ΦΤΛΛΟ ΟΔΗΓΘΩΝ ΓΘΑ ΣΟΝ ΥΡΗΣΗ 1. ΠΡΟΔΘΟΡΘΜΟ ΦΑΡΜΑΚΕΤΣΘΚΟΤ ΠΡΟΪΟΝΣΟ 1.1 Ονομαζία ALOPERIDIN 1.2 ύνθεζη Δραστική ουσία: Αινπεξηδφιε Έκδοχα: Δλέζηκν δηάιπκα 5 mg/1 ml: γαιαθηηθφ νμχ, χδσξ γηα ελέζηκα Πφζηκεο ζηαγφλεο, δηάιπκα 2 mg/ml: γαιαθηηθφ νμχ, παξαυδξνμπβελδντθφο κεζπιεζηέξαο, χδσξ θεθαζαξκέλν Πφζηκεο ζηαγφλεο, δηάιπκα10 mg/ml: παξαυδξνμπβελδντθφο πξνππιεζηέξαο, γαιαθηηθφ νμχ, παξαυδξνμπβελδντθφο κεζπιεζηέξαο, χδσξ θεθαζαξκέλν Γηζθία 1 mg/tab: ιαθηφδε κνλνυδξηθή, άκπιν αξαβνζίηνπ, ζαθραξφδε, ηάιθεο, έιαην θπηηθφ πδξνγνλσκέλν Γηζθία 2 mg/tab: ιαθηφδε κνλνυδξηθή, άκπιν αξαβνζίηνπ, ζαθραξφδε, ηάιθεο, έιαην θπηηθφ πδξνγνλσκέλν, θίηξηλν θηλνιίλεο Γηζθία 5 mg/tab: ιαθηφδε κνλνυδξηθή, άκπιν αξαβνζίηνπ, ηάιθεο, έιαην θπηηθφ πδξνγνλσκέλν, ηλδηθνθαξκίλην Γηζθία 10 mg/tab: αζβέζηην θσζθνξηθφ φμηλν, δηυδξηθφ, άκπιν αξαβνζίηνπ, ηάιθεο, αζβέζηην ζηεαηηθφ, θίηξηλν θηλνιίλεο Γηζθία 20 mg/tab: αζβέζηην θσζθνξηθφ φμηλν, δηυδξηθφ, άκπιν αξαβνζίηνπ, άκπιν αξαβνζίηνπ πξνδειαηηλνπνηεκέλν, αζβέζηην ζηεαηηθφ 1.3 Φαπμακοηεσνική μοπθή Γηζθία. Πφζηκεο ζηαγφλεο, δηάιπκα. Δλέζηκν δηάιπκα. Δκθάληζε Δηζθία 1 mg Γηζθίν ιεπθνχ ρξψκαηνο, θπθιηθφ, κε ραξαγή ζηε κέζε κε ηελ επηγξαθή «JANSSEN» ζηε κηα πιεπξά θαη ηελ επηγξαθή «Ζ/1» ζηελ άιιε πιεπξά. 1
Δηζθία 2 mg Γηζθίν θίηξηλνπ ρξψκαηνο, θπθιηθφ, κε ραξαγή ζηε κέζε κε ηελ επηγξαθή «JANSSEN» ζηε κηα πιεπξά θαη ηελ επηγξαθή «Ζ/2» ζηελ άιιε πιεπξά. Δηζθία 5 mg Γηζθίν κπιε ρξψκαηνο, θπθιηθφ, κε ραξαγή ζηε κέζε κε ηελ επηγξαθή «JANSSEN» ζηε κηα πιεπξά θαη ηελ επηγξαθή «Ζ/5» ζηελ άιιε πιεπξά. Δηζθία 10 mg Γηζθίν θίηξηλνπ ρξψκαηνο, θπθιηθφ, κε ραξαγή ζηε κέζε κε ηελ επηγξαθή «JANSSEN» ζηε κηα πιεπξά θαη ηελ επηγξαθή «Ζ/10» ζηελ άιιε πιεπξά. Δηζθία 20 mg Γηζθίν ιεπθνχ ρξψκαηνο, θπθιηθφ, κε ραξαγή ζηε κέζε κε ηελ επηγξαθή «JANSSEN» ζηε κηα πιεπξά θαη ηελ επηγξαθή «Ζ/20» ζηελ άιιε πιεπξά. Πόζηκεο ζηαγόλεο, δηάιπκα 2 mg/ml θαη 10 mg/ml Γηαπγέο, άρξσκν δηάιπκα. Ελέζηκν δηάιπκα 5 mg/ml Γηαπγέο, άρξσκν δηάιπκα, ειεχζεξν απφ νξαηά μέλα ζσκαηίδηα. 1.4 Πεπιεκηικόηηηα ζε δπαζηική οςζία Eλέζηκν δηάιπκα 5 mg/1 ml: Πεξηέρεη αινπεξηδφιε 5 mg/ ml Πφζηκεο ζηαγφλεο, δηάιπκα 2 mg/ml: Πεξηέρεη αινπεξηδφιε 2 mg/ml Πφζηκεο ζηαγφλεο, δηάιπκα 10 mg/ml: Πεξηέρεη αινπεξηδφιε 10 mg/ml Γηζθία 1 mg/tab: Κάζε δηζθίν πεξηέρεη 1 mg αινπεξηδφιεο Γηζθία 2 mg/tab: Κάζε δηζθίν πεξηέρεη 2 mg αινπεξηδφιεο Γηζθία 5 mg/tab: Κάζε δηζθίν πεξηέρεη 5 mg αινπεξηδφιεο Γηζθία 10 mg/tab: Κάζε δηζθίν πεξηέρεη 10 mg αινπεξηδφιεο Γηζθία 20 mg/tab: Κάζε δηζθίν πεξηέρεη 20 mg αινπεξηδφιεο 1.5 Πεπιγπαθή-ςζκεςαζία Δλέζηκν δηάιπκα 5 mg/1 ml: Κνπηί πνπ πεξηέρεη 5 θχζηγγεο ηνπ 1 ml BT x 5 AMP x 1 ml Πφζηκεο ζηαγφλεο, δηάιπκα Πφζηκεο ζηαγφλεο, δηάιπκα 2 mg/ml: θηαιίδην πνπ πεξηέρεη 15 ml FL x 15 ML Πφζηκεο ζηαγφλεο, δηάιπκα 10 mg/ml: θηαιίδην πνπ πεξηέρεη 15 ml FL x 15 ML Γηζθία 1 mg/tab: Κνπηί πνπ πεξηέρεη 30 δηζθία ζε θπςειίδεο (blisters) BT x 30 (BLISTERS) Γηζθία 2 mg/tab: Κνπηί πνπ πεξηέρεη 30 δηζθία ζε θπςειίδεο (blisters) BT x 30 (BLISTERS) Γηζθία 5 mg/tab: 2
