ΠΟΖΙΤΡΟΝΙΑΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ (PET) ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

Σχετικά έγγραφα
15/1/2018. Δρ. Σάββας Παρασκευόπουλος Χειρουργός Ουρολόγος Θεσσαλονίκη 2-5 /11/ ο Μακεδονικό Ουρολογικό Συμπόσιο

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ ΤΩΝ ΟΓΚΩΝ

PET CAMERA. Κύκλοτρο δίπλα σε εγκατάσταση PET

ΗΜΕΡΙΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ 2017 Ραδιενέργεια και εφαρμογές στην Ιατρική

HY Ιατρική Απεικόνιση. Στέλιος Ορφανουδάκης Κώστας Μαριάς. Σημειώσεις II: Πυρηνική Ιατρική

ΘΕΜΑΤΑ ΑΚΤΙΝΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΣΕ ΤΜΗΜΑ. ΠΟΖΙΤΡΟΝΙΩΝ PET ή PET/CT

PET-CT : περιορισμοίpitfalls. Ευθυμιάδου Ρωξάνη Διευθύντρια τμήματος PET-CT Θεραπευτήριο «Υγεία»

PET/CT versus DWI-MRI στην ογκολογία του θώρακος. Ευθυμιάδου Ρωξάνη Τμήμα Αξονικής, Μαγνητικής Τομογραφίας & PET-CT ΔΘΚΑ «Υγεία»

Κανονικη Εξεταστικη

Σπινθηρομαστογραφία (Scintimammography)

Η ΜΟΡΙΑΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ. ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΖΑΡΟΜΥΤΙΔΟΥ Πυρηνικός Ιατρός Επιμ. Α τμήματος Πυρηνικής Ιατρικής Α.Ν.Θ.

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ 2 ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Ι

Πανελλήνιο Συνέδριο Ακτινολογίας-Αθήνα 2000

Ραδιενεργές διασπάσεις. Ραδιονουκλίδια στην ιατρική

«Ογκολογική Απεικόνιση» Ερωτήσεις Πολλαπλής Επιλογής

Ραδιοϊσοτοπική Απεικόνιση Νεοπλασμάτων - Φλεγμονών

Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται

Προληπτική Μαστογραφία Ανακαλύπτοντας το DCIS. Ιωάννης Θ. Νατσιόπουλος Ειδικός Χειρουργός Μαστού

University of Cyprus Biomedical Imaging and Applied Optics. HMY 370 Εισαγωγή στη Βιοϊατρική Μηχανική. Πυρηνική Απεικόνιση

ΟΡΘΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΕ ΙΟΝΤΙΖΟΥΣΑ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΓΙΑ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ: ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

Άντζελ Ιάκωβος Πνευμονολόγος Νεφρολόγος Παθολόγος

Νέες Απεικονιστικές Μέθοδοι στην Απεικόνιση του Μυοσκελετικού Συστήματος PET/CT. F-NaF PET/CT imaging. Γεώργιος Ζ. Παπαδάκης, MD, MPH, PhD

Φυσικές Αρχές συστημάτων PET/CT Ποζιτρονιακή τομογραφία / Αξονική τομογραφία

ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ

( ) ( 0 ) ( e. ( t) ( ) λ ( ) dn dt. Ιδανική ισορροπία! t, ο λόγος των ενεργοτήτων Β/Α: λ λ. N b. c b b. η ενεργότητα = 0. δεν ειναι λb. tmax.

ΡΑΔΙΟΒΙΟΛΟΓΙΑ. Εξάμηνο Υ/Ε Ώρες Θεωρίας Ώρες Ασκήσης Διδακτικές μονάδες ECTS Ζ Ε Διδάσκων

Δ.Ν.Έξαρχος Τμήμα CT-MRI&PET/CT Γ.N.Α «Ο Ευαγγελισμός»

H ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΑΣ (SPECTROSCOPY-MRS) ΣΕ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΤΟΜΟΓΡΑΦΟ 3Τ ΣΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

HY Ιατρική Απεικόνιση. ιδάσκων: Kώστας Μαριάς

μιας χημικής ουσίας. Θα πρέπει όμως η ουσία να μπορεί να χρησιμοποιηθεί κλινικά. Το 99m Tc ένας από τους πιο διαδεδομένους ιχνηθέτες

Ασφάλεια για τον ασθενή και μη τοξικότητα για τον οργανισμό. Η ποσότητα της χημικής ουσίας που χορηγείται για να έχουμε την

Κλέωντας Αθανάσιος Ειδικευόμενος Ιατρός Θωρακοχειρουργικής Κλινικής (Επιστημονικός Συνεργάτης Πνευμονολογικής Ογκολογικής Κλινικής)

