Μαρ-11 Ιουν-11 Σεπ-11 Δεκ-11 Μαρ-12 Ιουν-12 Σεπ-12 Δεκ-12 Μαρ-13 Ιουν-13 Σεπ-13 Δεκ-13 Μαρ-14 Ιουν-14 Σεπ-14 Δεκ-14 Μαρ-15 Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 26 Ιουνίου 2015 Ελληνική Οικονομία Παρά το ασταθές περιβάλλον εν μέσω διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς και την επιβράδυνση της πορείας της οικονομικής ανακάμψεως, ο τουριστικός κλάδος αναμένεται να αποτελέσει το κύριο στήριγμα της οικονομίας, με σαφείς ενδείξεις για μια ακόμη πολύ καλή επίδοση το 2015. Σύμφωνα με στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος η τουριστική κίνηση αυξάνεται στο πρώτο τετράμηνο του τρέχοντος έτους, με ταχύτερο ρυθμό σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Συγκεκριμένα, όπως παρατηρείται στο Γράφημα 1, οι αφίξεις ξένων τουριστών αυξήθηκαν στο πρώτο τετράμηνο του 2015 σημαντικά κατά 39,1%, σε ετήσια βάση, φθάνοντας έτσι τους 2,66 εκατ. ταξιδιώτες, έναντι 1,91 εκατ. (+21,1%) στην αντίστοιχη περίοδο του 2014. μεταβολές αυτές συνιστούν ισχυρές ενδείξεις για μια ακόμη καλή χρονιά του τουρισμού, αν και οι περιορισμένες εισπράξεις σε σχέση με τις αφίξεις προβληματίζουν. Συνολικά, το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών μειώθηκε κατά 6,7%, σε ετήσια βάση, στο πρώτο τετράμηνο 2015 και διαμορφώθηκε στα 2,58 δισ. και τούτο διότι η βελτίωση που σημειώθηκε στο ταξιδιωτικό ισοζύγιο στο τετράμηνο αυτό δεν ήταν ικανή να αντισταθμίσει τη μείωση των καθαρών εισπράξεων από τη ναυτιλία και τις λοιπές υπηρεσίες. 60% 50% 40% 30% Γράφημα 2. Τουριστικές Εισπράξεις και Αφίξεις Τουριστών, % ετήσια μεταβολή 5.000 4.500 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 Πηγή: ΤτΕλλάδος Γράφημα 1. Εισερχόμενη Ταξιδιωτική Κίνηση (σε χιλ. ταξιδιώτες) 2015 2013 2014 2012-30% Αύξηση σημείωσαν και οι ταξιδιωτικές εισπράξεις με χαμηλότερο, ωστόσο, ρυθμό, έναντι του 2014, καθώς αυξήθηκαν κατά 14,4% στο πρώτο τετράμηνο 2015, έναντι ανόδου κατά 25,1% στην αντίστοιχη χρονική περίοδο του 2014. Υποχώρησε, συνεπώς, η δαπάνη ανά ταξίδι των μη κατοίκων στα 364,2 στο πρώτο τετράμηνο του 2015, έναντι 439,5 στο ανάλογο του 2014. Σημειώνεται, εντούτοις, ότι στα ποσά αυτά δεν περιλαμβάνονται οι δαπάνες από τους ταξιδιώτες Κρουαζιέρας. Επισημαίνεται ότι οι εισπράξεις από τον τουρισμό και η δαπάνη ανά ταξίδι θα αυξηθούν με την πρόοδο της τουριστικής περιόδου, όταν θα προσέρχεται το κύριο ρεύμα των ξένων επισκεπτών. Είναι συνεπώς μεγάλης σημασίας η άρση της αβεβαιότητας σε αυτή την χρονική περίοδο, αφού θα ενισχύσει τα πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα επί της οικονομικής δραστηριότητας και θα τονώσει τα φορολογικά έσοδα. Παράλληλα, βελτιώθηκε και το πλεόνασμα του ισοζυγίου ταξιδιωτικών υπηρεσιών κατά 36,8%, δεδομένου ότι οι εισπράξεις αυξήθηκαν (14,4%), ταχύτερα των αντιστοίχων πληρωμών (4,0%). Οι 20% 10% 0% -10% -20% Πηγή: ΤτΕλλάδος Τουριστικές Εισπράξεις Αφίξεις Τουριστών Οι προοπτικές του ταξιδιωτικού ισοζυγίου είναι θετικές στο τρέχον έτος, όχι μόνο λόγω της αναμενόμενης αύξησης του αριθμού των ξένων τουριστών και της ανακάμψεως της εξωτερικής ζητήσεως, αλλά και λόγω της μειώσεως των τιμών του πετρελαίου, της υποτιμήσεως του ευρώ στις διεθνείς αγορές και της παρατεταμένης αστάθειας που εξακολουθεί να σοβεί στις χώρες της Ανατ. Μεσογείου και λαμβάνει πλέον περισσότερο μόνιμο παρά συγκυριακό χαρακτήρα. Άμεσες προτεραιότητες στον σχεδιασμό της πολιτικής για τον κλάδο του τουρισμού θα πρέπει να είναι η επίταση της προσπάθειας προσελκύσεως τουριστών υψηλού εισοδήματος, η περαιτέρω βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, η παγίωση της επιμηκύνσεως της τουριστικής περιόδου, που παρατηρήθηκε τα προηγούμενα χρόνια, η επέκταση των εναλλακτικών μορφών τουρισμού και ορισμένες διαρθρωτικές μεταβολές προς την απελευθέρωση και απλοποίηση της λειτουργίας του κλάδου. Ειδικά στο θέμα της ανταγωνιστικότητας του κλάδου θα πρέπει να σημειωθεί ότι η αύξηση των φορολογικών επιβαρύνσεων θα αποτελέσει ανασχετικό παράγοντα. Θα πρέπει να δοθεί, συνεπώς, μεγαλύτερη έμφαση στην εφαρμογή μέτρων για την αύξηση της εισπραξιμότητας και την εντατικοποίηση των φορολογικών ελέγχων, παρά στην αύξηση των συντελεστών.
Τουριστική Κίνηση στο πρώτο τετράμηνο του 2015: Ο κύριος όγκος του εισερχόμενου τουρισμού προέρχεται από τις χώρες της ΕΕ-28 (και αντιστοιχεί στο 60,5% των συνολικών αφίξεων) από τις οποίες προέκυψε σημαντική αύξηση κατά 57,6%, σε ετήσια βάση, στο πρώτο τετράμηνο 2015, έναντι ανόδου κατά 23,0% στο πρώτο τετράμηνο του 2014. Τη μεγαλύτερη αύξηση σημείωσαν οι αφίξεις Γάλλων τουριστών (23,8%), αν και μειώθηκαν τον Απρίλιο (12-μηνος ρυθμός: -2,0%), ακολουθούμενοι από τους Αμερικανούς (54,9%), η ροή των οποίων ενισχύθηκε τον Απρίλιο (+61,4%), τους Βρετανούς (44,3%), ο αριθμός των οποίων επίσης ισχυροποιήθηκε τον Απρίλιο (+52,5%) και τους Γερμανούς (19,9%) τουρίστες. Αντίθετα, παρατηρήθηκε ναι μεν πτώση της τουριστικής ροής από τη Ρωσία κατά 45,2% στο πρώτο του τετράμηνο του 2015, αλλά ο 12-μηνος ρυθμός μεταβολής αυξήθηκε κατά 4,1% τον περασμένο Απρίλιο, μετά την κάθετη υποχώρηση κατά 81,7%, που εμφανίσθηκε τον Μάρτιο 2015. Επισημαίνεται, πάντως, η συνεχής ενσωμάτωση νέων προορισμών από τις αναδυόμενες χώρες. Πηγή: ΤτΕ Γράφημα 3. Ταξιδιωτικές Εισπράξεις ανά Χώρα Προέλευσης, Ιανουάριος-Απρίλιος 2015 Κρουαζιέρ ες 3,8% Ρωσία 3,3% Λοιπές Χώρες 32,4% ΗΠΑ 9,3% Γαλλία 4,7% Γερμανία 10,2% Λοιπές Χώρες ΕΕ28 26,1% Ην. Βασίλειο 10,1% Η Ελλάδα, λόγω κυρίως της βελτίωσης του ποιοτικού χαρακτήρα του τουριστικού προϊόντος, έχει ήδη κατορθώσει να καθιερωθεί σαν ένα από τους κυριότερους τουριστικούς προορισμούς όχι μόνο της ευρωπαϊκής αλλά και της παγκόσμιας αγοράς με συνεχείς μάλιστα ανοδικές επιδόσεις. Είναι ενδεικτικό ότι σύμφωνα με τελευταία στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού (WTO) η χώρα μας κατέλαβε την 15 η θέση το 2014 από την 16 η το 2013 σε επίπεδο αφίξεων και την 19 η από πλευράς ταξιδιωτικών εσόδων. Παράλληλα, σχετικά με την ανταγωνιστικότητα του τουριστικού προϊόντος, όπως προκύπτει από τα δεδομένα του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF), η Ελλάδα ταξινομείται στην 31 η θέση το 2014, από την 32 η το 2013 ανάμεσα στις 141 χώρες, που ορίζονται επίσημα ως διεθνείς τουριστικοί προορισμοί, και την 18 η από την 22 η ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες. Τέλος, σύμφωνα με το World Travel and Tourism Council (WTTC) το 2025 ο ελληνικός τουρισμός προβλέπεται ότι θα συνεισφέρει άμεσα το 8,0% στο ΑΕΠ, έναντι 3,6% του ευρωπαϊκού μέσου όρου καταδεικνύοντας την αναπτυξιακή δυναμική της ελληνικής τουριστικής «βιομηχανίας». Δείκτης Κύκλου Εργασιών και Παραγωγής στη Βιομηχανία: Ο γενικός δείκτης