Εγχειρίδιο χρήσης Intalio Designer Σελίδα 1
Copyright Copyright 2007 Atlantis Group. Ιστορικό εγγράφου Έκδοση Εγχειριδίου: 1.0 Ημερομηνία δημιουργίας: 26/11/2007 Σελίδα 2
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 Εισαγωγή... 4 2 Περιβάλλον Μοντελοποίησης Intalio Designer... 4 2.1. Δημιουργία project και business process diagram... 5 2.1.1. Δημιουργία Project... 5 2.1.2. Δημιουργία Business Process Diagram... 8 2.2. Μοντελοποίηση επιχειρηματικής διαδικασίας...10 2.2.1. Executable Pools...11 2.2.2. Καθορισμός κανόνων δρομολόγησης...13 2.2.2.1. Καθορισμός μηνύματος εισόδου...13 2.2.2.2. Συσχέτιση μηνύματος με διάγραμμα...17 2.2.2.3. Καθορισμός συνθηκών ελέγχου...18 2.2.3. Τελική μορφή αρχείων...23 2.2.4. Εξαγωγή διαγράμματος...24 2.2.5. Εισαγωγή διαγράμματος...26 Σελίδα 3
1 Εισαγωγή Το παρόν κείμενο αποτελεί μια εισαγωγή στο περιβάλλον μοντελοποίησης του Intalio Designer 5.0. Παρουσιάζει τα βασικά στοιχεία από τα οποία αποτελείται ο designer, τα αρχεία από τα οποία συντίθεται κάθε επιχειρηματική διαδικασία καθώς και ορισμένες βασικές συνηθισμένες ενέργειες οι οποίες είναι απαραίτητες για τη μοντελοποίηση μιας επιχειρηματικής διαδικασίας. 2 Περιβάλλον Μοντελοποίησης Intalio Designer Το βασικό περιβάλλον μοντελοποίησης που βλέπει κάποιος χρήστης που εισέρχεται για πρώτη φορά στον Intalio Designer φαίνεται στο παρακάτω σχήμα: Όπως φαίνεται από το σχήμα, τα βασικά τμήματα στα οποία χωρίζεται το περιβάλλον μοντελοποίησης του Intalio Designer είναι τα παρακάτω: 1. Process Explorer: Αποτελεί την περιοχή στην οποία φαίνονται όλα τα αρχεία από τα οποία αποτελείται κάθε επιχειρηματική διαδικασία που μοντελοποιείται. 2. Main Area: Αποτελεί την περιοχή πάνω στην οποία σχεδιάζεται μια νέα επιχειρηματική διαδικασία. 3. Pallete: Αποτελεί την περιοχή στην οποία εμφανίζονται όλα τα στοιχεία της γλώσσας BPMN που έχει στη διάθεσή του ο χρήστης για τη μοντελοποίηση μιας επιχειρηματικής διαδικασίας. 4. Properties: Αποτελεί την περιοχή στην οποία εμφανίζονται οι ιδιότητες του στοιχείου που έχει επιλεγεί από την κύρια περιοχή. 5. Mapper: Αποτελεί την περιοχή στην οποία ο χρήστης μπορεί να διαχειριστεί τα δεδομένα και τα μηνύματα που ρέουν μέσα μια επιχειρηματική διαδικασία. Σελίδα 4
2.1. Δημιουργία project και business process diagram Στην παρούσα ενότητα θα περιγραφεί λεπτομερώς ο τρόπος με τον οποίο οργανώνει ο Intalio Designer τις επιχειρηματικές διαδικασίες (ιεραρχία αρχείων που παράγονται). Τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει κάποιος για την μοντελοποίηση μιας επιχειρηματικής διαδικασίας είναι τα εξής: 2.1.1. Δημιουργία Project Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνει κάποιος πριν ξεκινήσει τη μοντελοποίηση μιας επιχειρηματικής διαδικασίας είναι να δημιουργήσει ένα Project. Το project αποτελεί το φάκελο ο οποίος θα περιέχει μέσα του όλες τις επιχειρηματικές διαδικασίες που θα σχεδιαστούν αργότερα. Για τη δημιουργία ενός project ο χρήστης θα πρέπει να επιλέξει από το μενού File >New >Intalio BPMS Business Process Project όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα: Στο παράθυρο που θα βγει θα πρέπει να συμπληρώσει το όνομα του project που θέλει να δημιουργήσει και να επιλέξει Finish. Στο παρακάτω σχήμα φαίνεται η δημιουργία ενός project με όνομα ProcessProject: Σελίδα 5
