2. ºÙÈ Óˆ ÚÈıÌÔ Ì ÚÈ ÙÔ 100 Î È ÙÔ Û ÁÎÚ Óˆ ΜΑΘΑΙΝΩ ΠΩΣ ΝΑ ΛΥΝΩ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Ú Êˆ Ó Ó ÚÈıÌfi Ì ËÊ Î È ÌÂ Ï ÍÂÈ 2.1 Ποιον αριθμό δείχνει ο διπλανός άβακας; ΛΥΣΗ Στη ράβδο του άβακα που δείχνει τις δεκάδες υπάρχουν 3 χάντρες. Άρα ο αριθμός έχει 3 δεκάδες. Στη ράβδο που δείχνει τις μονάδες υπάρχουν 5 χάντρες. Άρα ο αριθμός έχει 5 μονάδες. Επομένως ο αριθμός που δείχνει ο άβακας είναι ο εξής: με ψηφία: 35, με λέξεις: τριάντα πέντε. E Δ Μ Όταν λέμε το όνομα ενός διψήφιου αριθμού ακούγονται πρώτα οι δεκάδες και μετά οι μονάδες. ÁÎÚ Óˆ È ÊÈÔ ÚÈıÌÔ 2.2 Βρίσκω ποιος από τους παρακάτω αριθμούς είναι ο μεγαλύτερος και ποιος ο μικρότερος: 46, 52, 43 ΛΥΣΗ Θα βρω πρώτα από πόσες δεκάδες και από πόσες μονάδες αποτελείται ο κάθε αριθμός. 25
Είναι: 46 σαράντα (40) και έξι (6), δηλαδή 4 δεκάδες και 6 μονάδες, 52 πενήντα (50) και δύο (2), δηλαδή 5 δεκάδες και 2 μονάδες, 43 σαράντα (40) και τρία (3), δηλαδή 4 δεκάδες και 3 μονάδες. Από το όνομα ενός αριθμού καταλαβαίνω από πόσες δεκάδες και από πόσες μονάδες αποτελείται. Παρατηρώ ότι ο αριθμός 52 έχει τις περισσότερες δεκάδες. Άρα αυτός είναι ο μεγαλύτερος από όλους. Οι αριθμοί 46 και 43 έχουν τις ίδιες δεκάδες. Όμως ο αριθμός 46 έχει τις περισσότερες μονάδες. Άρα αυτός είναι ο μεγαλύτερος από τους δύο. Τελικά από τους αριθμούς 46, 52 και 43 ο μεγαλύτερος είναι ο 52 και ο μικρότερος είναι ο αριθμός 43. Μεταξύ διψήφιων αριθμών μεγαλύτερος είναι αυτός που έχει περισσότερες δεκάδες. Μεταξύ διψήφιων αριθμών που έχουν ίδιες δεκάδες, μεγαλύτερος είναι αυτός που έχει περισσότερες μονάδες. ÚÔÛı Ùˆ ÙÔ 10 2.3 Βρίσκω τα αποτελέσματα των παρακάτω προσθέσεων: α) 8 + 10 β) 30 + 10 γ) 56 + 10 ΛΥΣΗ α) 8 + 10 = 18 β) 30 + 10 = 40 γ) 56 + 10 = 66 Όταν προσθέτω το 10 σε έναν αριθμό, οι μονάδες παραμένουν ίδιες, αλλά οι δεκάδες αυξάνονται κατά μία. 26
Ê ÈÚÒ ÙÔ 10 2.4 Βρίσκω τα αποτελέσματα των παρακάτω αφαιρέσεων: α) 16 10 β) 50 10 γ) 79 10 ΛΥΣΗ α) 16 10 = 6 β) 50 10 = 40 γ) 79 10 = 69 Όταν αφαιρώ το 10 από έναν αριθμό, οι μονάδες παραμένουν ίδιες, άλλα οι δεκάδες μειώνονται κατά μία. ÀappleÔÏÔÁ ˆ ÙÔ ıúôèûì Ô ÚÈıÌÒÓ ÌÂ È ÊÔÚÔ ÙÚfiappleÔ 2.5 Βρίσκω πόσο κάνει 27 + 8. ΛΥΣΗ ÃÚËÛÈÌÔappleÔÈÒ ÙËÓ ÚÈıÌÔÁÚ ÌÌ Σχεδιάζω μια αριθμογραμμή. Αρχίζω από το 27 και μετράω προς τα πάνω ανά 1, καθώς μετακινούμαι βήμα βήμα δεξιά. Συνολικά κάνω 8 βήματα και έτσι βρίσκω το 35. Είναι 27 + 8 = 35. 27 28 29 30 31 32 33 34 35 ÀappleÔÏÔÁ ˆ Ó Ï ÔÓÙ ÙÔÓ Ó Ó applefi ÙÔ Ô appleúôûıâù Ô Χωρίζω το 8 σε 3 και 5. 27