Κνπηί πνπ πεξηέρεη 20 δηζθία ζε θπςειίδεο (blisters) BT x 20 (BLISTERS) Γηζθία 10 mg/tab: Κνπηί πνπ πεξηέρεη 20 δηζθία ζε θπςειίδεο (blisters) BT x 20 (BLISTERS) Γηζθία 20 mg/tab: Κνπηί πνπ πεξηέρεη 20 δηζθία ζε θπςειίδεο (blisters) BT x 20 (BLISTERS) 1.6 Φαπμακοθεπαπεςηική καηηγοπία Νεπξνιεπηηθφ 1.7 Τπεύθςνορ κςκλοθοπίαρ JANSSEN-CILAG Φαξκαθεπηηθή ΑΔΒΔ, Λ. Δηξήλεο 56, 151 21 Πεχθε, Αζήλα, Σει: 210 80 90 000 1.8 Παπαζκεςαζηήρ Γηζθία 1 mg/tab, 2 mg/tab, 5 mg/tab, 10 mg/tab, 20 mg/tab: ΦΑΜΑΡ ΑΒΔ (Δξγ. Β ) Λ. Αλζνχζεο, 153 44 Αλζνχζα. Πφζηκεο ζηαγφλεο, δηάιπκα 2 mg/ml, δηάιπκα πφζηκν, ζηαγφλεο 10 mg/ml: ΦΑΜΑΡ ΑΒΔ (Δξγ. 49 ν ρικ.- Απιψλαο). Δλέζηκν δηάιπκα 5 mg/1 ml: ΦΑΜΑΡ ΑΒΔ (Δξγ. Α Άιηκνο) Π Μαξηλφπνπινπ 7, 174 56 Άιηκνο Αηηηθήο. 2. ΣΘ ΠΡΕΠΕΘ ΝΑ ΓΝΩΡΘΖΕΣΕ ΓΘΑ ΣΟ ΦΑΡΜΑΚΟ ΠΟΤ Α ΥΟΡΗΓΗΕ Ο ΓΘΑΣΡΟ Α 2.1 Γενικέρ πληποθοπίερ Σν Aloperidin είλαη έλα ηζρπξφ λεπξνιεπηηθφ θάξκαθν, αλήθεη ζηελ νκάδα ησλ βνπηπξνθαηλνλψλ θαη έρεη κεγάιν θάζκα δξάζεο. 2.2 Ενδείξειρ Ομείεο θαη ρξφληεο ςπρσζηθέο θαηαζηάζεηο, καλία, δηαηαξαγκέλε επηζεηηθή ή βίαηε ζπκπεξηθνξά, ςπρνθηλεηηθή δηέγεξζε. Υνξεία, ζχλδξνκν Gills de la Tourette. Ναπηία θαη έκεηνο, επίκνλνο ιφμπγγαο. 2.3 Ανηενδείξειρ Μελ ρξεζηκνπνηείηε Aloperidin αλ: - έρεηε λφζν ηνπ Πάξθηλζνλ - ληψζεηε λσζξφηεηα ή βξαδχηεηα εμ αηηίαο θάπνηαο αζζέλεηαο ή απφ ηελ ρξήζε θάπνηνπ θαξκάθνπ ή νηλνπλεχκαηνο. - γλσξίδεηε φηη είζηε ππεξεπαίζζεηνο ζε απηφ. - είζαζηε έγθπνο ή ζειάδεηε. Αλ έρεηε θάπνηα ακθηβνιία, επηθνηλσλήζηε κε ηνλ γηαηξφ. 3
2.4 Ειδικέρ πποθςλάξειρ και πποειδοποιήζειρ καηά ηην σπήζη 2.4.1. Αλ πάζρεηε ή είραηε ζην παξειζφλ αληηκεησπίζεη θάπνην απφ ηα παξαθάησ πξνβιήκαηα, πξέπεη λα ελεκεξψζεηε ηνλ γηαηξφ, ν νπνίνο ζα παξαθνινπζεί ηελ πεξίπησζή ζαο πξνζεθηηθφηεξα: - Καξδηαθφ πξφβιεκα ή νηθνγελεηαθφ ηζηνξηθφ θαξδηαθψλ πξνβιεκάησλ ή ιακβάλεηαη θαξκαθεπηηθή αγσγή γηα ηελ θαξδηά. - Καηάζιηςε, γιαχθσκα, νμείεο ινηκψμεηο, λεπξνπάζεηα, αιιεξγίεο, Πάξθηλζνλ, θαηνρξσκνθχησκα, θαξδηαγγεηαθά πξνβιήκαηα, ππεξζπξενεηδηζκφ, ππνζπξενεηδηζκφ, δηαηαξαρέο ηνπ θαξδηαθνχ ξπζκνχ, αλαπλεπζηηθή αλεπάξθεηα, βαξεία κπαζζέλεηα, ππεξηξνθία πξνζηάηνπ ή εγθεθαιηθέο βιάβεο. - Ζπαηηθφ πξφβιεκα, λεθξηθή αλεπάξθεηα - Δπηιεςία ή νπνηαδήπνηε άιιε θαηάζηαζε πνπ κπνξεί λα πξνθαιέζεη ζπαζκνχο (π.ρ. θαηά ηελ δηάξθεηα ζεξαπείαο αιθννιηζκνχ) - Να κελ δηαθφπηεηε ηελ ιήςε ηνπ Aloperidin ρσξίο ηελ ζπκβνπιή ηνπ ηαηξνχ ζαο. - Αλ αηζζαλζείηε πξφβιεκα ζηελ αλαπλνή, ππλειία, κεησκέλε αίζζεζε δίςαο ή άιιν αζπλήζηζην ζχκπησκα, ελεκεξψζηε ακέζσο ην γηαηξφ ζαο. Σν ελέζηκν δηάιπκα Aloperidin ζπληζηάηαη κφλν γηα ελδνκπτθή ρνξήγεζε. 