Επιβάρυνση από την ακτινοβολία Δοσιμετρία στην Πυρηνική Ιατρική

ΡΑΔΙΟΙΣΟΤΟΠΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΝΤΟΠΙΣΗΣ ΤΟΥ ΦΡΟΥΡΟΥ ΛΕΜΦΑΔΕΝΑ

Τμήμα Αξονικού Τομογράφου, ΑΟΝΑ «Άγιος Σάββας»

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑ. Λία Ε. Μουλοπούλου Καθηγήτρια Ακτινολογίας Διευθύντρια Α Εργαστηρίου Ακτινολογίας

Ανατομία - Φυσιολογία

Άσκηση 25. Τομογραφία PET/CT - Σύντηξη Εικόνων

ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ SPECT

Εκτός Κλειστού Νοσηλείου. Τιμή ΜΕΧΡΙ 30/4/2011 1/5/2011 ΕΩΣ 29/12/ ΕΩΣ ΣΗΜΕΡΑ

Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου 2015

(10%) Υαιοχρωμοκύττωμα Όγκος του μυελού των επινεφριδίων. Μπορεί να εμφανισθεί ως: ποραδικό Οικογενές

ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ - ΚΝΣ Στοιχεία Ανατομίας Φυσιολογίας

Στην περισσότερο επιτυχημένη αντιμετώπιση του καρκίνου έχει συμβάλλει σημαντικά η ανακά-λυψη και εφαρμογή των καρκινι-κών δεικτών.

ΠΑΖΑΪΤΟΥ-ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Κ.

ΑΔΑ: Β4ΛΨΟΞ7Μ-8Δ4 ΑΝΑΡΤΗΤΕΟ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ. Αθήνα, 05/06/2012. Αρ. Πρωτ.: 26688

Τμήμα Ιατρικής Φυσικής, 2 Πυρηνικής Ιατρικής, 3 Ακτινολογίας και 4 Νευροχειρουργικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Βιόπολις, Λάρισα

1/21/ , Εγκάρσιο κόλον 2, ήπαρ 3, δε. Νεφρός. 5, αορτή 6, κάτω πόλος αριστερού νεφρού 7, κατιόν κόλον 8, ορθός κοιλιακός μυς

H έρευνα στο CERN και οι ιατρικές εφαρμογές (Διδακτική πρόταση για τη Φυσική Γενικής Παιδείας Γ Λυκείου)

Γράφει: Αλεξία Θωμοπούλου MSc, Διατροφολόγος- Κλινική Διαιτολόγος, Ειδική στον καρκίνο

Χαράλαμπος Κ Σταθόπουλος. Ογκολογικό Τμήμα - ιευθυντής ΕΣΥ

Δρ Φοίβη Ροντογιάννη Διευθύντρια ΕΣΥ

Μαθηματικά Μοντέλα Βιολογίας & Φυσιολογίας

18. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΥ

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΠΛΟΗΓΗΣΗΣ

Σπινθηρογραφική Απεικόνιση Ήπατος Σπληνός - Γαστρεντερικού Συστήματος

ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ 4. ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίου (PET)

Μεταβολισμός της γλυκόζης στα καρκινικά κύτταρα. Δρ Παζαΐτου-Παναγιώτου Καλλιόπη Σ. Διευθύντρια Ενδοκρινολογικού Τμήματος ΑΝΘ «Θεαγένειο»

Αρχές μοριακής παθολογίας. Α. Αρμακόλας Αν. Καθηγητής Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕ ΡΑΔΙΟΦΑΡΜΑΚΑ - Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΔΟΣΙΜΕΤΡΙΑΣ-

Ραδιοεπισηµασµένα Πεπτίδια στην Ογκολογία

Καρκινικοί δείκτες: υπερεκτιμούνται, τρομοκρατούν, παραπλανούν... Τι πραγματικά ισχύει;

ΦΥΣΙΟ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Εντοπίζεται συνήθως τυχαία διότι δεν εκδηλώνεται με πόνο. Εξαίρεση αποτελούν κάποιες πολύ σπάνιες προχωρημένες περιπτώσεις.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑ. Λία Ε. Μουλοπούλου Καθηγήτρια Ακτινολογίας Διευθύντρια Α Εργαστηρίου Ακτινολογίας

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ

H PET/CT στην αξιολόγηση της ελάχιστης υπολειπόμενης νόσου στο λέμφωμα Φ.ΡΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗ

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ

Μονήρης πνευμονικός όζος. Σταύρος Μ. Τρύφων MD, PhD, FCCP, Διευθυντής ΕΣΥ Πνευμονολόγος Γ. Ν. «Γ. Παπανικολάου» Θεσ/νίκη