27 + 8 27 + 3 + 5 Ο στόχος μου είναι να συμπληρώσω τον μεγαλύτερο από τους δύο αριθμούς της πρόσθεσης, ώστε να πατήσω στην επόμενη δεκάδα. Κάνω τις προσθέσεις εύκολα και γρήγορα. 27 + 3 = 30 30 + 5 = 35 Βάζω πρώτα τόσα όσα χρειάζονται για να πατήσω στη δεκάδα και ύστερα βάζω τα υπόλοιπα. ÀappleÔÏÔÁ ˆ ÙË È ÊÔÚ Ô ÚÈıÌÒÓ ÌÂ È ÊÔÚÔ ÙÚfiappleÔ 2.6 Βρίσκω πόσο κάνει 32 6. ΛΥΣΗ ÃÚËÛÈÌÔappleÔÈÒ ÙËÓ ÚÈıÌÔÁÚ ÌÌ Σχεδιάζω μια αριθμογραμμή. Αρχίζω από το 32 και μετράω προς τα κάτω ανά 1, καθώς μετακινούμαι βήμα βήμα αριστερά. Συνολικά κάνω 6 βήματα και έτσι βρίσκω το 26. -1-1 -1-1 -1-1 26 27 28 29 30 31 32 Είναι 32 6 = 26. 28
ÀappleÔÏÔÁ ˆ Ó Ï ÔÓÙ ÙÔÓ Ê ÈÚÂÙ Ô Χωρίζω το 6 σε 2 και 4. 32 6 32 2 4 Ο στόχος μου είναι να βγάλω από τον διψήφιο αριθμό όλες τις μονάδες, ώστε να έχει μόνο δεκάδες. Κάνω τις αφαιρέσεις εύκολα και γρήγορα. 32 2 = 30 4 = 30 26 Βγάζω πρώτα τόσα όσα χρειάζονται για να πατήσω στη δεκάδα και ύστερα βγάζω τα υπόλοιπα. ΛΥΝΩ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 2.7 Συμπληρώνω ό,τι λείπει (ψηφία ή λέξεις). α) είκοσι εννέα β) 32 γ) 45 δ) δεκατέσσερα ε) εξήντα τρία στ) 90 Οι απαντήσεις βρίσκονται στο τέλος του βιβλίου. 29
2.8 Συμπληρώνω ό,τι λείπει (ψηφία ή λέξεις). α) 27 β) πενήντα ένα γ) τριάντα οχτώ δ) 76 ε) δώδεκα στ) 84 2.9 α) Συμπληρώνω τον παρακάτω πίνακα. με λέξεις με ψηφία με άβακα Εξήντα πέντε E Δ Μ 61 E Δ Μ E Δ Μ 30
β) Βάζω τους προηγούμενους αριθμούς στην αριθμογραμμή. 60 γ) Ποιος αριθμός από αυτούς που σχημάτισα είναι: ο πιο μικρός; ο πιο μεγάλος; πόσο διαφέρουν μεταξύ τους; 2.9 α) Κάθε δάχτυλο δείχνει 1. Ποιον αριθμό δείχνουν όλα μαζί; =. +. +. +. +. +. +. =. ή. +. =. β) Κάθε δάχτυλο δείχνει 10. Ποιον αριθμό δείχνουν όλα μαζί; =. +. +. +. +. +. +. =. ή. +. =. 2.11 Συγκρίνω τους αριθμούς και συμπληρώνω τα κενά με τα σύμβολα: = (ίσο), > (μεγαλύτερο από), < (μικρότερο από) α) 26. 30 β) 15. 51 γ) 40. 34 δ) 65. 50 ε) 45. 45 στ) 29. 39 31
2.12 Συγκρίνω τους αριθμούς και συμπληρώνω τα κενά με τα σύμβολα: = (ίσο), > (μεγαλύτερο από), < (μικρότερο από) α) 38. 50 β) 47. 42 γ) 70. 70 δ) 18. 21 ε) 56. 49 στ) 79. 91 2.13 Κάνω τις πράξεις. α) 19 + 10 =. β) 44 + 10 =. γ) 70 + 10 =. δ) 61 + 10 =. ε) 56 + 10 =. στ) 85 + 10 =. 2.14 Κάνω τις πράξεις. α) 27 10 =. β) 35 10 =. γ) 81 10 =. δ) 90 10 =. ε) 46 10 =. στ) 58 10 =. 2.15 Κάνω τις πράξεις. α) 30 + 4 =. β) 60 + 7 =. γ) 80 + 5 =. δ) 20 + 6 =. ε) 40 + 8 =. στ) 70 + 9 =. 2.16 Κάνω τις πράξεις. α) 20 2 =. β) 50 9 =. γ) 30 7 =. δ) 90 4 =. ε) 70 8 =. στ) 40 5 =. 32
