ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Μέθοδος του αυτοελέγχου Νικόλαος ιγγελίδης Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ Περιεχόµενα της διάλεξης Κύρια χαρακτηριστικά της µεθόδου του αυτοελέγχου Προϋποθέσεις επιτυχίας, συνέπειες και βασικά συµπεράσµατα για τη µέθοδο Σχεδιασµός δραστηριοτήτων Εισαγωγή Ηαυτορύθµιση είναι µια πολύ σηµαντική διαδικασία στην εκπαίδευση. Η έρευνα στο χώρο της εκπαιδευτικής ψυχολογίας υποστηρίζει ότι το τι θα µάθει ένας µαθητής, το πόσο καλά θα το µάθει κ.τ.λ. εξαρτώνται πρωταρχικά από την ικανότητα αυτορύθµισης της µαθησιακής διαδικασίας (Κωσταρίδου-Ευκλείδη, 2005 Kermarrec, Todorovich, & Fleming, 2004). Πώς µπορούµε, στην πράξη, να εισάγουµε το µαθητή σε µια διαδικασία αυτορύθµισης και αυτοαξιολόγησης, ενώ ταυτόχρονα να µπορούµε να κάνουµε κάποια σύγκριση µε τα δικά µας κριτήρια; Ποιος παίρνει τις αποφάσεις; Μέθοδοι διδασκαλίας (teaching styles) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Μέθοδος του αυτοελέγχου άσκαλος Μαθητής
ΣΤΟΧΟΣ Να µάθουν οι µαθητές να εκτελούν µια άσκηση ή δεξιότητα και να αξιολογούν οι ίδιοι τη µάθηση. Ο ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΣ Προετοιµάζει το αντικείµενο διδασκαλίας και τα κριτήρια αυτοαξιολόγησης του µαθητή. Απαντά σε ερωτήσεις που θα υποβάλλει ο µαθητής. Ο ΜΑΘΗΤΗΣ Εκτελεί την άσκηση. Παίρνει µερικές ή όλες από τις 9 αποφάσεις που αναφέρονται στην πρακτική µέθοδο διδασκαλίας. Ελέγχει αν εκτελεί σωστά την άσκηση ή τι έχει µάθει. Πότε χρησιµοποιείται Όταν ο στόχος είναι: Η ανάπτυξη της διαδικασίας της αυτοαξιολόγησης. Να σταµατήσει ο µαθητής να εξαρτάται από εξωτερικές πηγές ανατροφοδότησης και να αποκτήσει περισσότερη εµπιστοσύνη στον εαυτό του. Η καλύτερη επίγνωση, απ την πλευρά του µαθητή, των ικανοτήτων του. Όταν στόχος είναι η εισαγωγή του µαθητή σε ένα πρόγραµµα καθορισµού στόχων Παραδείγµατα εφαρµογής Να µάθει ο µαθητής να είναι έντιµος και αντικειµενικός µε τον εαυτό του Ο µαθητής κρατά στα χέρια του ένα φύλλο µε κριτήρια για τη σωστή εκτέλεση της άσκησης και σύµφωνα µε αυτά δίνει ανατροφοδότηση στον εαυτό του ή αυτοαξιολογείται. Τα κριτήρια αυτά τα έχει προετοιµάσει ο δάσκαλος.
