LIFE+ HydroSense ΟΔΗΓΙΑ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΥΔΑΤΙΚΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ Αθανάσιος Καμπάς
Τι είναι η οδηγία πλαίσιο 2000/60 ή Ν.3199/2003 ; Θεσμικό πλαίσιο που αποσκοπεί ολοκληρωμένη και ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων Ενοποιεί ένα κατακερματισμένο θεσμικό πλαίσιο (περίπου 30 οδηγίες) το οποίο αφορούσε στην διαχείριση των υδάτινων σωμάτων 2
χωρίς Συμβιβασμούς ως προς τη βιωσιμότητα των ζωτικών οικοσυστημάτων Διατηρήσιμη Ανάπτυξη Πηγή: Κουτσογιάννης (2007). Προς ένα Εθνικό Πρόγραμμα Διαχείρισης και Προστασίας των Υδατικών Πόρων, ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΥΔΑΤΩΝ, Αθήνα 3
98/83/EU and 80/68/EEC «drinking water» 79/869/EEC «shellfish waters» * 78/659/EU «waters supporting fish life» * 76/160/EEC «bathing water» 75/440/EEC «surface water intended for the abstraction of drinking water» * 76/464/EEC «surface water» 80/68/EEC «groundwater» * 76/464/EEC «dangerous substances» * 96/61/EEC «IPPC» 91/676/EEC «nitrates» 91/271/EEC «Urban Waste Water» Ποιότητα των Παράκτιω ν Περιοχών Οδηγία Πλαίσιο 2000/60/EC Απόβλητα * Δεν έχουν πλέον νομική ισχύ 4
Ευρωβαρόμετρο : Υδατικοί Πόροι (2009) Πόσο σημαντικά είναι τα προβλήματα; ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑ 21 7 30 Πολύ Σχετικά Λίγο 24 11 27 38 Καθόλου 36 68% 63% 5
Πόσο σοβαρό πρόβλημα είναι η ποιότητα των υδατικών πόρων; 88% 88% 87% 90% 6
Πόσο σοβαρό πρόβλημα είναι η ποσότητα των υδατικών πόρων; 84% 89% 86% 97% 7
Πιστεύετε ότι η γεωργία έχει επηρεάζει την ποιότητα των υδάτων; 85% 88% 90% 83% 8
Υδατικοί Πόροι στην Ελλάδα Υπόγειοι Υπερεκμετάλλευση ΥΔΑΤΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ Προστασία & ανάκαμψη (ποσότητα & ποιότητα) Επιφανειακοί Μεγάλα περιθώρια Ανάπτυξης & Διαχείρισης Προσφοράς Ζήτησης 9
ΙΔΙΑΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 1) Κύριο πρόβλημα : ποσότητα και όχι η ποιότητα 2) Χρονική ανισορροπία προσφοράς και ζήτησης 3) Γεωγραφική ανομοιομορφία 4) Πολύπλοκο και κατακερματισμένο ανάγλυφο (διαχειριστικές δυσκολίες) 5) Εξάρτηση της Β. Ελλάδας από τους υδατικούς πόρους των γειτονικών κρατών 6) Άνυδρα νησιά 7) Τεράστια ακτογραμμή. 10
14 Υδατικά Διαμερίσματα 11
Νιτρικά & Φωσφορικά Φωσφορικά Νιτρικά Χάρτης ποιοτικής κατάταξης επιφανειακών υδάτων 12