κύκλου εργασιών της βιομηχανίας, στο σύνολο της αγοράς (ΕΛΣΤΑΤ) μειώθηκε κατά 7,3% στο πρώτο τετράμηνο του 2015 (1 ο 3μηνο 2015: -9,1%) του 2015, έναντι μείωσης κατά 4,7% στην αντίστοιχη περίοδο του 2014. Το αποθετικό αυτό αποτέλεσμα αποτελεί την συνισταμένη της μείωσης των πωλήσεων στην εγχώρια αγορά κατά 7,4% στο πρώτο τετράμηνο 2015 (1 ο 4μηνο 2014: -5,3%) και τη μείωσης των εξαγωγικών πωλήσεων κατά 7,1% (1 ο 4μηνο 2014:-3,8%). Η μείωση των πωλήσεων της βιομηχανίας στην εξωτερική αγορά προήλθε από τη μείωση στις αγορές εκτός της Ζώνης του Ευρώ κατά 11,7% στο πρώτο τετράμηνο 2015 (1 ο 4μηνο 2014: -4,9%), ενώ αντίθετα αυξήθηκαν οι πωλήσεις στην Ευρωζώνη κατά 3,5%, έναντι μείωσης κατά 1,3% στο τετράμηνο 2014. Πάντως, με βάση τον κινητό μέσο 12 μηνών, η τάση μείωσης περιορίζεται στο 2,0% τον Απρίλιο 2015 στο σύνολο της αγοράς, έναντι αντίστοιχης μείωσης κατά 5,0% τον Απρίλιο 2014. Σημειώνεται ότι καθ όλη τη διάρκεια του 2014 και 2013 και οι τρείς δείκτες του κύκλου εργασιών (γενικός, εγχώρια και εξωτερική αγορά) μειώθηκαν, αλλά ο δείκτης της εξωτερικής αγοράς ήταν σημαντικά υψηλότερος από τον δείκτη της εγχώριας αγοράς. Το γεγονός αυτό ερμηνεύεται από την στροφή των επιχειρήσεων προς τις αγορές του εξωτερικού, δοθέντος ότι η εγχώρια ζήτηση πλήττεται από την οικονομική ύφεση. Η δυσμενής εικόνα του κύκλου εργασιών στη βιομηχανία φαίνεται εκ πρώτης όψεως να μην συμβαδίζει με την αύξηση της παραγωγής των μεταποιητικών βιομηχανιών, που επιταχύνθηκε κατά 5,3% στο πρώτο τετράμηνο του τρέχοντος έτους, χάρη κυρίως στην εξαγωγική ζήτηση. Η αντίφαση αυτή εξηγείται, αφενός από τον ετεροχρονισμό μεταξύ παραγωγής και πωλήσεων και αφετέρου από την αποθεματοποίηση μέρους της παραγωγής σε όλους σχεδόν τους κλάδους και στη μείωση των τιμών καυσίμων στη διεθνή αγορά. Είναι ενδεικτικό ότι οι τελικές τιμές της εγχώριας βιομηχανίας για ενεργειακά αγαθά στην εξωτερική αγορά μειώθηκαν κατά 25,9% τον Απρίλιο 2015, σε ετήσια βάση, έναντι οριακής αύξησης κατά 0,7% τον Απρίλιο 2014. Η ελάττωση των συνολικών πωλήσεων της βιομηχανίας στο εξωτερικό αντανακλά την πτώση των πωλήσεων καυσίμων κατά 13,2%. Αξίζει να 2
σημειωθεί ότι ο κλάδος των καυσίμων έχει τον υψηλότερο συντελεστή στάθμισης (39,47) στον κύκλο εργασιών της βιομηχανίας, με αποτέλεσμα ακόμη και μικρή αρνητική μεταβολή του φαίνεται να επηρεάζει αισθητά το σύνολο του κύκλου εργασιών, επισκιάζοντας την αναπτυξιακή επίδοση σημαντικών κλάδων της ελληνικής βιομηχανίας. 14,5% 3,9% Μηχανήματα Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Γράφημα 4. Πωλήσεις της Μεταποιήσης στο Εξωτερικό (% ετήσια μεταβολή) 36,4% 31,7% Η/Υ, ηλεκτ. και οπτικά 19,3% -8,3% Βασικά Μέταλλα 74,9% -26,4% Καπνο βιομηχανία 4μηνο 2015 4μηνο 2014 9,0% -4,1% -2,9% Βιομηχανία Τροφίμων -23,9% Διϋλιστήρια Συγκεκριμένα, από την ανάλυση των κλάδων της ελληνικής βιομηχανίας, επισημαίνεται η σημαντική στο πρώτο τετράμηνο του 2015, σε ετήσια βάση, αύξηση των εξαγωγών βασικών κλάδων της ελληνικής βιομηχανίας όπως: της βιομηχανίας τροφίμων (9,0%) και ποτών (8,5%), της καπνοβιομηχανίας (74,9%), της βιομηχανίας βασικών μετάλλων (19,3%), της βιομηχανίας μεταλλικών προϊόντων (15,3%), των μηχανημάτων και ειδών εξοπλισμού (14,5%), της χαρτοποιίας (12,1%), του κλάδου των ηλεκτρονικών υπολογιστών, ηλεκτρονικών και οπτικών προϊόντων (31,7%), της βιομηχανίας φαρμάκων (3,3%) και της τσιμεντοβιομηχανίας (2,4%). Οι εξαγωγικές επιδόσεις της ελληνικής βιομηχανίας οφείλονται και στη συγκρατημένη πολιτική τιμών των εγχώριών βιομηχανικών επιχειρήσεων, καθώς οι τελικές τιμές της εγχώριας βιομηχανίας για την εξωτερική αγορά μειώθηκαν κατά 0,8% στον Απρίλιο 2015, έναντι οριακής αύξησης κατά 0,8% τον αντίστοιχο μήνα του 2014. Είναι φανερό ότι παρά τα προβλήματα ρευστότητας, η περιορισμένη εγχώρια ζήτηση ωθεί τις επιχειρήσεις να στραφούν προς την εξωτερική αγορά. Στην εγχώρια αγορά, τις υψηλότερες πωλήσεις πραγματοποίησαν η καπνοβιομηχανία (10,9%), η βιομηχανία χημικών (3,4%), ο κλάδος μηχανοκίνητα και οχήματα (52,4%) και τα άλλων μεταποιητικά δραστηριοτήτων (10,2%). Οι εξαγωγές της βιομηχανίας εκτιμάται ότι θα κινηθούν σε ικανοποιητικό επίπεδο στο επόμενο χρονικό διάστημα, καθώς σύμφωνα με τους δείκτες προσδοκιών του Μαΐου του ΙΟΒΕ, οι εκτιμήσεις των βιομηχανικών επιχειρήσεων για τις εξαγωγές συνεχίζουν τον Μάιο να παρουσιάζουν θετικό πρόσημο (Μάιος 2015: +12,3, Απρίλιος 2015: +13,5), ενώ παράλληλα ενισχύθηκαν σημαντικά οι προβλέψεις όχι μόνο για τις πωλήσεις (Μάιος 2015: +21,8, Απρίλιος 2015: +10,9) αλλά και για την παραγωγή (Μάιος 2015: +13,8, Απρίλιος 2015: +4,8). Εξωτερικές Συναλλαγές: Διευρύνθηκε το έλλειμμα του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών (ΙΤΣ) στο πρώτο τετράμηνο του 2015, πρωτίστως εξαιτίας της επιδείνωσης των ισοζυγίων των πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων και δευτερευόντως του περιορισμού του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών. Αντίθετα, το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών αμβλύνθηκε σημαντικά στο διάστημα αυτό, εξέλιξη που αποδίδεται στη σημαντική ελάττωση των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων. 3,9 4,2 4,2 0,7 0,9 1,0 4,5 4,5 4,6 0,2 0,2 0,1 2,6 2,6 2,0 1,2 1,4 1,9 0,5 1,7 0,6 7,2 7,1 0,6 1,2 1,5 2,0 0,6 5,5 5,3 4,6 Η ως τώρα εξέλιξη στο ΙΤΣ στο πρώτο τετράμηνο του έτους δεν διασφαλίζει την επίτευξη πλεονάσματος για τρίτο κατά σειρά έτος το 2015. Ωστόσο, η αναμενόμενη άνοδος του ισοζυγίου υπηρεσιών, σε συνδυασμό με τις θετικές επιδράσεις από τους εξωτερικούς παράγοντες, όπως η υποτίμηση του ευρώ και η υποχώρηση των τιμών του πετρελαίου το 2015 σε σχέση με το 2014, αποτελούν τις κύριες δυνάμεις ενίσχυσης του πλεονάσματος στο ΙΤΣ το 2015. 200 180 160 140 120 100 1,2 Γράφημα 5. Εξαγωγές / Εισαγωγές Αγαθών και Υπηρεσιών (σε δισ. ), Ιανουάριος-Απρίλιος 1,4 1,4 2013 2014 2015 2013 2014 2015 Πηγή: ΤτΕλλάδος 80 Εξαγωγές/ Εισπράξεις Λοιπές Υπηρεσ. Μεταφορές Ταξιδιωτικό Λοιπά Αγαθά Πλοία Καύσιμα Ειδικότερα, το ΙΤΣ κατέγραψε έλλειμμα ύψους 3,1 δισ. στο πρώτο τετράμηνο 2015, έναντι ελλείμματος 2,3 δισ. στο ανάλογο διάστημα του 2014 τροφοδοτώντας συνεπώς το ακαθάριστο εξωτερικό χρέος. Συμπεριλαμβανομένων των μειωμένων κεφαλαιακών μεταβιβάσεων το έλλειμμα του ΙΤΣ ανήλθε σε 2,7 δισ. από 0,86 δισ. το αντίστοιχο διάστημα του 2014. Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών περιορίσθηκε κατά 6,9%, σε ετήσια βάση, στο τετράμηνο 2015. Η βελτίωση προήλθε από (ι) τη σημαντική υποχώρηση 7,7 0,3 Εισαγωγές/ Πληρωμές Γράφημα 6. Εξαγωγές και Εισαγωγές Αγαθών 60 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Εξαγωγές Αγαθών Εισαγωγές Αγαθών κινητός μέσος 6 μηνών Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ 3
