Διάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΠΑ62 / Διοίκηση Εκπαιδευτικών Μονάδων Σχολή ΣAKΕ Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Πρόγραμμα Σπουδών ΕΠΑ Επιστήμες της Αγωγής Θεματική Ενότητα ΕΠΑ62 Διοίκηση Εκπαιδευτικών Μονάδων Επίπεδο Προπτυχιακό Μεταπτυχιακό Μάστερ Διδακτορικό Γλώσσα Διδασκαλίας Τύπος Διδασκαλίας Ελληνική Εξ αποστάσεως Τύπος Θεματικής Ενότητας Υποχρεωτική Επιλογής Κατεύθυνση: Εκπαιδευτική Ηγεσία και Πολιτική (Κατεύθυνση: Συνεχιζόμενη Εκπαίδευση) Αριθμός Ομαδικών Συμβουλευτικών Συναντήσεων Σύνολο Φυσική Παρουσία Τηλεσυναντήσεις 7 5 Τουλάχιστον 2 (πραγματοποιούνται σε συνεννόηση με τους φοιτητές ανάλογα με τις ανάγκες τους και τη διαθεσιμότητά τους ) Αριθμός Εργασιών 3 Υπολογισμός Τελικής Βαθμολογίας Αριθμός Ευρωπαϊκών Πιστωτικών Μονάδων (ECTS) Εργασίες Τελικές Εξετάσεις 45 % 55 % 30 Περιγραφή Θεματικής Ενότητας Σκοπός της Θεματικής Ενότητας ΕΠΑ62 είναι να μελετήσει τις βασικές οργανωτικές θεωρίες και να εμβαθύνει στις σύγχρονες αρχές της Εκπαιδευτικής Διοίκησης, διερευνώντας τις προεκτάσεις και τις εφαρμογές τους στο επίπεδο της σχολικής μονάδας, των εκπαιδευτικών οργανισμών και συστημάτων. Η Θ.Ε. περιλαμβάνει θέματα, όπως, το σχολείο ως ανοικτό κοινωνικό σύστημα, διοίκηση και ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού, μοντέλα ηγεσίας, οργάνωσης και διοίκησης, δομή, παρώθηση, επικοινωνία, λήψη αποφάσεων, κλίμα, σύγχρονες τάσεις στην εκπαιδευτική ηγεσία-επιτυχημένη ηγεσία κ.ά. Οι φοιτητές αναμένεται να αξιοποιήσουν ποικίλες ευκαιρίες για εφαρμογές, προβληματισμό, αναστοχασμό, μελέτη και ανάλυση σύγχρονων εκπαιδευτικών προβλημάτων στο χώρο της εκπαιδευτικής διοίκησης και να αναζητήσουν λύσεις σε αυτά. Πιο αναλυτικά, οι φοιτητές σε αυτή τη Θεματική Ενότητα αναμένεται να: Αναπτύξουν μια πιο πλατιά αντίληψη του εκπαιδευτικού συστήματος ως ουσιώδους στοιχείου του ευρύτερου κοινωνικού συστήματος και να αντιληφθούν το δυναμικό περιβάλλον μέσα στο οποίο λειτουργεί ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα και το εκπαιδευτικό σύστημα γενικότερα. Διερευνήσουν και αναλύσουν τα διαφορετικά μοντέλα της γραφειοκρατικής οργάνωσης των ΔιάταξηΘεματικήςΕνότητας_ΕΠΑ62_V1 1
εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και των εκπαιδευτικών συστημάτων γενικότερα. Αντιληφθούν τη θέση του επιστήμονα/επαγγελματία μέσα στην ευρύτερη γραφειοκρατία του εκπαιδευτικού ιδρύματος και του εκπαιδευτικού συστήματος. Αποκτήσουν εκτεταμένες γνώσεις στις γνωστικές περιοχές της παρώθησης, ηγεσίας, επικοινωνίας, του οργανωτικού κλίματος και της διαδικασίας λήψεως αποφάσεων στους εκπαιδευτικούς οργανισμούς. Προαπαιτούμενες Θεματικές Ενότητες - - Σύνθεση Βαθμολογίας Τρόπος Αξιολόγησης Εβδομαδιαία Μελέτη (32εβδομάδες * ~25 ώρες μελέτης) Βαρύτητα στον τελικό βαθμό Ώρες Φόρτος εργασίας ECTS ~750 - ~800 27 Εργασία 1 15 % ~25 - ~30 1 Εργασία 2 15 % ~25 - ~30 1 Εργασία 3 15 % ~25 - ~30 1 Τελική/Επαναληπτική Εξέταση 55 % 3 0 Σύνολο 100% 750-900 30 Κανονισμοί Βαθμολογίας και Τρόποι Αξιολόγησης Ένας/Μια φοιτητής/-τρια βαθμολογείται με 10, αν συγκεντρώσει το 100% της πιθανής βαθμολόγησης. Ένας/Μια φοιτητής/-τρια βαθμολογείται με 9, αν συγκεντρώσει το 90% της πιθανής βαθμολόγησης και ούτω καθεξής. Βαθμός επιτυχίας (Passing rate) 50% Εργασιών, Δικαίωμα συμμετοχής στις τελικές εξετάσεις μιας Θ.Ε. έχουν οι φοιτητές/-τριες που κατοχύρωσαν αθροιστικά τον ελάχιστο απαιτούμενο βαθμό (>=50%) στις γραπτές εργασίες. 50% Τελικής εξέτασης Αν ένας/μια φοιτητής/-τρια συγκεντρώσει βαθμολογία με δεκαδικό ψηφίο, τότε αυτό στρογγυλεύεται στην πλησιέστερη μισή μονάδα. ΔιάταξηΘεματικήςΕνότητας_ΕΠΑ62_V1 2
