2 ) 0.03 ppm Νέον, Ηλιο, μεθάνιο Κρυπτόν, υδρογόνο Οζον, ξένο Οξείδιο αζώτου
Ατμοσφαιρική πίεση Η ατμοσφαιρική πίεση στο επίπεδο της θάλασσας είναι 760 mm Hg ή 1033 cm H 2 O (101.3 kpa). H πίεση μειώνεται με την αύξηση του υψομέτρου. H τροπόσφαιρα (troposphere) έχει σταθερή σύνθεση και εκτείνεται από την επιφάνεια της θάλασσας μέχρι τo τελείωμα της (tropopause), σε ύψος 17 km από τον ισημερινό και 6-8 km από τους πόλους.
Αρχές μεταφοράς οξυγόνου Η κύρια λειτουργία του αναπνευστικού συστήματος και κυκλοφορικού είναι η συνεχής προσφορά οξυγόνου για την ικανοποίηση των μεταβολικών αναγκών των ιστών και η αποβολή του CO 2.
Αναπνοή Η διαδικασία μεταφοράς του Ο 2 από την ατμόσφαιρα στους ιστούς καλείται αναπνοή φάση αερισμού φάση τριχοειδοκυψελιδικής ανταλλαγής φάση αιματικής ροής ιστική φάση συνεχής ελάττωση της διαφοράς της PO 2 από την ατμόσφαιρα (150 mm Hg) στα μιτοχόνδρια (1-2 mm Hg)
Φάση αερισμού τριχοειδοκυψελιδική
Μιτοχόνδριο PO 2 1-2 mm Hg
Καταρράκτης μεταφοράς Ο2 από την ατμόσφαιρα-κύτταρο
Partial Pressure O 2 (PO 2 ) Ρdry air Ο 2 = 760 mmhg x 0,21 ~ 160 mmhg Προσθήκη υδρατμών 47 mmhg ΡΟ 2 = (760-47) mmhg x 0,21 ~ 150 mmhg Στις κυψελίδες η προσθήκη του εκπνεομένου CO 2 ΡΑΟ 2 = PiO2 - PCO2 / RQ 150-40/0.8 =100 mmhg PAO2 (Alveolar PO2) PiO2=(PO2 in inspired gas) R=respiratory quotient (βαθμός ανταλλαγή O2 και CO2 διαμέσου της μυψελιδοτριχοειδικής μεμβράνης ) R=VCO2/VO2=0.8
P(A-a)O 2 :P Alveolar O 2 -P arterial O 2 H A-a Ο 2 (κυψελιδο-τριχοειδική διαφορά) οφείλεται: Φυσιολογικό shunt Ανομοιογένεια στον δείκτη V/Q (αερισμός/αιμάτωση) στα διαφορετικά τμήματα του πνεύμονα αυξάνει με την ηλικία (A-a gradient = 2.5 + 0.21 x age in years)
Τριχοειδή αγγεία
Κυτταρόπλασμα/μιτοχόνδριο
ΕΙΣΠΝΕΟΜΕΝΟΣ ΑΕΡΑΣ 760mmHg Ο 2 =21,17 158,8 CO 2 =0,03 0,23 N 2 +αδ. α.=80,13 601 ΕΚΠΝΕΟΜΕΝΟΣ ΑΕΡΑΣ 760mmHg Ο 2 =15,33 115 CO 2 =4,4 33 N 2 +αδ. α.=75,33 565 Η 2 O=6,27 47 ΚΥΨΕΛΙΔΕΣ Ο 2 =13,33 100 CO 2 =5,2 39 N 2 +αδ. α.=76,5 574 Η2O=6,27 47 ΑΡΤΗΡΙΕΣ(mmHg) ΦΛΕΒΕΣ (mmhg) Ο 2 =95 O 2 =40 CO 2 =41 CO 2 =45 Η 2 O= 47 47
Μεταφορά οξυγόνου Το Ο 2 μεταφέρεται με δύο τρόπους στο αίμα: διαλυμένο στο πλάσμα PaO 2 * 0.003 (συντελεστής διαλυτότητας του Ο2 στο πλάσμα) συνδεδεμένο με την Hb ένα γραμμάριο Hb συνδέεται με 1.34 ml O 2
προσφορά Ο2 στους ιστούς (oxygen delivery DO2) Η ποσότητα Ο2 η οποία μεταφέρεται στους ιστούς καθορίζεται από: περιεκτικότητα σε Ο 2 του αρτ. αίματος (Content CaO 2 ) ροή αίματος στους ιστούς (Cardiac output CO)
Προσφορά Ο 2 στους ιστούς (DO 2 ) DO2= CO x CaO 2
DO 2 = CaO 2 X CO X10 DO 2 DO 2 = (Hb x1.34 x SaO 2 + 0.003 x PaO 2 ) X CO x10 10: συντελεστής μετατροπής Lit σε dl 15 (g/dl) *1.34 (ml/gr) *0.98= 19.7 ml/100 ml 0.003 (ml/100 ml)*100 mm Hg= 0.3 ml/100 ml φ.τ: 800-1200 ml/min ή 550-650 ml/min/m 2 Hb= αιμοσφαιρίνη SaO 2 = κορεσμός της Hb % του αρτηριακού αίματος PaO 2 = μερική τάση του Ο2 στο αρτηριακό αίμα σε mm Hg
Η ελάττωση της Hb ή της CO κατά 50% επιφέρει κατά το ίδιο ποσοστό ελάττωση της DO 2 μείωση της PO 2 κατά 50% (από 90 σε 45 mm Hg) προκαλεί μείωση του περιεχομένου οξυγόνου κατά 20 % (ελάττωση της SaO2 κατά 18%).