Κ. Λυμπερόπουλος Γ.Ν.Α «Γ.Γεννηματάς»

Συντάχθηκε απο τον/την birisioan Πέμπτη, 23 Φεβρουάριος :36 - Τελευταία Ενημέρωση Πέμπτη, 23 Φεβρουάριος :12

Μονήρης πνευμονικός όζος. Ζογλοπίτης Φ. Μονάδα Βρογχοσκοπήσεων Νοσοκομείο Παπανικολάου

Παιδιά με διαβήτη. Παρά την καλή θρέψη γινόταν προοδευτικά πιο αδύναμα και καχεκτικά Ήταν ευπαθή στις λοιμώξεις Πέθαιναν από κατακλυσμιαία οξέωση

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Ιατρικής Εργαστήριο Ακτινολογίας Ιατρικής Απεικόνισης

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΚΑΚΟΗΘΕΣ ΜΕΛΑΝΩΜΑ

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΗΝ ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ Από το σημείο στη διάγνωση

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΗΣΗ ΓΙΑ ΙΑΤΡΙΚΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΓΙΑ ΙΑΤΡΙΚΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ

Εγκυμοσύνη και Ιοντίζουσες Ακτινοβολίες

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΒΙΟΨΙΑ ΗΠΑΤΟΣ

Αρχές ποζιτρονικής τομογραφίας. Κ. ελήμπασης

Στεργίου Ιωάννης Ά ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ. Ά ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΠΘ Πέμπτη 12 Νοεμβρίου ο Συνέδριο ΔΕΒΕ

ΣΗΜΑΙΑΚΗΣ Γ.

Επεμβατική Ογκολογία Ενημέρωση Ασθενών Επεμβατική Ακτινολογία: Η εναλλακτική σου στη χειρουργική

Απεικόνιση με PET και SPECT. Ευαγγελία Σκούρα, MSc, PhD Πυρηνικός ιατρός Υπεύθυνη Tμήματος PET/CT Βιοϊατρική Αμπελοκήπων Αθήνα

Νεώτερες απεικονιστικές μέθοδοι για την έγκαιρη διάγνωση και σταδιοποίηση του καρκίνου του πνεύμονα

Καρκίνος. Note: Σήμερα όμως πάνω από το 50% των διαφόρων καρκινικών τύπων είναι θεραπεύσιμοι

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΡΑ ΙΟΧΗΜΕΙΑΣ

Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι. gr

Εξωτερική Ακτινοθεραπεία Προστάτη. Εξωτερική Ακτινοθεραπεία Προστάτη

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ ΚΑΙ ΟΡΘΟΥ ΤΑ «ΜΥΣΤΙΚΑ» ΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

Ανατομία του προστάτη σε ζώνες κατά McNeal

ΑΡΧΕΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ

Αγγειΐτιδες μεγάλων αγγείων Απεικόνιση και Διάγνωση

ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ - ΡΑΔΙΟΒΙΟΛΟΓΙΑ

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους των πληροφοριών προϊόντος

Section A: ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ Είναι συχνός ο καρκίνος του προστάτη; Ποιοί παράγοντες κινδύνου σχετίζονται με τον καρκίνο του προστάτη ;

Γράφει: Μιλτιάδης Μαρκάτος, Πνευμονολόγος

Transcript:

