ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 14.9.2016 COM(2016) 578 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ 9η ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σχετικά με το ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΓΕΩΡΓΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΤΟΣ 2015 {SWD(2016) 293 final} EL EL
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ... 3 2. ΤΑΜΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ... 6 3. ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΓΤΕ ΓΙΑ ΤΟ 2015... 8 4. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΓΤΕ 2015... 9 5. ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ ΕΣΟΔΩΝ ΕΙΔΙΚΟΥ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ... 13 6. ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΔΑΠΑΝΩΝ... 14 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4-I ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4-II ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 5 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 6 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟ 2015 - ΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΕΓΤΕ ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΓΤΕ ΣΤΟΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΕ ΑΠΟ ΤΟ 2009 ΜΕΧΡΙ ΤΟ 2015 ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΓΤΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΤΟΣ 2015 ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΓΤΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΤΟΣ 2015. ΈΣΟΔΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ. C4 ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΓΤΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΤΟΣ 2015. ΈΣΟΔΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΡΟΟΡΙΣΜΟΥ. C5 ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΓΤΕ ΑΝΑ ΑΡΘΡΟ ΚΑΙ ΑΝΑ ΚΡΑΤΟΣ ΜΕΛΟΣ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΤΟΣ 2015 ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ ΤΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ΤΟΥ ΕΓΤΕ ΚΑΤΑ ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΤΗ 2009 ΕΩΣ 2015 Σημείωση: Η παρούσα έκθεση συνοδεύεται από αναλυτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής. Το πλήρες κείμενο του εν λόγω εγγράφου εργασίας (στην αγγλική γλώσσα) και οι συνημμένοι πίνακες (στην αγγλική γλώσσα) θα είναι επίσης διαθέσιμα στον δικτυακό τόπο της ΓΔ Γεωργίας στον Europa (http://ec.europa.eu/agriculture/cap-funding/financialreports/eagf/index_en.htm). 2
1. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ 1 1.1. Αρχικό σχέδιο προϋπολογισμού για το 2015 και διορθωτική επιστολή 1/2015 Το αρχικό σχέδιο προϋπολογισμού του 2015 εγκρίθηκε από την Επιτροπή και προτάθηκε στην αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή στις 24 Ιουνίου 2014. Οι πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων που προτάθηκαν για το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ), οι οποίες χρηματοδοτούνται από τον τομέα 2 του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2014-2020, ανέρχονταν συνολικά σε 43 903,8 εκατ. EUR. Το Συμβούλιο ενέκρινε τη θέση του σχετικά με το αρχικό σχέδιο προϋπολογισμού για το 2015 στις 2 Σεπτεμβρίου 2014, μειώνοντας τις πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων για το ΕΓΤΕ κατά 48,5 εκατ. EUR. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη θέση του στις 22 Οκτωβρίου 2014, αυξάνοντας τις πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων για το ΕΓΤΕ κατά 41 εκατ. EUR. Στις 15 Οκτωβρίου 2014, η Επιτροπή ενέκρινε τη διορθωτική επιστολή (ΔΕ) αριθ. 1 σχετικά με το σχέδιο προϋπολογισμού για το 2015, μειώνοντας τις ζητηθείσες πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων για το ΕΓΤΕ κατά 448 εκατ. EUR σε σύγκριση με το αρχικό σχέδιο προϋπολογισμού. 1.2. Έγκριση του προϋπολογισμού για το 2015 Η Επιτροπή υπέβαλε νέο σχέδιο προϋπολογισμού για το 2015 στις 27 Νοεμβρίου 2014 ζητώντας πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων για το ΕΓΤΕ ύψους 43 455,8 εκατ. EUR. Σε συνέχεια της παρουσίασης του νέου αυτού σχεδίου προϋπολογισμού για το 2015 πραγματοποιήθηκε εντατικός τριμερής διάλογος μεταξύ των τριών μερών (Επιτροπή, Συμβούλιο και Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο) στις 8 Δεκεμβρίου 2014. Το Συμβούλιο συμφώνησε επί της συμβιβαστικής δέσμης στις 12 Δεκεμβρίου 2014. Τέλος, ο προϋπολογισμός για το 2015 εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 17 Δεκεμβρίου 2014. Οι συνολικές πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων του προϋπολογισμού για το ΕΓΤΕ ανήλθαν σε 43 455,8 εκατ. EUR και οι αντίστοιχες πιστώσεις πληρωμών σε 43 447,6 εκατ. EUR. Η διαφορά μεταξύ πιστώσεων ανάληψης υποχρεώσεων