Ευρωπαϊκή Ένωση: Νέες Μέθοδοι και Εργαλεία για την Αειφόρο Ανάπτυξη
Κανονιστική Νοµοθεσία Προληπτικά εργαλεία: όρια εκποµπών στα στερεά, υγρά και αέρια απόβλητα υποχρέωση εκπόνησης ΜΠΕ Κατασταλτικά εργαλεία: «ο ρυπαίνων πληρώνει» έλεγχοι χρηµατικές ή και ποινικές κυρώσεις
Μειονεκτήµατα Παραδοσιακών Πολιτικών πολυπλοκότητα θεσµικού πλαισίου δυσκολία ελέγχου από τους κρατικούς φορείς κατασταλτική πολιτική και όχι προληπτική σοβαρά ατυχήµατα (πχ. Seveso)
Νέα Εργαλεία Περιβαλλοντικής Πολιτικής (παραδοσιακή νοµοθεσία) εθελοντικές διαπραγµατεύσεις εργαλεία προσανατολισµένα στους µηχανισµούς της αγοράς οικο-φόροι εµπορεύσιµες άδειες ρύπων οικο-ετικέτες ή οικολογικό σήµα (eco-label) συστήµατα περιβαλλοντικής διαχείρισης
Συστήµατα Περιβαλλοντικής ιαχείρισης λιγότερη δυνατή παραγωγή ρύπων µε παρεµβάσεις στην παραγωγική διαδικασία ενεργοποίηση και συµµετοχή των επιχειρήσεων για την προώθηση της περιβαλλοντικής προστασίας χωρίς την άµεση παρέµβαση του κράτους
Συστήµατα Περιβαλλοντικής ιαχείρισης Αρχική περιβαλλοντική ανάλυση Καθορισµός της περιβαλλοντικής πολιτικής και των αντικειµενικών στόχων και δηµιουργία προγράµµατος υλοποίησης Οργάνωση, επικοινωνία, εκπαίδευση και τεκµηρίωση Έλεγχο δραστηριοτήτων της επιχείρησης που έχουν επιπτώσεις στο περιβάλλον ιαδικασίες παρακολούθησης και µέτρησης ιαρθρωτικές και προληπτικές ενέργειες, αρχεία και εσωτερικές επιθεωρήσεις Αναθεώρηση στόχων σύµφωνα µετααποτελέσµατα και τα συµπεράσµατα του ελέγχου για συνεχή βελτίωση
Πλεονεκτήµατα Συστηµάτων Περιβαλλοντικής ιαχείρισης Η βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων, µε µείωση των παραγόµενων αποβλήτων και προστασία της ανθρώπινης υγείας Η µείωση των δαπανών εξαιτίας της µείωσης των αποβλήτων και της προστασίας των αποθεµάτων Η βέλτιστη χρήση των πόρων και η εξοικονόµηση ενέργειας Η βελτίωση της οργάνωσης της επιχείρησης και η µείωση κόστους παραγωγής και λειτουργίας Η εκπλήρωση των νοµοθετικών υποχρεώσεων Η διατήρηση του ανταγωνιστικού πλεονεκτήµατος και της εµπιστοσύνης από τους καταναλωτές ή τους χρήστες και η βελτίωση της δηµόσιας εικόνας Η είσοδος σε νέες αγορές Η αποδοχή από τους υπεύθυνους και από το κοινό
Συστήµατα Περιβαλλοντικής ιαχείρισης Πρότυπο ISO 14001 (International Organization for Standardization) Παγκόσµια αναγνώριση Λιγότερες απαιτήσεις Κανονισµός EMAS (Eco-Management and Audit Scheme) Αναγνώριση µόνο στην ΕΕ Περισσότερες απαιτήσεις, πληρέστερο
Σύστηµα Οικολογικής ιαχείρισης και Ελέγχου (EMAS) Το EMAS είναι από τις λύσεις που προωθήθηκαν από την ΕΕ στα πλαίσια του 5 ου Περιβαλλοντικού Προγράµµατος Ανάπτυξης που είχε ως στόχο την πρόκληση της βιώσιµης ανάπτυξης Το σύστηµα άρχισε να λειτουργεί το 1995 και αναθεωρήθηκε το 2001 Το EMAS είναι µια εθελοντική διαδικασία, και δικαίωµα συµµετοχής έχει οποιοσδήποτε οργανισµός που θέλει να βελτιώσει τη συνολική περιβαλλοντική του επίδοση. Για αυτόν το σκοπό πρέπει να υιοθετήσει µια περιβαλλοντική πολιτική που θα περιέχει δεσµεύσεις µε σκοπό τη συνεχή περιβαλλοντική βελτίωση Μέχρι σήµερα στο σύστηµα συµµετέχουν πάνω από 3000 οργανισµοί