ΠΟΖΙΤΡΟΝΙΑΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ (PET) ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Η Ποζιτρονιακή τομογραφία (PET) είναι μια μοριακή τομογραφική τεχνική η οποία μελετά με τη βοήθεια ειδικών ραδιοφαρμάκων που εκπέμπουν ποζιτρόνια (σωματίδια με θετικό ηλεκτρικό φορτίο), την αιμάτωση και τις μεταβολικές αλλαγές που συμβαίνουν σε μοριακό επίπεδο στους ιστούς και στα όργανα. Για αυτό και χαρακτηρίζεται ως μοριακή απεικόνιση. Μια μονάδα ποζιτρονιακής τομογραφίας περιλαμβάνει: α. κυκλοτρόνιο: στο οποίο παράγονται τα ραδιοϊσότοπα μετά από βομβαρδισμό πυρήνων με πρωτόνια ή άλλα σωματίδια υψηλής ενέργειας. Αυτά εκπέμπουν ποζιτρόνια κατάλληλα για να ανιχνευθούν από τα PET scanners. Σήμερα υπάρχουν ειδικά κυκλοτρόνια (baby cyclotron) τα οποία διατίθενται έτοιμα θωρακισμένα για εγκατάσταση στα τμήματα Πυρηνικής Ιατρικής β. ένα εργαστήριο ραδιοχημείας, στο οποίο πραγματοποιείται η σύνθεση του ραδιοφαρμάκου και ο τακτικός έλεγχος της ποιότητας αυτού (quality control). Τα πιο ευρέως διαδεδομένα ραδιοφάρμακα που συντίθενται είναι η επισημασμένη γλυκόζη και αμμωνία. γ. το απεικονιστικό σύστημα (PET scanner) το οποίο θα πρέπει να βρίσκεται κοντά στο κυκλοτρόνια καθώς τα ραδιοφάρμακα που χρησιμοποιούνται για τις τεχνικές PET έχουν πολύ μικρό χρόνο ημιζωής και χρησιμεύουν για την απεικόνιση και τέλος δ. το κατάλληλο σύστημα επεξεργασίας των εικόνων που λαμβάνονται. Δύο είναι τα βασικά σημεία στα οποία διαφοροποιούνται οι νεότερες μοριακές τεχνικές PET απ τις κλασσικές τεχνικές της Πυρηνικής Ιατρικής: 1. στα ραδιοφάρμακα (ραδιονουκλίδια και ψυχρή ουσία) και 2. στα συστήματα απεικόνισης ( συστήματα PET τα οποία έχουν αντικατασταθεί από τα υβριδικά συστήματα τελευταίας τεχνολογίας PET/CT συνδυάζοντας τις λειτουργικές πληροφορίες της PET με τις ανατομικές της CT) και 3. στα συστήματα επεξεργασίας της εικόνας. PET scanners Εφόσον γίνει η χορήγηση του ραδιοφαρμάκου ο ασθενής, τοποθετείται στο εξεταστικό κρεβάτι του PET scanner. Το PET scanner έχει την δυνατότητα να λαμβάνει την εκπεμπόμενη ακτινοβολία από το ραδιοφάρμακο που έχει χορηγηθεί στον ασθενή. Το ποζιτρόνιο μετά από μια διαδρομή λίγων χιλιοστών μέσα στο ανθρώπινο σώμα εξουδετερώνεται αμοιβαία με ένα ελεύθερο ηλεκτρόνιο. Με αυτό τον τρόπο η ύλη μετατρέπεται σε ενέργεια με την εκπομπή σε αντίθετη διεύθυνση και με γωνία 180º, 2 φωτονίων ενέργειας 511keV. Τα 2 σωματίδια ποζιτρόνιο και ηλεκτρόνιο εξαφανίζονται και από το PET scanner ανιχνεύονται ταυτόχρονα τα 2 φωτόνια. ΡΑΔΙΟΝΟΥΚΛΙΔΙΑ - ΡΑΔΙΟΦΑΡΜΑΚΑ Τα ραδιονουκλίδια τα οποία χρησιμοποιούνται για τις μελέτες PET είναι στοιχεία τα οποία υπάρχουν στον ανθρώπινο οργανισμό. Προέρχονται συνήθως από το κυκλοτρόνιο και σε ορισμένες περιπτώσεις από γεννήτριες και έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό την εκπομπή ποζιτρονίων. Το πιο ευρέως διαδεδομένο είναι το φθόριο (18F που χρησιμοποιείται για την μελέτη των οστικών βλαβών), το οξυγόνο ( 15 Ο ως ύδωρ για τη μελέτη της αιμάτωσης των ιστών), το άζωτο ( 13 N για το μυοκάρδιο), ο άνθρακας ( 11 C προσλαμβάνεται