Στο σημείο αυτό ο designer έχει δημιουργήσει έναν φάκελο με το όνομα του project. Για να βρει κάποιος την τοποθεσία που έχει δημιουργηθεί ο φάκελος αυτός μέσα στο σύστημα αρχείων του θα πρέπει να επιλέξει File Properties και στο παράθυρο που θα βγει να δει την τιμή του πεδίου Resource Location όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα: Σελίδα 6
Στην περίπτωση του παραδείγματος μας η τοποθεσία αυτή είναι η C:\Intalio\Designer2\workspace \ProcessProject. Εάν πάμε στη συγκεκριμένη τοποθεσία θα δούμε ότι έχει δημιουργηθεί ο φάκελος ProcessProject ο οποίος περιέχει ορισμένα βασικά αρχεία που καθορίζουν και αρχικοποιούν το project. Επιστρέφοντας στην περιοχή μοντελοποίησης του Intalio Designer θα δούμε ότι στην περιοχή Process Explorer έχει εμφανιστεί το project ProcessProject. Σελίδα 7
2.1.2. Δημιουργία Business Process Diagram Μόλις ολοκληρωθεί η δημιουργία του project θα πρέπει να δημιουργηθεί μέσα σε αυτό ένα νέο Business Process Diagram. Για το σκοπό αυτό αρκεί να κάνουμε δεξί click πάνω στο project που μόλις δημιουργήσαμε και επιλέγουμε New Business Process Diagram. Στο παράθυρο που ανοίγει συμπληρώνουμε το όνομα που θέλουμε να έχει το νέο διάγραμμα και επιλέγουμε Finish. Στο παράδειγμά μας δημιουργήσαμε το διάγραμμα business_process: Σελίδα 8
Μόλις επιλέξουμε Finish δημιουργείται μέσα στο folder ProcessProject ένας νέος φάκελος με το όνομα του διαγράμματος που δημιουργήσαμε: Μέσα σε αυτό το φάκελο αποθηκεύονται όλα τα αρχεία που αφορούν το διάγραμμα που δημιουργήσαμε. Ταυτόχρονα στο περιβάλλον μοντελοποίησης του Intalio Designer εμφανίζεται το διάγραμμα business_provess.bpm κάτω από το φάκελο του ProcessProject: Σελίδα 9
2.2. Μοντελοποίηση επιχειρηματικής διαδικασίας Στο σημείο αυτό έχουν γίνει όλα τα απαραίτητα βήματα ώστε να μπορεί να ξεκινήσει η διαδικασία μοντελοποίησης της διαδικασίας business_process. Για το σκοπό αυτό ο χρήστης θα πρέπει να επιλέξει από την παλέτα τα κατάλληλα στοιχεία και να τα συσχετίσει πάνω στην κύρια περιοχή μοντελοποίησης. Στο παρακάτω σχήμα φαίνεται η διαδικασία business_process κατά την οποία ο user επικοινωνεί με το system ώστε να κάνει login στην εφαρμογή. Σελίδα 10
Στο σημείο αυτό βλέπουμε ότι εμφανίζονται ορισμένα λάθη σε διάφορα σημεία του διαγράμματος. Αυτό συμβαίνει για διάφορους λόγους οι οποίοι περιγράφονται στις αμέσως επόμενες ενότητες. 2.2.1. Executable Pools Αρχικά, θα πρέπει να καθοριστεί ποια από τα pools θα είναι εκτελέσιμα (θα δημιουργηθεί αργότερα εκτελέσιμος κώδικας) και ποια δεν θα είναι. Όποια pools μοντελοποιούν ενέργειες ανθρώπων θα πρέπει να τεθούν ως μη εκτελέσιμα. Για να γίνει αυτό αρκεί κάποιος να επιλέξει το κάποιο pool και να πάει από το properties tab και να θέσει την τιμή false στο πεδίο Executable Pool. Σελίδα 11
Αμέσως μόλις γίνει αυτή η διαδικασία και γίνει save το αντίστοιχο pool θα γίνει σκούρο γκρι χρώμα που σημαίνει ότι είναι μη εκτελέσιμο. Επιπλέον, από το tab Workflow των Properties κάποιος μπορεί να επιλέξει τους χρήστες και τους ρόλους των χρηστών που θα μπορούν να εκτελέσουν τα tasks μέσα σε αυτό το pool: Σελίδα 12