DO 2 -VO 2 oxygen consumption
Παράγοντες που ελαττώνουν την προσφορά οξυγόνου στους ιστούς: κορεσμού της Hb (SaO 2 ) από υποξαιμία στροφή προς τα δεξιά της καμπύλης αποδέσμευσης της Hb (οξέωση, πυρετός, αιμοσφαιρινοπάθειες) του ποσού της Hb (αιμορραγία, αναιμίες) το μονοξείδιο του άνθρακος εκτοπίζει το Ο 2 από την αιμοσφαιρίνη της καρδιακής παροχής από οποιαδήποτε αιτία υποογκαιμία, καρδιακή ανεπάρκεια, έμφραγμα, αρρυθμίες, ελάττωση της συσταλτικότητας του μυοκαρδίου από υποξαιμία, σήψη και τέλος η μηχανική αναπνοή
Κατανάλωση Ο2 (VO 2 ) Η ποσότητα Ο 2 που καταναλώνεται από τους ιστούς ανά/min καλείται κατανάλωση Ο 2 (VO 2 ).
VO 2 Η κατανάλωση Ο 2 υπολογίζεται με την εξίσωση του Fick ή θερμοαραίωσης διαμέσου 1) καθετήρα Πνευμονικής 2) έμμεση θερμιδομετρία (ειδικά μηχανήματα) VO 2 = CO x Hb x 1.34 x 10 x (SaO 2 - SVO 2 ) φ.τ: 225-275 ml/min 110-130 ml/min/m2 SaO2= Saturation Hb of arterial Oxygen SVO2= Saturation Hb of venous Oxygen (μέτρηση μέσω καθετήρα πνευμονικής)
Swan ganz Μέτρηση Cardiac output (CO) SVR-PVR CVP SVO 2
Εναλλακτικά αντί SVO2 το SCVO2
Καταστάσεις που επηρεάζουν την VO 2 κατάσταση επίδραση στη VO 2 ρίγος + 50-100% έγκαύματα + 100% νοσ. χειρισμοί + 10-40% υπο/υπερθερμία -/+ 10% /1βαθμό C γενική αναισθησία - 20-50% κακώσεις σκελετού + 10-30% ΚΕΚ χωρίς καταστολή + 138%
Oxygen extraction ratio (O 2 ER) Η σχέση VO2/DO2 καλείται αποδέσμευση του Ο 2 στους ιστούς (Oxygen Extraction Ratio O 2 ER) και εκφράζει την επί % κατακράτηση του Ο 2 στούς ιστούς σε σχέση με το προσφερόμενο. O 2 ER = VO 2 /DO 2 x 100 H φυσιολογική τιμή O 2 ER είναι 0.2 με 0.3 που σημαίνει ότι μόνο το 20 με 30% του Ο 2 που φθάνει στα τριχοειδή χρησιμοποιείται από τους ιστούς. Η αποδέσμευση του οξυγόνου συνεπώς είναι μεταβαλλόμενη με αποτέλεσμα αυτή να αυξάνεται στο 0.5-0.6 όταν οι μεταβολικές ανάγκες των ιστών είναι αυξημένες.