Κύριες δεξιότητες που θα πρέπει να αναπτυχθούν Ο/Η φοιτητής/-τρια που θα ολοκληρώσει επιτυχώς την εν λόγω Θεματική Ενότητα, αναμένεται ότι θα είναι σε θέση να: Περιγράφει και αναλύει τις γνωστικές περιοχές της παρώθησης, της ηγεσίας, της επικοινωνίας, του οργανωτικού κλίματος και της διαδικασίας λήψεως αποφάσεων στους εκπαιδευτικούς οργανισμούς. Αναπτύσσει μια πιο πλατιά αντίληψη του εκπαιδευτικού συστήματος ως ουσιώδους στοιχείου του ευρύτερου κοινωνικού συστήματος και να αντιληφθεί το δυναμικό περιβάλλον μέσα στο οποίο λειτουργεί ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα και το εκπαιδευτικό σύστημα γενικότερα. Διερευνά και αναλύει τα διαφορετικά μοντέλα της γραφειοκρατικής οργάνωσης των εκπαιδευτικών οργανισμών και συστημάτων. Αντιληφθεί τη θέση του επιστήμονα/επαγγελματία μέσα στην ευρύτερη γραφειοκρατία του εκπαιδευτικού οργανισμού και του εκπαιδευτικού συστήματος. Κατανοεί και αντιπαραβάλλει σημαντικές έννοιες και θεωρίες από την έρευνα και την πράξη στο πεδίο της εκπαιδευτικής διοίκησης. Εφαρμόζει τη θεωρία της εκπαιδευτικής διοίκησης για την επίλυση πρακτικών προβλημάτων οργάνωσης και διοίκησης. Αξιολογεί με τεκμηριωμένο λόγο και προσεγγίσεις την ποιότητα και αποτελεσματικότητα των οργανωσιακών και διοικητικών δομών, αντιλήψεων και πρακτικών που ισχύουν στον οικείο εκπαιδευτικό οργανισμό ή εκπαιδευτικό σύστημα. Αναστοχάζεται για την ποιότητα και αποτελεσματικότητα των δικών του διοικητικών αντιλήψεων, πρακτικών και προσεγγίσεων. Αναμενόμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα Ο/Η φοιτητής/-τρια που θα ολοκληρώσει επιτυχώς την εν λόγω Θεματική Ενότητα, αναμένεται ότι θα είναι σε θέση να: Γνώση (Knowledge) Ορίζει βασικές έννοιες της εκπαιδευτικής διοίκησης, όπως οργανισμός, γραφειοκρατία, ηγεσία, διοίκηση, κουλτούρα, κλίμα, αποτελεσματικότητα. Περιγράφει τις βασικές αρχές, έννοιες και θεωρίες της εκπαιδευτικής διοίκησης. Περιγράφει την έννοια του οργανισμού ως ανοικτού κοινωνικού συστήματος. Περιγράφει τα βασικά χαρακτηριστικά των κοινωνικών συστημάτων και τους μηχανισμούς προστασίας τους από το περιβάλλον. Περιγράφει τα διάφορα μοντέλα ηγεσίας. Ορίζει τις έννοιες της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας. Αναφέρει βασικά χαρακτηριστικά στοιχεία των επιτυχημένων σχολικών ηγετών. Κατανόηση (Comprehension) Κατανοεί το περιεχόμενο της εκπαιδευτικής διοίκησης και τη σχετική βιβλιογραφία. Διακρίνει την ηγεσία από τη διοίκηση. Κατανοεί την ιστορική εξέλιξη της εκπαιδευτικής διοίκησης. Κατανοεί το συνδυασμό της γραφειοκρατικής και επαγγελματικής διάστασης των οργανισμών στον καθορισμό τεσσάρων διαφορετικών μορφών δομής-οργάνωσης για τα σχολεία: βεπεριανή, εξουσιαστική, επαγγελματική και χαώδη. ΔιάταξηΘεματικήςΕνότητας_ΕΠΑ62_V1 3
