A Day in Euroland Directorium Η Περιπέτεια μιας Απόφασης Μιχαηλίδης Πέτρος Δάσκαλος 1
ΠΕΡΙΛΗΨΗ H εργασία είναι τμήμα του γενικότερου σχεδιασμού της ανάπτυξης προγραμμάτων σχετικών με την Ε.Ε, στα πλαίσια του προγράμματος Teachers4Europe, με τον τίτλο A DAY IN EUROLAND. Σύμφωνα με αυτόν τον προγραμματισμό, ο οποίος αναπτύχθηκε την προηγούμενη χρονιά, οι μαθητές επισκέπτονται την μαγική χώρα της EUROLAND και μέσα από την συμμετοχή τους σε δραστηριότητες της καθεμιάς από τις πέντε περιοχές της μαθαίνουν και κατανοούν, με παιγνιώδη τρόπο και με την χρήση διαφόρων εκπ/κών προσεγγίσεων, τις διαδικασίες τους θεσμούς και τα όργανα που σχετίζονται με την λήψη των αποφάσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε αυτή τη δεύτερη ψηφιακή επίσκεψη οι μαθητές γνωρίζουν το Directorium που είναι υπεύθυνο για την καλή λειτουργία της EUROLAND. οι μαθητές μαθαίνουν την διαδικασία, τα όργανα αλλά και τους ανθρώπους που συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων στην Ε.Ε. Κατανοούν ότι με τις αποφάσεις αυτές τίθενται οι κανόνες και ρυθμίζεται η λειτουργία των διαφόρων κρατών - μελών της, προετοιμάζεται το μέλλον και διευκολύνεται η ζωή των Ευρωπαίων πολιτών. Προετοιμάζονται για την συμμετοχή τους στην λήψη αυτών των αποφάσεων και στην διαμόρφωση του οράματος της Ε.Ε των επόμενων δεκαετιών. Λέξεις κλειδιά Ευρωπαϊκή Ένωση Θεσμικά Όργανα Εκπρόσωποι Συνήθης Νομοθετική Διαδικασία 2
Πίνακας περιεχομένων 3. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ/ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΥΛΟΠΟΙΗΘΕΙ... 4 3.1. Αναλυτική περιγραφή δραστηριοτήτων στο πλαίσιο του προγράμματος Τ4Ε... 4 3.2. Με ποιους τρόπους το πρόγραμμα (ή επιμέρους δράσεις που έχετε υλοποιήσει) συμβαδίζει με τις αρχές και τους σκοπούς του T4E; Γιατί κρίθηκε ότι ήταν σημαντικό για την προώθηση της ευρωπαϊκής ιδέας;... 5 4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ - ΠΑΡΑΔΟΤΕΑ... 6 4.1. Αναλυτική περιγραφή των δραστηριοτήτων... 6 4.2. Παραδείγματα καλής πρακτικής στο πλαίσιο προώθησης της ευρωπαϊκής ιδέας όπως... 7 προέκυψαν από την υλοποίηση του προγράμματος/δράσεων.... 7 3
3. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ/ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΥΛΟΠΟΙΗΘΕΙ 3.1. Αναλυτική περιγραφή δραστηριοτήτων στο πλαίσιο του προγράμματος Τ4Ε Η ανάπτυξη του προγράμματος, αν και πραγματοποιείται στα πλαίσια του μαθήματος της Κοινωνικής & Πολιτικής Αγωγής της Στ τάξης του Δημοτικού Σχολείου, εμβαθύνουν στην λειτουργία των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενώ ταυτόχρονα μέσω των διαφόρων δραστηριοτήτων οι μαθητές γνωρίζουν τους Έλληνες εκπρόσωπους σε αυτά δίνοντας έτσι ανθρώπινη υπόσταση στην Ε.Ε. Σε αυτά τα πλαίσια λοιπόν οι μαθητές: Γνώρισαν το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, την λειτουργία του και τις αρμοδιότητές του. Έμαθαν για την εκπροσώπηση των Πολιτών της ΕΕ σε αυτό και γνώρισαν τους Έλληνες Ευρωβουλευτές και τον τρόπο εκλογής τους, με την ευκαιρία των φετινών Ευρωεκλογών. Ενημερώθηκαν για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το οποίο αν και δεν είναι Νομοθετικό Όργανο είναι κυρίαρχο στην λειτουργία και την χάραξη την πολίτικής για το μέλλον της Ε.