Αλληλεπίδραση Ανθρώπου- Υπολογιστή & Ευχρηστία Ενότητα 3: Ο Υπολογιστής Σαπρίκης Ευάγγελος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά)
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Δυτικής Μακεδονίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
Σκοποί ενότητας Να κατανοήσει ο φοιτητής τα βασικά στοιχεία που διέπουν ένα υπολογιστικό σύστημα. Ειδικότερα, παρουσιάζονται οι βασικές συσκευές εισόδου και εξόδου, η μνήμη, η δυνατότητα επεξεργασίας τους και η σχέση που έχουν με τα δίκτυα επικοινωνιών. 4
Περιεχόμενα ενότητας Συσκευές εισόδου. Συσκευές εξόδου. Μνήμη. Επεξεργασία δεδομένων/ πληροφοριών. Δίκτυα επικοινωνίας. 5
Ο υπολογιστής (1) Ένας υπολογιστής αποτελείται από διάφορα δομικά μέρη, τα οποία μπορούν να επηρεάσουν της επικοινωνία/ αλληλεπίδραση με τον άνθρωπο. Για παράδειγμα, συσκευές εισόδου, συσκευές εξόδου, συσκευές εισόδου/ εξόδου, κτλ. Κάθε υπολογιστικό σύστημα έχει 3 βασικά διακριτά μέρη: α) είσοδο, β) επεξεργασία και γ) έξοδο. Επομένως, για να κατανοήσουμε την επικοινωνία Ανθρώπου Υπολογιστή (ΕΑΥ), θα πρέπει να κατανοήσουμε τα παραπάνω 3 μέρη του υπολογιστικού συστήματος. Πηγή: Dix et al. (2007). 6
Ο υπολογιστής (2) Η συντριπτική πλειοψηφία των ηλεκτρονικών υπολογιστών αποτελείται από: α) οθόνη, β) πληκτρολόγιο και γ) ποντίκι, τα οποία βοηθούν στην ΕΑΥ Με την πάροδο των ετών, ολοένα και περισσότερο αυξάνεται ο χρόνος χρήσης των ηλεκτρονικών υπολογιστών από τον άνθρωπο. Αποτέλεσμα: οι υπολογιστές σήμερα είναι αναπόσπαστο κομμάτι πληθώρας δραστηριοτήτων μας. 7
Συσκευές εισόδου (1) Επιτρέπουν την εισαγωγή κειμένου, τη σχεδίαση και την επιλογή στοιχείων από την οθόνη. Ενδεικτικά: Πληκτρολόγιο. Αριθμητικό πληκτρολόγιο. Ποντίκι (δεικτική συσκευή). Joystick. Touchpad. Σύστημα παρακολούθησης κίνησης ματιών (eyegaze). 8
Συσκευές εισόδου (2) Ειδική γραφίδα αφής. Συσκευή αναγνώρισης γραφής. Βιο-αισθητήρες. Οθόνη αφής. Ταμπλέτα ψηφιοποίησης. 9
Συσκευές εισόδου (3) Πλήκτρα δρομέα και τοποθέτηση σε διακριτές θέσεις. Σαρωτές. Συσκευές αναγνώρισης φωνής.. 10
Συσκευές εξόδου Χρησιμοποιούνται για την απεικόνιση δεδομένων, συνήθως σε οθόνες ή χαρτί. Οθόνες. Εκτυπωτές. Fax. Ερώτηση: Αναφέρετε μερικές συσκευές εισόδου/ εξόδου. 11
Άσκηση 1 Ποιες συσκευές εισόδου και εξόδου χρησιμοποιούνται για ένα σύστημα έκδοσης εισιτηρίων; Ποιες συσκευές εισόδου και εξόδου χρησιμοποιούνται σε ένα ΑΤΜ τράπεζας; Ποιες συσκευές εισόδου και εξόδου θα χρησιμοποιούσατε για ένα σύστημα τουριστικής ενημέρωσης-πληροφόρησης (info kiosk) του Νομού Γρεβενών; Ποιες συσκευές εισόδου και εξόδου θα χρησιμοποιούσατε για ένα σύστημα ψηφιακής χαρτογράφησης; 12
Άσκηση 2 Καταγράψτε σε μία λίστα όσα περισσότερα παραδείγματα φυσικών χειριστηρίων και οθονών μπορείτε. Στη συνέχεια, προσπαθήστε να τα ομαδοποιήσετε. 13
Μνήμη υπολογιστή Πρωτεύουσα μνήμη (Random Access Memory -RAM). Δευτερεύουσα μνήμη (σκληροί δίσκοι, οπτικοί δίσκοι, USB sticks, κτλ.) Οι εξελίξεις σε ζητήματα χωρητικότητας και ταχύτητας προσπέρασης της μνήμης του υπολογιστή επηρέασε σημαντικά την βελτίωση της ΕΑΥ. 14
Επεξεργασία πληροφοριών Οι επεξεργαστές ολοένα και αυξάνουν των αριθμό των δεδομένων που μπορούν να επεξεργάζονται σε συγκεκριμένο χρόνο. Εκτός της αύξησης της επεξεργαστικής ισχύς, παρατηρείται συνεχής μείωση του μεγέθους τους. Αποτέλεσμα: την ύπαρξη υπολογιστικών συστημάτων, πλέον, παντού! Χαρακτηριστικό παράδειγμα, «έξυπνα» τηλέφωνα (smartphones). 15
Δίκτυα επικοινωνίας Εξελίσσονται συνεχώς και ραγδαίως. Οικιακές ταχύτητες: μέχρι 50Mbps. Υπολογιστικό σύστημα με αδυναμία σύνδεσης σε δίκτυο θεωρείται σήμερα άχρηστο. Σύνηθες, πλέον, η κατασκευή οικιακών συσκευών με δυνατότητες δικτύωσης. 16
Περιορισμοί στην απόδοση ενός αλληλεπιδραστικού συστήματος 1. Δυνατότητες επεξεργασίας. 2. Δυνατότητες αποθήκευσης δεδομένων στην πρωτεύουσα μνήμη (RAM). 3. Δυνατότητες αποθήκευσης δεδομένων στη δευτερεύουσα μνήμη (δίσκο). 4. Δυνατότητες γραφικής απεικόνισης. 5. Απόδοση δικτύου. Πηγή: Dix et al. (2007). 17
Άσκηση 3 Πως πιστεύετε πως έχουν επηρεάσει οι τεχνολογικές εξελίξεις την ΕΑΥ; 18
Βιβλιογραφία Dix, A., Finlay, J., Abowd, G. D, and Beale, R. (2007). Επικοινωνία Ανθρώπου Υπολογιστή (3 η Έκδοση). Εκδόσεις Μ. Γκιούρδας, Αθήνα. 19