και πιστώσεων πληρωμών οφείλεται στο γεγονός ότι, για ορισμένα μέτρα που εφαρμόζονται απευθείας από την Επιτροπή, χρησιμοποιούνται διαχωριζόμενες πιστώσεις. Τα μέτρα αυτά αφορούν κυρίως την προώθηση γεωργικών προϊόντων και μέτρα στρατηγικής και συντονισμού της πολιτικής για τη γεωργία. Ειδικότερα, από τις πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων του ΕΓΤΕ που ψηφίστηκαν για τον τομέα πολιτικής 05 και που ανέρχονταν σε 43 455,8 εκατ. EUR, 2 400,7 εκατ. EUR προβλέπονταν για μέτρα παρέμβασης στην αγορά βάσει του κεφαλαίου 05 02, 40 908,6 εκατ. EUR για άμεσες ενισχύσεις βάσει του κεφαλαίου 05 03, 87,3 εκατ. EUR προβλέπονταν για λογιστικό έλεγχο των γεωργικών δαπανών βάσει του κεφαλαίου 05 07 και 50,9 εκατ. EUR για τη στρατηγική και τον συντονισμό της πολιτικής βάσει του κεφαλαίου 05 08. Περισσότερες λεπτομέρειες περιλαμβάνονται στο παράρτημα 1. Ακολούθως, κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους 2015, οι πιστώσεις του ΕΓΤΕ για τα άρθρα 05 08 06 (Ευαισθητοποίηση του κοινού σε θέματα κοινής γεωργικής πολιτικής) και 05 08 09 (ΕΓΤΕ Επιχειρησιακή τεχνική βοήθεια) μειώθηκαν κατά 1 Η διαδικασία αυτή παρουσιάζεται στο παράρτημα 1. 3
0,1 εκατ. EUR και 0,8 εκατ. EUR αντίστοιχα μέσω του διορθωτικού προϋπολογισμού 7. 1.3. Έσοδα ειδικού προορισμού του ΕΓΤΕ 2 Σύμφωνα με το άρθρο 43 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1306/2013 για τη χρηματοδότηση της κοινής γεωργικής πολιτικής 3, τα έσοδα που προέρχονται από δημοσιονομικές διορθώσεις στο πλαίσιο αποφάσεων εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση, από παρατυπίες και από την εισφορά επί του γάλακτος θεωρούνται έσοδα ειδικού προορισμού που διατίθενται για τη χρηματοδότηση των δαπανών του ΕΓΤΕ. Σύμφωνα με τους κανόνες αυτούς, τα έσοδα ειδικού προορισμού μπορούν να χρησιμοποιούνται για την κάλυψη της χρηματοδότησης οιασδήποτε δαπάνης του ΕΓΤΕ. Αν δεν χρησιμοποιηθεί μέρος των εν λόγω εσόδων, το ποσό που δεν χρησιμοποιήθηκε μεταφέρεται αυτομάτως στον προϋπολογισμό του επόμενου έτους. Κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού για το 2015 έγινε εκτίμηση των ανωτέρω εσόδων, τόσο για το ποσό που αναμενόταν να συγκεντρωθεί στη διάρκεια του οικονομικού έτους 2015, όσο και για το ποσό που αναμενόταν να μεταφερθεί από το οικονομικό έτος 2014 στο οικονομικό έτος 2015. Το κατ εκτίμηση αυτό ποσό ανερχόταν σε 1 768,6 εκατ. EUR και ελήφθη υπόψη κατά την έγκριση του προϋπολογισμού του 2015 από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή. Συγκεκριμένα: Τα έσοδα από τις διορθώσεις στο πλαίσιο της εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση και από τις παρατυπίες εκτιμήθηκαν σε 868,6 εκατ. EUR και σε 165 εκατ. EUR αντιστοίχως, ενώ οι εισπράξεις από την εισφορά επί του γάλακτος εκτιμήθηκαν σε 405 εκατ. EUR. Κατά συνέπεια, το συνολικό ποσό των εσόδων ειδικού προορισμού που αναμένεται να συγκεντρωθεί στη διάρκεια του οικονομικού έτους 2015 υπολογίστηκε κατ εκτίμηση σε 1 438,6 εκατ. EUR. Το ποσό των εσόδων ειδικού προορισμού που αναμένεται να μεταφερθεί από τη χρήση 2014 στη χρήση 2015 υπολογίστηκε κατ εκτίμηση σε 330 εκατ. EUR. Στον προϋπολογισμό για το 2015, το κατ αρχική εκτίμηση ποσό των εσόδων ειδικού προορισμού ύψους 1 768,6 εκατ. EUR διατέθηκε σε έξι καθεστώτα, δηλαδή: 362,4 εκατ. EUR για τα επιχειρησιακά ταμεία για οργανώσεις παραγωγών στον τομέα των οπωροκηπευτικών, συμπεριλαμβανομένων των έκτακτων μέτρων στήριξης προς μέλη των εν λόγω οργανώσεων, 106,9 εκατ. EUR για τα έκτακτα μέτρα στήριξης προς μη μέλη οργανώσεων παραγωγών βάσει άλλων μέτρων για τον τομέα των οπωροκηπευτικών, 0,9 εκατ. EUR για μέτρα αποθεματοποίησης για αποκορυφωμένο γάλα σε σκόνη στον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων, 2,9 εκατ. EUR για μέτρα αποθεματοποίησης για το βούτυρο και την κρέμα γάλακτος στον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων, 2 3 Τα ποσά αυτά δεν εγγράφονται στις γραμμές του προϋπολογισμού για τα έσοδα (άρθρο 670 για τα έσοδα ειδικού προορισμού του ΕΓΤΕ), στις οποίες αναγράφεται «π.υ.» («προς υπόμνηση»), αλλά το προβλεπόμενο ποσό αναφέρεται στα σχόλια του προϋπολογισμού για το εν λόγω άρθρο. ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 549. 4
