Τίτλος Εργασίας: Διασκεδάζω σε κάθε γωνιά της Ευρώπης! Όνομα εκπαιδευτικού: Σχοινά Ευανθία-Μαρία Όνομα επιβλέπουσας-ambassador: Μανώλη Βάια Λουτράκι, Απρίλιος 2014 0
Περιεχόμενα Περίληψη 2 Εισαγωγικά 3 Ευρωπαϊκή Ιδέα 4 Στόχοι 5 Μεθοδολογία - Διδακτικές Προσεγγίσεις 6 Αναλυτική Περιγραφή Προγράμματος Δράσεων. 7 Τελικά Παραδοτέα 12 Αποτελέσματα 14 Επίλογος 15 Βιβλιογραφία Χρήσιμες Ιστοσελίδες. 16 1
Περίληψη Εργασίας Η δράση teachers4europe υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της ευέλικτης ζώνης και είχε διάρκεια σχεδόν τρεις μήνες. Επιλέχθηκε η ομαδοσυνεργατική προσέγγιση, αξιοποιήθηκε ο καταιγισμός ιδεών και οι ΤΠΕ. «Τι είναι η Ευρώπη και τι η Ευρωπαϊκή Ένωση;». Κάπως έτσι ξεκίνησε η δράση για τους μαθητές της Ε τάξης του σχολείου μας. Οι ήδη υπάρχουσες γνώσεις των παιδιών ήταν αποσπασματικές και λιγάκι σκόρπιες. Έπρεπε λοιπόν να μπουν σε μία σειρά με έναν τρόπο απλό, ευχάριστο και συνάμα διασκεδαστικό! ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ είναι λέξη κλειδί αυτής της εργασίας! Πού και πώς διασκεδάζουν τα παιδιά στις διάφορες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Ψάξαμε, διαβάσαμε, παρατηρήσαμε, παίξαμε, ζωγραφίσαμε, συζητήσαμε, προβληματιστήκαμε και στο τέλος μάθαμε. Μάθαμε ότι όλοι είμαστε πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γνωρίσαμε τις 28 χώρες με τις πρωτεύουσες τους. Χρησιμοποιήσαμε τον ηλεκτρονικό υπολογιστή τόσο για έρευνα όσο και για παιχνίδια. Μελετήσαμε τους τρόπους διασκέδασης παιδιών από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Δουλέψαμε σε ομάδες. Δημιουργήσαμε το δικό μας αστείο κόμικ. Περάσαμε όλοι καλά!!! Φυσικά δεν ξεχάσαμε τις Ευρωεκλογές της 25 ης Μαΐου. Κάναμε μία συζήτηση για το δικαίωμα του «εκλέγειν» και την σπουδαιότητά του τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, διότι δεν αρκεί να είσαι πολίτης της Ε.Ε., πρέπει να είσαι ενημερωμένος και ενεργός πολίτης. 2
Εισαγωγικά Σχολείο διεξαγωγής προγράμματος: 1 ο Δημοτικό Αγίων Θεοδώρων Τάξη: Ε 2 Μαθητές που συμμετείχαν: 20 Όνομα εκπαιδευτικού: Σχοινά Ευανθία-Μαρία Όνομα επιβλέπουσας-ambassador: Μανώλη Βάια *Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της Ευέλικτης Ζώνης. 3
Ευρωπαϊκή Ιδέα Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί έναν μοναδικό μόρφωμα οικονομικής και πολιτικής συνεργασίας ανάμεσα σε 28 ευρωπαϊκές χώρες, που όλες μαζί καλύπτουν ένα μεγάλο μέρος της ευρωπαϊκής ηπείρου. Η Ε.