Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στη Λογιστική & Χρηματοοικονομική Master of Science (MSc) in Accounting and Finance ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Λογιστική Θεωρία και Έρευνα Εισαγωγή στη Λογιστική Έρευνα
Η αναζήτηση της αλήθειας Τα μέσα με τα οποία ο άνθρωπος μπορεί να γνωρίσει το περιβάλλον του, μπορούν να ταξινομηθούν σε τρεις γενικές κατηγορίες (Mouly, 1978): Εμπειρία Λογική σκέψη Έρευνα Αυτές οι κατηγορίες δεν είναι ανεξάρτητες αλλά συμπληρωματικές.
Έννοια της Θεωρίας Η θεωρία πρέπει να προσφέρει ένα συνεπές σύμπλεγμα λογικών όρων και ένα γενικό σχήμα αναφοράς το οποίο να επιτρέπει σε κάποιον να κρίνει την πράξη και να βελτιώσει την εξέλιξη της. Από την άλλη μεριά, η θεωρία δεν πρέπει κατ ανάγκη να εξηγεί οποιαδήποτε πράξη. Ως λογιστική θεωρία ορίζεται ένα συνεκτικό σύνολο υποθετικών, εννοιολογικών, και ρεαλιστικών αρχών που αποτελούν ένα γενικό πλαίσιο αναφοράς για τη διερεύνηση της φύσης της λογιστικής. Hendriksen (1965)
Σχέση Θεωρίας και Έρευνας Επιστήμη είναι η γνώση που προκύπτει από τη σκόπιμη και συστηματική έρευνα όπου, Έρευνα μπορεί να οριστεί η επιστημονική δραστηριότητα, ο σκοπός της οποίας είναι να μας δώσει τη δυνατότητα να ερμηνεύσουμε και να προβλέψουμε ή να ελέγξουμε κάποιο φαινόμενο στο περιβάλλον μας. βλ, Κ. Κάντζος, 2002
Χαρακτηριστικά της έρευνας Η έρευνα έχει οριστεί από τον Kerlinger (1970) ως η συστηματική, ελεγχόμενη, εμπειρική και κριτική διερεύνηση υποθετικών προτάσεων σχετικά με τις εικαζόμενες σχέσεις ανάμεσα σε φυσικά φαινόμενα, έχοντας τρία χαρακτηριστικά: Είναι συστηματική και ελεγχόμενη Είναι εμπειρική Δίνει τη δυνατότητα διόρθωσης (αυτόδιορθώνεται)
Επίπεδα της έρευνας (Bennett, 1991) Περιγραφή Ταξινόμηση Ανάλυση - Ερμηνεία Συλλογή και περιγραφική στατιστική ανάλυση μίας μεταβλητής ή ζευγών μεταβλητών Περιγραφική στατιστική κυρίως για ποιοτικές μεταβλητές (clustering, cross tabulation) Ανάλυση των αποτελεσμάτων και εξήγηση των παρατηρουμένων σχέσεων συσχετίσεων και σύνδεσή τους με την κατάλληλη θεωρία Προβλέψεις Ανάπτυξη μοντέλων που επιτρέπουν προβλέψεις για μελλοντικά γεγονότα
Μορφές έρευνας Διερευνητική έρευνα Exploratory Research Περιγραφική έρευνα Descriptive Research Αναλυτική Έρευνα Analytical Research Προβλεπτική Έρευνα Predictive Research
Διερευνητική έρευνα Exploratory Research Διερευνητική έρευνα αναλαμβάνουμε όταν υπάρχουν λίγες ή καμία από τις προηγούμενες μελέτες. Ο στόχος είναι να αναζητήσουμε μοτίβα, υποθέσεις ή ιδέες που μπορούν να ελεγχθούν και θα αποτελέσουν τη βάση για περαιτέρω έρευνα. Τυπικές τεχνικές έρευνας θα περιλαμβάνουν μελέτες περίπτωσης (case studies), παρατήρηση (observation) και σχόλια των προηγούμενων σχετικών μελετών και δεδομένων (reviews).
Περιγραφική έρευνα Descriptive Research Η περιγραφική έρευνα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αναγνωρίσουμε και να ταξινομήσουμε τα στοιχεία ή τα χαρακτηριστικά του υποκειμένου, π.χ. τον αριθμό των ημερών που χάνονται λόγω των απεργιακών κινητοποιήσεων. Οι ποσοτικές τεχνικές χρησιμοποιούνται συχνά για τη συλλογή, την ανάλυση και τη σύνοψη των δεδομένων.
Αναλυτική Έρευνα Analytical Research Η αναλυτική έρευνα συχνά επεκτείνει την περιγραφική προσέγγιση για να προτείνει ή να εξηγήσει γιατί ή πώς κάτι συμβαίνει, π.χ. βαθύτερα αίτια των εργατικών κινητοποιήσεων. Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό αυτού του τύπου της έρευνας είναι στον εντοπισμό και την ταυτοποίηση των διαφόρων παραγόντων (ή μεταβλητών) που εμπλέκονται.