Όπως φαίνεται από το παραπάνω σχήμα στο αντίστοιχο pool εμφανίζονται δύο ανθρωπάκια που σημαίνει ότι έχει γίνει ανάθεση των users και των roles. Ας παρατηρήσουμε στο σημείο αυτό ότι το σημάδι του λάθος από το pool User έχει φύγει. 2.2.2. Καθορισμός κανόνων δρομολόγησης Επιπλέον, για την απαλοιφή των λαθών, θα πρέπει να καθοριστούν οι συνθήκες με βάση τις οποίες θα γίνει η επιλογή του μονοπατιού που θα ακολουθηθεί κατά την εκτέλεση της διαδικασίας. Για το σκοπό αυτό θα πρέπει να γίνει έλεγχος πάνω σε κάποιο από τα δεδομένα του μηνύματος που δέχεται το task Authenticate. Οι ενέργειες που πρέπει να γίνουν είναι οι εξής: 1. Να καθοριστεί το μήνυμα εισόδου του task Authenticate 2. Να συσχετιστεί με το διάγραμμα 3. Να καθοριστούν οι συνθήκες ελέγχου μέσω του Mapper 2.2.2.1. Καθορισμός μηνύματος εισόδου Αρχικά θα πρέπει να οριστεί το μήνυμα εισόδου του task Authentication. Το μήνυμα εισόδου θα περιέχει το username και password του χρήστη καθώς και το πεδίο success που θα καθορίζει εάν έγινε ή όχι επιτυχής πιστοποίηση του χρήστη. Το μήνυμα αυτό (βλέπε παρακάτω σχήμα) θα πρέπει να οριστεί μέσω της τεχνολογίας XML Schemas. Για το σκοπό αυτό επιλέγουμε File New Other Σελίδα 13
Και από το παράθυρο που εμφανίζεται επιλέγουμε XML Schema: Και επιλέγουμε Next για να ορίσουμε το όνομα του μηνύματος: Σελίδα 14
Τέλος επιλέγουμε Finish και βλέπουμε στον Process Explorer να εμφανίζεται το αρχείο inputmessage.xsd. Πατάμε διπλό click πάνω στο inputmessage οπότε ανοίγει ο editor που μας επιτρέπει να προσθέσουμε στοιχεία πάνω μέσα στο μήνυμα εσόδου. Πατάμε δεξί click μέσα στην περιοχή Types και επιλέγουμε Add Complex Type : Σελίδα 15
Και έπειτα δίνουμε όνομα στο νέο τύπο δεδομένων που δημιουργούμε. Έστω ότι δίνουμε inputmessage: Στη συνέχεια πατάμε διπλό click πάνω στον νέο τύπο inputmessage (βλέπε προηγούμενο σχήμα) οπότε ανοίγει το παράθυρο που φαίνεται παρακάτω: Σελίδα 16
Στο νέο αυτό παράθυρο θα πρέπει να κάνουμε δεξί click πάνω στον τύπο inputmessage και να προσθέσουμε το στοιχείο username (ανάλογα για το password και το success): 2.2.2.2. Συσχέτιση μηνύματος με διάγραμμα Στο στάδιο αυτό έχει καθοριστεί το μήνυμα εισόδου του task Authenticate και θα πρέπει να συσχετιστεί με το διάγραμμα. Για το σκοπό αυτό αρκεί να τραβήξουμε το αντίστοιχο αρχείο του μηνύματος πάνω στο αντίστοιχο Message Connection (βέλος με διακεκομμένη γραμμή) και στο μήνυμα που θα βγει να επιλέξουμε Set schema inputmessage as the content of the message: Σελίδα 17
Μόλις γίνει αυτό θα εμφανιστεί ένας φάκελος πάνω στο Message Connection: 2.2.2.3. Καθορισμός συνθηκών ελέγχου Στο σημείο αυτό έφτασε η ώρα να καθοριστούν οι συνθήκες μετάβασης στο choice που υπάρχει πάνω στο διάγραμμα. Για το σκοπό αυτό θα πρέπει να επιλέξουμε το πρώτο μονοπάτι (που φαίνεται το πάνω χ) και να πάμε στον Mapper: Σελίδα 18
O Mapper, όπως έχουμε αναφέρει και παραπάνω, βοηθάει στη διαχείριση των δεδομένων και των μηνυμάτων που ρέουν μέσα στις διαδικασίες. Μέσω του Mapper θα ελέγξουμε το πεδίο success του μηνύματος inputmessage. Εάν αυτό είναι true θα επιλεγεί το κάτω μονοπάτι ενώ εάν είναι false θα επιλεγεί το πάνω μονοπάτι. Για να καθορίσουμε τη συνθήκη για το πάνω μονοπάτι που έχουμε ήδη επιλέξει πάμε στο Mapper και κάνουμε τα εξής: 1. Κάνουμε click στο κόκκινο τετράγωνο, έπειτα click στη μεσαία περιοχή του Mapper και γράφουμε =: 2. Επαναλαμβάνουμε την παραπάνω διαδικασία αλλά αυτή τη φορά γράφουμε false(): Σελίδα 19
3. Επιλέγουμε το βέλος δίπλα στο κόκκινο τετράγωνο και έπειτα συνδέουμε το πεδίο success από την αριστερή πλευρά του Mapper με την είσοδο του =: 4. Έπειτα συνδέουμε την έξοδο του false με την άλλη είσοδο του =: 5. Τέλος συνδέουμε την έξοδο του = με το condition: Σελίδα 20
