Μονήρης πνευμονικός όζος. Σταύρος Μ. Τρύφων MD, PhD, FCCP, Διευθυντής ΕΣΥ Πνευμονολόγος Γ. Ν. «Γ. Παπανικολάου» Θεσ/νίκη

HTML
DOWNLOAD

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Μονήρης πνευμονικός όζος. Σταύρος Μ. Τρύφων MD, PhD, FCCP, Διευθυντής ΕΣΥ Πνευμονολόγος Γ. Ν. «Γ. Παπανικολάου» Θεσ/νίκη"

Ισίδωρα Λαμπρόπουλος
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Μονήρης πνευμονικός όζος Σταύρος Μ. Τρύφων MD, PhD, FCCP, Διευθυντής ΕΣΥ Πνευμονολόγος Γ. Ν. «Γ. Παπανικολάου» Θεσ/νίκη

2 Συμβουλευτικές υπηρεσίες-honorarium Aspen Marathon Cyprus Astra Zeneca Elpen GSK Novartis Pharmaten Takeda GSK Novartis Ερευνητικές χρηματοδοτήσεις

3 Το κλινικό πρόβλημα. 0,09-0,2% ΜΠΟ σε α/α ή CT, 3-6% κακοήθεις. Πρόσφατες, 7% των εθελοντών, 76% < 1 cm Σαν ΜΠΟ στην αρχική α/α θώρακος παρουσιάζεται το 10-30% των πνευμονικών καρκίνων. Ασθενείς σταδίου 1Α (Τ1ΝοΜο) έχουν πιθανότητα % 5-ετούς επιβίωσης μετά από χειρουργική αφαίρεση.

4 ΜΠΟ - Ορισμός Στρόγγυλη σκίαση< 3 cm Περιβάλλεται από υγιές πνευμονικό παρέγχυμα. Δεν συνοδεύεται από διόγκωση μεσοθωρακίου, ατελεκτασία, πνευμονίτιδα ή δορυφορικές βλάβες

5 ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΑ Πως θα χειρισθούμε ένα ΜΠΟ; Θα πρέπει να αφαιρεθεί άμεσα; % των ατόμων υψηλού κινδύνου έχουν ΜΠΟ % των καπνιστών Τι θα κάνουμε με όζους <1 εκ (>76% όλων) από αυτούς το 95% είναι καλοήθεις; Η έλλειψη ομοφωνίας αντανακλάται από διάφορα κέντρα αλλά και στη βιβλιογραφία

6 Διαχείριση ασθενών με ΜΠΟ. Αξιολόγηση από ακτινολόγους, πνευμονολόγους και Θωρακοχειρουργούς Follow-up σε σύντομο χρονικό διάστημα(3 μήνες) Βιοψία με βρογχοσκόπηση ή CT Βιοψία με VATS Prosch H et al AJR 2006

8 Εκτίμηση πιθανότητας κακοήθειας Χρήση κλινικών, μορφολογικών και λειτουργικών χαρακτηριστικών (διάφορα μοντέλα όπως της Mayo Clinic ή χρήση της Bayesian ανάλυσης) Εξαίρεση μόνον των όζων με αυξημένη πιθανότητα κακοήθειας

9 Παράγοντες που επηρεάζουν την πιθανότητα κακοήθειας του ΜΠΟ. Κλινικοί παράγοντες Ηλικία. Ιστορικό καπνίσματος Ιστορικό κακοήθειας. Προηγούμενο ιστορικό ΤΒ, μυκητίασης ή ταξιδιού σε μέρη που ενδημούν. Έκθεση σε παράγοντες κινδύνου για Ca.

10 Ηλικία. <35 χρονών σχεδόν όλοι καλοήθεις. 3% σε ηλικία χρ. 15% χρ. 43% >50% πάνω από 60 χρ. Κάθε όζος σε ασθενείς > από 50 χρονών πρέπει να θεωρείται κακοήθης μέχρι αποδείξεως του εναντίον.