Ε και έμαθαν για της διαφορές του με το Συμβούλιο των Υπουργών. Μέσα από την γνωριμία τους με το Συμβούλιο των Υπουργών της Ε.Ε. έμαθαν, δοθείσης της ευκαιρίας, για την Ελληνική Προεδρία της Ε.Ε, και τις αρμοδιότητες που ασκεί, για τον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιείται ο σχεδιασμός μιας τέτοιας διαδικασίας έτσι ώστε να μην επηρεάζεται η γενικότερη στρατηγική για το μέλλον της Ε.Ε. λόγω των εναλλαγών στην ανάληψη της από τα διάφορα κράτη. Ενημερώθηκαν για την λειτουργία της Ευρωπαϊκής επιτροπής και για την λειτουργία της υπό μορφή κυβέρνησης της ΕΕ με τους Επιτρόπους και τις αρμοδιότητές τους στην εφαρμογή των νόμων της, γνωρίζοντας ταυτόχρονα την Ελληνίδα εκπρόσωπο σε αυτήν την Επιτροπή. Έμαθαν για την αντιπροσωπεία της στην Ελλάδα και περιηγήθηκαν στην ιστοσελίδα της γνωρίζοντας τους φυσικούς εκπροσώπους στην χώρα μας. Περιηγήθηκαν ψηφιακά στα κτήρια του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στο Λουξεμβούργο και μέσα από την αναζήτηση των Ελλήνων εκπροσώπων έμαθαν για τα δικαιοδοτικά όργανα του. Έμαθαν την διαδικασία λήψης των αποφάσεων μέσω της διαδικασίας της συναπόφασης και την εφάρμοσαν στην πράξη προσπαθώντας να καταλήξουν στην δημιουργία ενός νόμου για την προστασία του περιβάλλοντος για να κατανοήσουν την πολυπλοκότητα αλλά και τις δυσκολίες που δημιουργούνται σε έναν τέτοιο οργανισμό, αλλά και πώς μέσω της «Συνήθους Νομοθετικής Διαδικασίας» εξασφαλίζεται το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για τους πολίτες και την ρύθμιση της λειτουργίας της ΕΕ 4
3.2. Με ποιους τρόπους το πρόγραμμα ή επιμέρους δράσεις συμβαδίζουν με τις αρχές και τους σκοπούς του T4E. Γιατί κρίθηκε ότι ήταν σημαντικό για την προώθηση της ευρωπαϊκής ιδέας; Καθώς ο βασικός στόχος του προγράμματος Teachers4Europe είναι να γνωρίσει στους μαθητές του Δημοτικού την Ε.Ε. έτσι ώστε να διαμορφώσει τους ενεργούς Ευρωπαίους Πολίτες του αύριο, κρίθηκε σκόπιμο να όχι μόνο να σχηματοποιηθεί η λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των θεσμών της αλλά και να προσωποποιηθεί διαλύοντας το στερεότυπο του περίπλοκου, δυσνόητου και απρόσωπου οργανισμού ο οποίος βρίσκεται μακριά και αποφασίζει ερήμην για τις ζωές των ανθρώπων. Μέσα από τις εργασίες και τις δραστηριότητες του προγράμματος οι μαθητές έμαθαν όχι μόνο την διαδικασία της λήψης αποφάσεων και την λειτουργία των θεσμών αλλά γνώρισαν και τα πρόσωπα που προτείνουν και συμβάλλουν στην δημιουργία των αποφάσεων, που αποφασίζουν και εκτελούν αλλά και που διαφυλάττουν την ισότητα και την δικαιοσύνη μέσα στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το σημαντικότερο από όλα όμως είναι ότι με την ανάπτυξη του προγράμματος γνώρισαν τα κοινά πολιτικά δικαιώματά των κατοίκων των κρατών μελών της Ε.Ε, τις δυνατότητες που δίνονται σε όλους στην διαμόρφωση, συμμετοχή αλλά στην λήψη αυτών των αποφάσεων θέτοντας έτσι τις βάσεις για την δημιουργία των ενεργών Ευρωπαίων Πολιτών του αύριο. 