ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ Νο. 9 / 2012 1 Προωθώντας την ελκυστικότητα, την ανταγωνιστικότητα και τη διεθνοποίηση των συνεργατικών σχηµατισµών αγροδιατροφικών προϊόντων στην περιοχή της Μεσογείου ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Ένας νέος Ευρωπαϊκός κανονισμός: Ο Κανονισμός της Ε.Ε. Αρ. 1169/2011 σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα στους καταναλωτές, αποκαλούμενος «INCO». Έπειτα από περισσότερα από τρία έτη συζητήσεων, ο Ευρωπαϊκός κανονισμός Αρ. 1169/2011 για τις πληροφορίες στους καταναλωτές δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 22 Νοεμβρίου 2011. Ο Κανονισμός αυτός εισάγει σημαντικές αλλαγές στις πληροφορίες για τα τρόφιμα που παρέχονται στους καταναλωτές. Το αντικείμενο του Κανονισμού είναι η διασφάλιση ενός υψηλού επιπέδου προστασίας των καταναλωτών, η απλοποίηση και ο εκμοντερνισμός της νομοθεσίας και η εναρμόνιση της ισχύουσας εθνικής νομοθεσίας. Ο Κανονισμός προχωράει πέρα από την επισήμανση, υπογραμμίζει τις πληροφορίες για τους καταναλωτές, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα στοιχεία γνωστοποίησης για τον καταναλωτή. Ο Κανονισμός τέθηκε σε ισχύ στις 13 Δεκεμβρίου 2011. Οι προθεσμίες εφαρμογής θα ποικίλλουν από 3 έως 5 έτη από την ημερομηνία αυτή με εφαρμογή δύο σταδίων προκειμένου να επιτραπεί στους φορείς να προσαρμοστούν. Οι αποκαλούμενες γενικές διατάξεις θα ισχύσουν από τις 13 Δεκεμβρίου 2014 και οι υποχρεώσεις αναφορικά με τη διατροφική επισήμανση θα ισχύσουν από τις 13 Δεκεμβρίου 2016. 1. Υπόβαθρο και Στόχοι Μέχρι τώρα, η Οδηγία 90/496/ΕΟΚ ήταν το πλαίσιο για τις διατροφικές πληροφορίες, καθιστώντας τις υποχρεωτικές μόνο για περιπτώσεις αναφορικά με τη διατροφή ή την υγεία. Η επισήμανση των τροφίμων ρυθμίζεται με τη σειρά της από την Οδηγία 2000/13 ΕΚ, η οποία θα αρθεί με την πλήρη εφαρμογή του Κανονισμού INCO. Με τον Κανονισμό αυτό, η διατροφική επισήμανση σε όλα τα προσυσκευασμένα τρόφιμα είναι σήμερα υποχρεωτική. Εντός των επόμενων πέντε ετών οι φορείς θα πρέπει να εισάγουν τον διατροφικό πίνακα στα προϊόντα τους. Το περιεχόμενο του διατροφικού πίνακα επίσης θα εξελιχθεί. Σε γενικές γραμμές, ο Κανονισμός αυτός έχει πολλούς στόχους και θα τροποποιήσει ή συμπληρώσει διάφορους κανόνες για την επισήμανση με μικρές προσθήκες. Η Επιτροπή παρείχε δύο κύριους στόχους: - Να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα των καταναλωτών αυξάνοντας το επίπεδο των πληροφοριών. Ο Κανονισμός αυτός προστατεύει την υγεία των καταναλωτών με την καθιέρωση κοινών κανόνων για τις διατροφικές πληροφορίες. Ο Κανονισμός επίσης ενθαρρύνει τους διαχειριστές των εταιριών τροφίμων να εφαρμόσουν μέτρα που παρέχουν πρόσβαση στις πληροφορίες για άτομα με μειωμένη όραση. Οι πληροφορίες για τους καταναλωτές ενισχύονται και ενδυναμώνονται κάνοντας τη διατροφική επισήμανση υποχρεωτική, ενισχύοντας οποιεσδήποτε περιπτώσεις κατά τις οποίες η προέλευση πρέπει να υποδεικνύεται

