ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΟΛΙΓΟΘΕΡΜΙΔΙΚΩΝ ΓΛΥΚΑΝΤΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΩΑΝΝΑ ΚΡΑΝΟΥ MSc ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ
ΣΥΓΚΡΟΥΟΜΕΝΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ 90% των ερευνών χρηματοδοτήθηκαν από τις ίδιες τις επιχειρήσεις παραγωγής. Μόνο ένα 10% προέρχεται από ανεξάρτητες μελέτες
ΟΛΙΓΟΘΕΡΜΙΔΙΚΕΣ ΓΛΥΚΑΝΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ Γλυκιά γεύση και λίγες ή μηδενικές θερμίδες. Τα συναντάμε σε μεγάλη ποικιλία από τρόφιμα και ποτά (τσίχλες, αρτοσκευάσματα, παγωτά, επιδόρπια). Η καθεμιά από αυτές έχουν το δικό τους γευστικό προφίλ, τεχνικά χαρακτηριστικά, και ιδιαίτερα πλεονεκτήματα.
ΠΟΥ ΜΑΣ ΒΟΗΘΑΝΕ; Μειώνουν την ημερήσια πρόσληψη θερμίδων διατήρηση του σωματικού βάρους Δεν επηρεάζουν τα επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα, ιδανικό για άτομα με ΣΔ Συντελούν στην προστασία της στοματικής υγιεινής
NOMOΘΕΣΙΑ ΤΗΣ Ε.Ε Αρχική νομοθεσία ΕΕ 1994 94/35/ΕC Αναγραφή Aναγράφονται στις ετικέτες των τροφίμων ως Ε Αναθεώρηση Αναθεωρείται σύμφωνα με την ανάπτυξη της τεχνολογίας και της έρευνας
Σουκραλόζη (Ε955), Γλυκοζίτες στεβιόλης (Ε960) Άλας ασπαρτάμης και ακεσουλφάμης (Ε962) Νεοτάμη (Ε961) Θαυματίνη (Ε957) νεοεσπεριδίνη DC (E959) ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ; ΟΛΙΓΟΘΕΡΜΙΔΙΚΕΣ ΓΛΥΚΑΝΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ Σακχαρίνη και τα άλατα της (Ε954) Ασπαρτάμη (Ε951), Ακεσουλφάμη- Κ (Ε 950) Κυκλαμικό οξύ και τα άλατα του (Ε952)
HΜΕΡΗΣΙΑ ΕΠΙΤΡΕΠΟΜΕΝΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ (ADI) Με βάση κλινικών ερευνών ο EFSA χρησιμοποιεί το ΑDI. Καθορίζει τα επίπεδα κατανάλωσης τους ώστε να θεωρούνται ασφαλή για τον συνολικό πληθυσμό. NOAEL (No Observed Adverse Effect Level). ADI: υπολογίζεται ως ποσότητα του NOAEL προς ένα συντελεστή ασφαλείας ίσο με 100. Ορίζεται ως mg/kg.
ΟΛΙΓΟΘΕΡΜΙΔΙΚΕΣ ΓΛΥΚΑΝΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΓΛΥΚΗΤΗΤΑ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΣΟΥΚΡΟΖΗ ΑΠΟΔΕΚΤΗ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗ (ADI) ΥΠΟΛΟΓΙΖΟΜΕΝΗ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗ (EDI) ΑΚΕΣΟΥΛΦΑΜΗ K 200 15 mg/kg 0.2-1.7 mg/kg ΑΣΠΑΡΤΑΜΗ 160-220 50 mg/kg 0.2-4.1 mg/kg ΣΑΚΧΑΡΙΝΗ 300 5 mg/kg 0.1-2 mg/kg ΣΤΕΒΙΑ 250 4 mg/kg 1.3-3.4 mg/kg ΣΟΥΚΡΑΛΟΖΗ 600 5 mg/kg 0.1-2 mg/kg ΚΥΚΛΑΜΙΚΟ ΟΞΥ 50 7 mg/kg - ΝΕΟΤΑΜΗ 7,000-13,000 18 mg/kg 0,05-0,17 mg/kg
ΓΕΝΙΚΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΕΝΑ ΩΣ ΑΣΦΑΛΗ (GRAS) Aσπαρτάμη (NutraSweet and Equal ) Ακεσουλφάμη-Κ (Sweet One ) Νεοτάμη Σακχαρίνη (Sweet N Low ) Σουκραλόζη (Splenda )
ΟΛΙΓΟΘΕΡΜΙΔΙΚΕΣ ΓΛΥΚΑΝΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΟΓΟ που έχουν χαρακτηριστεί ως ασφαλείς (GRAS) μπορούν να χρησιμοποιηθούν μέσα στα επιτρεπόμενα όρια για τις εγκύους. Σακχαρίνη έρευνες σε ποντίκια διαπερνάει τον πλακούντα και παραμένει στον εμβρυικό ιστό για > χρονική διάρκεια από ότι στους ενήλικες, λόγω χαμηλού εμβρυϊκού μεταβολισμού. (London R.S. 1988)
ΜΕΛΕΤΕΣ Ασπαρτάμη: συνδέεται με το χαμηλό εμβρυικό βάρος λόγω πιθανών μεταβολών στην δομή της νεφρικής λειτουργίας (Martin M, Azoubel R, 2007). Δεν έχουν βρεθεί επαρκή στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι η κατανάλωση ασπαρτάμης από την μητέρα μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις. Ακόμα και η πρόσληψη άνω της επιτρεπόμενης δόσης (200 mg/kg) δεν έχει βρεθεί να έχει κάποια αρνητική σχέση με την υγεία του βρέφους (Sturtevant).
ΜΕΛΕΤΕΣ Σουρκαλόζη: δεν βρέθηκε συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης σουρκαλόζης και επιβλαβών επιπτώσεων (π.χ. τερατογένεση) στο έμβρυο κατά την οργανογένεση. Στέβια: σε πειραματόζωα στα οποία χορηγήθηκαν 500 mg / kg και 800mg / kg, αντίστοιχα, απέτυχε να δείξει κάποια σημαντική επιπλοκή. Ωστόσο η κατανάλωση, νεοτάμη, ασπαρτάμης, σουκραλόζης και της ακεσουλφάμης-κ κάτω από επιτρεπόμενα όρια μπορεί να θεωρηθεί ασφαλής.
ΑΣΠΑΡΤΑΜΗ ΚΑΙ ΦΑΙΝΥΛΟΚΕΤΟΝΟΥΡΙΑ Δεν μπορούν να αποδομήσουν την ασπαρτάμη σε τυροσίνη. Η έλλειψη του ενζύμου υψηλή συγκέντρωση της φαινυλαλανίνης γίνεται τοξική για τον οργανισμό. Η νομοθεσία (FDA) επιβάλλει να φέρουν ειδική σήμανση προϊόντα που περιέχουν ασπαρτάμη.
ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ Ο.Γ.Ο. 90 ημ. σε ασθενείς με ΣΔ, χορηγώντας 3 >ADI, ασπαρτάμης καμία σημαντική διαφορά στα επίπεδα γλυκόζης ινσουλίνης και λιπιδίων στο αίμα και στην αρτηριακή πίεση.(canadian diabetes,2003) Παρόμοια μελέτη σε ασθενείς με ΣΔ τύπου Ι και ΙΙ απέτυχε να αποδείξει κάποια συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης ασπαρτάμης (2.7g/day) και της αύξησης μεταγευματικών επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, και στην γλυκοζηλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c).(Nehrling,1995)
ΜΕΛΕΤΕΣ Σουκραλόζης crossover double blind - 13 άτομα με διαβήτη τύπου Ι και ΙΙ. Αντίστοιχα 13 άτομα 1000mg σουρκαζόλης>adi για μικρό χρονικό διάστημα. Δεν υπήρχε καμία σημαντική διαφορά στα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μεταξύ των δυο ομάδων.
ΜΕΛΕΤΕΣ 17 ασθενείς με ΣΔ τύπου ΙΙ randomisedcrossover. Χορηγήθηκαν 30g αμύλου εμπλουτισμένο με σακχαρίνη για 6 εβδομάδες. Αποδείχτηκε ότι δεν είχε καμία επίπτωση στα επίπεδα γλυκόζης και ινσουλίνης σε νηστεία. Δεν παρατηρήθηκε καμία μεταβολή στα επίπεδα γλυκοζουρίας, νατρίου και καλίου.
ΜΕΛΕΤΕΣ Κυκλαμικό οξύ σε κυκλοξιλαμίνη ως μιμητής των αμίνων στο συμπαθητικό σύστημα επηρεάζοντας την αρτηριακή πίεση. 10 άτομα ΣΔ τύπου ΙΙ κυκλαμικού όξεος (348mg/day) σε σχέση με την σουκρόζη (24g/day). Η ομάδα που κατανάλωσε κυκλαμικό οξύ δεν είχε καμία στατιστικά σημαντική αλλαγή στα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης, της ινσουλίνης και των λιπιδίων.
EΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ Ο ADA συστήνει να μην χρησιμοποιούνται οι ολιγοθερμιδικές γλυκαντικές ουσίες σε παιδιά < 2 ετών. Σε ανεξάρτητες μελέτες έχουν διαπιστωθεί θετική σχέση μεταξύ της υπερβολικής κατανάλωσης ασπαρτάμης και βλαβερών επιπτώσεων στην υγεία λόγω φαινυλαλανίνης.
EΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ Τυχαιοποιημένη, διπλή-τυφλή μελέτη απέτυχε να αποδείξει κάποια σημαντική διαφορά στην συμπεριφορά μεταξύ παιδιών με ή χωρίς διαταραχή απόσπασης προσοχής ασπαρτάμη ίση με 34 mg/kg σώματος. Ερωτηματολόγιο συχνότητας κατανάλωσης τροφίμων 5 ημερών, με διαβήτη τύπου Ι. Η πιθανότητα υπέρβασης του ADI της ασπαρτάμης, σακχαρίνης και ακεσουλφάμης- Κ στα παιδιά είναι μικρή.
ΓΕΝΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ Πρωταρχικές έρευνες κατανάλωση σακχαρίνης > ΑDI είχε θετική συσχέτιση με την εμφάνιση καρκίνου της ουροδόχου κύστης σε ποντίκια. Εξετάζοντας την στέβια σε πειραματόζωα δεν είχε καμία βλαβερή επίπτωση στην υγεία. Παρόμοια αποτελέσματα και σε ανθρώπους Η ακεσουλφάμη Κ < ADI αρνητική συσχέτιση παρόλο που η ακετοασεταμίνη σε υψηλή συγκέντρωση θεωρείται τοξική.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Πρώτες έρευνες Αρνητικές επιπτώσεις ασπαρτάμης (π.χ. κεφαλαγίες) Παρενέργειες σακχαρίνης σε εγκύους Ασφαλή τα επίπεδα μικρότερα του ADI Μεταγενέστερες έρευνες Μη-αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