3.3. Διδακτικές προσεγγίσεις / μέθοδοι που υιοθετήθηκαν Η βασική προσέγγιση του προγράμματος A Day in Euroland αντλεί στοιχεία από την τεχνική της Παγκόσμιας προσομοίωσης.(global simulation) η οποία σχετίζεται άμεσα με το παιχνίδι ρόλων και με βασική παράμετρο την επίσκεψη στην φανταστική χώρα της Euroland. Στο συγκεκριμένο πρόγραμμα οι μαθητές μαθαίνουν για την λειτουργία του Directorium, την διαδικασία λήψης των αποφάσεων και με αφορμή ένα comics οι μαθητές καλούνται να λύσουν ένα πρόβλημα με την μέθοδο την μάθησης μέσω προβλήματος (problem - based learning) Αν και η ανάπτυξη του προγράμματος ακολουθεί τα στάδια της μεθόδου project με την ενεργοποίηση, διαδικασία συλλογής στοιχείων κλπ. στα ενδιάμεσα στάδια της ανάπτυξης των δραστηριοτήτων χρησιμοποιούνται διάφορες διδακτικές και μεθοδολογικές προσεγγίσεις. Έτσι: Μετά το στάδιο της ενεργοποίησης οι μαθητές μαθαίνουν την λειτουργία των θεσμικών οργάνων με την μέθοδο της αντίστροφής τάξης (flipped classroom) όπου οι μαθητές με την χρήση του υπολογιστή τους στο σπίτι μαθαίνουν τις βασικές έννοιες και πληροφορίες για κάποιο θέμα και περιλαμβάνονται δραστηριότητες που στηρίζονται στην μάθηση μέσω έρευνας (learning by exploring) σε φωτογραφίες, videos και ψηφιακά περιοδικά στην ιστοσελίδα του προγράμματος και την χρήση υπολογιστών και την μάθηση μέσω παιχνιδιού (game - based learning) μέσα από διαδραστικές παρουσιάσεις, quiz και puzzle έτσι ώστε να ανακαλύψουν και να μάθουν με ευχάριστο τρόπο τις απαιτούμενες προς εμπέδωση έννοιες και γνώσεις. Η ανάπτυξη του επόμενου σταδίου (στάδιο 2 του προγράμματος) στηρίζεται στο μοντέλο της μικτής μάθησης (blended learning) όπου ένα μέρος των γνώσεων αποκτάται στο σχολείο ενώ ένα άλλο μέρος, με την χρήση των ΤΠΕ, στο σπίτι. Σημαντικό κομμάτι σε αυτό το στάδιο μετά την εξερεύνηση και κατανόηση της «Συνήθους Νομοθετικής Διαδικασίας» έχει και η βιωματική προσέγγιση μέσα από ένα παιχνίδι ρόλων όπου οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Ευρωπαϊκή Επιτροπή) προσπαθούν να συμφωνήσουν πάνω σε έναν νόμο για την προστασία των δέντρων. 5
4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ - ΠΑΡΑΔΟΤΕΑ 4.1. Αναλυτική περιγραφή των δραστηριοτήτων Η αφόρμηση και κινητοποίηση των μαθητών γίνεται μέσα από ένα μικρό video 30 όπου παρουσιάζονται κάποια παραδείγματα - προβληματισμοί για δικαιώματα, προστασία φυσικού πλούτου και περιβάλλοντος και μέσα από ένα comics, μιας φανταστικής ιστορίας, η οποία αποτελεί και το πρόβλημα στο παιχνίδι ρόλων που καλούνται να λύσουν οι μαθητές. Στο πρώτο στάδιο της ανάπτυξης του προγράμματος οι μαθητές: 1) Καλούνται να δουν κάποια video από τον ιστότοπο της ΕΕ ενσωματωμένα στην σελίδα του προγράμματος έτσι ώστε να κατανοήσουν τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και την διαδικασία των Ευρωεκλογών, και να απαντήσουν σε ερωτήσεις σε κάποια φύλλα εργασιών. Καλούνται επίσης, μέσα από την παρατήρηση μιας πανοραμικής φωτογραφίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να αναγνωρίσουν τους Έλληνες Ευρωβουλευτές έτσι ώστε να πάψει να είναι ένας απρόσωπος οργανισμός και να γίνει πιο οίκειος. 