Τα χαρισµατικά και ταλαντούχα παιδιά στο σχολείο: ιδιαίτερες µαθησιακές κοινωνικές και συναισθηµατικές ανάγκες και τεχνικές αντιµετώπισης από τους εκπαιδευτικούς.
Πώς χαρακτήρισαν οι δάσκαλοι διάφορους γνωστούς... Αϊνστάιν: Πνευµατικά λίγος σαν µαθητής, ακοινώνητος και έρµαιο των ονειροπολήσεων του. Νεύτωνα. Αρκετά χαµηλές επιδόσεις στο γυµνάσιο. Μπετόβεν. Σαν συνθέτης είναι απελπιστικός. Επίσης: ο Schubert απέτυχε στα µαθηµατικά, Ο Έντισον χαρακτηρίστηκε ως ασταθής και ανεπίδεκτος µάθησης και µετά από 3 µήνες τον έπαυσαν από το σχολείο του. Ο Αϊνστάιν µίλησε στα 4 του και έγραψε στα 7 του. Ο Τολστόι απέτυχε στο πανεπιστήµιο. Ο Παστέρ ήταν µέτριος στη χηµεία στο Βασιλικό Κολλέγιο. Ο Τσώρτσιλ απέτυχε στην έκτη τάξη.
Οι εκπαιδευτικοί... Έχουν χαρακτηριστεί ως αναξιόπιστες πηγές πληροφοριών για τον εντοπισµό ενός χαρισµατικού µαθητή. Ωστόσο...περνούν πολύ χρόνο µε τους µαθητές και είναι στη θέση να παρέχουν τεράστιες ευκαιρίες µάθησης και εκπαίδευσης στους µαθητές.
Η διαφορετικότητα στο χώρο του σχολείου: Κάθε µαθητής είναι διαφορετικός Κατηγορίες: εθνικότητα, γλωσσικό υπόβαθρο, θρήσκευµα, εξωτερική εµφάνιση, πολιτισµικό υπόβαθρο, µαθησιακή δυσκολία, κατάσταση οικογένειας, προβλήµατα υγείας, προβλήµατα ψυχικής υγείας,...
Ο χαρισµατικός-ταλαντούχος µαθητής: µια διαφορετική...διαφορετικότητα Άλλο επίπεδο κατανόησης του κόσµου Πιο ανεπτυγµένο λεξιλόγιο ιαφορετική αίσθηση του χιούµορ Ξεχωριστά ενδιαφέροντα και ασχολίες Άλλη ταχύτητα εκµάθησης Γρήγορη πλήξη Υψηλές προσδοκίες από εαυτό και άλλους.
Τα χαρακτηριστικά των χαρισµατικών και ταλαντούχων παιδιών
Κάποια γενικά χαρακτηριστικά Περιέργεια- ερωτήσεις Αναπτυξιακή ωριµότητα Επιµονή στην ενασχόληση µε αντικείµενο Ικανότητα για ανεξάρτητη εργασία Τελειοµανία Ηγετική φυσιογνωµία Αναπτυγµένη (και ιδιόρρυθµη) αίσθηση χιούµορ.
Πιο ειδικά... Αναπτυξιακά χαρακτηριστικά Πρώιµη γλωσσική ανάπτυξη (λεξιλόγιο, σχηµατισµός πρότασης) Πρώιµη σωµατική ανάπτυξη (περπάτηµα, συντονισµός µατιού/χεριού, χειρισµός λεπτών κινήσεων) Ανάγνωση πριν αρχίσουν το σχολείο.
Μαθησιακά/γνωσιακά χαρακτηριστικά- τα χαρισµατικά παιδιά ενδέχεται να: Έχουν παρατηρητικότητα, να δίνουν προσοχή στις λεπτοµέρειες ιαβάζουν πολύ µόνα τους, µε προτίµηση σε βιβλία και περιοδικά για µεγαλύτερες ηλικίες Ευχαριστιούνται πολύ την νοητική δραστηριότητα Έχουν ιδιαίτερα αυξηµένη ικανότητα για αφαίρεση, σύνθεση, αντίληψη εννοιών. Μπορούν να δούνε τη σχέση αιτίου-αποτελέσµατος. Θέτουν διαρκώς ερωτήσεις και ψάχνουν πληροφορίες για να τις απαντήσουν. Είναι συχνά σκεπτικιστές, κριτικοί και να διακρίνουν αντιφάσεις µεταξύ πληροφοριών..
Έχουν ένα µεγάλο απόθεµα πληροφοριών για µια πληθώρα θεµάτων, τις οποίες µπορούν να ανακαλέσουν γρήγορα. Μπορούν εύκολα να κατανοήσουν αρχές και έννοιες και συχνά κάνουν έγκυρες γενικεύσεις και κανόνες για γεγονότα, ανθρώπους, αντικείµενα. είχνουν ευκολία στο να παρατηρούν οµοιότητες, διαφορές, εξαιρέσεις σε κανόνες. Μπορούν να καταπιαστούν µε σύνθετο υλικό και να το διαχωρίσουν/οργανώσουν σε διάφορα τµήµατα και να τα αναλύσουν συστηµατικά.
Χαρακτηριστικά στη µαθησιακή συµπεριφορά- Οι χαρισµατικοί µαθητές µπορούν να: Έχουν µάθει να διαβάζουν από νωρίς, πριν αρχίσουν το σχολείο. Έχουν µεγαλύτερη ταχύτητα στην εκµάθηση νέων δεξιοτήτων και χρειάζονται λιγότερη εξάσκηση. Έχουν µεγαλύτερο λεξιλόγιο. Μπορούν να κατανοήσουν και να χειριστούν καλύτερα αφηρηµένες ιδέες. Μπορούν µε ευκολία να ερµηνεύσουν µη λεκτικά µηνύµατα. εν τα παίρνουν όλα για δεδοµένα, και αναζητούν το «πώς» και το «γιατί». Μπορούν από µικρή ηλικία να µελετούν ανεξάρτητα.
Μπορούν να είναι συγκεντρωµένοι για περισσότερο χρόνο. Είναι επιλεκτικοί στα ενδιαφέροντά τους και συγκεντρώνονται µε ένταση σε αυτά. Συχνά έχουν µεγάλα αποθέµατα ενέργειας (συχνά γίνεται λανθασµένη διάγνωση υπερκινητικότητας) Τα πάνε καλύτερα µε µεγαλύτερους. Τους αρέσει να µαθαίνουν καινούρια πράγµατα, να εξερευνούν το ασυνήθιστο, έχουν µεγάλη περιέργεια. Αντιµετωπίζουν προβλήµατα µε τρόπο συστηµατικό, οργανωµένο, αποδοτικό και µε στόχους.
Χαρακτηριστικά στη δηµιουργικότητα Αποκλίνουσα, πρωτότυπη σκέψη- ευχέρεια στη σκέψη Ερευνητικότητα, περιέργεια, τάση για πειραµατισµό και καινοτοµία Κριτική σκέψη Τόλµη, αυτοπεποίθηση Επιµονή, αποφασιστικότητα Μπορούν να επινοήσουν πιθανότητες, συνέπειες, ή να συσχετίσουν ιδέες. Έχουν ευέλικτη σκέψη, µπορούν να χρησιµοποιήσουν εναλλακτικές λύσεις στην επίλυση ενός προβλήµατος.
(δηµιουργικότητα) Έχουν πρωτοτυπία στη σκέψη τους, αναζητώντας µη συµβατικές ιδέες και συνδυασµούς. Μπορούν να δούνε σχέσεις ακόµα και ανάµεσα σε άσχετα αντικείµενα ή ιδέες. Τα πάνε καλά µε την εξεύρεση πιθανών απαντήσεων και µε την κατασκευή υποθέσεων. Έχουν υψηλά επίπεδα φαντασίας. Έχουν ευαισθησία στην αισθητική.
Χαρισµατικός ή απλά καλός µαθητής; Ένας καλός µαθητής: Ένας χαρισµατικός µαθητής: Ξέρει τις απαντήσεις Κάνει τις ερωτήσεις-ήδη ξέρει τις είχνει ενδιαφέρον απαντήσεις Προσέχει Είναι πολύ περίεργος Έχει καλές ιδέες Ασχολείται ψυχή και σώµατι ουλεύει σκληρά Έχει τρελές ιδέες Απαντά στις ερωτήσεις Εµβαθύνει Είναι ο καλύτερος της τάξης Είναι πολύ ανώτερος από την τάξη Μαθαίνει εύκολα Έχει ισχυρές ιδέες Χρειάζεται 6-8 επαναλήψεις για να Χρειάζεται 1-2 επαναλήψεις για να µάθει κάτι καλά µάθει κάτι καλά Καταλαβαίνει τις ιδέες Σκέφτεται αφαιρετικά Περνάει καλά µε τους συνοµηλίκους Έχει έντονη προσωπικότητα Πιάνει το νόηµα Χρησιµοποιεί τις πληροφορίες Του αρέσει το σχολείο ηµιουργεί εργασίες Αντιγράφει µε ακρίβεια Προτιµά τους µεγάλους Είναι δεκτικός Μαντεύει καλά Αποστηθίζει εύκολα Είναι εφευρετικός Κάνει τα µαθήµατά του Είναι καλός στα σύνθετα προβλήµατα Ευχαριστιέται µε τη µάθησήκαλλιόπη του Ασκεί αυτοκριτική Εµµανουηλίδου Έχει υψηλή παρατηρητικότητα
Τα χαρισµατικά παιδιά ΕΝ είναι πάντοτε καλοί µαθητές! Τα χαρισµατικά παιδιά πολύ συχνά κάνουν λάθη απροσεξίας ή µπορεί να κάθονται πολύ ήσυχα και να απαντούν απλώς δεν ξέρω. Οι γραπτές του εργασίες µπορεί να είναι ανεπαρκείς µπορεί να είναι τεµπέλικο και ληθαργικό ή να ονειροπολεί και να φαίνεται αφηρηµένο µπορεί να ξοδεύει πολύ χρόνο κάνοντας σχέδια στα τετράδιά του και τα βιβλία του µπορεί να χαζολογάει και να προκαλεί αναστάτωση στα µαθήµατα µπορεί να µην είναι συνεργάσιµο, να µην είναι εύκολο να παρακινηθεί και να είναι επικριτικό προς τους δασκάλους του και προς τα άλλα παιδιά της τάξης του. Ένα τέτοιο παιδί µπορεί να απουσιάζει συχνά από το σχολείο.
Υπο-επίδοση χαρισµατικών Χαρακτηριστικά των χαρισµατικών παιδιών µε χαµηλές επιδόσεις: Έλλειψη αυτοπεποίθησης Φόβος αποτυχίας Φόβος επιτυχίας Μαθησιακές δυσκολίες Έλλειψη συνοχής στόχων Χαµηλή αυτοεικόνα Σκέψεις χαµηλής προσωπικής αξίας Αποφυγή ανταγωνισµού Αρνητικά µοτίβα σκέψης (Sword, 2003)
Μαθησιακές δυσκολίες και χαρισµατικότητα Η αναγνώριση της χαρισµατικότητας δε γίνεται µέσω των επιδόσεων Η εκπαιδευτική υποστήριξη πρέπει να εστιάζει σε πολλά επίπεδα πρόνοιας.
