ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ 1ο Νηπιαγωγείο Κορινού κλασικό τμήμα Σχολική χρονιά 2010-11 Υπεύθυνη νηπιαγωγός: Ντέλλα Βασιλική
Ονόματα μαθητών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα ούγκα ήμητρα Ευφραιμίδης κων/νος Θεοχαρόπουλος Αντώνης- Ραφαήλ Ζουκάν ημήτριος Κατσούρας Γιώργος Κουσίδου Τάνια Τζέπα Γιόλα Τριγώνης Λεονταρής Θέμης Αδαμίδης Κων/νος Ζεϊμπέκογλου Βασίλειος Κέρογλου Μαργαρίτης Μιχαηλίδης Σάββας Παγκλίδης Στέφανος Σεϊταρίδου Μυροφόρα Σμυρλή Φραγκοπούλα Χατζηπασχάλης Ευθύμιος Tεμερτζίδης ημήτριος
Κριτήρια επιλογής θέματος Να εμπλακούν τα παιδιά σε πρόγραμμα σχεδιασμού και ανάπτυξης δραστηριοτήτων μουσικής. Να ενεργοποιήσει τις φυσικές ικανότητες των παιδιών. Να αφυπνίσει την περιέργειά τους, να κινητοποιήσει τη φαντασία τους, να τα ενθαρρύνει να εκφραστούν και να καλλιεργήσουν τη δημιουργικότητά τους. Το θέμα προσφέρεται για την παροχή γνώσεων μέσα από το παιχνίδι.
Στόχοι του προγράμματος Να γνωρίσουν τρόπους έκφρασης και επικοινωνίας, εναλλακτικούς και συμπληρωματικούς του λόγου. Να γνωρίσουν τι είναι ήχος και πως παράγεται. Να εξοικειωθούν με τα βασικά χαρακτηριστικά του ήχου, η αντίληψη και η κατανόησή τους από τα παιδιά. Να γνωρίσουν τις νότες σαν σύμβολα που μεταφέρουν πληροφορίες.
ΙΣΤΟΓΡΑΜΜΑ Ήχοι και μουσικά όργανα Είδη μουσικής Παίζοντας με τους ήχους τραγούδια
ΣΥΝ ΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Γλώσσα ιερεύνηση των γνώσεων που έχουν τα παιδιά για την μουσική και καταγραφή όσων θέλουν να μάθουν. Κατασκευή ιστογράμματος. Παράγουν ήχους που γνωρίζουν, που ταιριάζουν σε εικόνες που τους δίνουμε σε ιστορία που ακούν και σε τραγούδια. Περιγράφουν στην ομάδα τρόπους παραγωγής ήχων χρησιμοποιώντας διάφορα αντικείμενα. Ακούμε διάφορους ήχους με κλειστά μάτια και διατυπώνουν υποθέσεις για τις πηγές προέλευσης τους. Συνθέτουμε μια ιστορία χρησιμοποιώντας καρτέλες όπου απεικονίζονται πηγές που παράγουν ήχους. Παρατηρούμε και περιγράφουμε εικόνες με νότες και μαθαίνουμε τα ονόματά τους. Αντιγράφουμε νότες στις ζωγραφιές μας και σε αφίσες. Βρίσκουμε και αναλύουμε εκφράσεις για τα μουσικά όργανα. Από την μυθολογία διαβάζουμε τον μύθο για την Ηχώ και την Αντήχηση. Γράφουμε λεζάντες και τίτλους σε σχετικές εικόνες. Πίνακας αναφοράς με μουσικά όργανα. ιαβάζουμε το βιβλίο <<Ορχήστρα ποντικάτα>> και το ζωγραφίζουμε.