2 και καθορίζοντας κανόνες για την αναγνωσιμότητα των πληροφοριών καθώς και κανόνες ορθής πρακτικής αναφορικά με την επισήμανση κτλ. Το κείμενο αυτό ενισχύει επίσης την ασφάλεια των καταναλωτών απαιτώντας την επισήμανση αλλεργιογόνων σε μη προσυσκευασμένα τρόφιμα. - Την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της εσωτερικής αγοράς μέσω της απλοποίησης των κανονισμών. Ο σκοπός του νέου αυτού Κανονισμού είναι πρωτίστως να εναρμονίσει τα ρυθμιστικά κείμενα αναφορικά με την επισήμανση στην Ευρωπαϊκή Ένωση εντός ενός εγγράφου προκειμένου να επιτραπεί η ελεύθερη διακίνηση τροφίμων με πλήρη ασφάλεια για τους καταναλωτές και ως εκ τούτου μειώνοντας τη διοικητική επιβάρυνση για τους υπευθύνους των εταιριών τροφίμων. Επιπρόσθετα, καθώς είναι κανονισμός και όχι οδηγία σημαίνει ότι θα είναι άμεσα εφαρμόσιμος χωρίς την ανάγκη μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο. Αυτό θα παρέχει τη νομική ασφάλεια στη βιομηχανία, καθώς οι κανόνες θα είναι οι ίδιοι σε όλη την Ευρώπη και θα ισχύσουν ταυτόχρονα. 2. Πεδία εφαρμογής Ποια προϊόντα επηρεάζονται; Ο Κανονισμός 1169/2011 καλύπτει όλα τα προϊόντα που προορίζονται για τον τελικό καταναλωτή (ή αυτά που παρέχονται σε μαζική εστίαση). Όλα τα προσυσκευασμένα τρόφιμα επηρεάζονται από τον νέο Κανονισμό INCO. Υπάρχουν ειδικοί κανόνες για μη προσυσκευασμένα τρόφιμα. Προσοχή: Μία από τις βασικές καινοτομίες που επιφέρει ο Κανονισμός αυτός ισχύει για τα μη προσυσκευασμένα τρόφιμα τα οποία δεν εξαιρούνται. Ο Κανονισμός ορίζει την υποχρέωση της υπόδειξης αλλεργιογόνων. Η διατροφική επισήμανση εδώ είναι εθελοντική, παρόλα αυτά εντός ενός πλαισίου. Ποιοι φορείς επηρεάζονται; Ο Κανονισμός ισχύει για όλες τις επιχειρήσεις, ασχέτως του μεγέθους τους. Όλες οι επιχειρήσεις επηρεάζονται είτε άμεσα είτε έμμεσα. Ο Κανονισμός ισχύει μόνο σε τρόφιμα που προορίζονται για τον τελικό καταναλωτή ή για μαζική εστίαση. Παρόλα αυτά, οι προμηθευτές συστατικών θα ζητηθούν από τους πελάτες τους-αυτούς που παράγουν τα έτοιμα προϊόντα- να τους παρέχουν πληροφορίες και πιστοποίηση, καθιστώντας δυνατή τη δημιουργία συνεπούς επισήμανσης. «Ο (...) Κανονισμός ισχύει για διαχειριστές εταιριών τροφίμων σε όλα τα στάδια της διατροφικής αλυσίδας, των οποίων οι δραστηριότητες αφορούν τις πληροφορίες για τους καταναλωτές για τρόφιμα. Ισχύει για όλα τα τρόφιμα που προορίζονται για τους τελικούς καταναλωτές, συμπεριλαμβανομένων αυτών που παρέχονται από μαζική εστίαση ή που προμηθεύονται σε μαζική εστίαση. Ο (...) Κανονισμός ισχύει για υπηρεσίες μαζικής εστίασης που παρέχονται από εταιρίες μεταφορών με την προϋπόθεση ότι οι αναχωρήσεις γίνονται εντός των περιοχών των Κρατών Μελών στις οποίες ισχύουν οι συμφωνίες» ( Άρθρο 1.3) Σε συμφωνία με το Άρθρο 38 του Κανονισμού, κάθε Κράτος Μέλος είναι ελεύθερο να περιλάβει υποχρεωτικές επιπρόσθετες πληροφορίες χωρίς τις οποίες η ελεύθερη διακίνηση των τροφίμων δεν θα είχε επιτευχθεί. 3. Έναρξη ισχύος και χρονοδιάγραμμα εφαρμογής (Αρ. 53, 54, 55) Η εφαρμογή του Κανονισμού θα πραγματοποιηθεί σε δύο στάδια: - Γενική επισήμανση: 3 χρόνια μετά την δημοσίευση του ρυθμιστικού κειμένου (13 Δεκεμβρίου 2014) - Διατροφική επισήμανση: 5 χρόνια μετά την δημοσίευση του ρυθμιστικού κειμένου (13 Δεκεμβρίου 2016) Ως εκ τούτου οι διαχειριστές έχουν πέντε χρόνια για να εφαρμόσουν τον Κανονισμό στα προϊόντα τους: 13 Δεκεμβρίου2011 Έναρξη ισχύος του Κανονισμού Εθελοντική εφαρμογή του Κανονισμού από επαγγελματικές οργανώσεις (η εθελοντική επισήμανση πρέπει να συμμορφώνεται με τον Κανονισμό INCO)