κατά 80% του ελλείμματος στο ισοζύγιο πλοίων, λόγω της μεγάλης μείωσης των εισαγωγών πλοίων κατά 73,5%, (ιι) την άμβλυνση στο έλλειμμα καυσίμων κατά 5,5%, καθώς η Ελλάδα, σαν καθαρός εισαγωγέας πετρελαίου και δεδομένου ότι οι εισαγωγές πετρελαίου είναι υπερδιπλάσιες των εξαγωγών, επωφελείται από την υποχώρηση των τιμών του πετρελαίου κατά 49,6% το πρώτο τετράμηνο 2015 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι. Οι σχετικές πληρωμές για εισαγωγές καυσίμων υποχώρησαν σε 4,55 δισ. μειωμένες κατά 13,6% σε ετήσια βάση, ενώ οι εισπράξεις από εξαγωγές καυσίμων μειώθηκαν κατά 22,1%. Αντίθετα, το έλλειμμα στο ισοζύγιο αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων διευρύνθηκε κατά 20,6% σε ετήσια βάση στο πρώτο τετράμηνο 2015, καθώς η αύξηση των αντίστοιχων εξαγωγών κατά 1,8% υπολείπεται της αύξησης των εισαγωγών αυτής της κατηγορίας κατά 8,6%. 20 15 10 5 0-5 -10-15 Πηγή: ΤτΕ Γράφημα 7. Εμπορικό Ισοζύγιο Καυσίμων, σε δισ. Εισαγωγές Καυσίμων Ισοζύγιο Καυσίμων Εξαγωγές Καυσίμων Το πλεόνασμα στο ισοζύγιο πρωτογενών πλεονασμάτων υποχώρησε στα 30,8 εκατ. το πρώτο τετράμηνο 2015, έναντι 1,18 δισ. το αντίστοιχο διάστημα 2014, κυρίως λόγω της αύξησης των καθαρών πληρωμών που αφορούν τόκους επί των ομολόγων και εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου, εξαιτίας της ανόδου του χρέους της γενικής κυβέρνησης που δημοκρατείται από κατοίκους εξωτερικού. Το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων κατέγραψε έλλειμμα 192 εκατ. στο πρώτο τετράμηνο, έναντι μικρού πλεονάσματος 19 εκατ. το αντίστοιχο διάστημα του 2014 που προήλθε από τη μείωση κατά 18,2% των κοινοτικών επιδοτήσεων των αγροτών, ενώ στο ισοζύγιο κεφαλαίων επισημαίνεται η κάθετη πτώση κατά 62,6% των εισπράξεων από τα Διαρθρωτική Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Όσον αφορά στον λογαριασμό κεφαλαίων καταγράφηκε έλλειμμα 2,7 δισ. στο πρώτο τετράμηνο 2015, έναντι ελλείμματος 0,7 δισ. στο τετράμηνο 2014. Ειδικότερα, στην κατηγορία των «επενδύσεων χαρτοφυλακίου» σημειώνεται η εκροή 6,0 δισ. που αναφέρεται σε επενδύσεις κατοίκων σε χρεόγραφα εξωτερικού και υπερκάλυψε τις επενδύσεις μη κατοίκων σε ελληνικά χρεόγραφα ( 2,8 δισ.), ενώ στην κατηγορία των «λοιπών επενδύσεων» επισημαίνεται η εκροή καταθέσεων στο εξωτερικό 16,5 δισ. στο πρώτο τετράμηνο 2015 και 2,5 δισ. τον περασμένο Απρίλιο. Εκτέλεση Προϋπολογισμού: Το πρωτογενές πλεόνασμα του Κρατικού Προϋπολογισμού εξακολουθεί να είναι πλεονασματικό σε 1,5 δισ. στο πεντάμηνο Ιανουαρίου-Μαίου 2015, έναντι πλεονάσματος 0,7 δισ. στο αντίστοιχο πεντάμηνο του 2014 και στόχου ελλείμματος 0,56 δισ. που είχε τεθεί για το πεντάμηνο 2015 στον Προϋπολογισμό. Το ικανοποιητικό αυτό αποτέλεσμα αυτό προκύπτει από την υποχώρηση των πρωτογενών δαπανών του Τακτικού Προϋπολογισμού για πέμπτο κατά σειρά μήνα τον Μάιο 2015 σε σχέση με τον Μάιο 2014, ενώ τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού διαμορφώνονται σε πολύ χαμηλότερο επίπεδο τον Μάιο 2015 συγκριτικά με τον Μάιο 2014, αντιστρέφοντας συνεπώς τη βελτίωση που είχε σημειωθεί στα έσοδα αυτής της κατηγορίας το διάστημα Φεβρουαρίου-Απριλίου 2015 (Γράφημα 9). 4 3 2 1 0-1 -2-3 Ιαν Φεβρ Μάρτ Απρ Μάιος Ιούν Ιούλ Αύγ Σεπ Οκτ Νοέμ Δεκ Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών Γράφημα 8. Πρωτογενές Ισοζύγιο Κεντρικής Κυβέρνησης (σωρευτικά στοιχεία, σε δισ.) 2013 2014 2015 Αναλυτικότερα, η βελτίωση του πρωτογενούς πλεονάσματος του κρατικού προϋπολογισμού προκύπτει από την συνεχή μεγάλη υποχώρηση των δαπανών, εξαιρουμένων των τόκων, του κρατικού προϋπολογισμού κατά 9,4%, σε ετήσια βάση στο πεντάμηνο 2015, έναντι επίσης μεγάλης μείωσης κατά 6,2% στο πρώτο πεντάμηνο 2014. Ειδικότερα, σημειώνεται (ι) η πτώση στις πρωτογενείς δαπάνες του Τακτικού Προϋπολογισμού κατά 6,0% σε ετήσια βάση το πρώτο πεντάμηνο 2015, και (ιι) η μεγάλη μείωση στις δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων κατά 45,4%. Οι δαπάνες αυτές υπολείπονται του στόχου που είχε τεθεί για το διάστημα αυτό κατά 689 εκατ. Η εξέλιξη αυτή κρίνεται ανησυχητική, αν ληφθεί υπόψη η συμβολή των δημοσίων έργων και των έργων υποδομής στην αναπτυξιακή διαδικασία. 4
4,4 Γράφημα 9. Πορεία Καθαρών Εσόδων του Τακτικού Προϋπολογισμού το 2015 σε σχέση με το 2014 ( δισ.) 3,5 3,8 3,5 3,3 2,8 Ιανουάριος Φεβρουάριος Μάρτιος Απρίλιος Μάιος Από την άλλη πλευρά, τα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού είναι μειωμένα κατά 5% σε ετήσια βάση το πρώτο πεντάμηνο 2015. Η εξέλιξη αυτή αποδίδεται, τόσο στα μειωμένα καθαρά έσοδα του Τακτικού Προϋπολογισμού κατά 1,5% σε ετήσια βάση, όσο και στη μείωση κατά 31,4% των εσόδων του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων. Η εικόνα των εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού τους τρεις προηγούμενους μήνες είναι βελτιωμένη σε σχέση με τους αντίστοιχους μήνες 2014 (Γράφημα 9), κατάσταση η οποία αντιστράφηκε τον Μάιο 2015. Η θετική έκβαση των εσόδων αυτής της κατηγορίας την περίοδο Φεβρουαρίου-Απριλίου 2015 οφείλεται σε έκτακτα μη φορολογικά έσοδα, και εισπράξεις από την ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το δημόσιο. Όσον αφορά στην υστέρηση των εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού τον Μάιο 2015 σε σχέση με τον στόχο, αλλά και τον Μάιο 2014, σημειώνεται ότι τον Μάιο 2014 είχαν εισπραχθεί έσοδα ύψους 748 εκατ. από τον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων, ενώ τον Μάιο 2015 τα έσοδα από αυτήν την πηγή είχαν εκτιμηθεί στα 555 εκατ., ποσό το οποίο δεν εισπράχθηκε. Μετά από ένα αναπτυξιακά αδύναμο πρώτο τρίμηνο, η παγκόσμια οικονομία έχει αρχίσει να επιταχύνει το ρυθμό ανάπτυξης, με αποτέλεσμα να προσδοκάται περαιτέρω βελτίωση του οικονομικού κλίματος στο υπόλοιπο του έτους. Αξιολογώντας τις επιδόσεις της παγκόσμιας οικονομίας διαπιστώνουμε ότι στην διάρκεια του πρώτου εξαμήνου, αν και δεν επιδεικνύονται ιδιαίτερα σημαντικοί ρυθμοί ανάπτυξης, οι επενδυτές δεν θα πρέπει να αισθάνονται απογοητευμένοι, 3,7 3,2 Καθαρά Έσοδα 2015 Καθαρά Έσοδα 2014 Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών 3,1 3,0 Γράφημα 10. Πορεία Πρωτογενών Δαπανών του Τακτικού Προϋπολογισμού το 2015 σε σχέση με το 2014 ( δισ.) 3,2 3,5 3,4 3,0 3,1 2,8 3,5 3,4 3,4 Ιανουάριος Φεβρουάριος Μάρτιος Απρίλιος Μάιος Πρωτογενείς Δαπάνες 2015 Πρωτογενείς Δαπάνες 2014 Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών 3,2 καθώς έχουν ανταμειφθεί από τις σχετικά υψηλές αποδόσεις. Το περιβάλλον χαμηλού πληθωρισμού ή σε ορισμένες περιπτώσεις αποπληθωρισμού, σε συνδυασμό με την άσκηση μη συμβατικής επεκτατικής νομισματικής πολιτικής (QE) από αρκετές Κεντρικές Τράπεζες έχουν συμβάλει