Ε. δημιουργήθηκε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο πρώτος στόχος ήταν η ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας μεταξύ των χωρών, με το σκεπτικό ότι εάν συνδέονται με εμπορικές συναλλαγές αυτομάτως δημιουργούν μεταξύ τους οικονομικές αλληλεξαρτήσεις, κάτι που ελαχιστοποιεί το ενδεχόμενο συγκρούσεων. Έτσι το 1958 δημιουργήθηκε η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) που αρχικά στόχευε στην προώθηση της οικονομικής συνεργασίας ανάμεσα σε έξι χώρες: το Βέλγιο, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, το Λουξεμβούργο και την Ολλανδία. Αυτό που αρχικά ξεκίνησε σαν μια οικονομική ένωση μετατράπηκε σταδιακά σε έναν οργανισμό που δραστηριοποιείται σε ποικίλους τομείς. Η μετεξέλιξη αυτή αντικατοπτρίζεται και στην αλλαγή της ονομασίας από ΕΟΚ σε Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) το 1993. Η Ε.Ε. στηρίζεται στο κράτος δικαίου. Αυτό σημαίνει ότι όλες οι ενέργειές της βασίζονται στις Συνθήκες, τις οποίες όλα τα κράτη-μέλη έχουν εγκρίνει εκούσια και δημοκρατικά. Ένας από τους βασικούς στόχους της Ε.Ε. είναι η προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τόσο στο εσωτερικό της όσο και στον υπόλοιπο κόσμο. Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, η ελευθερία, η δημοκρατία, η ισότητα, το κράτος δικαίου και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελούν θεμελιώδεις αξίες της Ε.Ε. Βασισμένοι στην παραπάνω ιδέα οφείλουμε όλοι μας, ως Ευρωπαίοι πολίτες, να είμαστε ενεργοί, δραστήριοι και να ενημερώνουμε τις νέες γενιές. Σκοπός αυτής της εργασίας είναι να έρθουν τα παιδιά σε επαφή με τις βασικές έννοιες της Ε.Ε., να γνωρίσουν την ιδιότητά τους ως Ευρωπαίοι πολίτες και να εξοικειωθούν με συνήθειες και τρόπους διασκέδασης άλλων ευρωπαϊκών χωρών. 4
Στόχοι Συγκεκριμένα επιδιώκεται να αναπτυχθούν γνωστικοί, συναισθηματικοί στόχοι και δεξιότητες. Μέσα από τις δραστηριότητες υπάρχει η προσδοκία, οι μαθητές: Να εντοπίζουν την Ευρώπη στον παγκόσμιο χάρτη. Να γνωρίσουν τις Ευρωπαϊκές χώρες και να χαράξουν τα σύνορά τους πάνω στον χάρτη. Να εξοικειωθούν με το βασικό λεξιλόγιο που αφορά την Ε.Ε. Να είναι σε θέση να αντιστοιχίζουν τα ευρωπαϊκά κράτη με τις πρωτεύουσες και τις σημαίες τους. Να γνωρίσουν τις παραδόσεις και τις συνήθειες κάποιων από τις 28 χώρες της Ε.Ε. Να ενημερωθούν για κάποιους από τους τρόπους και τους τόπους παιδικής ψυχαγωγίας στις χώρες αυτές. Να εξοικειωθούν με την εργασία σε ομάδες και τον καταμερισμό εργασιών. Να εξοικειωθούν αναζήτησης. με την χρήση του διαδικτύου και την χρήση μηχανών Να καλλιεργήσουν τις καλλιτεχνικές τους δεξιότητες. Να μάθουν τις αξίες που πρεσβεύει η Ευρωπαϊκή Ένωση την Ευρωπαϊκή ιδέα Να δημιουργήσουν κόμικ. 5
Μεθοδολογία - Διδακτικές Προσεγγίσεις Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της Ευέλικτης Ζώνης και αποτελεί μία ομαδική εργασία των παιδιών της Ε 2 τάξης. Επιλέχθηκε η ομαδοσυνεργατική προσέγγιση, η οποία «υλοποιείται μέσα από την κινητοποίηση μαθητικών μικροομάδων για τη διεξαγωγή μέρους ή όλων των διδακτικών και των μαθησιακών δραστηριοτήτων μέσα σε πλαίσια συνεργατικών σχέσεων» (Ματσαγγούρας,2000). Οι μαθητές «καλλιεργούν» τις αξίες και τις δεξιότητες της συνεργασίας και της διαλλακτικότητας, παίρνουν πρωτοβουλίες ενώ ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι καθοδηγητικός και συμβουλευτικός. Αρχικά, για την ενίσχυση της ομαδικότητας και τη βέλτιστη συνεργασία των παιδιών πραγματοποιήσαμε κάποια βιωματικά παιχνίδια ρόλων. Σε αυτά, το κάθε παιδί έλεγε το όνομα του με διαφορετικό τόνο στην φωνή κάθε φορά (π.