Φυσιολογικές τιμές Σε κατάσταση ηρεμίας στον άνθρωπο η κατανάλωση οξυγόνου είναι 200-250 ml/min η προσφορά οξυγόνου είναι 800-1000 ml/min η αποδέσμευση οξυγόνου είναι 25-30%
ανταπόκριση στην ελάττωση προσφοράς Ο 2 200 Α 100 Β 100 120 140 160 DO 2 L/min/m 2 Α: η ελάττωση της DO 2 δεν προκαλεί ελάττωση της VO 2 λόγω διεύρυνσης (a-v) DO 2 και μείωσης του SVO 2 Β: η περαιτέρω ελάττωση της DO 2 προκαλεί πτώση της VO 2, αύξηση της O 2 ER, ιστική υποξία αναερόβιο μεταβολισμό και ιστική οξέωση
κυτταρική αναπνοή Αερόβιος μεταβολισμός Γλυκόζη: CO 2 +H 2 O + 38 mol ATP (1270 KJ) Αναερόβιος μεταβολισμός Γλυκόζη: γαλακτικό οξύ + 2 mol ATP (67 KJ)
Κυτταρική αναπνοή
DO2 Lactate SVO2
Ιστική υποξία = shock
shock Η αδυναμία του αναπνευστικού-καρδιαγγειακού να προσφέρει επαρκή προσφορά Ο 2 στους ιστούς με αποτέλεσμα την ιστική υποξία και την εκδήλωση των συμπτωμάτων της υποάρδευσης
συμπτωματολογία. Υπόταση: ΣΑΠ< 90 mm Hg, ΜΑΠ< 70 mm Hg Υποάρδευση ιστών δέρμα : ψυχρό, ωχρό, επαναπλήρωση τριχοειδών νεφροί : ούρα <0,5 ml/kg ΒΣ (ολιγουρία) ΚΝΣ : σύγχυση, βυθιότητα Ιστική υποξία αύξηση γαλακτικών οξέωση
Παθοφυσιολογία shock Ενεργοποίηση περίπλοκων μηχανισμών για την αντιρρόπηση διατήρηση αιμάτωσης και διάσωση του οργανισμού αύξηση κατεχολαμινών ενεργοποίηση σύστημα ρενίνης αγγειοτενσίνης αύξηση γλυκοκορτικοστεροειδων ενεργοποίηση του συμπαθητικού συστήματος
..
Κατηγορίες shock Καρδιογενές Αποφρακτικό Υποογκαιμικό αιμορραγικό Ανακατανομής (σηπτικό-αναφυλακτικό)
. Κατηγορίες shock
. Κατηγορίες shock
..
καρδιογενές Αδυναμία της καρδιάς να εξωθήσει επαρκή ποσότητα αίματος στους ιστούς μεγάλη μείωση της καρδιακής παροχής Αύξηση τελοδιαστολικών πιέσεων αρ κοιλίας Η εκδήλωση shock σε ΟΕΜ έχει μια θνητότητα 40-50%
καρδιογενές Έμφραγμα μυοκαρδίου Αρρυθμίες, Οξειες βαλβιδοπάθειες Μυοκαρδιοπάθειες/συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια (διατατική, stress-induced) Μυοκαρδίτιδες (λοιμώδεις, τοξίνες) Κάκωση μυοκαρδίου
Διαγνωστική προσέγγιση/θεραπεία U/S καρδιάς ΗΚΓ Στεφανιογραφία Αγγειοπλαστική Θρομβόλυση Αγγειοδραστικά φάρμακα Ενδοαορτική αντλια
Υποoγκαιμικό μείωση του ενδαγγειακού όγκου απώλεια αίματος αιμορραγία απώλεια πλάσματος -εγκαύματα /πανγκρεατίτις απώλεια εξωκυττάριων υγρών - εμετοί διάρροιες ειλεός πολυουρία
Αιμορραγικό ATLS classification
. Blood lactate in trauma patients
Θεραπευτικές παρεμβάσεις Αποκατάσταση ενδαγγειακού όγκου χορήγηση κρυσταλλοειδών (normal saline, Ringers Lactate) Χορήγηση αίματος Χορήγηση FFP
ανακατανομής Το shock οφείλεται μεγάλη αγγειοδιαστολή των αγγείων μεγάλη εξαγγείωση υγρών από τα αγγεία στο διάμεσο ιστό σηπτική μυοκαρδιοπάθεια (μείωση συσταλτικότητας)
ανακατανομής Σηπτικό shock από λοιμώξεις Αναφυλακτικό Νευρογενές (μείωση του συμπαθητικού τόνου)
αποφρακτικό αδυναμία επαρκούς κυκλοφορίας του αίματος λόγω απόφραξης σε κάποιο σημείο της κυκλοφορίας
αποφρακτικό Περικαρδιακός επιπωματισμός Μαζική πνευμονική εμβολή Πνευμοθώρακας υπό τάση Σοβαρή στένωση αορτικής βαλβίδας
Πνευμοθωρακας υπο ταση
Καρδιακός επιπωματισμός
..