ώστε οι χρηματιστηριακοί δείκτες και οι αποδόσεις των ομολόγων να επιτύχουν ιστορικά επίπεδα. Οι συνθήκες στην αγορά εργασίας αρκετών μεγάλων οικονομιών εμφανίζουν σημεία βελτίωσης, με αποτέλεσμα να ενισχύονται οι πιθανότητες αύξησης της καταναλωτικής ζήτησης και κατά συνέπεια να αναθεωρούνται προς τα πάνω οι πληθωριστικές προσδοκίες. Ωστόσο, η βελτίωση των συνθηκών αγοράς εργασίας, η οποία αναμένεται να συνοδευθεί και μια άνοδο των μισθολογικών απολαβών δεν εκτιμάται ότι θα είναι ιδιαίτερα υψηλή με αποτέλεσμα να μην οδηγήσει σε πληθωριστικές εξάρσεις. Άλλωστε, οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου διευκολύνουν στον περιορισμό αυτών των εξάρσεων. Στην περίπτωση αυτή εκτιμάται ότι τουλάχιστον για ένα ακόμα έτος θα κινούμεθα σε επίπεδα χαμηλότερα των πληθωριστικών στόχων αρκετών Κεντρικών Τραπεζών (Fed, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα-ΕΚΤ, ΤτΙαπωνίας). Οι Κεντρικές Τράπεζες βρίσκονται σε διαφορετικό κύκλο νομισματικής πολιτικής με αποτέλεσμα να δημιουργούνται συνθήκες διαφοροποίησης επιτοκίων. Ήδη στις ΗΠΑ, το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης έχει ολοκληρωθεί και η Fed έχει αρχίσει να προϊδεάζει τις αγορές για άνοδο των επιτοκίων της, με αυξημένες πιθανότητες εντός του 2015. Ωστόσο, η πρώτη αύξηση των επιτοκίων της Fed δεν αναμένεται να αποτελέσει ένδειξη των προθέσεων της Ομοσπονδιακής Τραπέζης η οποία θα μας προσδιορίσει το μελλοντικό βηματισμό της αύξησης των επιτοκίων, με αποτέλεσμα να εκτιμάται ότι δεν θα διαταραχθεί η ανοδική πορεία των χρηματιστηριακών δεικτών στις ΗΠΑ. Η Fed αναμένεται να ακολουθήσει ένα προσεκτικό χειρισμό στο θέμα των επιτοκίων, καθώς υπάρχουν εξωγενείς παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την οικονομία των ΗΠΑ. Στην Ευρώπη, το οικονομικό κλίμα είναι εντελώς διαφορετικό, καθώς βρίσκεται σε εξέλιξη ένα τεράστιο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης από την ΕΚΤ, το οποίο σε συνδυασμό με τις χαμηλές τιμές της ενέργειας και ένα σχετικά αδύναμο ευρώ, αναμένεται να συνεχίσουν να ενισχύουν την οικονομική ανάπτυξη και να στηρίζουν την αποκλιμάκωση της ανεργίας. ΗΠΑ Πληθωρισμός Ο πληθωρισμός με βάση τον ΔΤΚ αυξήθηκε κατά 0,4% τον Μάιο σε μηνιαία βάση (στοιχεία εποχικά διορθωμένα) μετά από αύξηση κατά 0,1% τον Απρίλιο. Ο δομικός πληθωρισμός (πληθωρισμός εξαιρουμένων των τροφίμων και της ενέργειας) τον Μάιο αυξήθηκε κατά 0,1%, λιγότερο της αύξησης 0,3% του Απριλίου και 0,2% που ανέμενε η αγορά. Τους 12 τελευταίους μήνες (στοιχεία μη εποχικά 5
Μαϊ-13 Ιουν-13 Ιουλ-13 Αυγ-13 Σεπ-13 Οκτ-13 Νοε-13 Δεκ-13 Ιαν-14 Φεβ-14 Μαρ-14 Απρ-14 Μαϊ-14 Ιουν-14 Ιουλ-14 Αυγ-14 Σεπ-14 Οκτ-14 Νοε-14 Δεκ-14 Ιαν-15 Φεβ-15 Μαρ-15 Απρ-15 Μαϊ-15 Μαϊ-13 Αυγ-13 Νοε-13 Φεβ-14 Μαϊ-14 Αυγ-14 Νοε-14 Φεβ-15 Μαϊ-15 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων διορθωμένα) ο πληθωρισμός με βάση τον ΔΤΚ διαμορφώθηκε στο 0% τον Μάιο από -0,2% τον Απρίλιο, με την τιμή της ενέργειας να έχει διαγράψει μείωση κατά 16,3% και τα τρόφιμα να έχουν αυξηθεί κατά 3,0%, την ίδια χρονική περίοδο. Σημειώνεται ότι τον Μάιο ο δομικός πληθωρισμός για τους τελευταίους 12 μήνες επανήλθε στο 1,7%, όσο και τον Φεβρουάριο, από 1,8% τον Απρίλιο. Η αδυναμία του δομικού πληθωρισμού να αποκτήσει ανοδική τάση αντικατοπτρίζει την αργή ανάκαμψη της οικονομίας. Όσον αφορά το 2015, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα εκτιμά ότι ο πληθωρισμός και ο δομικός πληθωρισμός θα ανέλθουν σε 0,6%-0,8% και 1,3%- 1,4% αντίστοιχα, ενώ ο πληθωρισμός θα προσεγγίσει τον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2% το 2017. 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0-0,5 Πηγή: Bloomberg Ετήσια ποσοστιαία μεταβολή τιμών (μη εποχικά διορθωμένα στοιχεία) Δομικός Πληθωρισμός Αγορά ακινήτων Η έναρξη νέων κατοικιών μειώθηκε κατά 11,1% τον Μάιο σε μηνιαία βάση. Η μείωση αυτή εν μέρει οφείλεται στο αποτέλεσμα βάσης, καθώς τα στοιχεία του Απριλίου για την έναρξη νέων κατοικιών είχαν καταγράψει αύξηση κατά 22,1% σε μηνιαία βάση (αναθεωρημένα στοιχεία), φθάνοντας τα προ κρίσης επίπεδα, οπότε τον Μάιο αναμενόταν επιβράδυνση των μηνιαίων στοιχείων. Σε ετήσια βάση η έναρξη κατοικιών έχει αυξηθεί κατά 5,1% (εποχικά διορθωμένα στοιχεία).επιπλέον, ιδιαιτέρως θετική εικόνα παρουσιάζουν οι άδειες οικοδομών οι οποίες αυξήθηκαν κατά 11,8% τον Μάιο μετά από αύξησή τους κατά 9,8% τον Απρίλιο σε μηνιαία βάση, ενώ αυξήθηκαν κατά 25,4% σε ετήσια βάση (εποχικά διορθωμένα στοιχεία). Δεδομένης της μεταβλητότητας των στοιχείων των αδειών, αντιπροσωπευτικότερο μέγεθος θεωρείται ο μέσος όρος αδειών 3 μηνών και σύμφωνα με αυτόν, το τελευταίο τρίμηνο (Μάρτιος-Μάιος) εκδόθηκαν 1.151 χιλ. οικοδομικές άδειες. Πρόκειται για τον υψηλότερο μέσο όρο από τις αρχές του 2008, ενώ το 3μηνο Φεβρουαρίου-Απριλίου εκδόθηκαν 1.092 χιλ. άδειες. Η συνεχιζόμενη θετική τάση των αδειών υποδηλώνει ότι η υπαναχώρηση των αδειών τον Μάιο είναι προσωρινή. Επιπλέον, δεδομένου ότι τα ενοίκια έχουν αυξηθεί κατά 3,5% το διάστημα Απρ.2014- Απρ.2015, ποσοστό σχεδόν διπλάσιο του δομικού πληθωρισμού που διαμορφώθηκε στο 1,8% την ίδια περίοδο, αναμένεται η κατασκευαστική δραστηριότητα για οικίες, και άρα οι άδειες οικοδομών, να διατηρήσουν ανοδική τάση. Άνοδο παρουσίασαν, επίσης για 39ο συνεχόμενο μήνα, και οι τιμές πώλησης των υφιστάμενων κατοικιών κατά ΔΤΚ 7,9% σε ετήσια βάση, και αναμένεται να συνεχισθεί η άνοδός τους, καθώς τα αποθέματα σε έτοιμες κατοικίες είναι χαμηλά. 1.300 1.200 1.100 1.000 900 800 Πηγή: Bloomberg Περαιτέρω, οι πωλήσεις υφιστάμενων κατοικιών τον Μάιο σημείωσαν σημαντική αύξηση, κατά 5,1% σε ετησιοποιημένη βάση (εποχικά διορθωμένα στοιχεία). Συνολικά, η αγορά κατοικίας εμφανίζει σημεία σταδιακής ανόδου στο 2ο 3μηνο 2015, μετά την πτώση του ΑΕΠ στο 1ο 3μηνο 2015, η οποία θα στηριχθεί στο σχετικά χαμηλό επίπεδο του κόστους δανεισμού. Ωριαίες αποδοχές Ελαφρά πτώση παρουσίασαν τον Μάϊο οι μέσες ωριαίες αποδοχές σε πραγματικούς όρους καθώς μειώθηκαν κατά 0,1% σε μηνιαία βάση. Σε ετήσια βάση, οι μέσες ωριαίες αποδοχές σε πραγματικούς όρους αυξήθηκαν κατά 2,2%, ποσοστό το οποίο απέχει αρκετά από το 3-3,5% που η Ομοσπονδιακή Τράπεζα θεωρεί ως κανονικό ρυθμό αύξησης των αποδοχών για μία υγιή οικονομία. Αυτό δεν αναμένεται να αλλάξει άμεσα καθώς διαβλέπεται επιβράδυνση του αναμενόμενου ρυθμού ανόδου του ΑΕΠ το 2015, γεγονός που αποτυπώθηκε και στις εκτιμήσεις της Ομοσπονδιακής Τράπεζας η οποία αναθεώρησε σημαντικά τις εκτιμήσεις για τον ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ του 2015, σε 1,8%-2,0% από 2,3%-2,7% που εκτιμάτο τον Μάρτιο. Επίσης, σε πρώτη φάση, το χαμηλό ποσοστό απασχόλησης πρόκειται να απορροφήσει πιθανές πιέσεις για άνοδο των ωριαίων αποδοχών. Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών ανήλθε στα $130,3 δισ. 1ο 3μηνο 2015 (2,6% του ΑΕΠ), διευρυμένο σε σχέση με το 4ο 3μηνο 2014 όταν είχε ανέλθει στα $128,3 δισ. (2,3% του ΑΕΠ). Η αύξηση του ελλείμματος οφείλεται κυρίως στην διεύρυνση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου, καθώς η μείωση των εξαγωγών (κατά $26,4 δισ.) ήταν μεγαλύτερη της μειώσεως των εισαγωγών (κατά $24,0 δισ.). Επιπλέον, συρρικνώθηκε και το πλεόνασμα του πρωτογενούς εισοδήματος (κατά $9,2 δισ.). Ζώνη του Ευρώ (ΖτΕ) ΗΠΑ: Αγορά κατοικίας (χιλ.) κατοικίες υπό κατασκευή άδειες οικοδομών Προβλέψεις Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τραπέζης (ΕΚΤ) Η ΕΚΤ παρουσίασε τις προβλέψεις των εμπειρογνωμόνων της για τα βασικά μακροοικονομικά μεγέθη της ΖτΕ. Οι προβλέψεις για 6