χ. χαρούμενα, λυπημένα, αδύναμα, θυμωμένα κτλ.) ή παρουσίαζε κάποιο μοναδικό χαρακτηριστικό του. Στη συνέχεια, με την μέθοδο του καταιγισμού ιδεών(brainstorming) καταλήξαμε στη θεματική του προγράμματος. Η τεχνική αυτή εξασφαλίζει μεγάλη συμμετοχή καθώς αξιοποιεί τη δημιουργικότητα και τα βιώματα των παιδιών. Επιπλέον, αναπτύσσει την ελεύθερη έκφραση, την κριτική σκέψη και τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων. Τέλος, αξιοποιήσαμε τη διδακτική προσέγγιση με ΤΠΕ (Τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών). Η κύρια προστιθέμενη αξία των ΤΠΕ στην διδακτική πράξη είναι η διαμόρφωση θετικής στάσης για την εκπαιδευτική διαδικασία μέσα από καινούργια και ενδιαφέροντα περιβάλλοντα μάθησης, καθώς επίσης, και η απόκτηση βασικών γνώσεων στην χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Αξίζει να σημειωθεί πως μέσα από τις δραστηριότητες, οι οποίες απαιτούν τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή, ικανοποιείται η ανάγκη των μαθητών για δράση, έρευνα, και διασκέδαση. 6
Αναλυτική Περιγραφή Προγράμματος Δράσεων 1 η δραστηριότητα: Γνωριμία με την Ευρώπη και την Ευρωπαϊκή Ένωση! Οι μαθητές πολύ συχνά συγχέουν αυτές τις δύο έννοιες. Ξεκινήσαμε με διατύπωση υποθέσεων για το περιεχόμενο του ενός και του άλλου όρου, για την γεωγραφική έκταση των δύο εννοιών και για την πιθανότητα ταύτισής του. Έπειτα τα παιδιά είδαν δύο εικόνες και τότε άρχισε να ξεκαθαρίζει το τοπίο! 2 η δραστηριότητα: Τα 28 κράτη μέλη! Μέσα από το αντίστοιχο κεφάλαιο της Αγωγής του πολίτη, οι μαθητές είχαν μάθει τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έφτιαξαν καρτέλες με το όνομα της κάθε χώρας, τις πλαστικοποιήσαμε και ξεκινήσαμε ένα ομαδικό παιχνίδι. Κάθε μία από τις τέσσερις ομάδες έπαιρνε επτά τυχαίες καρτέλες. Αυτές οι καρτέλες έπρεπε να τοποθετηθούν πάνω στον χάρτη στην σωστή γεωγραφική θέση της χώρας. Η ομάδα που ήταν ακριβέστερη και γρηγορότερη κέρδιζε τον γύρο. 7
3 η δραστηριότητα: Ταίριαξε, κέρδισε!!! Ένα ακόμη παιχνίδι ακολουθεί! Μετά την εξοικείωση των μαθητών με τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σειρά έχουν οι πρωτεύουσες. Άλλες είκοσι οκτώ καρτέλες σχεδιάστηκαν και πλαστικοποιήθηκαν με τα ονόματα των πρωτευουσών αυτή τη φορά. Στόχος του παιχνιδιού είναι να δημιουργηθούν τα σωστά ζευγάρια χώρας με την πρωτεύουσά της. 4 η δραστηριότητα: Ζωγραφίζουμε σημαίες! Τα παιδιά παρακολούθησαν ένα βίντεο με τις 28 σημαίες των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (https://www.youtube.com/watch?v=vfkbzp5nvm4). Στη συνέχεια, ζωγράφισαν κάποιες από αυτές μέσα στο βιβλίο «Η Ευρώπη κι Εσύ» των εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 8