..
ΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΞΙΑ διάγνωση? Απαιτείται η εκτίμηση και αξιολόγηση πολλών παραμέτρων
Δείκτες ιστικής υποξίας Κλινική εξέταση Αιμοδυναμικό Monitoring Μεταβολικοί δείκτες Εκτίμηση οξυγόνωσης αέρια αρτηριακού αίματος οξυγόνωση ιστών
..
Κλινική εξέταση Αρκετά αξιόπιστη κρύο ψυχρό δέρμα (όχι σε σήψη) κυάνωση ταχυκαρδία ταχύπνοια σύγχυση διέγερση υπόταση Ολιγουρία αργή επαναπλήρωση τριχοειδών
Αιμοδυναμικές παράμετροι. Αιμοδυναμικό Monitoring Αρτηριακή πίεση Κεντρική φλεβική πίεση (CVP) καρδιακή παροχή κορεσμός μικτού η κεντρικού φλεβικού αίματος (SVO 2, ScVo 2 )
Αρτηριακή πίεση δεν αντανακλά την πίεση άρδευσης των ιστών λόγω αγγειοσύσπασης η άρδευση των οργάνων ρυθμίζεται τοπικά ανάλογα με τις ανάγκες των οργάνων και μέσω μηχανισμών αυτορυθμισης έτσι κάποια όργανα μπορεί να ισχαιμούν παρά την αποδεκτή Αρτηριακή πίεση
CVP Κεντρική φλεβική πίεση CVP (φτ: 0-8 mm Hg) αν και χρησιμοποιείται ευρέως δεν αντανακλά την κατάσταση του ενδαγγειακού όγκου Χαμηλή CVP υποδηλώνει υποογκαιμια Υψηλή CVP υποδηλώνει υπερφόρτωση
κορεσμός μικτού η κεντρικού φλεβικού αίματος (SVO2, ScVo2). Αρκετά καλός δείκτης γενικευμένης ιστικής υποξίας Πολλοί αλγόριθμοι αντιμετώπισης του shock βασίζονται σε αυτόν
κορεσμός μικτού φλεβικού αίματος (SVO2) Γίνεται δια μέσου καθετήρα ενσφήνωσης πνευμονικής Μετρά τον κορεσμό του μικτού φλεβικού αίματος (επιστροφή φλεβικού αίματος από ολόκληρο το σώμα) κορεσμός κεντρικού φλεβικού αίματος (ScVO2) Γίνεται δια μέσου καθετήρα στην άνω κοίλη Μετρά τον κορεσμό του φλεβικού αίματος στην άνω κοίλη
κορεσμός μικτού φλεβικού αίματος (SVO2) Οι καθετήρες της πνευμονικής αρτηρίας δίνουν αξιόπιστη εκτίμηση υπολογισμό της καρδιακής παροχής κορεσμό του μικτού φλεβικού αίματος (SVO 2 ) αιμοδυναμική κατάσταση των ασθενών
...κορεσμός μικτού φλεβικού αίματος (SVO2) Ο κορεσμός του μικτού φλεβικού αίματος (SVO 2 ) είναι ένας σχετικά αξιόπιστος δείκτης της κατάστασης της ιστικής οξυγόνωσης στις περισσότερες κλινικές οντότητες. (με την προϋπόθεση ότι η ισορροπία ανάμεσα στην προσφορά και τις ανάγκες για οξυγόνο είναι άθικτη)
...κορεσμός μικτού φλεβικού αίματος (SVO 2 ) Τροποποιώντας την εξίσωση του Fick: SVO2 = SaO2- VO2 / CO x Hb x 10 (φ.τ= 60-80%) CO VO2 SVO2 Hb + _ SaO2 VO 2 DO 2 (oxygen Consumption) (oxygen Delivery)
...κορεσμός μικτού φλεβικού αίματος (SVO2) SVO 2 μπορεί να οφείλεται: μείωση του DO 2 (Hb, SaO2, CO) αύξηση του VO 2 SVO 2 μπορεί να οφείλεται: μείωση του VO2 (υποθερμία, δηλητηρίαση με κυανιούχα) αύξηση της CO