Πλήξη και διαφορετικότητα Τα χαρισµατικά παιδιά έχουν την τάση να πλήττουν επειδή δεν γίνονται αποδέκτες υψηλών απαιτήσεων. Ως επακόλουθο, µπορεί να κλείνουν τους διακόπτες, (ονειροπόληση), να αποφεύγουν το σχολείο (πλασµατικές ασθένειες), ή προκαλούν αναστάτωση στην τάξη (γίνονται ο κλόουν της τάξης ή επιθετικά) πολλές φορές προκειµένου να προσαρµοστούν στο επίπεδο της τάξης κρύβουν τις ικανότητές τους για να µην ξεχωρίζουν ή ακόµη χειρότερα θυσιάζουν την αληθινή τους φύση για να ενταχθούν στην οµάδα.
Κοινωνικά και συναισθηµατικά χαρακτηριστικά «τι είµαι τελικά; Τι σηµαίνει χαρισµατικός;» «βαριέµαι στο σχολείο, όλα είναι εύκολα» «µε κοροϊδεύουν τα παιδιά» «κανείς δε µε καταλαβαίνει στην τάξη» «όλοι περιµένουν πολλά από µένα» «νιώθω διαφορετικός»
Συναισθηµατικές δυσκολίες Τελειοµανία Πλήξη Άγχος Μοναξιά Υπερβολική ευαισθησία Ενδεχόµενη αλαζονία.
Τι θα πρέπει να προσέξουν γονείς και εκπαιδευτικοί; Ανικανότητα δηµιουργίας σχέσεων ακόµα και µε µεγαλύτερα παιδιά ή ενήλικες Πλήξη, θυµός, απογοήτευση Υπερβολικά πεσµένη διάθεση, µελαγχολία, θλίψη-κατάθλιψη Συναισθηµατική παράλυση λόγω τελειοµανίας Ξαφνική αλλαγή στη διάθεση ή ξαφνική απώλεια ή µετάθεση ενδιαφέροντος Αυτοτραυµατισµοί, διαταραχές πρόσληψης τροφής, αυτοκαταστροφικές τάσεις.
Κοινωνικές δυσκολίες Αποµόνωση λόγω διαφορετικότητας [ή απόκρυψη χαρισµατικότητας για να αποφευχθεί η αποµόνωση] Πίεση από υψηλές προσδοκίες γονέων, σχολείου, κοινωνίας Κοροϊδία, πείραγµα, τραµπουκισµόςεκφοβισµός.
Η υπαρξιακή κατάθλιψη (Webb) Τα χαρισµατικά παιδιά είναι περισσότερο πιθανό να δοκιµαστούν από αυτό που αποκαλείται υπαρξιακή κατάθλιψη. =µια µορφή κατάθλιψης που προκύπτει όταν το άτοµο έρχεται αντιµέτωπο µε βασικά ζητήµατα της ύπαρξης. Τα χαρισµατικά άτοµα δεν ασχολούνται τόσο µε τα καθηµερινά ζητήµατα της ζωής. Μπορούν να αναλογιστούν εναλλακτικά σενάρια, πώς θα ήταν αλλιώς τα πράγµατα, και τείνουν να είναι ιδεαλιστές που όµως απογοητεύονται από την πραγµατικότητα Λόγω της ευαισθησίας τους, η απογοήτευση αυτή είναι έντονη. Οι παραδόσεις και τα καθιερωµένα ανατρέπονται->µοναξιά, ανασφάλεια Οι άλλοι δεν καταλαβαίνουν αυτές τις σκέψεις τους Έννοια του χρόνου- απογοήτευση: δεν υπάρχει αρκετός χρόνος για να ασχοληθούν µε όλα όσα τους απασχολούν και τους ελκύουν.
Άλλα προβλήµατα Α-σύγχρονη ανάπτυξη υσκολία επαγγελµατικού προσανατολισµού Στερεότυπες πεποιθήσεις όπως «τα χαρισµατικά θα τα καταφέρουν µόνα τους» Απόρριψη από αναξιοκρατικά συστήµατα Ετικετοποίηση
Το φαινόµενο «µεγάλο ψάρι σε µικρή λίµνη»
Συναισθηµατικά-κοινωνικά χαρίσµατα Ανεπτυγµένη ικανότητα ηγεσίας Υψηλή ικανότητα ενσυναίσθησης (να µπαίνεις στη θέση του άλλου) Ανεπτυγµένη αίσθηση δικαιοσύνης Υψηλή ευαισθησία.