5 η δραστηριότητα: Τα σύνορα αλλάζουν Η δραστηριότητα αυτή υλοποιήθηκε στο εργαστήριο ηλεκτρονικών υπολογιστών του σχολείου μας. Με την βοήθεια του λογισμικού Centennia, οι μαθητές παρατήρησαν τις αλλαγές στα σύνορα των ευρωπαϊκών κρατών από το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο(1937) μέχρι σήμερα. 9
6 η δραστηριότητα: Διασκέδαση; Πού; Πώς; Ξανά στο εργαστήριο, οι ομάδες των μαθητών αναζητούν στο διαδίκτυο και επιλέγουν τους τρόπους και τα γνωστότερα μέρη όπου μπορεί να διασκεδάσει ένα παιδί της ηλικίας τους σε κάποιες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η αναζήτηση βασίστηκε στο παρακάτω φύλλο εργασίας. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Είσαι ένας μαθητής έντεκα χρονών και μένεις στ. (ανάλογα με την χώρα της επιλογής τους). Σήμερα είναι Παρασκευή, η εβδομάδα τελείωσε!!! Οι γονείς σου σου υποσχέθηκαν ότι μπορείς να περάσεις το Σαββατοκύριακο όπως θέλεις. Τι θα ήθελες να κάνεις; Πού θα ήθελες να πας για να διασκεδάσεις;;; 10
7 η δραστηριότητα: Το δικό μας κόμικ! Με βάση την προηγούμενη αναζήτηση και με κάποιες φωτογραφίες που βρήκαμε στο διαδίκτυο, φτιάξαμε το κόμικ της τάξης! Χρησιμοποιήσαμε το λογισμικό comic strip creator το αποτέλεσμα ήταν ένα κόμικ ευρωπαϊκό, αστείο και φυσικά διασκεδαστικό! 8 η δραστηριότητα: Ώρα για παιχνίδι! Σειρά είχε η ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αφού περιηγηθήκαμε για λίγο στην αρχική σελίδα, κατευθυνθήκαμε στη γωνιά του παιδιού (http://europa.eu/kidscorner/index_el.htm)! Οι μαθητές διάλεξαν από ένα παιχνίδι και δοκίμασαν τις δυνατότητες και τις γνώσεις τους. Η διασκέδαση συνεχίστηκε και στο σπίτι από τους προσωπικούς τους υπολογιστές, όπως έμαθα αργότερα! 9 η δραστηριότητα: Ευρωεκλογές 2014! Η τελευταία και εξαιρετικά επίκαιρη δραστηριότητα είχε να κάνει με τις Ευρωεκλογές της 25 ης Μαΐου. Με αφορμή τις τηλεοπτικές διαφημίσεις και το σύνθημα «Δράσε. Αντίδρασε. Επηρέασε.», πραγματοποιήσαμε μία σύντομη συζήτηση σχετικά με το δικαίωμα του «εκλέγειν» και την σπουδαιότητά του τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο! 11
Τελικά Παραδοτέα Κόμικ: «Διασκέδαση σε όλες τις γωνιές της Ευρωπαϊκής Ένωσης» 12
13
Αποτελέσματα Μετά από διάστημα σχεδόν τριών μηνών, μετά από πολλές δραστηριότητες και συζητήσεις, οι μαθητές εξοικειώθηκαν πλέον σε μεγάλο βαθμό με την έννοια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Διαχώρισαν στο μυαλό τους την αρχική σύγχυση μεταξύ των όρων Ευρώπης και Ε.Ε. Τώρα πια γνωρίζουν ότι η Ε.