την αύξηση του ΑΕΠ το 2015 και 2016 έμειναν αμετάβλητες σε σχέση με τις προβλέψεις του Μαρτίου, ενώ αυξήθηκε προς τα πάνω η εκτίμηση για τον πληθωρισμό το 2015, από 0% σε 0,3%. Πέραν των προβλέψεων, η ΕΚΤ στην δημοσίευση του Economic Bulletin, αναφέρει ότι το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης συνεχίζεται επιτυχώς, με ορατά τα θετικά του αποτελέσματα. Το πρόγραμμα έχει συντείνει στη βελτίωση των χρηματοοικονομικών συνθηκών της ΖτΕ. Επίσης ο πληθωρισμός αυξήθηκε από το χαμηλό του Ιανουαρίου και οι όροι δανεισμού για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις συνεχίζουν να είναι ευνοϊκοί. Επισημαίνεται ότι τα παραπάνω διαχέονται και στην πραγματική οικονομία. Περαιτέρω, μία σειρά παραγόντων συνεπικουρούν την σταδιακή ανάκαμψη της οικονομίας και της αγοράς εργασίας. Η ανάκαμψη βασίζεται κυρίως στην ιδιωτική κατανάλωση και αναμένεται να διατηρηθεί, καθώς αυξάνεται η απασχόληση και ενισχύεται το διαθέσιμο εισόδημα λόγω της πτώσης της τιμής της ενέργειας. Επιπλέον, το 2015, αναμένεται η ανάκαμψη να στηριχθεί περισσότερο στις επενδύσεις των επιχειρήσεων καθώς ενισχύεται η εγχώρια ζήτηση και η ζήτηση από το εξωτερικό. Τέλος, αναγνωρίζεται η θετική συμβολή της δημοσιονομικής προσαρμογής και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στην ανάπτυξη. Προβλέψεις εμπειρογνωμόνων ΕΚΤ για την ΖτΕ (%) έτος αναφοράς 2015 2016 2017 ημ/νία έκδοσης Μάρτ. Ιούν. Μάρτ. Ιούν. διαφορά 2015 2015 2015 2015 διαφορά Ιούν. 2015 ΑΕΠ 1,5 1,5 0,0 1,9 1,9 0,0 2,0 Πληθωρισμός 0,0 0,3 0,3 1,5 1,5 0,0 1,8 Πηγή: ΕΚΤ Πληθωρισμός Ο πληθωρισμός αυξήθηκε για τέταρτο συνεχόμενο μήνα και ανήλθε στο 0,3% τον Μάιο μετά από μηδενική μεταβολή τον Απρίλιο. Τον Μάιο η Κύπρος και η Ελλάδα κατέγραψαν τα υψηλότερα αρνητικά μεγέθη πληθωρισμού, -1,7% και -1,4% αντίστοιχα. Στον αντίποδα βρίσκεται η Μάλτα και η Ρουμανία με πληθωρισμό 1,3%. Σημειώνεται ότι ο δομικός πληθωρισμός αυξήθηκε στο 0,9% τον Μάιο από 0,6%, τον Απρίλιο, ενώ ο ΔΤΚ εξαιρουμένης της ενέργειας αυξήθηκε κατά 1,0% τον Μάιο από 0,6% τον Απρίλιο, εξέλιξη αναμενόμενη, αφού υποχωρεί η επίδραση βάσης από την σημαντική πτώση των τιμών. Είναι ενδεικτικό ότι η πτώση της τιμής της ενέργειας έφθασε το -9,3% τον Ιαν.2015 αλλά αποκλιμακώνεται έκτοτε, διαμορφούμενη στο -4,8% τον Μάιο. Αυτό που συνάγεται από τα τελευταία μεγέθη του πληθωρισμού και ειδικότερα από τη μεταβολή στις τιμές των υπηρεσιών που αντανακλούν τις πιέσεις που προέρχονται από την εγχώρια ζήτηση, είναι ότι οι πληθωριστικές πιέσεις ενδυναμώνονται. Πιο συγκεκριμένα, οι τιμές των υπηρεσιών τον Μάιο αυξήθηκαν κατά 1,3%, από 1,0% τον Απρίλιο, επιστρέφοντας στο επίπεδο του Αυγ.2014. Εντούτοις, παρά την ανοδική τάση του ΕνΔΤΚ, δεν υπάρχει περιθώριο αλλαγής στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης από την πλευρά της ΕΚΤ, καθώς ο πληθωρισμός βρίσκεται ακόμη μακριά από τον μεσοπρόθεσμο στόχο (2%) και η οικονομία της ΖτΕ απέχει σημαντικά από το ποσοστό πλήρους χρησιμοποίησης της παραγωγικής της ικανότητας. Εναρμονισμένος ΔΤΚ στη ΖτΕ και σε επιλεγμένες χώρες της (ετήσιος ρυθμός μεταβολής) Μάιος 2015 Απρ.2014 Mάρτ.2015 Φεβρ.2015 Ιαν.2015 ΖτΕ 0,3% 0,0% -0,1% -0,3% -0,6% Γερμανία 0,7% 0,3% 0,2% -0,1% -0,5% Γαλλία 0,3% 0,1% 0,0% -0,3% -0,4% Ιταλία 0,2% -0,1% 0,0% 0,1% -0,5% Ισπανία -0,3% -0,7% -0,8% -1,2% -1,5% Ολλανδία 0,7% 0,0% -0,3% -0,5% -0,7% Πορτογαλία 1,0% 0,5% 0,4% -0,1% -0,4% Ιρλανδία 0,2% -0,4% -0,3% -0,4% -0,4% Κύπρος -1,7% -1,7% -1,4% -0,8% -0,7% Ελλάδα -1,4% -1,8% -1,9% -1,9% -2,8% Πηγή: Eurostat Ονομαστικό ωριαίο κόστος εργασίας Στην αγορά εργασίας, στο 1ο 3μηνο 2015 το ονομαστικό ωριαίο κόστος εργασίας αυξήθηκε κατά 2,2%, σε ετήσια βάση, μετά από αύξησή του κατά 1,2% στο 4ο 3μηνο 2014. Στα επιμέρους στοιχεία του ωριαίου κόστους εργασίας, ο μισθός και το μη μισθολογικό κόστος, αυξήθηκαν σχεδόν ισοποσοστιαία, κατά 2,2% και 2,1% αντίστοιχα. Σε επίπεδο χώρας μέλους, αξίζει να σημειωθεί ότι η αύξηση του ωριαίου κόστους εργασίας ήταν 3,2% στην Γερμανία, αρκετά υψηλότερα του μέσου όρου της ΖτΕ. Η άνοδος αυτή ήταν αναμενόμενη καθώς η γερμανική οικονομία αναζωπυρώνεται την στιγμή που το επίπεδο ανεργίας βρίσκεται χαμηλά (Απρίλιος: 4,7%), χαμηλότερα και από το ποσοστό ανεργίας που συνυπάρχει με μη επιταχυνόμενο πληθωρισμό (Non-Accelerating Rate of Unemployment, NAIRU) το οποίο εκτιμάται σε 5,5% από τον ΟΟΣΑ για το 2015. Αντίθετα, στο 1ο 3μηνο 2015, σε ετήσια βάση, χαμηλότερα του μέσου όρου της ΖτΕ κινήθηκε η αύξηση του ωριαίου κόστους στη Γαλλία (1,6%), την Ισπανία (1,2%) και την Ιταλία (1,1%). Αρνητικά κινήθηκε το ωριαίο κόστος εργασίας μόνο στην Κύπρο (-1,8%), ενώ δεν υπάρχουν στοιχεία για την Ελλάδα. Δείκτης PMI Markit Ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit (πρώτη εκτίμηση) αυξήθηκε αισθητά τον Ιούνιο, στις 54,1 μονάδες από 53,6 μον. τον Μάιο, φθάνοντας στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 49 μηνών, ενώ η αγορά ανέμενε οριακή πτώση του δείκτη στις 53,5 μον. Η αύξηση του δείκτη προήλθε, τόσο από την αύξηση του επιμέρους δείκτη για τις υπηρεσίες, από 53,8 μον. τον Μάιο σε 54,4 μον. τον Ιούνιο (υψηλό 49 μηνών), όσο και από την αύξηση του επιμέρους δείκτη για την μεταποίηση, ο οποίος αυξήθηκε από τις 52,2 μον. τον Μάιο στις 52,5 μον. τον Ιούνιο (υψηλό 14 μηνών). Συνεπώς, διακρίνεται ότι η επέκταση της οικονομικής δραστηριότητας έχει ευρεία βάση και δεν περιορίζεται σε έναν κλάδο, ενώ το ύψος του ενοποιημένου δείκτη συνηγορεί σε αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,4% το 2ο 3μηνο 2015 και 2% το 2015. Σε επίπεδο χώρας-μέλους, ο 7