3 1 Ιανουαρίου 2014 Εφαρμογή των συγκεκριμένων απαιτήσεων που αφορούν την ονομασία «κιμάς» 13 Δεκεμβρίου 2014 Οι γενικές διατάξεις του Κανονισμού INCO ισχύουν σε υποχρεωτική βάση. Η εθελοντική διατροφική επισήμανση πρέπει να συμμορφώνεται με τον Κανονισμό INCO. 13 Δεκεμβρίου 2016 Η διατροφική επισήμανση πρέπει να συμμορφώνεται με τον Κανονισμό INCO για όλα τα σχετιζόμενα τρόφιμα. Ο Κανονισμός ισχύει για όλες τις επαγγελματικές οργανώσεις. Οι προθεσμίες για την πώληση των αποθεμάτων παρέχονται στο ρυθμιστικό κείμενο. Τα τρόφιμα που εισάγονται στην αγορά ή επισημαίνονται πριν τις 13 Δεκεμβρίου 2014 για τις Γενικές Διατάξεις και πριν τις 13 Δεκεμβρίου 2016 για Διατροφική Επισήμανση και δεν είναι σε συμφωνία με τον Κανονισμό, μπορούν να προωθούνται μέχρι να εξαντληθούν τα αποθέματα. 4. Κύριες συνέπειες του Κανονισμού INCO για την επισήμανση των τροφίμων Ο Κανονισμός απαιτεί οι ετικέτες να μην παραπλανούν τον καταναλωτή και να είναι σαφείς και κατανοητές προκειμένου να βοηθούν τους καταναλωτές στις διαιτητικές τους επιλογές. Η ετικέτα πρέπει να είναι εμφανής στη συσκευασία ή προσκολλημένη στο προσυσκευασμένο τρόφιμο. Η επισήμανση πρέπει να περιλαμβάνει 12 τομείς υποχρεωτικών πληροφοριών: - Όνομα του τροφίμου (άλλοτε, εμπορική ονομασία), - Λίστα των συστατικών, - Οποιοδήποτε συστατικό ή βοηθητικό μέσο που υπάρχει στο τελικό προϊόν που είναι πιθανό να προκαλέσει αλλεργίες ή δυσανεξίες, - Ποσότητα συγκεκριμένων συστατικών ή κατηγορίες συστατικών, - Καθαρή ποσότητα του τροφίμου, - Προθεσμία για την κατανάλωση ή την ημερομηνία ελάχιστης διάρκειας συντήρησης και την ημερομηνία ψύξης - Ειδικές συνθήκες για την αποθήκευση και/ή τη χρήση, - Όνομα ή εταιρικό όνομα και διεύθυνση του κατασκευαστή, συσκευαστή ή πωλητή εγκατεστημένου εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, - Χώρα καταγωγής ή τόπος προελεύσεως, - Οδηγίες σε περίπτωση όπου η απουσία τους καθιστά δύσκολη την κατάλληλη χρήση του τροφίμου, - Αποκτημένο αλκοολικό τίτλο για ποτά που περιέχουν παραπάνω από 1.2% αλκοόλ κατ` όγκο, - Διατροφικές πληροφορίες. Οι κύριες αλλαγές είναι οι εξής: - Αναγνωσιμότητα: Ένα ελάχιστο μέγεθος 1.2mm με εξαίρεση των 0.9mm για συσκευασίες των οπίων η μεγαλύτερη επιφάνεια είναι μικρότερη των 80cm². - Πληροφορίες για αλλεργιογόνα: Αυτές πρέπει να αναγνωρίζονται από ένα τύπωμα που τα ξεχωρίζει από την υπόλοιπη λίστα συστατικών. Η επανάληψη των υπαρόχντων αλλεργιογόνων είναι υποχρεωτική. Η γνωστοποίηση για τα αλλεργιογόνα είναι επίσης υποχρεωτική για μη προσυσκευασμένα τρόφιμα. - Επισήμανση της προέλευσης του προϊόντος: Η ετικέτα πρέπει να περιλαμβάνει την χώρα καταγωγής ή τον τόπο προελεύσεως για το χοιρινό, κατσικίσιο, αρνίσιο κρέας ή το κρέας πουλερικών, είτε είναι φρέσκο, σε ψυγείο είτε κατεψυγμένο. Η Επιτροπή θα υποβάλλει μια αναφορά όχι αργότερα από τις 13 Δεκεμβρίου 2014 για να επεκτείνει την υποχρεωτική ένδειξη της χώρας καταγωγής σε άλλα τρόφιμα. Η ένδειξη της χώρας καταγωγής ή του τόπου προελεύσεως είναι επίσης υποχρεωτική εάν η παράλειψη της ήταν πιθανό να παραπλανήσει τους καταναλωτές κατά λάθος. - Διατροφικές πληροφορίες: Γίνονται υποχρεωτικές εκτός από το νερό και τα συμπληρώματα διατροφής. Πρέπει να παρουσιάζουν την ενεργειακή αξία και την ποσότητα των λιπών (άλλοτε, λιπιδίων), τα κορεσμένα λιπαρά οξέα, τους υδατάνθρακες, σάκχαρα, πρωτεΐνη και αλάτι (άλλοτε, νάτριο). Η ποσότητα αναφοράς πρέπει να είναι είτε 100g ή 100ml (και με τη δυνατότητα έκφρασης σε μερίδες σερβιρίσματος). Μια ποσοστιαία ένδειξη της πρόσληψης αναφοράς απαιτείται για βιταμίνες και μεταλλικά άλατα, εφόσον υπάρχουν. - Πληροφορίες για τα φυτικά έλαια: Είναι απαραίτητο να απαριθμούνται όλα τα έλαια.