50,5 εκατ. EUR για τα έκτακτα μέτρα στήριξης προς παραγωγούς γάλακτος και για την ιδιωτική αποθεματοποίηση τυριού βάσει άλλων μέτρων για τον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων, 1 245 εκατ. EUR για το καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης (άμεσες ενισχύσεις). Για τα προαναφερθέντα καθεστώτα, το άθροισμα των πιστώσεων που ενέκρινε η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή και των εσόδων ειδικού προορισμού που αναφέρονται ανωτέρω αντιστοιχούν σε εκτιμώμενες αναλήψεις υποχρεώσεων συνολικού ύψους: 903,9 εκατ. EUR για τα επιχειρησιακά ταμεία για οργανώσεις παραγωγών στον τομέα των οπωροκηπευτικών συμπεριλαμβανομένων των έκτακτων μέτρων στήριξης προς μέλη των εν λόγω οργανώσεων, 107,6 εκατ. EUR για τα έκτακτα μέτρα στήριξης προς μη μέλη οργανώσεων παραγωγών βάσει άλλων μέτρων για τον τομέα των οπωροκηπευτικών, 50,6 εκατ. EUR για τα έκτακτα μέτρα στήριξης προς παραγωγούς γάλακτος και για την ιδιωτική αποθεματοποίηση τυριού βάσει άλλων μέτρων για τον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων, 29 587 εκατ. EUR για το καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης (άμεσες ενισχύσεις). Θα πρέπει να επισημανθεί ότι η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή δεν ενέκρινε πιστώσεις για τα μέτρα αποθεματοποίησης του αποκορυφωμένου γάλακτος σε σκόνη και του βουτύρου και της κρέμας γάλακτος στον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων. 1.4. Ποσοστό του προϋπολογισμού του ΕΓΤΕ στον συνολικό προϋπολογισμό της ΕΕ Το τελικό ποσοστό του προϋπολογισμού του ΕΓΤΕ (πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων) στον συνολικό προϋπολογισμό της ΕΕ για κάθε έτος της περιόδου 2009-2015 εμφανίζεται στο παράρτημα 2. 5
2. ΤΑΜΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ 2.1. Διαχείριση των πιστώσεων 2.1.1. Διαθέσιμες πιστώσεις για το οικονομικό έτος 2015 Τμήμα δαπανών του προϋπολογισμού (1) Πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων Πιστώσεις πληρωμών Τμήμα εσόδων του προϋπολογισμού (ΕΕΠ) (2) Σε ευρώ Προβλέψεις 1. Αρχικές πιστώσεις για το ΕΓΤΕ εκ των οποίων 43 455 780 762 43 447 624 585 1. Αποφάσεις εκκαθάρισης 868 600 000 1α. Πιστώσεις υπό καθεστώς επιμερισμένης διαχείρισης 43 388 597 789 43 388 597 789 2. Παρατυπίες 165 000 000 1β. Πιστώσεις υπό καθεστώς άμεσης διαχείρισης 67 182 973 59 026 796 3. Συμπληρωματική εισφορά από παραγωγούς γάλακτος 405 000 000 2. Διορθωτικός προϋπολογισμός -900 000-900 000 Συνολική πρόβλεψη ΕΕΠ 1 438 600 000 3. Μεταφορά πιστώσεων προς / από το ΕΓΤΕ κατά τη διάρκεια του έτους -107 268 4. Τελικές πιστώσεις για το ΕΓΤΕ εκ των οποίων 43 454 880 762 43 446 617 317 4α. Πιστώσεις υπό καθεστώς επιμερισμένης διαχείρισης 43 388 791 789 43 388 791 789 4β. Πιστώσεις υπό καθεστώς άμεσης διαχείρισης 66 088 973 57 825 528 (1) Πιστώσεις που ενεγράφησαν στον προϋπολογισμό του 2015 μετά την αφαίρεση των αναμενόμενων εσόδων ειδικού προορισμού προς είσπραξη το 2015 και των εσόδων που μεταφέρονται από το 2014 στο 2015 σύμφωνα με το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012. (2) ΕΕΠ: Έσοδα ειδικού προορισμού προς είσπραξη. Δεν εγγράφεται κανένα ποσό εσόδων στη γραμμή εσόδων (π.υ.) 4, αλλά το προβλεπόμενο ποσό αναφέρεται στα σχόλια του προϋπολογισμού. 2.1.2. Εκτέλεση του προϋπολογισμού για τις διαθέσιμες πιστώσεις για το οικονομικό έτος 2015 Εκτέλεση των πιστώσεων ανάληψης υποχρεώσεων Σε ευρώ Εκτέλεση των πιστώσεων πληρωμών Επιμερισμένη διαχείριση (1) 44 883 460 321,82 44 883 460 321,82 Δαπάνες υπό καθεστώς άμεσης διαχείρισης 64 654 779,75 56 154 302,09 Σύνολο 44 948 115 101,57 44 939 614 623,91 4 π.υ.: «προς υπόμνηση». 6
(1) Ποσά των αναλήψεων υποχρεώσεων. Αναλήψεις υποχρεώσεων και πληρωμές μείον έσοδα ειδικού προορισμού ύψους 1 631 635 502,23 EUR (βλ. σημείο 5 και παράρτημα 4-Ι) που ελήφθησαν με βάση το καθεστώς επιμερισμένης διαχείρισης: 43 251 824 819,59 EUR. Για το οικονομικό έτος 2015, η εκτέλεση των πιστώσεων ανάληψης υποχρεώσεων ανήλθε σε 44 948 115 101,57 EUR και η εκτέλεση των πιστώσεων πληρωμών σε 44 939 614 623,91 EUR. 2.1.3. Εκτέλεση του προϋπολογισμού για πιστώσεις που έχουν εγκριθεί Δαπάνες υπό καθεστώς άμεσης διαχείρισης που πραγματοποιήθηκαν από την Επιτροπή Δαπάνες υπό καθεστώς άμεσης διαχείρισης Πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων Αποδεσμεύσεις Πιστώσεις πληρωμών Σε ευρώ Πιστώσεις μεταφερθείσες στο 2016 (2) Πιστώσεις (C1) (1) 66 088 973,00-57 825 528,22 - Εκτέλεση (C1) 64 654 779,75-41 675 092,27 13 821 274,51 Ακυρωθείσες πιστώσεις 1 434 193,25-2 329 161,44 - (1) Το C1 υποδηλώνει τις πιστώσεις του προϋπολογισμού που εγκρίθηκαν. Το ποσό αυτό περιλαμβάνει μεταφορές στην «επιμερισμένη διαχείριση» συνολικού ύψους -194 000,00 EUR για πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων και πιστώσεις πληρωμών, μεταφορά «από» το ΕΓΤΕ ποσού -107 267,78 EUR για πιστώσεις πληρωμών και διορθωτικό προϋπολογισμό ύψους -900 000,00 EUR για πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων και πιστώσεις πληρωμών. (2) Μεταφορά στο 2016 μόνο για μη διαχωριζόμενες πιστώσεις. Οι διαθέσιμες πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων για δαπάνες υπό καθεστώς άμεσης διαχείρισης στον προϋπολογισμό του 2015 ανέρχονταν σε 66,1 εκατ. EUR. Το 2015 ανελήφθησαν υποχρεώσεις για ποσό 64,7 εκατ. EUR. Το υπόλοιπο των πιστώσεων αυτών, δηλ. 1,4 εκατ. EUR, ακυρώθηκε. Οι περισσότερες πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων του ΕΓΤΕ για δαπάνες υπό καθεστώς άμεσης διαχείρισης που πραγματοποιήθηκαν από την Επιτροπή είναι διαχωριζόμενες πιστώσεις. Οι αυτόματες μεταφορές στο 2016, που αφορούν μόνο μη διαχωριζόμενες πιστώσεις, ανέρχονται σε 13,8 εκατ. EUR. 2.2. Μηνιαίες πληρωμές 2.2.1. Μηνιαίες πληρωμές προς τα κράτη μέλη υπό καθεστώς επιμερισμένης διαχείρισης 2.2.1.1. Μηνιαίες προκαταβολές με βάση τις προβλεπόμενες δαπάνες Το άρθρο 18 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 ορίζει ότι «οι μηνιαίες πληρωμές εκτελούνται από την Επιτροπή για τις δαπάνες που πραγματοποίησαν οι διαπιστευμένοι οργανισμοί πληρωμών των κρατών μελών στη διάρκεια του μήνα αναφοράς». Οι μηνιαίες πληρωμές καταβάλλονται σε κάθε κράτος μέλος το αργότερο την τρίτη εργάσιμη ημέρα του μεθεπόμενου μήνα από εκείνον στη διάρκεια του οποίου πραγματοποιήθηκαν οι δαπάνες. Οι μηνιαίες πληρωμές αποτελούν επιστροφή καθαρών δαπανών (μετά την αφαίρεση των εσόδων), οι οποίες έχουν ήδη εκτελεστεί και κοινοποιούνται μέσω των μηνιαίων 7
δηλώσεων που διαβιβάζουν τα κράτη μέλη 5. Η μηνιαία λογιστική καταχώρηση δαπανών και εσόδων υπόκειται σε ελέγχους και διορθώσεις με βάση αυτές τις δηλώσεις. Επιπλέον, οι πληρωμές αυτές καθίστανται οριστικές μετά τους ελέγχους της Επιτροπής στο πλαίσιο της διαδικασίας λογιστικής εκκαθάρισης των λογαριασμών. Οι πληρωμές που πραγματοποίησαν τα κράτη μέλη από τις 16 Οκτωβρίου 2014 μέχρι τις 15 Οκτωβρίου 2015 καλύπτονται από το σύστημα των μηνιαίων πληρωμών. Για το οικονομικό έτος 2015, το συνολικό καθαρό ποσό των μηνιαίων πληρωμών που πραγματοποιήθηκαν, μετά την αφαίρεση της εκκαθάρισης και άλλων διορθώσεων, ανήλθε σε 43 251 824 819,59 EUR. 2.2.1.2. Αποφάσεις σχετικά με τις μηνιαίες πληρωμές το 2015 Για το οικονομικό έτος 2015, η Επιτροπή εξέδωσε δώδεκα αποφάσεις σχετικά με τις μηνιαίες πληρωμές. Επιπλέον, τον Δεκέμβριο του 2015 εξεδόθη μία ακόμη απόφαση μηνιαίας πληρωμής για την προσαρμογή αυτών που είχαν ήδη καταβληθεί με βάση το σύνολο των δαπανών που είχαν καταλογιστεί στο εν λόγω οικονομικό έτος. 3. ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΓΤΕ ΓΙΑ ΤΟ 2015 3.1. Η απορρόφηση πιστώσεων του προϋπολογισμού ΕΓΤΕ Η εκτέλεση του προϋπολογισμού ανήλθε σε 44 948,1 εκατ. EUR. Οι δαπάνες αυτές χρηματοδοτήθηκαν από τις αρχικές πιστώσεις του προϋπολογισμού και με τη χρήση ολόκληρου του ποσού των εσόδων ειδικού προορισμού για τον τομέα πολιτικής 05 (Γεωργία και αγροτική ανάπτυξη), το οποίο συνίστατο στο συνολικό ποσό των 341,3 εκατ. EUR που μεταφέρθηκε από το 2014 και σε μέρος των εσόδων ειδικού προορισμού που εισπράχθηκαν κατά το 2015 ύψους 735,2 εκατ. EUR επί συνόλου 1 631,6 εκατ. EUR. Στον τομέα πολιτικής 05 (Γεωργία και αγροτική ανάπτυξη), οι δαπάνες για μέτρα παρέμβασης στην αγορά ανήλθαν σε 2 666,9 εκατ. EUR και για άμεσες ενισχύσεις σε 42 168 εκατ. EUR. Οι δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν για ορισμένα μέτρα παρέμβασης στην αγορά και για τις άμεσες ενισχύσεις υπερέβησαν τις πιστώσεις του προϋπολογισμού που είχαν ψηφιστεί και καλύφθηκαν εν μέρει με μεταφορές πιστώσεων από άλλες θέσεις του προϋπολογισμού και εν μέρει από τα έσοδα που είχαν διατεθεί για τον προϋπολογισμό του ΕΓΤΕ. Περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού ανά τομέα πολιτικής περιλαμβάνονται στο παράρτημα 3. Στο παράρτημα 5 παρουσιάζεται κατανομή των δαπανών για τα μέτρα παρέμβασης στην αγορά, τις άμεσες ενισχύσεις και τον λογιστικό έλεγχο των γεωργικών δαπανών ανά άρθρο και ανά κράτος μέλος. 5 Αυτές οι μηνιαίες δηλώσεις δαπανών διαβιβάζονται από τα κράτη μέλη μαζί με τη δήλωση στις 12 του μήνα N+1. 8
4. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΓΤΕ 2015 Ακολουθούν σύντομες παρατηρήσεις για τους σημαντικότερους τομείς σχετικά με την εκτέλεση των πιστώσεων του προϋπολογισμού του ΕΓΤΕ για το 2015, καθώς και σχετικά με τη χρήση των εσόδων ειδικού προορισμού που διατέθηκαν το 2015 με βάση τα λεπτομερή στοιχεία των παραρτημάτων 3, 4-I και 4-II. 4.1. Κεφάλαιο 05 02: Παρεμβάσεις στις αγορές γεωργικών προϊόντων 4.1.1. Εισαγωγή Οι συνολικές πληρωμές για το κεφάλαιο αυτό του προϋπολογισμού του 2015 ανήλθαν σε 2 666,9 εκατ. EUR και χρηματοδοτήθηκαν από τις εγκριθείσες πιστώσεις ύψους 2 343 εκατ. EUR και από τα έσοδα ειδικού προορισμού ύψους 323,8 εκατ. EUR. Οι τελευταίες χρησιμοποιήθηκαν για την κάλυψη των δαπανών που πραγματοποιήθηκαν στον τομέα των οπωροκηπευτικών και στον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων (Σημείωση: για λεπτομέρειες, βλ. σημεία 4.1.3 και 4.1.6). Πιστώσεις ύψους 54,9 εκατ. EUR μεταφέρθηκαν σε άλλα τμήματα του προϋπολογισμού του ΕΓΤΕ. Το εναπομείναν υπόλοιπο των εσόδων ειδικού προορισμού που εισπράχθηκαν το 2015 ανήλθε σε 199,8 εκατ. EUR και μεταφέρθηκε στο 2016. Στις θέσεις του προϋπολογισμού όπου οι ανάγκες υπερέβησαν τις πιστώσεις του προϋπολογισμού, η πρόσθετη δαπάνη καλύφθηκε μέσω μεταφορών από άλλες θέσεις του προϋπολογισμού. Επίσης, για τα μέτρα παρέμβασης στην αγορά, όπου σημειώθηκε υστέρηση δαπανών σε σχέση με τις πιστώσεις του προϋπολογισμού, οι διαθέσιμες πιστώσεις που προέκυψαν μεταφέρθηκαν σε άλλες θέσεις του προϋπολογισμού προκειμένου να καλυφθούν επιπλέον δαπάνες ανάλογα με τις ανάγκες. 4.1.2. Ελαιόλαδο Η υστέρηση εκτέλεσης κατά 2 εκατ. EUR οφειλόταν στις ελαφρώς χαμηλότερες δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν από ορισμένα κράτη μέλη για τα προγράμματα εργασίας 2014/2015 που περιλαμβάνονταν στα μέτρα βελτίωσης της ποιότητάς τους σε σύγκριση με τις δαπάνες που προβλέπονταν στον προϋπολογισμό του 2015 για τα εν λόγω προγράμματα. 4.1.3. Οπωροκηπευτικά Ο προϋπολογισμός του 2015 προέβλεπε συνολικές διαθέσιμες πιστώσεις που ανέρχονταν σε 1 305,5 εκατ. EUR, προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες όλων των μέτρων για τον τομέα αυτόν. Η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή ενέκρινε πιστώσεις ύψους 836,2 εκατ. EUR, αφού έλαβε υπόψη της τα εκτιμώμενα έσοδα που διετέθησαν για τον τομέα αυτόν, τα οποία ανήλθαν σε 469,3 εκατ. EUR. Οι δαπάνες που πραγματοποίησαν τα κράτη μέλη το 2015 ανήλθαν σε 1 118,6 εκατ. EUR. Όλα τα καθεστώτα που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του παρόντος άρθρου παρουσίασαν χαμηλή απορροφητικότητα σε σχέση με τις συνολικές εκτιμώμενες ανάγκες που προβλέπονταν στον προϋπολογισμό του 2015. Το υπόλοιπο των μη χρησιμοποιηθέντων εσόδων για ειδικό προορισμό ύψους 147 εκατ. EUR μεταφέρθηκαν στο οικονομικό έτος 2016 για να καλύψουν τις ανάγκες του εν λόγω έτους (Σημείωση: το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών παρουσιάζει περισσότερες λεπτομέρειες για το θέμα αυτό). 9
4.1.4. Προϊόντα αμπελουργικού τομέα Η υστέρηση εκτέλεσης κατά 63,2 εκατ. EUR σε σύγκριση με τις προβλεπόμενες ανάγκες του προϋπολογισμού του 2015 όσον αφορά τα εθνικά προγράμματα στήριξης οφειλόταν στις χαμηλότερες δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν από ορισμένα κράτη μέλη σε σχέση με τις συνιστώσες της προώθησης και της επένδυσης των εθνικών προγραμμάτων τους στον αμπελοοινικό τομέα σε σύγκριση με τα αντίστοιχα ανώτατα δημοσιονομικά όρια που προβλέπονταν στον προϋπολογισμό του 2015 για τα εν λόγω προγράμματα. 1.1.1. Προώθηση Όσον αφορά τα μέτρα προώθησης-πληρωμές από κράτη μέλη, η υπέρβαση εκτέλεσης κατά 2,3 εκατ. EUR σε σύγκριση με τις προβλεπόμενες ανάγκες του προϋπολογισμού του 2015 οφειλόταν στις υψηλότερες δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν από ορισμένα κράτη μέλη για τα προγράμματα προώθησης που εγκρίθηκαν από την Επιτροπή σε σύγκριση με τις δαπάνες που προβλέπονταν στον προϋπολογισμό του 2015 για τα εν λόγω προγράμματα. Όσον αφορά τις άμεσες πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Επιτροπή ανέλαβε υποχρεώσεις ύψους περίπου 1,2 εκατ. EUR, ποσό που ήταν σχεδόν ίσο με το ποσό που προβλεπόταν στον προϋπολογισμό του 2015 για τις εν λόγω πληρωμές. 4.1.6. Γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα Ο προϋπολογισμός του 2015 προέβλεπε συνολικές διαθέσιμες πιστώσεις που ανέρχονταν σε 131,4 εκατ. EUR, προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες όλων των μέτρων για τον τομέα αυτόν. Η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή ενέκρινε πιστώσεις ύψους 77,1 εκατ. EUR, αφού έλαβε υπόψη της τα εκτιμώμενα έσοδα που διετέθησαν για αυτό το άρθρο του προϋπολογισμού, τα οποία ανήλθαν σε 54,3 εκατ. EUR. Οι δαπάνες που πραγματοποίησαν τα κράτη μέλη το 2015 ανήλθαν σε 119,6 εκατ. EUR. Όλα τα καθεστώτα που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του παρόντος άρθρου παρουσίασαν χαμηλή απορροφητικότητα σε σχέση με τις συνολικές εκτιμώμενες ανάγκες που προβλέπονταν στον προϋπολογισμό του 2015. Το υπόλοιπο των μη χρησιμοποιηθέντων εσόδων για ειδικό προορισμό ύψους 52,7 εκατ. EUR μεταφέρθηκαν στο οικονομικό έτος 2016 για να καλύψουν τις ανάγκες του εν λόγω έτους (Σημείωση: το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών παρουσιάζει περισσότερες λεπτομέρειες για το θέμα αυτό). 4.1.7. Χοίρειο κρέας, αυγά, πουλερικά, μελισσοκομία και λοιπά ζωικά προϊόντα Ο προϋπολογισμός του 2015 προέβλεπε συνολικές διαθέσιμες πιστώσεις που ανέρχονταν σε 40,8 εκατ. EUR, προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες όλων των μέτρων για τον τομέα αυτόν. Οι δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν από τα κράτη μέλη το 2015 ανήλθαν σε 44,2 εκατ. EUR και χρηματοδοτήθηκαν τόσο από τις εγκριθείσες πιστώσεις ύψους 40,8 εκατ. EUR όσο και από μεταφορές πιστώσεων ύψους 3,4 εκατ. EUR από άλλους τομείς του προϋπολογισμού του 2015 (Σημείωση: το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών παρουσιάζει περισσότερες λεπτομέρειες για το θέμα αυτό). 4.2. Κεφάλαιο 05 03: Άμεσες ενισχύσεις Οι συνολικές πληρωμές για το κεφάλαιο αυτό του προϋπολογισμού του 2015 ανέρχονταν σε 42 168 εκατ. EUR και χρηματοδοτήθηκαν από τις εγκριθείσες πιστώσεις ύψους 40 561,4 εκατ. EUR και από τα έσοδα ειδικού προορισμού ύψους 10