ενοποιημένος δείκτης PMI Markit (πρώτη εκτίμηση) για τη Γερμανία και την Γαλλία αυξήθηκε επίσης τον Ιούνιο. Ειδικότερα, στη Γερμανία ο ενοποιημένος δείκτης ανήλθε τον Ιούνιο στις 54,0 μον. από 52,6 μον. τον Μάιο, με τον υποδείκτη των υπηρεσιών και της μεταποίησης να αυξάνονται και οι δύο, στις 54,2 μον. και 51,9 μον. αντίστοιχα. Στη Γαλλία ο ενοποιημένος δείκτης ανήλθε τον Ιούνιο στις 53,4 μον. από 52,0 μον. τον Μάιο, φθάνοντας σε υψηλό 46 μηνών. Η αύξηση οφείλεται κυρίως στην άνοδο του επιμέρους δείκτη για τις υπηρεσίες, από 52,8 μονάδες τον Μάιο στις 54,1 μονάδες τον Ιούνιο (υψηλό 46 μηνών), ενώ ο υποδείκτης για την μεταποίηση άφησε το αρνητικό πεδίο τιμών μετά από ένα έτος και «άγγιξε» τις 50,0 μον. (υψηλό 13 μηνών). Η χαμηλή τιμή του πετρελαίου και η αποδυνάμωση του ευρώ δίνουν ώθηση στη γαλλική οικονομία η οποία προβλέπεται να αναπτυχθεί με ρυθμό 1,2% το 2015 (εκτίμηση ΔΝΤ, Απρίλιος 2015), ήτοι διπλάσιος από εκείνον του 2014. Δείκτης PMI Markit, Ιούνιος (πρώτη εκτίμηση) Κίνα ZτΕ Γερμανία Γαλλία Ενοποιημένος 54,1 54,0 53,4 Μεταποίηση 52,5 51,9 50,0 Υπηρεσίες 54,4 54,2 54,1 Πηγή: Markit Δείκτης PMI μεταποίησης HSBC/Markit O δείκτης PMI στη μεταποίηση που καταρτίζεται από την HSBC/Markit (σύμφωνα με την αρχική μέτρηση) ανήλθε στο 49,6 τον Ιούνιο (υψηλό 3 μηνών) από 49,2 τον Μάιο, αλλά παρέμεινε για τέταρτο κατά σειρά μήνα κάτω από το όριο του 50,0 γεγονός που υποδηλώνει μείωση της μεταποιητικής παραγωγής. Επίσης, αύξηση παρουσίασαν τον Ιούνιο οι υποδείκτες παραγωγής και νέων παραγγελιών, κυρίως λόγω της αύξησης του υποδείκτη των νέων εξαγωγικών παραγγελιών. Ωστόσο, εκτιμάται ότι η κυβέρνηση της Κίνας τους επόμενους μήνες θα συνεχίσει να λαμβάνει μέτρα, όπως η μείωση των επιτοκίων και του ποσοστού υποχρεωτικών δεσμεύσεων των εμπορικών τραπεζών στην ΤτΚίνας, προκειμένου να μειωθεί το κόστος χρηματοδότησης, να αυξηθεί ο τραπεζικός δανεισμός και κατά συνέπεια να τονωθεί η ανάπτυξη, η οποία εκτιμάται ότι μπορεί να υποχωρήσει κάτω από το 7% που είχε διαμορφωθεί το 1 ο τρίμηνο 2015. 55 53 51 49 47 45 51.0 50.7 51.7 51.7 Ιαπωνία Ο δείκτης PMI στη μεταποίηση που καταρτίζεται από την HSBC/Markit αυξήθηκε σε υψηλό 3 μηνών 51.1 51.1 50.8 50.2 50.2 50.4 50.0 50.3 50.1 Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής ΤτΙαπωνίας Στη συνεδρίαση της 19ης Ιουνίου 2015 η Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής της ΤτΙαπωνίας, αποφάσισε να διατηρήσει την ενίσχυση της νομισματικής βάσης κατά 80 τρισ. ($ 679 δισ.) ετησίως, μέσω αγοράς κρατικών ομολόγων και άλλων τίτλων υψηλού κινδύνου. Η πολιτική της ΤτΙαπωνίας θα συνεχισθεί για όσο διάστημα απαιτηθεί προκειμένου ο πληθωρισμός να προσεγγίσει το 2% και να σταθεροποιηθεί σε αυτό το επίπεδο. Σύμφωνα με την ΤτΙαπωνίας, η οικονομία συνεχίζει να ανακάμπτει επηρεαζόμενη κυρίως από την αύξηση των εξαγωγών και των επιχειρηματικών επενδύσεων. Όσον αφορά στον πληθωρισμό, η ΤτΙαπωνίας εκτιμά ότι στο προσεχές μέλλον θα διαμορφωθεί γύρω στο 0% (εξαιρουμένης της επίδρασης του αυξημένου φόρου κατανάλωσης) λόγω επίδρασης της πτώσης των τιμών της ενέργειας. Εμπορικό ισοζύγιο Το εμπορικό ισοζύγιο παρουσίασε έλλειμμα 216,0 δισ. τον Μάιο, έναντι ελλείμματος 917,2 δισ. τον Μάιο 2014 και 55,8 δισ. τον Απρίλιο (χαμηλό από Μάρτ.2009). Οι εξαγωγές αυξήθηκαν, για ένατο κατά σειρά μήνα, κατά 2,4% σε ετήσια βάση τον Μάιο, έναντι 8,0% τον Απρίλιο, καθώς η παγκόσμια ανάπτυξη κινείται με αργό ρυθμό. Οι εξαγωγές προς την Ασία (56% συνολικών εξαγωγών) αυξήθηκαν κατά 3,3%, με τις εξαγωγές προς την Κίνα (19% συνολικών εξαγωγών) να έχουν αυξηθεί κατά 1,1%, ενώ μεγαλύτερη αύξηση κατά 7,4% παρουσίασαν οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ (19% συνολικών εξαγωγών). Αντιθέτως, οι εισαγωγές μειώθηκαν, για τέταρτο κατά σειρά μήνα, κατά 8,7% σε ετήσια βάση τον Μάιο, έναντι μείωσης κατά 4,2% τον Απρίλιο, κυρίως λόγω της χαμηλότερης αξίας των εισαγωγών πετρελαίου κατά 31,7% λόγω υποχώρησης της τιμής του. Εκτιμάται, ότι τους επόμενους μήνες το εμπορικό ισοζύγιο θα επηρεασθεί θετικά από το αδύναμο γιεν και από την εξέλιξη της παγκόσμιας ανάπτυξης. 49.8 49.6 49.7 50.7 49.9 50.1 50.1 50.2 Ιουν-14 Σεπ-14 Δεκ-14 Μαρ-15 Ιουν-15 PMI HSBC/ Markit PMI Πηγές: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Κίνας, Markit 49.6 48.9 49.2 49.6 8
400-100 -600-1.100 Το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο υποχώρησε λόγω μείωσης των εισαγωγών (σε δισ. γιεν) -917,2-822,0-962,1-948,5-958,3-710,0-893,5-660,7-1.177,5-424,6 227,4-55,8-216,0-1.600 Μαϊ-14 Αυγ-14 Νοε-14 Φεβ-15 Μαϊ-15 Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών Ιαπωνίας Δείκτης PMI στη μεταποίηση Ο δείκτης PMI στη μεταποίηση που καταρτίζεται από την Markit (σύμφωνα με την αρχική μέτρηση) υποχώρησε κάτω του επιπέδου του 50,0 και διαμορφώθηκε σε 49,9 τον Ιούνιο από 50,9 τον Μάιο. Τον Ιούνιο σε σχέση με τον Μάιο υποχώρησαν ο υποδείκτης παραγωγής σε 50,5 από 51,9 και ο υποδείκτης νέων παραγγελιών σε 49,4 από 50,9 γεγονός που υποδεικνύει ότι η εσωτερική ζήτηση παραμένει αδύναμη. Αντιθέτως, αύξηση παρουσίασε ο υποδείκτης νέων εξαγωγικών παραγγελιών σε 53,6 από 50,6 υποδηλώνοντας ότι η ζήτηση από το εξωτερικό έχει αυξηθεί. Εκτιμάται ότι λόγω της υποχώρησης των υποδεικτών που αφορούν την εσωτερική ζήτηση, η ΤτΙαπωνίας θα συνεχίσει να λαμβάνει μέτρα προκειμένου να επιτύχει τον στόχο για πληθωρισμό 2% και να τονωθεί η ανάπτυξη, η οποία αναμένεται να διαμορφωθεί στο 1,3% το 2 ο τρίμηνο 2015 από 3,9% το 1 ο τρίμηνο 2015. 55.0 53.0 51.0 49.0 47.0 51.5 50.5 52.2 51.7 52.4 52.0 52.0 52.2 Ιουν-14 Ιουλ-14 Αυγ-14 Σεπ-14 Οκτ-14 Νοε-14 Δεκ-14 Ιαν-15 Φεβ-15Μαρ-15 Απρ-15 Μαϊ-15 Ιουν-15 Πηγή: Markit Ο δείκτης PMI στη μεταποίηση υποχώρησε κάτω από το επίπεδο του 50,0 Ισοτιμίες Σύμφωνα με τα στοιχεία του χρηματιστηρίου του Σικάγο, οι τοποθετήσεις στο δολάριο ΗΠΑ (USD+DXY) για μη εμπορικές συναλλαγές (specs) την εβδομάδα που έληξε στις 16.6.2015 μειώθηκαν δραστικά κατά $11,9 δισ. με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν σε θετικό επίπεδο για 58η εβδομάδα αλλά να υποχωρήσουν στα $31,2 δισ., το χαμηλότερο επίπεδο από τον Αύγ.2014. Οι τοποθετήσεις κατά του ευρώ για μη εμπορικές συναλλαγές (specs), την εβδομάδα που έληξε στις 16.6.2015 μειώθηκαν κατά 48.617 συμβόλαια με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν στα -89.357 συμβόλαια από -137.974 την προηγούμενη εβδομάδα. 