Κατανοεί και προσδιορίζει το τυπικό και άτυπο σύστημα οργάνωσης στους εκπαιδευτικούς οργανισμούς. Διακρίνει τα χαρακτηριστικά και τις βασικές αρχές της Διοίκησης Ολικής Ποιότητας. Κατανοεί τις σύγχρονες τάσεις και αντιλήψεις που αφορούν την εκπαιδευτική ηγεσία. Εφαρμογή (Application) Εφαρμόζει τη σύγχρονη θεωρία της εκπαιδευτικής διοίκησης στον τρόπο διοίκησης εκπαιδευτικών οργανισμών. Περιγράφει τις βασικές δομές και τον τρόπο λειτουργίας των σύγχρονων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και συστημάτων. Προσδιορίζει τις βασικές προϋποθέσεις για την αποτελεσματικότητα των εκπαιδευτικών οργανισμών. Αναζητεί και εφαρμόζει τις βέλτιστες πρακτικές αποτελεσματικής οργάνωσης και διοίκησης σε επίπεδο σχολικής μονάδας και εκπαιδευτικού συστήματος. Αντιδιαστέλλει την ενδυναμωτική με την περιοριστική-εξαναγκαστική γραφειοκρατική δομή και να αναφέρουν τις βασικές μεταξύ τους διαφορές. Εφαρμόζει στην πράξη τις βασικές δεξιότητες επικοινωνίας και λήψης απόφασης. Αναγνωρίζει στην πράξη βασικά χαρακτηριστικά στοιχεία επιτυχημένων σχολικών ηγετών. Ανάλυση (Analysis) Αναλύει τα δεδομένα που σχετίζονται με συγκεκριμένους εκπαιδευτικούς οργανισμούς για να πάρει ορθολογιστικές αποφάσεις για ζητήματα που προκύπτουν.. Αναλύει τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των διαφόρων θεωριών και συστημάτων εκπαιδευτικής διοίκησης. Συγκρίνει και αντιπαραβάλλει τις αρχές του Τaylor με αυτές της διοίκησης μέσω των ανθρώπινων σχέσεων και της σύγχρονης διοίκησης. Αναλύει την επίδραση της επιτυχημένης ηγεσίας στη βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Αναλύει τη σχέση μεταξύ τυπικής και άτυπης ηγεσίας στους σχολικούς οργανισμούς. Αναλύουν τις σύγχρονες τάσεις στην εκπαιδευτική διοίκηση και τις πιθανές μελλοντικές επιδράσεις και συνέπειές τους. Αναλύει τη διαδικασία αλλαγής της κουλτούρας του εκπαιδευτικού οργανισμού με έμφαση στο ρόλο του ηγέτη Σύνθεση (Synthesis) Συγκρίνει και αντιπαραβάλει μεταξύ τους τις διάφορες θεωρίες εκπαιδευτικής διοίκησης. Συγκρίνει και αντιπαραβάλει μεταξύ τους διάφορα συστήματα οργάνωσης και διοίκησης της εκπαίδευσης. Επιλύει προβλήματα σε εκπαιδευτικούς οργανισμούς που σχετίζονται με την εκπαιδευτική διοίκηση. Διασυνδέει σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο την ηγεσία με τη διεύθυνση σχολικής μονάδας. Εισηγείται λύσεις σε σύγχρονα διοικητικά προβλήματα που παρουσιάζονται σε εκπαιδευτικές μονάδες ή συστήματα. Συνθέτει στοιχεία και δεδομένα μέσα από τη θεωρία της εκπαιδευτικής διοίκησης και μέσα από τη μελέτη συγκεκριμένων περιπτώσεων για να αναζητήσει λύσεις σε εκπαιδευτικά προβλήματα. Διαμορφώνει μια ολοκληρωμένη και συγκροτημένη άποψη για το φαινόμενο της ηγεσίας. Αξιολόγηση (Evaluation) Αξιολογεί το επίπεδο της εκπαιδευτικής διοίκησης σήμερα τοπικά και διεθνώς. Αξιολογεί τις σύγχρονες ανάγκες του εκπαιδευτικού του συστήματος όσο αφορά την εκπαιδευτική διοίκηση και ηγεσία. ΔιάταξηΘεματικήςΕνότητας_ΕΠΑ62_V1 4
Αξιολογεί την ποιότητα και το στυλ ηγεσίας που κυριαρχεί στη δική του εκπαιδευτική μονάδα ή εκπαιδευτικό σύστημα. Αναστοχάζεται για την ποιότητα και το στυλ της δικής του ηγεσίας. Σχολιάζει το ρόλο του διευθυντή σχολικής μονάδας στο κυπριακό εκπαιδευτικό σύστημα ως ηγέτη. Αξιολογεί την ποιότητα και τα χαρακτηριστικά της επικρατούσας κουλτούρας στη δική του εκπαιδευτική μονάδα ή εκπαιδευτικό σύστημα. ΔιάταξηΘεματικήςΕνότητας_ΕΠΑ62_V1 5