περισσότερο στα καρκινικά κύτταρα λόγω της αυξημένης πρόσληψης των αμινοξέων). Τα ραδιονουκλίδια είναι πυρήνες πλούσιοι σε πρωτόνια που διασπώνται παρέχοντας ποζιτρόνια. Αυτά τα ραδιονουκλίδια επισημαίνουν διάφορες ουσίες και σχηματίζουν τα ραδιοφάρμακα. Τα ραδιονουκλίδια τα οποία προέρχονται από γεννήτριες είναι το Rb82 με χρόνο υποδιπλασιασμού 75 sec, το 68Ga με χρόνο υποδιπλασιασμού 68 min. Το συνηθέστερο ραδιοφάρμακο είναι η επισημασμένη με 18F φθόριο 2 δεοξυγλυκόζη, ένα ανάλογο της γλυκόζης το οποίο απεικονίζει το ρυθμό του μεταβολισμού της γλυκόζης (αυξημένος μεταβολισμός γλυκόζης στα καρκινικά κύτταρα) στα διάφορα όργανα του σώματος. Άλλα σημαντικά ραδιοφάρμακα είναι τα επισημασμένα ανάλογα της θυμιδίνης (φθοριοθυμιδίνη FLT) που χρησιμοποιείται για την μελέτη του κυτταρικού πολλαπλασιασμού και η επισημασμένη χολίνη με άνθρακα που χρησιμοποιείται για την απεικόνιση όγκων εγκεφάλου. FDG Η φιλοσοφία της χρήσης του FDG είναι ότι οι παθολογικοί ιστοί όπως τα καρκινικά κύτταρα έχουν υψηλότερο ρυθμό μεταβολισμού της γλυκόζης σε σχέση με τα φυσιολογικά κύτταρα. Η βιοκινητική της FDG μέσα στα κύτταρα είναι ανάλογη της γλυκόζης. Η FDG παγιδεύεται στους ιστούς χωρίς όμως να μεταβολίζεται. Συμπεριφέρεται όπως η γλυκόζη, προσλαμβάνεται με τον ίδιο μηχανισμό, φωσφορυλιώνεται μέσω της εξοκινάσης. Λόγω του ότι όμως τα ένζυμα της γλυκόλυσης δεν την αναγνωρίζουν ως φυσιολογική (δεν εισέρχεται στον κύκλο του Krebs), ο μεταβολισμός δεν συνεχίζεται όπως συμβαίνει στην φυσιολογική γλυκόζη, εγκλωβίζεται δηλ παγιδεύεται στα καρκινικά κύτταρα και απεικονίζεται η πρόσληψη της. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυξημένο μεταβολισμό γλυκόζης παρουσιάζουν και τα φλεγμονώδη κύτταρα, οπότε το FDG είναι ένα ογκόφιλο ραδιοφάρμακο αλλά όχι ειδικό. Για να γίνει κατανοητή η βιοκινητική της FDG έχει δημιουργηθεί το μοντέλο των 3 διαμερισμάτων. Το 1 ο διαμέρισμα (blood compartment) αντικατοπτρίζει την συγκέντρωση της FDG στο πλάσμα (μετά την ενδοφλέβια χορήγηση πριν εισέλθει στο κύτταρο μέσω της κυτταρικής μεμβράνης). Μεταξύ του 1 ου και 2 ου διαμερίσματος παρεμβάλλεται η κυτταρική μεμβράνη. Το 2 ο διαμέρισμα παριστά τη δεξαμενή της ελεύθερης FDG μέσα στο κύτταρο (δεν έχει ακόμη φωσφορυλιωθεί) και το 3 ο διαμέρισμα είναι η συγκέντρωση της φοσφωρυλιωμένης FDG (FDG 6 phosphate- FDG6P) με τη δράση της εξοκινάσης. Σε αυτή τη μορφή παγιδεύεται χωρίς να μεταβολίζεται περαιτέρω. Η διάσπαση της φωσφορυλιωμένης FDG γίνεται μέσω της γλυκοζο-6 φωσφατάση. Η FDG6P διασπάται στα καρκινικά κύτταρα με πολύ βραδύ ρυθμό λόγω του ότι οι συγκεντρώσεις της φωσφατάσης είναι πολύ μικρές. Η FDG6P είναι ένα πολικό μόριο το οποίο δεν διαπερνά την κυτταρική μεμβράνη και εγκλωβίζεται στο κύτταρο. Στο μοντέλο αυτό βασίζεται η ποσοτική ανάλυση διαφόρων παραμέτρων οι οποίες μας δίνουν στοιχεία για το αν μια βλάβη παριστά καλοήθεια ή κακοήθεια και για την ανταπόκριση στη θεραπεία. Η πρόσληψη της FDG στο κύτταρο γίνεται μέσω του ενζύμου Glut 1, η φωσφορυλίωση μέσω της εξοκινάσης και η αποφωσφορυλίωση μέσω της φωσφατάσης. Έτσι υπολογίζεται το Glut 1 ως k1 (ικανότητα πρόσληψης), την εξοκινάση ως k3 (ικανότητα φωσφορυλίωσης. Αυξημένη στα καρκινικά κύτταρα) και τη φωσφατάση ως k4( αποφωσφορυλίωση, μειωμένη στα καρκινικά κύτταρα).