Βήµατα Εφαρµογής του EMAS 1. Περιβαλλοντική Πολιτική γραπτή διακήρυξη των σκοπών και των αρχών δράσης της επιχείρησης σε περιβαλλοντικά θέµατα συµµόρφωση µε την περιβαλλοντική νοµοθεσία περιοδική επανεξέταση και ενδεχόµενη αναθεώρηση από τη διοίκηση διαθέσιµη στο κοινό
Βήµατα Εφαρµογής του EMAS 2. Περιβαλλοντική Ανάλυση - Σχεδιασµός εντοπισµός και καταγραφή όλων των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που συνδέονται µετιςδραστηριότητεςτης επιχείρησης καταγραφή όλων των κανονισµών και των νοµοθετικών ρυθµίσεων που καλύπτουν αυτές τις δραστηριότητες
Βήµατα Εφαρµογής του EMAS 3. Περιβαλλοντικοί Στόχοι & Πρόγραµµα: πρόγραµµα υλοποίησης περιβαλλοντικής πολιτικής χρονοδιάγραµµα δράσης αναθεώρηση σε τακτά χρονικά διαστήµατα
Βήµατα Εφαρµογής του EMAS 4. Σύστηµα Περιβαλλοντικής ιαχείρισης (Εφαρµογή και Λειτουργία): κατανοµήευθυνώνκαιαρµοδιοτήτων στο προσωπικό οι περιβαλλοντικές δραστηριότητες αποτελούν αναπόσπαστο κοµµάτι των γενικών καθηµερινών δραστηριοτήτων εκπαίδευση εργαζοµένων
Βήµατα Εφαρµογής του EMAS 5. Περιβαλλοντικός Έλεγχος (έλεγχοι και διορθωτικές ενέργειες): περιοδική (πχ. ανά έτος) παρακολούθηση και µέτρηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων εσωτερικοί ή εξωτερικοί ελεγκτές έλεγχος γραπτών αρχείων, εξοπλισµού, συνεντεύξεις µετοπροσωπικό
Βήµατα Εφαρµογής του EMAS 6. Περιβαλλοντική ήλωση: Περιγραφή των δραστηριοτήτων της επιχείρησης Αξιολόγηση όλων των σηµαντικών περιβαλλοντικών θεµάτων που έχουν σχέση µετιςσυγκεκριµένες δραστηριότητες Σύνοψη των αριθµητικών δεδοµένων σχετικά µε όλεςτις περιβαλλοντικές πτυχές του Άλλους παράγοντες που αφορούν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις Παρουσίαση της πολιτικής, του προγράµµατος και του συστήµατος διαχείρισης του οργανισµού για το περιβάλλον για το συγκεκριµένο χώρο δραστηριοτήτων Την ηµεροµηνία λήξης της προθεσµίας για την υποβολή της επόµενης δήλωσης Το όνοµα τουδιαπιστευµένου επιθεωρητή περιβάλλοντος
Βήµατα Εφαρµογής του EMAS 7. Περιβαλλοντική Επικύρωση & Καταγραφή: εξωτερική επικύρωση της περιβαλλοντικής δήλωσης και του συστήµατος διαχείρισης από διαπιστευµένο περιβαλλοντικό επιθεωρητή ο οργανισµός µετά την επικύρωση έχει δικαίωµα να χρησιµοποιήσει το περιβαλλοντικό λογότυπο του EMAS
Κόστος Εφαρµογής Συστήµατος Περιβαλλοντικής ιαχείρισης Κόστος επένδυσης και υποδοµών Κόστος εξωτερικών συµβούλων (ή πρόσληψη εξειδικευµένου προσωπικού που θα κάνει την προετοιµασία Κόστος εκπαίδευσης προσωπικού Κόστος υπεύθυνου περιβαλλοντικής διαχείρισης οργανισµού (εσωτερικός επιθεωρητής) Κόστος µελέτης Κόστος δηµοσιοποίησης Μεγαλύτερο φορτίο εργασίας (εργατοώρες)
Οφέλη Επιχείρησης Χαµηλότερα ασφάλιστρα Μείωση λειτουργικών δαπανών λόγο καλύτερης αξιοποίησης των πόρων Θετική εικόνα στην κοινή γνώµη και τους πελάτες Αποφυγή ποινικών και αστικών συνεπειών Καλύτερη οργάνωση στο εσωτερικό της επιχείρησης Εµπιστοσύνη προς τις τοπικές αρχές και τα πιστωτικά ιδρύµατα
Συµπεράσµατα Τα συστήµατα περιβαλλοντικής διαχείρισης µπορούν να αποτελέσουν ένα σηµαντικό µέσο για τη βιώσιµη ανάπτυξη http://www.minenv.gr/emas/