Κάνουμε πίνακα αναφοράς με τις νότες με το αντίστοιχο όνομα. ιαβάζουμε την έμμετρη ιστορία <<Το μήνυμα του Πελαργού>> συζητάμε την διαφορά του ποιήματος από το πεζό κείμενο και βρίσκουμε τις ομοιοκατάληκτες λέξεις. Λέξεις- συλλαβές- φωνήματα. Κάνουμε σύνθετες λέξεις. ιαβάζουμε από το ανθολόγιο <<Ο μικρός κάστορας και η ηχώ και το σχολιάζουμε. Γράφουμε λέξεις στον ενικό αριθμό και τις μετατρέπουμε στη συνέχεια στον πληθυντικό αριθμό. Βρίσκουμε επαγγέλματα που σχετίζονται με τα με τα μουσικά όργανα. Γράφουμε λίστα με παραδοσιακά όργανα και δηλώνουμε την προτίμησή μας. Κάνουμε δική μας ιστορία με <<Ο θόρυβος σκοτώνει>>. Παίρνουμε συνέντευξη από τα παιδιά που ήρθαν στο νηπιαγωγείο και μας έπαιξαν μουσική. Γράφουμε ερωτήσεις για την συνέντευξη με την μουσικό του ημοτικού Σχολείου Κορινού. Κατασκευάζουμε το αλφαβητάρι της μουσικής. Σχολιάζουμε το ποίημα <<το χοντρό μπιζέλι>> και βρίσκουμε τις ομοιοκατάληκτες λέξεις. ιαβάζουμε το βιβλίο <<Το πιο λαμπρό αστέρι της μουσικής>> και το σχολιάζουμε. Σταυρόλεξο.
Εικονόλεξο. Κρυπτόλεξο Συμπληρώνουμε τα κατάλληλα άρθρα. Ακούμε τις κασέτες του Μ. Φιλλιπάκη Μουσικοκινητική για παιδιά και του Γ. Σακελλαρίδη Μουσικά Παιχνίδια. Ιστορίες με μουσικά όργανα. Αρχίζει ένας και συνεχίζουν οι υπόλοιποι. ιαβάζουμε το βιβλίο <<Ο φόρτε υνατός και η Πιάνο Σιγανή και το σχολιάζουμε. ιαβάζουμε το παραμύθι <<Οι μουσικοί της Βρέμης >> και βρίσκουμε τα διαλογικά μέρη. Γράφουμε το δικό μας παραμύθι <<η ορχήστρα του δάσους>>. Κάνουμε αφίσα με τα αγαπημένα μας τραγούδια ιαβάζουμε και σχολιάζουμε το βιβλίο <Οι γάμοι της κότας>> και το ζωγραφίζουμε..
Μελέτη περιβάλλοντος Επίσκεψη μουσικών και χορωδίας του ημοτικού Ωδείου Κατερίνης στο χωριό μας. Επίσκεψη στην τάξη μας παιδιών που μαθαίνουν μουσική. Επίσκεψη στην τάξη μας παιδιών που μαθαίνουν μουσική. Με πειράματα (παιχνίδια )μαθαίνουμε πως παράγονται τα κύματα αέρα και πως αυτά φτάνουν στο αυτί μας. Μέσα από παιχνίδια μαθαίνουμε πως παράγονται τα ηχητικά κύματα και ο ήχος. Κυνήγι ήχων μέσα στην τάξη μας και συζητάμε για τις πηγές παραγωγής τους. Από κασέτα αναγνωρίζουμε ήχους και τους αντιστοιχούμε με εικονογραφημένες πηγές ήχων. Κατασκευάζουμε την αφίσα παραγωγής ήχου (τεχνικού- φυσικού). Καταγράφουμε ήχους από το περιβάλλον της τάξης μας αλλά και έξω από αυτήν. Ακούμε ήχους και τους διακρίνουμε σε τεχνητούς και φυσικούς. Επισκεπτόμαστε την παραλία Κορινού και ακούμε τους ήχους της θάλασσας. Ακρόαση ήχων- θορύβων και αντιστοίχησή τους με τις πηγές που τους παράγουν. Μαθαίνουμε πως παράγεται η φωνή στον άνθρωπο και την σημασία της εισπνοής, εκπνοής στην παραγωγή των ήχων.
Απαγγέλουμε ποιήματα και μιμούμαστε φωνές ζώων μπροστά σε καθρέφτη. Πειράματα και παιχνίδια για το πώς ταξιδεύει ο ήχος. Με παιχνίδια ανακαλύπτουμε την διεύθυνση των ήχων που ακούμε. Μέσα από το παιχνίδι μαθαίνουμε τα χαρακτηριστικά του ήχου ένταση, χροιά,διάρκεια και ύψος. Παιχνίδια ηχούς και αντήχησης. Παρατηρούμε στον χάρτη της Ελλάδος τα είδη μουσικής και παραδοσιακών οργάνων που χρησιμοποιούν σε κάθε περιοχή.. Παρατηρούμε διάφορα μουσικά όργανα της τάξης μας αλλά και αυτά που έχουν φέρει τα παιδιά. Μέσα από πίνακες άλλης εποχής με μουσικά όργανα γνωρίζουν παραδοσιακά όργανα(διαδρομές στην τέχνη Ιακωβίδη <<οι μουζικάντες>>,<<παραφωνία>> και <<παραφωνία>>). Επίσκεψη στην Α2 τάξη του ημοτικού Σχολείου και συμμετέχουμε στο μάθημα της μουσικής. Επίσκεψη στην βιβλιοθήκη του Κορινού για να δούμε μουσικά όργανα μπάντας.