Μετά την ενδοφλέβια χορήγηση η συγκέντρωση της FDG στο πλάσμα αυξάνεται στα 2-3 πρώτα λεπτά και στη συνέχεια παρατηρείται ταχεία πτώση. Η συγκέντρωση της ελεύθερης FDG στα κύτταρα αυξάνεται στα πρώτα λεπτά και στη συνέχεια παρατηρείται βραδεία μείωση. Η FDG 6P αυξάνεται προοδευτικά με την πάροδο του χρόνου. Η συγκέντρωση της ελεύθερης όσο και της δεσμευμένης μετά από 30 min είναι χαμηλή αν και ο λόγος της συγκέντρωσης συνεχώς αυξάνεται με μέγιστη τιμή στα 60 min. Το PET πραγματοποιείται στα 60 min λόγω της μέγιστης πρόσληψης στην συγκεκριμένη χρονική στιγμή η οποία παριστά το συνολικό μεταβολισμό της γλυκόζης. Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που επηρεάζουν την πρόσληψη της FDG μέσα στα κύτταρα όπως η βιωσιμότητα των κυττάρων, η αγγείωση, η υποξία, η δραστηριότητα των ενζύμων (Glut 1, εξοκινάση) κ.α. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΕΞΕΤΑΣΗΣ- ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥ Το μεγάλο πλεονέκτημα του PETscan είναι η δυνατότητα ποιοτικής ημιποσοτικής και ποιοτικής εκτίμησης των εικόνων. Η ποιοτική εκτίμηση βασίζεται στην οπτική εκτίμηση της πρόσληψης του ρ/φ στη βλάβη σε σχέση με την πρόσληψη στο φυσιολογικό ιστό. Η ημιποσοτική εκτίμηση βασίζεται σε μια παράμετρο SUV (Standardized Uptake Value), τιμή σταθερής ή πρότυπης πρόσληψης. Η παράμετρος αυτή υπολογίζεται από το λόγο της πρόσληψης του ρ/φ στην περιοχή ενδιαφέροντος προς τη χορηγηθείσα ραδιενέργεια / βάρος του ασθενή. Τιμές <2 παριστούν φυσιολογικό ιστό, τιμή >2 παριστά αγγειοβριθείς περιοχές και τιμές >5 καρκινικές βλάβες. Η SUV σχετίζεται με το μιτωτικό δείκτη και υπολογίζεται λαμβάνοντας περιοχές ενδιαφέροντος στη βλάβη και καταμετρώντας τις κρούσεις μέσα σε αυτή. Η ποσοτική ανάλυση βασίζεται στους δείκτες k1, k2 και k3 που έχουν ήδη αναλυθεί. Προετοιμασία του εξεταζομένου Απαιτείται ένα καλό ιστορικό και πολύ καλή ενυδάτωση ώστε να μειωθεί η ακτινοβόληση της ουροδόχου κύστης από τα ραδιενεργά ούρα. Ο ασθενής θα πρέπει να είναι νηστικός για 4-6 ώρες πριν την έγχυση του ραδιοφαρμάκου προκειμένου να επιτευχθούν τα χαμηλότερα επίπεδα γλυκόζης και ινσουλίνης στο πλάσμα. Οι διαβητικοί θα πρέπει να έχουν ρυθμίσει τα επίπεδα σακχάρου < 150 mg%. Η υπεργλυκαιμία επηρεάζει την πρόσληψη της FDG με 2 τρόπους : 1. Η γλυκόζη δρα ανταγωνιστικά με την FDG στους υποδοχείς μεταφοράς της γλυκόζης που βρίσκονται στην επιφάνεια των κυττάρων οπότε αναστέλλεται η είσοδος της επισημασμένης γλυκόζης και επομένως κακή ποιότητα εικόνας και 2. Η υπεργλυκαιμία διεγείρει την έκκριση ινσουλίνης η οποία οδηγεί εκλεκτικά τόσο τη γλυκόζη όσο και την FDG στους μυς. Επίσης λόγω του ότι η υπεργλυκαιμία μειώνει τα ελεύθερα λιπαρά οξέα στο αίμα αυξάνεται η πρόσληψη της FDG στο μυοκάρδιο. Οι διαιτητικές οδηγίες ποικίλλουν από κέντρο σε κέντρο. Γενικά όμως συνιστάται αποφυγή καφείνης και νικοτίνης. Η FDG χορηγείται ενδοφλεβίως σε δόση 10 mci. ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ Η φυσιολογική πρόσληψη της FDG έχει ως εξής: Μυοκάρδιο η πρόσληψη ποικίλλει. Όταν ο ασθενής είναι νηστικός το μυοκάρδιο δεν απεικονίζεται καθόλου η εμφανίζεται ασθενώς. Ουροποιητικό : Απεικονίζεται η