2.17 Αντιστοιχίζω όσα είναι ίσα. 10 + 2 21 10 + 10 30 10 + 10 + 1 12 10 + 10 + 10 33 10 + 10 + 10 + 3 20 2.18 Αντιστοιχίζω όσα είναι ίσα. 20 + 10 + 3 είκοσι έξι 60 + 10 + 6 εβδομήντα έξι 80 10 7 τριάντα τρία 40 10 4 ενενήντα 70 + 10 + 10 εξήντα τρία 2.19 Συμπληρώνω τον αριθμό που λείπει. α) 3 +. = 10 β) 34 +. = 40 γ) 29 +. = 30 δ) 68 +. = 70 ε) 41 +. = 50 στ) 54 +. = 60 2.20 Συμπληρώνω τον αριθμό που λείπει. α) 15 +. = 20 β) 42 +. = 50 γ) 76 +. = 80 δ) 37 +. = 40 ε) 81 +. = 90 στ) 65 +. = 70 33
2.21 Συμπληρώνω τον αριθμό που λείπει. α) 11. = 10 β) 33. = 30 γ) 67. = 60 δ) 75. = 70 ε) 59. = 50 στ) 96. = 90 2.22 Συμπληρώνω τον αριθμό που λείπει. α) 16. = 10 β) 21. = 20 γ) 38. = 30 δ) 45. = 40 ε) 84. = 80 στ) 62. = 60 2.23 Υπολογίζω όπως στο παράδειγμα. είκοσι οχτώ και πέντε. 28 + 5 = 33 46 + 9 = 28 + 2 + 3 46 + + 30 + 3 = 33 + =.. 37 + 4 = 54 + 8 = 37 + + 54 + + + = + = 34
2.24 Υπολογίζω όπως στο παράδειγμα. τριάντα τρία μείον εφτά. 33 7 = 26 52 5 = 33 3 4 52 30 4 = 26 =.. 45 9 = 67 8 = 45 67 + = + = 2.25 Κάνω τις πράξεις. α) 28 + 6 =. β) 63 + 9 =. γ) 87 + 8 =. δ) 24 7 =. ε) 56 8 =. στ) 74 9 =. 35
2.26 Βάζω στη σωστή αριθμοσειρά. α) 12, 17, 20, 25, 30, 35 β) 33, 36, 39, 42, 45, 48 ΛΥΝΩ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ 2.27 Ο Αργύρης έχει 45 μαρκαδόρους, η Μάρθα έχει 55 και η Ζωή 54. α) Ποιος έχει τους περισσότερους και ποιος τους λιγότερους μαρκαδόρους; β) Πόση είναι η διαφορά ανάμεσα στους μαρκαδόρους του Αργύρη και στους μαρκαδόρους της Μάρθας; 2.28 Ο Ιάσονας είχε 20. Με τα χρήματα αυτά αποφάσισε να αγοράσει ένα βιβλίο με πληροφορίες για τα ζώα της ζούγκλας. Στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς του βρήκε δύο διαφορετικά βιβλία με θέμα τα ζώα. Το ένα κόστιζε 15 και το άλλο 18. Ο Ιάσονας αγόρασε το ακριβότερο από τα δύο. Πόσα χρήματα του έμειναν τελικά; 2.29 Η Αθηνά πήγε με τη μητέρα της στην αγορά. Στάθηκαν μπροστά σε μια βιτρίνα που είχε τα ρούχα που ακολουθούν: Οι απαντήσεις βρίσκονται στο τέλος του βιβλίου. 36
70 ˇ 50 ˇ 30 ˇ 40 ˇ Η μητέρα της είπε στην Αθηνά ότι μπορεί να ξοδέψει μόνο 50. Τι μπορεί να αγοράσει και πόσα χρήματα θα της περισσέψουν σε κάθε περίπτωση; 37