...κορεσμός μικτού φλεβικού αίματος (SVO2) Η SVO 2 αντανακλά την ολική κατακράτηση του Ο 2 από τους ιστούς συνεπώς φυσιολογικό SVO 2 δεν αποκλείει την τοπική υποξία. Το SVO 2 έχει περιορισμούς στη σήψη, ARDS λόγω διάνοιξης Α-Φ αναστομώσεων και τοπικής υποξίας. Στο σηπτικό Shock υπάρχει αδυναμία αύξησης του O 2 ER και παρά την υποξία και την αύξηση των γαλακτικών υπάρχει αυξημένο SVO 2
...κορεσμός μικτού φλεβικού αίματος (SVO2) Η συνεχής παρακολούθηση του SVO2 εδραιώνει την ισορροπία ανάμεσα στην προσφορά και τις ανάγκες των ιστών σε Ο 2 πρώιμη ανίχνευση διαταραχής της σχέσης προσφοράς - αναγκών του Ο 2 τιτλοποίηση της θεραπείας για την επανόρθωση της ισορροπίας της μεταφοράς Ο 2
...Μέτρηση της VO2, DO2, O2ER Οι αιμοδυναμικές παράμετροι καθώς και η μέτρηση της VO 2, DO 2, O 2 ER και η μεταξύ τους σχέση δεν αποτελούν αξιόπιστο δείκτη της ιστικής oξυγόνωσης. Ο σημαντικότερος δείκτης είναι το VO2 : Η πτώση του VO2 κάτω του 100 ml/minute/m 2 μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν ένδειξη ιστικής υποξίας. Η φυσιολογική τιμή της VO 2 δεν αποκλείει την ιστική υποξία
Κλινικό παράδειγμα
Μεταβολικοί δείκτες ιστικής οξυγόνωσης (global markers) SVO 2 γαλακτικά ορού μεταβολική οξέωση (μέτρηση ph αίματος) Τοπικοί δείκτες ιστικής υποξίας γαστρική τονομετρία (πεπτικό) διαδερμικη ιστική οξυμετρία NIRS (Near infra red spectroscopy)
Μέτρηση των γαλακτικών του ορού Η παραγωγή γαλακτικού είναι μηχανισμός για την παροχή ενέργειας σε περίοδο υποξίας (ίδια ενεργειακή αξία με της γλυκόζης). Η αύξηση των γαλακτικών στον ορό > 4 mmol/l αποτελεί ευαίσθητο δείκτη της ιστικής υποξίας. (μεγαλύτερη προγνωστική αξία από τις αιμοδυναμικές παραμέτρους, αλλά και VO 2, DO 2 )
Έκβαση ασθενών ανάλογα με Lactate
αύξηση γαλακτικών χωρίς υποξία Στη σήψη αναστέλεται μέσω ενδοτοξινών η δραστηριότητα της πυρουβικής αφυδρογονάσης (είσοδος πυρουβικού στον κύκλο του Krebs) : πυρουβικού και μετατροπή σε γαλακτικά χωρίς υποξία Αλκοόλη Κετοξέωση Ηπατική ανεπάρκεια ( κάθαρση γαλακτικού) Ανεπάρκεια θειαμίνης Κυανιούχα (νιτροπρωσικό) Σαλικυλικά, φρουκτόζη Μεταβολικές διαταραχές (G6PD, PD)
ανάλυση αερίων του αρτηριακού αίματος Αποτελεί τον καλύτερο δείκτη για την οξυγόνωση και τον αερισμό παρέχουν απαραίτητες τιμές για τον υπολογισμό PaO 2, Hb, SaO2 CaO2, CVO2 PH η μεταβολική οξέωση δεν είναι ειδική της ιστικής υποξιας Οι πληροφορίες είναι στιγμιαίες Δεν αποτελεί ευαίσθητο δείκτη ιστικής οξυγόνωσης Ιστική υποξία μπορεί να υπάρχει χωρίς υποξυγοναιμία
. Τοπικη υποξια
Διαδερμική μέτρηση O 2 Διαδερμική μέτρηση Ο 2 CO 2 Θερμαινόμενους αισθητήρες στο δέρμα Καλοί δείκτες τοπικής ιστικής άρδευσης Καλή συσχέτιση με την θνητότητα
.