Φυσική αγωγή Παιχνίδια «μουσικά καπέλα», <<μουσικές καρέκλες>> και<< μαέστρος>>. Ακούγοντας τις μουσικές αξίες των ήχων κάνουμε παντομίμες. Μετακινήσεις στο χώρο με βαδίσματα, πηδήματα, τρέξιμο, όσο διαρκεί το χτύπημα του ταμπουρίνου. Χορεύουμε αποκριάτικα, παραδοσιακά λαϊκά τραγούδια της Ελλάδας αλλά και από άλλες χώρες. Μαθαίνουμε να χορεύουμε παραδοσιακά τραγούδια. ημιουργία και έκφραση Εικαστικά Κατασκευή αυτοσχέδιων μουσικών οργάνων(ξύλινη μουσική σκάλα, μαράκες από χαρτί και μπουκάλια κρουστά έγχορδα κ.λ.π.). Κάνουμε αφίσα με το πεντάγραμμο και τις νότες. Κατασκευάζουμε αφίσα με τα είδη των μουσικών οργάνων (πνευστά, κρουστά και έγχορδα). Θέατρο Θέατρο σκιών:ο γάμος του Καραγκιόζη ραματοποίηση: δραματοποιούμε το παραμύθι <<οι μουσικοί της Βρέμης>>. Παντομίμα: Ακούμε από κασέτα του Μ. Φιλλιπάκη <<ο Φαίδωναςο μουσικός>> και μιμούμαστε τις κινήσεις των ποντικιών. Αυτοσχεδιασμοί με παντομίμα σε ηχητικά ακούσματα, μουσικά επαγγέλματα, μαέστρος (παιχνίδι). Θεατρικό παιχνίδι: μουσικοί ορχήστρας, ζώα τσίρκου παιχνίδια ρόλων
Μαθηματικά Ομαδοποιήσεις πηγών ήχων. Ασκήσεις εξέλιξης. Μοτίβα (ακουστικά, μουσικά και ρυθμικά). Αντιστοιχίσεις. Ομοιότητες- διαφορές. Ασκήσεις προσανατολισμού. Χωροχρονικές έννοιες(μπροστά από, πίσω από,δίπλα από,επάνω από ). Αντιστοιχίσεις ένα προς ένα. Πίνακας διπλής εισόδου. Συμμετρία. ιατάξεις Αριθμοί 1-20 Πρόσθεση. Αφαίρεση. Ολόκληρο- μισό.
Μουσική ημιουργούμε την ηχοϊστορία << καταιγίδα στην θάλασσα>>. Ακούμε παραδοσιακή, κλασική και έντεχνη μουσική της Ελλάδας αλλά και από διάφορα μέρη του κόσμου, παρατηρούμε το ρυθμό την μελωδία και τα συναισθήματα που μας προκαλούν. Ακούγοντας παραδοσιακή μουσική βρίσκουμε την αντίστοιχη ενδυμασία. Αναγνωρίζουμε ήχους και την κατεύθυνσή τους. Αναπαριστάνουμε το έθιμο <<κουδουνάτοι >>τιςαποκριέςκαιτραγουδάμε και χορεύουμε αποκριάτικα τραγούδια. Παίζουμε παιχνίδια αναγνώρισης ήχων με τα όργανα της τάξης μας αλλά και ακούγοντας μαγνητοφωνημένους ήχους οργάνων. ημιουργούμε την ορχήστρα μας και παίζουμε διάφορα τραγούδια. Με παιχνίδια μαθαίνουμε τις ρυθμικές αξίες με τα αντίστοιχα σύμβολά τους. Παιχνίδια μίμησης ήχων. Ηχογραφούμε τραγούδια και ακούμε την ηχογράφησή τους. Ακούμε νανουρίσματα, κλασική μουσική,μουσική από τον κόσμο, οι τέσσερις εποχές του Βιβάλντι, η λίμνη των κύκνων του Τσαϊκόφσκι, το καρναβάλι των ζώων ο Πέτρος και ο λύκος, αποκριάτικα τραγούδια λαϊκά, πασχαλιάτικα, πατριωτικά της φύσης δημοτικά,παιδικά κ.λ.π. Τραγούδια: Οι νότες είναι επτά, το χοντρό μπιζέλι, όταν θα πάω κυρά μου στο παζάρι, χαρωπά τα δυο μου χέρια τα χτυπώ τραγούδια του γάμου (σήμερα γάμος γίνεται, ωραία που είναι η νύφη μας, παντρεύεται ο Αυγερινός).
