ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Οι παράγοντες της φυσικής αγωγής Σακελλαρίου Κίµων Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα Θέµατα της παρουσίασης Ποιοι οι παράγοντες της φυσικής αγωγής. Η σχέση του ανθρώπινου σώµατος µε τη φυσική αγωγή. Η αξία της κίνησης στη φυσική αγωγή. Ο ρόλος του περιβάλλοντος για τη φυσική αγωγή. Οι παράγοντες της φυσικής αγωγής είναι: To σώµα Η κίνηση Το περιβάλλον Το ανθρώπινο σώµα και η φυσική αγωγή η φυσική αγωγή έχει την υποχρέωση µέσω της µορφωτικής χρησιµοποίησης των τεχνικών του σώµατος (κίνηση, χαλάρωση, ένταση) να αποδώσει στο σώµα τη δική του µεγάλη υπαρξιακή αξία, ετοιµάζοντάς το να αναλάβει τη δική του θέση και ν απαντήσει στους ειδικούς και κοινωνικούς όρους της ύπαρξης. Tο ανθρώπινο σώµα για την αθλητική παιδαγωγική: Εκφράζει την προσωπικότητα και αποκαλύπτει το βιότυπο του κάθε ατόµου. Αποκαλύπτει τη δική του µορφολογική µορφή (βάρος, αναλογία, µάζα). Αποκαλύπτει µέσα από την έκφραση (των µατιών, των χειρονοµιών, της οµιλίας και της κίνησης) το χαρακτήρα και την προσωπικότητα του ατόµου. Το ενδιαφέρον της αθλητικής παιδαγωγικής για το ανθρώπινο σώµα: Το ανθρώπινο σώµα κατά την αθλητική παιδαγωγική αποτελεί µια δοµή της δικής µας ύπαρξης και συνείδησης που περιπλέκονται αµοιβαία για τη δική µας τελειότητα και ελευθερία, µια δοµή της δικής µας παρουσίας, ταυτότητας και υπαρξιακής κατάστασης στον κόσµο, που επιτρέπει τη δική µας µεσολάβηση στο περιβάλλον και την επικοινωνία µε τους άλλους. 1
Τα προβλήµατα του σώµατος Ηαξία και η σηµασία του σώµατος στη φυσική αγωγή Για να απαντήσουµε στα προβλήµατα του σώµατος θα πρέπει ν απαντήσουµε στα εξής ερωτήµατα: Τι είναι για τον άνθρωπο το σώµα; Ποια σχέση υπάρχει µεταξύ της πνευµατικότητας του ανθρώπου και του σώµατός του; Είναι το σώµα όλη η ύπαρξη του ανθρώπου ή µόνο ένα όργανο που βρίσκεται στη διάθεσή του; Τι σηµαίνει κίνηση; Κίνηση σηµαίνει να δώσεις µορφή σε κάτι να εκφράσεις κάτι να αγγίξεις κάτι να κινηθείς προς κάποια κατεύθυνση να αποµακρυνθείς από κάτι Κίνηση είναι το µέσο µε το οποίο εµείς απευθυνόµαστε στον κόσµο, στα πράγµατα, στα άτοµα το µέσο που ερχόµαστε σε επαφή µε τον κόσµο που εκφραζόµαστε η αντίληψη του κόσµου, µέσω της οποίας γνωρίζουµε τον κόσµο και τον βιώνουµε. Η κίνηση ως ενέργεια Οι ανθρώπινες κινήσεις πρέπει να κατανοηθούν ως ενέργεια. Αυτό σηµαίνει ότι αυτές: Είναι λογικές Έχουν κάποιο προκαθορισµένο σκοπό και κατευθύνονται µε κάποιο ρυθµό έχοντας υπόψη κάποιους κανόνες. Οριοθετούνται ως απόδοση ή πράξη Πραγµατοποιούν προθέσεις Ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις Η κίνηση ως έκφραση της ύπαρξης της προσωπικότητας 2
Η ανθρώπινη κίνηση συµβάλλει: Στην έκφραση της προσωπικότητας Στην τελειοποίηση άλλων οργανικών λειτουργιών επειδή αυτή βρίσκεται σε στενή σχέση και µε τις λειτουργίες της πνευµατικής ανάπτυξης καθώς και µε την κοινωνικο-συναισθηµατική ανάπτυξη. Η ανθρώπινη κίνηση και η φυσική αγωγή Ηαξία και η σηµασία της κίνησης στη φυσική αγωγή Οι διαστάσεις της σηµασίας του σώµατος και της κίνησης: Οργανική σηµασία Σηµασία αντίληψης κι εµπειρίας Κοινωνική σηµασία Προσωπική σηµασία Οργανική σηµασία Ο καθένας στην άθληση µε το δικό του τρόπο µπορεί: Να πετύχει κάτι Να παράγει κάτι Να εκφράσει κάτι Να δοκιµάσει κάτι Να αλλάξει κάτι Σηµασία αντίληψης και εµπειρίας Από την άποψη της πληροφόρησης, ο καθένας µέσα από την κίνηση µπορεί: Να µάθει κάτι για το σώµα του Να µάθει κάτι για την υλική υπόσταση των πραγµάτων Να µάθει κάτι για τη φύση και τους άλλους ανθρώπους 3
Κοινωνική σηµασία Αυτή η σηµασία µπορεί να διακριθεί σε τρεις παραµέτρους: Επικοινωνίας (ανάπτυξη σχέσεων µε άλλους ανθρώπους) Έκφρασης (µέσω της κίνησης το άτοµο εκφράζει τα συναισθήµατά του) Περιγραφής (είναι δυνατή η έκφραση συγκεκριµένων κοινωνικών σηµασιών της κίνησης) Προσωπική σηµασία Μέσα από την κίνηση το άτοµο: Βιώνει τον εαυτό του Αποκτά εµπειρία και προχωράει πιο πέρα Μπορεί να αλλάξει ευκολότερα τον εαυτό του Εµπειρίες του σώµατος και της κίνησης Το άτοµο µε την άθληση έχει τη δυνατότητα ν αποκτήσει πολλές εµπειρίες, όπως: Χαλάρωση Ένταση Ευηµερία υνατότητα ή µη Επιβάρυνση Κούραση ή κατάπτωση Προπόνηση και άσκηση Το περιβάλλον ως παράγοντας της φυσικής αγωγής Ο ρόλος του οικογενειακού περιβάλλοντος για τη φυσική αγωγή Σχολικό περιβάλλον και φυσική αγωγή Το σχολικό περιβάλλον είναι ο µορφωτικός χώρος που επιτρέπει στο µαθητή να ορθολογήσει τις εµπειρίες γύρω από τη φυσική αγωγή και να επιδράσει στη διαδικασία της ανάπτυξης και του σχηµατισµού της προσωπικότητας (βασικής σπουδαιότητας για τη φυσική αγωγή) 4
Βιβλιογραφία Σακελλαρίου, Κ. & Μπεκιάρη, Α. (2001). Αθλητική παιδαγωγική. Αθήνα, Εκδόσεις Leader Books. Grupe, O. (1984). Grundlagen der Sportpädagogik. Munchen. Grupe, O. & Krüger, M. (1997). Einführung in die Sportpädagogik. Schorndorf. Grupe, O. (1998). Kinder-Hochleistungssport: Eine Analyse unter pädagogischen. 5