Συναισθηµατικά-κοινωνικά χαρίσµατα -Σηκώνεις το χέρι σου συχνά για να απαντήσεις την ερώτηση που έκανε ο δάσκαλος; -Όχι, όχι πολύ συχνά... -Για ποιο λόγο; -Γιατί θέλω να δώσω και στα άλλα παιδιά την ευκαιρία να µάθουν πράγµατα. Matthew, 5.5 ετών
ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ Εµπλουτισµός, επιτάχυνση, διαφοροποίηση εκπαιδευτικού προγράµµατος. Απαραίτητη η συνεργασία των γονέων υσκολίες: ελλιπής κατάρτιση, έλλειψη υποδοµών, στερεότυπες αντιλήψεις.
Πλάνο εκπαιδευτικής πολιτικής Ορισµός Εντοπισµός Συνεργασίες Παρέµβαση Παρακολούθηση-αξιολόγηση
Ξεκινώντας από τα βασικά: Ποιος ορισµός θα χρησιµοποιηθεί; Από τον εκπαιδευτικό Από το σχολείο Από το ευρύτερο πλαίσιο (πχ. υπουργείο); Υπάρχουν δεκάδες (εκατοντάδες;) ορισµοί για τo τί ακριβώς είναι χαρισµατικότηταταλέντο. Πριν από οποιαδήποτε ανάληψη δράσης, προηγείται η συµφωνία πάνω στον ορισµό.
Ώρα για...ξεβόλεµα Ερωτήσεις που διεγείρουν το µυαλό. Εργασίες και ασκήσεις που καλλιεργούν την πρόκληση Στοιχεία ρίσκου Ευκαιρίες να αµφισβητηθούν οι αποδεδειγµένες θεωρίες Ευκαιρίες να σπάσουν οι κανόνες Έκθεση σε ειδικούς-αυθεντίες.
Βασικές αρχές οργάνωσης εκπαιδευτικών προγραµµάτων για χαρισµατικά-ταλαντούχα παιδιά Να στοχεύουν στην ποιότητα κι όχι στην ποσότητα της εργασίας Να δίνουν έµφαση στην ποιοτική ανάπτυξη των ικανοτήτων, παρά στη συσσώρευση γνώσεων Να στοχεύουν στην αναζήτηση των κλίσεων των µαθητών/τριών Να βοηθούν στην ανάπτυξη εκφραστικών ικανοτήτων σε τοµείς όπως η µουσική, ο χορός, οι καλές τέχνες, ο γραπτός λόγος Να προσανατολίζονται και στην καλλιέργεια της συναισθηµατικής-κοινωνικής προσαρµογής Να αξιοποιούν υψηλότερα επίπεδα σκέψης (ανάλυση, σύνθεση, εφαρµογή, κρίση-αξιολόγηση, αποκλίνουσα σκέψη)
Να τους παρέχουν ευκαιρίες να θέτουν προβλήµατα, να κάνουν δηµιουργικές επιλογές και να εξηγούν το γιατί Να έχουν ρεαλιστικές προσδοκίες Να τους παρέχουν το χρόνο που χρειάζονται για να δίνουν δηµιουργικές απαντήσεις Να δίνουν έµφαση στη διαδικασία της µάθησης και όχι στην ύλη Να είναι ανοιχτά σε ασυνήθιστες ιδέες και συµπεριφορές, να αποφεύγεται η κριτική, να διευκολύνεται η αυθόρµητη έκφραση και να ενθαρρύνεται η αυτοκριτική Να χρησιµοποιούν εναλλακτικά µοντέλα διδασκαλίας (π.χ. projects)
Εµπλουτισµός = παροχή επιπρόσθετου εκπαιδευτικού υλικού σύµφωνα µε τις ανάγκες του µαθητή. Ο εµπλουτισµός ουσιαστικά γεµίζει το χρόνο των µαθητών που µαθαίνουν πιο γρήγορα, προσφέροντας υλικό ή δραστηριότητες που ωστόσο δεν επιτρέπουν ταχύτερη πρόοδο, αλλά εµπλουτισµό της αποκτηθείσας γνώσης. ραστηριότητες εµπλουτισµού µπορεί να εισάγουν τον µαθητή σε καινούρια πεδία ενδιαφέροντος, να δίνουν παραπάνω ασκήσεις στο ίδιο επίπεδο ή να παρέχουν στον προχωρηµένο µαθητή επιπρόσθετες υποχρεώσεις, όπως να λειτουργεί ως βοηθός του δασκάλου. Θεµατικές δραστηριότητες εκτός σχολικού ωραρίου, παροχή επιπρόσθετων µαθηµάτων, θεσµός µέντορα, αίθουσα παροχής ερεθισµάτων.
Πλεονεκτήµατα: δυνατότητα οµαδοποίησης µαθητών σύµφωνα µε τις ικανότητες και τα ενδιαφέροντα, αποφυγή ετικετοποίησης, επίτευξη ένταξης. Κρατάει τους χαρισµατικούς εναρµονισµένους µε τις δραστηριότητες της υπόλοιπης τάξης. Καταπολέµηση πλήξης και απογοήτευσης. Μειονεκτήµατα: Συχνά προκαλεί δισταγµό λόγω του επιπλέον εργασιακού φόρτου που µπορεί να επιφέρει στον εκπαιδευτικό. ύσκολος ο σχεδιασµός και υλοποίηση εξατοµικευµένων δραστηριοτήτων σε µεγάλες τάξεις. Μικρή χρονική διάρκεια, µη ξεκάθαροι εκπαιδευτικοί στόχοι.
Επιτάχυνση = τοποθέτηση του µαθητή σε µεγαλύτερη τάξη, σύµφωνα µε το νοητικό του επίπεδο. Η επιτάχυνση γίνεται µε τους ακόλουθους τρόπους: Το παιδί ξεκινάει νωρίτερα το σχολείο. πηδάει τάξεις ειδικές τάξεις στις οποίες παρακολουθούν παιδιά διαφόρων ηλικιών συµπύκνωση της ύλης του αναλυτικού προγράµµατος, µε προσπέραση σταδίων που ήδη κατέχει ο µαθητής ταυτόχρονη εγγραφή, µε δυνατότητα να παρακολουθεί µαθήµατα σε περισσότερα από ένα σχολεία τµηµατική-µερική επιτάχυνση σε ένα ή διαφορετικά µαθήµατα πρόγραµµα µέντορα/ιδιαίτερα µαθήµατα, µε εξατοµικευµένη διδασκαλία από ειδικό σε ένα ή περισσότερα πεδία πρόωρη εισαγωγή στο πανεπιστήµιο.
Πλεονεκτήµατα: Εναρµονισµός µε το νοητικό επίπεδο του µαθητή.προβλήµατα συµπεριφοράς και κακής επίδοσης ενδέχεται να εξαλειφθούν.οι έρευνες δεν έχουν καταδείξει αρνητικές συναισθηµατικές-κοινωνικές επιπτώσεις.παρέχει νοητική ανάπτυξη, ευκαιρίες συναναστροφής µε άτοµα της ίδιας νοητικής ηλικίας. Μειονεκτήµατα: Ασύγχρονη ανάπτυξη: µαθητές που δεν έχουν το ίδιο επίπεδο σε όλα τα πεδία ανάπτυξης µπορεί να αντιµετωπίσουν προβλήµατα. εν αρκεί η εγγραφή σε µεγαλύτερη τάξη- εξακολουθεί ο µαθητής να έχει ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Ενδεχόµενο διαφορετικότητας/αποµόνωσης ως συνέπεια αλλαγής σχολείου.(πραγµατική ή φανταστική) Πίεση για επίδοση. Ενδεχόµενο ο εκπαιδευτικός να είναι απροετοίµαστος.
Άλλες λύσεις: Ειδικά σχολεία (αν µουσικό/αθλητικό ταλέντο) Κατασκηνώσεις για χαρισµατικά παιδιά (προς το παρόν µόνο στο εξωτερικό) Συνεργασία µε τοπικούς φορείς (πχ. τοπικό πανεπιστηµιακό ίδρυµα) ή ιδιωτικούς οργανισµούς (πχ. ωδεία, φροντιστήρια) Κατ οίκον διδασκαλία Συµµετοχή σε διαγωνισµούς εκτός σχολείου ίκτυο συνεργασίας (σύλλογοι, κτλ) Εξάσκηση σε δηµιουργική διδασκαλία..
Ανάπτυξη της πολλαπλής νοηµοσύνηςδιαθεµατικό παράδειγµα (Στρατής, 2007) ίνουµε θέµατα στα παιδιά και την ελευθερία επιλογής. Πες τι όµορφα που είναι την άνοιξη α) µε µια δική σου ιστορία (γλωσσική) β) ζωγράφισε ή φτιάξε το παζλ (οπτικοχωρική) γ) λύσε το πρόβληµα και βρες τα λουλούδια που υπάρχουν στα βάζα (λογικοµαθηµατική) δ) βρες τραγούδια για την άνοιξη ή γράψε ένα δικό σου ή χάρισε ένα τραγούδι στην άνοιξη ή παίξε µε το µουσικό σου όργανο ότι θέλεις (µουσική) ε) χόρεψε ή προσποιήσου πως ανθίζει ένα λουλούδι ή πλέξε ένα στεφάνι (κιναισθητική) στ) Τι θα έλεγες σ ένα λουλούδι που είναι θλιµµένο για να γελάσει (προσωπική).
Τι θέλουν οι χαρισµατικοί µαθητές από τους εκπαιδευτικούς τους; (έρευνες Maker, 1975, Bishop, 1975 και Story, 1985): Στενή επαφή µε τους µαθητές, θετική στάση. Ευελιξία στην χρήση του χρόνου και στο σχεδιασµό της διδασκαλίας, ανάλογα µε τις ανάγκες των µαθητών. Οργανωτικότητα, συστηµατική εργασία, επαγγελµατική συνείδηση. Παραγωγική δηµιουργικότητα ως στόχος του µαθήµατος. Ικανότητα κατάλληλης υποστήριξης των ενδιαφερόντων των µαθητών. Επιδεξιότητα, ενεργητικότητα, δηµιουργικότητα, ωριµότητα, εµπειρία, ευρύ φάσµα ενδιαφερόντων.
Αίσθηση του χιούµορ. Αισιοδοξία. Ενθουσιασµός. Αυτοπεποίθηση, υψηλά κίνητρα για επίδοση. Προθυµία να µαθαίνει διαρκώς νέα πράγµατα. ιανοούµενος, ενδιαφέρον για την τέχνη. Αποδοχή των απόψεων όλων των µαθητών, χωρίς διακρίσεις. Προθυµία για παροχή εξειδικευµένης υποστήριξης. => θέλουν έναν χαρισµατικό εκπαιδευτικό!
Σύµβουλος εκπαίδευσης-ψυχολογίας ιδάσκουσα Πανεπιστηµίων Ιωαννίνων, Μακεδονίας, Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου Επιστηµονικός συνεργάτης EMPLOY Επιστηµονικός σύµβουλος Συλλόγου Γονέων και Κηδεµόνων Χαρισµατικών και Ταλαντούχων Παιδιών Ελλάδας Tel.6972413922 Kalliope.Emmanouilidou@gmail.com counselloppy@yahoo.gr