Πληροφορική Μπαίνουμε σε σχετικά sites και βρίσκουμε clip-art και εικόνες. Παίζουμε στο Ramkid 9,13 μουσική και διάφορα παιχνίδια. Μαθαίνουμε να ψάχνουμε πληροφορίες στο ίντερνετ για: την μουσική, τα μουσικά όργανα και τραγούδια.. Βρίσκουμε εικόνες και πληροφορίες για την μουσική και τα μουσικά όργανα στην αρχαιότητα.
Φύλλα αξιολόγησης Αντιστοίχησε κάθε όργανο με το όνομά του. Αντιστοίχησε τις παραδοσιακές στολές με το αντίστοιχο μουσικό όργανο που χρησιμοποιούν. Μοτίβα Συνέχισε με την ίδια σειρά τα μουσικά όργανα και τις χρονικές αξίες. πιάνο μαράκες άρπα ζουρνάς
Κύκλωσε από τα παρακάτω μουσικά όργανα μόνο τα πνευστά. Πρόσθεση Κάνε τις παρακάτω προσθέσεις. Κύκλωσε από τα παρακάτω μουσικά όργανα μόνο αυτά που αρχίζουν από κ.. +. =. γκάϊντα ούτι + = Τρίγωνο κιθάρες + = Ντέφι κλαρίνο Λαούτο κανονάκι
Βιβλιογραφία και πηγές Η ιαθεματικότητα στα εκπ/κά προγράμματα, εκ. Αρίων. Εικόνες από τον κόσμο της μουσικής, εκ.modern TIMES. Ορχήστρα ποντικάτα, Σ. Ζαραμπούκα, εκ.πατάκη. Μουσική νότες και όργανα, Ρεβέκα Κατσαντώνη, εκ. Μένανδρος. Οι γάμοι της κότας, Σ. Ζαραμπούκα. Μικροί επιστήμονες(ήχος), Maria Gordon, εκ. Μοντέρνοι καιροί. Ακούω Mandy suhr, εκ. Μοντέρνοι καιροί. Μουσική,εκ. Σαββάλας. Τι θέμα να διαλέξω στο χρόνο για να τρέξω, εκ. Μεταίχμιο. Της Τάξης και της Πράξης, Ν. Κάντζου, Β. Βασίλα, Κ. Παπανικολάου. Έκφραση και ημιουργία ιερευνώντας τους ήχους-παράγοντας μουσική(ζιακούλη Αικατερίνη) Μαγικές διαδρομές στην τέχνη. Mουσικά παιχνίδια, Γ. Σακελλαρίδης, εκ. Ελληνικά Γράμματα. Μουσικοκινητική για παιδιά Μ. Φιλλιπάκης. Το πιο λαμπρό αστέρι της μουσικής, εκ. Σαββάλας. Πειράματα στο Νηπιαγωγείο Αγγ. Θάνου. Ο μικρός κάστορας και η ηχώ Amy Mac Donald, Ανθολόγιο λογοτεχνικών κειμένων για το Νηπ/γείο. Το μήνυμα του Πελαργού Θ. Παπαϊωάννου, Κ.Π.Ε. Έδεσσας. Ο Φόρτε υνατός και η Πιάνο Σιγανή, Ανθολόγιο λογοτεχνικών κειμένων για το Νηπ/γείο
Περιοδικά Σύγχρονο Νηπιαγωγείο, τεύχος 46. Σύγχρονο Νηπιαγωγείο, τεύχος 53. Σύγχρονο Νηπιαγωγείο, τεύχος 45. Παράθυρο στην εκπ/ση, τεύχος 29. Παράθυρο στην εκπ/ση, τεύχος 47. Παράθυρο στην εκπ/ση, τεύχος 53. Ιστοσελίδες www.culture.gr www.dsokids.com. www.moma.org
ραστηριότητες
Η μουσική εκδήλωση του ημοτικού Ωδείου Κατερίνης στο χωριό μας
Οι ομάδες παρουσιάζουν το υλικό τους
Ηχογραφούμε τεχνικούς και φυσικούς ήχους
Πειράματα: ο ήχος ταξιδεύει
Βρίσκουμε την πηγή του ήχου
Τις αποκριές ντύνουμε τον κουδουνάτο μας και χορεύουμε αποκριάτικα τραγούδια
Παίζοντας με τα χαρακτηριστικά του ήχου: ένταση, χροιά, διάρκεια και ύψος.