2.4.2 Γηα ηνπο ειηθησκέλνπο αζζελείο βιέπε παξάγξαθν 2.6 Γνζνινγία 2.4.3 Αλ είζηε έγθπνο ή ζθνπεχεηε λα κείλεηε έγθπνο κελ πάξεηε Aloperidin. Πξέπεη λα ελεκεξψζεηε ην γηαηξφ ζαο, ν νπνίνο ζ απνθαζίζεη αλ πξέπεη λα πάξεηε Aloperidin. Σξέκνπιν, κπτθή δπζθακςία θαη δπζθνιία ζηε δηαηξνθή, ηα νπνία είλαη φια αλαζηξέςηκα, έρνπλ παξαηεξεζεί ζε λενγλά αλ ε κεηέξα ρξεζηκνπνηνχζε Aloperidin θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ηειεπηαίνπ ηξηκήλνπ ηεο εγθπκνζχλεο. Σν Aloperidin κπνξεί λα δηαπεξάζεη ηνλ πιαθνχληα θαη κπνξεί λα ζρεηίδεηαη κε αιιαγέο ζηελ θηλεηηθή ή ηε ζπκπεξηθνξά ζε βξέθε πνπ γελλήζεθαλ απφ κεηέξεο πνπ ιάκβαλαλ Aloperidin θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ηειεπηαίνπ ηξηκήλνπ. 2.4.4 Αλ ζειάδεηε κελ πάξεηε Aloperidin. Δπεηδή ην Aloperidin εθθξίλεηαη ζην κεηξηθφ γάια, πξέπεη λα ελεκεξψζεηε ηνλ γηαηξφ ζαο, ν νπνίνο ζ απνθαζίζεη αλ πξέπεη λα ζειάδεηε θαηά ηελ δηάξθεηα πνπ ιακβάλεηε ην θάξκαθν. 2.4.5 Παιδιά: ρνξεγείηαη κφλνλ απφ ην ζηφκα. Αθνινπζείζηε ηηο νδεγίεο ηνπ θεθ. 2.6 (Γνζνινγία). 2.4.6 Επίδπαζη ζηην ικανόηηηα οδήγηζηρ και σπήζηρ μησανημάηων: Μπνξεί λα πξνθαιέζεη λσζξφηεηα θαη λα κεησζεί ε ηθαλφηεηα νδήγεζεο θαη ρξήζεο κεραλεκάησλ, ηδηαίηεξα θαηά ηελ ζχγρξνλε ιήςε νηλνπλεχκαηνο. Γη απηφ δελ πξέπεη λα νδεγείηε ή λα ρεηξίδεζηε κεραλήκαηα έσο φηνπ βεβαησζείηε φηη νη αληηδξάζεηο ζαο είλαη θπζηνινγηθέο. 4
2.4.7 Δάλ ν γηαηξφο ζαο, ζαο έρεη πεη φηη έρεηε δπζαλεμία ζε νξηζκέλα ζάθραξα, επηθνηλσλήζηε καδί ηνπ θαη ζπδεηήζηε ην πξνηνχ ιάβεηε ηα δηζθία ησλ 1, 2 θαη 5 mg. Ο παξαυδξνμπβελδντθφο εζηέξαο πνπ πεξηέρεηαη ζηηο πφζηκεο ζηαγφλεο, δηάιπκα 2 θαη 10 mg/ml κπνξεί λα πξνθαιέζεη αιιεξγηθέο αληηδξάζεηο (πηζαλφλ θαζπζηεξεκέλεο). 2.5 Αλληλεπιδπάζειρ με άλλα θάπμακα ή οςζίερ Πξέπεη λα απνθχγεηε ηε ρξήζε ηνπ αιθνφι ελψ ιακβάλεηε ην Aloperidin. Σν Aloperidin κπνξεί λα ηξνπνπνηήζεη ηελ δξάζε ησλ θαξκάθσλ πνπ κεηψλνπλ ηηο αληηδξάζεηο ζαο:(π.ρ. ππλσηηθά ράπηα, εξεκηζηηθά θαη νξηζκέλα ηζρπξά αλαιγεηηθά), ηεο κεζπιληφπα, ηεο ιεβνληφπα, θηληδίλεο, βνπζπηξφλεο, θινπνμεηίλεο, ησλ επαγσγηθψλ ελδχκσλ (θαξβακαδεπίλεο, θαηλνβαξβηηάιεο, ξηθακπηθίλεο),ηνπ ιηζίνπ, ηεο θαηληλδηφλεο, ηεο αδξελαιίλεο θαη άιισλ ζπκπαζνκηκεηηθψλ θαξκάθσλ, ηεο γνπαλεζηδίλεο θαη άιισλ αδξελεξγψλ αλαζηνιέσλ, ηεο κεηνθινπξακίδεο, ησλ αληηαξξπζκηθψλ, ηεο αζηεκηδφιεο θαη ηεο ηεξθελαδίλεο. πληζηάηαη πξνζνρή φηαλ ιακβάλεηε Aloperidin θαη άιια θάξκαθα, φπσο δηνπξεηηθά, ηα νπνία κπνξνχλ λα ειαηηψζνπλ ην θάιην ή ην καγλήζην. Δλεκεξψζηε ηνλ γηαηξφ ζαο αλ ιακβάλεηε θάπνην απφ ηα παξαπάλσ ή άιια θάξκαθα. Δθείλνο ζα ζαο ελεκεξψζεη πνηα κπνξείηε λα ρξεζηκνπνηείηε καδί κε ην Aloperidin. 2.6 Δοζολογία Δίλαη πνιχ ζεκαληηθφ λα ιάβεηε ηελ ζσζηή πνζφηεηα Aloperidin. Ο γηαηξφο ζα δηαθνξνπνηεί ηελ δφζε κέρξη λα βξεη ηελ θαηάιιειε πνπ ρξεηάδεηαη ζηελ δηθή ζαο πεξίπησζε. Ζ δνζνινγία πνπ αλαγξάθεηαη παξαθάησ είλαη ελδεηθηηθή κφλν. Ο γηαηξφο ζα ζαο πεη αθξηβψο πφζα δηζθία ή ζηαγφλεο ρξεηάδεζηε. Ψπρηαηξηθέο θαηαζηάζεηο: Δλήιηθεο: 0,5-3 mg, 2 έσο 3 θνξέο ηελ εκέξα. Ζ δφζε κπνξεί λα αλέιζεη θαη ζε πάλσ απφ 100 mg ηελ εκέξα ζε δηαηξεκέλεο δφζεηο. ε νμείεο θαηαζηάζεηο ρνξεγνχληαη 2 έσο 10 mg ελδνκπτθψο πνπ επαλαιακβάλνληαη αλάινγα κε ηελ αληαπφθξηζε ηνπ αζζελνχο κέρξη ηελ κέγηζηε δφζε ησλ 30 mg εκεξεζίσο. Τπεξήιηθεο θαη εμαζζελεκέλνη ην ήκηζπ ηεο δφζεσο ησλ ελειίθσλ. Παηδηά 3-12 εηψλ: 25 έσο 50 κg/kg Β.. εκεξεζίσο ζε 2 ή 3 δηαηξεκέλεο δφζεηο, ε κέγηζηε εκεξήζηα δφζε είλαη 10 mg, ε νπνία ζε παηδηά άλσ ησλ 12 εηψλ κπνξεί λα θζάζεη ζηα 30 mg. Ζ ρνξήγεζε ηνπ Aloperidin δελ ζπληζηάηαη γηα παηδηά κηθξφηεξα ησλ 3 εηψλ. Δπίζεο δελ ζπληζηάηαη γεληθψο ζηα παηδηά ε ρνξήγεζε ηεο ελεζίκνπ κνξθήο. 5