752,7 εκατ. EUR. Τα τελευταία χρησιμοποιήθηκαν για την κάλυψη των δαπανών που πραγματοποιήθηκαν για το καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης (Σημείωση: για λεπτομέρειες, βλ. σημείο 4.2.1) Οι εγκριθείσες πιστώσεις που δεν χρησιμοποιήθηκαν ανέρχονταν σε 347,2 εκατ. EUR όπως προκύπτει από τη διαφορά μεταξύ των εγκριθεισών πιστώσεων ύψους 40 561,4 εκατ. EUR που χρησιμοποιήθηκαν για επιστροφές προς τα κράτη μέλη και των αρχικά εγκριθεισών πιστώσεων ύψους 40 908,6 εκατ. EUR που περιλαμβάνονταν στον προϋπολογισμό του 2015. Οι εν λόγω εγκριθείσες πιστώσεις που δεν χρησιμοποιήθηκαν ενισχύθηκαν με μεταφορά εγκριθεισών πιστώσεων ύψους 85,8 εκατ. EUR από άλλα τμήματα του προϋπολογισμού του ΕΓΤΕ, επιτρέποντας έτσι την ανασύσταση του μη χρησιμοποιηθέντος ποσού του αποθεματικού για κρίσεις, ύψους 433 εκατ. EUR, το οποίο θεσπίστηκε από την προτεινόμενη δημοσιονομική πειθαρχία το 2015, και το οποίο μεταφέρθηκε στο άρθρο 05 03 09 του προϋπολογισμού έτσι ώστε το ποσό της δημοσιονομικής πειθαρχίας ύψους 409,8 εκατ. EUR που εφαρμόστηκε αποτελεσματικά, να μπορεί να μεταφερθεί στο 2016 προς επιστροφή στα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη. Το εναπομείναν υπόλοιπο των εσόδων ειδικού προορισμού που εισπράχθηκαν το 2015 ανήλθε σε 696,6 εκατ. EUR και μεταφέρθηκε στο 2016. Στις θέσεις του προϋπολογισμού στις οποίες οι ανάγκες υπερέβησαν τις εγκριθείσες πιστώσεις του προϋπολογισμού, η πρόσθετη δαπάνη καλύφθηκε μέσω μεταφορών εγκριθεισών πιστώσεων από άλλες θέσεις του προϋπολογισμού ή από έσοδα ειδικού προορισμού. Επίσης, για τις άμεσες πληρωμές, όπου σημειώθηκε υστέρηση δαπανών σε σχέση με τις πιστώσεις του προϋπολογισμού, οι διαθέσιμες πιστώσεις που προέκυψαν μεταφέρθηκαν σε άλλες θέσεις του προϋπολογισμού προκειμένου να καλυφθούν επιπλέον δαπάνες ανάλογα με τις ανάγκες. 4.2.1. Άρθρο 05 03 01: Αποσυνδεδεμένες άμεσες ενισχύσεις Τα κύρια καθεστώτα που χρηματοδοτούνται από τις πιστώσεις αυτού του άρθρου είναι το καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης (ΚΕΕ), το καθεστώς ενιαίας στρεμματικής ενίσχυσης (ΚΕΣΕ) καθώς και η αποσυνδεδεμένη ειδική στήριξη, δυνάμει του άρθρου 68 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 73/2009. Για όλα τα καθεστώτα ενισχύσεων του παρόντος άρθρου τα ποσά καταβάλλονται ανεξάρτητα από την παραγωγή, αλλά υπό ορισμένους όρους, π.χ. τήρηση της πολλαπλής συμμόρφωσης. Οι ανάγκες του προϋπολογισμού του 2015 για αποσυνδεδεμένες άμεσες ενισχύσεις ανήλθαν σε 38 642 εκατ. EUR για τα οποία η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή ενέκρινε πιστώσεις ύψους 37 397 εκατ. EUR αφού έλαβε υπόψη τα έσοδα ειδικού προορισμού για τον εν λόγω τομέα ύψους 1 245 εκατ. EUR. Οι δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν από τα κράτη μέλη για όλα τα καθεστώτα αυτού του άρθρου ανήλθαν σε 38 293,5 εκατ. EUR, υπερβαίνοντας συνεπώς τις εγκριθείσες για το 2015 πιστώσεις ύψους 37 397 εκατ. EUR κατά 896,5 εκατ. EUR. Αυτό το τελευταίο ποσό δηλωθεισών δαπανών καλύφθηκε εν μέρει από μεταφορές ύψους 143,8 εκατ. EUR από άλλες θέσεις του προϋπολογισμού και εν μέρει από έσοδα ειδικού προορισμού ύψους 752,7 εκατ. EUR. (Σημείωση: το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών παρουσιάζει περισσότερες λεπτομέρειες για το θέμα αυτό). 4.2.2. Άρθρο 05 03 02: Λοιπές άμεσες ενισχύσεις Οι πιστώσεις του παρόντος άρθρου καλύπτουν τις δαπάνες για άλλες άμεσες ενισχύσεις για τις οποίες τα κράτη μέλη επέλεξαν να διατηρήσουν περιορισμένη σύνδεση μεταξύ της καταβολής των εν λόγω ενισχύσεων και της παραγωγής για ορισμένους τομείς, υπό σαφώς καθορισμένες συνθήκες και εντός σαφών ορίων, 11
προκειμένου να αποφευχθεί η εγκατάλειψη αυτής της παραγωγής. Δεκατρία καθεστώτα χρηματοδοτούνται βάσει του παρόντος άρθρου. Για τα εν λόγω καθεστώτα, η Επιτροπή είχε εκτιμήσει ότι το 2015 απαιτούνταν πιστώσεις ύψους 3 078,4 εκατ. EUR. Οι δαπάνες που πραγματοποίησαν τα κράτη μέλη ανήλθαν σε 3 020,5 εκατ. EUR (Σημείωση: το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών παρουσιάζει περισσότερες λεπτομέρειες για το θέμα αυτό). 4.2.3. Άρθρο 05 03 09: Επιστροφή άμεσων ενισχύσεων σχετικά με τη δημοσιονομική πειθαρχία Δεν διατίθενται πιστώσεις σε αυτό το άρθρο από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή. Αυτό το άρθρο θεσπίστηκε για πρώτη φορά κατά το οικονομικό έτος 2014, για να διευκολυνθεί η είσπραξη των εγκριθεισών μη δεσμευμένων πιστώσεων που αφορούσαν μόνο το οικονομικό έτος 2014 και συμπληρώθηκε από τις πιστώσεις του μη χρησιμοποιηθέντος αποθεματικού για κρίσεις με σκοπό να μεταφερθεί στο επόμενο οικονομικό έτος 2015 και να χρηματοδοτήσει την επιστροφή της δημοσιονομικής πειθαρχίας που εφαρμόζεται στις άμεσες ενισχύσεις σε σχέση με το ημερολογιακό έτος 2014 6. Από το ποσό των 868,2 εκατ. EUR, που αντιστοιχούσε στη δημοσιονομική πειθαρχία που εφαρμόστηκε κατά το οικονομικό έτος 2014, το οποίο μεταφέρθηκε στον προϋπολογισμό του 2015 προς επιστροφή, τα κράτη μέλη επέστρεψαν 854 εκατ. EUR. Η διαφορά ύψους 14,2 εκατ. EUR μεταφέρεται στον προϋπολογισμό του 2015 προς επιστροφή στα κράτη μέλη μέσω του πρώτου διορθωτικού προϋπολογισμού του επόμενου οικονομικού έτους (Σημείωση: το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών παρουσιάζει περισσότερες λεπτομέρειες για το θέμα αυτό βλ. επίσης σημείο 4.2.4 ακολούθως). 4.2.4. Άρθρο 05 03 10: Αποθεματικό για τις κρίσεις στον γεωργικό τομέα Οι πιστώσεις του παρόντος άρθρου προορίζονται να καλύψουν δαπάνες για μέτρα που πρέπει να ληφθούν προκειμένου να αντιμετωπιστούν σοβαρές κρίσεις που πλήττουν τη γεωργική παραγωγή ή διανομή. Το αποθεματικό πρέπει να δημιουργηθεί με την εφαρμογή, στην αρχή κάθε έτους, μείωσης στις άμεσες ενισχύσεις μέσω του μηχανισμού δημοσιονομικής πειθαρχίας, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 25 και 26 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013, καθώς και του άρθρου 8 του κανονισμού (EE) αριθ. 1307/2013. Αυτό το αποθεματικό δεν μπορεί να υπερβαίνει το μέγιστο ετήσιο ποσό των 400 εκατ. EUR (σε τιμές 2011). Για το οικονομικό έτος 2015, το αντίστοιχο ποσό του αποθεματικού κρίσης σε τρέχουσες τιμές ήταν 433 εκατ. EUR. Το αποθεματικό δεν χρησιμοποιήθηκε κατά το οικονομικό έτος 2015. Για το έτος υποβολής αιτήσεων 2015, η δημοσιονομική πειθαρχία υπολογίστηκε αποκλειστικά για τη σύσταση του αποθεματικού για τις κρίσεις ύψους 433 εκατ. EUR. Ωστόσο, μέχρι το τέλος του οικονομικού έτους, οι μη δεσμευμένες εγκριθείσες πιστώσεις που αντιστοιχούσαν στο ποσό της δημοσιονομικής πειθαρχίας που εφαρμόστηκε αποτελεσματικά για το έτος υποβολής αιτήσεων 2015 (λαμβάνοντας υπόψη το μη χρησιμοποιηθέν ποσό του αποθεματικού) μεταφέρθηκαν 6 Αυτές οι πιστώσεις είναι δυνατόν να μεταφερθούν σύμφωνα με το άρθρο 169 παράγραφος 3 του δημοσιονομικού κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 και, σύμφωνα με το άρθρο 26 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013, τα κράτη μέλη επιστρέφουν τις πιστώσεις στους τελικούς δικαιούχους που υπόκεινται, κατά το οικονομικό έτος στο οποίο μεταφέρονται οι πιστώσεις, στην εφαρμογή δημοσιονομικής πειθαρχίας, σύμφωνα με το άρθρο 26 παράγραφοι 1 έως 4. 12
στον άρθρο 05 03 09 του προϋπολογισμού με σκοπό να μεταφερθούν στο επόμενο οικονομικό έτος και να χρηματοδοτήσουν ως εκ τούτου την επιστροφή της δημοσιονομικής πειθαρχίας που επιβλήθηκε στους γεωργούς κατά το ημερολογιακό έτος 2015. 4.3. Κεφάλαιο 05 07: Λογιστικός έλεγχος των γεωργικών δαπανών 4.3.1. Άρθρο 05 07 01: Έλεγχος των γεωργικών δαπανών Το παρόν άρθρο αφορά τα μέτρα που λαμβάνονται για την ενίσχυση των μέσων διεξαγωγής επιτόπιων ελέγχων και για τη βελτίωση των συστημάτων επαλήθευσης με σκοπό τον περιορισμό του κινδύνου απάτης και παρατυπιών εις βάρος του προϋπολογισμού της Ένωσης. Περιλαμβάνει επίσης τις δαπάνες που θα μπορούσαν να απαιτηθούν για τη χρηματοδότηση ενδεχόμενων λογιστικών διορθώσεων και διορθώσεων συμμόρφωσης υπέρ των κρατών μελών (Σημείωση: το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών παρουσιάζει περισσότερες λεπτομέρειες για το θέμα αυτό). 4.3.2. Άρθρο 05 07 02: Επίλυση διαφορών Οι πιστώσεις του παρόντος άρθρου προορίζονται να καλύψουν τη δαπάνη για την οποία η Επιτροπή θα μπορούσε να θεωρηθεί υπεύθυνη με απόφαση δικαστηρίου, συμπεριλαμβανομένου του κόστους από την ικανοποίηση αξιώσεων για αποζημίωση και τόκους. Στις 27 Σεπτεμβρίου 2012, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέδωσε την απόφασή του στις συνεκδικαζόμενες υποθέσεις C-113/10, C-147/10 και C-234/10 (απόφαση Jüllich-ΙΙ). Ο προϋπολογισμός του 2015 προέβλεπε πιστώσεις ύψους 60,5 εκατ. EUR για την καταβολή αντισταθμιστικών τόκων σε φορείς βάσει της παρούσας απόφασης. Ωστόσο, τα κράτη μέλη πραγματοποίησαν και δήλωσαν δαπάνες ύψους περίπου 1,7 εκατ. EUR για τις εν λόγω πληρωμές. Ως εκ τούτου, πιστώσεις ύψους 58,8 εκατ. EUR μεταφέρθηκαν σε άλλες θέσεις του προϋπολογισμού του 2015 προκειμένου να χρηματοδοτηθούν ανάγκες για τις θέσεις αυτές. 5. ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ ΕΣΟΔΩΝ ΕΙΔΙΚΟΥ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ 5.1. Έσοδα ειδικού προορισμού του ΕΓΤΕ Τα έσοδα ειδικού προορισμού που μεταφέρθηκαν από το 2014 στο 2015 ανήλθαν σε 341,3 εκατ. EUR και χρησιμοποιήθηκαν εξ ολοκλήρου για τη χρηματοδότηση των δαπανών του οικονομικού έτους 2015 σύμφωνα με το άρθρο 14 του δημοσιονομικού κανονισμού. Όπως παρουσιάζεται στο παράρτημα 4-II, με το ποσό αυτό καλύφθηκαν δαπάνες ύψους 280,6 εκατ. EUR για τα επιχειρησιακά ταμεία για οργανώσεις παραγωγών και για άλλα μέτρα (προσωρινά έκτακτα μέτρα) στον τομέα των οπωροκηπευτικών, δαπάνες ύψους 11 εκατ. EUR για μέτρα αποθεματοποίησης για αποκορυφωμένο γάλα σε σκόνη και βούτυρο, καθώς και για άλλα μέτρα (προσωρινά έκτακτα μέτρα) στον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων, και δαπάνες ύψους 49,7 εκατ. EUR για το καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης. Όσον αφορά τα έσοδα ειδικού προορισμού που εισπράχθηκαν το 2015, από το παράρτημα 4-Ι προκύπτει ότι ανήλθαν σε 1 631,6 εκατ. EUR και προήλθαν από τις εξής πηγές: διορθώσεις της διαδικασίας εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση, ύψους 1 066,6 εκατ. EUR, έσοδα από παρατυπίες, ύψους 155,5 εκατ. EUR, 13
εισπράξεις των εισφορών γάλακτος ύψους 409,6 εκατ. EUR. Τα έσοδα ειδικού προορισμού που εισπράχθηκαν το 2015 χρησιμοποιήθηκαν για την κάλυψη δαπανών που πραγματοποιήθηκαν για τα ακόλουθα μέτρα: 30,7 εκατ. EUR για τα έκτακτα μέτρα στήριξης προς μη μέλη οργανώσεων παραγωγών βάσει άλλων μέτρων στον τομέα των οπωροκηπευτικών, 0,2 εκατ. EUR και 0,9 εκατ. EUR για μέτρα αποθεματοποίησης για αποκορυφωμένο γάλα σε σκόνη και για βούτυρο και κρέμα γάλακτος αντίστοιχα στον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων, 0,5 εκατ. EUR για τα έκτακτα μέτρα στήριξης προς γαλακτοπαραγωγούς και για ιδιωτική αποθεματοποίηση τυριού βάσει άλλων μέτρων στον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων, 703 εκατ. EUR για το καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης (άμεσες ενισχύσεις). Το υπόλοιπο των εσόδων ειδικού προορισμού που συλλέχθηκαν το 2015, ύψους 896,4 εκατ. EUR, μεταφέρθηκε αυτόματα στον προϋπολογισμό του 2016 προκειμένου να καλυφθούν δημοσιονομικές ανάγκες του έτους αυτού. Περισσότερες λεπτομέρειες περιλαμβάνονται στα παραρτήματα 4-Ι και 4-ΙΙ. 6. ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΔΑΠΑΝΩΝ Οι συνολικές δαπάνες του ΕΓΤΕ ανήλθαν σε 44 948,1 εκατ. EUR. Στη συνέχεια παρουσιάζεται η κατανομή αυτών των δαπανών στις βασικές κατηγορίες αναφοράς μαζί με το ποσοστό που αντιπροσωπεύουν στις συνολικές δαπάνες του ΕΓΤΕ όσον αφορά το 2015: Αποθεματοποίηση Οι δαπάνες αποθεματοποίησης ανήλθαν σε 18,4 εκατ. EUR, δηλ. σε ποσοστό 0,04% των συνολικών δαπανών. Το ποσό αυτό αντιπροσωπεύει κυρίως τις δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν για την ιδιωτική αποθεματοποίηση βουτύρου. Επιστροφές κατά την εξαγωγή Οι δαπάνες για τις επιστροφές κατά την εξαγωγή ανήλθαν σε 0,3 εκατ. EUR, δηλ. σε ποσοστό 0,001% των συνολικών δαπανών και αφορούσαν την πληρωμή ανεξόφλητων υπολοίπων για προηγούμενες εξαγωγές προϊόντων εκτός παραρτήματος I, βόειου κρέατος, χοίρειου κρέατος και πουλερικών. Άλλα μέτρα παρέμβασης στην αγορά Πέραν της αποθεματοποίησης και των επιστροφών κατά την εξαγωγή, οι δαπάνες για άλλα μέτρα παρέμβασης στην αγορά ανήλθαν σε 2 698 εκατ. EUR, δηλ. σε ποσοστό 6% του συνόλου του έτους. Αυτή η κατηγορία καλύπτει δαπάνες που αφορούν κυρίως το ελαιόλαδο, τα οπωροκηπευτικά, τον αμπελοοινικό τομέα, τα κλωστικά φυτά, τα προγράμματα POSEI, μέτρα προώθησης, το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τη μελισσοκομία. Οι δαπάνες αυτές καλύπτουν και άλλα μικρά ποσά και περιλαμβάνουν τις διορθώσεις που προέκυψαν από την εκκαθάριση των λογαριασμών και την επίλυση των διαφορών. Άμεσες ενισχύσεις Οι δαπάνες για άμεσες ενισχύσεις ανήλθαν στα 42 168 εκατ. EUR, δηλ. σε ποσοστό 93,8% του συνόλου. 14
Δαπάνες υπό καθεστώς άμεσης διαχείρισης Οι δαπάνες αυτές ανήλθαν σε 64,7 εκατ. EUR (σε πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων), δηλ. 0,1% του συνόλου, και καταβλήθηκε απευθείας από την Επιτροπή. Κάλυπταν κυρίως τις δαπάνες που σχετίζονται με τη γεωργική λογιστική, τις έρευνες για τη διάρθρωση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, την ενημέρωση σχετικά με την ΚΓΠ, την τεχνική βοήθεια, κλπ. Αγροτική ανάπτυξη υπό καθεστώς πρώην ΕΓΤΠΕ-Τμήμα Εγγυήσεων Δεν είναι δυνατόν να εγγραφούν πλέον πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων για τα εν λόγω προγράμματα. Επί του παρόντος τα κράτη μέλη βρίσκονται στο στάδιο περάτωσης των εν λόγω προγραμμάτων και ανάκτησης αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών. Το τελικό καθαρό ανακτηθέν ποσό που αφορά το άρθρο αυτό ανήλθε σε περίπου 1,3 εκατ. EUR. Η εξέλιξη της κατανομής των δαπανών του ΕΓΤΕ ανά τύπο για την περίοδο 2009-2015 εμφανίζεται στο παράρτημα 6. 15