Το δικό μας <<καρναβάλι των ζώων>>
ημιουργώντας την ηχοϊστορία μας: καταιγίδα στην θάλασσα
Η ομάδα φλογέρα κατασκευάζει την αφίσα της
Η ομάδα Τουμπερλέκι ζωγραφίζει <<οι γάμοι της κότας>>
Κατασκευάζοντας τα δικά μας μουσικά όργανα
Παίζοντας τα μουσικά καπέλα
Έτοιμη η αφίσα από την ομάδα βιολί
Παιχνίδι εξέλιξης παραγωγής ήχου
Επίσκεψη μικρών μουσικών στην τάξη μας
Η ομάδα βιολί φτιάχνει το αλφαβητάρι της μουσικής
Βρίσκουμε με την βοήθεια του υπολογιστή τα παραδοσιακά μουσικά όργανα κάθε περιοχής της Ελλάδας
Η ομάδα φλογέρα ζωγραφίζει το βιβλίο <<ορχήστρα ποντικάτα>>
Κάνοντας το κολλάζ με τα αγαπημένα τους τραγούδια η ομάδα βιολί
Ζωγραφίζοντας το δικό μας παραμύθι η ορχήστρα του δάσους>>
Παίζοντας με τις ρυθμικές αξίες στην αυλή μας
Μουσικές καρέκλες σε εξέλιξη!!!
Συναυλία με τα μουσικά μας όργανα
Θεατρικό παιχνίδι: τα ζώα του τσίρκου
Θεατρικό παιχνίδι συνέχεια μουσικοί ορχήστρας
Το πεντάγραμμο από την ομάδα φλογέρα
Η ομάδα τουμπερλέκι ετοιμάζει την ξύλινη μουσική σκάλα
Παίζοντας το μαέστρο..
..παντομίμα
<<Ο Φαίδωναςομουσικός >>
Παιχνιδίσματα με διαφορετικούς ρυθμούς (Μ. Φιλιππάκη)
Όργανα μπάντας Κορινού
Μουσική συνδιδασκαλία με την Α2
Ακούγοντας τους ήχους της θάλασσας
Ετοιμάζοντας τα προσκλητήρια και τις μπομπονιέρες για το γάμο μας!!!
Οι πρώτοι καλεσμένοι.
Ετοιμάζοντας τα σκηνικά για την γιορτή μας
Στιγμές από την γιορτή μας: παραδοσιακός γάμος!!!