2) Μετά την μελέτη, παρατήρηση και παρακολούθηση περιοδικού και ενός video οι μαθητές «παίζουν» με μια διαδραστική παρουσίαση σχετική με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. 3) Μετά από παρατήρηση και εξερεύνηση μιας διαδραστικής φωτογραφίας, μαθαίνουν για την Ευρωπαϊκή επιτροπή, τον ρόλο της, και ανακαλύπτουν τον ιστότοπο και τον επικεφαλής της αντιπροσωπείας της στην Ελλάδα. 4) Μετά από διάβασμα ενός περιοδικού, την παρακολούθηση ενός video και την συμπλήρωση ενός puzzle οι μαθητές καλούνται να λύσουν ένα σταυρόλεξο σχετικό με το Συμβούλιο των Υπουργών. 5) Οι μαθητές επισκέπτονται, ψηφιακά, την έδρα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στο Λουξεμβούργο και στην συνέχεια και έπειτα από την μελέτη ενός σχετικού περιοδικού εξερευνούν τον ιστότοπου του Δικαστηρίου για να ανακαλύψουν τους Έλληνες Νομικούς που συμμετέχουν στα διάφορα δικαιοδοτικά όργανα. Στο δεύτερο στάδιο οι μαθητές αφού εξερευνήσουν την ενσωματωμένη σχετική με την «Συνήθη Νομοθετική Διαδικασία» διαδραστική εικόνα, προσομοιάζοντας αυτήν την διαδικασία προσπαθούν να συμφωνήσουν σε μια απόφαση, με αφορμή το comics, για την προστασία των δέντρων. Στο τρίτο στάδιο, το οποίο δεν έχει αρχίσει ακόμα, οι μαθητές δουλεύοντας ομαδοσυνεργατικά θα πρέπει αποφασίσουν και να δημιουργήσουν κάτι σχετικό τις γνώσεις που απέκτησαν. 6
4.2. Παραδείγματα καλής πρακτικής στο πλαίσιο προώθησης της ευρωπαϊκής ιδέας όπως προέκυψαν από την υλοποίηση του προγράμματος/δράσεων. Κατά την διάρκεια της ανάπτυξης του προγράμματος και από την μέχρι τώρα υλοποίησή του, αυτό που δείχνει να έχει αποτέλεσμα στην κατανόηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως οργανισμό με σκοπό την βελτίωση των συνθηκών των πολιτών των κρατών μελών και της ένωσής τους μέσα σε έναν κοινό οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό χώρο και όχι σαν κάτι απρόσωπο που γίνεται πρώτη είδηση με αρνητικά σχόλια και επικρίσεις είναι η προσωποποίηση των οργανισμών και των θεσμών μέσα από την γνωριμία με τους Εθνικούς Εκπροσώπους σε αυτούς τους θεσμούς ( Ευρωβουλευτές, Δικαστές, μέλη των επιτροπών και αντιπροσωπειών) και την κοινωνική τους προέλευση. Όταν οι μαθητές ανακαλύπτουν ότι η Ευρώπη δεν είναι κάτι αφηρημένο αλλά έχει πρόσωπο, μέσα από τους αντιπροσώπους του κάθε κράτους. Αντιπρόσωποι που θα μπορούσαν να είναι οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, και γιατί όχι στο μέλλον αυτοί οι ίδιοι οι μαθητές. 4.3. Τελικά παραδοτέα από την υλοποίηση του προγράμματος/δράσεων σύμφωνα με τις Οδηγίες. Στα τελικά παραδοτέα επισυνάπτεται μόνο η εργασία σε μορφή pdf καθώς, φωτογραφίες από την ανάπτυξη του προγράμματος δεν υπάρχουν ακόμα, μια και βρισκόμαστε σε στάδιο στο οποίο το πρόγραμμα αναπτύσσεται με την χρήση των ΤΠΕ. Οι δραστηριότητες επίσης βρίσκονται στην ιστοσελίδα του προγράμματος στην δ/νση: http://pitm86.wix.com/directorium 7