αποχετευτική οδός καθώς αποβάλλεται το ρ/φ από το ουροποιητικό. Ηπαρ Στο ήπαρ παρατηρείται χαμηλή πρόσληψη. Ο σπλήνας δεν απεικονίζεται. Ο θύμος απεικονίζεται φυσιολογικά στα νέα άτομα. Έντονη απεικόνιση στις παρωτίδες. Συχνά παρατηρείται πρόσληψη στους μύες και στις αρθρώσεις. Σε ορισμένους ασθενείς παρατηρείται έντονη πρόσληψη στον θυρεοειδή. Η πρόσληψη του FDG στον εγκέφαλο (φλοιό, θάλαμο, παρεγγεφαλίδα και κερκοφόρος πυρήνας) είναι πολύ υψηλή καθώς η μόνη πηγή ενέργειας είναι η γλυκόζη. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Η κυριότερη χρήση αφορά την Ογκολογία ενώ χρησιμοποιείται επίσης στην Νευρολογία, Καρδιολογία, Φλεγμονές και Λοιμώξεις. ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ Οι εφαρμογές της PET στην Ογκολογία αποτελούν το 80% των εφαρμογών και αφορούν : Διάγνωση Σταδιοποίηση Επανασταδιοποίηση Καθορισμός θέσης βιοψίας Εκτίμηση βαθμού κακοήθειας (grading) Εκτίμηση της ανταπόκρισης στη θεραπεία Πρώιμη διάγνωση υποτροπής Καθορισμός των πεδίων στην Ακτινοθεραπεία Εκτίμηση υποξίας των καρκινικών κυττάρων Οι κυριότερες ογκολογικές ενδείξεις αφορούν τον καρκίνο του πνεύμονα, λεμφώματα, καρκίνο παχέος εντέρου και άλλες κακοήθειες. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Αρχική διάγνωση. Η διαφορική διάγνωση της καλοήθους από την κακοήθη μονήρη εστία είναι συχνά εύκολη. Ο μονήρης κακοήθης όζος του πνεύμονα προσλαμβάνει έντονα το ραδιοφάρμακο ενώ αντίθετα ο κακοήθης όζος όχι. Η αξιολόγηση του μονήρους πνευμονικού όζου είναι μια από τις κυριότερες εφαρμογές. Η ευαισθησία και η ειδικότητα για τη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα κυμαίνεται στο 96% και 73% ( vs CT όπου η ευαισθησία είναι 67%). Σταδιοποίηση Η σταδιοποίηση με τις κλασσικές μεθόδους βασίζεται στην αύξηση των διαστάσεων των λεμφαδένων του μεσοθωρακίου. Πρακτικά αύξηση του μεγέθους ενός λεμφαδένα > 1cm θεωρείται παθολογικό εύρημα. Αυτή η προσέγγιση όμως δεν είναι ακριβής. Μπορεί ένας μεγάλος λεμφαδένας να μην εμπεριέχει καρκινικά κύτταρα και σε αντίθετη περίπτωση ένας μικρός να είναι διηθημένος. Για την σταδιοποίηση η ευαισθησία και η ειδικότητα της PET είναι 83% και 92% (CT οι αντίστοιχες τιμές είναι 37% και 85%). Επίσης έχει μεγάλη