Αξιολόγηση Αφορμή για την ενασχόλησή μας με το πολιτιστικό πρόγραμμα «παίζοντας με τους ήχους» ήταν η μουσική εκδήλωση του Ωδείου Κατερίνης στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του ήμου Κορινού. Προσπάθησα να δημιουργήσω ένα ολοκληρωμένο (κατά την γνώμη μου )πρόγραμμα σχεδιασμού και ανάπτυξης δραστηριοτήτων μουσικής που θα άρχιζε από το τι είναι ο ήχος και θα συμπεριλάμβανε δραστηριότητες εκτέλεσης, σύνθεσης-δημιουργίας και αξιολόγησης. Επίσης η φύση του θέματος επέτρεπε σε μεγάλο βαθμό να δοθεί σ αυτό μορφή παιχνιδιού, γεγονός που κατά την υλοποίησή του το έκανε ευχάριστο και διευκόλυνε την κατάκτηση των στόχων του. Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε σύμφωνα με τις προτάσεις των παιδιών και με βάση τις ανάγκες και τις απορίες που προέκυπταν κάθε στιγμή. Τα παιδιά συνεργάστηκαν σε μικρές ομάδες διαφορετικής σύνθεσης και μεγέθους και έμαθαν να μοιράζονται ευθύνες και υποχρεώσεις. Οι δραστηριότητες γλώσσας που πραγματοποιήθηκαν έδωσαν τη δυνατότητα στα παιδιά να ασκηθούν τόσο στην προφορική επικοινωνία(π.χ. περιέγραψαν τρόπους παραγωγής ήχων),όσο στην ανάγνωση (π.χ. διάβασαν νότες)και την γραφή (π.χ. έγραψαν τα ονόματα από τις νότες). Με τις δραστηριότητες Μαθηματικών που υλοποίησαν ασκήθηκαν σε: ομαδοποιήσεις(ομαδοποιήσεις πηγών που παράγουν ήχους, μουσικών οργάνων). Κατέκτησαν χωρικές έννοιες μέσα από μουσικά παιχνίδια και δημιούργησαν εξελικτικές σειρές με κριτήρια που όρισαν (π.χ. ένταση, ύψος). ημιούργησαν μουσικά ρυθμικά και ακουστικά μοτίβα. Ασχολήθηκαν με πίνακες διπλής εισόδου, με προσθέσεις και αφαιρέσεις
Μέσα από τις δραστηριότητες που αφορούσαν τη Μελέτη Περιβάλλοντος γνώρισαν ήχους, τις πηγές παραγωγής τους και τα βασικά χαρακτηριστικά τους(ένταση, χροιά, διάρκεια, ύψος), αντιλήφθηκαν ότι ο ήχος ταξιδεύει, κατανόησαν την έννοια της ηχορύπανσης και τα φαινόμενα της ηχούς και της αντήχησης και είχαν μια πρώτη επαφή με τις νότες και το πεντάγραμμο. Ανέλαβαν πρωτοβουλίες, απέκτησαν εμπειρίες από τον κόσμο των ενηλίκων, με τις επισκέψεις που δεχτήκαμε στην τάξη μας, αλλά και που εμείς κάναμε, έμαθαν να χαίρονται τη μάθηση και ενίσχυσαν την αυτοεκτίμησή τους. Ακόμη το πρόγραμμα αυτό τους έδωσε τη δυνατότητα να καλλιεργήσουν τις μουσικές δεξιότητές τους αφού ασκήθηκαν στο να ακούν, να τραγουδούν, να παίζουν και να συνθέτουν. Επίσης πραγματοποίησαν ποικίλες κατασκευές(κυρίως αυτοσχέδιων μουσικών οργάνων)χρησιμοποιώντας δημιουργικά υλικά που τους δόθηκαν. Έπαιξαν ρόλους και παιχνίδια εκφράζοντας τα συναισθήματά τους και ασκώντας το σώμα τους Παρουσίασαν τις ιδέες τους με ποικίλους τρόπους, μέσω των εικαστικών, της μουσικής, της δραματοποίησης, του θεάτρου και της λογοτεχνία Έμαθαν να αναζητούν πληροφορίες από διάφορες πηγές πληροφόρησης, να τις μελετούν και να τις παρουσιάζουν. Ήρθαν σ επαφή με διάφορες εκδοχές του γραπτού λόγου (βιβλία, εφημερίδες, περιοδικά, αφίσες κ.λ.π. ). Στο πλαίσιο του προγράμματος μετάβασης ήρθαν σε επαφή με τα παιδιά της Α2 τάξης του ημοτικού σχολείου και αντάλλαξαν απόψεις και εμπειρίες. Η αξιολόγηση πραγματοποιήθηκε καθ όλη την διάρκεια του προγράμματος με διάφορα φύλλα εργασίας που συμπλήρωναν τα παιδιά, μετά από κάθε δραστηριότητα.
Οι γονείς κατά την υλοποίηση του σχεδίου εργασίας, αναζήτησαν μαζί με τα παιδιά τους πληροφορίες και συμμετείχαν από την αρχή με διάφορους τρόπους στην εκπαιδευτική διαδικασία. Τέλος όσον αφορά εμένα πιστεύω ότι συμμετείχα ως συνερευνητής, δημιουργούσα συνεχώς ευκαιρίες για ανακαλύψεις και μάθηση, εφοδίαζα τα παιδιά με πλούσιο υλικό, τα ενθάρρυνα να συμμετέχουν και να μοιράζονται ευθύνες. Ειδικότερα για το θέμα μας καταφέραμε να το προσεγγίσουμε να το εκτιμήσουμε και να μάθουμε παίζοντας