4 Ο Κανονισμός επίσης καθορίζει ευθύνες αναφορικά με τις απαιτήσεις επισήμανσης, ιδίως μεταξύ των παραγωγών και των διανομέων. Καθιερώνει κανόνες για την απομακρυσμένη πώληση τροφίμων (π.χ. μέσω διαδικτύου). Ο διαχειριστής (διευθυντής) που είναι υπεύθυνος για την ύπαρξη και την ακρίβεια των πληροφοριών στα τρόφιμα είναι: Το άτομο υπό του οποίου το όνομα πωλείται το προϊόν (τρόφιμα που παράγονται στην ΕΕ). Άλλοι διαχειριστές έχουν ελάχιστη ευθύνη και θα διασφαλίζουν ότι: - Οι ετικέτες συμμορφώνονται με τη νομοθεσία. - Δεν θα διανέμουν προϊόντα για τα οποία έχουν λόγους να πιστεύουν ότι έχουν παραπλανητική επισήμανση. Ο εισαγωγέας των προϊόντων που προέρχονται από τρίτες χώρες (η διεύθυνση πρέπει να εμφανίζεται στην ετικέτα). Ο υπεύθυνος επιχείρησης τροφίμων αρμόδιος για την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα είναι εκείνος στο όνομα του οποίου ή της επιχείρησης του οποίου διατίθεται το τρόφιμο στην αγορά ή, εφόσον ο εν λόγω υπεύθυνος δεν είναι εγκατεστημένος στην Ένωση, ο εισαγωγέας στην αγορά της Ένωσης. (Άρθρο 8, Καν. 1169/2011). 5. Τι πρέπει να μάθουμε από τον Κανονισμό INCO? Ο νέος κανονισμός παρέχει προτυποποιημένη νομοθεσία αναφορικά με την επισήμανση των τροφίμων. Εισάγει νέες υποχρεώσεις για (σχεδόν) όλα τα προϊόντα (διατροφική επισήμανση, προέλευση προϊόντος, αναγνωσιμότητα, ενδείξεις για αλλεργιογόνα κτλ). Παρόλα αυτά εγείρει ακόμα ζητήματα ερμηνείας. Από την άλλη πλευρά, οι επιχειρήσεις θα αποκτήσουν ένα επακόλουθο (και ακριβό) σχέδιο δράσης προκειμένου να διασφαλίσουν τη συμμόρφωση με τη νέα εφαρμογή της επισήμανσης των προϊόντων.

5 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ - ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙΔΑΣ ΑΠO ΚΑΚΟΒΟΥΛΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ Μετά την επίθεση της 11 ης Σεπτεμβρίου, οι αξιολογήσεις κινδύνου έδειξαν ότι αυξήθηκαν σε όλους του (βιομηχανικούς) τομείς. Η βιομηχανία τροφίμων δεν αποτελεί εξαίρεση στην τάση αυτή. Τα ζητήματα της ασφάλειας της βιομηχανίας ενσωματώθηκαν ολοένα και αυξανόμενα στα πρότυπα των διανομέων, δημιουργώντας νέες προκλήσεις τις οποίες οι κατασκευαστές πρέπει να εισάγουν στα εργαλεία τους για την διαχείριση της ποιότητας. 1. Υπόβαθρο Η ανακοίνωση της κυκλοφορίας της έκδοσης 6 του IFS -μια αναφορά διανομής- που εκδόθηκε τον Ιανουάριο του 2012 και τέθηκε σε ισχύ τον Ιούλιο 2012, επανέφερε συλλογισμούς αναφορικά με την έννοια της «Προστασίας των τροφίμων» ή την προστασία από κακόβουλες πράξεις. Το PAS96 ορίζει την προστασία των τροφίμων (κεφ. 3) ως: "Η μάχη κατά των κακόβουλων πράξεων (προστασία των τροφίμων) η οποία στοχεύει: Στη μείωση της πιθανότητας κακόβουλων επιθέσεων Στον περιορισμό της επίδρασης (επιπτώσεων) των επιθέσεων αυτών Στην προστασία της φήμης του οργανισμού (σήματος) Στη διαβεβαίωση των πελατών, του κοινού και του τύπου ότι έχουν ληφθεί τα κατάλληλα μέτρα για την προστασία των καταναλωτών Στη συμμόρφωση με τις διεθνείς απαιτήσεις και στην ενθάρρυνση της εργασίας των επιχειρηματικών εταίρων. " FSM 21 Προστασία των τροφίμων FSM M 21 Κακόβουλη παρέμβαση Το πρότυπο απαιτεί ο οργανισμός να έχει τεκμηριωμένη διαδικασία αξιολόγησης κινδύνων για την αντιμετώπιση των κινδύνων για την προστασία των τροφίμων και να καθιερώσει, εφαρμόσει και διατηρήσει ένα σύστημα για τη μείωση ή εξάλειψη των ταυτοποιημένων κινδύνων. Το σύστημα θα καλύπτει την Ορθή Γεωργική Πρακτική ή την Ορθή Παρασκευαστική Πρακτική και θα υποστηρίζεται από το σύστημα ασφαλείας τροφίμων. ( ) Το σύστημα θα καλύπτει την Καλή Παρασκευαστική Πρακτική και θα υποστηρίζεται μέσω των επιδράσεων της συσκευασίας στα συστήματα ασφαλείας τροφίμων. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει κατοχυρωμένα υλικά, ασφάλεια εγκαταστάσεων, επιλογή προσωπικού, παρασκευαστικές διαδικασίες και μεταφορά. Το έγγραφο αυτό καθορίζει τα πρότυπα των απαιτήσεων για την ποιότητα και την ασφάλεια των τροφίμων που πρέπει να εφαρμοσθούν και να τηρηθούν προκειμένου να επωφεληθούμε από αυτά. Η έκδοση 6 του IFS περιλαμβάνει τώρα ένα υποχρεωτικό κεφάλαιο για την «Προστασία των Τροφίμων» προκειμένου να συμμορφωθεί με το τελευταίο έγγραφο Καθοδήγησης του GFSI. Ενώ το HACCP είναι μια μέθοδος η οποία λαμβάνει υπόψη τους τυχαίους κινδύνους, τώρα απαιτεί οι κατασκευαστές να λαμβάνουν επίσης υπόψη τους εκ προθέσεως κινδύνους. Ως εκ τούτου, η τελευταία έκδοση του IFS Food περιλαμβάνει μια σειρά συγκεκριμένων απαιτήσεων για την προστασία από κακόβουλες πράξεις, με τις οποίες πρέπει πλέον να συμμορφώνονται οι πιστοποιημένοι βιομηχανικοί προμηθευτές και οι υποψήφιοι πιστοποίησης. Το ζήτημα αυτό γίνονταν σταθερά αντιληπτό από την αγροτοδιατροφική βιομηχανία από τις αρχές 2000. Έλαβε μια νέα διάσταση μετά την κυκλοφορία της έκδοσης 6.1 του «Εγγράφου Καθοδήγησης» της Παγκόσμιας Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (GFSI ) (παρακάτω τίθενται αποσπάσματα των δύο απαιτήσεων για την Ασφάλεια των Τροφίμων) το οποίο ορίζει:

6 2. Ποιοι είναι οι κίνδυνοι; Οι κίνδυνοι μπορούν να προέρχονται από διάφορες πηγές: εσωτερικοί (υπάλληλοι, προσωρινοί απασχολούμενοι, προσωπικό καθαριότητας κτλ.) ή εξωτερικοί (επισκέπτες, προσωπικό παράδοσης, προμηθευτές, τρομοκρατικές ομάδες/ ακτιβιστές κτλ.). Οι κακόβουλες πράξεις μπορεί να προέρχονται από έξω αλλά το πεδίο της αναγνώρισης των κινδύνων πρέπει να γίνεται κατανοητό σε μια ευρύτερη έννοια. Οι εσωτερικοί κίνδυνοι δεν πρέπει να παραβλέπονται: «70 με 80% προέρχεται από το ίδιο το προσωπικό- δυσαρεστημένοι υπάλληλοι, για παράδειγμα». Αυτοί μπορεί να έχουν πολλές μορφές: απάτη, ζημία, δολιοφθορά, τρομοκρατικές ενέργειες, κλοπή, εκβιασμός κτλ. Η πιθανότητα σχεδόν αποδεικνύεται. Επιπρόσθετα, τα συμβάντα αυτά έχουν μια σχετικά ισχυρή επίδραση στην επιχείρηση. Το αντικείμενο της Προστασίας των Τροφίμων μπορεί συνεπώς να απεικονισθεί: 3. Περιεχόμενα του Κεφαλαίου για την Προστασία των Τροφίμων του IFS Κεφάλαιο 6 Οι κύριες αλλαγές για το κεφάλαιο αυτό είναι: - Υποχρεωτικές - Οι απαιτήσεις είναι σχεδόν παρόμοιες με τις δογματικές σημειώσεις, Ιούλιος 2008 - Η δημοσίευση των οδηγιών βασίζεται σε μια ανάλυση των κινδύνων, την αξιολόγηση των σχετιζόμενων κινδύνων και των νόμων που ισχύουν στη χώρα προορισμού (τέλη του 2011). Τα περιεχόμενά του είναι ως εξής: 6.1 Αξιολόγηση της Προστασίας: Ταυτοποίηση των Ευθυνών Οι ελεγκτές θα μπορούσαν να θέσουν πολλά και διάφορα ερωτήματα αναφορικά με το θέμα αυτό: Ποιος είναι υπεύθυνος; Ποιες οι ικανότητες και τα προσόντα του προσώπου που είναι υπεύθυνο για το πρόγραμμα; Ποια είναι η θέση του εντός της επιχείρησης και ποια είναι η σχέση του με τη διοίκηση; 6.1.2 Ανάλυση Κινδύνων Ταυτοποίηση των κρίσιμων τομέων: Εκτέλεση και τεκμηρίωση της ανάλυσης κινδύνων και της αξιολόγησης κινδύνων. Οι ενημερώσεις πραγματοποιούνται είτε ετησίως ή όποτε επηρεάζονται από αλλαγές. Ανάπτυξη και τακτικός έλεγχος ενός κατάλληλου συστήματος προειδοποίησης 6.1.3 Η Γαλλία και η Ευρώπη δεν επηρεάζονται από το θέμα αυτό. 6.2 Ασφάλεια των εγκαταστάσεων 6.2.1 Οι ζώνες που ορίζονται ως «κρίσιμες περιοχές» πρέπει να προστατευτούν, ενώ οι περιοχές πρόσβασης πρέπει να ελέγχονται και να εποπτεύονται. 6.2.2 Πρέπει να καθιερωθούν διαδικασίες προκειμένου να αποφευχθούν και/ή να ταυτοποιηθούν οποιεσδήποτε κακόβουλες πράξεις. 6.3 Ασφάλεια των επισκεπτών και του προσωπικού 6.3.1 Πολιτική Επισκεπτών (Εγγραφή, Επίβλεψη, Αναγνώριση) Σύμφωνα με τα πρότυπα του κειμένου αναφοράς, πρέπει να υπάρχει «ελεγχόμενη πρόσβαση στους επισκέπτες και το προσωπικό παράδοσης» [στις εγκαταστάσεις]. Αυτό επιτρέπει την αναγνώριση όλων των ατόμων που βρίσκονται στις εγκαταστάσεις ανά πάσα στιγμή, καθώς και την επίβλεψη των κινήσεων των επισκεπτών ή των παροχέων υπηρεσιών εντός των εγκαταστάσεων. 6.3.2 Εκπαίδευση προσωπικού (Επικοινωνία, Τεκμηριωμένη Εκπαίδευση, Μόνιμο Προσωπικό) 6.4.1. Εξωτερικές Επιθεωρήσεις: Θα υπάρχουν τεκμηριωμένες διαδικασίες για τη διαχείριση των εξωτερικών επιθεωρήσεων και των κανονιστικών επισκέψειων. Το σχετιζόμενο προσωπικό πρέπει νε είναι εκπαιδευμένο στην εκτέλεση των διαδικασιών αυτών.

7 Οι πρώτοι έλεγχοι ξεκίνησαν να εκτελούνται με τη χρήση αυτού του προτύπου αναφοράς- που ισχύει από την 1 η Ιουλίου 2012. Παρόλο που η Προστασία των Τροφίμων (Κεφάλαιο 6) είναι εφεξής υποχρεωτική, φαίνεται ότι δεν έχει καταλήξει ακόμη σε μεγάλες μη συμμορφώσεις κατά το πρώτο έτος. Αυτό θα επιτρέψει τις εταιρίες να προετοιμαστούν καλύτερα στο μέλλον. Προοπτικές Η πίεση για την εφαρμογή των διαδικασιών για την Προστασία των Τροφίμων εντός των επιχειρήσεων θα απαιτήσει την κινητοποίηση πόρων. Οι διαδικασίες αυτές έχουν το πλεονέκτημα της απαίτησης από τις επιχειρήσεις να εξετάσουν τις αδυναμίες τους. Παρόλα αυτά, πολλά ερωτήματα και ανησυχίες έχουν προκύψει έκτοτε αναφορικά με τις μεθόδους εφαρμογής, της επίγνωσης του προσωπικού (χωρίς τη δημιουργία μόνιμης ψύχωσης ή διάστασης εντός των ομάδων), την ανάλυση κινδύνων από κακόβουλες πράξεις στις εγκαταστάσεις, την