11 Ακτινομορφολογικά χαρακτηριστικά Απαραίτητη η CT, καλύτερα η HRCT. Ενδοπαρεγχυματική εντόπιση του ΜΠΟ Το χείλος-περίγραμμα του όζου. Παρουσία και πρότυπο επασβέστωσης. Η παρουσία κοιλότητας. Η εντόπιση Το μέγεθος του όζου και κυρίως τον ρυθμό αύξησης του.

12 Μορφολογικά χαρακτηριστικά Ομαλά χείλη προδιαθέτουν για καλοήθη βλάβη. Λοβωτά, με ακίδες ή δορυφορικές σκιές για κακοήθεια στο 84-90% (corona radiata ή σαν χτένι).

14 Παρουσία και πρότυπο επασβέστωσης Καλοήθη πρότυπα ασβέστωσης: κεντρική, διάχυτα ομοιογενής, πολυστρωματική ομόκεντρη, και Ποπ κορν (αμάρτωμα). Συνολική έκταση>10% πιθανά καλοήθεια Κακόηθες: Διάστικτη και έκκεντρη μορφή. Σύσταση για μη περαιτέρω έρευνα σε καλοήθες πρότυπο ασβέστωσης

15 Πρότυπα ασβέστωσης

17 Η κοιλότητα. Παρατηρείται και σε καλοήθεις και σε κακοήθεις βλάβες. Σημαντικό το πάχος του τοιχώματος. Στους καλοήθεις < 4 χιλ. Στους κακοήθεις > 16 χιλ. Οι περισσότεροι με πάχος τοιχώματος μέχρι 15 χιλ είναι καλοήθεις.

18 Η εντόπιση Οι καλοήθεις όζοι είναι ισότιμα κατανεμημένοι στους άνω και κάτω λοβούς. Στους άνω λοβούς το 70% των κακοήθων ΜΠΟ.

19 Το μέγεθος και ο ρυθμός αύξησής του Ίσως το σημαντικότερο χαρακτηριστικό. Η πιθανότητα κακοήθειας αυξάνεται όσο αυξάνεται και το μέγεθoς του όζου. Το % των ΜΠΟ με διάμετρο > 3 εκ είναι κακοήθεις, στους όζους με < 2 εκ μόνο το 20 %. Ο ρυθμός αύξησης εκφράζεται με τον χρόνο που απαιτείται ώστε να διπλασιασθεί σε όγκο ο ΜΠΟ. Αυτό συμβαίνει σε αύξηση της διαμέτρου 28%

20 Το μέγεθος και ο ρυθμός αύξησής του. Καλοήθεις βλάβες < από 20 μέρες όπως οι φλεγμονές ή > 450 όπως η ΤΒ. Κακοήθεις ημ. Οι περισσότεροι <100 ημ. Το βρογχιοκυψελιδικό ή το τυπικό καρκινοειδές μπορεί να εμφανίζονται σταθερά για > 2 χρόνια. Σύσταση για μη περαιτέρω έρευνα σε όζο σταθερό ή σχεδόν σταθερό για 2 χρόνια Σύσταση για ιστολογική διάγνωση σε προφανή αύξηση του όζου Gould M. ACCP Guidelines Chest 2007

23 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΟΖΩΝ<1 cm ΣΥΣΤΑΣΗ ΓΙΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ Μέγεθος όζου Ασθενείς χαμηλού κινδύνου Ασθενείς υψηλού κινδύνου 4 mm όχι follow-up CT σε 12 μήνες, αν σταθερός όχι follow-up 4-6 mm 6-10 mm CT σε 12 μήν, αν σταθερός όχι follow-up CT σε 6-12 μην, αν σταθερός επανάληψη σε μήνες CT σε 6-12 μήν, αν σταθερός επανάληψη σε μήνες CT σε 3-6, 9-12 και 24 μήνες αν παραμένει σταθερός Βιοψία με BX, TTNA ή VATS σε απροσδιόριστη αύξηση του όζου Gould M ACCP Guidelines Chest 2007

24 Απεικονιστικές τεχνικές Α/α θώρακος (οπισθοπρόσθια, πλάγια) CΤ ή HRCT. MRI Μέτρηση πυκνότητας στη CΤ. Ενίσχυση της αντίθεσης (εμπλουτισμός) στη CΤ. Τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET- FDG). SPECT Τc-99m Depreotide.

25 Ενίσχυση της αντίθεσης στη CΤ (εμπλουτισμός) Κακοήθεις ΜΠΟ έχουν αυξημένη αγγείωση και μεταβολισμό, εμπλουτίζονται περισσότερο με σκιαστικό. Όριο 15 ή 20 HU. Ευαισθησία %, ειδικότητα 60%. Απουσία εμπλουτισμού, ισχυρό προγνωστικό στοιχείο καλοήθειας Ψευδώς θετικά: ενεργά κοκκιώματα, αμαρτώματα, Ψευδώς αρνητικά στο βρογχιοκυψελιδικό

26 Positron Emission Tomography (PET FDG Scan & PET-CT). 1 Οι κακοήθεις ΜΠΟ έχουν αυξημένο μεταβολισμό γλυκόζης. Χρήση 18- φθοριδυοξυγλυκόζη, ραδιοσεσημασμένο ανάλογο της γλυκόζης. Μεγαλύτερη πρόσληψη στα καρκινικά από τα φυσιολογικά ή τα κοκκιώματα. Ευαισθησία %, ειδικότητα % Χρήσιμη στην αναγνώριση μεταστάσεων (μεσοθωράκιο, επινεφρίδια, οστά, λεμφαδένες). Wahidi M et al Chest 2007

27 Positron Emission Tomography (PET -FDG Scan & PET-CT). 2 Χαμηλή ευαισθησία σε όζους <1 εκ. Ψευδώς αρνητικά σε Tu χαμηλού μεταβολισμού (βρογχιοκυψελιδικό, καρκινοειδές, βλεννώδες αδενοκαρκίνωμα) Ψευδώς θετικά: λοιμώξεις ή φλεγμονές (ΤΒ, ιστοπλάσμωση, ρευματικά οζίδια, Σαρκοείδωση) Μειονεκτήματα η έλλειψη διαθεσιμότητας, Το υψηλό κόστος.

28 Στρατηγικές διαχείρισης. Σοβαρά υπ όψιν οι επιλογές και οι επιθυμίες των ασθενών. Παρακολούθηση σε πιθανότητα κακοήθειας <10%, Μεταξύ 10-70% CT & PET- CT και βιοψία (Β/Χ, PCNA).

29 ΤTΝΑ ή ΤΤΝΒ σε περιφερικούς όζους εκτός αν υπάρχει αντένδειξη ή ο όζος είναι απρόσιτος Σύσταση για βρογχοσκόπηση και ΤΤΝΑ Όζοι ασαφείς, διαμέτρου>1cm Σε πιθανότητα κακοήθειας αυξημένη Όταν απαιτείται απόδειξη κακοήθειας πριν το χειρουργείο ιδίως σε αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών Β/Χ σε όζους>1.5 cm, σημείο βρόγχου θετικό ή σε ειδικά κέντρα (ακτινοσκόπηση ή CT, πολύ λεπτά Β/Χ, ενδοβρογχική πλοήγηση, ενδοβρογχικοί υπέρηχοι

Σχετικά έγγραφα

Μονήρης πνευμονικός όζος. Ζογλοπίτης Φ. Μονάδα Βρογχοσκοπήσεων Νοσοκομείο Παπανικολάου

Μονήρης πνευμονικός όζος. Ζογλοπίτης Φ. Μονάδα Βρογχοσκοπήσεων Νοσοκομείο Παπανικολάου Μονήρης πνευμονικός όζος Ζογλοπίτης Φ. Μονάδα Βρογχοσκοπήσεων Νοσοκομείο Παπανικολάου Το κλινικό πρόβλημα. 0,09-0,2% ΜΠΟ σε α/αήct, 3-6% κακοήθεις. Πρόσφατες, 7% των εθελοντών, 76%