Ε. δεν «είναι κάτι κακό που φταίει για την οικονομική κρίση» ( όπως χαρακτηριστικά είχε αναφέρει στις αρχές ένας μαθητής) αλλά μία ευρύτερη κοινότητα στην οποία ανήκουν και οι ίδιοι. Μία κοινότητα που έχει σαν βασική ιδέα την ευημερία, τη σταθερότητα και την ισότητα των μελών της. Μέσα από τα διάφορα παιχνίδια, βελτίωσαν τις γεωγραφικές τους γνώσεις αναφορικά με την θέση της κάθε χώρας στον χάρτη αλλά και την πρωτεύουσά της. Οι καρτέλες με τα ονόματα των χωρών και η συχνή χρήση τους, βοήθησε τα παιδιά και στην ορθογραφία. Ακόμη η φαντασία και η ευρηματικότητα ήταν δύο χαρακτηριστικά τα οποία καλλιεργήθηκαν μέσα από την δημιουργία του κόμικ. Μια και είμαστε στην εποχή της πληροφορίας, αξίζει να σημειωθεί ότι μέσα από τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή προωθήθηκε ο ψηφιακός εγγραμματισμός των μαθητών. Η διαδικασία της αναζήτησης πληροφοριών στο διαδίκτυο βοήθησε την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης. Επίσης, μέσα από τον διάλογο και την ανταλλαγή απόψεων, οι μικροί μαθητές ενημερώθηκαν για τις επερχόμενες Ευρωεκλογές, επιχειρηματολόγησαν για το δικαίωμα του «εκλέγειν» και σχολίασαν με τον δικό τους τρόπο την πολιτική επικαιρότητα. Τέλος, αυτό που κατά τη γνώμη μου κέρδισε τα παιδιά είναι η γνωριμία με τις συνήθειες άλλων λαών σχετικά με την διασκέδαση. Ευχαριστήθηκαν να μαθαίνουν πού και πώς περνάνε τα Σαββατοκύριακά τους οι υπόλοιποι ευρωπαίοι έφηβοι. Ενθουσιάστηκαν όταν συνειδητοποίησαν ότι παιδιά από την άλλη άκρη της Ευρώπης έχουν τις ίδιες συνήθειες με αυτά, όπως είναι το ποδήλατο, το ψάρεμα ή το πικ-νικ. 14
Επίλογος Η δράση αυτή πρόσφερε γνώσεις τόσο στους μικρούς μαθητές όσο και σε εμένα την ίδια. Μου δόθηκε η δυνατότητα να τους παρουσιάσω έννοιες και πληροφορίες σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση που δεν είχαν συναντήσει ξανά. Κάποια από τα παιδιά ενδιαφέρθηκαν, ενεργοποιήθηκαν, άρχισαν να αναζητούν μόνα τους περισσότερες πληροφορίες για τις διάφορες χώρες ακόμη και να προγραμματίζουν ταξίδια σε αυτές. Νιώθω ότι λειάνθηκε το έδαφος για την δημιουργία υπεύθυνων ευρωπαίων πολιτών με γνώσεις και άποψη για την Ευρωπαϊκή Ένωση. 15
Βιβλιογραφία: Ματσαγγούρας, Η.(2000). Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία και Μάθηση στη διδακτική πράξη. Αθήνα: Gutenberg Ματσαγγούρας, Η.(2006). Η διαθεματικότητα στη σχολική γνώση: Εννοικεντρική αναπλαισίωση και σχέδια εργασίας. Αθήνα: Γρηγόρη. Υλικό επιμόρφωσης εκπαιδευτικών β επιπέδου Υλικό σεμιναρίου Teachers4Europe Χρήσιμες Ιστοσελίδες: http://users.sch.gr/organopoulos/methodologia_pe.htm (τελευταία προσπέλαση 28/4/2014) http://europa.eu/about-eu/index_el.htm (τελευταία προσπέλαση 25/4/2014) http://europa.eu/kids-corner/index_el.htm (τελευταία προσπέλαση 11/4/2014) http://europa.eu/teachers-corner/index_el.htm (τελευταία προσπέλαση 2/5/2014) https://www.youtube.com/watch?v=vfkbzp5nvm4 (τελευταία προσπέλαση 14/3/2014) http://www.comicstripcreator.org/ (τελευταία προσπέλαση 8/4/2014) http://www.elections2014.eu/el (τελευταία προσπέλαση 30/4/2014) 16