Σηµερινή ζήτηση νερού ανά καταναλωτική χρήση 95% Κ.Α. Υδατικά διαµερίσµατα Άρδευση Κτηνοτροφία Ύδρευση Βιοµηχανία Λοιπές* Σύνολο 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 υτικής Πελοποννήσου Βόρειας Πελοποννήσου Ανατολικής Πελοποννήσου υτικής Στερεάς Ελλάδας Ηπείρου Αττικής Ανατ. Στερεάς Ελλάδας Θεσσαλίας υτικής Μακεδονίας Κεντρικής Μακεδονίας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης Κρήτης Νήσων Αιγαίου Σύνολο χώρας 201.0 401.5 324.9 366.5 153.5 99.0 773.7 1 550.0 609.4 527.6 627.0 825.2 320.0 80.2 6 859.5 5.0 6.6 4.7 9.0 10.3 2.5 9.9 13.0 7.9 8.0 5.8 7.1 10.2 6.8 106.8 23.0 41.7 22.1 22.4 33.9 420.0 41.6 69.0 43.7 99.8 32.0 27.9 42.3 37.2 956.6 3.0 3.0 4.3 17.5 12.6 30.0 80.0 11.0 161.4 20.0 80.0 100.0 252.0 452.8 351.7 397.9 202.0 539.0 837.8 1 632.0 771.0 715.4 664.8 871.2 372.5 124.2 8184.3 20% Πηγή: Κουτσογιάννης (2007). Προς ένα Εθνικό Πρόγραμμα Διαχείρισης και Προστασίας των Υδατικών Πόρων, ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΥΔΑΤΩΝ, Αθήνα 13
Ζήτηση αρδευτικού νερού ανά νομό 14
Κ.Α. 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 (1) (2) (3) Υδατικά διαµερίσµατα υτικής Πελοποννήσου Βόρειας Πελοποννήσου Ανατολικής Πελοποννήσου υτικής Στερεάς Ελλάδας Ηπείρου Αττικής Ανατ. Στερεάς Ελλάδας Θεσσαλίας υτικής Μακεδονίας Κεντρικής Μακεδονίας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης Κρήτης Νήσων Αιγαίου Προσφορά 73 122 56 417 206 64 128 223 159 137 354 424 130 7 Ζήτηση 55 104 67 82 39 64 176 337 136 130 132 253 133 25 Παρατηρήσεις Πλεονασµατικό Πλεονασµατικό Ελλειµµατικό Πλεονασµατικό Πλεονασµατικό Οριακά πλεονασµατικό(1) Ελλειµµατικό(2) Ελλειµµατικό Πλεονασµατικό Οριακά πλεονασµατικό Πλεονασµατικό Πλεονασµατικό Οριακά ελλειµµατικό(3) Ελλειµµατικό Σύνολο χώρας 2 500 1 733 Οι υδατικοί πόροι είναι κατά βάση µεταφερόµενοι από γειτονικά διαµερίσµατα. Οι αρδευόµενες εκτάσεις κατά ΕΣΥΕ φαίνονται υπερεκτιµηµένες και γι αυτό, το διαµέρισµα, ενώ έχει σήµερα οριακά επαρκείς πόρους, εµφανίζεται ως έντονα ελλειµµατικό. Σήµερα, η ζήτηση καλύπτεται πληµµελώς κυρίως από πηγές και γεωτρήσεις.. Κουτσογιάννης, Προς ένα Εθνικό Πρόγραµµα ιαχείρισης και Προστασίας των Υδατικών Πόρων 20 Πηγή: Κουτσογιάννης (2007). Προς ένα Εθνικό Πρόγραμμα Διαχείρισης και Προστασίας των Υδατικών Πόρων, ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΥΔΑΤΩΝ, Αθήνα 15
Ποιες καινοτομίες εισάγει η Οδηγία πλαίσιο; 1) Εξασφάλιση καλής οικολογική κατάσταση των υδάτων 2) Διαχείριση σε επίπεδο λεκανών απορροής 3) Ανάκτηση πλήρους κόστους χρήσεων νερού 4) Συμμετοχικές διαδικασίες & διαβούλευση στην υιοθέτηση των διαχειριστικών σχεδίων 16
Τι περιλαμβάνει το πλήρες κόστους νερού; Χρηματοοικονομικό κόστος (financial cost) Περιβαλλοντικό Κόστος (environmental cost) Κόστος πόρου (resource cost) 17
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας