ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Ενότητα Z3.Ανάπτυξη και επέκταση της κίνησης

Σχετικά έγγραφα
ΚΑΛΛΙΤΕΡΟΣ ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΕΦΟΡΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΩΜΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΡΟΣΚΟΠ ΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ. Αθήνα, 8 Μαΐου Αγαπητά Μέλη της Γενικής Συνέλευσης,

προσκοπισμός αναγνωρίσιμος, αποδεκτός, απαραίτητος ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΕΦΟΡΕΙΑΣ

Ο Ακέλας - Ευθύνες Ηγεσίας

Πανελλήνια Αποτύπωση Ταυτοτήτων των Ομάδων Προσκόπων Πρώτα συμπεράσματα (Απρίλιος 2013)

Ημερολόγιο Δραστηριοτήτων & Ενεργειών

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΡΑΣΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΕΦΟΡΕΙΑΣ

Η ΟΜΑ Α ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ Α. ΦΥΣΙΚΕΣ ΙΑΣΤΑΣΕΙΣ Β. ΑΠΟ ΠΟΙΟΥΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ Γ. ΕΝΩΜΟΤΙΑ ΚΑΙ ΟΜΑ Α

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΚΟΠΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ (ΑΓΕΛΗ)

ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕΤΑΞΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Σ.Ε.Π.

Ευέλικτη Εκπαίδευση. Μοντέλο Εκπαίδευσης Ενηλίκων Στελεχών

πρόγραμμα δράσης γενικής εφορείας

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΡΟΛΟΥ του ΑΡΧΗΓΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ. Φεβρουάριος 2016 έκδοση 2 η. Λίγα λόγια για την χρήση αυτού του Ενημερωτικού Φυλλάδιο

ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

ΠΥ.ΒΑ., 11/12/2018 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ 48/ 18

ΣΩΜΑ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ ΚΥΠΡΟΥ

Το YOUTHPASS στην ΕΕΥ. INFO KIT Μέρος 2. Πρόγραμμα «Νέα Γενιά σε Δράση»

Σώμα Προσκόπων Κύπρου C y p r u s S c o u t s A s s o c i a t i o n

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΡΟΛΟΥ του ΑΡΧΗΓΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ. Φεβρουάριος 2016 έκδοση 1 η. Λίγα λόγια για την χρήση αυτού του Ενημερωτικού Φυλλάδιο

Ποια είναι η διάρθρωση του προγράμματος Erasmus+;

Λίγα λόγια με αγάπη για αυτό που αγαπάμε όλοι μας...

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ Εφόρους Γενικής Εφορείας. : Φάκελος Ομαδικής Αποστολής στο Εξωτερικό

1. Πρακτικές για κάθε Στάδιο της ιαδικασίας Εθελοντισµού 1.1 Προσέλκυση και Επιλογή Εθελοντών

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΡΟΛΟΥ του ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΕΦΟΡΟΥ. Μάρτιος 2016 έκδοση 2 η. Λίγα λόγια για την χρήση αυτού του Ενημερωτικού Φυλλάδιο

ΣΤΑΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ. Οδηγός Εκπαιδευτή

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΜΕΛΩΝ Σ.Ε.Π.

Σχέδιο Έκθεσης Γενικής Εκτίμησης της Εικόνας του Σχολείου

ΚΕΙΜΕΝΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ, ΣΚΕΨΕΙΣ, ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ, ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ 4 ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΒΑΘΜΟΦΟΡΩΝ ΚΛΑΔΟΥ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ

ΣΩΜΑ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ ΚΥΠΡΟΥ

ποτελεσματικότητα διαδικασίες sms ταχύτητα οργανόγραμμα ανάθεσηαρχειοθέτηση υτοματοποιημένη εκτέλεση ψηφιακή υπογραφή ISO ενημερώσεις διαγράμματα

ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΤΑΞΙ ΙΑ ΑΝΤΑΛΛΑΓΕΣ. Ταξίδια Ανταλλαγές και Σχέσεις µε το Εξωτερικό

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

Εφορεία Εκπαίδευσης Γ.Ε.

Προσκοπισμός : αναγνωρίσιμος, αποδεκτός, απαραίτητος

ΟΙ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΑΓΕΛΗ

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΕΥΧΟΣ Γ ΠΡΟΣΚΟΠΙΚΟΙ ΚΛΑΔΟΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΛΑΔΩΝ ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Το κείμενο με τις απαντήσεις σου θα πρέπει να το ανεβάσεις στο πληροφορικό σύστημα της Εφορείας Εκπαίδευσης.


Κατηγορία Κ12 Θεμέλιο αναπτυξιακής δράσης ΑΘΗΝΑ / 12 / 2018 ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΘΛΗ ΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑ ΣΜΟΥ ΤΟΜΕΑ Σ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Οδηγίες υποβολής Ηλεκτρονικής Αίτησης για Συμμετοχή στην Προσκοπική Εκπαίδευση

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 11. ΘΕΜΑ: Ηλεκτρονική Απογραφή προσκοπικής χρονιάς

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, Αθήνα Τηλ.: , Fax:

Η ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ

Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΑΙΤΗΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΗ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΩΝ ΣΥΝΟΛΩΝ ΔΗΜΟΥ ΣΩΤΗΡΑΣ

Πρόγραμμα IMPACT Οδηγός Υποψηφίων

Πρόγραμμα ενημέρωσης και εσαισθητοποίησης «ΤΜΒΙΩΝΩ ΜΕ ΣΑ ΖΩΑ ΓΤΡΩ ΜΟΤ» στα στολεία των νησιών τοσ Αιγαίοσ και της Κρήτης

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΕΛΕΧΩΝ.

Υπό την υψηλή προστασία του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας

Η Δημιουργία της Αποτελεσματικής Ομάδας. Ηγετικές ικανότητες - Λήψη Αποφάσεων. Συνέργια - Ομαδικότητα

ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Υ.Α Γ2/6646/ Επιµόρφωση καθηγητών στο ΣΕΠ και τη Επαγγελµατική Συµβουλευτική

Συνεργασία για την Ανοικτή Διακυβέρνηση. Σχέδιο Δράσης

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν A. Η Δέσμευση της Διοίκησης...3. Κυρίαρχος Στόχος του Ομίλου ΤΙΤΑΝ και Κώδικας Δεοντολογίας...4. Εταιρικές Αξίες Ομίλου ΤΙΤΑΝ...

Erasmus Το Πρόγραμμα για την Εκπαίδευση, Κατάρτιση, Νεολαία και Αθλητισμό. Ανδρούλα Παπαναστασίου Διευθύντρια ΙΔΕΠ Διά Βίου Μάθησης

Του κ. Κωνσταντίνου Γαγλία Γενικού Διευθυντή του BIC Αττικής

ΕΝΤΥΠΟ Ι ΥΠΟΒΟΛΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ (Το έντυπο να συμπληρώνεται ηλεκτρονικά και σε περίπτωση δυσκολίας χειρόγραφα αλλά ευανάγνωστα)

Γνωρίζω τον κανονισμό των μαθητικών κοινοτήτων

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ

ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΣΧΟΛΙΕΣ

Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ 82. Το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων, όπως πάντα, θα είναι παρόν και σε αυτή τη μεγάλη, παγκόσμια προσκοπική δράση με οργανωμένη αποστολή.

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, Αθήνα Τηλ.: , Fax:

1 ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΡΟΣΚΟΠΙΚΟ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ Χονγκ Κονγκ Νοεμβρίου 2013

ΑΠΟΦΑΣΗ ΔΗΜΑΡΧΟΥ 451/2017. ΘΕΜΑ: Κανονισμός λειτουργίας του συντονιστικού τοπικού οργάνου (Σ.Τ.Ο.) πολιτικής προστασίας του Δ. Αγιάς Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΑΓΙΑΣ

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα

Η ιδέα διεξαγωγής έρευνας με χρήση ερωτηματολογίου δόθηκε από τη δημοσιογραφική ομάδα του Σχολείου μας, η οποία στα πλαίσια έκδοσης της Εφημερίδας

Ο Δήμαρχος Καισαριανής

Εκπαίδευση, κοινωνικός σχεδιασμός. Ρέμος Αρμάος MSc PhD, Υπεύθυνος εκπαίδευσης στελεχών ΚΕΘΕΑ

Απάντηση % Καμία απάντηση % Not completed or Not displayed %

Μέτρηση Κοινωνικής Απόδοσης Επενδύσεων Mεθοδολογία SROI (Social Return on Investment).

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

Πρόγραμμα Εκπαίδευσης για Αειφόρο Ανάπτυξη «Οικολογικά Σχολεία»

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ. Το παρόν κείμενο αποτελεί τον Κανονισμό λειτουργίας της «Μητρώου

Συνεργασία Παιδαγωγικού Ινστιτούτου με τα σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης

Στρατηγική για τη Διεθνοποίηση του Πανεπιστημίου Κύπρου

Ένας από τους πλέον βασικούς ρόλους του κράτους πρέπει να είναι η παροχή υπηρεσιών στους πολίτες.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Ενότητα Ζ1. Οργάνωση Διοίκησης και Λειτουργίας Εφορείας

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΟΛΕΑΣ ΘΕΜΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ: ΔΟΜΗ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕ ΤΙΤΛΟ «ΔΙΟΡΓΑΝΩΤΗΣ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ»

Maria Gravani Open University of Cyprus

Eκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων & Δία Βίου Μάθηση

Γλωσσάρι Το γλωσσάρι του MATURE Ανδραγωγική Άτομα μεγαλύτερης ηλικίας Δεξιότητες Δέσμευση

Επιμέλεια Διονυσία Πομώνη Κοινωνική Λειτουργός Προϊσταμένη τμήματος Κ.Α.Π.Η.

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΤΡΙΕΤΕΣ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ

ΕΙΣ ΟΧΗ. "Είναι ευκολότερο να κερδίσεις µια ολόκληρη περιουσία παρά την ψυχή ενός µικρού παιδιού".

Θεωρείτε και σε τι βαθμό, έγκαιρη την ενημέρωσή σας για την ημερίδα στην οποία και συμμετείχατε;

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0079/193. Τροπολογία

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

Σύστηµα κατ Ενωµοτίες

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ «ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΙΣ ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ»

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση. Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα

Εκπαιδευτική Μονάδα 1.1: Τεχνικές δεξιότητες και προσόντα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (e-σεπ αξιολόγηση)

Τόπος Ημερομηνία. Προς: 1. ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΙΤΟΥΝΤΟΣ Επώνυμο: Όνομα: Ημ/νια Γέννησης: Επάγγελμα: Διεύθυνση κατοικίας: (Οδός/Αριθμός/ΤΚ)

Transcript:

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Ενότητα Z3.Ανάπτυξη και επέκταση της κίνησης Εφορεία Εκπαίδευσης Γενικής Εφορείας Αθήνα 2015-1η Έκδοση 1

Συγγραφέας Δημήτρης Καλούπης Υπεύθυνος Διαμόρφωσης επιστημονικών προδιαγραφών του εκπαιδευτικού υλικού Νεκτάριος Τσεσμελόπουλος Συμβουλευτική Υποστήριξη: Επιστημονική Ένωση Εκπαίδευσης Ενηλίκων Αλέξιος Κόκκος, Έφη Κωσταρά, Μάνος Παυλάκης Επιμέλεια κειμένων Έφη Κωσταρά Το παρόν δημιουργήθηκε στο πλαίσιο δημιουργίας εκπαιδευτικών εγχειριδίων για την «ευέλικτη εκπαίδευση» του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων (Σ.Ε.Π). Η συγγραφή των κειμένων έχει γίνει με τη βοήθεια τεκμηριωμένων εγχειριδίων τα οποία αποτελούν το υφιστάμενο υλικό της Επίσημης εκπαίδευσης Ενηλίκων Στελεχών του Σ.Ε.Π.. Οι συγγραφείς έχουν επιλεγεί με τη βοήθεια της Εφορείας Εκπαιδεύσεως και είναι ενεργά μέλη του Εκπαιδευτικού προσωπικού του Σ.Ε.Π. 2

Περιεχόμενα Σκοπός... 5 Προσδοκώμενα Αποτελέσματα... 5 Λέξεις Κλειδιά... 5 Εισαγωγή... 6 Ο Προσκοπισμός είναι ίσως η μεγαλύτερη κίνηση εθελοντών που ήδη μετράει 100 και πλέον χρόνια ζωής και προσφοράς σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι γνωστό πως όταν ένας οργανισμός στοχεύει να αντέξει στον χρόνο, θα πρέπει να αποφασίσει και να ενστερνιστεί στρατηγικούς τρόπους για την ανάπτυξή του, με σκοπό να μεταλαμπαδεύσει την ιδέα και τις αρχές του σε όσο γίνεται περισσότερα άτομα ανά την υφήλιο.... 6 Ο ρόλος που καλούνται να παίξουν τα Προσκοπικά κατά τόπους κλιμάκια, είναι σαφέστατα πολύ μεγάλος, διότι το σύνολο των προσπαθειών αντικατοπτρίζει γενικά την συνολική ανάπτυξη της προσκοπικής κίνησης σε έναν δήμο, έναν νομό, ένα γεωγραφικό διαμέρισμα, μιας ολόκληρης χώρας και κατά συνέπεια της παγκόσμιας Προσκοπικής κίνησης.... 6 Ποιες είναι όμως οι στρατηγικές και μέθοδοι που πρέπει να υιοθετηθούν και να ακολουθηθούν έτσι ώστε να μπορέσουμε να διασφαλίσουμε μία ποσοτική και ποιοτική ανάπτυξη της κίνησης στην περιοχή μας η οποία θα έχει θετικό αντίκτυπο και πρόσημο στην προσκοπική κίνηση της χώρας μας; Ποια είναι τα σημεία πάνω στα οποία θα πρέπει να σταθούμε έτσι ώστε να έχουμε τα ποθητά αποτελέσματα.... 6 Τα παραπάνω ερωτήματα θα απαντηθούν στο πλαίσιο αυτής της εκπαιδευτικής ενότητας, με ορισμούς, παραδείγματα και δραστηριότητες που θα μας βοηθήσουν να δούμε την ανάπτυξη και την επέκταση της Προσκοπικής κίνησης σαν ένα από τα βασικά μας μελήματα στον εθελοντισμό.... 6 Ενότητα 1 :... 7 1.1. Τι ορίζουμε ως ανάπτυξη της κίνησης... 7 Δραστηριότητα 1. Στις παρακάτω γραμμές περιγράψτε με δικά σας λόγια, πως η ποιοτική ανάπτυξη έχει ως συνέπεια την ποσοτική ανάπτυξη (Ποιοτική όσον αφορά στο πρόγραμμα και ποσοτική όσον αφορά στην προσέλκυση νέων μελών).... 8 1.2 Δείκτες ανάπτυξης... 8 Ενότητα 2:... 11 2.1. Ορισμός και προβληματισμοί... 11 2.2. Ο Προσκοπισμός ως οργάνωση... 13 2.3. Προσκοπισμός και Κοινωνία των Πολιτών... 14 Ενότητα 3:... 15 3.1. Κατάρτιση σχεδίου ανάπτυξης - έκθεση Δ.Α.Ε.Α.... 15 3.2. Αξιολόγηση Προσκοπικού έργου... 23 3.3 Χρήση Στατιστικών στοιχείων e-sep... 24 3

Υποενότητα 1.3:... 27 Ενότητα 2:... 27 Σύνοψη... 27 Βιβλιογραφία... 27 4

Σκοπός Σκοπός αυτής της ενότητας είναι να μπορέσει να φέρει τα ενήλικα στελέχη του Σ.Ε.Π. σε θέση να κατανοήσουν την αναγκαιότητα της συνεχόμενης ανάπτυξης και επέκτασης της Προσκοπικής Κίνησης, επιλέγοντας, τρόπους και εργαλεία με την βοήθεια των οποίων θα μπορέσουν να φτάσουν με αξιώσεις στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Στην ποιοτική και ποσοτική ανάπτυξη της κίνησης δηλαδή, μαθαίνοντας παράλληλα τον ρόλο που μπορεί να παίξει το κάθε κλιμάκιο του Σ.Ε.Π. προς αυτή την κατεύθυνση. Προσδοκώμενα Αποτελέσματα Οι εκπαιδευόμενοι στο τέλος αυτής της εκπαιδευτικής ενότητας θα πρέπει να είναι σε θέση να: Αντιληφθούν ότι η ανάπτυξη της Κίνησης είναι απαραίτητη για τη διατήρησή της στην πρωτοπορία μεταξύ των εθελοντικών οργανώσεων της χώρας μας. Κατανοήσουν τους όρους «ποσοτική» και «ποιοτική» ανάπτυξη και τη μεταξύ τους αλληλεξάρτηση. Βρίσκουν τους τρόπους που συμβάλλουν στην Ανάπτυξη των Βαθμοφόρων. Αναγνωρίζουν το ρόλο και την ευθύνη κάθε μέλους της Κίνησης και των Κλιμακίων στην Ανάπτυξη της Κίνησης. Πρόγραμμα Ανάπτυξης και επέκτασης της Προσκοπικής Κίνησης στην Περιφέρεια Εφορεία. Έχουν μάθει να αξιολογούν και να αξιοποιούν τα Στατιστικά Στοιχεία eσεπ και αναγνωρίζουν κινήσεις που ενισχύουν την Ανάπτυξη. Λέξεις Κλειδιά -Ανάπτυξη -Επέκταση -Προσκοπικά Κλιμάκια -Στατιστικά στοιχεία -eσεπ 5

Εισαγωγή Ο Προσκοπισμός είναι ίσως η μεγαλύτερη κίνηση εθελοντών που ήδη μετράει 100 και πλέον χρόνια ζωής και προσφοράς σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι γνωστό πως όταν ένας οργανισμός στοχεύει να αντέξει στον χρόνο, θα πρέπει να αποφασίσει και να ενστερνιστεί στρατηγικούς τρόπους για την ανάπτυξή του, με σκοπό να μεταλαμπαδεύσει την ιδέα και τις αρχές του σε όσο γίνεται περισσότερα άτομα ανά την υφήλιο. Ο ρόλος που καλούνται να παίξουν τα Προσκοπικά κατά τόπους κλιμάκια, είναι σαφέστατα πολύ μεγάλος, διότι το σύνολο των προσπαθειών αντικατοπτρίζει γενικά την συνολική ανάπτυξη της προσκοπικής κίνησης σε έναν δήμο, έναν νομό, ένα γεωγραφικό διαμέρισμα, μιας ολόκληρης χώρας και κατά συνέπεια της παγκόσμιας Προσκοπικής κίνησης. Ποιες είναι όμως οι στρατηγικές και μέθοδοι που πρέπει να υιοθετηθούν και να ακολουθηθούν έτσι ώστε να μπορέσουμε να διασφαλίσουμε μία ποσοτική και ποιοτική ανάπτυξη της κίνησης στην περιοχή μας η οποία θα έχει θετικό αντίκτυπο και πρόσημο στην προσκοπική κίνηση της χώρας μας; Ποια είναι τα σημεία πάνω στα οποία θα πρέπει να σταθούμε έτσι ώστε να έχουμε τα ποθητά αποτελέσματα. Τα παραπάνω ερωτήματα θα απαντηθούν στο πλαίσιο αυτής της εκπαιδευτικής ενότητας, με ορισμούς, παραδείγματα και δραστηριότητες που θα μας βοηθήσουν να δούμε την ανάπτυξη και την επέκταση της Προσκοπικής κίνησης σαν ένα από τα βασικά μας μελήματα στον εθελοντισμό. 6

Ενότητα 1 : Ορισμοί και δείκτες 1.1. Τι ορίζουμε ως ανάπτυξη της κίνησης Οι προδιαγραφές για την ανάπτυξη ενός εθνικού Προσκοπικού συστήματος (όπως είναι το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων )ορίζονται από το Παγκόσμιο Προσκοπικό Γραφείο (WOSM) μέσα από την έκδοσή του ACTION FOR GROWTH η οποία αποτελεί το εγχειρίδιο πυξίδα για εθνικούς οργανισμούς παγκοσμίως. Ο ορισμός της ανάπτυξης της κίνησης ορίζεται η σχέση προσφοράς ποιοτικού προσκοπικού προγράμματος σε όσο το δυνατόν περισσότερους νέους ανθρώπους. Αυτός είναι και ο λόγος που στο Σώμα Ελλήνων Προσκόπων, η εφορεία ανάπτυξης έχει ως ρητό της αυτήν την φράση «Καλύτερος Προσκοπισμός, για Περισσότερους νέους ανθρώπους». Με την φράση καλύτερος προσκοπισμός εννοούμε πλούσιο σε δράσεις και ενδιαφέρον πρόγραμμα που καλύπτει τις παιδαγωγικές ανάγκες του τμήματός στο οποίο εφαρμόζεται. Το Προσκοπικό πρόγραμμα το όποιο εφαρμόζουμε στα τμήματα ενός Συστήματος μορφοποιεί την ποιότητα που παράγεται σε αυτό. Συνακόλουθα το Προσκοπικό Πρόγραμμα που παράγεται από τα συστήματα μια περιφερειακής εφορείας μορφοποιεί την ποιότητα του Προσκοπικού Προγράμματος που παράγεται σε μια περιφέρεια και όλες οι περιφέρειες περιφερειακές εφορίες της Ελλάδος δίνουν το συνολικό στίγμα της ποιότητας του Προσκοπικού Προγράμματος που παρέχεται στην επικράτεια. Η Ποιότητα του Προσκοπικού Προγράμματος αποτελεί τον ποιοτικό δείκτη της ανάπτυξης ενός τμήματος, ενός συστήματος προσκοπικών τμημάτων μιας περιφερειακής εφορείας και του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων. Με την φράση για περισσότερους νέους ανθρώπους ορίζουμε τον ποσοτικό δείκτη της ανάπτυξης. Η ποιότητα ενός προγράμματος από μόνη της δεν επαρκεί για να πούμε ότι το Προσκοπικό Παιχνίδι σε μια περιοχή παίζεται σωστά, το Προσκοπικό πρόγραμμα αφορά τον Νέο, οπότε η δυνατότητα εμπλοκής του Νέου ανθρώπου με τον Προσκοπισμό αποτελεί τον δεύτερο και ισάξιο δείκτη. Νέα μέλη, Νέα συστήματα προσκοπικών τμημάτων, νέες περιφερειακές εφορείες. Επέκταση της δυνατότητας να παίζεται το Προσκοπικό παιχνίδι γεωγραφικά, στην επικράτεια της χώρας, χωρίς όμως να χάνουμε την ποιότητα που ορίζει ο κανονισμός. Αυτό ορίζουμε ως ανάπτυξη την δυνατότητα να έχουμε «Καλύτερο προσκοπισμό για περισσότερους νέους ανθρώπους». 7

Δραστηριότητα 1. Στις παρακάτω γραμμές περιγράψτε με δικά σας λόγια, πως η ποιοτική ανάπτυξη έχει ως συνέπεια την ποσοτική ανάπτυξη (Ποιοτική όσον αφορά στο πρόγραμμα και ποσοτική όσον αφορά στην προσέλκυση νέων μελών)............................... 1.2 Δείκτες ανάπτυξης Για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε πότε κάτι μεγαλώνει ή μικραίνει στην φύση έχουμε δείκτες, ορισμένα δηλαδή μεγέθη τα οποία τα χρησιμοποιούμε ως βασικές αξίες για να μετρήσουμε ένα μέγεθος. Το μέτρο, το κιλό και αλλά μεγέθη αποτελούν δείκτες και σηματοδοτούν την πρόοδο ή την ελάττωση ενός μεγέθους. Έτσι και στην ανάπτυξη του Προσκοπισμού χρησιμοποιούμε δείκτες για να μπορούμε να προσδιορίσουμε την ποιότητα αλλά και την ποσότητα του παραγόμενου προσκοπικού έργου. Θα περίμενε κανείς πως απλά το άνοιγμα νέων συστημάτων ή η εγγραφή νέων μελών θα επαρκούσε για να μιλήσουμε για ανάπτυξη, όμως αυτό δεν είναι ακριβές. Οι δείκτες ανάπτυξης για την Προσκοπική κίνηση είναι πολλοί και πολλές φορές η μεταξύ τους σχέση είναι και αυτή ένας δείκτης. 8

Η ανάπτυξη της κίνησης είναι αποτέλεσμα δύο μεταξύ τους συνδεδεμένων μεγεθών της ποιότητας παραγωγής προσκοπικού έργου και της ποιότητας των ενήλικων εθελοντών. Για κάθε ένα από τα δύο αυτά μεγέθη χρησιμοποιούμε εργομετρικούς δείκτες ανάπτυξης. Για την παραγωγή Προσκοπικού έργου τα Κριτήρια αξιολόγησης Προσκοπικού Έργου των συστημάτων και τους δείκτες Προσκοπικού έργου των Περιφερειακών εφορειών. Για τα στελέχη χρησιμοποιούμε τους δείκτες αυτό-αξιολόγησης ενήλικών στελεχών. Δείκτες ανάπτυξης Προσκοπικού Έργου Ονομαστικά οι δείκτες ανάπτυξης είναι οι εξής όσον αφορά στην ποιότητα και στην ποσότητα του Προσκοπικού Έργου. Όσον αφορά στα μέλη δείκτες είναι ο Αριθμός Μελών και ο αριθμός βαθμοφόρων αλλά και ή αύξηση ή η μείωση μελών και βαθμοφόρων ανά έτος. Όσον αφορά στο προσκοπικό πρόγραμμα οι δείκτες είναι οι εξής, ο σχεδιασμός προγράμματος από τον ΑΣ σε τριετή βάση,η τήρηση της μεθοδολογίας στα τμήματα, η τήρηση του κανονισμού ασφαλείας, η δραστηριότητα στην κοινωνική προσφορά, η συνείδηση αξιολόγησης και απολογισμού,η δραστηριότητα σε με άλλες ειδικότητες (Ν/Π,Α/Π) που προσφέρει η προσκοπική κίνηση και τέλος ο αριθμός των δράσεων υπαίθρου. Όσον αφορά στην οργάνωση και την διοίκηση δείκτες είναι η έγκαιρη υποβολή εντολών διοικήσεων, το πρόσωπο της εστίας, ή εσωτερική οργάνωση των τμημάτων, ή λειτουργία της ΕΚΣ και η συχνότητα των συμβουλίων των βαθμοφόρων. Όσoν αφορά στους βαθμοφόρους την ηγεσία και την οργάνωση δείκτες είναι η εκπαίδευση του Αρχηγού Συστήματός, η εκπαίδευση των Αρχηγών τμημάτων, η συμπεριφορά των βαθμοφόρων απέναντι στην επίσημη εκπαίδευση, η συμπεριφορά της ΕΚΣ απέναντι στα εκπαιδευτικά έξοδα των βαθμοφόρων, η συμπεριφορά των ενήλικών στελεχών απέναντι στις αλληλουποστήριξη με ανταλλαγή γνώσεων και αλληλοεκπαίδευση. Όσον αφορά στην επικοινωνία και τις δημόσιες σχέσεις δείκτες είναι η ποιότητα τις επικοινωνίας μεταξύ των τμημάτων, η πραγματοποίηση δράσεων προβολής, οι κοινές δράσης όλων των τμημάτων, η τακτική επικοινωνία με τις τοπικές αρχές και κοινωνικούς φορείς, η τακτική παρουσία του ΑΣ στις δράσεις των τμημάτων. Όσον αφορά στα οικονομικά η πραγματοποίηση τακτικών συμβουλίων της Ε.Κ.Σ, η έγκαιρη υποβολή οικονομικού προϋπολογισμού και απολογισμού, η τήρηση βιβλίων από την ΕΚΣ συμφωνά με τον ισχύοντα κανονισμό, η αξιοποίηση όλης της υλικοτεχνικής υποδομής του συστήματός, η διαρκής προσπάθεια εύρεσης χορηγών και οικονομικών πόρων. Οι δείκτες αυτοί συνθέτουν την εικόνα του συστήματoς προσκοπικών τμημάτων σε μια γειτονιά και στο σύνολό τους αφού συμπληρωθούν από τα συστήματα και καταχωρηθούν από μια περιφερειακή εφορεία μας δείχνουν την εικόνα ανάπτυξης της περιφερειακής εφορίας και τους τομείς στους οποίους έχει δύναμη και αδυναμία. 9

Δείκτες ανάπτυξης ποιότητας ενήλικων στελεχών Ονομαστικά οι δείκτες ανάπτυξης είναι οι εξής όσον αφορά στην ποιότητα του ενήλικων στελεχών μας Έμπρακτη προσήλωση στις αρχές και τις αξίες τις κίνησης (αυτοεκτίμηση, θεοσέβεια, ενεργός πολίτης, αλτρουιστής, ειλικρινής, ακεραιότητα, δίκαιος, έμπιστος, πειθαρχημένος, ευγενής, χρήσιμος, αυτοκυριαρχία, εργατικός, αισιόδοξος, οικονόμος, αποφασιστικός, φιλόζωος, φυσιολάτρης, θαρραλέος.) Ικανότητα παραγωγικού ρόλου σε μια ομάδα (τηρώ τα προγραμματισμένα, προσανατολισμένος στο αποτέλεσμα, Παίρνω πρωτοβουλία, Είμαι ευέλικτος στις αλλαγές, Επικοινωνώ τις απόψεις μου αποτελεσματικά, Έχω γνώμη και άποψη, Αποδέχομαι τα αποτελέσματα τις πλειοψηφίας, Είμαι συνεργάσιμος, Βοηθώ στην ανάπτυξη και εύρεση νέων εθελοντών, Κατανοώ τις ανάγκες των παιδιών, Είμαι προσωπικό παράδειγμά, Επαναξιολογώ την δράση μου με σκοπό την αυτοβελτίωση μου.) Ικανότητες εκτέλεσης έργου (Προγραμματίζω τους χρόνους μου, Τηρώ τις δεσμεύσεις χρόνου,ολοκληρώνω ότι αναλαμβάνω, Παίρνω πρωτοβουλίες, Προσαρμόζομαι στις αντιξοότητες, Επικοινωνώ τους προβληματισμούς μου, Μπορώ να οργανώσω και άλλους, Βοηθώ τους άλλους να αναπτυχτούν, Εκπαιδεύομαι ετησίως, Διαβάζω βιβλία, Έχω Μέντορα και τον συμβουλεύομαι, Μεταδίδω τις γνώσεις που αποκτώ, Παρακινώ του άλλους να εκπαιδευτούν.) Οι δείκτες αυτό-αξιολόγησης των ενήλικών στελεχών μας είναι σε τρία στάδια κατανόηση, εφαρμογή και ικανότητα επεξήγησης. 10

Ενότητα 2: Η κοινωνία των πολιτών 2.1. Ορισμός και προβληματισμοί Η κοινωνία των πολιτών αποτελεί ένα φιλοσοφικό ζητούμενο αλλά και κοινωνιολογική πραγματικότητα. Στον σύγχρονο στοχασμό βρίσκει κανείς πολλούς και διαφορετικούς ορισμούς της κοινωνίας των πολιτών στα έργα των W. Kornhauser (The Politics of Mass Society, 1959) και J. Keane (ed), Re-discovering Civil Society, 1987 αλλά και J. L. Cohen και Α. Arato, Civil Society and Political Theory, 1992 πάντα με τον υποκειμενισμό των πολιτικών καταβολών των συγγραφέων. Δραστηριότητα 2. Πως ερμηνεύεται στο μυαλό σας η έννοια της «κοινωνίας των πολιτών» και ποιο θα μπορούσε να είναι το έργο και η συμβολή της ευρύτερα στο κοινωνικό σύνολο των πολιτών μιας χώρας; 11

Η κοινωνία των πολιτών σε γενική παραδοχή όλων είναι «οι οργανωμένες κινήσεις πολιτών με διπλό σκοπό, από την μία την εξυπηρέτηση στην διακυβέρνηση του κράτους από την άλλη την προστασία των πολιτών από την άσκηση κακής ή πλημμελούς διακυβέρνησης». Οι επιστήμονες δεν συμφωνούν πάντα ούτε ως προς τα όρια ούτε ως προς την φύση των οργανισμών αυτών, γι αυτό και η κοινωνία των πολιτών διαφοροποιείται από χώρα σε χώρα ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες διακυβέρνησης. Στην ευρωπαϊκή ένωση η κοινωνία των πολιτών αποτελεί θεσμοθετημένη αρχή και η δράση της ελέγχεται και ενισχύεται από της κατά τόπους κυβερνήσεις των κρατών μελών. Η κοινωνία των πολιτών στην χώρα μας δεν είναι έχει κεντρικό όργανο θεσμικού ελέγχου όσον αφορά στην παραγωγή στρατηγικών αλλά υπάγεται σε διάφορους οργανισμούς και υπουργία ανάλογα με την φύση των δραστηριοτήτων των φορέων και των οργανώσεων, κυρίως για τον έλεγχο των χρηματοδοτήσεων. Κατά καιρούς γίνονται προσπάθειες να δημιουργηθεί ενιαίος φορέας αλλά δεν έχει ευοδωθεί κάτι προς το παρόν. Ο ΥΔΕΣ που υπάγεται στο Υπουργείο Εσωτερικών, το Υπουργείο Πολιτισμού και το Υπουργείο παιδιάς είναι μερικοί από τους θεσμικούς φορείς που κατά καιρούς έχουν παίξει τον ρόλο του συντονιστή και του χρηματοδότη της κοινωνίας των πολιτών. Στην κοινωνία των πολιτών στην χώρα μας εντάσσουμε όλες τις Μ.Κ.Ο (Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις) τους πολιτιστικούς και λαογραφικούς συλλόγους, τα ιδρύματα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, τις αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρίες, τους αθλητικούς συλλόγους κ.α Οι οργανώσεις αυτές ελέγχονται μόνο για την χρηματοδότηση που λαμβάνουν από την Ελλάδα ή την ευρωπαϊκή ένωση και όχι για την παραγωγή έργου τους. Κάτι που από πολλούς θεωρείτε σωστό μιας και πολλές από τις οργανώσεις σκοπό έχουν την προστασία των πολιτών από ελλιπείς ή κακές πολιτικές του κράτους. Οι προβληματισμοί που κατά καιρούς προκύπτουν από την ανεξέλεγκτη δράση των οργανώσεων κυρίως αφορούν την διαχείριση χρημάτων κυρίως το ξέπλυμα μαύρου χρήματος. 12

2.2. Ο Προσκοπισμός ως οργάνωση Το ίδρυμά του Σώματός Ελλήνων Προσκόπων ελέγχεται από το υπουργείο παιδείας όσον αφορά την γενικότερη δράση του, υπάγεται δε στο καθεστώς οικονομικού έλεγχου σαν ίδρυμα από την ΔΟΥ ΙΖ Αθηνών. Η δράση και ο σκοπός του Ιδρύματος κατοχυρώνονται από την βουλή των Ελλήνων με νομοθετικό διάταγμα και η παρέκκλιση από αυτό αποτελεί παρέκκλιση από νόμο του κράτους. Για αυτό και αλλαγές που κατά καιρούς επιθυμούμε να γίνουν στον σκοπό και την αποστολή του ιδρύματός είναι μια χρονοβόρα και πολλές φορές άκαρπη διαδικασία. Το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων είναι μέλος τους Παγκόσμιου Προσκοπικού Γραφείου (WOSM) και έχει συνυπογράψει τον σκοπό και την αποστολή του. Η δράση λοιπόν του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων επικυρώνεται με νόμο του Ελληνικού Κράτους και δεσμεύεται από τον σκοπό και την αποστολή της παγκόσμιας Προσκοπικής κίνησης. Διασύνδεση με άλλη εκπαιδευτική ενότητα Για τον σκοπό και την αποστολή του Προσκοπισμού τόσο στην Ελλάδα όσο και παγκόσμια θα πρέπει να ανατρέξετε στην εκπαιδευτική ενότητα Α1 Προσκοπισμός. Αυτό που θα πραγματευτούμε παρακάτω, είναι το αν ο Προσκοπισμός αποτελεί μέρος της κοινωνίας των πολιτών. Η απάντηση αν και μοιάζει απλή δεν είναι. Ο Προσκοπισμός είναι αναπόσπαστο μέρος της κοινωνίας των πολιτών φυσικά αλλά ο σκοπός και η αποστολή του είναι σκοπός και αποστολή κοινωνικής οργάνωσης. Ο Προσκοπισμός δεν είναι μια «μονοθεματική» ΜΚΟ με σκοπό την προστασία της κοινωνίας ή μέρους της, ένας λαογραφικός η αθλητικός σύλλογος με σκοπό την συντήρηση και την ανάπτυξη μιας παράδοσης ή ενός αθλήματος. Ο Προσκοπισμός είναι μια οργάνωση ενηλίκων που σκοπό έχει την συμβολή στη διάπλαση χαρακτήρων ανήλικων σε αποδεδειγμένες πανανθρώπινες αρχές και αξίες. Ο Προσκοπισμός αναλαμβάνει εθελοντικά να συμβάλει στην διαπαιδαγώγηση νέων ανθρώπων, ώστε να προάγουν την κοινωνία σε ένα καλύτερο κόσμο. Αυτή καθ αυτή η δράση του είναι παιχνίδι, τραγούδι, κοινωνική προσφορά και δραστηριότητες ψυχαγωγίας από όλα τα μονοπάτια της ανθρώπινής δραστηριότητας με μία διαφορά, την οπτική από ένα πρίσμα αποδεδειγμένων πανανθρώπινων αξιών. Ο Προσκοπισμός είναι η μέθοδος διάπλασης χαρακτήρων ανήλικων που οδηγούν σε ενήλικα μέλη υπεύθυνα, με χαρακτηριστικά ευγενούς και καλού πολίτη με σιδηρά θέληση και παρρησία άποψης. Υποταγμένου στο καλό όλων και όχι σε ιδεοληψίες με ιδεολογία όχι μόνο έναν καλύτερο κόσμο αλλά και ένα ασφαλή και ευγενικό τρόπο να φτάσουμε ως εκεί. Ο Προσκοπισμός ως οργάνωση είναι αυστηρά Πολιτική, σκοπός τους είναι η ποιότητα του αυριανού πολίτη. Όλα τα μέσα που του διαθέτει η πολιτεία και η κοινωνία τα χρησιμοποίει για να προσφέρει πίσω στην κοινωνία ενεργούς και υπευθύνους πολίτες που θα χρησιμοποιήσουν το μυαλό και την σκέψη τους ελευθέρα προκειμένου να φτιάξουν έναν κόσμο καλύτερο για όλος με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. 13

2.3. Προσκοπισμός και Κοινωνία των Πολιτών Ο σκοπός και η αποστολή του προσκοπισμού απαιτεί πολύ χρόνο σε εσωτερικές και εκπαιδευτικές διαδικασίες, αποτέλεσμα του οποίου είναι πολλές φορές ο Προσκοπισμός να μοιάζει σε αυτόνομη και παράλληλη δράση με την κοινωνία των πολιτών. Πολλές φορές μας είναι δύσκολο να συμμετέχουμε σε δραστηριότητες που δεν άπτονται άμεσα του σκοπού και της αποστολής μας. Κυρίως γιατί εμπλεκόμαστε με φορείς που κάνουν με απλοϊκό τρόπο σε επίπεδο κοινωνικής παρέμβασης αυτά που εμείς κάνουμε με περισπούδαστο και πολύ σύνθετο τρόπο. Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι εμείς έχουμε να κάνουμε κυρίως με ανήλικους των οποίων τις παραστάσεις συχνά μετασχηματίζουμε ριζικά μέσα από το Προσκοπικό πρόγραμμα. Από την άλλη ο εθελοντικός χρόνος των ενήλικων καταβροχθίζεται από τις απατήσεις του Προσκοπικού προγράμματος, έτσι δίνουμε την εικόνα αυτόνομης οντότητας σε παράλληλη δράση. Το πρόβλημα που προκύπτει από αυτήν την δικαιολογημένη αλλά όχι και τόσο έξυπνη στάση είναι διττό. Πρώτο και ουσιαστικότερο είναι πως εγκλωβίζουμε τις προσλαμβάνουσες των ανήλικων μελών μας στις δυνατότητες των ενήλικων στελεχών μας. Μια σπηλαιολογική εταιρεία π.χ. είναι σίγουρο πως θα δώσει μεγαλύτερες εμπειρίες και γνώσεις στα μέλη μας σε μια κοινή δράση από ότι ένας βαθμοφόρος με σπηλαιολογικές γνώσεις και δεύτερο ο Προσκοπισμός στο σύνολό τους θα διευρύνει τον κύκλο των ανθρώπων που έχουν καλή γνώμη για την δουλειά που κάνουμε. Ο Προσκοπισμός δεν είναι σε παράλληλη δράση με την κοινωνία των πολιτών, ο Προσκοπισμός συνέβαλε αποφασιστικά στην γένεση ιδεών, αντιλήψεων και ανθρώπων που απαρτίζουν αυτό που σήμερα λέμε κοινωνία των πολιτών. Ο Προσκοπισμός έχει σκοπό και αποστολή να εμπλουτίζει διαρκώς την κοινωνία των πολιτών με δυναμικούς ηγέτες, υπεύθυνα μέλη και εργάτες ιδεών κι φυσικά να ανατροφοδοτείται από αυτήν με εθελοντές που αποζητούν την ένταξη τους σε μια αποδοτική, δοκιμασμένη και παγκόσμια κίνηση νέων. 14

Ενότητα 3: Δράση για την ανάπτυξη 3.1. Κατάρτιση σχεδίου ανάπτυξης - έκθεση Δ.Α.Ε.Α. Η ανάπτυξη της κίνησης αφορά όλα τα ενήλικα και τα ανήλικα μέλη. Η ανάπτυξη της κίνησης είναι βαθειά συνάρτηση της εμπιστοσύνης στον Προσκοπικό Τρόπο ζωής,δηλαδή την ένταξη του ατόμου σε μια ομάδα με σκοπό την σύμμετρη ενασχόληση με δραστηριότητες της ζωής μέσα από το πρίσμα αποδεδειγμένων και πανανθρώπινων αξιών και αρχών. Αυτή η απλή δήλωση αποστολής απαντά στην ερώτηση τι πετυχαίνουμε με την δράση μας στους Προσκόπους και μπορεί να την απαντήσει κάθε ενήλικος και ανήλικος στην κίνηση. Εκτός όμως από την απλή καθημερινή ενημέρωση φίλων, γνωστών ή αγνώστων με μια απλή και κατανοητή δήλωση αποστολής που ευθύνη αυτής της ομάδας θα είναι να γίνει κτήμα όλων των ενήλικών μελών της κίνησης, η ομάδα αυτή θα είναι υπεύθυνη να δημιουργήσει το πλάνο της ανάπτυξης του κλιμακίου. Ακολουθώντας και αξιολογώντας το πλάνο ανάπτυξης και την τήρηση των βημάτων της ανάπτυξης. Το σημαντικότερο εργαλείο αποτελεί η λεγόμενη έκθεση ΔΑΕΑ, με την οποία εκτιμάται και αναλύεται α) το εσωτερικό περιβάλλον, δηλαδή τα Δυνατά και τα Αδύνατα σημεία του οργανισμού και β) το εξωτερικό περιβάλλον, δηλαδή οι Ευκαιρίες και οι Απειλές που αντιμετωπίζει ο Οργανισμός. Σχηματική απεικόνιση εκθέσεως Δ.Α.Ε.Α Δ υνατότητες Εσωτερικό Περιβάλλον Α-δυναμίες Ε-υκαιρίες Εξωτερικό Περιβάλλον Α-πειλές Με τη χρήση του εργαλείου αυτού αξιολογείται η υπάρχουσα κατάσταση / κατεύθυνση ή στόχος / στρατηγική, ανιχνεύονται πτυχές της που δεν ταιριάζουν με το περιβάλλον και εσωτερικές δυνατότητες και αδυναμίες του οργανισμού. Η ανάλυση βασίζεται στην αξιολόγηση των δεδομένων του παρελθόντος και του παρόντος σε συνδυασμό με τις μελλοντικές προβλέψεις / προσδοκίες. 15

Παραδείγματα ερωτημάτων που πρέπει να τεθούν προς απάντηση και ανάλογα να τοποθετηθούν στα Δυνατά ή στα Αδύνατα Σημεία: - Χωροταξική τοποθεσία των Συστημάτων Γεωγραφική κάλυψη της περιοχής ευθύνης - Παρουσία σε όλες τις πόλεις / πολεοδομικά συγκροτήματα άνω των κατοίκων - Δύναμη Συστημάτων σε κάθε Τμήμα σύγκριση με τα κατώτερα / ανώτερα όρια των Κανονισμών - Ύπαρξη και τήρηση Τριετούς Προγράμματος Ενεργειών και Δράσεων, καθώς και Ετήσιου Σχεδίου Δραστηριότητας - Εφαρμογή του προσκοπικού προγράμματος εργασίας σύμφωνα με τα οριζόμενα κάθε Κλάδου - Εφαρμογή των εργαλείων κάθε Κλάδου - Συμμετοχή στα προγράμματα άλλων Κλιμακίων - Λειτουργία Συνεδρίου / Συμβουλίων / Ομάδων Έργου - Εκπαιδευμένοι Βαθμοφόροι για τα καθήκοντα που ασκούν - Ικανός αριθμός Βαθμοφόρων ανά Τμήμα, όπως προβλέπεται από τον Κανονισμό - Αξιοποίηση Βαθμοφόρων ασχέτως διαθεσιμότητας χρόνου τους - Πραγματοποίηση δράσεων ειδικά για Βαθμοφόρους - Αξιολόγηση έργου Βαθμοφόρων / Τμημάτων / Συστημάτων - Οργανωμένες και συχνές εμφανίσεις Τμημάτων Δράσεις Προσφοράς - Δίκτυο επικοινωνίας μεταξύ των Βαθμοφόρων - Συχνή και τακτική επικοινωνία με την Κεντρική Διοίκηση (Ανακοινώσεις επίσκεψη site ΣΕΠ) - Συνεργασία και τακτική επικοινωνία με Φορείς, Αρχές και Οργανώσεις της περιοχής - Λειτουργία Ε.Κ.Σ. - Εφαρμογή Κανονισμού Οικονομικής Διαχείρισης - Συντήρηση & εμφάνιση Εστιών Προστασία ακινήτων ιδιοκτησίας Σ.Ε.Π. - Οικονομική Αυτοδυναμία Συστημάτων Χορηγίες Συμμετοχή σε Ευρωπαϊκά Προγράμματα - Επαρκές υλικό για τη λειτουργία των Συστημάτων (πάγιος εξοπλισμός, προγράμματος κ.λ.π.) Παραδείγματα ερωτημάτων που πρέπει να τεθούν προς απάντηση και ανάλογα να τοποθετηθούν στις Ευκαιρίες ή στις Απειλές: - Καλό όνομα της Κίνησης σε τοπικό επίπεδο - Αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας - Συνεργασία με Νομαρχία & Δήμους της περιοχής - Συνεργασία / ανταγωνισμός με άλλες οργανώσεις και κοινωνικούς φορείς - Συνεργασία με επιχειρήσεις της περιοχής - Αποκεντρωμένη διοίκηση και αποτελεσματικός έλεγχος - Συνεισφορά σε καταστάσεις έκτακτη ανάγκης - Αξιοποίηση του προγράμματος Καποδίστριας - Ανάπτυξη ισότιμων σχέσεων συνεργασίας και προσπάθεια ένταξης μειονοτήτων στην Προσκοπική Κίνηση - Γέφυρες με την κοινωνία συμβολή στη διάδοση του πνεύματος εθελοντισμού - Ημέρα και ώρα συγκεντρώσεων - Λήψη πληροφοριών και τεχνογνωσίας από Παγκόσμιο Προσκοπισμό - Διευκόλυνση δράσεων από σχολικούς φορείς - Δημογραφικό κατανομή πληθυσμού - Ύπαρξη σχολών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης - Πολυαπασχόληση αδράνεια / μονοτονία των νέων 16

