Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ

Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ

Τι είναι αθλητική ψυχολογία; Η αθλητική ψυχολογία μελετάει τους αθλητές, την συμπεριφορά τους και εφαρμόζει στην πράξη τις γνώσεις αυτές. Οι ψυχολογικές δεξιότητες στον αθλητισμό, όπως και οι φυσιολογικές δεξιότητες μπορούν να καλλιεργηθούν έτσι ώστε να βελτιωθεί η επίδοση του αθλητή. Οι δεξιότητες αυτές είναι η διαχείριση του άγχους, της διέγερσης, η ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης, η ανάπτυξη θετικών συναισθημάτων, εξωτερικών και εσωτερικών κινήτρων, η καλλιέργεια του αυτοέλεγχου κτλ. ΠΗΓΗ : http://psychinfo.gr/psych-sport/

Που μπορεί να οφεληθεί το άγχος των αθλητών; Το άγχος στον αθλητισμό οφείλεται συνήθως στο φόβο του αποτελέσματος του αγώνα. Πολλές φορές οι αθλητές είχαν βιώσει κάποια αποτυχία στο παρελθόν, την οποία συνδέουν με το άγχος. Άλλες φορές αισθάνονται ότι δεν έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα ή τους φοβίζει το επίπεδο των αντιπάλων. Πολλοί αθλητές αναφέρουν ότι τους αγχώνουν οι θεατές, ο προπονητής, οι γονείς τους και γενικότερα άτομα του περιβάλλοντός τους με τις απαιτήσεις που έχουν από αυτούς. Γενικότερα το άγχος προέρχεται από τις αρνητικές σκέψεις των αθλητών, τη μειωμένη αυτοπεποίθηση και την εστίαση στο αποτέλεσμα.

Ομως υπάρχει και η αντιθετη αποψη Από την αντίθετη πλευρά του άγχους, η απάθεια και η πλήρης χαλάρωση έχουν επίσης αρνητικά αποτελέσματα στην απόδοση του αθλητή. Η αθλητική ψυχολογία υποστηρίζει ότι το άγχος σε ένα αγώνα μπορεί να αποδειχτεί ωφέλιμο. Ένας καλός αθλητής την ένταση που νιώθει από το άγχος μπορεί να τη μετατρέψει σε ενέργεια για τον αγώνα. Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες μέτρια επίπεδα άγχους και διέγερσης ενισχύουν την αθλητική απόδοση. Βέβαια τα ωφέλιμα επίπεδα άγχους διαφέρουν από αθλητή σε αθλητή και από αγώνισμα σε αγώνισμα δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι για όλους ευνοϊκό το μέσο επίπεδο άγχους.

Συμπτωματα αγχους σωματικά όπως ταχυκαρδία, τρέμουλο, αύξηση ρυθμού αναπνοής, στομαχικές διαταραχές και εφίδρωση. ψυχολογικά, όπως ανησυχία, ανικανότητα συγκέντρωσης, σύγχυση και αρνητικές σκέψεις. αλλαγές στη συμπεριφορά όπως γρήγορη ή αργή ομιλία, δάγκωμα των νυχιών, γρήγορες κινήσεις των ποδιών και σύσπαση μυών. Κάποιοι αθλητές μπορεί να έχουν διαφορετικά συμπτώματα από αυτά που αναφέρονται παραπάνω. Η παρατήρηση από τους ίδιους αλλά και από τους προπονητές, γονείς και συναθλητές θα βοηθήσει στην αναγνώριση των συμπτωμάτων του άγχους.

Τις μέρες πριν τον αγώνα, μπορεί να εξασκηθεί νοερά προετοιμάζοντας το μυαλό του για το τι θα αντιμετωπίσει διάρκεια της ημέρας του αγώνα. Λίγο πριν το αγώνισμα μπορεί να χρησιμοποιηθούν τεχνικές χαλάρωσης με βαθιές αναπνοές. Μεγάλη προσοχή πρέπει να δίνεται στις σκέψεις που κάνει ο αθλητής πριν το αγώνισμα του. α) δεν πρέπει να σκέπτεται το αποτέλεσμα ή τους αντιπάλους αλλά να εστιαστεί στην δικιά του απόδοση, β) δεν πρέπει να σκέπτεται και να αναλύει τα λάθη κατά τη διάρκεια ενός αγώνα, γ)πρέπει να εστιάζει την προσοχή στην τακτική που θα ακολουθήσει, δ)μπορεί να «μιλάει» στον εαυτό του χρησιμοποιώντας τις σωστές λέξεις, ε) μπορεί να φανταστεί παλαιότερες επιτυχίες για να τονώσει την αυτοπεποίθηση του. Τέλος μετά τον αγώνα μπορεί να γίνει ο απολογισμός των σκέψεων, πράξεων και συμπεριφορών που βοήθησαν την απόδοση και αυτών που είχαν αρνητικό αποτέλεσμα http://psychinfo.gr/?cat=5

Αναπτυξη αυτοπεποιθησης Μπορούμε να βελτιώσουμε τα επίπεδα της αυτοπεποίθησης του αθλητή, χωρίς να ξεχνάμε ότι η ιδανική αυτοπεποίθηση είναι μία μέση αυτοπεποίθηση ούτε πολύ χαμηλή ούτε πολύ υψηλή. Η ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης μπορεί να γίνει με βασικές ασκήσεις που θα δοθούν από τον προπονητή και θα «δουλευτούν» σε συνεργασία με τον αθλητή.

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗΣ Κάνε μια λιστα με τις επιτυχίες σου.ο καθένας έχει επιτυχίες όσο μικρές και αν είναι αύτες. Προσπάθησε να ξεπεράσεις τους δισταγμούς σου.αν για παράδειχμα ο αθλήτης φοβάται να σούταρει τότε μπόρει να δοκιμάσει περισσότερες φορές στην προπόνηση.αν δεν ρισκάρει μπορεί να νιώθει ασφαλής αλλά δεν βελτιώνεσαι και ο προπονήτης θα πρέπει να δώσει ιδιαίτερη σημασία στο πως θα κάνει παρατηρησείς ή στο πως θα επιβραβεύει. Να ανακαλύψει τι είναι αύτο που τον ενοχλέι στην προπόνηση,στον αγώνα, στην σχέση του με τον προπονήτη και με οτυς συμπαίχτες σου και να κάνει ένα σχέδιο με τα βήμαα που θα ακολούθησει για να το ξεπεράσει. Αν πιστεύεις ότι σε μειώνουν ή σε απορρίπτουν ζήτησε να στο επιβεβαιώσουν έτσι ώστε να δείς έαν είναι ιδέα σου ή πραγματικότητα Η αντιμέτωπιση της αποτυχίας σου είναι ένα βασίκο στοιχείο που πρέπει να μάθουν οι αθλήτες από τον προπονήτη.μεγαλύτερη βάρυτητα πρέπει να δοθεί στο οτί μαθαίνουμε απο τα λάθοι μας και μόνο έτσι βελτιώνομαστε

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣ Ο αθλητής θα πρέπει να ορίσει στοχούς που θα ικανοποιούν αυτόν δεν χρείαζεται να ικανοποιούν προσδοκίες των άλλων και όταν τους επιτύχει να επιβραβεύει τον ευατό του. Στην διάρκεια της νοέρης εξάσκησης,να αφιερώση ενα μέρος για να φανταστεί πως θα είναι ο ευάτος του όταν επιτύχει τον στόχο του. Η εκμάθηση τεχνικών χαλάρωσης και διαχείρησης του αγχούς ώφελει στην τόνωση της αυτοπεποίθησης κάθως και οι αθλήτες ξεπερνούν πιο εύκολα τις δυσκολίες και αποδίδουν καλύτερα. http://psychinfo.gr/psych-sport/sport-technic/confidence/

ΕΙΔΗ ΑΥΤΟΔΙΑΛΟΓΟΥ Αυτοδιαλογος :είναι οι σκέψεις των αθλητών που γίνονται πριν, μετά ή κατά τη διάρκεια του αγώνα, κατά τη διάρκεια της προπόνησης ή της νοερής απεικόνισης και εκτελούνται σιωπηρά ή φωναχτά. Οι σκέψεις αυτές μπορούν να επηρεάσουν την απόδοσή τους θετικά ή αρνητικά και ανάλογα με το περιεχόμενό τους. Μαθαίνουμε λοιπόν να κατευθύνουμε αυτές τις σκέψεις ώστε να έχουμε θετικά αποτελέσματα, χρησιμοποιώντας τον αυτοδιάλογο. Αυτοδιαλογος παρακινησης :χρησιμοποιείται όταν θέλουμε να ενθουσιάσουμε το άτομο, να πιστέψει στον εαυτό του, να προσπαθήσει περισσότερο, να αποκτήσει θετική στάση κτλ. Χρησιμοποιείται κυρίως όταν η κίνηση ή η άσκηση απαιτούν δύναμη και αντοχή Αυτοδιάλογος καθοδηγήσης :μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην εκμάθηση δεξιοτήτων, στη διόρθωση λαθών και στη δημιουργία της κατάλληλης ψυχικής διάθεσης. Στόχος του είναι να επισημάνει τα διάφορα τμήματα της εκτέλεσης των δεξιοτήτων με λέξεις κλειδιά και να καθορίσει τον ρυθμό εκτέλεσης τους. Θετικός αυτοδιάλογος :μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά τις διάφορες φάσεις του παιχνιδιού για να τονώσει τον αθλητή μετά από κάποια αποτυχημένη ενέργεια. Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά την διάρκεια εκμάθησης των δραστηριοτήτων και την σωστή εκτέλεσή τους, ως επιβράβευση.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ Οι ψυχολογικές τεχνικές ανάλογα με τις απαιτήσεις των αθλητών Παρακίνηση Καθορισμός στόχων Χαλάρωση Δόμηση αυτοπεποίθηση Ρύθμιση υπερέντασης και αγχούς Υποστήριξη για ταχύτερη επάνοδο σε αγωνιστηκές υποχρεώσεις Βελτίωση αυτοσυγκένρωση και προσοχής Νοερή προπόνηση Ψυχολογική προετοιμασία για τους αγώνες Αυτοδιάλογος και απομάκρυνση αρνητικών σκέψεων

Yποστήριξη σε ψυχολογικά και ψυχοκοινωνικά προβλήματα αθλητών και ομάδων Η επίδραση των θεάτων Το φαινόμενο της λούφας Η ανάπτυξη συνόχης στην ομάδα Η αποτελεσματική άσκηση ηγεσίας από τους προπονητές και τους αρχηγούς της ομάδας. Τα θέματα κακοποίησης των αθλητών Τα ζητήματα κοινωνικοποίησης των αθλητών Οι παραβατίκες μορφές συμπεριφοράς των αθλητών Η αντιμετώπιση της βιας Η αποτελεσματική επικοινωνία

Η ψυχολογικη αξιολόγηση των αθλητών αφορά Τον εντοπισμό και αξιόλογηση των παραγόντων που σχετίζονται με την απόδοση των αθλητών και των ομάδων Επιλογή των αθλητών βάση με τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά που χρειάζεται το συγκεκριμένο άθλημα Την αξιολόγηση των ψυχολογικών παραμέτρων που σχετίζονται με την αποκατάσταση από τραυματισμούς Τον εντοπισμό των παραγόντων που σχετίζονται με την ικανοποίηση των αθλητών από τη συμμετοχή στο άθλημά τους (π.χ. κίνητρα).

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΘΛΗΤΙΚΟΥΣ ΨΥΧΟΛΟΓΟΥΣ Προσφέρουν τις υπηρεσίες τους και βοηθάνε τους αθλητές, τους προπονητές, αλλά και τους απλούς ασκούμενους να πετύχουν τους στόχους τους και αυτή η τάση φαίνεται πως θα συνεχιστεί.ομως συνεχώς αυξάνεται η αναγκαιότητα μεταξύ των αθλητικών ψυχολόγων για ειδικές γνώσεις και κατάρτιση σε ζητήματα κλινικής και συμβουλεύτικης ψυχολογίας,άρα οι γνώσεις δεν επαρκούν στην αθλητική ψυχολογία. Στις ΗΠΑ και στην Βρετανία και σε άλλες ορισμένες χώρες υπάρχει ήδη διαχωρίσμος αθλητικής ψυχολογιας, κινητικης μάθησης και ελεγχου. Ήδη, σήμερα, πολλοί αθλητικοί ψυχολόγοι εργάζονται με ομάδες ή με αθλητές υψηλού επιπέδου (κυρίως σε επίπεδο αθλητικών ομοσπονδιών), παρέχοντας τις υπηρεσίες τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις, πρόκειται για μερική απασχόληση, ενώ εξαίρεση αποτελούν οι περιπτώσεις πλήρους απασχόλησης (Ολυμπιακές επιτροπές, επαγγελματικό τένις). Στο μέλλον, η κατάσταση αυτή δεν είναι πολύ πιθανό να αλλάξει δραστικά.

ΣΤΟΧΟΣ ΤΩΝ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΨΥΧΟΛΟΓΩΝ Υποστήριξη για να παραμείνει αφοσιωμένος Βραχυχρόνια για συγκεκριμένο αγώνα (λίγες βδομάδες έως λίγα δευτερόλεπτα πριν τον αγώνα). Επίτευξη στόχων υπό πίεση πχ. Αγωνιστική Συγκέντρωση κατά την διάρκεια του αγώνα Χειρισμός επιτυχίας ή αποτυχίας αντίστοιχα

ΠΥΡΑΜΙΔΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Συγκέντρωση και έλεγχο συναισθημάτων Έλεγχος άγχους Νοέρη απεικόνηση αγώνα Αυτοδιάλογος (λίγες βδομαδές πριν τον αγώνα ) Διαπροσωπική επικοινωνία Στόχοι και αφοσίωση σε αυτούς

Όσο περισσότερο προχωρούμε στη γνώση, τόσο συνειδητοποιούμε το βάθος της άγνοιας. Το να γνωρίζω περισσότερα σημαίνει ότι σπρώχνω λίγο μακρύτερα τα όρια της άγνοιάς μου. Αλλά, κυρίως, ότι διακρίνω την απεραντοσύνη αυτών που αγνοώ. Πασκάλ Μπρυκνέρ, σύγχρονος Γάλλος φιλόσοφος ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ : Διαμαντοπούλου Ανδριάννα Θεοδωροπούλου Ευφροσύνη - Έφη Καραντζα Ιωάννα Καλογιάννης Λεωνίδας