51.6 50.3 49.9 50.9 49.9-10 -15-20 -25-30 3- Μαρ 17-Μα 31-Μα 14-Απ ρ ρ ρ δισ. 0 6-Ιαν 20-Ιαν 3-Φεβ 17- Φεβ -5 28- Απρ 12-Μα 26-Μα 9-Ιουν ϊ ϊ Το ευρώ εμφανίσθηκε να διαπραγματεύεται με σταθεροποιητική διάθεση έναντι του δολαρίου-ηπα στις αρχές της εβδομάδας, με αποτέλεσμα να κινείται στην περιοχή των 1,1250 δολαρίων (23.6.2015) από 1,1245 δολάρια (15.6.2015) που ήταν την προηγούμενη εβδομάδα. Ωστόσο, η ανακοίνωση ότι οι πωλήσεις των υφιστάμενων κατοικιών στις ΗΠΑ τον Μάιο ανήλθαν σε υψηλό 5,5 ετών, λειτούργησε υπέρ του δολαρίου, καθώς οι επενδυτές εκτίμησαν ότι θα επιταχύνει τη διαδικασία ανόδου των επιτοκίων της Fed, εντός του 2015. Σημειώνεται ότι την περασμένη Πέμπτη το ευρώ είχε αγγίξει τα 1,1440 δολάρια. Θετική η εικόνα για την στερλίνα στην αρχή της τρέχουσας εβδομάδας. Ειδικότερα, η στερλίνα εμφανίζεται ενισχυμένη τόσο έναντι του δολαρίου- ΗΠΑ (1,5785 USD/GBP), όσο και του ευρώ (0,7098 GBP/EUR). Η στερλίνα στην παρούσα συγκυρία αποτελεί νόμισμα που συγκεντρώνει το αγοραστικό ενδιαφέρον, καθώς δεν έχει ολοκληρωθεί μια συμφωνία μεταξύ της Ελλάδος και των εταίρων της. Ωστόσο, θετικά έχει επιδράσει στη στερλίνα η εκτίμηση ότι μια ισχυρή αύξηση των μισθών θα επαναφέρει στο προσκήνιο τις προσδοκίες της αγοράς, περί ανόδου των επιτοκίων από την ΤτΑγγλίας. 19-Ιουν 5-Ιουν 22-Μαϊ 8-Μαϊ 24-Απρ 10-Απρ 27-Μαρ 13-Μαρ Η υποχώρηση της αξίας των specs θέσεων εναντίον (short) του ευρώ κάτω των 20 δισ. αποτελεί μια πρώτη ένδειξη περί μη περαιτέρω ενίσχυσης του δολαρίου-ηπα Πηγή: CFTC,IMM Πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων της ΕΚΤ 12,0 10,7 12,9 12,5 11,8 13,7 13,7 10,0 9,2 11,6 11,7 11,5 14,7 9,8 16,6 Μέσος εβδομαδιαίος όρος Αγορές ομολόγων Η πορεία του προγράμματος QE της ΕΚΤ Κέρδη για τα ομόλογα της Ζώνης του Ευρώ, καθώς η παρουσίαση από την Ελλάδα μιας νέας προτάσεως στους εταίρους της, χαιρετίσθηκε από τους ηγέτες της Ευρωζώνης, ως η βάση για μια πιθανή συμφωνία. Οι αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ την εβδομάδα μέχρι 19 Ιουνίου στα πλαίσια εφαρμογής του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE), ήταν 11,97 δισ., με αποτέλεσμα ο μέσος εβδομαδιαίος όρος να διαμορφωθεί στα 12,15 δισ. Παράλληλα, την ίδια περίοδο, η ΕΚΤ προέβη -11,2 182,2 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 Πηγή: Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα δισ. 9
στην αγορά καλυμμένων ομολόγων, ύψους 2,2 δισ. και στην αγορά ABS ύψους 137 εκατ.. Στην Ελληνική αγορά ομολόγων, το εύρος τιμών (αγορά) της ελληνικής 10ετίας λήξης 2025 στις 22.6.2015 διαμορφωνόταν μεταξύ 50,29-55,67 ή απόδοση 11,16%-12,59%. Υπενθυμίζεται ότι στις 10.6.2014 το 10-ετές ομόλογο είχε καταγράψει χαμηλό 5,475%. Η διαφορά απόδοσης μεταξύ ελληνικών 10ετών και γερμανικών ομολόγων (spread) υποχώρησε στις 1.040 μονάδες βάσης από 1.149 μονάδες βάσης που ήταν την προηγούμενη εβδομάδα. Η απόδοση του 10-ετούς γερμανικού ομολόγου, το σημείο αναφοράς για το κόστος δανεισμού της ζώνης του ευρώ, υποχώρησε στο 0,81%. Η 10-ετία της Πορτογαλίας εμφανίζει απόδοση 2,88%, της Ισπανίας 2,16% και της Ιταλίας 2,17%. Η διαφορά απόδοσης του 10-ετούς πορτογαλικού ομολόγου σε σχέση με την αντίστοιχη του γερμανικού, μειώθηκε σε εβδομαδιαία βάση στις 206 μ.β. από 243 μ.β., ενώ η διαφορά απόδοσης του 10-ετούς ιταλικού ομολόγου με το γερμανικό στις 136 μ.β. από 153 μ.β. Στις ΗΠΑ, η απόδοση του 10-ετούς ομολόγου διαμορφωνόταν στο 2,34% στις 22.6.2015 με τάση περαιτέρω ανόδου, καθώς η αισιοδοξία για μια πιθανή συμφωνία ανάμεσα στην Ελλάδα και τους Εταίρους, στρέφει το αγοραστικό ενδιαφέρον των επενδυτών σε περιουσιακά στοιχεία μεγαλύτερου επενδυτικού κινδύνου. Ανοδικές τάσεις στις αγορές των 10-ετών ομολόγων της Ζώνης του Ευρώ. Γερμανία Ολλανδία Γαλλία Πορτογαλία Ιταλία Ισπανία Ελλάδα Πηγή: Reuters 0,83 0,81 1,11 1,06 1,28 1,21 3,25 2,88 2,36 2,17 2,41 2,16 12,32 11,21 0 5 10 15 15/6/2015 22/6/2015 έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων κατά 133,3% σε 49 εκατ. στο 1 ο 3μηνο 2015 (1 ο 3μηνο 2014: 21 εκατ.). 0-90 -180-270 -360-450 -224-285 Βουλγαρία -191-337 Πληθωρισμός Ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε σε θετικό επίπεδο, για τρίτο κατά σειρά μήνα, στο 0,9% τον Μάιο από 0,5% τον Απρίλιο. Στους πρώτους πέντε μήνες του 2015 ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο στο 0,0%. Σε μηνιαία βάση, ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε σε αρνητικό επίπεδο (-0,2%) τον Μάιο από 0,7% τον Απρίλιο, με τη μεγαλύτερη αύξηση να έχει σημειωθεί στις τιμές των μεταφορών (1,9%) και τη μεγαλύτερη μείωση στις τιμές των τροφίμων και των μη αλκοολούχων ποτών (-0,9%). Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός συνέχισε να είναι αρνητικός για 22 ο διαδοχικό μήνα και διαμορφώθηκε στο -0,3% τον Μάιο (υψηλό 22 μηνών) από -0,9% τον Απρίλιο. Στους πρώτους πέντε μήνες του 2015 ο εναρμονισμένος πληθωρισμός διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο στο -1,3%. 0,0-0,5-1,0-1,5 Υποχώρηση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών λόγω αύξησης του πλεονάσματος υπηρεσιών και τρεχουσών μεταβιβάσεων (εκατ. ευρώ) -272 1ο 2ο 3ο 4ο 1ο 2ο 3ο 4ο 1ο τρίμ.2013 τρίμ.2013 τρίμ.2013 τρίμ.2013 τρίμ.2014 τρίμ.2014 τρίμ.2014 τρίμ.2014 τρίμ.2015 Πηγή: Bank of Albania -341-313 Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός αυξήθηκε περαιτέρω σε υψηλό 22 μηνών -378-230 -2,0-2,5 Αλβανία Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών υποχώρησε κατά 15,4% σε ετήσια βάση σε 230 εκατ. στο 1 ο 3μηνο 2015 από 272 εκατ. στο 1 ο 3μηνο 2014. Αυτό ήταν αποτέλεσμα της αύξησης του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών κατά 243,3% σε 103 εκατ. στο 1 ο 3μηνο 2015 (1 ο 3μηνο 2014: 30 εκατ.) και του πλεονάσματος του ισοζυγίου τρεχουσών μεταβιβάσεων κατά 27,6% σε 185 εκατ. στο 1 ο 3μηνο 2015 (1 ο 3μηνο 2014: 145 εκατ.). Αντίθετα, αυξήθηκε το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου κατά 10,1% σε 469 εκατ. στο 1 ο 3μηνο 2015 (1 ο 3μηνο 2014: 426 εκατ.), καθώς οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά 19,8% και οι εισαγωγές παρέμειναν αμετάβλητες. Διογκώθηκε επίσης και το -3,0 Μαϊ-14 Αυγ-14 Νοε-14 Φεβ-15 Μαϊ-15 Πηγή: National Statistical Institute Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε πλεόνασμα 163,8 εκατ. στην περίοδο Ιαν.- Απρ.2015 (0,4% του ΑΕΠ), έναντι ελλείμματος 436,0 εκατ. στην περίοδο Ιαν.-Απρ.2014 (1,0% του ΑΕΠ). Η εμφάνιση πλεονάσματος προήλθε κυρίως από την υποχώρηση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου σε 911,1 εκατ. την περίοδο Ιαν.- Απρ.2015 από 1.382,8 εκατ. με τις εξαγωγές να αυξάνονται κατά 15,0% και τις εισαγωγές κατά 6,1%. Παράλληλα, αύξηση παρουσίασε το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών σε 478,3 εκατ. από 388,2 εκατ. όπως και το πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών μεταβιβάσεων σε 877,9 εκατ. από 855,2 εκατ., ενώ μείωση παρουσίασε το έλλειμμα 10