Χνξεία, ζύλδξνκν Tourette: 0,5 έσο 1,5 mg ηξεηο θνξέο ηελ εκέξα. ην ζχλδξνκν Tourette κπνξεί λα ρξεηάδνληαη έσο θαη 10 mg εκεξεζίσο. Ναπηία θαη έκεηνο: 0,5 έσο 2 mg εκεξεζίσο ρνξεγνχκελα ελδνκπτθψο. Επίκνλνο ιόμπγθαο: 1,5 mg ηξεηο θνξέο ηελ εκέξα απφ ηνπ ζηφκαηνο ή 3-15 mg εκεξεζίσο ζε δηαηξεκέλεο δφζεηο ρνξεγνχκελα ελδνκπτθψο. ημανηική ζημείωζη: Μπνξεί λα ρξεηαζζεί ιίγν δηάζηεκα ρξφλνπ κέρξη λα ληψζεηε ηελ πιήξε δξάζε ηνπ θαξκάθνπ. Μφλν ν γηαηξφο ζαο κπνξεί λα ζαο επηηξέςεη λα δηαθφςεηε ην Aloperidin. Αλ ην θάξκαθν δηαθνπεί ρσξίο ηελ ζπγθαηάζεζή ηνπ γηαηξνχ, κπνξεί ην πξφβιεκα ζαο λα επαλέιζεη. Αλ ν γηαηξφο ζαο επηηξέςεη λα δηαθφςεηε ηελ ζεξαπεία, απηφ πξέπεη λα γίλεη ζηαδηαθά, ηδηαίηεξα ζε αζζελείο πνπ ιακβάλνπλ πςειέο δφζεηο. Γηαθφπηνληαο ηελ ζεξαπεία μαθληθά, κπνξεί λα πξνθιεζνχλ ελνριεηηθέο θαηαζηάζεηο αξγφηεξα, γηα παξάδεηγκα λαπηία θαη έκεηνο. Γηα ηνλ ιφγν απηφ πξέπεη λα επηθνηλσλείηε κε ηνλ γηαηξφ απφ ηελ ζηηγκή πνπ ζα δηαθνπεί ε ζεξαπεία. 2.7 Τπεπδοζολογία-Ανηιμεηώπιζη Αλ ιάβεηε κεγάιε πνζφηεηα Aloperidin επηθνηλσλήζηε κε ηνλ γηαηξφ ακέζσο. πκπηψκαηα πνπ κπνξεί λα αληηκεησπίζεηε πεξηιακβάλνπλ: ειαηησκέλε πλεπκαηηθή εγξήγνξζε, ζνβαξφ ηξέκνπιν ή πνιχ δχζθακπηνη κχεο. Δλ ησ κεηαμχ, κπνξείηε λα μεθηλήζεηε ηελ ζεξαπεία ησλ ελνριεκάησλ απηψλ ιακβάλνληαο ελεξγφ άλζξαθα, ν νπνίνο ζ απνξξνθήζεη φ,ηη έρεη απνκείλεη ζην ζηνκάρη απφ ην θάξκαθν. Πιεξνθνξίεο γηα ηνλ γηαηξό ζε πεξίπησζε ππεξδνζνινγίαο: - Πξνβείηε ζε γαζηξηθή πιύζε ή πξνθαιέζηε έκεζε θαη ρνξεγήζηε ελεξγό άλζξαθα - Εγθαηαζηήζαηε αλνηθηό αεξαγσγό θαη εθαξκόζηε ππνζηεξηθηηθά κέηξα - Πξνβείηε ζε κεηαθνξά ζην λνζνθνκείν - Παξαθνινπζείηε ειεθηξνθαξδηνγξαθηθά ηελ θαξδηά θαη ηα δσηηθά ζεκεία κέρξη ην ειεθηξνθαξδηνγξάθεκα λα γίλεη θπζηνινγηθό - Δελ ππάξρεη εηδηθό αληίδνην, αιιά νη εμσππξακηδηθέο αληηδξάζεηο κπνξνύλ λα αληηκεησπηζζνύλ κε ηελ ρνξήγεζε ελέζηκνπ αληηπαξθηλζνληθνύ θαξκάθνπ όπσο ε βελδνηξνπίλε 2.8 Ανεπιθύμηηερ ενέπγειερ Παξαθάησ παξαηίζεληαη νη παξελέξγεηεο (θαινχληαη επίζεο θαη αλεπηζχκεηεο αληηδξάζεηο θαξκάθνπ) πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε ζεξαπεία κε Aloperidin. Πολύ ζςσνέρ (αναθέπθηκαν από ηοςλάσιζηον 1 ζηοςρ 10 αζθενείρ): 6