- Ασφάλεια δράσεων συμπεριφορά Βαθμοφόρων Η μέθοδός ανάπτυξής για κάθε κλιμάκιο θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένη στην δυναμική του κλιμακίου. Δηλαδή ένα σύστημα να μην βάζει στόχο την συμμετοχή σε μια δράση του Υπουργείου Ναυτιλίας, το σύστημα θα πρέπει να εξαντλεί του πόρους της γειτονιάς του. 3.1.1. Παράδειγμα Σχεδίου Ανάπτυξης για Σύστημα 6 ο Α/Π x (το παράδειγμα είναι φανταστικό) Εκθέση ΔΑΕΑ Δυνατότητες 1. Καινούρια Εστία ωραιότερη από την παλιά 2. Έμπειρος ΑΣ 3. Καλή σχέση με την Δημοτική Αρχή Ευκαιρίες 1. Μετεγκατάσταση σε άλλο σημείο του δήμου 2. Δεν υπάρχει άλλο σύστημα στον Δήμο 3. Ο ΑΣ έχει προσωπική φιλική σχέση με τον Δήμαρχο και πολλούς αντιδημάρχους. 4. Κοντινά συστήματα με διάθεση να βοηθήσουν 5. Μέλος ΕΚΣ με φιλική σχέση με την Πρόεδρο του κεντρικού Οργάνου των Συλλόγων γονέων του Δήμου. 6. Λυκόπουλο γιος Βουλευτή του Κυβερνώντος κόμματος Αδυναμίες 1. 4 βαθμοφόροι 2 Βαθμοφόροι με λίγο χρόνο 2. Καθόλου χρήματα 3. Παλιό κακό ιστορικό 4. Θάνατος παιδιού σε διπλανό Λούνα Παρκ που παραμένει κλειστό. 5. 6 Λυκόπουλα 5 Πρόσκοποι 2 Ανιχνευτές Απειλές 1. Λίγος χρόνος των βαθμοφόρων 2. Οι βαθμοφόροι δεν είναι από την Περιοχή 3. Οι 3 από τους 4 Βαθμοφόρους είναι φοιτητές σε νεαρή ηλικία 1 στην διαδικασία πτυχίου (με καθυστέρηση) 1 μόλις τελείωσε και δεν έχει πάει στρατό. 1 αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα. Δραστηριότητα 3. Με βάση τα στοιχεία του παραπάνω πίνακα ποιες δράσεις θα προτείνατε για την αντιμετώπιση των αδυναμιών; Στοιχεία απάντησης θα βρείτε στις παρακάτω παραγράφους 17

Δράσεις για την αντιμετώπιση των αδυναμιών : Δημιουργία μόνο τμήματος Αγέλης και μιας ενωμοτίας. Η Αγέλη θα κάνει δράσεις Περιβάλλοντος Πόλης και Εκδρομές Περιπάτους με την Αγέλη του 7 Συστήματός Α/Π Υμηττού Η Ομάδα θα φτιάξει μόνο μια ενωμοτία η οποία θα παρακολουθεί τις δράσεις Υπαίθρου και Περιβάλλοντος πόλης της Ομάδας του 7 ου Συστήματός Α/Π και στις τυπικές συγκεντρώσεις του άλλου συστήματος θα κάνει ενωμοτιακές συγκεντρώσεις στην λέσχη. Αλλαγή τόπου της Εστίας Δράσεις προσέλκυσης Ανηλίκων Δράσεις Προσελκύσεις Ενηλίκων Αναζήτηση χρημάτων από την Περιφερειακή Εφορεία Συμμέτοχή σε κάθε τυποποιημένη από την Περιφέρεια ή την ΓΕ δράση. Δράσεις για την αντιμετώπισή των απειλών : Χρήση τυποποιημένων προγραμμάτων από κλάδους της περιφέρειας. Τοποθέτηση των συγκεντρώσεων των τμημάτων διαδεχόμενα 18

Χρήση γονέων σε εθελοντικές εργασίες που δεν αφορούν το πρόγραμμα (καθαρισμός εστίας, μαγείρεμα σε δράση, μικροκατασκευές επισκευές κλπ) Δημιουργία πολυμελούς ΕΚΣ και ανάθεση σε γονείς κομματιών του προγράμματός όπως δημιουργία αφίσας, ειδικού συνεργάτη παρουσίασης κατασκευής κλπ Ανεύρεση ενήλικών εθελοντών από φορείς, το ΤΟΣΥΝ και άλλες πηγές όπως το γραφείο εθελοντισμού του Δήμου. Ημερολογιακό πλάνο Δράσεων Μήνας Δράση Υπεύθυνος Σεπτέμβριος Αφίσες προσέλκυσης ΣΕΠ σε σχολεία και συλλόγους, Καφετέριες, Κεπ και Μαγαζιά Σύστημα Οκτώβριος Ημερίδα στην Εστία σε εθελοντικούς φορείς και οργανώσεις νεολαίας με θέμα «Τι προσφέρει ο Εθελοντισμός» Εφορεία Ανάπτυξης Περιφέρειας Δεκέμβριος Φεβρουάριος Μάιος Ας στολίσουμε την Εστία, δράση με γονείς παιδιά και φίλους τους, μουσική γλυκά, αναψυκτικά και για τους μεγάλους οινομελο με σκοπό να στολίσουμε την εστία μας Αποκριάτικο Πάρτι στην Εστία «Έλα με τον Φίλο σου» για τα παιδιά που θα συνεχιστεί για μεγάλους και γονείς, προϋπόθεση να έρθει και ένας φίλος για τον κάθε συμμετέχοντα. Μεγάλο Παιχνίδι με συλλόγους γονέων της περιοχής στα πλαίσια των γιορτών που κάνουν τα σχολεία στο κλείσιμο. Σύστημα Σύστημα Σύστημα με την υποστήριξη της περιφέρειας 19

3.1.2. Παράδειγμα Σχεδίου Ανάπτυξης για Περιφέρεια Η ενότητα αυτή απευθύνεται σε ενήλικα στελέχη της κίνησης με καθήκοντα εφόρου Περιφέρεια x (το παράδειγμα είναι φανταστικό) Εκθεσή ΔΑΕΑ Δυνατότητες 1. Το επιτελείο αποτελείτε από εμπείρους βαθμοφόρους 2. Πολύ καλή σχέση και κλήμα των Ενήλικών στελεχών στην Περιφέρεια 3. Πολλά ενήλικά στελέχη με διοικητική και εκπαιδευτική εμπειρία Ευκαιρίες 1. Δωρεά 100 κιβωτίων χαλβά 2. Ανιχνευτής της Περιφέρειας μας 1 ος στην Ελλάδα στις πανελλαδικές 3. Σε σύστημα μας Λυκόπουλο είναι γιος βουλευτή του Κυβερνόντος κόμματος 4. Καινούρια free press εφημερίδα μόνο για την περιοχή μας Αδυναμίες 1. Υψηλή ανεργία στους βαθμοφόρους 2. Η πλειονότητα των βαθμοφόρων είναι 18 με 25 3. Πολλά προβλήματα με κτηριακές εκκρεμότητες εστιών 4. Δεν γνωρίζουμε τον τοπικό τύπο και τους αξιωματούχους της τοπικής αυτοδιοίκησης Απειλές 1. Αλλαγή του Κανονισμού στις ΕΚΣ 2. Αλλαγή του εκπαιδευτικού συστήματος 3. 20 συστήματα δεν παρέδωσαν ΚΑ συστήματος για πέρυσι 20