του ισοζυγίου εισοδημάτων σε 281,3 εκατ. από 296,5 εκατ. 900 600 300 0-300 -232,2 Ρουμανία Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε πλεόνασμα λόγω μείωσης του ελλείμματος στο εμπορικό ισοζύγιο (εκατ. ευρώ) 262,4 528,2 808,8 431,9 Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε μικρότερο έλλειμμα 27 εκατ. στην περίοδο Ιαν.- Απρ.2015, έναντι 326 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο του 2014. Το αποτέλεσμα αυτό προήλθε κυρίως από την αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου 349,2 371,1 18,8-43,8-239,7 194,6 163,8-436,0-600 Ιαν.-Απρ.14 Ιαν.-Ιούλ.14 Ιαν.-Οκτ.14 Ιαν.15 Ιαν.-Απρ.15 Πηγή: Bulgarian National Bank τρεχουσών μεταβιβάσεων σε 854 εκατ. από 398 εκατ., αλλά και από την αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών σε 1.926 εκατ., έναντι 1.852 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο του 2014. Αντίθετα, αρνητική συμβολή στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών είχε η αύξηση του ελλείμματος τόσο του εμπορικού ισοζυγίου σε 1.764 εκατ. στην περίοδο Ιαν.-Απρ.2015 από 1.583 εκατ. την ανάλογη περίοδο του 2014 και του ισοζυγίου εισοδημάτων σε 1.043 εκατ. στην περίοδο Ιαν.-Απρ.2015 από 992 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο του 2014. 600 200 Το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε λόγω μεγάλης αύξησης του πλεονάσματος στο ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων (εκατ. ευρώ) -27-200 -326-263 -351-302 -600-558 -696-781 -1000-878 -945 Ιαν.-Απρ.14 Ιαν.-Ιούλ.14 Ιαν.-Οκτ.14 Ιαν.15 Ιαν.-Απρ.15 Πηγή: National Bank of Romania 554 285 406 Το παρόν δελτίο έχει αποκλειστικά ενημερωτικό χαρακτήρα. Οι πληροφορίες που περιέχει προέρχονται από πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες αλλά δεν έχουν επαληθευτεί από την Alpha Bank. Το παρόν δεν αποτελεί συμβουλή ή σύσταση ούτε προτροπή για την διενέργεια οποιασδήποτε συναλλαγής. Επίσης δεν συνιστά έρευνα στον τομέα των επενδύσεων κατά την έννοια της ισχύουσας νομοθεσίας και ως εκ τούτου δεν έχει συνταχθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της έρευνας στον τομέα των επενδύσεων. Η Alpha Bank δεν υποχρεούται να επικαιροποιεί ή να αναθεωρεί το δελτίο αυτό ούτε να προβαίνει σε ανακοινώσεις ή ειδοποιήσεις σε περίπτωση που οποιοδήποτε στοιχείο, γνώμη, πρόβλεψη ή εκτίμηση που περιέχεται σε αυτό μεταβληθεί ή διαπιστωθεί εκ των υστέρων ως ανακριβής. Η Alpha Bank και οι θυγατρικές της, καθώς επίσης τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, τα στελέχη και οι υπάλληλοι αυτών δεν παρέχουν καμία διαβεβαίωση ούτε εγγυώνται την ακρίβεια, την πληρότητα και την ορθότητα των πληροφοριών που περιέχονται και των απόψεων που διατυπώνονται στο παρόν ή την καταλληλότητά τους για συγκεκριμένη χρήση και δεν φέρουν καμία ευθύνη για οποιανδήποτε άμεση ή έμμεση ζημία θα μπορούσε τυχόν να προκύψει σε σχέση με οποιανδήποτε χρήση του παρόντος και των πληροφοριών που περιέχει εν όλω ή εν μέρει. Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση αυτού του δελτίου ή τμήματος του πρέπει υποχρεωτικά να αναφέρει την Alpha Bank ως πηγή προελεύσεώς του. 11
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες μεταβολές) Ετήσια στοιχεία 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές αγοράς) -0,4-4,4-5,4-8,9-6,6-3,9 0,8 Ιδιωτική Κατανάλωση 3,0-1,0-7,1-10,6-7,8-2,0 1,4 Δημόσια Κατανάλωση -2,1 1,6-4,3-6,6-5,0-6,5-0,9 Ακαθάριστες Επενδύσεις -6,6-13,2-20,9-16,8-28,7-9,5 2,7 - Κατοικίες -23,8-18,8-26,3-14,8-33,1-27,6-51,7 - Εξοπλισμός 3,9-16,8-23,6-22,8-29,4-4,3 28,3 Ανεργία (%) 7,6 9,5 12,5 17,7 24,2 27,5 26,5 Συνολική Απασχόληση 1,2-0,6-2,6-5,6-8,3-3,7 0,6 Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (μέσα επίπεδα) 4,2 1,2 4,7 3,3 1,5-0,9-1,3 Κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος 4,9 5,2-0,1-1,8-6,2-7,8-1,5 Πιστωτική Επέκταση (προς ιδιωτικό τομέα) 15,9 4,1 0,0-3,1-4,0-3,9-3,1 Πρωτογενές Ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) -5,0-10,4-5,6-3,3-0,9 1,2 1,5 Χρέος Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) 109,3 126,8 146,0 171,3 156,9 175,0 177,1 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών (% ΑΕΠ) -14,9-11,2-10,1-9,9-2,4 0,6 0,9 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Δείκτες Οικονομικής Συγκυρίας 2013 2013 2014 2015 έτος Q3 Q4 Q2 Q3 Q4 διαθέσιμη περίοδος Οικονομική Δραστηριότητα Όγκος Λιανικών Πωλήσεων -8,4-9,1-1,8 2,4 4,8-0,2 1,5 (3μηνο) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων 3,1 6,4 15,2 36,0 31,5 35,4 30,3 (5μηνο) Οικοδομική Δραστηριότητα -25,6-21,9 2,2 18,4-7,4-8,7 29,2 (3μηνο) Μεταποίηση -1,1-3,9-3,0-1,3 0,3-0,6 5,3 (4μηνο) Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση 46,0 47,7 48,7 50,5 49,1 49,1 48,0 (Μάιος) Δείκτης Οικονομικού Κλίματος 90,8 91,8 91,6 99,8 101,5 101,4 91,4 (Μάϊος) Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία 87,8 90,1 85,4 95,6 97,8 95,0 87,2 (Μάϊος) Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών -69,0-73,0-65,0-50,0-52,7-51,6-43,6 (Μάϊος) Πιστωτική Επέκταση Ιδιωτικός Τομέας -3,9-3,9-3,9-3,5-3,5-3,1-2,4 (Απρ.) Επιχειρήσεις -4,9-4,7-4,9-4,7-4,7-3,7-2,0 (Απρ.) - Βιομηχανία -2,8-1,9-2,8-5,5-4,5-3,3 0,7 (Απρ.) - Κατασκευές 0,6 0,4 0,6-2,2-2,6-1,2 0,5 (Απρ.) - Τουρισμός -2,6-1,5-2,6-1,5-1,3-0,6-0,4 (Απρ.) Νοικοκυριά -3,5-3,6-3,5-3,0-2,9-2,9-3,1 (Απρ.) - Καταναλωτική Πίστη -3,9-4,8-3,9-2,7-2,5-2,8-2,6 (Απρ.) - Στεγαστικά Δάνεια -3,3-3,2-3,3-3,2-3,1-3,0-3,4 (Απρ.) Τιμές Δείκτης Τιμών Καταναλωτή -0,9-1,0-2,2-1,5-0,6-1,8-2,1 (Μάιος) Δομικός Πληθωρισμός -1,7-2,0-2,1-1,2 0,0-0,7-0,9 (Μάιος) Δείκτης Τιμών Διαμερισμάτων -10,9-10,2-9,6-7,9-7,0-5,8-3,9 (3μηνο) Επιτόκια Ταμιευτηρίου 0,38 0,37 0,32 0,27 0,20 0,15 0,13 (Απρ.) Δάνεια προς επιχειρήσεις 6,21 6,15 5,96 6,06 5,58 5,40 5,21 (Απρ.) Καταναλωτικών Δανείων (σύνολο με επιβαρύνσεις) 10,47 10,83 10,82 9,79 8,57 8,79 8,87 (Απρ.) Στεγαστικών Δανείων (σύνολο με επιβαρύνσεις) 3,07 2,99 2,99 3,27 3,53 3,24 2,74 (Απρ.) Απόδοση 10-ετούς Ομολόγου 10,06 10,23 8,60 6,16 6,00 7,93 11,25 (Μάϊος) ΑΕΠ σε σταθερές τιμές -3,9-2,6-3,1 0,3 2,0 1,2 0,2 (3μηνο) Τελική Κατανάλωση -3,0-2,6 1,1 1,0 1,9 0,6 0,8 (2014) Επενδύσεις -9,5-2,3-8,7-6,0 2,7 17,9 2,7 (2014) Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 2,1 6,9-5,0 9,5 6,9 10,8 9,0 (2014) Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -1,6 9,2-7,5 9,3 3,0 17,3 7,4 (2014) Ισοζύγιο Πληρωμών σε δισ. Εξαγωγές Αγαθών 22,5 5,8 5,7 6,0 6,1 2,0 6,7 (Απρ.) Εισαγωγές Αγαθών 39,8 10,4 10,0 10,5 10,6 3,5 12,5 (Απρ.) Εμπορικό Ισοζύγιο -17,2-4,6-4,3-4,5-4,5-1,5-5,8 (Απρ.) Ισοζύγιο Αδήλων Πόρων 21,4 11,3 3,3 4,7 9,6 1,0 2,7 (Απρ.) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών 1,1 5,0-1,3-0,2 5,1-0,7-3,1 (Απρ.) Χρηματιστήριο Γενικός Δείκτης Τιμών ΧΑ 1.162,7 1.014,1 1.162,7 1.214,3 1.061,6 826,2 825,4 (Μάϊος) (% μεταβολή ΓΔ) 28,1 37,2 28,1 43,3 4,7-28,9-31,6 (Μάϊος) Χρηματιστηριακή Αξία (% ΑΕΠ) 39,6 31,6 39,6 41,3 36,7 29,0 27,2 (Μάϊος) Πηγή: Τράπ εζα της Ελλάδος και ΕΛΣΤΑΤ. 12