ασφάλεια των αλυσίδων εφοδιασμού, και τελικά, τον τρόπο αναφορικά με την αντίδραση στις απαιτήσεις του IFS. Ο κίνδυνος της παράσυρσης προς ένα μη βιώσιμο, σύνθετο σύστημα ή μιας υπερβολικής επένδυσης οφείλει να αποφευχθεί. Ο χρόνος κατά τον οποίο θα λάβει χώρα η εφαρμογή αυτών των νέων μέτρων μπορεί ίσως να παρέχει απαντήσεις σε όλα αυτά τα ερωτήματα. Τα περιεχόμενα συγκεκριμένων υποχρεωτικών πεδίων της αναφοράς IFS V6 θα εξελιχθούν ως ένα ιδιαίτερο αποτέλεσμα αυτών των πρώιμων εμπειριών και ανάδρασης. Προς το παρόν, απαιτείται από τους ελεγκτές να σημειώνουν στην αναφορά ελέγχου. «Μάχη κατά των κακόβουλων πράξεων 6.2.1 Ο ελεγκτής θα παρέχει τις παρακάτω πληροφορίες: Ποιοι τομείς της επιχείρησης έχουν αναγνωριστεί από μια αξιολόγηση κινδύνων ως κρίσιμοι για την ασφάλεια; - Ποια μέτρα υπάρχουν για την αποφυγή μη εξουσιοδοτημένης πρόσβασης;» Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τις αρχές της Προστασίας Τροφίμων, τονίζεται ξεκάθαρα ότι οποιεσδήποτε πληροφορίες αναφορικά με τους κινδύνους, τις κρίσιμες περιοχές και τα μέτρα για τον έλεγχο των κινδύνων πρέπει να διατηρούνται όσο το δυνατό πιο εμπιστευτικά. Η IFS γνωρίζει την αντιφατική αυτή κατάσταση και θα αλλάξει τις απαιτήσεις για τα υποχρεωτικά πεδία, ιδιαιτέρως στον αγώνα κατά των κακόβουλων πράξεων. Νέα του PACMAn Το Δεύτερο Διεθνές Συνέδριο του PACMAn πραγματοποιήθηκε στη Βαλένθια (Ισπανία) στις 19 Οκτωβρίου 2012. Ο κύριος στόχος του Συνεδρίου αυτού ήταν η ανάμειξη των εταιριών, οργανισμών και των φορέων στη συνεχή διαδικασία της δυναμοποίησης των αλυσίδων εφοδιασμού αξίας των τμημάτων που επιλέχθηκαν από τους εταίρους του προγράμματος. Στην περίπτωση της Βαλένθια, οι εταιρίες που ασχολούνται με την παραγωγή ελαιόλαδου, επιτραπέζιων σταφυλιών και δημητριακών, που είναι τα τμήματα στα οποία επέλεξε να στοχεύσει η IMPIVA, μπορούν να ανταλλάξουν τις εμπειρίες και τις απόψεις τους με τους αντιπροσώπους άλλων Μεσογειακών περιοχών. Ο αγροτοδιατροφικός τομέας αντιπροσωπεύει το 16,1% της βιομηχανικής παραγωγής της Βαλένθια και το 13,1% της απασχόλησης. «Αυτός είναι- δήλωσε ο Γενικός Διευθυντής της Βιομηχανίας της Περιφέρειας της Βαλένθια και της IMPIVA, Rafael Miró- ένας από τους πιο σημαντικούς παραγωγικούς τομείς της Περιφέρειας, κλειδί για τον περιφερειακό και εθνικό οικονομικό δυναμισμό από τη στιγμή που δημιουργεί απασχόληση και κοινωνική ευημερία, και διορθώνει τις οικονομικές ανισορροπίες όπως το έλλειμμα εμπορικού ισοζυγίου». Όλες οι παρούσες εταιρίες έδωσαν έμφαση στην προώθηση των πολιτιστικών και δομικών αξιών που θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στην ανταγωνιστικότητα του κλάδου και στην περιφερειακή οικονομία. Τόνισαν επίσης την αναγκαιότητα του αναλογισμού της αλυσίδας αξίας ως σύνολο, που εμπλέκει άλλους συγκλίνοντες κλάδους διαφορετικών προϊόντων και υπηρεσιών και αφορά ζητήματα όπως η περιφερειακή γαστρονομική κουλτούρα και παράγοντες, όπως η συσκευασία, η επικοινωνία ή οι υποδομές.