ικανότητα ανίχνευσης και απομακρυσμένων μεταστάσεων με τη δυνατότητα ολόσωμης απεικόνισης Εκτίμηση της ανταπόκρισης στην θεραπεία Μετά την ακτινοθεραπεία παρατηρείται μείωση του μεγέθους του όγκου αλλά συχνά παραμένει κάποια υπολειμματική μάζα. Τόσο η CT όσο και η MRI δεν μπορούν να διαχωρίσουν αν η μάζα αυτή παριστά υπολειπόμενη νόσο ή ουλώδη ιστό λόγω της ακτινοβολίας. Η PET αποτελεί την gold standard τεχνική σε αυτό το κλινικό ερώτημα το οποίο καθορίζει την πρόγνωση και τον μετέπειτα χειρισμό των ασθενών. Για τη διάγνωση της υποτροπής η ευαισθησία και η ειδικότητα κυμαίνεται στο 100% και 92%. Για την ανταπόκριση στη θεραπεία η ευαισθησία και ειδικότητα είναι 94% και 90% (CT72% και 93%). ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ Ο καρκίνος παχέος εντέρου ήταν η 1 η εφαρμογή της PET. Οι κυριότερες ενδείξεις σε ασθενείς με καρκίνο παχέος εντέρου είναι: α. η διάγνωση πιθανής υποτροπής και η επανασταδιοποίηση, β. η εκτίμηση της ανταπόκρισης στη θεραπεία και γ. ο έλεγχος ηπατικών μεταστάσεων. Για τη διάγνωση και σταδιοποίηση η ευαισθησία και ειδικότητα είναι 85% και 71% (αξονική 34% και 92%). Για τον έλεγχο της υποτροπής η ευαισθησία και ειδικότητα είναι 94% και 87% (79% και 73%) και για την εκτίμηση της ανταπόκρισης 100% και 90% αντίστοιχα. ΚΑΚΟΗΘΕΣ ΜΕΛΑΝΩΜΑ Το μελάνωμα έχει υψηλό γλυκολυτικό μεταβολισμό οπότε χαρακτηρίζεται από αυξημένη πρόσληψη. Η κυριότερη ένδειξη αφορά τον καθορισμό του θεραπευτικού χειρισμού καθώς μεταβάλλει το στάδιο στο 30% των ασθενών. Αποτελεί τη μέθοδο εκλογής για την παρακολούθηση ασθενών υψηλού κινδύνου για υποτροπή. Στην αρχική σταδιοποίηση υπερέχει έναντι των άλλων μεθόδων απεικόνισης με ευαισθησία έως και 100% και ειδικότητα έως και 97%. ΛΕΜΦΩΜΑΤΑ Η PET υπερτερεί της αξονικής τομογραφίας όσον αφορά τους λεμφαδένες καθώς τα ευρήματα της προηγούνται. Η αξονική μας δείχνει ανατομικές αλλαγές οι οποίες συμβαίνουν αργά ενώ η PET ως λειτουργική τεχνική ανιχνεύει τις λειτουργικές μεταβολές που συμβαίνουν πολύ πρωιμότερα. Επίσης άλλες ενδείξεις είναι ο έλεγχος της υπολειπόμενης μάζας μετά από θεραπεία. Τα ποσοστά ευαισθησίας και ειδικότητας για τη σταδιοποίηση, την εκτίμηση υποτροπής και την εκτίμηση της ανταπόκρισης στη θεραπεία είναι υψηλά της τάξης 90% -100%. Άλλες σημαντικές εφαρμογές αφορούν τους όγκους κεφαλής και τραχήλου, στον καρκίνο μαστού κυρίως για την ανίχνευση λεμφαδενικών διηθήσεων, στον καρκίνο θυρεοειδούς για την ανίχνευση μεταστάσεων. ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ PET ΣΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Ο ρόλος της τεχνικής αυτής στην ακτινοθεραπεία είναι πολύ σημαντικός. Συνιστάται να γίνεται 1) πριν την έναρξη της θεραπείας για α. καθορισμό κατάλληλης θέσης για βιοψία αναδεικνύοντας την πιο θερμή περιοχή δηλ την πιο ενεργή μεταβολικά, β. για τον καθορισμό των πεδίων, 2) ένα επαναληπτικό PET κατά τη διάρκεια της θεραπείας για την εκτίμηση της πρόγνωσης και 3) μετά την ολοκλήρωση της για την εκτίμηση υπολειπόμενης μάζας (υπολειπόμενη νόσος? Ουλώδης ιστός?) ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Ο ρόλος του PET είναι πολύ σημαντικός διότι απεικονίζει τις βιολογικές μεταβολές στα καρκινικά κύτταρα οι οποίες συμβαίνουν πολύ νωρίτερα των ανατομικών που απεικονίζουν η CT και η MRI οπότε εκτιμούν πολύ νωρίς την ανταπόκριση ή όχι στην θεραπεία. ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ Η κυριότερη ένδειξη στην καρδιολογία αφορά τη βιωσιμότητα του μυοκαρδίου και τον καθορισμό της θεραπείας ομαδοποιώντας ασθενείς οι οποίοι θα μπορούσαν να ωφεληθούν από χειρουργική παρέμβαση. Το FDG προσλαμβάνεται σε περιοχές του μυοκαρδίου όπου υπάρχει μειωμένη αιμάτωση. Για την εκτίμηση της βιωσιμότητας πρέπει να μελετηθεί τόσο η αιμάτωση με τη χορήγηση 82Rb όσο και του μεταβολισμού με FDG και να γίνει η σύγκριση των ευρημάτων. Η πρόσληψη της FDG σε περιοχές μειωμένης αιμάτωσης χαρακτηρίζει το βιώσιμο μυοκάρδιο. Το PET υπερτερεί της SPECT μυοκαρδίου τόσο στην εκτίμηση της βιωσιμότητας όσο και στην πρόβλεψη της βελτίωσης μετά από επέμβαση επαναιμάτωσης. ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑ Οι κυριότερες ενδείξεις της ποζιτρονιακής τομογραφίας στη Νευρολογία αφορούν : α. άνοια : διαφορική διάγνωση του Alzheimer από απλή ελάττωση της μνήμης και παρακολούθηση της ανταπόκρισης στη θεραπεία, β. όγκους εγκεφάλου και γ. Επιληψία ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ Οι κυριότερες ενδείξεις αφορούν : α. τη σχιζοφρένεια και β. την κατάθλιψη