. Γαστρική τονομετρία
NIRS
Sublingual capnometry
Θεραπευτικές παρεμβάσεις Αιτιολογική παρέμβαση ανάλογα με το είδος του shock αγγειοπλαστική- θρομβόλυση αποκατάσταση ενδαγγειακού όγκου αντιβιοτικά παροχέτευση πνευμοθώρακα μεταγγίσεις Γενικές παρεμβάσεις σε κάθε shock
Παρεμβάσεις για την ιστική υποξία VO2 = CO x Hb x 1.34 x 10 x (SaO 2 - SVO 2 ) Αυτή η εξίσωση μας δίνει τις τρεις παραμέτρους που μπορούμε να παρέμβουμε Cardiac output (CO) Συγκέντρωση Hb Αρτηριοφλεβική διαφορά κορεσμού Hb
Cardiac output Σε περίπτωση χαμηλής καρδιακής παροχής φτ : 5-6 Lit/min 2.4-4 Lit/min/m 2 Αποκατάσταση ενδαγγειακού όγκου χορήγηση υγρών δείκτες CVP πίεση ενσφήνωσης υπερηχογραφία εάν CO παραμένει χαμηλή φάρμακα με θετική ινότροπο δράση dobutamine 3-15 μg/kg/min (αύξηση συσταλτικότητας μυοκαρδίου) Εάν παραμένει η υπόταση (ΣΑΠ<90 mm Hg) norepinefrine 0.2-5 μg/kg/min (Αύξηση αρτηριακής πίεσης)
Αναιμία, υποξαιμία εάν η Hb < 7-8 g/dl μετάγγιση αίματος με στόχο Hb 7-9 g/dl όταν ο SaO 2 <90% (arterial oxyhemoglobin saturation) ή PaO 2 <60 mm Hg Αύξηση της συγκέντρωσης του χορηγούμενου O 2 Αλλά και αιτιολογική θεραπεία υποξυγοναιμίας Σε μη ανταπόκριση διασωλήνωση-μηχανική αναπνοή
Μείωση κατανάλωσης Ο 2 Σε ύπαρξη σημείων shock (υπόταση, δυσλειτουργία οργάνων ο στόχος μας είναι η ελάττωση των μεταβολικών αναγκών του οργανισμού: Καταπολέμηση του πυρετού, ρίγους, Αναλγησία καταστολή Μυοχάλαση, μηχανική αναπνοή Διακοπή της διατροφής στην οξεία φάση
.
Τέλος Ενότητας
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.
Σημειώματα
Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου Το παρόν έργο αποτελεί την έκδοση 1.0. Έχουν προηγηθεί οι κάτωθι εκδόσεις: Έκδοση 1.0 διαθέσιμη εδώ. http://ecourse.uoi.gr/course/view.php?id=1059.
Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Διδάσκοντες: Βούλγαρη Παρασκευή, Γουδέβενος Ιωάννης, Δαλαβάγκα Γιοβάννα, Δρόσος Αλέξανδρος, Ελισάφ Μωυσής, Καράσσα Φωτεινή, Κατσούρας Χρήστος, Κοραντζόπουλος Παναγιώτης, Κουλούρας Βασίλειος, Κωλέττης Θεόφιλος, Κωνσταντινίδης Αθανάσιος, Λιάμης Γεώργιος, Λυμπερόπουλος Ευάγγελος, Μηλιώνης Χαράλαμπος, Μιχάλης Λάμπρος, Νάκα Αικατερίνη, Νάκος Γεώργιος, Τσιμιχόδημος Βασίλης. Υπεύθυνος μαθήματος: Αλέξανδρος Α. Δρόσος, Καθηγητής Παθολογίας/Ρευματολογίας «Παθοφυσιολογία Ι. Μονάδα Εντατικής Θεραπείας». Έκδοση: 1.0. Ιωάννινα 2014. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: http://ecourse.uoi.gr/course/view.php?id=1059.
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά Δημιουργού - Παρόμοια Διανομή, Διεθνής Έκδοση 4.0 [1] ή μεταγενέστερη. [1] https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/.