8 Με τη σειρά του, ο Σύμβουλος Γεωργίας και Ποιότητας της Αγροτικής Περιοχής της Περιφέρειας της Modena, Gian Domenico Tomei, εξήγησε τις λύσεις που βρέθηκαν από τους παράγοντες της αλυσίδας αξίας του τυριού Parmegiano Reggiano για την αντιμετώπιση της δύσκολης κατάστασης μετά το σεισμό την άνοιξη του 2012. Στη συνέχεια, δυο εκπρόσωποι του έργου PACMAn, ο Cyril Bertrand (CRITT Γαλλία) και ο Gianandrea Esposito (ERVET Ιταλία) παρουσίασαν δυο πρωτοβουλίες σχετικά με την βιώσιμη ανάπτυξη. Μια από αυτές αναπτύσσεται προς το παρόν στο πλαίσιο του έργου PACMAn. Τέλος, η κα Mercedes Acitores, η Ισπανίδα εκπρόσωπος του MED Regional Contact Point παρείχε μια σύνοψη σχετικά με το πρόγραμμα MED και τις δυνατότητες συνεργασίας με άλλα έργα και προγράμματα σχετικά με τον αγροτοδιατροφικό κλάδο, τονίζοντας την σημασία της εκμετάλλευσης της γνώσης που αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια του προγράμματος. Ας ελπίσουμε ότι το Δεύτερο αυτό Διεθνές Συνέδριο του PACMAn αποτέλεσε ένα ακόμα βήμα στην ταυτοποίηση των προκλήσεων και των δυνατοτήτων του αγροδιατροφικού σχηματισμού ενισχύοντας την ενσωμάτωσή του στην περιοχή της Μεσογειακής Ευρώπης. ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ - ALENTEJO Στις 17 και 18 Οκτωβρίου 2012 μια σημαντική εκδήλωση οργανώθηκε από τον Πορτογαλό εταίρο του PACMAn (ADRAL) στο Portalegre: Το Alentejo των Μεσογειακών Γαστρονομιών - Διεθνές Συνέδριο: «Ελαιοτουρισμός: ένα νέο τουριστικό προϊόν για το Alentejo»- 17 Οκτωβρίου - Θεματικό εργαστήριο «Ελαιόλαδο- Ο υγρός χρυσός της Μεσογείου που διακρίνει τη γαστρονομία μας»- 18 Οκτωβρίου. Η εκδήλωση ήταν πολύ χρήσιμη για το έργο PACMAn αναφορικά με τα παρακάτω ζητήματα: 1) Απόκτηση χρήσιμων πληροφοριών για τη δραστηριότητα του έργου ιδίως αναφορικά με το ελαιόλαδο (ένας από τους τομείς από τους οποίους επέλεξε η περιφέρεια του Alentejo να εργασθεί εντός του πλαισίου του PACMAn) με τους παρακάτω στόχους: - Διευρυμένο πλαίσιο συλλογισμού για τη συζήτηση του προβλήματος του σχηματισμού του ελαιόλαδου σε διάφορα ζητήματα - Προοπτικές των νέων αγορών για το ελαιόλαδο και τη συνεισφορά του στην οικονομική ανάπτυξη της περιφέρειας του Alentejo, - Συλλογισμός της συνεισφοράς του Ελαιοτουρισμού στην ολοκλήρωση της παραγωγής του ελαιόλαδου - Αξιοποίηση του ελαιόλαδου ως ένα προϊόν με συναφή οικονομική αξία και της τουριστικής δυνατότητας της περιφέρειας του Alentejo Στο πλαίσιο αυτό, στόχος ήταν η εμπλοκή μιας ομάδας αντιπροσώπων που λειτουργούν σε υποκλάδους του ελαιόλαδου και του τουρισμού, πιο συγκεκριμένα: - Οντότητες και εταιρίες που λειτουργούν σε υποκλάδους του τουρισμού και του ελαιόλαδου και στην Ισπανία και στην Πορτογαλία, - Οντότητες Ανώτερης Εκπαίδευσης με ακαδημαϊκή δραστηριότητα στους τομείς του Τουρισμού, της Γεωργικής Παραγωγής και του Αγροτοδιατροφικού κλάδου και οι καθηγητές, ερευνητές και φοιτητές τους, - Άλλοι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς που σχετίζονται με την περιφερειακή ανάπτυξη. - Οντότητες και εταιρίες που λειτουργούν σε υποκλάδους του τουρισμού και του ελαιόλαδου στην Ισπανία και την Πορτογαλία 2) Ευρεία διάδωση των πληροφοριών σχετικά με το έργο PACMAn στους ομιλητές και στους άλλους συμμετέχοντες. 3) Ορισμένοι συμμετέχοντες που βρίσκονται στην περιφέρεια του Alentejo συμφώνησαν να εισαχθούν στη βάση δεδομένων του PACMAn.

9 www.pacmanproject.eu Η ιστοσελίδα www.pacmanproject.eu αποτελεί το πρώτο αποτέλεσμα της λειτουργίας του PACMAn. Εδικά σχεδιασμένη ως δικτυακή πύλη, είναι δομημένη σε αρκετούς θεματικούς τομείς εύκολα και άμεσα προσβάσιμους, χρήσιμους και ευέλικτους. Η δικτυακή πύλη PACMAn ανταποκρίνεται στους στόχους του Έργου μέσω μιας ξεκάθαρης οπτικής των συνολικών περιεχομένων του Έργου, μιας λεπτομερούς περιγραφής του Εταιρικού σχήματος του Έργου καθώς και μέσω συνεχούς ενημέρωσης και πληροφόρησης για τις τρέχουσες εκδηλώσεις στον αγροδιατροφικό τομέα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Επισκεπτόμενοι το www.pacmanproject.eu θα μπορείτε να βρείτε τις επαφές του Έργου και ενημέρωση σχετικά με τις δραστηριότητες και τα τελικά Παραδοτέα τα οποία θα είναι διαθέσιμα ώστε να ενημερώνονται οι χρήστες για τα ενδιάμεσα και τελικά αποτελέσματα του Έργου PACMAn. Βρείτε μας στο FACEBOOK Ευρωπαϊκή Ένωση Ευρωπαϊκό Ταµείο Περιφερειακής Ανάπτυξης