Δραστηριότητα 4. Με βάση τα στοιχεία του παραπάνω πίνακα ποιες δράσεις θα προτείνατε για την αντιμετώπιση των αδυναμιών; Στοιχεία απάντησης θα βρείτε στις παρακάτω παραγράφους Δράσεις για την αντιμετώπισή των Αδυναμιών : Επικοινωνία με τον ΟΑΕΔ για την διεξαγωγή από κοινού δράσης για την απασχόληση Κοινή δράση με επαγγελματίες στον χώρο του ανθρώπινου δυναμικού για ενημερωτικό εργαστήρι στα ενήλικα στελέχη μας ως προς την συμπλήρωση καλού βιογραφικού Δημιουργία βάσης δεδομένων με επαφές στον τοπικό τύπο και τους Δήμους και την Περιφέρεια Επίσκεψή σε αξιωματούχους της τοπικής αυτοδιοίκησης με σκοπό την γνωριμία και την ενημέρωση για τον σκοπό και την αποστολή της κίνησης Συμμετοχές με εκπροσώπηση ενήλικών στελεχών σε δράσεις φορέων και ημερίδες φορέων. 21

Δράσεις για την αντιμετώπισή των απειλών : Εκπαιδευτικό σεμινάριο για ΕΚΣ. Δημιουργία Ημερίδας σε συνεργασία με συλλόγους γονέων και εκπαιδευτικούς φορείς για θέματα που αφορούν το νέο εκπαιδευτικό σύστημα αλλά και παρεμφερή θέματα. Συντονισμός των δράσεων της ΓΕ ώστε να συμμετέχουν όσο το δυνατόν περισσότερα συστήματα Ημερολογιακό πλάνο Δράσεων Μήνας Δράση Υπεύθυνος Σεπτέμβριος Οκτώβριος Οκτώβριος Συνάντηση με όλους τους Δημάρχους και τον Περιφερειάρχη της Περιοχής μας μαζί με εκπρόσωπους τους τοπικού Προσκοπισμού. Συνάντηση με τον Πρόεδρο του ΔΣ ΣΕΠ για τον Συντονισμό Ενέργειας που αφορά την συνάντηση με τον Πρόεδρο του ΟΑΕΔ ΠΕ ΠΕ Νοέμβριος Εργαστήρι «μάθε να φτιάχνεις βιογραφικό» για τα Ενήλικα στελέχη μας ΠΕ Φεβρουάριος Εκπαιδευτικό Σεμινάριο ΕΚΣ ΠΕ Μάρτιος Ιούνιος Ιούλιος Ημερίδα με θέμα το Νέο Εκπαιδευτικό Σύστημα με τον Συλλόγους Γονέων και εκπρόσωπους της εκπαιδευτικής κοινότητας και τον Βουλευτή του οποίου το παιδί έχουμε σε σύστημα μας. Συνάντηση με όλους τους ΑΣ για την προετοιμασία της αξιολόγησης μέσω ΚΑ Συστήματός ΠΕ με την υποστήριξη της ΓΕ ΠΕ 22

3.2. Αξιολόγηση Προσκοπικού έργου Το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων σαν οργανισμός διακρίνει την αξιολόγηση. Η αξιολόγηση του γίνεται σε τρία επίπεδα. Την αυτό-αξιολόγηση των εθελοντών και του κλιμακίου. Την επισκόπηση των αυτό-αξιολογήσεων από το προϊστάμενο κλιμάκιο ή πρόσωπο και την επαναξιολόγηση των στρατηγικών, ώστε οι στόχοι των προσώπων αλλά και των κλιμακίων να ευοδωθούν με την υποστήριξη που τους παρέχουν τα προϊστάμενα κλιμάκια και φυσικά την οργανωμένη και στοχευμένη δράση των ίδιων τον κλιμακίων και των προσώπων. Η διαδικασία της αξιολόγησης ξεκινά από τον αρχηγό συστήματος και ολοκληρώνεται με το πιστοποιητικό του συστήματος και της έκθεση αξιολόγησης της Περιφέρειας. Το Πιστοποιητικό έχει ετήσια ισχύ και είναι προϋπόθεση του κλιμακίου προκειμένου να έχει υπόσταση από τον κανονισμό. Στην διαδικασία αξιολόγησης του Συστήματος, θα πρέπει να συμπληρωθούν οι αυτόαξιολογήσεις των ενήλικων μελών, τα κριτήρια αξιολόγησης συστήματος και να τα συζητήσουν με τα υποστηρικτικά κλιμάκια (Περιφέρεια). Ο Αρχηγός Συστήματος θα ζητά από τα ενήλικα μέλη να συμπληρώσουν το έντυπο αυτόαξιολόγησης και μετά θα συζητά με τον κάθε ένα ξεχωριστά την διαδικασία την οποία θα ακολουθήσουν προκειμένου να υποστηριχτεί το ενήλικό στέλεχος και να προχωρήσει σε στοχοποίηση προκειμένου να βελτιώσει αδυναμίες και να διατηρήσει και να αναπτύξει ταλέντα και ικανότητες του. Αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία θα συγκαλείτε συμβούλιο συστήματος. Το συμβούλιο συστήματος θα συγκαλείται με σκοπό να αξιολογήσει την προηγούμενη χρονιά, συμπληρώνοντας το έντυπο Κριτηρίων Αξιολόγησης Συστήματος. Κατόπιν θα ενημερώνει το μητρώο Βαθμοφόρου (επισυνάπτοντας την αξιολόγηση) ή ενημερώνοντας το μητρώο Βαθμοφόρου στο e-sep. Και θα αποστέλλει τα κριτήρια αξιολόγησης συστήματος στην Περιφερειακή Εφορεία. Για να ολοκληρωθεί η διαδικασία θα πρέπει το κλιμάκιο της Περιφερειακής εφορείας να υποβάλει τα ΚΑ των συστημάτων στην ειδικά διαμορφωμένη σελίδα του site του ΣΕΠ http://www.sep.org.gr/criteria Από τα υποβαλλόμενα ΚΑ συστημάτων η Εφορεία ανάπτυξης της ΓΕ βγάζει τους Δείκτες ανάπτυξης της ΠΕ, που στην ουσία είναι η αθροιστική απεικόνιση των ΚΑ των συστημάτων. Οι δείκτες ανάπτυξης της ΠΕ την βοηθούν να εστιάσει στα πραγματικά προβλήματα και δυνατότητες που έχουν τα συστήματα της περιοχής της. Οι Βοηθοί Γενικοί Έφοροι μετά το τέλος της διαδικασίας ενημερώνουν την Γενική Εφορεία για την κατάσταση των Περιφερειών και εντάσσεται η αξιολόγηση των Περιφερειών στον 23

σχεδιασμό της Γενικής Εφορείας ώστε να γίνονται οι υποστηρικτικές κινήσεις που απαιτούνται ανά περιοχή με ευθύνη του εφόρου Ανάπτυξης της Γενικής Εφορείας. 3.3 Χρήση Στατιστικών στοιχείων e-sep Ένα ακόμα εργαλείο που έχουμε στα χέρια μας όσον αφορά την ανάπτυξη είναι τα στατιστικά στοιχεία. Το σώμα Ελλήνων Προσκόπων κατά καιρούς παραγγέλνει στατιστικές έρευνες που αφορούν το κοινωνικό αποτύπωμα της κίνησης στην χώρα. Οι έρευνες αυτές βοηθούν στην λήψη αποφάσεων από την Γενική Συνέλευση και Διοικητικό συμβούλιο του Ιδρύματός. Η ηλεκτρονική βάση δεδομένων (e-sep) που έχουμε μπορεί να μας δώσει πολλά και σημαντικά στοιχεία όσον αφορά την αποτύπωση του προγράμματος μας, την είσοδο και την έξοδο μελών από το σύστημά μας και άλλα στατιστικά στοιχεία. Πολλά από τα όποια απαιτούν καλή εκπαίδευση και γνώση του e-sep και λογιστικών φύλλων αλλά πάλι μπορούν να δοθούν μόνο από την κεντρική διοίκηση κατόπιν γραπτού και αιτιολογημένου αιτήματός. Το σημαντικό είναι πως μπορούμε με την καλή χρήση όλων αυτών των εργαλείων να έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα για το τι συμβαίνει στο σύστημά η την Περιφερειακή μας εφορεία και την δυνατότητα να το αλλάξουμε. 24

25

26

Υποενότητα 1.3: Ενότητα 2: Σύνοψη Βιβλιογραφία 27