Η αξιολόγηση του αναλυτικού προγράµµατος

Transcript

1 ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Η αξιολόγηση του αναλυτικού Νικόλαος ιγγελίδης Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα Θέµατα της παρουσίασης Σκοποί και φιλοσοφία της αξιολόγησης ενός αναλυτικού. Προσεγγίσεις στην αξιολόγηση αναλυτικών προγραµµάτων. Ανάπτυξη διαδικασιών αξιολόγησης σε ένα αναλυτικό πρόγραµµα. Συνέπειες των διαδικασιών αξιολόγησης. Αντικείµενα της παρουσίασης Σκοποί της αξιολόγησης ενός αναλυτικού Προσεγγίσεις στην αξιολόγηση αναλυτικών προγραµµάτων Ανάπτυξη διαδικασιών αξιολόγησης σε ένα αναλυτικό πρόγραµµα Συνέπειες των διαδικασιών αξιολόγησης Ηδιαδικασία της αξιολόγησης είναι άµεσα συνδεδεµένη µε προκαθορισµένους σκοπούς εξαρτάται από την ισχύουσα φιλοσοφία ή το σύστηµα αξιών είναι άρρηκτα συνδεδεµένη µε τη διαδικασία της διδασκαλίας Αξιολόγηση - για ποιο λόγο; Σε τι θα βοηθούσε η αξιολόγηση του αναλυτικού ; Πού επικεντρώνεται η προσοχή στην αξιολόγηση αναλυτικών προγραµµάτων; Αποτελεσµατικότητα σε σχέση φυσικά µε τους σκοπούς του αναλυτικού Στόχοι της αξιολόγησης 1

2 Αξιολόγηση. Γιατί; Εκτίµηση της µάθησης Παρακίνηση Βαθµολόγηση ιάγνωση Πρόβλεψη Προσαρµογή Ανατροφοδότηση στον εκπαιδευτικό Ερευνητικοί σκοποί Εκτίµηση της αξίας του µαθήµατος Εκτίµηση της µάθησης Ποιες δεξιότητες βελτιώθηκαν; Τι γνώσεις απέκτησαν οι µαθητές; Ποιες είναι οι αξίες τους; Παρακίνηση Είναι ελκυστικό το υπάρχον αναλυτικό πρόγραµµα; Βαθµολόγηση Το σύστηµα βαθµολόγησης είναι αποτελεσµατικό στους σκοπούς που υποτίθεται ότι συνεισφέρει; ιάγνωση Ποια είναι τα δυνατά και ποια είναι τα αδύνατα σηµεία του ; Πρόβλεψη Από τα υπάρχοντα δεδοµένα της αξιολόγησης τι προβλέψεις µπορούµε να κάνουµε; 2

3 Προσαρµογή Τι προσαρµογές πρέπει να προταθούν, συνέπεια της αξιολόγησης; Ανατροφοδότηση στον εκπαιδευτικό Τι µέτρα πρέπει να ληφθούν σχετικά µε τους εκπαιδευτικούς, ώστε να βελτιωθεί η διδασκαλία του ; Ερευνητικοί σκοποί Συστηµατική αξιολόγηση προάγει τη γνώση Αξιοπιστία των οργάνων µέτρησης Εγκυρότητα των µεθόδων αξιολόγησης Εκτίµηση της αξίας του µαθήµατος Έτσι όπως έχει σχεδιασθεί και εφαρµόζεται στην πράξη, είναι το µάθηµα της φυσικής αγωγής σηµαντικό ή ελκυστικό; Για ποιον είναι σηµαντικό και για ποιους λόγους; Βασικές κατηγορίες δεικτών αξιολόγησης στην εκπαίδευση Τι θα πρέπει να αξιολογείται σε ένα ΑΠΦΑ και γιατί; είκτες αξιολόγησης ενός αναλυτικού Ο εκπαιδευτικός Η εκπαίδευση εκπαιδευτικών Το αναλυτικό πρόγραµµα Το σύστηµα αξιολόγησης Οργανωτικά θέµατα Εξοπλισµός και υλικοτεχνική υποδοµή Σχολικά προγράµµατα 3

4 Βασικές κατηγορίες για την αξιολόγηση αναλυτικών προγραµµάτων 1. Οι γενικοί στόχοι της εκπαίδευσης ή της εκπαιδευτικής βαθµίδας 2. Οι συγκεκριµένοι στόχοι των διδακτικών ενοτήτων ή των µερών του αναλυτικού 3. Το περιεχόµενο 4. Το εκπαιδευτικό υλικό (π.χ. βιβλίο µαθητή, βιβλίο καθηγητή, σόφτγουερ κλπ) 5. Μέθοδοι διδασκαλίας 6. Τα πραγµατικά αποτελέσµατα από τη διδασκαλία µέσω αυτών των περιεχοµένων και των µεθόδων διδασκαλίας 1. Οι γενικοί στόχοι της εκπαίδευσης ή της εκπαιδευτικής βαθµίδας Η αξιολόγηση των γενικών στόχων της εκπαίδευσης είναι το δυσκολότερο καθήκον απ όλα καθώς οι διατυπώσεις είναι συνήθως πολύ γενικές Οι διατυπώσεις αυτές δεν παρέχουν συνήθως κάποια βάση για τον σχεδιασµό συγκεκριµένων µαθησιακών εµπειριών Σε σχέση µε τους γενικούς στόχους: Το αναλυτικό πρόγραµµα Είναι συναφές µε την όλη εκπαιδευτική φιλοσοφία του σχολείου Εξυπηρετεί τις διαφορετικές ανάγκες όλων των µαθητών 2. Οι συγκεκριµένοι στόχοι των διδακτικών ενοτήτων ή των µερών του αναλυτικού Συγκεκριµένοι και σαφώς οροθετηµένοι στόχοι βοηθούν στην ανάπτυξη διαδικασιών αξιολόγησης Οι στόχοι αυτοί µπορεί να επιµερίζονται σε στόχους εκπαιδευτικής βαθµίδας, ετήσιους στόχους, στόχους τριµήνων, στόχους διδακτικών ενοτήτων κλπ Σε σχέση µε τους επιµέρους στόχους: Το αναλυτικό πρόγραµµα Έχει συγκεκριµένους και ξεκάθαρους µαθησιακούς στόχους Έχει ληφθεί υπόψη η αναπτυξιακή διάσταση του 3. Το περιεχόµενο Για πολλά χρόνια ήταν σχεδόν το µόνο αντικείµενο ενδιαφέροντος στον σχεδιασµό και, κατά συνέπεια, στην αξιολόγηση ενός αναλυτικού 4

5 Σε σχέση µε το περιεχόµενο: Το αναλυτικό πρόγραµµα Παρέχει ευκαιρίες για µάθηση σε όλους Παρέχει ευκαιρίες για ανάπτυξη της φυσικής κατάστασης και κινητικών δεξιοτήτων Είναι ελκυστικό Είναι διασκεδαστικό 4. Το εκπαιδευτικό υλικό Συνήθως περιλαµβάνεται η αξιολόγηση του περιγράµµατος του διδακτικού υλικού, τα παρεχόµενα σχέδια µαθηµάτων, τα βιβλία καθηγητή, βιβλία µαθητή, βιβλία εργασιών, βιβλία κριτηρίων, οπτικοακουστικά βοηθήµατα, εκπαιδευτικό λογισµικό κλπ Σε σχέση µε το εκπαιδευτικό υλικό: Το αναλυτικό πρόγραµµα Προάγει τη δηµιουργικότητα Προάγει θετικές κοινωνικές σχέσεις 5. Μέθοδοι διδασκαλίας Οι µέθοδοι διδασκαλίας αφορούν το «πώς» θα διδαχθεί το αναλυτικό πρόγραµµα και γι αυτό θεωρούνται ουσιώδεις Σε σχέση µε τις µεθόδους διδασκαλίας: Το αναλυτικό πρόγραµµα Προτείνεται η χρήση σύγχρονων µεθόδων διδασκαλίας Προτείνεται ποικιλία µεθόδων διδασκαλίας Οι µέθοδοι διδασκαλίας είναι κατάλληλες, σε συνάρτηση µε τους στόχους και τη φιλοσοφία του 6. Τα πραγµατικά αποτελέσµατα Τι µαθαίνουν τελικά οι µαθητές σαν συνέπεια της διδασκαλίας του αναλυτικού ; Πόσα απ αυτά που µαθαίνουν είναι συνέπεια του σχεδιασµού και πόσα αφορούν το «κρυφό» αναλυτικό πρόγραµµα; 5

6 Σε σχέση µε τα πραγµατικά αποτελέσµατα: Το αναλυτικό πρόγραµµα Προσεγγίσεις στην αξιολόγηση Ι Επιτυγχάνονται οι προκαθορισµένοι στόχοι του Παράγονται και µια σειρά άλλων αποτελεσµάτων Instruction-driven measurement: Η αξιολόγηση επηρεάζεται από την εφαρµογή του αναλυτικού Measurement-driven instruction: Η συµπεριφορά των καθηγητών, µαθητών κλπ εστιάζεται στα κριτήρια αξιολόγησης Προσεγγίσεις στην αξιολόγηση ΙΙ ιαµορφωτική αξιολόγηση: Βελτίωση της ποιότητας ή της αποτελεσµατικότητας ενός Απολογιστική αξιολόγηση: ιατύπωση κρίσεων ή προτάσεων προς τα κέντρα αποφάσεων Σκοπός Κυρίως επωφελούµενοι Ρόλων των συντελεστών Συλλογή δεδοµένων Κοινοποίηση αποτελεσµάτων ιαµορφωτική αξιολόγηση Βελτίωση της ποιότητας Εκπαιδευτικοί, µαθητές Συνεργάτες Συνεχής Εκθέσεις, συζητήσεις µε τους συντελεστές Απολογιστική αξιολόγηση ιατύπωση κρίσεων και προτάσεων ιαµορφωτές πολιτικής, επόπτες Πηγές πληροφόρησης Σε συγκεκριµένες φάσεις Έκθεση αξιολόγησης ιαµορφωτική αξιολόγηση Απολογιστική αξιολόγηση Πώς µπορεί να βελτιωθεί η ποιότητα του ; Με ποιο τρόπο οι επιµέρους ενέργειες του συνεισφέρουν στους σκοπούς; Πόσο αποτελεσµατικό ήταν το πρόγραµµα; Αξίζει να συνεχιστεί; Σε ποιο βαθµό συνεισφέρουν οι επιµέρους ενέργειες στους σκοπούς; Σε τι θα µας χρησιµεύσει η αξιολόγηση; Ποια προβλήµατα αντιµετωπίζουν οι µαθητές και πώς θα λυθούν; Ποιες τροποποιήσεις είναι απαραίτητες; Ποια η πιθανή ανακατανοµή πόρων; Με ποιο τρόπο αντιµετωπίστηκαν τα προβλήµατα των µαθητών; Ποιες αποκλίσεις είχαµε απ τον αρχικό σχεδιασµό; Ποια η σχέση κόστουςαποδοτικότητας; 6

7 Τι θα κάνουµε µε τα αποτελέσµατα της αξιολόγησης; Θα δώσουµε ανατροφοδότηση στους εκπαιδευτικούς; Θα αναπροσαρµόσουµε το πρόγραµµα; Θα µοιράσουµε το ανάλογο κονδύλιο για το πριµ παραγωγικότητας στους εκπαιδευτικούς; Θα διανείµουµε ξανά τον προϋπολογισµό της εκπαίδευσης; Παραδείγµατα αξιολόγησης Ερωτηµατολόγια αξιολόγησης ΑΠΦΑ Αξιολόγηση ΑΠΦΑ (AAHPERD, 1977,1994) SWOT analysis: Ανέλυσέ το! Τα δυνατά σηµεία του ΑΠΦΑ: Ποια είναι τα πλεονεκτήµατα; Τι γίνεται καλά; Τιθεωρούνάλλοιάνθρωποιως δυνατά σηµεία του ΑΠΦΑ; Τα αδύνατα σηµεία του ΑΠΦΑ: Τι θα µπορούσε να βελτιωθεί; Τι γίνεται άσχηµα; Τι θα έπρεπε να αποφευχθεί; Ποιες είναι οι ευκαιρίες που δεν πρέπει να χαθούν: Ποιες είναι οι καλές ευκαιρίες που έχετε αντιληφθεί; Ποιες είναι οι ενδιαφέρουσες τάσεις που γνωρίζετε; Ποιοι είναι οι κίνδυνοι αν δεν υπάρξει βελτίωση ή χαθούν οι ευκαιρίες: Ποια εµπόδια ή δυσκολίες υπάρχουν; Τι κάνει ο ανταγωνισµός; Οι απαραίτητες προδιαγραφές για την εργασία, τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες σας αλλάζουν; Η µεταβαλλόµενη τεχνολογία απειλεί το ΑΠΦΑ; Έχετε τα προβλήµατα κακής οικονοµικής διαχείρισης; Φτιάξτε το πλάνο δράσης Ποιες δράσεις θα πρέπει να αναληφθούν; Ποιοι θα αναλάβουν την υλοποίηση των δράσεων; Πώς θα τις προγραµµατίσετε χρονικά; Συζήτηση Τρία παραδείγµατα αξιολόγησης 7

8 Περίπτωση Α «Αυτό που µας ενδιαφέρει είναι να αξιολογήσουµε τους µαθητές σε σχέση µε τους στόχους του αναλυτικού και να κάνουµε την σύγκριση µε τις εθνικές νόρµες ή το επίπεδο των άλλων σχολείων ή άλλων χωρών» Περίπτωση Β «Θα γίνει τώρα η αξιολόγηση σε σχέση µε τους στόχους και θα επαναληφθεί η ίδια διαδικασία µετά από 3 χρόνια. Εκεί θα αξιολογήσουµε την πρόοδο των µαθητών» Περίπτωση Γ «εν µας ενδιαφέρουν τι υποτίθεται ότι έπρεπε να µάθουν οι µαθητές. Μας ενδιαφέρει το τι έµαθαν πραγµατικά. Γι αυτό θα κάνουµε αξιολόγηση σε πολλές και διαφορετικές παραµέτρους, ανεξάρτητα ή όχι από τους στόχους του αναλυτικού» Βιβλιογραφία ιγγελίδης Ν. (2003). Σχεδιασµός, εφαρµογή κι αξιολόγηση αναλυτικών προγραµµάτων φυσικής αγωγής. Εκδόσεις Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας: Υπηρεσία ηµοσιευµάτων (σελ ). Brandford N.S. & Wilson R. (1995). Assessing sport skills. Champaign, IL: Human Kinetics. Jewett A.E., Bain L.L. & Ennis C.D. (1995). The curriculum process in physical education. Dubuque, IA: Brown & Benchmark 8