- Με θπζηνινγηθφο ζπληνληζκφο ή αθνχζηεο κπτθέο θηλήζεηο (επίζεο γλσζηέο σο εμσππξακηδηθά ζπκπηψκαηα [EPS]), νη νπνίεο ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ αξγψλ, δχζθακπησλ ή ζπαζκσδηθψλ θηλήζεσλ ησλ άθξσλ, ηνπ απρέλα, ηνπ πξνζψπνπ, ησλ νθζαικψλ ή ηνπ ζηφκαηνο θαη ηεο γιψζζαο κπνξνχλ λα νδεγήζνπλ ζε αζπλήζηζηε, αθνχζηα ζηάζε ζψκαηνο ή εθθξάζεηο ηνπ πξνζψπνπ. - Με θπζηνινγηθέο ππεξβνιηθέο θηλήζεηο ηνπ ζψκαηνο ή ησλ άθξσλ. - Κεθαιαιγία. ςσνέρ (αναθέπθηκαν από ηοςλάσιζηον 1 ζηοςρ 100 αζθενείρ αλλά από λιγόηεποςρ από 1 ζηοςρ 10 αζθενείρ): Γηέγεξζε, δπζθνιία ζηνλ χπλν ή αυπλία, αίζζεκα ιχπεο ή θαηάζιηςε. - Μεηά απφ παξαηεηακέλε ζεξαπεία, κηα αζζέλεηα πνπ πεξηιακβάλεη δεζκηδψζεηο ηεο γιψζζαο, ηνπ πξνζψπνπ, ηνπ ζηφκαηνο ή ησλ γλάζσλ, πηζαλψο κε αξγέο, ζπεηξνεηδείο θηλήζεηο ηεο γιψζζαο θαη ηνπ ζηφκαηνο, κε κεησκέλε ηθαλφηεηα λα αλνίγεηε ην ζηφκα θαιά, νη νπνίεο κπνξεί λα κελ είλαη αλαζηξέςηκεο αθφκα θαη κεηά ηε δηαθνπή ηεο ζεξαπείαο. Δπηπιένλ κε θπζηνινγηθφο ζπληνληζκφο ή αθνχζηεο κπτθέο θηλήζεηο φπσο: κηα ζπαζηηθή θίλεζε ησλ νθζαικηθψλ βνιβψλ ζε θαζεισκέλε ζέζε, ζπλήζσο πξνο ηα πάλσ, αξγέο θηλήζεηο, ζπαζκσδηθέο θηλήζεηο, ηξέκνπιν, κπτθή δπζθακςία, κπτθέο ζπζπάζεηο πνπ πξνθαινχλ πεξηζηξεθφκελεο θαη επαλαιακβαλφκελεο θηλήζεηο ή κε θπζηνινγηθέο ζηάζεηο ζψκαηνο, αλέθθξαζην πξφζσπν, κε θπζηνινγηθφ ηξφπν βαδίζκαηνο θαη λα κελ κπνξείηε λα ζηαζείηε φξζηνη. Εάιε. Τπεξβνιηθή ππλειία. Με θπζηνινγηθή φξαζε. Γπζθνιία ζηηο θελψζεηο, λαπηία, έκεηνο, ππεξέθθξηζε ζάιηνπ, μεξνζηνκία. Με θπζηνινγηθή ρακειή αξηεξηαθή πίεζε (θαιείηαη ππφηαζε), κε θπζηνινγηθή ρακειή αξηεξηαθή πίεζε πνπ παξαηεξείηαη φηαλ ζηέθεζηε φξζηνη ή αιιάδεηε ζηάζε. Με θπζηνινγηθέο εμεηάζεηο αίκαηνο ηνπ ήπαηνο. Γεξκαηηθφ εμάλζεκα. Αληθαλφηεηα νχξεζεο. Αληθαλφηεηα ή ζηπηηθή δπζιεηηνπξγία ( ED ). Με πξνγξακκαηηζκέλε αχμεζε ή κείσζε ηνπ ζσκαηηθνχ βάξνπο. 7
Όσι ζςσνέρ (αναθέπθηκαν από ηοςλάσιζηον 1 ζηοςρ 1.000 αζθενείρ αλλά από λιγόηεποςρ από 1 ζηοςρ 100 αζθενείρ): - Αιιεξγηθέο αληηδξάζεηο, νη νπνίεο κπνξεί λα πεξηιακβάλνπλ θλίδσζε ή δηφγθσζε ηνπ πξνζψπνπ. - Αλεζπρία, ζχγρπζε, απψιεηα ζεμνπαιηθήο επηζπκίαο ή ηεο γελεηήζηαο νξκήο. - Αθνχζηεο κπτθέο ζπζπάζεηο, κηα θαηάζηαζε φπσο ε λφζνο ηνπ Parkinson. - Καηαζηνιή. - Δπηιεπηηθέο θξίζεηο (επίζεο θαινχληαη ζπαζκνί ή θξίζεηο). - Με θπζηνινγηθή έιιεηςε θηλήζεσλ ηνπ ζψκαηνο. - παζκσδηθή δπζθακςία ησλ άθξσλ. - Θακπή φξαζε. - Με θπζηνινγηθφο γξήγνξνο θαξδηαθφο ρηχπνο. - Αλαπλεπζηηθή δπζθνξία (ιαράληαζκα). - Φιεγκνλή ηνπ ήπαηνο (θαιείηαη επαηίηηδα), ππεξβνιηθή ρνιή ζην αίκα πνπ πξνθαιεί έλα θίηξηλν ρξψκα ζην δέξκα, ηα νχια, ηα κάηηα (θαιείηαη ίθηεξνο). - Κλεζκφο ηνπ δέξκαηνο, ππεξβνιηθή εθίδξσζε θαη ππεξβνιηθή αληίδξαζε ηνπ δέξκαηνο ζηελ έθζεζε ζην θσο. - Γηαηαξαρέο ηεο εκκήλνπ ξχζεο, φπσο επψδπλε θαη/ ή απψιεηα ηεο εκκήλνπ ξχζεο. - Έθθξηζε πγξνχ απφ ηηο ζειέο, δπζαλεμία καζηνχ ή πφλνο. - Με θπζηνινγηθφ βάδηζκα. - Γηφγθσζε ησλ άθξσλ ιφγσ ππεξβνιηθήο θαηαθξάηεζεο πγξψλ. - Με θπζηνινγηθή πςειή ζεξκνθξαζία ηνπ ζψκαηνο. πάνιερ (αναθέπθηκαν από ηοςλάσιζηον 1 ζηοςρ 10.000 αζθενείρ αλλά από λιγόηεποςρ από 1 ζηοςρ 1.000 αζθενείρ): - Απμεκέλν πνζφ ησλ ρεκηθψλ ζηνηρείσλ ηνπ ζψκαηνο πνπ νδεγνχλ ζηελ παξαγσγή ηνπ γάιαθηνο ζην ζηήζνο (αθφκα θαη ζηνπο άλδξεο). - Νεπξνιεπηηθφ Καθφεζεο χλδξνκν (κηα επείγνπζα ηαηξηθή αλάγθε πνπ αθνξά αθακςία ηνπ ζψκαηνο κε πςειφ ππξεηφ). - Απφ άθξε ζε άθξε θηλήζεηο ηνπ νθζαικνχ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ αίζζεζε φηη ην δσκάηην γπξίδεη γχξσ απφ ην θεθάιη ή ην ζψκα. - πζηνιή ησλ αεξαγσγψλ πνπ νδεγνχλ ζηνπο πλεχκνλεο, ε νπνία πξνθαιεί ζπξηγκφ. - Τπεξβνιηθή απψιεηα αίκαηνο θαηά ηελ έκκελν ξχζε. - Πξνβιήκαηα κε ηε ζεμνπαιηθή ιεηηνπξγία. 8