Σημείο αυτό έχει ολοκληρωθεί η συνθήκη μετάβασης για τον πάνω κλάδο του choice. Εάν σώσουμε το διάγραμμα θα δούμε ότι έχει εξαφανιστεί το λάθος στο πάνω μονοπάτι: Επαναλαμβάνουμε την ίδια διαδικασία για να καθορίσουμε τη συνθήκη μετάβασης και στο δεύτερο μονοπάτι οπότε θα φύγει και το δεύτερο λάθος. Μία εναλλακτική επιλογή είναι να θέσουμε την δεύτερη επιλογή ως default επιλογή (θα ακολουθείται οποτεδήποτε δεν ισχύει η συνθήκη στο πρώτο μονοπάτι). Για να το κάνουμε αυτό πατάμε δεξί click πάνω στο κάτω μονοπάτι και επιλέγουμε Sets as default choice: Σελίδα 21
Θα δούμε ότι εξαφανίζεται και το δεύτερο λάθος: Σελίδα 22
2.2.3. Τελική μορφή αρχείων Στο σημείο αυτό έχει ολοκληρωθεί η μοντελοποίηση της διαδικασίας business_process και στον Process Explorer έχουν δημιουργηθεί τα παρακάτω αρχεία: Τα αρχεία που φαίνονται στο σχήμα είναι τα εξής: 1. business_process.bpm: αποτελεί το βασικό αρχείο στο οποίο βρίσκεται το διάγραμμα 2. inputmessage: Αποτελεί το αρχείο στο οποίο βρίσκεται το μήνυμα εισόδου του task Authentication 3. business_process System.bpel: Αποτελεί το αρχείο που περιέχει τον κώδικα που παράχθηκε αυτόματα για το executable pool System (το User δεν είναι executable και για αυτό δεν παρα γεται κώδικας) 4. business_process System.wsdl: Αποτελεί το αρχείο που περιέχει την περιγραφή της υπηρεσίας System (System Web Service) Όλα τα άλλα είναι βοηθητικά αρχεία που δεν μας ενδιαφέρουν. Αν πάμε στο σύστημα αρχείων του υπολογιστή μας μέσα στο φάκελο του project θα δούμε την εξής εικόνα: Σελίδα 23
Εάν επιλέξουμε τον φάκελο build θα δούμε τα αντίστοιχα αρχεία που περιγράψαμε παραπάνω: Τέλος, εάν επιλέγουμε το φάκελο business_process.bpm θα δούμε τα ακόλουθα αρχεία: Τα αρχεία που μας ενδιαφέρουν είναι τα εξής: 1..bpdm: Τα αρχεία αυτά περιέχουν το Business Process Definition Metamodel. To BPDM αποτελεί στην ουσία τη γλώσσα η οποία ορίζει το πώς θα συνδεθούν τα διάφορα BPMN στοιχεία για να δημιουργήσουν ένα ορθό διάγραμμα. Παράγεται ένα τέτοιο αρχείο για κάθε poll που έχει οριστεί στο διάγραμμα. 2. Modeller.bpmn: Το αρχείο αυτό περιέχει όλα τα BPMN στοιχεία που έχουν χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία του διαγράμματος. 3. Modeller.bpmn_diagram: Το αρχείο αυτό συνθέτει την πληροφορία που ορίζεται από τα δύο προηγούμενα διαγράμματα ώστε να δημιουργηθεί το διάγραμμα της επιχειρηματικής διαδικασίας που δημιουργήσαμε. Όλα αυτά τα αρχεία μαζί συνιστούν το διάγραμμα που δημιουργήσαμε με τη βοήθεια του Intalio Designer και είναι απαραίτητα για την ορθή λειτουργία της διαδικασίας. 2.2.4. Εξαγωγή διαγράμματος Για να κάνουμε export του διαγράμματος που δημιουργήσαμε θα πρέπει να επιλέξουμε File Export και στη συνέχεια Achive File και Next: Σελίδα 24
Έπειτα θα πρέπει να επιλέξουμε την τοποθεσία που θα σωθεί το.zip αρχείο καθώς και το όνομά του: Σελίδα 25
Εάν απλώς θέλουμε να εξάγουμε το διάγραμμα ως εικόνα αντί για Achive File θα πρέπει να επιλέξουμε Intalio BPMS Image. 2.2.5. Εισαγωγή διαγράμματος Για την εισαγωγή μέσα στον Intalio Designer ενός project αρκεί να επιλέξουμε File Import και στη συνέχεια Existing Projects into Workspace και Next: Σελίδα 26
Στη συνέχεια επιλέγουμε Select Archive File και επιλέγουμε το.zip αρχείο που έχει γίνει export από το designer: Σελίδα 27
Τέλος, επιλέγουμε finish και το project εμφανίζεται στον Process Explorer: Σελίδα 28