Προβλεπτική Έρευνα Predictive Research Ο στόχος της προβλεπτικής έρευνας είναι να υπολογίζει (προβλέπει) ευφυώς τις μελλοντικές πιθανότητες, που βασίζονται σε λεπτομερή ανάλυση των διαθέσιμων στοιχείων αιτιών και αποτελεσμάτων, π.χ. πρόβλεψη, όταν και όπου τη μελλοντική βιομηχανική δράση θα μπορούσε να λάβει χώρα.
Ερευνητική διαδικασία Ερευνητικές προσεγγίσεις Ποσοτική/ Ποιοτικής Quantitative/Qualitative Applied/Basic Εφαρμοσμένη/ Βασική Deductive/Inductive Απαγωγική/ Επαγωγική
Ποσοτική/ Ποιοτική Ποσοτική Έρευνα Στηρίζεται κυρίως σε δεδομένα (πρωτογενή ή δευτερογενή), τα οποία συγκρίνονται και αναλύονται για να οδηγήσουν στο αποτέλεσμα. Ερευνητική υπόθεση Χρήση για τον έλεγχο της θεωρίας Εργαλεία: ερωτηματολόγια, βάσεις δεδομένων. Ποιοτική Έρευνα Εστιάζεται σε αντιλήψεις, απόψεις και θεωρίες, η ανάλυση των οποίων οδηγεί στο συμπέρασμα. Ερευνητικό ερώτημα Χρήση για δημιουργία θεωρίας ή διερεύνηση ενός ζητήματος Εργαλεία: συνεντεύξεις, μελέτη περίπτωσης, παρατήρηση (συλλογή soft δεδομένων) Σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να γίνει συνδυασμός των δύο ειδών
Βασική/ Εφαρμοσμένη Βασική Έρευνα (Basic Research): Ο πρωταρχικός στόχος είναι η βελτίωση της γνώσης γενικά, χωρίς να υπάρχει κατά νου εξ αρχής, κάποια ιδιαίτερη πρόταση εφαρμογής. Εφαρμοσμένη Έρευνα (Applied Research): Έχει σχεδιαστεί εξ αρχής για να εφαρμόσει τα πορίσματά της σε μια συγκεκριμένη κατάσταση. Προσοχή!! Είναι αναμενόμενο ως φοιτητές της Λογιστικής θα ασχοληθείτε κυρίως με την εφαρμοσμένη έρευνα ή την επίλυση προβλημάτων σε κάποιο ερευνητικό έργο, έτσι είναι πιο πιθανό ότι η έρευνά σας θα εμπίπτει σε αυτή την κατηγορία.
Απαγωγική/ Επαγωγική Απαγωγική Έρευνα (Deductive) Η απαγωγική έρευνα κινείται από γενικές ιδέες / θεωρίες σε ειδικές μορφές & καταστάσεις: το ειδικό συνάγεται από το γενικό, π.χ. γενικές θεωρίες. γενικό Επαγωγική Έρευνα (Inductive) Η επαγωγική έρευνα κινείται από ειδικές καταστάσεις για να δημιουργήσει ή να συνάγαγει ευρείες γενικές ιδέες / θεωρίες. ειδικό ειδικό γενικό Ο συνδυασμός των δύο (επαγωγική-απαγωγική μέθοδος) συνδυάζει την απαγωγή του Αριστοτέλη με την επαγωγή του Bacon
Αναζήτηση θεωρίας και βιβλιογραφική επισκόπηση Βασικά ερωτήματα: Τι προηγούμενες έρευνες έχουν γίνει για το συγκεκριμένο θέμα; Ποιος τις έκανε, πότε, και ενδεχομένως γιατί; Ποια είναι τα συμπεράσματα στα οποία έφτασαν οι προηγούμενοι ερευνητές; Πόσο σχετικά είναι τα συμπεράσματα τους γενικά σήμερα και πόσο για την έρευνά μας; Πώς θα συσχετιστεί η έρευνά μας με τις προηγούμενες έρευνες; Πόσο όμοια ή πόσο διαφορετική είναι; Ποιες θεωρίες, υποδείγματα ή πρακτικές είναι ιδιαίτερα σχετικά για να προετοιμάσουν ή να αναλύσουν το ερευνητικό μας πεδίο ή τα ευρήματα μας; Κατά πόσο οι προηγούμενες έρευνες έχουν επηρεάσει τη δική μας σκοπούμενη μεθοδολογία και μεθόδους;
Bιβλιογραφία Bennett, R. (1991) How is management research carried out? In N.C. Smith and P. Dainty, The management research handbook, Routledge. Hendriksen, E. S. (1965) Accounting Theory. Boston, Irwin. Kerlinger, F. N. (1970) Foundations of Behavioral Research. New York:Holt, Rinehart &Winston. Mouly, G. J. (1978) Educational Research: The Art and Science of Investigation. Boston, MA: Allyn &Bacon. Smith, M. (2003) Research Methods in Accounting. SAGE Publications. Κάντζος, Κ. (2002) Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων. Interbooks.