- Αλσκαιίεο ζην ειεθηξνθαξδηνγξάθεκα (ΖΚΓ). Πολύ ζπάνιερ (αναθέπθηκαν από λιγόηεποςρ από 1 ζηοςρ 10.000 αζθενείρ): - Σα θχηηαξα πνπ βνεζνχλ ζηελ αληηκεηψπηζε ησλ ινηκψμεσλ (επίζεο θαινχληαη ιεπθνθχηηαξα) θαη επηηξέπνπλ ηελ πήμε ηνπ αίκαηφο ζαο (επίζεο θαινχληαη αηκνπεηάιηα), κπνξεί λα κεησζνχλ πνιχ ζε αξηζκφ ή λα απνπζηάδνπλ ηειείσο. Όινη νη ηχπνη θπηηάξσλ ηνπ αίκαηφο ζαο κπνξεί επίζεο λα κεησζνχλ πνιχ ζε αξηζκφ. - Αλαθπιαθηηθή αληίδξαζε (κηα αιιεξγηθή αληίδξαζε αξθεηά ζνβαξή ψζηε λα πξνθαιέζεη ζπξηγκφ, δπζθνιία ζηελ αλαπλνή θαη πνιχ ρακειή αξηεξηαθή πίεζε. - Απμεκέλν πνζφ ησλ ρεκηθψλ ζηνηρείσλ ηνπ ζψκαηνο πνπ ξπζκίδνπλ ην ηζνδχγην ησλ πγξψλ ζην ζψκα, απαιιάζζνληάο ην απφ ην λεξφ κέζσ ησλ νχξσλ. Απηφ κπνξεί λα έρεη σο απνηέιεζκα ην λεξφ πνπ θαηαθξαηείηαη λα αξαηψλεη ηα απαξαίηεηα ρεκηθά ζηνηρεία ζην αίκα ζαο. - Με θπζηνινγηθφ ρακειφ επίπεδν ζαθράξσλ ζην αίκα ζαο. - Έθηαθηνη ρηχπνη ηεο θαξδηάο, γξήγνξεο ζε θάπνην βαζκφ ζπληνληζκέλεο ζπζπάζεηο ηεο θαξδηάο, γξήγνξεο κε ζπληνληζκέλεο ζπζπάζεηο ηνπ κπφο ηεο θαξδηάο πνπ κπνξεί λα νδεγήζνπλ γξήγνξα ζην ζάλαην εάλ δελ αληηκεησπηζηνχλ. - Πνιχ ζπάληα: δηφγθσζε ησλ θσλεηηθψλ ρνξδψλ θαη ηνπ ιάξπγγακε πγξφ, ζπαζκφο ησλ θσλεηηθψλ ρνξδψλ θαη ηνπ ιάξπγγα. - Αλεπάξθεηα ηεο επαηηθήο ιεηηνπξγίαο εληφο κηαο πεξηφδνπ εκεξψλ έσο εβδνκάδσλ (θαιείηαη νμεία επαηηθή αλεπάξθεηα). Απνθιεηζκφο ηεο ρνιήο εληφο ηνπ ήπαηνο (θαιείηαη ρνιφζηαζε). - Μηθξά πνξθπξά- θφθθηλα ζεκάδηα, νξηζκέλεο θνξέο κε επαίζζεηνπο φδνπο, ζην δέξκα ή ζε άιινπο ηζηνχο πνπ πξνθαινχληαη απφ θιεγκνλή ησλ αηκνθφξσλ αγγείσλ. Έλα εμάλζεκα πνπ νθείιεηαη ζηελ απψιεηα ηνπ άλσ ζηξψκαηνο ηνπ δέξκαηνο. - Γηφγθσζε καζηψλ, αθφκα θαη ζηνπο άλδξεο. - Με θπζηνινγηθά παξαηαζείζα ζηχζε ηνπ πένπο πνπ δελ ζρεηίδεηαη κε ηε ζεμνπαιηθή δηέγεξζε. - Γηφγθσζε ηνπ πξνζψπνπ ιφγσ ππεξβνιηθήο θαηαθξάηεζεο πγξψλ. - Με θπζηνινγηθή ρακειή ζεξκνθξαζία ηνπ ζψκαηνο. Με κηθξέο δφζεηο Aloperidin (1 κε 2 mg θάζε εκέξα), νη αλεπηζχκεηεο ελέξγεηεο είλαη ήπηεο θαη ζπάληεο. Με πςειφηεξεο δφζεηο, νξηζκέλεο ελέξγεηεο είλαη πην πηζαλφ λα εκθαληζζνχλ. 9
Μπνξεί λα αηζζαλζείηε ππλειία θαη θφπσζε αλ ην πνζφ ηνπ θαξκάθνπ είλαη αξθεηά πςειφ. Απηφ εκθαλίδεηαη ηδηαίηεξα ζηελ αξρή ηεο ζεξαπείαο. Άιιεο αλεπηζχκεηεο ελέξγεηεο είλαη Καξδηαγγεηαθέο δξάζεηο ε κεξηθνχο αζζελείο έρεη αλαθεξζεί ηαρπθαξδία θαη ππφηαζε. Με ηελ αινπεξηδφιε έρνπλ γίλεη πνιχ ζπάληεο αλαθνξέο επηκχθπλζεο ηνπ δηαζηήκαηνο-qt θαη/ή θνηιηαθήο αξξπζκίαο, επηπξφζζεηα ζπάλησλ αλαθνξψλ αηθλίδησλ ζαλάησλ. Μπνξεί λα εκθαληζζνχλ πην ζπρλά κε πςειέο δφζεηο θαη ζε αζζελείο κε πξνδηάζεζε. Οη πην θνηλέο δξάζεηο είλαη νη λεπξνινγηθέο θαη πεξηιακβάλνπλ: Εμσππξακηδηθά ζπκπηώκαηα Όπσο ζπκβαίλεη κε φια ηα λεπξνιεπηηθά, κπνξεί λα εκθαληζζνχλ εμσππξακηδηθά ζπκπηψκαηα, π.