Τριγωνική στήριξη Α Φάση: Βάλε τις παλάµες µπροστά σου στο άνοιγµα τωνώµων. Τα δάχτυλα των χεριών δείχνουν κατ ευθείαν µπροστά. Το κεφάλι τοποθετείται πάνω στο στρώµα µπροστά από τις παλάµες σε ένα σηµείο ώστε να σχηµατίζει µε αυτές ένα ισόπλευρο τρίγωνο Β Φάση: Τα πόδια σπρώχνουν το έδαφος. Το βάρος του σώµατος πέφτει κυρίως στα χέρια και το µέτωπο Γ Φάση: Τα πόδια σηκώνονται µέχρι να βρεθούνστηνκατακόρυφο Φάση: Κορµός, πόδια είναι τελείως τεντωµένα - Έχουν τοποθετηθεί τα χέρια όπως πρέπει; - Είναι ισοσκελές το τρίγωνο που σχηµατίζουν τα χέρια και το κεφάλι; - Το κεφάλι αντέχει την πίεση του βάρους του σώµατος ή κάµπτεται ο αυχένας; - Το σπρώξιµο των ποδιών γίνεται οµαλά; - Έχει ισορροπία µέχρι να τα ανεβάσει ψηλά; - Κρατάει 5 δευτερόλεπτα ισορροπία; ΟΚ κυβίσθηση ανακυβίσθηση Εκτέλεσε τον τροχό κατακόρυφο Ασκήσεις εδάφους Μπορώ να το κάνω Χρειάζοµαι περισσότερη εξάσκηση Υπόδειγµα κάρτας δραστηριοτήτων.5. Σκοπός: Η εκµάθηση του σουτ στο µπάσκετ από διαφορετικές θέσεις και γωνίες ως προς την µπασκέτα. Οδηγίες προς το µαθητή: οκίµασε να σουτάρεις από τις έξι θέσεις της ρακέτας (Α-Ζ) µε όποια σειρά θέλεις. Συµπλήρωσε στη διπλανή στήλη το ποσοστό επιτυχίας σου (πόσες φορές στις 5 πέτυχες καλάθι από κάθε θέση). ΘΕΣΗ ΣΤΗ ΡΑΚΕΤΑ ΣΚΟΡ Θέση Α Θέση Β Θέση Γ Θέση Θέση Ε Θέση Ζ - Ε - Ζ - - Γ - Β - Α Προϋποθέσεις επιτυχίας Τα παιδιά είναι πρόθυµα να ασκηθούν από µόνα τους, χωρίς τη συνεχή παρουσία του καθηγητή. Να έχουν προετοιµαστεί και γραφτεί µε απλά λόγια τα κριτήρια, ανάλογα µε το επίπεδο των παιδιών. Να έχουν διδαχθεί µε την πρακτική µέθοδο διδασκαλίας, επειδή απαιτείται η οργάνωση του µαθήµατος µε τρόπο ώστε, ανεξάρτητα από τα διαθέσιµα υλικά να µην υπάρχουν ουρές (π.χ. άσκηση σε σταθµούς) Συνέπειες από την εφαρµογή Τα παιδιά έχουν αρκετή αυτονοµία Μαθαίνουν να εξερευνούν τις δυνατότητές τους Συνέπειες από την εφαρµογή Αποκλείεται η επικοινωνία µε άλλους µαθητές Κάποια παιδιά µπορεί να µη νιώσουν ευχάριστα από αυτή την «αποµόνωση»
Συνέπειες για την αξιολόγηση του µαθητή Μ αυτήν τη µέθοδο ο εκπαιδευτικός µπορεί να αξιολογήσει το αν και κατά πόσο ο µαθητής είναι σε θέση να διαγνώσει τα δυνατά και αδύνατά του σηµεία (π.χ. αν είναι σε θέση να εντοπίσει τα λάθη του κ.τ.λ.). Συµπεράσµατα Η µέθοδος του αυτολέγχου εστιάζεται στην αυτορύθµιση, τον εντοπισµό λαθών, την αυτοδιόρθωση. Ο εκπαιδευτικός µπορεί να µάθει πολλά, παρατηρώντας τους µαθητές που ασκούνται ανεξάρτητα. Συζήτηση Ποια είναι τα πλεονεκτήµατα και τα µειονεκτήµατα της αυτοαξιολόγησης; Από τη θεωρία στην πράξη Ηκάρτα δραστηριοτήτων µπορεί να περιέχει τα παρακάτω στοιχεία: Οδηγίες για το µαθητή (π.χ. τι ασκήσεις θα εκτελέσει, πώς θα τις εκτελέσει, ποια κριτήρια θα προσέξει, πώς θα αξιολογήσει τον εαυτό του, τι θα ελέγχει κ.τ.λ.). Εικόνα ή σκίτσο για την καλύτερη κατανόηση των κριτηρίων. Πρακτική άσκηση Επιλέξτε 2 ασκήσεις-δεξιότητες ή δραστηριότητες από το σχέδιό σας και τροποποιήστε τις µε βάση τη µέθοδο του αυτοελέγχου.
Βιβλιογραφία ιγγελίδης Ν. (2006). Το φάσµα των µεθόδων διδασκαλίας στη φυσική αγωγή: από τη θεωρία στην πράξη. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Χριστοδουλίδη (Κεφάλαιο 4). Mosston M. & Ashworth S. (2002). Teaching physical education (5th edition). San Fransisco, CA: Benjamin Cummings (Κεφάλαιο 9).