ρ. ηξφκνο, δπζθακςία, ππεξζηειφξξνηα, βξαδπθηλεζία, αθαζηζία, νμεία δπζηνλία. Αληηπαξθηλζνληθά θάξκαθα αληηρνιηλεξγηθνχ ηχπνπ κπνξνχλ λα ρνξεγεζνχλ φηαλ απαηηείηαη, αιιά δελ πξέπεη λα ρνξεγνχληαη ζπλέρεηα ζαλ πξνιεπηηθφ κέηξν. Όςηκε δπζθηλεζία Όπσο παξαηεξείηαη κε φινπο ηνπο αληηςπρσζηθνχο παξάγνληεο, φςηκε δπζθηλεζία κπνξεί λα εκθαληζζεί ζε κεξηθνχο αζζελείο πνπ βξίζθνληαη ζε καθξφρξνλε ζεξαπεία ή κεηά απφ ηελ δηαθνπή ηνπ θαξκάθνπ. Σν ζχλδξνκν ραξαθηεξίδεηαη θπξίσο απφ ξπζκηθέο αθνχζηεο θηλήζεηο ηεο γιψζζαο, πξνζψπνπ, ζηφκαηνο ή ηεο ζηαγφλνο. Οη εθδειψζεηο κπνξεί λα είλαη κφληκεο ζε κεξηθνχο αζζελείο. Σν ζχλδξνκν κπνξεί λα θαιπθζεί φηαλ ε ζεξαπεία επαλαμεθηλήζεη, φηαλ ε δνζνινγία απμεζεί ή φηαλ γίλεη αιιαγή ζεξαπείαο κε έλα άιιν αληηςπρσζηθφ θάξκαθν. Ζ ζεξαπεία πξέπεη λα δηαθνπεί φζν ην δπλαηφ ζπληνκφηεξα. Καθόεζεο Νεπξνιεπηηθό Σύλδξνκν Όπσο ζπκβαίλεη κε άιια αληηςπρσζηθά θάξκαθα, ην Aloperidin έρεη ζπζρεηηζζεί κε ην θαθφεζεο λεπξνιεπηηθφ ζχλδξνκν: κία ζπάληα ηδηνζπγθξαζηθή αληίδξαζε ραξαθηεξηδφκελε απφ ππεξζεξκία, γεληθεπκέλε κπτθή δπζθακςία, εθηδξψζεηο, απνξξχζκηζε ηεο αξηεξηαθήο πηέζεσο, δηαηαξαρέο ηνπ επηπέδνπ ζπλείδεζεο. Ζ ππεξζεξκία είλαη ζπρλά έλα πξψηκν ζεκάδη ηνπ ζπλδξφκνπ. Ζ αληηςπρσζηθή ζεξαπεία πξέπεη λα δηαθνπεί ακέζσο θαη θαηάιιειε ππνζηεξηθηηθή ζεξαπεία κε πξνζεθηηθή παξαθνινχζεζε πξέπεη λα εθαξκνζηεί. Άιιεο δξάζεηο από ην ΚΝΣ Σα παξαθάησ έρνπλ αλαθεξζεί: θαηάζιηςε, θαηαπξάπλζε, λσζξφηεηα, αυπλία, θεθαιαιγία, ζχγρπζε, ίιηγγνο, ζπαζκνί θαη εκθαλήο επηδείλσζε ησλ ςπρσζηθψλ ζπκπησκάησλ. 10
Γαζηξεληεξηθά ζπκπηώκαηα Ναπηία θαη έκεηνο, αλνξεμία θαη δπζπεςία έρνπλ αλαθεξζεί. Μπνξεί λα εκθαληζζνχλ αιιαγέο ζην ζσκαηηθφ βάξνο. Ελδνθξηληθέο δξάζεηο Οη νξκνληθέο δξάζεηο ησλ αληηςπρσζηθψλ λεπξνιεπηηθψλ θαξκάθσλ πεξηιακβάλνπλ ππεξπξνιαθηηλαηκία, ε νπνία κπνξεί λα πξνθαιέζεη γαιαθηφξξνηα, γπλαηθνκαζηία θαη νιηγν- ή ακελφξξνηα. Πνιχ ζπάληεο πεξηπηψζεηο ππνγιπθαηκίαο θαη πλδξφκνπ Απξφζθνξεο Έθθξηζεο ADH (αληηδηνπξεηηθή νξκφλε) έρνπλ αλαθεξζεί. Δηάθνξα Έρνπλ γίλεη πεξηζηαζηαθέο αλαθνξέο ζε ήπηεο θαη ζπλήζσο παξνδηθέο κεηψζεηο ζηνλ αξηζκφ ησλ εξπζξνθπηηάξσλ. Αθνθθηνθπηηαξαηκία θαη ζξνκβνθπηνπελία κφλν ζπάληα έρνπλ αλαθεξζεί, θαη ζπλήζσο ζρεηίδνληαη κε ηελ ρνξήγεζε άιισλ θαξκάθσλ. Μεκνλσκέλεο πεξηπηψζεηο αλσκαιηψλ ηεο επαηηθήο ιεηηνπξγίαο, ζπρλφηεξα ρνινζηαηηθέο, έρνπλ αλαθεξζεί. Αληηδξάζεηο ππεξεπαηζζεζίαο φπσο δεξκαηηθφ εμάλζεκα, θλίδσζε θαη αλαθπιαμία είλαη ζπάληα. Άιιεο αλεπηζχκεηεο ελέξγεηεο πνπ έρνπλ αλαθεξζεί κεξηθέο θνξέο είλαη: δπζθνηιηφηεηα, ζνιή φξαζε, μεξνζηνκία, επίζρεζε νχξεζεο, πξηαπηζκφο, ζηπηηθή δπζιεηηνπξγία, πεξηθεξηθφ νίδεκα, ππεξβνιηθή εθίδξσζε ή ζηειφξξνηα, ζηνκαρηθφο θαχζνο, απνξξχζκηζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ηνπ ζψκαηνο. Τπεξεπαηζζεζία ζην Aloperidin είλαη ζπάληα. Μπνξεί λ αλαγλσξηζζεί, γηα παξάδεηγκα, κε δεξκαηηθφ εμάλζεκα, θαγνχξα, κείσζε ηνπ ξπζκνχ ηεο αλαπλνήο ή πξεζκέλν πξφζσπν. Αλ θάηη απφ απηά εκθαληζζεί, δείηε ηνλ γηαηξφ. ημανηικέρ επιππόζθεηερ πληποθοπίερ - Ζιηθησκέλνη αζζελείο κε άλνηα ζηνπο νπνίνπο απαηηείηαη ζεξαπεία κε αινπεξηδφιε γηα ηνλ έιεγρν ηεο ζπκπεξηθνξάο ηνπο κπνξεί λα εκθαλίζνπλ έλαλ απμεκέλν θίλδπλν ζαλάηνπ ζπγθξηηηθά κε ην εάλ δελ ππνβάιινληαλ ζε ζεξαπεία. Αλ παξνπζηάζεηε αλψκαιν θαξδηαθφ ξπζκφ (αίζζεκα παικψλ, δάιε, ιηπνζπκία), πςειφ ππξεηφ, κπτθή δπζθακςία, γξήγνξε αλαπλνή, αθχζηθε εθίδξσζε ή κείσζε ηεο πλεπκαηηθήο εγξήγνξζεο, επηθνηλσλήζηε κε ηνλ γηαηξφ ζαο ακέζσο. Μπνξεί ην ζψκα ζαο λα κελ αληηδξά θαηάιιεια ζην θάξκαθν. 11
Πξέπεη λα ελεκεξψλεηε ηνλ γηαηξφ ή ηνλ θαξκαθνπνηφ ζαο γηα θάζε αλεπηζχκεηε ελέξγεηα πνπ ζα παξνπζηάζεηε. 2.9 Ημεπομηνία λήξηρ ηος πποϊόνηορ Αλαγξάθεηαη ζηελ εμσηεξηθή θαη ζηελ εζσηεξηθή ζπζθεπαζία. Αλ απηή ε εκεξνκελία έρεη παξέιζεη, λα κελ ρξεζηκνπνηήζεηε ην θάξκαθν. 2.10 Θδιαίηεπερ πποθςλάξειρ για ηην θύλαξη ηος πποϊόνηορ Γηζθία 1 mg θαη 5 mg: Γελ απαηηνχληαη εηδηθέο ζπλζήθεο απνζήθεπζεο. Γηζθία 2 mg, 10 mg θαη 20 mg: Να πξνζηαηεχνληαη απφ ην θσο. Πφζηκεο ζηαγφλεο, δηάιπκα 2 mg/ml: Φπιάζζεηαη ζε ζεξκνθξαζία 25, κε πξνζηαζία απφ ην θσο. Να κελ θαηαςχρεηαη. Πφζηκεο ζηαγφλεο, δηάιπκα 10 mg/ml θαη ελέζηκν δηάιπκα 5 mg/ml: Να πξνζηαηεχνληαη απφ ην θσο. 2.11 Ημεπομηνία ηελεςηαίαρ αναθεώπηζηρ ηος κειμένος: 24 Θοςνίος 2010 3. ΠΛΗΡΟΦΟΡΘΕ ΓΘΑ ΣΗΝ ΟΡΘΟΛΟΓΘΚΗ ΥΡΗΗ ΣΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ Σν θάξκαθν απηφ ζαο ην έγξαςε ν γηαηξφο ζαο κφλν γηα ην ζπγθεθξηκέλν ηαηξηθφ ζαο πξφβιεκα. Γελ ζα πξέπεη λα ην δίλεηε ζε άιια άηνκα ή λα ην ρξεζηκνπνηείηε γηα θάπνηα άιιε πάζεζε, ρσξίο πξνεγνπκέλσο λα έρεηε ζπκβνπιεπζεί ην γηαηξφ ζαο. Δάλ θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο ζεξαπείαο εκθαληζζεί θάπνην πξφβιεκα κε ην θάξκαθν, ελεκεξψζηε ακέζσο ην γηαηξφ ζαο ή ηνλ θαξκαθνπνηφ ζαο. Δάλ έρεηε νπνηαδήπνηε εξσηεκαηηθά γχξσ απφ ηηο πιεξνθνξίεο πνπ αθνξνχλ ζην θάξκαθν πνπ ιακβάλεηε ή ρξεηάδεζηε θαιχηεξε ελεκέξσζε γηα ην ηαηξηθφ ζαο πξφβιεκα, κε δηζηάζεηε λα δεηήζεηε ηηο πιεξνθνξίεο απηέο απφ ηνλ γηαηξφ ζαο ή ηνλ θαξκαθνπνηφ ζαο. Γηα λα είλαη απνηειεζκαηηθφ θαη αζθαιέο ην θάξκαθν πνπ ζαο ρνξεγήζεθε ζα πξέπεη λα ιακβάλεηαη ζχκθσλα κε ηηο νδεγίεο πνπ ζαο δφζεθαλ. Γηα ηελ αζθάιεηά ζαο θαη ηελ πγεία ζαο είλαη απαξαίηεην λα δηαβάζεηε κε πξνζνρή θάζε πιεξνθνξία πνπ αθνξά ην θάξκαθν πνπ ζαο ρνξεγήζεθε. Να κελ δηαηεξείηε ηα θάξκαθα ζε εξκάξηα ηνπ ινπηξνχ, δηφηη ε δέζηε θαη ε πγξαζία κπνξεί λα αιινηψζνπλ ην θάξκαθν θαη λα ην θαηαζηήζνπλ επηβιαβέο γηα ηελ πγεία ζαο. Να κελ θξαηάηε θάξκαθα πνπ δελ ηα ρξεηάδεζηε πιένλ ή πνπ ήδε έρνπλ ιήμεη. Γηα κεγαιχηεξε αζθάιεηα θξαηάηε φια ηα θάξκαθα ζε αζθαιέο κέξνο καθξηά απφ ηα παηδηά. 4. ΣΡΟΠΟ ΔΘΑΘΕΗ Σο θάπμακο αςηό σοπηγείηαι μόνο με ιαηπική ζςνηαγή. 12